Katalog

16 NİSAN 1986 HABERLER CUMHURÎYET/13 Libya, İtalyan adasındaki ABD üssüne saldıtdı Dış Haberier Servisi ABDnin dün sabaha karşı Trablus ve Bingazi'ye karşı giriştiği hava saldırılanna misilleme olarak Libya, Sidlya Adası'nın 200 kilometre kadar güneyinde İtalyan »gemenliğinde bulunan Lampeusa adh küçük bir adadaki Amerikan seyir istasyonuna saldırdı. Libya radyosu, Libya savaş uçaklarının Amerikan tesislerine ağır hasar verdiğini bildirmesine karşılık, ttalya Başbakanı Bettino Craxi, Lampedusa'da herhangi bir hasar meydana gelmediğini açıkladı. Tesislerin korunması için bir İtalyan paraşütçü birliğinin Lampedusa'ya gönderildiğini de ifade eden Craxi, Libya'ya bir protesto notası verildiğini açıklamasına ekledi. Akdeniz de savaş Libya saildınsının nasd gerçekleştiği açıklık kazanmadı. Lampedusa'da 30 dolayında Amerikan askeri görevlisi bulunuyor. Bunlardan biri Pentagon'a verdiği bilgide iki füzenin ada sahilleri yakınlarında herhangi bir hedefe isabet etmeden patladığını haber verdi. ttalya Başbakanı Craxi, füzelerin bir Libya botundan ateşlenmiş olabileceğini ya da uzun menzilli füzeler olmalarımn mümkün olduğunu belirttL Karanlık bastıktan sonra yedi dakika süreyle aralıksız biçimde Trablus uçaksavar ateşiyle sarsıldı. Bununla birlikte, yabancı gazeteciler kentte uçak sesi ve bombardımanlarm yol açması gereken patlamanın işitilmediğine işaret ettiler. Libya radyosu, Yugoslav Tanjug Ajansı ve lspanyol TV'si Trablus'a yeni saJdın düzenlendiğini bildirdiler. Başkent Trablus' ta dün sabaha karşı girişilen baskını gerçekleştiren F l l l uçaklarından 14'ünün Ingiltere'deki üslerinden havalandığının duyulması başkentin yeniden saldırıya hedef olabileceğine ilişkin kuşkulara neden oldu. ABD Hava Kuvvetleri Sözcüsü, F l i r i e r i n havalanmasının NATO manevralanna katılmak amacıyla olduğunu açıkladı. Ancak bir gece önce de aynı açıklama yapılmış ve Flll'ler 10 bin kilometrelik yol katederek Libya'yı bombalamışlardı. gazi sizi çagınyor. Akdeniz'deki tüm Amerikan iisleri yerie bir edilmelidir" denildi. Başkan Reagan, Türkiye saati ile dün sabaha karşı yaptıgı konuşmada Berlin'deki diskotek saldınsuun Libya tarafından düzenlendiğini kesin olarak kanıtladıklarım, ayrıca Libya'nın ismini vermediği bir ülkede, ABD elçiliğine saldırmayı planladığını öne sürdü. ABD uçaklarının önceki gece yerel saatle 02.00'de gerçekleştirdiği saldında, beş hedefin bombalandığı bildirildi. Beyaz Saray Sozcusü Larry Speakes, bombalanan hedefleri Kaddafi'nin karargâhı, iki terörist eğitim kampı, iki de füze üssü olarak açıkladı. Libya radyosu, üç Amerikan uçağının düşürüldUğünü ileri sürerken, ABD, saldırıya katılan uçaklardan birinin kayıp olduğunu bildirdi. Libya radyosu, vurulan ABD uçaklanndan birinden paraşütle atlayan piloıun halk tarafından öldünildüğünü bildirdi. ABD Savunma Bakanı Caspar Weinberger, Libya bombardımanına Ingiltere'deki üslerden kalkan 18 Flll bombardıman uça1 ğı ile bunlara eşlik eden 6. Filo ya ait 15 tane A6 ve A7 uçağının katıldığını açıkladı. Fransa ile lspanya'nın, hava sahalarından geçiş izni vermeyi reddetmeleri üzerine, F111'ler, 10 bin kilometrelik uzun bir yol katetmek zorunda kaldılar. VVeinberger, Fransa ile Ispanya izin verseydi, uçakların yolunun 4 bin 500 kilometre kısalacağını söyledi. Weinberger, Libya'da vurulan hedefleri şöyle sıraladı: • Trablusta El Aziziye kampı. ABD, bu kampın Libya'nın terörist eylemleri planladığı en önemli merkez olduğunu öne siiriiyor. • Siddi BilaJ liman kolaylıkları. ABD'ye göre burası Libyah komandoların eğitim üssü. • Trablus Havaalanı'ndaki askeri tesisler. Wetnberger, Trablus Havaalam'nın bir bölümünün, Sovyet yapımı uçaklar tarafından dunyada bir sürü yöreye askeri malzeme göndermek için kullanıldığını