Katalog

16 EYLÜL 1986 CUMHURtYET/7 ÖSYMBaşkanıProf.Dr.Altan Günalp, üniversite sınav sistemindeki değişiklikleri anlattı Iyi tercih yap, şansın artsın MEHMET TÜRKKAN öğrenci Seçme Yerleştirme Merkezi Başkanı Prof. Dr. Altan Günalp sorulanmızı yanıtladı. Prof. DT. Günalp, üniversite seçme sınavında gelecek yıldan başlamak üzere oldukça kapsamlı değişikliklere gidildiğini açıkladı. Günalp'in açıklamalanna göre, gelecek yıldan itibaren birinci aşama smavında yapısal ban önemli değişik liklere gidilecek ve adaylann direkt olarak birinci sınavda aldıklan puana göre baa prograînlara yerleştirilmeleri sağlanacak. Ikinci aşama sınavında ise özellikle tercih sisteminde bazı değişiklikler olacak. Buna göre adaylar, tercih ettikleri programın hangi puan türünde puanla öğrenci aldığına bakarak ikinci sınavda bu tür testleri yalnızca yanıtlayacaklar. Bu arada "eşit ağırukh puan" denilen puan türü de tümüyle yürürlükten kalkacak, en büyük ağırhk Türkçeye verilecek. Hocam, Üniversiteiere Ögrenci Seçme ve Yerieştinne Sınavı, herhalde kendi Urihi içinde bu yıl yeni bir dönttm noktasına dataa geldi. GÜNALP Evet, öyle denilebilir. Bu sınav olayı beş yüz bin dlayında aileyi ilgilendirdiğine göre, en aandan sayısı iki mflyona yaklaşan bir kitle sınavlarda yapılan değişiklikleri merak etmektedir. Izin verirseniz, bu kitleyi aydınlatma bakınundan birkaç soru yönekecegim. GÜNALP Sor bakalım. Önce sınavın iki aşamalı olup olmadıgından başlayalım. Sanınm üniversiteiere giriş sınavı gene iki aşamalı olarak yapüacak? GÜNALP Evet, sınav gene iki aşamalı olarak yapılacak. tkinci Aşama Smavında önemli değişiklikler yapılacagını, gazetekre yansıdığı kadanyla beyanatlannızdan öğrendik. Birinci Aşama Sınavı aynen kalıyor mu? GÜNALP Biraz değişikliklerle aynen kalıyor. Ne gibi değişiklikler? GÜNALP Birinci sınava genel yabancı dili de koyuyoruz. Ögrencinin okulda ögrenimini gördügü dil mi, yoksa sınavına ginnek istedigi dil mi? Bu yıla kadar tkinci Aşama Sınavındaki yabancı dil, öğrencinin ögrenimini gördüğü dil diye zorlayıcı olmayıp sınavına ginnek istedigi yabancı dil diye serbestti. GÜNALP Okulda ögrenimini gördüğü yabancı dil olacak. Neden? Çünkü yükseköğretim kurumuna giriyorken, biz öğrencileri dil bakınundan ABCD diye sınıflandınyoruz. Onu (dili) biz bu sınava (Birinci Basamak Sınavı) aldık. İkinci sınavdaki dil ise daha ziyade fılolojileTe gitmek isteyenlere hitap eden güç ve daha seçici sorulardan oluşacaktır. öbürü (birini sınavdaki dil) sadece yükseköğretim kurumunda izlemesi gereken yabancı dil düzeyinin belirlenmesi içindir. Gazetderde size atfen iki ttirtü beyan çıktı. Birincisinde bu yıldan sonra birinci sınavı kazananlar, ertesi yıllarda yeniden birinci sınava ginneyecek, böylece birinci sınavı kazanmak, gelecek yıllarda da geçerli olacak bir kazanılmış hak oluyor. İkinci beyan ise birinci sınavı başarmış olmanın kazanılmış hak sayüması, 1986 Birinci Basamak Sınavını başaranlara da uygulanacagı bicimindeydi. En son beyan bu oldnğuna göre bunu geçerii sayarsak, ÖSS1986'da yabancı dil sorusu yoktu. Bu durumda bir sorun çıkmıyor mu? Bu yıl birinci sınavı başaranlann bu başana gelecek yıllarda da geçerli... GÜNALP Hayır degil... Gecerii degil mi? GÜNALP Hayır, geçerli değil. Ama gazetelerdeki beyanınız... GÜNALP Hayır efendim, o yanlış, öyle bir şey söylemedim. Gelecek seneden itibaren başlayacak. Hangisinde çıkü bilmiyorum, ama gazetelerde yanlış çıkmış olabiür. Bana bu konuda soru yönelten bütün gazetecilere