Katalog

9 HAZİRAN 1986 Ozetle DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Pakistan'ın Afganistan sının yakuundaki Peşaver kentinde kalabahk pazar yerinde önceki gün bir araba içindeki bombanın infilak etmesi sonucu 4 kişi öldü, 30 kişi yaralandı. Bazı görgü tanıklan bombamn geçmekte olan bir arabadan fırlatıldığmı ileri sürerken polis, patlayıcınm park etmiş bir arabaya yerleştirildiğinin anlafildığını büdirdi. Polis, halkın bayram için aaşveriş yaptığı sırada patlayan bombamn kim tarafından yerleştirildiği konusunda bilgi edinemediklerini açıkladı. Patlamarun şimdi boş bulunan eski Afganistan konsolosluk binası onünde meydana gelmesi dikkat çekti (a.a.) Pakistan'da patlama: 4 öli'ı Fransa Irarfa göz kırpıyor SABETAY VAROL PARİS Paris yakınlanndaki AırversSurO«se kabasında 60 kadar yandaşı ile birlikte 5 yıldır yaşayan Halkın Mücahitleri örgütü lideri Mesud Recavi'nın Fransa'yı terk ederek Bağdat'a gitmesi ile Fransız hükümetinin Körfez Savaşı'na yönelik siyasetinde bir süredir gözlenen "yeniden dengeletne" çabalan yeni bir aşamaya gelmiş bulunuyor. Olay, Lübnan'da lran yanlısı Hizbullah örgütünün elinde rehin tutulan ve birinin öldüğü sarulan 9 Fransız vatandaşmın serbest bırakılması girişimleri çerçevesinde yoğunlaşan IranFransa temaslarının bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Hizbullah'ın elinde rehin bulunan Fransızlann serbest bırakılmasının anahtannı Tahran'da gören Fransız hükumeti bir süredir Iran nezdinde çeşitli girişimlerde bulunuyordu. Recavi Yeni dönem Fransa'iın hem rehineler sorununa çözüm bulmaya hem de İran'la çok kötu olan üişkilerini kısmen de olsa yumusatmaya yonelik girişimlerinin kendi lehine sonuçlar doğurabilecek bir potansiyel taşıdığını sezen Iran yönetimi, geçen 2023 mayıs tarihlerinde Paris'e Başbakan Yardımeısı Maayyeri başkanlığında bir heyet göndermişti. ChiracMuayyen göruşmeleri sonucunda tranlıların Fransa' Paris, Tahran'a yaklaşmak için RecavVyi ülkeden aynlmaya zorladı. SORUNLAR ERGUN BALO Siyasal gözlemcilere göre, îran yanlısı Hizbullah 'ın elindeki 9 Fransız rehineyi kurtarmak isteyen Paris hükümeti, Halkın Mücahitleri örgütü lideri Mesud Recavi'yi Fransa'dan çıkartarak Humeyni rejimine hoş görünmek istedi. dan 3 noktada taviz istediği ortaya çıktı: 1 Fransa'da bulunan Iran rejim aleyhtarlannın faaliyetlerine son verilsin. 2 Fransa'nın Bağdat'la olan imtiyazlı ilişkilerinin dengelenmesi, 3 Fransa'nın devrik Şah yönetimi döneminden kalma bir santral projesi ile ilgili bir milyar dolarlık alacak talebinin ödenmesi. Parasal yönü ağır basan bu son dosya halen Tahran'da toplantı halinde olan 2 ülkeden uzmanların elleri arasında bulunuyor. Paris'e sızan haberler, 1 milyar dolarlık lran alacağı konusunda bir çözume doğru gidildiğini gösteriyor. CHIRAC'IN POLİTİKASI Fransa'da 16 mart seçimlerinden sonra başbakan olan sağ eğilimli Jacques Chirac, lran ile olan ilişkileri dengelemeyi dış polıtika hedefleri arasına almıştı. Bilindiği gibi diplomasi, Fransa'da Cumhurbaşkanı Mitterrand ile Başbakan Chirac arasında bir mucadele alanı oluşturuyor. Genel strateji konulannda Cumhurbaşkanı ağır basmakla birlikte, rehineler konusu gibi, tali sayılabilecek bir dosyamn takibi, hukümete bırakılmış bulunuyor. 