öne sürdü. • Bingazi kentinde El Cemahiriye kampı. • Benina Askeri Havaalanı. AP Ajansı, Amerikan saldınsuun 10 dakika sürdüğünü, Trablus ve Bingazi'nin korkunç patlamalarla çınladığını bildirdi. Bombardıman sırasında, Kaddafi'nin evinin yakınlarında bulunan Fransa, Belçika, Isviçre ve lran elçilik binalannın da hasara uğradığı haber verildi. TUrkiye'nin Trablus Büyükelçisi Bilgin Unan, saldırıyı şöyle anlattı: "Saat tam ikide büyük bir gürültüyle ve bomba sesleriyle uyandık. Hemen kançilaryaya geldik. tki defa hava akını oldu. Terasa çıkıp hepsini gördük. Uçaklar Trablus'un güneyini iki kez bombaladı. Saldın, kumandanlık karargâhı ve askeri havaalanının bulunduğu yöndeydi. Daha sonra bu kesimde >»ngın başladı. Ucaksavar ateşleri oldu. Sonra sessizük geldi. Saat 0530*8 dogru yeniden uçaksavar ateşi başladı. Bir uçak sesi duyduk. Dört beş tane füze atülar. Bu füzelerden biri bizim dogu urafımızda şehre düştü. Herhalde radar bozuldu. tki füze de denize doğru gitti. Ancak düşen bir uçak görmedik. Libya radyosu, kan bağışı için yayın yapıyor, televizyon marşlar çalıyor, yabanalar arasında zayiat oida|unu haber veriyordu. Ancak, şimdiye kadar bizim şirketlerden ve Bingazi başkonsolosluğumuzdan aldığımız haberlere göre bir kaybımız yok." Başbakan Thatcher, Libya saldırısında, Ingiltere'deki Uslerin kullanıltnası nedeniyle muhalefetteki tşçi Partisi'yle Sosyal Demokrat Parti liderleri tarafından sert biçimde eleştirildi. Işçi Partisi lideri Neil Kinnock, "Kaddafi, her ne kadar teröriı destekliyorsa da, şiddete şiddetle karşılık verilmez, şiddet şiddeti dogurur" dedi. ö t e yandan, Başkan Reagan ın, Libya bombardımanını, BM Anayasası'nın meşru müdafaayı öngören 51. maddesine dayanarak yaptığı bildirildi. 1 9 ANKARA: "Devletler hukuku ükeleri ile bağdaşmaz" Haber Merkezi Türk hukümeti, ABD'nin Libya'yı bombalaması üzerine yaptığı açıklamada, "Türkiye, Libya'ya yapılan bugünkü hava akıalannı devletler hukuku ilkeleri ile bagdaştıramamaktadır" denildi. Hükümet açıklaması şöyle: "Türk hukümeti son zamaalarda Akdeniz'de mevcut gerginligin giderek artması karşısında endişcsini 25 mart tarihindc yapılan açıklamada ortaya koymuştu. Türkiye daha sonra bizzat başbakanın ağzından Akdeniz'de sukunet ve sulhun devamını arzuladıgını bildirmişli. Lluslararası lerorizm konusunda çok duyarlı olan ve bu konuda ıstırap görranş balunan Türkiye, uzun süreden bcri bu konudaki mucadelesinin ancak ortaklaşa etkin çabalaria yapüması vt selektif davranılmaması geregine uJusiararas camianın dikkatini çekegelmiş bulunmaktadır. Dünyada terorizmin son bulması için bütün de>Idlrrin etkin bir işbiıiigi içinde hareket etmeleri tek çıkar yoldur. Aacak böyie etkin vt kolektif bir işbirligi sayesinde terorizmin önlenmesi mümkündür. thtüaflann hallinde görüşmelerin ve banşçı yollann ihmal edilmemesi göriişrinde olan Türkiye, Libya'ya yapılan bugünkü hava akınlannı devletler hukuku ilkeleri ile bagdaşUramamaktadır. Türkiye bugünkü mevcut durumun daha büyük ve trnlikcli boyntlara ulaşmadan sona ermcsiai içteoUklc temenni etmckledir." Başbakan Turgut Özal, dün Paris'e hareketinden önce ABD'nin Libya'ya saldırması konusunda Türkiye'nin görüşünü soran bir gazeleciye. "Hükümet açıklamasını yaptı" yanıtını verdi. özal, ABD'nin Türkiye'deki üsleri kullanmak için herhangi bir girişimde bulunmadığını kaydetti. "Boyle bir girişim olursa cevap nc olabilir?" şeklindeki soruya ise özal, "Varsayımlarta koBuşuyorsuauz" dedi. "ABD Libya çabşması konusunda hükümet net bir tavır ortaya koymadı. Ne zaman açık bir tavır aunacak?" sorusıına da ''Daha hadbenin şümuhi ortaya çıkmadı" yanııını verdi. ABD, Libya'ya karşı giriştiği hava saldınsını meşru göstermek amacıyla dün Ankara'da Dışişleri Bakanlığı nezdinde bir diplomatik girişimde bulundu. Büyükelçi Robert Strausz Hupc, Ankara dışında bulunduğundan bir başka büyükelçüik görevlisi dün Dışişleri Bakanlığı'na gelerek Reagan yönetiminin düzenlediği hava saldınsı hakkında açıklamalarda bulundu. Bu girişimde, ABD'nin hava harekâtının Libya'nın giriştiği lerörist faaliyetler karşısında meşru bir davranış olduğu belirtildi. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Bu harekatın tasvip edilecek hiçbir yam yoktar. Zannedersem durum daha da kanşacak, kr.ilcım daha da yayılacak ve bundan hem Amerikalılar. hem de bölge halkı ve tüm dünya zarar görecektir" dedi. SHP TBMM Grubu'nda saldın eleştirildi. Grup bikürisini okuyan Aydın Güven Giirkan, şunları söyledi: "ABD'nin askeri harekâbnı bir başka NATO lilkesindeki bir üsten yararianarak yapmış olması, NATO üyesi olan Türkiye için ayn bir kaygıya neden olmuşlur. Türkiye'nia Libya halkına zarar verecek hiçbir eyleme katkı vermeyeceği, yardım sağlamayacagı ve anlayış gostermeyeceginin açıkça duyunılmasım hükümetten SHP olarak talep etmekteyiı." DYP Genel Başkanı Hösamettla Ondonık, 19. asır kovboylan metoduyla, dünyada anarşi ve terörün önlenemeyeceğini söylerken, DSP Genel Başkanı Rahşat Eceviı, ABD'nin uyarılmasını, Türkiye ve Kıbns'taki uslerin ABD kullanımına açılmaması için gerekli önlemlerin alınmasını istedi. MDP Genel Başkanı Ülkii Söylemezogln da. "Bu savaş genişlerse, tüm insanlık için felakel olur" dedi ve Türkiye'deki ABD tesislerine dikkati çekerek bu tesislerin kesinlikle kullamlmamasını istedi. Trablus ve Bingazi kentlennin bombalanması Üzerine tstanbul'dan Trablus'a yapılması gereken THY uçak seferleri iptal edildi. birkaç saat önce italyan televizyonuna bir açıklama yapan Libya lideri Muammer Kaddafi, Libya'ya karşı bir Amerikan harekâtı beklemediğini söylemişti. Kaddafi, saldırıya uğrayan ve aynı zamanda konutu olan karargâhında kendisiyle görüşen ttalyan televizyonuna, "Mantıki ve siyasi acıclan ABD'nin saldırması için bir neden yok" diye konuşmuş, ancak bir ABD saldınsı halinde, saldırıya kaynaklık eden üslere karşı misillemede bulunacağı uyansında bulunmuştu. Libya lideri, Italya, tspanya ve Yunanistan'dan muhtemel hedefler olarak söz etmişti. Ingiltere'nin saldırıya kaynaklık edeceği Kaddafı'nin aklına gelmemişti. Kaddafi, Berlin'deki diskotek olayı ile ilgili olarak da, "ABD, kanıtlan ortaya döksun de görelim. Bizim bu ise bulaşmadıgımıza ilişkin kanıtlanmız var" demişti. Libya'da 100 ölü ABD'nin Libya başkenti Trablus ve ülkenin ikinci büyük ;nti Bingazi'ye karşı dün sabana karşı TSİ 03.00'de giriştiği hava saldınlarında 100 kişinin öldüğü sanıhyor. Ölenler arasmda Libya lideri Muammer Kaddafi'nin 15 aylık manevi kızı Hanna da bulunuyor. 8 çocuk sahibi Kaddafi, Hanna'yı üç ay önce evlatlık almıştı. Trablus'un Fatah Üniversite Hastanesi Başhekimi Dr. Muhammed Muafa, hava saldırısından bir saat kadar sonra Kaddafi' nin konutuna çağnldığım ve liderin ailesini ve eşini "çok kötü durumda, dehşet içinde" bulduğunu açıkladı. Dr. Muafa'run ve.diği bilgiye göre, 15 aylık Hanna, kendisinin konuta gelişinden iki saat sonra beyin kanamasından öldü. Kaddafi'nin Bab elAziziye mevkünde bir kışla içindeki konutunu hedef alan saldında çocuklarından 3 yaşındaki oğlu Kamis ile 4 yaşındaki oğlu Seph elArap da yaralandılar. Libya başkentinde yaşam sabahın erken saatlerinde normale dönmekle birlikte trafiğin her zamankinden az olduğu dikkati çekti. Trablus'un merkezindeki Yeşil Meydan'da akşam saatlerinde son derece az araç görüldü. Bu arada Libya başkentinde dün gece karartma yapıldı. Libya lideri Muammer Kaddafi, akşam saatlerine kadar ortalarda görünmedi. Kaddafi'nin hayatta olduğu sadece Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile Cezayir Devlet Başkanı Şadli