gelecek yıldan itibaren yeni sistemin işlemeye başlayacağını, yani bu yıl birinci sınavı başarmış oianlann bu başansının gelecek yıllarda geçerli olmayacağını, "gelecek yıhn birinci sınavından muafiyet getirmeyeceğini söyledim. Burası aydınlıga kavuşmuştur hocam. Şöyle topariayabilir miyiz: Birinci sınav gene var. Ancak bu sınavda genel yabancı dil (AlmancaFransızcaİngilizce) sorulan da olacaktır. GÜNALP Bazı soru tipleri değiştirilecek, geliştirilecek; yeni ufak tefek unsurlar eklenecek. Bu "bazı soru tiplerinin değiştirilmesinden" daha yüksek dttzeyli sorular mı amaçlanıyor? GÜNALP Daha yüksek düzeyli soru değil, daha geniş alanlan kapsayan... Birkaç şeyi daha kapsayan... Okuldaki öğrenimin dışına, yaşamın diger alanlanna dogru da uzanacak mı sorular? GÜNALP Hayır, okuldaki genel öğrenim alanında kalınacak. "Genel öğrenim alanı" sözü ile şimdiye degin soru konusu edilmeyen diger dersler de mi?.. Türkçe ile diğer testler arasındaki bağıntıyı araşnran bir çalışmada, anımsadıfım kadanyla Türkçe ile matematik arasındaki korelasyon çok yıiksekti. Sanınm bu durum şimdi de aynıdır? GÜNALP Şimdi de çok yüksektir. Bir çocuğun Turkçede başansı, ne kadar yüksekse diğer dallarda da başansı aynı oranda yüksek oluyor. Türkçenin iyi olması, adeta bir yetişmişlik göstergesidir. Beynin gelişmişlik düzcyini gösteriyor Türkçenin güzel olması. Peki, ortaöğretim başan notu, gene sınava bileşen olarak katıuyor mu? GÜNALP Gene katılıyor, hem birinci basamakta katılıyor hem ikinci basamakta katılıyor. Geçmişteki ile aynı oranlarda mı? GÜNALP Şimdilik aynı oranlarda, yalnız meslek yüksekokullarına gidiyorken meslek Ûselerinden gelenler için oran biraz yükselecek. Bu durumda sınavda ne gibi önemli değişiklikler olmaktadır? madığım bilemez. Çocuklanmız maalesef en hayati konuda bile formlan doldururken kılavuzu okumadan dolduruyorlar. Bunun için dezarara uğruyorlar. Şimdi nedir, bizim yazdığımız kitabı okusunlar bir, ikinci olarak bizim kılavuzumuzu okusunlar. Beş grup, beş puan Gerçekteu de ÖSYM'nin sorulan ezberciliğe en az prim veren sorulardır. Izin verirseniz, şimdi de bir başka konuyu açmak istiyorum. İkinci sınavda eskiden beş test vardı. Bu beş testten yedi puan türü elde edilijordu. Bu yeni düzenlemeden sonra önümuzdeki ikinci sınavda kaç test sunulacak? GÜNALP Aynı, gene beş test var, yalnız bu beş testin kombinezonlan değişik. Gene aynı dallardaki beş test mi. Evet gene aynı dallardaki beş test, ama soru sayılan çok farklı beş test. Soru sayılan artmış b ^ test var. Burada soru sayılan artmış beş test, matematik testifen bilimleri testiTürkçe testisosyal biiimler testiyabana dil testi. Şimdi bütün programlan da üç ana gnıpta ve altı alt grupta toplamak mümkün. Tabii bu gruplamayı yükseköğrenim programlarının öğrenci alacağı puan türüne göre yapmaktayız. Fen puanı ile öğrenci alan programlar var, matematikfen puam ile öğrenci alma durumunda olanlar var, sosyal Türkçe puam ile alanlar var, Türkçematematik puam ile alanlar var bir de yabancı dil puam ile alanlar var. Bu kadar... Bu durumda yeni bir puan eklememişsiniz. GÜNALP Hayır, hayır eklemedik. Hatta çıkartük bile. Hatırlayacaksmız, eskiden "eşit ağırlıkh puan" diye bir puan türümüz vardı, onu kaldırdık. Eşit ağırlıklı puanla öğrenci alan yerleri yeni düzende hangi puana bağladınız? GÜNALP Eşit ağırhklı puanla öğrenci alan yerlerin çoğu, bundan böyle Birinci Basamak Sınavının puam ile öğrenci alacak. Birinci sınav, yeni bir değişiklik, birinci