16 mart milletvekili seçimleri öncesinde büyük heyecan yaratan ve kamuoyunun uzerinde önemle durduğu rehineler sorununun çözümü Chirac hukümetine puan kazandıracağı gibi iki yönetim erki arasında çekişme alanı olan dış politikada Chirac'ın bu alanının bir bölümünü daha toplamasını sağlayacak. Mesud Recavi, Fransa'yı terkederken Bağdat'a gidişini "lran devriminin başansı için gerekli bir operasyon ve coğrafi olarak İran'a yaklaşma" olarak yorumladı. Bu değerlendirme her ne kadar "zevahiri kurtarma" şeklinde değerlendiriliyorsa da Fransa'da kutsal sayılan sığınma hakkımn ıhlali eleştirilerini ortadan kaldıracak mahıyette. Buna karşılık karargâhları Fransa'da bulunan Humeyni aleyhtan diğer örgütlerin de seslerinin kesilip kesümeyeceği henuz bilinmiyor. Hatırlanacağı gibi eski Iran Cumhurbaşkanı Beni Sadr'dan Şah yanlısı, cumhuriyetçi ve Batı yanlısı çeşitli sol örgütlere kadar çok sayıda tranh grup faaliyetlerini Paris'te yoğunlaştırmış bulunuyor. Fransalran yakınlaşmasının en pürüzlü noktası olarak Fransa'nın Irak ile olan yakın ilişkileri gorülüyor. Geçen günlerde Paris'teki diplomatik muhabırIerle basın toplanüsı yapan Başbakan Chirac, F r a n s a ' n ı n Irak'la olan ilişkilerinde bir değişme olamayacağına işaret ettikten sonra bu ülkeden "miittefigimiz" şeklinde söz etmişti. Gozlemciler Fransa iJe Irak arasında herhangi bir ittifak olmadığını hatırlatarak Chirac'ın bu konuda fazla ileri gittiğini belirtmişlerdi. "Benim Zavallı Halkınf Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) Başkanı Prof. Or. Ahmet Yüksel Özemre, arkadaşımız Semra Somersan'ın radyasyon ölçümlerinin neden kamuya açıklanmadığı yolundaki sorusunu şöyle yanıtlamış: "RadyoaktMtenin ne olduğunu bUmeyen benim zavallı halkım bir dizi veriyi ne yapsm? Onlann Oğrenmek ist&diği, tehlike var mı yok mu? Ben de uzmanlanma ve elimizde toplanan verilere dayanarak hiçbir tehlike oimadtğh nı sürekli söyledim. Bu yeterii." Acaba? Biz Sayın Prof. Özemre ile aynı görüşü paylaşamıyoruz. önce, Cumhuriyeftn ele geçırdiği TAEK'in radyasyon raporunu inceleyen bazı uzmanlara göre, rapordaki veriler ilk kez resmi olarak sütte tehlikeli olabilecek dozlarda radyoaktif izotoplar bulunduğunu göstermektedir. Bazı uzmanlar ise, Çernobil kazasından bu yana süt, taze peynir, yoğurt, dondurma ve balık yemediklerini belirtmişlerdir. Demek bu uzmanlar Sayın Prof. Özemre kadar emin degiller ki bazı önlemleri almayi gerekli görmüşler. Ancak, konumuz olmadığı için işin bilimsel tartışmasına dalacak değiliz. Bu sorun, tıp çevreleri ile nükleer fızikçilerin alanına girer. Biz başka bir nokta uzerinde durmak istiyoruz. Sayın Prof. özemre, "Radyoaktivitenin ne olduğunu bllmeyen benim zavallı halkım bir dizi veriyi ne yapsın?" diyor ve