Bencedid ile telefon görüşmesi yapnğının ve Sovyet lideri Mihail Corbaçov'a "çok önemli bir mesaj" gönderdiğinin açıklanmasından anlaşıldı. Akşam saatlerinde Libya lideri, Sovyet Büyükelçisi Anatoly Anhsimov ile görüşürken, TV ekranında görüldü. Kaddafi'nin başında uzun bir türban bulunduğu dikkat çekti. TttrkiyeMe önlemler ABD'nin Libya'ya karşı giriştiği hava saldırısından sonra Libya'nın muhtemel misilleme hareketlerine karşı önlem olarak Türkiye'deki Amerikan tesisleri teyakkuza geçiriidi. lncirlik'te olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Ankara'daki ABD Büyükelçiliği yetkilüeri, dünkü harekâttan sonra Türkiye'deki bütün Amerikan tesislerinde güvenlik önlemlerinin arttırıldığını, aynca ek önlemlerin alındığını doğruladılar. Ankara'da ABD BüyükelçiliÜ önündeki önlemlerin yanında ıstanbul Konsolosluğu'ndaki önlemler de amınldı. tstanbul'da, aynca tngiltere ve ltalya konsolosluklanyla bu ülkelere bağlı kuruluşlarda önlem alındığı bildirildi. Kaddafi saldırı beklemiyordu ABD'nin Trablus ve Bingazi'ye giriştiği hava ; 1 J ' . n n d a n BM'ye başvuru Libya, Amerikan saldınsı üzerine BM Güvenlik Konseyi'ne başvurdu. Güvenlik Konseyi, TSİ 19.00'da toplanarak Libya'nın başvunısunu görüşmeye başladı. Beyaz Saray tarafından Libya'ya yapılan hava saldırılarının bir başarı olduğu vurgulanırken, ABD Başkanı Ronald Reagan, bunlann sadece "uzun bir savaşın muharebeleri" olduğunu ve terorizme karşı savaşın devam edip etmemesinin Kaddafi'ye bağlı olduğunu söyledi. Libya radyosu dün sabahki yayımında, Arap dünyasma çağrıda bulunarak, asker sivil ayrımı gözetmeksizin tüm Amerikan hedeflerinin vurulmasını istedi. Radyo, "Unutmamalı ki, Amerikaular da bizim sivil hedeflerimize saldırddar" dedi. Libya radyosu, tüm Arap pilotlannı da Akdeniz'deki Amerikan üslerine saldırmaya çağırdı. Radyonun çağnsında, "İntikam saati gdmisür. Trablus, Bin LtBYA: Bir ihbar Bu arada lstanbul'da bazı gazetelere telefon eden bir kişi, Islami Cihad adh örgüt adına konuştuğunu söyleyerek, "ABD elçiliklerine karşı saldında bulunacaklannı" öne sürdü. Düzgün bir Türkçeyle telefon eden kişi, ''saldırının saat 21.30'da yapılacağını" söyledikten sonra kendisine, "Ama şu anda saat 23.25" karşüığının verilmesi üzerine telefonu hemen kapadı. Ankara'da da Türk Amerikan Derneği'ne bomba konulduğu ihbarı yapıldı. İhbar üzerine Cinnah Caddesi'ndeki dernek binası boşaltılarak güvenlik görevlilerince geniş çaplı bir arama yapıldı. Arama sonunda ihbar doğru çıkmadı. Gazetemize telefon eden bazı okurlar, hükümetin açıklamasıru yetersiz bulduklannı bildirdiler. Bazı okurlar içinde, Libya için kan bağışı önerisi yapanlar da oldu. Türkîye'den daha kuvvetli destek bekliyoruz ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Libya, Türk hükümeünin ABD'nin saldırısını eleştiren açıklamasını "olumlu" ancak "yetersiz" buldu. Libya'nın Ankara'daki Halk Bürosu Sekreteri Muhammed Abdulmalik dun düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'nin ABD saldınsı karşısında takındığı tutumu "memnunlukla" karşıladıklannı belirtti. Temsilci, bu sözlerinden hemen sonra "Ancak biz Türkiye'nin daha kuvvetli bir tavır almasını bekliyoruz" diyerek, açıklamayı yeterince kuvvetli bulmadıklannı ima etti. Muhammed Abdulmalik, ABD'nin Libya'ya karşı giriştiği saldın sırasında Türkiye'deki ortak savunma tesislerinden yararlandığı konusunda bir kuşİculan olup olmadığı yolundaki bir soruyu yanıtlarken de, son derece açık bir ifadeyle, "Kullanılmadıgından eminiz" dedi. Abdulmalik, dün düzenlediği basın toplantısında ABD'nin saldınsını "barbarlık ve vahşet" olarak nitelendirerek, bu ülkenin diğer lslam ülkelerine gözdağı vermek ve siyonizmi bölgede kalıcı kılmak için Libya'ya karşı bir haçlı seferi düzenlediğini