sınav pek çok bölüme öğrenci yerleştirmek için kullanılacak. Yani öğrencilerin çoğu daha ikinci sınava girmeden bazı yükseköğretim programlanna yerleşecek. Mesela meslek yüksekokullan... Bütün meslek yüksekokullan mı? GÜNALP Öğretmenlik okulları. Bütün öğretmenlik okullan? GÜNALP Şu öğretmenlikler; teknik öğretmenlikler, teknik mesleki öğretmenlikler, mesela motortorna, ve saire, ilkokul öğretmenliği... Bunlara birinci sınavla öğrenci almayı düşünüyorsnnuz? GÜNALP Düşünmüyoruz, kararlaştırdık, kesinleşti, birinci sınavla öğrenci alacağız. Resim, müzik, bedeneğitimi öğretmenlikleri; özel sınavla öğrenci alan tüm yükseköğretim programlan, konservatuvarlar, güzel sanatlar vb.; açıköğretim... Bunlann hepsi birinci sınavla öğrenci alacak. Neden? Çünkü bizim Birinci Basamak Sınavı, belki de ÖSYM'nin en iyi sınavıdır. Tercihe göre test GÜNALP Çok ciddi değişiklikler olmaktadır. Sınavın hem biçimi, hem sonuçlan, hem de değerlendiriliş biçimi köklü değişikliğe uğratılıyor. ÖSYM'de çalıştığınız yıllardan hatırlayacaksmız, aramızda sınavm çeşitlendirilmesi konusunda tartışmalar yapar dururduk, bir arayış içindeydik. Sekiz yıldan beri smavm çeşitlendirilmesini araştırır dururduk, ama bunu nasıl yapacaktık; senede beş kere mi sınav yapalım?.. Senede beş sınav verme yerine çocuğun beş değişik sınavı alabileceği bir düzen getirelim... Ama bir insan, beş değişik sınavı almaz, eğer kararlıysa bir çocuk ya sağlık bilimlerini seçer ya mühendislik bilimlerini ya da iktisadi bilimleri... Ya edebi bilimlere gidecektir ya da dillere gidecektir. Bir çocuk, normal bir çocuk, duşünebiliyor musunuz ki "Tıp olmazsa mühendislik olsun, mühendislik olmazsa ekonomi olsun, ekonomi olmazsa hukuk olsun, hukuk olmazsa arkeoloji olsun, arkeoloji olmazsa lngiliz filolojisi olsun" diyor. Bu çok sağlıksız bir düşünüş biçimidir. Biz çocuklan, yükseköğretim tercihlerini yapıyorken yani hangi programlara gideceklerine karar veriyorlarken daha ciddi düşünmeye sevk etmek istiyoruz. Bu da ne olacak, eğer çok iyi duşünürler de gitmek istedikleri alanlan bir iki yerde toplarlarsa, o zaman belli bir sürede cevaplayacakları test sayısı azalacak ve başarıh olma şanslan çok artacaktır. Bir çocuk, diyorsa eğer "Ben fen ve matematik testleri ile ögrenci alan yerlere gideceğim", bunlar da belli, tıplar falan gibi fen bilimleri ya da mühendislik bilimleri... O zaman bu çocuk neyi cevaplayacak, yalnızca fen testi ile matematik ve Türkçe testini cevaplayacak. Haydi bilemediniz bir dal daha isteyebilir çocuk. Diyelim ki işletmecilik desin. O zaman dört test cevaplayacak. EğeT buna bir de dil olsun derse, beş test cevaplayacaktır. Belli bir süre içinde üç testi cevaplayan mı, dört testi cevaplayan mı, yoksa beş testi cevaplayan mı daha başanlı olur? Elbette en az sayıda test cevaplamayı tercih eden başanlı olacaktır. Tercihleri nedeniyle daha çeşitli test cevaplamak isteyene ek bir süre vermeyeceksiniz. GÜNALP Hayır, herkes için aynı süre verilecek. Diyelim ki üç buçuk ya da dört saatlik bir süre verümiştir, bu süre içinde isterseniz yalnızca fen puanını ilgilendiren testleri ki fen bilimleri ..Biraz fazla tercih hakkı vermiyor musunuz? Sımrsu tercih.» GÜNALP Hayır, hayır... Sınırsız tercih değil. Gene geçen yüki gibi en fazla 24 tercih yapılabüinecek. Geçen yıl bu yirmi dört tercihin on sekizi faküitelerden, diğer altısı ise yüksekokullanian oluyordu. Oysa sistem gereği yüksekokuDara birinci basamak puam ile öğrenci yerieştireceğinize göre tkinci