Katalog

23 NtSAN 1986 Ozetle DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3 Brandt, Mandela ile görüştürülmedi Federal Abnan Sosyal Demokrai Parti Uderi Wîüy Brandt, gözlemlerde bulunmak üzere geldiği Güney Afrika'dan, hapisteki siyah llder Hhlter Mandela ile görüşmeden aynldu Brandt, ülkeden aynlmadan önce yaptığt açıklamada, Devlet Başkanı Pieter Botha ile yaptığı görüşmeyi "bildik konulann yeniden tekrar edildiği, doyurucu olmayan bir görüşme" olarak değerlendirerek, "Botha bana yine o keskin bakıs açısıyla bilinen şeyleri anlattu Çarpışmalar hızlaııdı Eski diktatör Marcos, Filipinler'in çok yakında komünistlerin eline geçeceği ve bu durumun bütün Asya Pasifık bölgesinde dünya savaşına yol açabilecek bir bunalım yaratacağı kanısında. Filipinler'de son 4 gün içinde 61 asker, 30 gerilla öldü Ahnan TVsinde Ermeni propagandası ULYAÜCER KÖLN Alman Televizyonu'nun 1. kanahnda pazartesi akşamı yayımlanan "Artık Ermeni Soruna Diye Bir Şey Yok" adlı belgesel film, bu konuda Federal Almanya'da şimdiye kadar gösterilen televizyon fılmlerinin Türkiye açısından oı olumsuzuydu denebilir. Yapımcı Ralph Giordaao, televizyonun en çok seyredildiği bir saate rastlayan fılmini takdim ederken, göstereceklerinin bu ülkede yaşayan Türklere karşı ters tutumlara yol açmaması için uyarıda bulundu. Öte yandan, Almanlann da, Mşte tek soykırım yapan biz değiliz' diyerek rahatlamamalannı istedi. Böylece hem yabancı düşmanlanna, hem de geçmışine özür arayan Almanlara ders verip, dengeyi kurarak başlayan filmde, önce Ermeni terörünün örnekleri gösterildi. Ardmdan Ermeni terörünün kurbanı Türk diplomatlan sayıldı, sonra da bu terörün nedenine geçilerek, 1. Dünya Savaşı döneminden bazı belgeler gösterildi. Filmde kullanılan belgeler, belirtildiğine göre, Alman kaynakh ve o dönemde Türkiye'de bulunan ceşitli Alman görevlilerinin yazdıklan raporlar ve Berlin ile Istanbul'daki Alman yetkilileri arasındaki vazışmalardan oluşuyordu. Film, o döneme ve Doğu'daki Ermeni bölgeleri ile Ermenilerin zorunlu göçüne ilişkin fotoğraflara da yer verdi. Ermenilerin görüşleri üç ayrı kuşaktan kişiler tarafından dile getirildi. Prof. Miımtaz Soysal'la yapılan bir konuşmadan filme aktanlan ve Soysal'ın "1915 olaylan kasıUı devlet poliükası degildi" görüşünü vurguladığı bölüm ise, hem süresinin azhğı ile, hem de fîlmın öteki bölümlerinin ağırlığı altında eriyip gidiyordu. Gazeteci Ralph Giordano'nun filmi sonunda Alman seyircisinde kalan izlenim şöyle oldu: "Boylesi eski ve kökltt költttrii bulunan Ermeni halkı, kendi devletini kurmak istemektt haklıdır. Gecmişteki haksırlıklann giderilmesi gerekir.' öte yandan Federal Almanya1 da yaşayan Türkler arasında filmi izleyenler ise, oldukça yaygın tepki gösterdiler. Alman Radyo ve Televizyon Kurumu'na birçok protestonun yağdığı öğrenildi. DUN1ADA BUGUN ALtStRMEN Bugfin 23 Nisan Bugün 2 3 Nisan. Acaba bugün de çocuklar yine ellerinde çiçekleıie topianacaklar mı okullarda? Acaba bugün yine kentlerin sokaklarında yavTukurtlar, başlarında afili jimnastik öğretmenleriyle yurüyüşler yapacaklar mı, arada aksayan