kendisinin uygun gördüğü kadar açıklamayı yeterii buluyor Biz soruna böyle bir yaklaşımı son derece sakıncalı buluyoruz. Sayın Prof. özemre'nin sozlerinin ardında yatan mantık, demokrasinin rafa kaldırılmasına kadar uzayan bir yolun başlangıcını olusturabilir. Halk için neyin iyi neyin kötü olduğuna resmi kuruluşlar ve o kuruluşlann başındaki yetkililer bir kez karar vermeye basladılar mı, bunun sonu gelmez. Tarihte diktatörierin büyük çoğunluğu halkın iyiliğı için, halk adına karar verdiklerini ileri sürmüşlerdir. Örneğin General Pinochet, "Şili halkına demokrasi yaramaz, demokrasi geürse komunizm de gettr" demektedir. Hitler, Alman halkı için en iyi neyin olduğunu kendisinin bildiğini öne sürerdi. Ferdinand Marcos, yaptığı göstermelik seçimi Fılipinler halkının demokrasi gereksinimi için yeterii görmüştü. Pakistan'da Ziya Ül Hak, Güney Kore'de Chun Doo Hwan, halklan adına kararlan kendileri veren diktatörlerdir. "Benim zavallı halkım, süt, et ve balık tüketimi bakımından Batı Avrupa ile kıyaslanamayacak kadar geride" diyebilirsiniz. "Benim Doğu Anadolu'daki zavallı halkım, çocuğunu göndereceği okul, hastalandığında gideceği hastane ve doktot bulamıyor" diye de yakınabilirsıniz. Ama, "Benim zavallı halkım, bir dizi veriden ne anlar, benim onlara verdiğim bilgi yeter" dedinız mi, olayın niteliği değişir. Çünkü bugün bunu söyleyen mantık, yann "Benim zavaJtı halkım, Batı türu demokrasiden ne anlar? Onlara bu kadar demokrasi yeter" diyebilir. Ya da, "Benim zavallı halkım sosyalizmden ne anlar? Onlara işçi partisi, sosyalist parti gereksiz" görüşünü savunabilir. "Zavallı halk" için televizyonda ne tür filmlerin iyi olduğuna karar verilebilir. örneğin, Fransız ya da Sovyet devrimlerine ilişkin bir film, bu konulardan anlamayan "zavallı halkı" kışkırtabilir. öte yandan, eski Türklere, Orta Asya'ya ilişkin bir film de "zavallı halkta" yanlış çağnşımlar yapabilir. Modern sanat, bundan anlamayan "zavallı haJkm" sanat anlayışını çarpıtabilir. Sanatta çıplaklık ise "zavallı halkın" terbiyesını bozabilir. Ve sonunda, "zavallı halkın" nasıl yatıp nasıl kalkacağı, hangi kitabı okuyup hangi kitabı okumayacağı, hangi filmi seyredip hangisini seyretmeyeceği, hangi siyasi partiyi kurup hangisini kuramayacağı, ne isteyip ne istemeyeceği, neyi bilip neyi bilmeyeceği devlet tarafından, daha dogrusu devletin temsil ettiği grup tarafından saptanmaya başlanır. Bunun adı da özgür tartışma ortamının boğulduğu diktatörlük; azınlığın çoğunluk üzerindeki egemenliğidir. Oysa tarihe yön veren büyük atılımlan gefçekleştirenler, "zavallı halk" denen kitlelerdir. Yöneticilerin, kitlelerin sağduyusuna daha fazla güvenmeleri, toplumun sağlıklı biçinde gelişmesinin temel koşullanndan biridir. Irak donanması bir gemiye saldırdı Irak, deniz kuvvetlerine ait gemilerin, önceki gece, Iran kıyıları açtklannda bir gemiyi vurduklannı açıkladı. Irak askeri sözcüsiı, vurulan geminin çok büyük olduğunu belirtti. (a.a.) BeyTufta çatışma Lübnanhn başkenti Beyrut'un