Basamak Sınavındaki altı tercihe gerek var mı? GÜNALP Elbette var, Birinci sınavı başarmış, fakat tkinci Sı^ ^ ^ ^ ^^^ navı başaramayabüir. Bu tip öğrencilerin o altı tercihten yoksun olmasıdüfuniüîemezt Bu tercih olayını biraz daha netleştirelim; diyelim ki bir öğrenci hem fen puanlı. bem matematikTürkçe puanlı, hem de sosyal puanlı bir yeri seçebilecek. GÜNALP Seçebilecek, hiç bir sınırlama yok. ! O zaman tercih olayuun yürüriükten kaldınlan dunımundan farkıne? GÜNALP İstedigi kadar ve istedigi puan türünde, yani yirmi dört tercihe kadar yapabiliyor. Ama ne kadar değişik puan türünde tercih yaparsa, o kadar başan şansını yitiriyor. Değişik puan türlerine dağılmakla sistem gereği çocuk zararlı çıkacak. Çünkü aym sınav zamamnda daha çok test cevaplama durumuna duşecek Bir çocuk kendisini ne kadar dar bir alana sınırlarsa daha çok şansh olacak; niye? Çocuk yalnızca fen puanlı yerleri seçmişse, diyelim kiüç buçuk saatte fen testini, matematik testini ve Türkçe testini cevaplayacak; eğer bu çocuk Türkçematematik puanlı yerleri de tercih etmişse, bu sefer üç buçuk saatte yukarda saydığınuz testlere ilayeten sosyal bilgiler testini de cevaplamak zorunda olacak; eğer bir de dil puanı ile ilgili yer tercih etmişse dil testini de cevaplamak durumunda kalacağından üç buçuk saate beş test sığdıracak. Hangi çocuk daha avantajh olur, üç buçuk saatte üç test cevaplayan mı, yoksa üç buçuk saatte beş test cevaplayan mı? Elbette üç test cevaplayan daha avantajh olacak. ', ..Elbette üç test yapan daha başanlı olma şansına sahip. • GÜNALP Zaten bakıyoruz, üniversite giriş sınavlarındaki Başanh öğrencilerin tercihlerini tetkik ediyoruz, bir de ne görelim, çpk az tercihte bulunmuşlar. Yani başanh çocuk öyle fazla tercih yapmıyor, üç, bilemedin beş tercihle yetiniyor. Yeni sistem veliierin takplerini de sınırtayıcı... GÜNALP Artık veUlerin de çocukları için doğru bir yönlendirme yapması gerekecek. Bu sistemle biz ne yapıyoruz? Şunu demek istiyoruz: Bak meslek seçimini birbiriyle uyumlu dar bir gr^ıp içinde toplarsan sen kârh çıkacaksın, başan şansın artacak. Eğer çocuklar bunu kavrar da tercihlerini olabildiği kadar sınırh test sayısında kalacak biçime getirirlerse şanslan artacaktır. Elbette bu durum çocuğun ve ailenin meslekler konusunda daha ciddi düşünrfcesini gerektiriyor. Sonuç olarak da çocuğun gittiği üniversitede daha az hayal kırıkhğına uğramasım, daha az umutsuzluğa düşmesini getirir. ; Ben terdhlere sınır koyacaksınız sanıyordum bu değişiklU0e; oysa öyle olmuyor, tam Altan Günalp üslubuna uygun bir çözüm... GÜNALP Boylesi daha iyi, değil mi? » tyi, bence de iyi. Ben hep begenirdim ÖSYM'nin yerieştinne dayanağını, oldukça demokratik bir yontem olarak görurdum; qgrenciye bak kardeşim şunlar senin istediğin programlar, şunlar da kazanabildiğin puanlar, puanlanndan hangisi istediğin yerieri tuâıyorsa istek sırana göre bakıp yerleştiriyoruz. Şimdi üçüncü bir u)ısur daha ekliyorsunuz; buyur bir karar ver, isteklerini bir tek puan türü ile siDiria ve başan şansını artır diyorsunuz. GÜNALP Evet, evet, evet o kadar. Tercihlerini smırlayarak başan şansını artır, sımrlamazsan da sen bilirsin, biz kanşmayız; bilgini ortaya koyarak puan kazan ve biz seni, bu puanınla istediğin Yeni agırhklar Birinci Basamak Sınavı genel bir eğitUmişlik göstergesidir. GÜNALP Hem de çok iyi bir eğitilmişhk düzeyi göstergesi... Yani bir çocuk üniversite materyali olup olmadığjnı birinci sınavda gösteriyor. Onun için biz özelleşme