uygun adımlarla? Acaba bugün yine okullarda törenler duzenlenecek mi? Acaba bugün yine, torene gelmeden önce arka arsada oynanan maçta bez topa plonjon yapmaktan dizleri hem sıyrılmış, hem kararmış, üstü başı pıslenmiş, saçları üç numara tıraşlt bir çocuk, mudür yardımcısı ile öğretmenin kopmuş yakasını, yırtılmış onluğunu görmerneteri için, ustaca gizlervdiği arka stralardan, ulusal istemi (milli irade) simgeleyen peri kılığına girmiş eczacının sarışın kızını görünce, ıçinden ılık ılık bir şeylerin akbğını duyacak ve butün gücuyle kattlacak mı şarkıya: "Bugün 23 Nisan Neşe doluyor insan..." Evet bugün 23 Nisan. Acaba halâ neşe doluyor mu insan? "Neden oimasın?" diyeceksiniz. "Çocuklar hep var otduklanna ve 23 Nisan bu yıl da kutlandığına göre, neden neşe dotmasın ki insan?" Ne yazık ki, pek öyte değil. ö n c e çocuklar artık o eskinin biraz pısınk, çok az şeyi olan, kendi göbeğini kendi kesmeye alışmış yeniyetmeleri değil. Şimdikiler bilgisayar çocuklan. Şlmdiki çocuklar harika. Ama daha da önemlisi artık 23 Nisan, eski 23 Nisan değil. • Neydi, neyi simgelerdi 23 Nisan? Millet Meclisi'nin ilk kez Ankara'da toplandığı gun olan 2 3 Nisan 1920, Kurtuluş Savaşı'nın en büyük asamasıdır. Ulus bilincinin oluştuğu bu savaşta, zafere giden yoldaki en büyük kitometre taşıdır 23 Nisan. Çünkü o savaşın en büyük, en önemli, en önde gelen kuruluşudur Büyük Millet Meclisi. Mustafa Kemal Atatürk'ün de belirttiği gibi, Türkiye Büyük Millet Meclisi ulusal istencin (milli irade) yansıdığı (tecelli ettiği) organdır. \te Mustafa Kemal, Büyük Millet Meclisi'nin ordudan bile önde geldiğini belirtmekteydi bu savaşta. Bu öncelik tümüyle kişisel bir yönelişin ya da rastlantısal bir yeğlemenin ürünü değikjir. Bu öncelik, gelişmekte olan sürecin, olusmakta olan bilincin "olmazsa olmaz"ıdır. Çünkü Türk Kurtuluş Savaşı yalnız yabancı işgali altındaki topraklann kurtanlması uğraşı değil, aynı zamanda Anadolu'nun bağnndan bir ulus yaratp çıkarma savaşıdır. O yüzden de Kurtuluş Savaşı aynı zamanda Anadolu ihtilalidir, yani bir devrimdir. Kurtuluş Savaşı'nın ülkemiz insanının daha önce katilmtş olduğu savaşlardan farklı olan bu yönü, onun yapısını ve organlannı da farklı kılacaktı. Doğal olarak daha önceki savaşlarda en önemli kuruluş ordu olduğu halde, bu kez böyle olmayacak, sivili ve askeri ile tüm toplumun kaynaşması ile ulusal istenci yansıtan bir organ oluşturulacak ve öncelikle tüm yetkiler ona verilecek, tüm yetkiler onun aracılığıyla kullanılacaktır. Komutanlan ve başkomutanı da o atayacaktır. Daha sonra Türkiye'de anayasa değişiklikleri olacak, ama ulusal istencin yanstdtğı organın Meclis olması ana kuralı değişmeyecektir. Ne zamana kadar? Tarihimizde oldukça yakın sayılabilecek bir döneme kadar. Atanmış kişilere hazırtatılmtş metinlerte ulusal iradenin sınırtandırılması pratiğinin yeğlendiği günlere kadar. Kendini Meclisin Ostunde sayan ve gücünü milli irade dışıtv daki kurum ve kuruluşlardan almayı kuranlarla, gerçek dayanağını onda bulmayı tasarlayanlartn sesleri yükselene kadar. Mühür, partamentoyu yalnızca yürütmenin oluşturulması için bir araç olarak görüp, bu işlev yerine geldikten sonra, tüm çözümleri "işbitirici" kurnazlığıyla onsuz çözmeyi şiar edinenlerin olana kadar. 