belirui. Abdulmalik, "ABD'ye karşı sonuna kadar savaşmak konusunda kararlıyız. Arap vc lslam âlemi için şehit olmaya hazınz. Üç milyon Libyalı tslamiyet için feda olsun" şeklinde konuştu. ABD'ye bir misillemede bulunup bulunmayacakları yolundaki bir soruyu yanıtlarken de Abdulmalik, "Savaş içindeki bir devletin yapamayacagı birşey yoktur" şeklinde konuştu. TÜRKİYE HEDEF Mİ? Abdulmalik, bir soru üzerine de Türkiye'deki Amerikan üslerinin Libya için bir hedef olmadığını açıkladı. Libya temsilcisi, tspanya, İtalya, Yunanistan ve Türkiye'nin kendilerine bir saldında ABD'nin bu üslerden yararlanmasına izin verilmeyeceği yolunda güvence verdiklerini hatırlatarak, "Libya kendisine saldın gelen üsleri hedef olarak görmektedir" dedi. Libya temsilcisi, açıklamalan sırasında Türkiye ile Libya arasındaki köklü ilişkilerden söz ederek, Barış Harekâtı sırasında Libya'nın Türkiye'ye yaptığı yardımlan da hatırlattı. FRANSIZ BÜYÜKELÇİUĞ1 Trabhıs'taki Fnmsn BüyükelçiUği, Amerikan sakUnsından büyük zarar gördü. ElçOifbı duvarlan yüaUh, bir bâUmü kuUanümaz hait geldi. (Fotoğrtf: JANA/APJ Dış Haberier Servisi ABD'nin önceki gece geç saatlerde Libya'ya saldırması, Reagan'la Gorbaçov arasında gelecek aviarda yapüması planlanan ikinci zirve toplaHtısını tehlikeye duşürdü. SSCB dün akşam yapığı açıklamada, ABD'nin Libya saldırısını kınayarak, Sovyet Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze'nin mayıs ayı içinde ABD'ye yapacağı ziyaretten vazgeçtiğini bildirdi. Moskova'nın açıklamasında, ABD'nin Libya'ya yaptığı saldırılara son vermemesi halinde iki Ulke arasındaki ilişkilerin olumsuz yönde eıkileneceği bildirildi. SSCB lideri Mihail Gorbaçov da Moskova'da yaptığı açıklamada, ABD'nin Libya'ya saldırmasınm, ABDSovyet ilişkilerini zedelemeye yönelik ginşimler olduğunu söyledi. Gorbaçov, resmi bir ziyaret amacıyla Moskova'da bulunan tsveç Başbakanı Ingvar Carisson onuruna verdiği yemekte, Batı Avrupa ulkelerinin de ABD saldırısını eleştirdiğine dikkati çekti. Beyaz Saray Sözcüsü Larry Speakes ise, SSCB Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze'nin gelecek ay Washingıon'a yapmayı planladığı ziyaretten vazgeçmesini hata olarak niteledi. Speakes, Moskova'run bu kararımn, SSCB'nin uluslararası tetorizmle mücadele karşısındaki olumsuz tutumunu gösterdiğini kaydetti ve ikili ilişkilerin geliştirilmesi açısından ortaya çıkan yapıcı ortamı zedelediğini söyledi. Öte yandan Brüksel muhabirimiz Hadi Uluengin'in bildirdiğine göre, ABD'nin Libya'ya saldınsı Londra dışındakı bütun AET başkentlerinde sert tepkilerle karşılandı ve Ingiltere'nin takınmış olduğu "iki yüzlii tutum" Avrupa ülkelerinin tepkisine yol açtı. Topluluk başKentlerin•ien gelen ve Brüksel'de merkezüe\en bütun haberlerde, Ortak Pazar üyelerinin ABD operasyonunu kına'iklan görtildü. Bunun tek istisnaını Londra'nın tavrı oluşturdu. Öte yandan Yunanistan'm talebi üzerine AET dışişleri bakantarının yarın Paris'te olağanüstü ikinci bir toplantı için bir araya gelmesi kararlastınldı. Brüksel'de bulunan ve saldmdan sonra AET Komisyonu Akdeniz Havzası sorumlusu Claude Cheysson ile yapacağı görüşmeyi iptal eden Arap Birliği Genel Sekreteri Şadli Klibi de bir açıklama yaparak Libya'nın ABD uçakları tarafından bombardıman edilmesinin "vahim sonuçlara yol açacagını " söyledi. NATO ise, ABD saldınsı hakkında resmi bir tutum belirtmedi ve olayı "ulusal planda bir girişint" olarak nitelemekle yetindi. ABDSovyet zîrvesi tehlîkede yük savaslann bu tur davranışlardan çıktıgını belirterek, teorik olarak 3. dünya savaşının göz ardı edilemeyeceğini söyledi. SSCB'nin resmi haber ajansı TASS da yayımladığt yorumda, ABD'nin saldınsını yeni bir cinayet olarak niteledi. Reagan yönetimirıin, AET dışişleri bakanlarının önceki akşam