istemeyen eğitim programlan için, Ortaokuldan soru gelebilir GÜNALP Diğer derslere doğru, hani daha az verilen... Daha az önem verilen derslere doğru da uzatılacak. Sorulann birbirlerine oranlannda ufak tefek değişiklik yapılacak, sorulann düzeyleri biraz daha farklı farklı düşünülecek, Birinci Basamak Sınavı biraz değiştirilerek, biraz daha yeni bir düzenleme ile gelecek seneden itibaren uygulamaya konulacak. Anladığım kadanyla bu değişiklikler, soru sayısında da artış gereküriyor... GÜNALP Evet, derslerle ilgili olarak soru alanı genişleyecek. Mesela Türkçeye çok önem verilecek. Türkçeye zaten çok önem veriliyordu... GÜNALP Veriliyordu, fakat daha da fazla önem verilecek. Demek Tiirkçeyi daha agıriıklı yapacaksınız? GÜNALP Ağırlıklı demeyelim, yanlış anlasdabilir, fakat Türkçeye çok daha önem vereceğiz ve Türkçe sorulan, çok daha ölçülü nitelikte olacak. Daha da iyi ölçücü nitelikte olacak ve hakikaten anadilini kullanmasmı bilmeyen öğrencilerin üniversitelere giriş vizesi almasını biz (ÖSYM) istemiyoruz. Birinci Basamak Sınavı bir yerde üniversiteye giriş vizesidir. Onun için bunu (Türkçeyi kullanabilmeyi) bilhassa dikkatle izleyeceğiz. Demek birinci sınavda Türkçe çok önem kazanıyor? GÜNALP Evet, Türkçe çok önemli, ayrca ikinci sınavda da Türkçe çok önemli. îkinci sınavda bütün daÛar için ortak olan tek şey, Türkçedir. İkinci sınavdaki puan türierinin hepsinde ortak unsur Türkçe oluyor? GÜNALP Evet, bütün puan türlerinde Türkçenin önemli payı olacak. Bn pay, bütün puan türlerinde eşit ve standart biçimde mi olacak?.. GÜNALP Hayır, farklı ağırlıktaolacak. Meselaedebiyat için... Elbette edebiyat testinde Türkçe çok ağırlıklı olacak da... GÜNALP Sosyal biiimler için daha fazla ağırlıklı, fen bilimleri için daha az ağırhklı, ama en az % 20 ağırhklı... Bütün dallarda Türkçe var ve en azından ise % 20 ağıruktadır; üniversite giriş sınavlannda Türkçeyi böylesine ağniıkh kılmak neden gerekiyor? Birinci sınavı kazananların önümuzdeki yıllarda birinci sınavdan muaf olmalan, gelecek yıldan itibaren geçerli. Bu yıl birinci sınavı kazananlar, gelecek yıl da birinci sınava girmek zorunda. Birinci aşama sınavının yapısı değiştirilecek. Bazı soru tipleri, daha geniş alanı kapsayacak şekilde değiştirilecek. Sorular, okuldaki genel öğretim alanında kalacak. Haliyle soru sayısı biraz artacak. Lise ve ortaokuldaki bütün derslerden soru gelebilir. Mesela Türkçeye çok önem verilecek. Biz, çocukları, yükseköğretim tercihlerini yaparken, yani hangi programlara gireceklerini seçerken daha ciddi düşünmeye sevk etmek istiyoruz. Yeni sistemde ne olacak? Adaylar, gitmek istedikleri alanlan bir iki yerde toparlarlarsa o zaman belli sürede cevaplayacakları test sayısı azalacak ve başanlı olma şansları artacaktır. mesela çocuk "Ben fen ve matematik testleriyle öğrenci alan yerlere gideceğim" diyorsa o zaman sadece fen, matematik ve Türkçe testlerini cevaplayacak. Belli bir süre içinde üç testi cevaplayan mı, yoksa beş testi cevaplayan mı daha başanlı olur? Çünkü sınava giren herkes için aynı süre verilecek. Karar adaylann. matematikTürkçe olmak üzere üç testtir, isterseniz yabancı dil puanını ilgilendiren testleri ya da hukuk tercihinizi ilgilendiren testleri de cevaplandınn. Süre aynıdır. Sistem kararsız öğrencilere avantaj tanımıyor. GÜNALP Hayır, sistem kararlı olana avantaj tanıyor. Çocuklann kararlı olabilmeleri için de ashnda geçen yıllarda epey yardımcı olmaya çalışük. Büyük masraflara girerek meslekler ve