23 Nisan 1986'da görünüm şudun Parlamento karşeında yalnız kaldıgından yakınan, ama yine de çizgilerini sürdüreceklerini savunanlar var. Parlamentoyu bir formalite, bir göstermelik olarak görenlar var. Partamentonun yetkilerini yaz boz tahtası gibi değiştire' ,^ceklerini sananlar var. Nrtekim Başbakan, 23 Nisan'dan biraz önce "Gerekirse af yetkisini de onlardan (partamentodan) alabiliriz" diyebilmişti. Bugün çocukluğu, tehlîkenin, suçluluğun, tehdidin simgesi olarak kabul ettikleri gençliğin eşiği olarak görüp, güvenceyi ise gençlikte değil, kendi yaşlılıklarında bulanlann egemen olma tutkulannı sergiledikleıine tanık oluyoruz. Hepsinden önemlisi, bu girişimlere koşut olarak, ya da daha doğrusu onlann bir sonucu olarak bugün Türkiye'yi ulusjaşma sürecinden gerıye, ümmetleşmeye döndürmek isteyenlerin otağanüştü örgütlenmeterinı ve etkinliklerinı görüyoruz. Bu girişimler ile yukanda saydığımız olgular arasındaki nedensonuç ilişkisini de görmezden gelemeyiz. • Bugün 23 Nisan Belki bugün yine törenler yapılacak okullarda. Belki yine yavrukurtlar geçecek sokaklardan, daha da bir kaz adımlarıyla. Hatta belki plastik topa plonjon yapan bir çocuk peri kılığına girmiş eczacının kızına bakarken içinden ılık ılık bir seylerin kıpırdandığını duyacak. Belki yine marşlar söylenecek. Tüm bunlara karşın neşe dolmayacak insan. Evet bugün 1986 23 Nisan Ama hic de neşe dolmuyor insan. Yine de hemen üzüiüp, umutsuzluğa kapılmayın. Unutmayın bugün Türkiye'de demokratlar ulusal Istenci ve onun yansıdığı organı eski gücüne, eski yerine getirerek, insan haklannı Meclis aracılığıyla kurtarmak, demokraslyi bir * . daha ulu• sal istencin yansıdığı parlamento aracılığıyla KUVA ak savaşını veriyorlar. Göreceksiniz, geri gelecek içimize ne?e dol Vran 23 Nisanlar. Ve o zaman sokaklardan kuşlar gibi cıvıldayarak geçen çocuklanmızın seslerine kulak vereceğiz inç içinde: "Bugün 23 Nisan Neşe doluyor insan." Arafat, Gorbaçov'la görüştü MANtLA, (AP) Filipinler'de Devlet Başkanı Corazon Aquino'nun sürekli ateşkes çağnlarına rağmen, Yeni Halk Ordusu gerillalan ile Filipin ordutspanya Krah Juan Carlos son 81 su arasında çauşmalar yoğun bir yîlda Ingütere'ye giden ilk Ispanbiçimde sürüyor. Hafta sonunyol Krah olarak Londra ziyaredaki kanlı gerilla eyleralerinden tine dün başladu Carlos'un ziyasonra, önceki gün bu kez Filipin ntbtin Madrid ve Londra arasınordusuna bağlı kuvvetkrin bir da uzjun suredir devam eden Cegerilla kampına baskını, 41 kişibeütank sonmunda meydana genin ölümuyle sonuçlandı. Devrik lyi örgutienmis ve iyi eğttOmU Yeni Halk Ordusu geHOalm iktidar içm ciddi bir tehdü ohıpuruyor. len yumuşama sayesinde Cumhurbaşkanı Ferdiıuuıd Margerçeklestiği bildiriliyor. (AP) cos ise bir demeç vererek, komüolduğu açıklandı. Ancak ajans Cazayan eyaletindeki bir gerilla Cuma günunden beri gerillanistlerin çok yakında iktidan ele lar ile hükumet kuvvetleri arasınhaberinde, gerilla kampının