Lahey'de yaptıklan toplantıda taraflan "askeri lırmanmava yol açacak girişiplerden kaçınmaja" davet ederek itidale çağırmalarından hemen sonra Libya'ya karşı bir askeri operasycn gerçekleştirmesi bütun topluluk başkentlerinde infıalle karşılandı. Hemen hemen bütun üye ülke dışişleri bakanian, yaptıklan açıklamalarda, VVashington'un Avrupa'ya rağmen ve onu "es gtçerek" bir harekât gerçekleştirmesini kınadılar. AET dönem başkanhğını >ürüten Hollanda Dışişleri Bakanı Hans van Den Broeck. "ABD'nin, AET'nin siyasi bir çözümden yana olmasına rağmen bu tur bir girişimde bulunmasının çok iizücu olduğunu" soyledı. iıalya hukümeti ise, operasyonda kullanılan Amerikan uçaklarının Sicilya'daki üsleri kullanmadığını özellikle vurgulayan bir bildiri yayımladı. Federal Airnanya'da olduğu gibi Italya'd: da bir "buhran kabinesi" kuruldu ve hükümet sürekli toplantılar yaptı. Belçika Dışişleri Bakanı Leo Tindemans ise, Amerikan harekâtıru kınadı, ancak Belçika'nın yine de Libya'daki Amerikan temsilcUiği görevini sürdüreceğini vurguladı. Biündiği gibi, Washington Trablus diplomatik ilişküerinın kesilmesinden sonra Belçika, Libya'daki Amerikan temsilcUiği görevini de üstlenmiş durumda. Öte yandan Tindermans, açıklamasında dün Trablus'taki Belçika büyükelçisinin Libya dışişlerine çağnldığım ve olayın nefretle kınandığının duyurulmasının istendiğini bildirdi. Fransa'da ise, Libya buhranı Cumhurbaşkaru Mitterrand'ın Dışişleri Bakanı Raimood ile bir buçuk saat bir araya gelmesine yol açtı. Fransız Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Libya'nın Güney Avrupa'daki üslere saldırması durumunda buna cevap verilmesi gerektiği bildirildi. OLAĞANÜSTÜ TOPLANTI Diğer taraftan, Yunanistan'm dün oğle saatlerinde Hollanda nezdinde yaptığı girişimlerden sonra, AET dışişleri bakanlarının yarın Paris'te olağanüstü olarak yeniden toplanması kararlaştırıldı. Bakanlar, OECD toplamısı çerçevesinde Paris'te bulunduklarından bu oturum Fransa başkentinde gerçekleştirilecek. Toplantıda, ABDsaJdınsının kınanması ve Ingiltere'nin "iki yüzlii tutumuodaa" dolayı eleşürilmesi bekleniyor. Ingiltere'nin, Libya'yı bombalayan Flll tipi uçakların kendi topraklarındaki üslerden kalkmasına izin vermesi de diğer topluluk ülkeleri arasında b'j)1ik kızgınlığa yol açtı. Pazanesi akşamı Lahey'de yapılan oturumda, İngiltere Dışişleri Bakanı Sir Geoffre) Howe'un askeri bir müdahaleye karşı çıkan bildiriyi imzalaması, bundan hemen sonra da Londra'nın tutumunu haklı gosteren bir beyanat vermesi, bütün AET başkentlerinde tepkiylekarşılandı. Resmi açıklamalarda, bu sorun vurgulanmazken, butün diplomaük kulislerde Londra'nın almış olduğu tutum çok sert bir biçimde eleştirildi ve Ingiltere'nin AET bütününu çok zor duruma sokluğu belirtildi. Resmi açıklama yapmak istemeyen kaynaklar, "Eger İngiltere operasyondan haberdar ve bunu destekler bir Culum içiodeyse, neden Lahey bildirisine imza attı. Yok, eger Lahey'desamimi idiyse, neden uçaklann kendi üsleriDden ha>alanmasına izin verdi" şeklinde konuştular. Bu yüzden, Londra'nın tutumunun AET içinde çok önem verilen "siyasi tşbirligi" mekanizmasının "içine kibrit suvu stktıgı" yine aynı kaynaklar tarafından kaydedildi. NATO çevrelerine yakın kaynaklar ise, Ingiltere'nin tek taraflı olarak kendi topraklanndaki Amerikan üslerinin kullanımına izin verebileceğini ifade ettiler. Başbakan Margaret Thatcher, dun öğleden sonra Avam Kamarasında muhalefet milletvekillerinin Amerika'nın Libya'daki eylemi ve İngiltere'deki NATO ve Amerikan üslerinin kullanılması ile ilgili soruları yanıtladı. Konu ile ilgili bir açıklama yapan Başbakan Thatcher, geçen cumartesı günü Başkan Reagan'ın General Vernon Walters ile Londra'da yaptığı göruşmede, hukumetınin ilke olarak Ingiltere'deki Uslerin