okullar kılavuzu hazırlattık, bunu Türkiye'deki bütün liselere ücretsiz olarak gönderdik, okullann kütüphanelerine konulsun istedik. Bilmiyorum, bu kitaplar okullarda halen var mı? Üzülmeyin, eminim demirbaşa geçirilmiş ve okul kütüphanesinin el değmeyen bir köşesinde muhafaza edilmektedir. GÜNALP Çocuklar bu kitaplardan yararlanabilsinler isterim. Okullann yöneticileri bunu sağlamalı. Bu kitap hakikaten çok iyidir, Türkiye'deki bütün yükseköğretim programlarını, hangi üniversitelerin bulunduğunu, hangi üniversitelerin bu programlan okuttuğunu, üniversitelerin kitaplık sayısım, öğretim üyesi sa>asını, spor salonu var nu, yok mu dahil bildiren bir kitap. Yani bir çocuk gelip de falanca dal ne demektir, filanca üniversite nasıldır diyemez artık. Bütün bunlann cevabı bu kitapta vardır. Bu kitap dışarda da satıhyor, merkezimizden de temin edilebilir. Bu kitaptan şöyle böyle özetler ya da alıntılar yaparak ticari bir kitap olarak piyasaya sürenler de oldu. bir özelleşme gerektirmeyen eğitim programlan için Birinci Basamak Sınavını kullanarak öğrenci yerleştirmek en sağlıklısı diye düşünüyoruz. Ne yapıyorduk, motor öğretmenliği bölümüne İkinci Basamak Sınavından elde edilen puanla öğrenci yerleştiriyorduk. Halbuki İkinci Basamak Sınavı ile ilgili dersler okumuyor ki çocuk. Halbuki Birinci Basamak Sınavı çocuğun genel eğiülmişlik düzeyini çok iyi gösterdiği için bundan sonraki eğitimi için daha uygun bir taban oluşturuyor. Seçmede daha isabetli davranılmış oluyor. Birinci Basamak Sınavını bu tip yükseköğretim programlan için, ki yükseköğretimin genel kontenjanınm yansından fazlasını tutuyor, bu programlara öğrenci almada ölçek olarak kullanacağız. İkinci Basamak Sınavı ile yerleştirmede ise altı puan türü var, bunlar şöyle: Mesela fen ağırlıklı test, fen ağırhklı puan nasıl oluşacak? Fen ağırlıkh test, yani fen testi, °!o 50 fen bilimleri, "It 30 matematik, °?o 20 Türkçeden oluşacak. Mühendislik bilimlerine matematikfen puam ile gidiliyor. Bu puan % 50 matematik, °?o 30 fen bilimleri, «?o 20 Türkçeden oluşuyor. tktisadi biümler Türkçematematik puam ile öğrenci alacaklar; Türkçematematik puam (TM) % 40 Türkçe, */o 40 matematik, % 20 sosyal bilimlerden oluşuyor. Sosyal bilimler ise sosyal puam ile öğrenci alacaktır. Bu puan da % 20 matematik, % 30 Türkçe, % 50 sosyal bilimlerden oluşuyor. Beşeri bilimlerin dil ve tarih dalları Türkçe sosyal puam ile öğrenci alacak. Bu puan da °?o 40 Türkçe, % 40 sosyal biümler, % 20 yabancı dil alanından oluşuyor. Beşeri bilimlere dahil olan modern diller bölümleri ise dil puanı ile öğrenci alacak. B,u puan da Vo 20 Türkçe, °?o 20 sosyal bilimler, % 60 yabancı dilden oluşuyor. Birinci sınavla teknikokullara ögrenci yerieştireceğinize göre teknik liselerden mezun oianlann birinci basamak puanlamasında bir avantaj getirilecek mi? GÜNALP Birinci Basamak Sınavına katılacak olan teknik liselerde ortaöğretim puanı daha fazla oluyor. Hangi nedenle daha fazla oluyor? Teknik liselerin bazüan daha çok sayıda ders gördbgn için mi? GÜNALP Ortaöğretim başarı puanlannı belli bir katsayı iie çarparak Birinci Basamak Sınavına katıyoruz. Teknik liselerin katsayısı biraz fazla tutuluyor, bu nedenle on, on beş puan kadar bir fazlahk doğuyor. Liseden gelen bir çocuk meslek yüksekokullanna gidecekse onun ortaöğretim puanını dokuz veya yedi ile çarpıyoruz, halbuki teknik liseden gelip de ilgili meslek yüksekokuluna gidecek çocuğun ortaöğretim puanını on bir ile çarpıyoruz. Böylece on