dükampına saldırdılar. Filipinler geçireceklerini ve bunun, bütün da meydana gelen beş çatışmaşüp düşmediği belirtilmedi. resmi haber ajansının bildirdiğiPasifik bölgesinde, sonunda bir da toplam 61 asker ve 30 gerillane göre, bu yılın en şiddetli çaüçüncü dünya savaşmın çık nın ölduğü bildirildi. Önceki Devlet Başkanı Aquino, geriltışmast olan bu baskın 10 saat Mozambik 1n başkenti Haputct masına yol açacak kadar ciddi gün, hukümet kuvvetleri, hafta sürdü ve 41 kişinin canına mal lalara bir kez daha çağrıda buda, önceki gün meydana gelen bir bunalım yaratacagını ileri oldu. ölenlerden 23'ünün gerillunarak ateşkes görüşmelerine sonunda yapılan gerilla akınlabir patlamada yakîaşık 30 kişi surdu. la, 17'sinin asker, l'inin de sivil oturulmasını istedi. nna bir misilleme olmak uzere nin yaralandığı bildirildi. Görgu tanıklaruun ifadeUrine göre, patlama çevre binalarda büyük hasara yol açtu Hastane kaynaklan ise, yaralılardan i'Unün duntmunun ağtr olduğunu kaydenn yaşamsal çıkarlarım ve bek Trident nükleer denizaltısının 24 dlyorlar. Bomba yıiklü bir araç Nevada Çölünde bu ay gerçekleştirilen üçüncü nükleer lentilerini gözardı ettiğini çokbaşlıklı roketi bulunuyor. deneme, Sovyetler Birliği ve Greenpeace banş örgütü ta meydan geldiği sanılan patlaİmha edilmesi planlanan Poseibildirdi. manın, Mozambik baskentinde tarafmdan protesto edildi. Bu arada ABD Başkanı Ro don nukleer denizalülarında ise bu türden ilk eylem olduğu kayLAS VEGAS (AP) ABD, Bu arada Uluslararası Çevre osüd Reagan, SALT2 anlaşması çokbaşlıklı 16'şar roket yer dedüiyor. Patlamanın sorumlu Nevada Çölü'nde dün sabah ye Koruma örgıitü Greenpeace sözuyannca yeni Trident Amerikan ahyor. hığunu henüz üstlenen olmadı. ni bir nükleer deneme yaptı. Hi cüsü Steve Rohl, nükleer güç SALT2 anlaşması 1979 yıhnnükleer denizaltısına karşıbk iki roşima'ya atüan atom bombasın alehytan örgüt üyelerinin nüklenükleer denizaltıyı görev dışı bı da eski ABD Başkanı Jimmy dan 12 kat güçlü olan patlama er denemeden önce Nevada Çörakma karan aldı. Reagan buna Carter ile eski Sovyetler Birliği lisonucu çölde 609 metre derinli lü'ne girmeyi başardıklarını, dekarşıhk Sovyetler Birliği ile deri Leonid Brejnev arasında imğinde bir çukur meydana geldi. nemeyi önlemek amacıyla bir 1979'da imzalanan SALT2 an zalanmıştı. Ronald Reagan, başMoskova, Amerikan nükleer de protesto gösterisi yaptıklarıru laşmasının kapsamına dahil ol kanhğa seçildiğinde SALT2 annemesini kınayarak Washing duyurdu. mayan silahlann geliştirilecefini laşmasını yenilememişti. ton'un bu denemeleri sürdürmeABD bu ay içinde iki nükleer açıkladı. Reagan'ın damşmanlan arasinin, iki ülke arasında bir silah deneme daha gerçekleştirdi. ABD'nin yeni Trident denizalsızlanma anlaşmasma varılması Ikinci deneme 10 nisanda yapıltısı 20 mayısta denize indirilecek. sında SALT2 sırurlannın aşılmadı ve bölgede denemeyi protesto nı engelleyeceğini bildirdi. Eski model iki Poseidon nükle sı fıkrinin yaygın olduğu kaydeABD Enerji Bakanhğı sözcü eden 100 nükleer güç aleyhtarı er denizaltısı ise SALT2 anlaş diliyor. Bu göruşe yalnızca