güneyindeki Filistin kampları çerçevesinde, EMEL milisleriyle Füistinliler arasında çarpışmalann devam ettiği bildiriliyor. EMEL örgutü ve Filistin Ulusal Kurtuluş Cephesi, perşembe akşamı Ramazan Bayramı dolayısıyla ateşkes ilan etmislerdi. Ancak perşembe akşamından bu yana meydana gelen çarpışmalarda toplam 5 kişi öldü, en az 10 kişi yaralandı. Kıbrıs Rum basınının iddiasi: Türkiye ile KKTC savunma paktı imzalayacaklar Eleftherotipia adlı Rum gazetesi Kıbns'taki Türk birliklerinin son günlerde ağır top ve tanksavarlarlc takviyeedildiğiniöne sürdu. Glafkos Klendes, Rum yönetiminin Perez de Cuellar'ın önerileri karşısında yanlış adım atmasının KKTC'nin tanmmasına yol açacağını söyledi. bildirdi. Rum cevabının çok dikkatle hazırlanmasını tavsiye eden Klerides, partisinin görüşlerini açıklarken şöyle konuştu: "BM belgeanin bulundugu şekilde kabul edilemeyecegi bir gerçektir. Ancak cevabımızın çıkmaz yaratacak ve Türklerin devletinin tanınmasına yol acacak bir nitelikte olmaması gerekir. Bu vesile ile şunu batıriatmak isterim: Türklerin devlet ilan edecekleri konusunda uyanda bulunmuştum. Kimse ciddiye almadı. Ancak maalesef bu gerçeklesti. Şimdi de uyanyorum: Yanlış bir hareketimiz bu d?vletin tanınmasına yol açar." ö t e yandan Rum yönetimi, Başbakan Turgut Özal'm 2 temmuzda Kuzey Kıbns Turk Cumhuriyeti'ne yapacağı resmi ziyarete tepki gösterdi. Rum yönetimi lideri Spiros Kipriyanu, dun Lefkoşe'de verdiği demeçte, "Ozal'ın Kıbns ziyareti kabul edilemez bir tutumdur" dedi. Kipriyanu, Başbakan Turgut Ozal'ın ziyaretini "yeni bir tahrik olarak" tanımladı. LEFKOŞE (a.a.) Kıbrıs Rum ana muhalefet partisi DlSI) lideri Glafkos Klerides, Kipriyanu yönetiminin BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'ın önerileri karşısında yanlış bir adım atmasının, Kuzey Kıbns ttalya Dışişleri Bakanı Giulio Türk Cumhjıriyeti'nin tanınmaAndreotti, Avrupa ülkelerinin, sına yol açacağını söyledi. Washington ile Sovyetler Birliği Bu arada Apoyevmatini adınarasmdaki SALT2 anlaşmasının daki bir Rumca gazete Kipriyabozulmasını istemediklerini söynu yönetiminin, Birleşmiş MilletledL Hollanda'da yapüan AET Dışişleri Bakanlan toplantısının ler'in Kıbrıs banş planını reddetikinci gününde ttalyan Televiz mesi halinde, Türkiye ile KKTC yonu Wa bir demeç veren Andre arasında bir savunma paktı imotti, Avrupa ülkelerinin Başkan zalanacağını yazdı. Gazete Türk liderliğinin son Reagan'ın henüz imzalanmamış olan SALT2 anlaşmasvu gerçek günlerde bu haberi yabancı dipten ortadan kaldınp kaldırmama lomatlara sızdırdığını öne sürdü. Kipriyanu yönetiminin yayın konusundaki son karannı bekleorganı Elef therotipia gazetesi de diklerini belirtti. (a.a.) Kıbns'taki Türk birlikJerinin son günlerde ağır toplar ve tanksa SALT2 Klerides Uyardı varlarla takviye edildiği iddiasını ortaya attı. Klendes, önceki gün Kipriyanu ile görüştükten sonra gazetecılerin sorularını cevaplandırırken, Rumlann BM Genel Sekreteri de Cuellar'ın önerilerini salı akşamı (yarın) cevaplandıracaklarını Garckfya suihast girişimi Palme suikastı ve Şili askeri yönetimi Ingiltere'de yayımlanan "The Observer" gazetesi, tsveçüyetkitüerin Başbakan Olof Palme'nin öldürülmesi ile Şili askeri yönetiminin bağlantısı olabileceğine inandıklannı öne sürdu. Gazete adını vermekten kaçındığı üst düıeydeki Isveçli bir hükümet yttkilisinin Şilfnin olayla ilgili bağlantısını arastırdıklannı söylediğini de belirtti. The Observerb göre Isveçtn etinde Şili Gizli Polisi'nin Palme'nin öldürülmesi için 1975 yılında ilk emri verdiğine ilişkin belgeler buhuuıyor. (a.a.) Başkent Lima'da Peru Devlet Başkanı'mn konuşma yapacağı alanda patlayan 4 bomba 3 kişinin ölümüne, 5 kişinin yaralanmasına yol açtı. LtMA, (AP) Peru'nun başkenti Lima'da önceki gün Devlet Başkanı Alan Garcia Perez'e bombah suikast girişiminde bulunuldu. Başkentte Alan Garcia'nın konuşma yapacağı bir meydanda patlayan 4 bomba 3 kişinin ölümüne, 5 kişinin yaralanmasına yol açtı. Haiti'de 32 yıl sonra ilk seçimler 1987'de PORTAUPRİNCE, (AP) Haiti'de Duvalier diktatörlüğünün devrilmesinden sonra iktidarı de\Talan yarı askeri konseyin lideri General Henri Namphy, ulkede seçimlerin 1987 kasımında yapılacağmı açıkladı. General Namphy, seçimlerde aday olmayacağını belirtti. Haiti'de yarı askeri konseydeki diktatörlük yanlısı uyelerin istifasmı isteyen halk, seçimler için bir tarih belirlenmesi için uzun süredir yönetime baskı yapıyordu. Ülkede mayıs sonundan bu yana meydana gelen gösterilerde bir kişi oldü, çok sayıda kişi yaralandı. Geçicı yarı askeri konseyin h'deri General Henri Namphy, önceki akşam Haitı televizyonunda yaptığı açıklamada, ulkenin yeni seçilecek devlet başkanının 7 Şubat 1988 tarihinde yemin ederek görevine başlayacağını bildirdi. Haiti'de son seçimler 1954 yılında yapılmış, seçimle iktıdara gelen François Duvalier daha sonra kendisini "ömür boyu başkan" ilan etmişti. Hanedanın son varisi JeanClaude Duvalier ve aılesınin geçen yıl meydana gelen ayaklanmadan sonra ülkeden bir Amerikan savaş uçağı iie kaçması sonucu, Haiti'de hanedanlık son bulmustu. Tayvan hükumeti hava kirliliğini azaltmak amacıyla yeni önlemler geliştiriyor. Tayvan Ulusal Petrol Şirketi bu amaçla motorlu taşıtkurda kuUandmak üzere dumansız benzin üretti. Tayvan Sanayi Kalkmma Bürosu tarafından kısa bir süre önce ülkede yaptmlan araştırmada motorlu taşıtlann dumansız benzine tümüyle uyum gösterdiği de saptandi. (ANKA) Tayvari'da dumansız benzin Fmnsa'da yabancı işçilere ilişkin yeni yasa tasansı Lima'daki güvenlik yetkililerinin açıklamalarına gore, Limadaki Bolognesi Meydam'nda yapılacak olan torende Garcia'nın gelişinden S dakika once patlayan bomba, iki çocuğun ağır yaralanmasına yol açtı. Devlet başkanırun torendeki konuşmasımn bitmesinden sonra 3 bombamn daha patlaması uzerine de 3 kişi öldü, en az 3 kişi de yaralandı. Patlamaların çevrede buyuk hasara yol açtığı haber veriliyor. PARİS, (a.a.) Fransa'da Jacques Chirac hukumetinin kamu güvenliği ile ilgili olarak hazırladığı yeni yasa tasansı, ulkedeki yabancılar arasında tedırginlik yarattı. 