beş puan kadar bir avantajı oluyor. Puan rürierini yatay, yükseköğretim programlannı da dikey olarak ele alırsak, bir öğrenci, kaç dikey ya da kaç yatay tercih yapabilecektir? GÜNALP Anlamadım, biraz açar mısımz? Sözgelimi, bir öğrenci altı puan türünün kaçını aynı anda seçebilecek ve gene aynı puan türünden kaç yükseköğretim programı tercih edebilecek? GÜNALP Bu çocuğa bırakılmıştır. Çocuk isterse bütün tıpları alt alta yazabilir. Peki hem tıp, yani hem de fen puanı, hem matematik Türkçe puanı, hem de sosyal puanla ilgili yerleri tercih edebilecek mi? GÜNALP Elbette, elbette... İstedigi kadar tercih yapabilecek. İstedigi kadar tercih yapabilecek. Şimdi okullarda rehberlik daha da büyüttörtŞm kazanmaktadır. Okullardaki rehberlik sisteminin gerçekten işletilmeye başlaması gerekmektedir. En azından üç dört hocanın bu konularda öğrencilerle temas kurabilmesi lazım, öğrencilere aydınlatıcı bilgiler vermesi lazım. îkincisi bizim sınav kılavuzu hemen hemen hazır, üstünde son düzeltmeleri yapıyoruz, ondan sonra bastırıp sınava hazırlanan öğrencilere yollayacağız. Bu kılavuzda çocuklara mümkün olduğu kadar aynntıh, açıklayıcı bilgi vereceğiz. Yeter ki sınav kılavuzunu iyi okusun çocuklar. yerlere ulaşıp ulasmadığına tercih sırana göre bakıp yerleştireceğiz diyoruz. Hepsi bu. Açılırsan batarsın... Tercihlerini bir puan türünde, bilemedin birbiriyle uyumlu iki puan türünde toplarsan, sen kârlı çıkarsın diyoruz. Ancak bu sistemin iyi işleyebilmesi için iyi duyurulması gerekir, velilere, ailelere kadar iyi duyurulmalı ki onlann çocuklannın tercihleri üstünde baskı yapacak özlem ve telkinleri de dogru yoldan kanalize olsun. GÜNALP Gazeteler vasıtasıyla bir hayli duyurulacağını sanıyoruz. Sanınm günü gelince TV'de bir program yapılır, daha doğrusu çocuklarla falan bir program yapılmalı. Kılavuzda aynntıhca anlatacağız, aynca küçük bir el kılavuzu hazırlayacağız, şöyle küçük bir şey, yeni sistemi anlatan beş on sayfahk bir kitapçık; aileler de onu okusun istiyoruz. Sonuç olarak şöyle topariayabilir miyir. Öğrenci tkinci Basamak Sınavına girdiğinde gene geçmiş yıUardaki beş ana bilim dalındaki testlerle karşılaşacak. Bu testlerden isterse yalmzca fenmatematikTürkçeyi yapıp çıkacak, isterse aynı sürede olmak kaydıyla fenmatemaükTürkçe ve sosyal bilgileri yapıp çıkacak, isterse bu dört teste dil testini de ekleyip beşini yapıp çıkacak. GÜNALP Evet, isterse üç testi, isterse dört testi, is terse beş testi yapsın. Kendisine verdiğimiz sınırlı sürede kaç test yaparsa yapsın, biz kanşmıyoruz. Yalnız sınavın degerlendirilişinde bu testlerin büeşimlere göre katsaydan farklı idi... GÜNALP O yok şimdi. Evvela testlerin yapısı geçen ydınkinden farklı artık, İkincisi bir çocuk hangi testlere girmişse o testlerle ilgili puanları hesaplayacağız. Hatta bir çocuk tercihlerinde hangi programları göstennişse o yükseköğrenim programlan ile ilgili puanlan hesaplayacağız. Sonuç kartında, her öğrencide sırasıyla altı puan dizi dizi olmayacak artık. GÜNALP Hayır, olmayacak. Öğrenci hangi puam tercihlerine almışsa o puan (ya da puanlar) hesaplanacak yalnızca. Dikkat ederseniz, bazı puan türlerinde bazı testlerin etkisi sıfırdır. Mesela fen puanında sosyal bilimierle yabancı dil testinin hiç rolü yok.'