Dısü Chris VVest dun yaptığı açık gösterici tutuklandı. masına bağlı kalınması amacıy şişleri Bakanı George Shultz ile damşmanı Panl N'itze muhalefet Sovyetler Birliği resmi haber lamada, Jefferson kod adlı nükla imha edilecek. leer deneme nedeniyle Nevada ajansı TASS dün, Amerikan ABD toplam 1198 çokbaşlıklı ediyor. Shultz ile Nitze'nin anlaşmaeyaletindeki yerleşim bölgelerin nükleer denemelerinin, silahsıznükleer fuzeye sahip. Bu sayı de Richter ölçeğine göre 5,3 şid lanma görüşmelerinden sonuç SALT2 anlaşmasının öngörduğü ya uyulmasım destekledikleri ve detinde bir sarsıntı olduğunu alınmasını önleyebileceğini ve nükleer başlık sayısından iki ek bu amaçla Başkan Reagan'a tavABD'nin dünyadaki tüm uluslabildirdi. sik. Yeni kullanımına baslanacak siyede bulunduklan öğrenildi. Juan Carlos İngütere*de Mozambik'te patlama: 30 yurah ABD yeni bir nükleer deneme yaptı Filistin Kurtuluş Örgütü Lideri Yaser Arafat'ın, Doğu Berlin'de Sovyet Lideri Mihail Gorbaçov ile görüştüğü bildirildi. Filistin Haber Ajansı WAFA, görüşmeler sırasmda "genel olarak Arap dayanışması ile Filistin birliğini yeniden kurma" konulannm ele ahndığm beürtti Batüı diplomatik kaynaklar ise, cuma gıinü yapılan gorüşmenin iki lider arasındaki ilk doğrudan görüşme olduğunu vurgulayarak, bunun, Filistinli liderin gucunü arttıracağuu soyledL İki lider arasmdaki toplantımruArafat ile Suriyedeki Filistin fraksiyonlan arasmdakl gerginlikleri giderici bir konferans duzenlenmesi çausmalarmı da hızlandırabileceği kaydedildl (a.a.) Avusturya Devlet Başkanı Waldheiırfa ilişkin kesin suç kanıtı yok VttANA (AP) Avusturya Devlet Başkanlığı'na adaylığını koyan Birleşmış Mılleüer eski Genel Sekreteri Kurt VValdbtim'm Nazi suçlusu olup olmadığına ılışkın tartışmalar sürerken, Avusturya Devlet Başkanı Rudolf Kirchschtaegcr dun akşam tslevizyonda Waldheım'a ihşkın bir konuşma yaptı. Devlet Başkanı konuşmasında, Kun Waldheim'ın tkinci Dunya Savaşı sırasında Yugoslavya1 dakı Yuhudüerin toplama kamplanna gönderilmesıne kanştığı konusunda kesin yanıt goremediğini söyledi. Devlet Başkanı Rudolf Kırchschlaeger, Kun Waldheım'la ilgılı, Birlefmiş Milletler Sn«ş Suçtan Konbyonu ve Dunya Yabudi Kongıesi tarafından hazırlanan yuzlerce sayfalık belgeleri incelemışti. Avusturya'daki tüm si>lasi çevrelerin gözunde itibarlı ve güvenılir bir konuma sahip olması açısından, Kirchschlaeger'in televizyonda yaptığı konuşma, Waldheim'ın başkan adaylığı konusunda hayati önem taşıyor. Dev let Başkanı Avusturya televizyonunda yaptığı konuşmasında, "WWdheiın hakkiüda karar vermemi saglayacak somul kanıtlar goremedim. Onun bakkında karar vermek de bana daşmez. Ama eğer sava o\~ saydun, bana gösterilen bdgderta yeterii oinaadığı karanna vmnıdnı" dedi. Eski Birleşmış Milletler Gend Sekreterı'nın, lkmci Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da Yahudileri toplama kamplanna gönderen Alman ordusunun E bırliğınde görev yaptığının açıklanması, Avusturya başkanlık seçimleri öncesinde büyük bir skandala yol açmıştı. Waidheim, birlikte çevirmen olarak görev yaptığı m ve suç işlemediğjni