kullanılmasına izin verdiğini söyledi. Avam kamarasında oldukça hararetli ve gürültülü geçen oturumda, Başbakan Thatcher sürekli olarak ABD'nin eylemini savunurken, BM Yasası'nın 51. maddesine atıfta bulundu, ayrıca Libya'nın uluslararası terör merkezlerinden birisi olduğunu belirtti ve "ABD'nin boyle bir eylemi gerçekleştirmeje tamamıylu hakkı vardır. Çiinku ABD bu evlemle bem kendini, hem de Batı Avrupa'yı savunuyor" dedi. Libya'dan genellıkle terörist hukumet olarak söz eden Thalcher, İngiltere'deki Amerikan ve NATO uslerinde haJen alarm durumunun devam ettiğini söyledi. OSMAN OLCAY'IN LYARISI Öte yandan, öğrenildiğine göre, NATO Genel Sekreteri Lord Carrington'un, bir Amerikan televizyonuna yaptığı açıklamada, "ABD'nin LJbya'ya misillemes) halinde bunun ittifak tarafından sernpali ile karşılanacagı" yolundaki açıklaması NATO'nun Avrupalı muttefikleri arasında rahatsızlığa yol açtı. NATO Daimi Delegeler Komiıesi'nin yaptığı toplantıda bazı Avrupalı NATO ülkeleri temsilcilerinin soz alarak Lord Carrington'un bu tutumunu eleştirdikleri bildirildi. Türkiye'nin NATO nezdindeki daimi delegesi Buyükelçi Osman CMcay'ın da bu çerçevede kısa bir konuşmayla Ankara'mn Lord Carrington'un açıklamasmdan duyduğu rahatsızlığı ilettiği öğrenildi. Lord Carrington'un ise bu eleştiriler karşısında sözlerinin yanhş anlaşıldığını söylediği belirtildi. BAGLANTISIZLAR lran Başbakanı Hiiseyin Musavi saldırıyı kınayarak, "ABD, Libya'ya saldırmakla lslam dunyaanda güvenliğini tehlikeye attı. VV'ashington bu inatçı hareketinin hakettiği yanıtı alacak," dedi. Suriye hukümeti de ABD'nin Libya'ya saldınsına misilleme çağnsı yapıı. Şam'dan yapılan resmi açıklamada, Libya lideri Muammer Kaddafi'nin saldırıya üşikin olarak Suriye Devlet Başkanı Hafu Esad'la bir telefon görüşmesi yaptığı belirtüerek, "Tüm Arap ülkelerinin hükumetlerine bu saldırgan ejtemlerc karşı gereken önlemleri almalan" çağnsı yapıldı. Açıklamada, "Arap ülkderi ABD'nin hedeflerine ulaşmasını önlemek için mucadeleye hazır olmalı " denildi. Hindistan Başbakanı Rajiv Gandi de saldırıya ilişkin açıklamasında, "Baglantısızlar hareketi kişiler ya da devletler larafından girişilmiş olsun, her türiü leror eylemeni kınıyor" dedi. ÇİN HALK CUMHURİYETİ Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada da, "Pekin hiıkümeli her turiu terör eyleminin karsısındadır. Siyasi çauşmalann askeri yollarla çözümlenmesine her zaman karşı çıktık. Terorizmle mücadele etrae bahanesiyle bagımsu bir ülkenin topraklarına saldmlamaz" denildi. Türk gemisi Bingazi Limanı'nda çimento yükünü boşalttıktan sonra ayrılmak isteyen Türk bayraklı "Derya Aksoy" gemisine, Libya makamlarınca dönüş izni verilmediği bildirildi. Aksoy Denizcilik Şirketi ortaklanndan Cemal Aksoy lstanbul'da a.a.'ya yaptığı açıklamada, limandan ayrılan "Derya Aksoy"un bir süre sonra geriye döndürüldüğünü ve evraklarına Libya makamlannca el konulduğunu açıkladı. FKÖ FKÖ de ABD'nin Libya'ya karşı giriştiği saldırıyı kınadı. FKÖ Siyasi Büro Başkanı Faruk Kaddumi, Tunus'ta yaptığı açıklamada, ABD'ye üslerini kullandıran tngiltere'nin tutumunu şaşkınlıkla karşıladıklannı belirterek, Libya ile dayanışma içinde olduklannı söyledi. ARAP BİRLİĞİ BİLDİRİSİ Öte yandan, Brüksel'de bulunan Arap Birliği Genel Sekreteri Şadli Klibi bir açıklama yaparak ABD saldıpsının "çok vahim sonuçlar doguracağım" vurguladı. Belçika başkentinde yalnız Dışişleri Bakanı Leo Tindemans ile göruşen Klibi, Reagan yönetiminin operasyonundan dolayı başta AET Akdeniz Havzası sorumlusu Claude Cheysson ile olmak uzere, butün ikili temaslannı ipıal etti ve Tunus'a döndü. Klibi larafından Arap Birliği adına Brüksel'de yayımlanan bildiride özetle şoyle denildi: "Pazartesi gecesi, terorizme şamar almak hedefi