21 maddeden oluşan yasa tasansı, yabancıların gıriş çıkış ve oturma izniyle ilgili yonetmeliklerde değişiklikler öngöruyor. Tasanya göre, bir yabancının Fransa'ya girebilmesi için orada hiçbir sosyal yardıma ihtiyaç duymadan geçimıni sağlayabileceğini kanıtlaması gerekecek. Sığınmak isteyenlerin Fransa'ya girişleri ise sınır polislerinin takdirine bırakılıyor. Yeni yonetmelik, 10 yıllık oturma ızni prensibini değiştirmemekle birlikte, gerekli goruldüğünde bu iznin geri alınmasına imkân veriyor. Uzun süredir Fransa'da oturmakta olan bir yabancı, ulkeyi .bir yıiddiı i'dzla suıe>le lerk ettiği takdirde, dönuşunde yeni gelenlerle aynı işlemlere tabi tutulacak. Yabancı işçı çocuklarının oturma izni alabilmelen için eskisi gibi 10 yaşından küçük gelmiş olmaları yeterii sayılmayacak. 10 yıldır Fransa'da oturduğunu ispat edemeyen bir genç 18 yaşına geldiğinde ulkeyi terk etmek zorunda bırakılacak. Yabancılar mahkeme kararıyla olduğu gibi, valilerin gerekli görmeleri halinde de sınır dışı edilebilecekler. Her 4 tutukludan birinin yabancı olduğu ve geçen 7 yıl içerisinde 130 bin kaçak işçiye çalışma izni verilen Fransa'da, yeni hükumetin bu kararlarıyla kaçak işçi sorununa çözum aradığı belirtiliyor. Fransa: İtalynn şarapları imha edildi Fransa'da Sağlık Bakanltğının onaylamasıyla 8 bin galon ttalyan şarabı imha edildi. Şarap Üretidleri Birüği'itin uyansı üzerine ttalya 'dan gelen şaraplarda yapüan analizler sonucu, sağlığa zararlı metil alkol tortusuna rastlanması nedeniyle bu karann aandığı beUrtildi. 4 bin hektolitreden fazla olan şaraplann imha edilmesi ttalyan yetkililerce eleştirildL (ANKA) Irak'm jesti: Gorbaçov thrşova Paktı zirvesi için Budapeşte'ye gitti İsraiVe karşı Iran birliklerine geçiş izni BAĞDAT, (a.a.) Irak, işgal altındaki Filistin'i kurtarmaya gitmeleri için Iran birliklerine ulkeden geçiş hakkı tanımaya hazır olduğunu bildirdi. Irak Haber Ajansı "İNA"ya gore Irak Meclis Başkanı Sadun Hammadi, "tran birliklerinin topraklarımızdan geçişi konusunda hiçbir koşul ileri surmeyeceğiz. tran'la savaşın da durdurulmasına gerek yok. Gücümiize guveniyoruz" dedi. Hammadı, lran birliklerinin ülkeden geçişine izin verilmesini büyük bir ciddiyetle ele aldıklarını ve Filistin'in kurtanlması için, Arap ve Müsluman ülkelerin çabalannın gerektiğine inandıklannı söyledi. 337 01 28 Saclüctari 2. HAFTA Seanslar 12 00 15 00 19 00 21 15 Fılmlerın seansları dönüşümludur Btkçbl BabaavtUsbM TC ZIRAAT BANKASL Dış Haberler Servisi Sovyetler Birliği hderi Mihail Gorbaçov, dün sabah resmi bir ziyaret amacı ile Macaristan'a gitti. Gorbaçov, Budapeşte*de salı günü başlayacak olan Varşova Paktı zirvesine de katılacak. Varşova Paktı uyesı 7 ülke liderlerinın katılacağı Budapeşte zirvesinde, Gorbaço\ 'un yeni silahsızlanma onerilerinin yanı sıra, ABD'nin nukleer silahlann kontrolu konusundaki SALT2 anlaşmasmı terk etmesi konusunun da goruşulmesi bekleniyor.