savunuyor Avusturya başkanlık seçimkri 4 mayısta yapılacak. Nakasone başbakanlıkta üçüncü yılını doldurdu Japonya'da "Liberal Demokrat Parti" (LDP) hukümeti üçüncü yıbnı doldururken, iktidarda bin 243\tncü gunünu dolduran Basbakan Yasuhiro Sakasone de, ülkenin en uzun sureli başbakanlan arasına katıldu lktidardaki "Liberal Demokrat Parti"nin dördüncü dönem baskanltğına engel oluşturan iç tüzüğüne rağmen, bu tüzük maddesini değiştirerek dördüncü donem baskanhğa aday olmayı planlayan Yasuhiro Nakasone'nin Japonyada son yapılan kamuoyu yoklamalanna göre halkın yüzde 54*ünün desteğine sahip olduğu beünildi (UBA) Bangladeş'te yangın: Ölü sayısı 32'ye ulaştı Banglades ln başkenti Dakka yakınlannda bir müheci kampmda çıkan yangtnda ölenlerin sayıst 32'ye yükseldL Yangında 20 bin kisinin de bannaksız kaldığı bildirildi. Polis yetkilileri, kampta Banglades'm 1971 yümda bağımsvJığau kazanmasından bu yana Fakistan'a göturülmeyi bekleyen Müslümanlann kaldığtnı belirterek, yangının çıkıs sebebiyle ilgüi soruşturmanm devam ettiğini kaydettiler. (UBA) ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI Şimon Peres, ÂBD'ye yeni bir Marshaü planı önerdi Stnsbourg'daki Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi'nde dün bir konuşma yapan tsrail Başbakanı Şimon Peres, Ortadoğu sorununa daha kolay çözüm buütnması amacıyla ABD'nin ıhmlı Arap ülkelerine ekonomik yardım yapması gerektiğini söyledi ABD'nin IkinciDunya Savaşı sonrasında yaptığı Marshaü Planıtna uygun bir yardım onerdiğini belirten Peres, Suudi Arabistan'ı değ% Mısır'ı kastettiğinisöyledl Kutlu Olsun T.C. ZIRAAT BANKASI Irak, IranVlaki sivil bölgeleri vuracak BAGDAT, (AP) Irak, Iran'daki askeri, ekonomik ve sanayi hedeflerine saldırmaya başlayacağını açıklayarak bu ulkedeki yabancı işcilerin derhal Iran'ı terketmeleri çağnsı yaptı. Irak Hava Kuvvetleri Komutanı General Hamid Şaban dün yaptığı açıklamada, yabancı havayollarma bağlı uçaklan îranın hava sahasına girmemeleri konusunda uyardı. lrak'ın açıklamastnın iki ülke arasında yeni bir "kentler savaşı"nın başlangıcına yol açmasından korkuluyor. Al Capone'un ini boş Al Caponehtn Lexington Oteü'nin bodrumundaki mahzeninin gizi 54 yıl sonra gün ısığına çıkanldı. Mahzenin girisindeki kasa kapıa ve önündeki 3 tondan fazia beton duvann, içerde çok önemli belgeler, para, hatta iskeletler bulunduğu yolunda spekülasyonlara yol açmasma rağmen içerde önemli hiçbir sey olmadığı ortaya çıktı. Televizyondan canh oiarak yayanlanan dmamitU, buldoterU acma operasyonunda, mahzende eski bir içki sisesinden baska kayda değer bir sey bubınmamaa, ahakavun bajmdaki milyonlarca seyirdyi hayal kmkbğına uğrattu Frogram sırasmda gelismeleri izleyicüere aktaran Geraldo Rivera, mahzenin 201i yülara ait bir sürü o'eberiyle dolu olduğunu, şişenin de banyo küvetini temizlemek için kullanıUuı bir tür detarjanı koymak için kullanümış olabUeceğini söyledi thbar sonucu bir yıl önce ortaya çıkan mahzen, 1932 yılmda vergi kocakcthğı suçundan yakaianarak 8 yıl cezaevmde kalan ve daha sonra Miami'de ölen Al Capone'un öiümünden beri hiç l ^j