. şöyle: YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMI TERCİHLERİNE GÖRE; ADAYLARA UYGULANACAK TESTLER VE BU TESTLERİN AĞIRLIKLARI ADAYIN TERCİH ALANI TESTLER VE AĞIRLIKLARI ANA GRUP A. FEN VE MÜH. BİLİMLERİ ALT GRUPPUAN Mat. Fen B. Türkçe Sos.B. Y.Dil 1. Fen BiF % 30 °lo 50 % 20 limleri Rehberlik önem kazanıyor GÜNALP Evet kopyaları da çıkanldı. Eğer bir çocuk, üniversite tercihleri yapmak için doğru bir karar vermek istiyorsa, bu kitaptan da yararlanarak en ücra bir köyde bile sağhkiı karar verebilir. En ücra bir kasabanın lisesinde de bu karan verebilir, çünkü elinde bu kitap var. Bir mektupla bu kitabı bizden ödemeli olarak isteyebelir. Öyle görünüyor ki yeni sistem liselerimizde çok ciddi bir rehberlik gerektirmektedir. GÜNALP Evet. Ben bunu daha önceden söyledim: Şimdi okullarda rehberlik daha da büyük önem kazanmaktadır. Okullardaki rehberlik sisteminin gerçekten işletilmeye başlaması gerekmektedir. En azından üç dört hocanın bu konularda öğrencilerle temas kurabilmesi lazım, öğrencilere aydınlatıcı bilgiler vermesi lazım. İKincisi bizim sınav kılavuzu hemen hemen hazır, üstünde son düzeltmeleri yapıyoruz, ondan sonra bastırıp sınava hazn"lanan öğrencilere yollayacağız. Bu kılavuzda çocuklara mümkün olduğu kadar aynntılı, açıklayıcı bilgi vereceğiz. Yeter ki sınav kılavuzunu iyi okusun çocuklar. ..Kılavuz ne zaman çocukların eline ulaşacak? GÜNALP Ekim ayının sonunda... En geç kasım ayının başında. Çocuklar kılavuzu okusunlar. Benim bütün derdim bu. Çocuklar, kendileri için çok hayati olan evraklan okumadan dolduruyorlar. Mesela birtakım programların önkoşulu var, diyelim ki bir programa kaydolabilmek için en azından beş yıl devlet memurluğu yapmak gerekli diye yazmışız, ama çocuk hiç devlet memurluğu yapmadığı halde bu koşulu okumadan tercihte bulunmuş, biz de onu o programa yerleştirmişiz. Sonradan okula kayıt anında ortaya çıkmış ki çocuk o programın önkoşulunu yerine getirmiyor ve böylece kaydını yaptıramıyor. Makine onun devlet memurluğu yapıp yap Türkçeyi konuşamamak GÜNALP Türkçeye bu kadar önem vermek nerden mi geliyor?.. Sınavlarla ilgili, birtakım konularla ilgili bize gelen dilekçeİerdeki Türkçenin perişanhğından hayrete düşüyoruz. îkincisi öğrenci olarak yükseköğretim kurumlanna kabul ettiğimiz gençlerimizin iki cümleyi doğru dürüst kuramama gibi bir sıkıntıları olduğunu görüyoruz; öğretici olarak ve hakikaten Türkçenin çok iyi öğrenilmesinin gerektiğini duyurmak istiyoruz herkese. Bundan böyie yükseköğretime öğrenci olarak girmenin yolu iyi Türkçe bilmekten geçecektir. Bir insan anadilini doğru kullanamıyorsa, anadiliyle tutup da beş tane cümle yazamıyorsa, peş peşe doğru beş cümle yazamıyorsa bu büyük bir sıkıntıdır. Bu kimse nasıl yükseköğrenim yapacak? Şimdiden görünen o ki koyduğunuz bu tavır ortaöğrenimi de etkileyecek. GÜNALP Bir dakika, bir şey söyleyeyim... Giderseniz uygar ülkelere, şiir gibi konuşurlar anadillerini... Herhangj bir öğrenci, bir öğretmen, bir öğretici, sokaktaki bir adam, nefis bir dil kullanır. Bizde bunu göremiyoruz, çok nadir güzel konuşmaya rasthyoruz. Ben, Türkçeyi bilen bir insanın her şeyi öğrenebileceğine inanıyorum, ama Türkçeyi dahi bilmeyen bir insanla bırakın başka bilim dallannın öğretimini, iletişim dahi kurmak güçtur. 2. Müh.Bi MF *o 50 °Io 30 % 20 • Hmleri B. İKTİSADİ 1. İktisadi TM % 40 <o 40 5 20 V °b VE SOSYAL Bilimler BİLİMLER % 30 o7 50 2. Sosyal S % 20 o Bilimler C. BEŞERİ 1. DU ve % do °/ 40 % 20 TS o BİLİMLER Tarih 2. Modern D 20 20 o o 60 ? Diller ..Hocam bu tablo YÖK tarafından onaylandı mı? GÜNALP Evet, evet kesinleşti. Tablo kesin. Kılavuzumuzu da önümuzdeki günlerde YÖK'ün onayına sunacağız; şu anda üstünde son rötuşları yapıyoruz.