doğrultusunda gercekleştirildigi iddia edilen harekât, gerçekte butün Arap miletlerine gö/dagı vermeyi ve Filîstin haJkının raücadelesini bastırmayı amaçlamaktadır. Eger VVashington ile Arap başkentleri arasındaki ilişkiler bu kadar kölü bir safhaya ulaştıysa, bunun baş sorumlusu, bölgede hegemonya hedefleri güden İsrail'dir. Barışa inanan bulıin halklara sığınarak belirti>oruz ki, sorunlar, olaylann kökune inilmeksizin şiddet kullanılarak çöziimlenemez. VVashington'un saldınsı yalnız terör eylemi değil, aynı zamanda vahim sonuçlara yol açacak bir harekeltir. Bu dramatik anlarda, bir siiper güç larafından gerçekleştirilmiş öliimcül bir saldırının hedefi durumuadaki kardeş Libya halkına doDuyor ve onun actsını paylaşıyonız. " Yunanistan hukümeti yaptığı açıklamada, ABD'nin Libya'ya saldırısını onaylamadığım bildırerek, bu tur davranışların terörun daha da tırmanmasına yol açacağını kavdetti. . Atrıka Birliği Orgutü de Amerikan saldırısını şiddetle kınayarak. "ABD'nin Birleşmiş Milletler yasalannı ihlal ettiğini" bildirdi. İki tran uçağı Çiğli'ye zorunlu iniş yaptı tZMİR/ANKARA. (Camhar^ret Burocu) Amerika'run Libya'ya saldınsından sonra Akdeniz'deki karmaşık dunım surerken, iki tran askeri uçağı bektenmedik bir şekilde İzmir Çiğli Havaalaru'na indi. İran uçağının inişi üzerindeki giz perdesi uzun siıre anlaşılamadı. Dışişleri, gece geç saatlerde bir açıklama yaparak, iki uçağın Yunanistan'm geçiş izni vermemesi üzerine Çiğli'ye zorunlu iniş yaptığını bildirdi. lran askeri uçaklarının dün saat 19.00 sıralarında Çiğli'ye mecburi inisinin, Genelkurmay Başkanlığı'nın izniyie gerçekleştiği öğrenildi. Uçakların inışi nedeniyle İzmir Emniyet Mudürlüğü vurucu timleri ve siyasi şube ekipleri havaalanı ve çevresinde geniş güvenlik önlemleri aldılar. tzmır bürotnuzun haberine göre, Emnıyeı Nöbetçi Müdürlüğü yetkihlen, "Onetkurmaydan verilen izinle uçaklann yakıt ikmali için iniş yaptığı >e ikmal siiresinde koouk olarak bulunacakian" bildirildi. Uçakların içinde albay ve binbaşı rülbesinde subaylar buiunduğu öğreniîdi. Çiğli'deki uçak seferlerinde bir aksama olmadı. Olayı izlemek için alana giden gazeteciier de güvenlik nedeniyle alana sokulmadı. tranlı subaylar 2. Ana Jet Üssü'nde konuk edildi. Uçakların gerekli ikmalden sonra bugün tsviçre'ye uçmasınm beklendiği bildirildi. Ankara buromuzun haberine göre, Dışişleri Bakanlığı iki lran uçağmın Isviçre'ye gitmekte iken Yunanistan'm hava sahasmda geçiş izni vermemesi uzerine Turkiye'ye iniş yapmak zorunda kaldıklanm bildirdi. Dışişleri Bakanlığı sozcusu Yalım Oalp, dün gece konuya ilişkin olarak Cumhuriyeı'e şu bilgilerı verdi: "Alınan bilgKe göre, Iran'dan Itavalanan ' ? İsvifre'ye bakım için gilmekle olan Fakoo tipi iki sivil uçak. uçu> planlarında eksiklik oldugu gerekçe>i>le Atina Kontrol Kule>i tarafından geri çevrilmiş vc yakıtlannıa aumtası ned«ni\le Çigli Havaalam'na inmck durumunda kalmışlardır." Tttrkler zarar görmedi Trablus'taki Tiırkiye Büyükeîçiliği Müşteşan Setim Karaosmanoflunun Cumnuriyet'e telefonla verdiği bilgiye göre, Libya'daki tek bir Türk vatandaşı bile Amerikan saldmlarından zarar görmedi. Karaosmanoğlu, Bingazide saldırı hedefleri arasında bulunan Benina Havaalanı çevresinde ENKA firmasında çalışan 155 Türk işçisinin şantiyelerini terk ederek güvenli bir yere götürüldüğünü söyledi. Işçilere, kendilerine iki gün yetecek kadar su ve yiyecek malzemesi verildi. Karaosmanoğlu, Trablus'a girişilen saldında isabet alan Fransız Buyükelçiliği çevresinde çok sayıda yabananın yaşadtğını, bu nedenle yabancılar arasında can kayıplannın olabileceğini, bununla birlikte söz konusu semtte hiçbir Türkün bulunmadığını, verdiği bilgilere ekledi. Trablus'un en gösterişli oteli olan ve yabancı gazetecilerin kaldığı ElKebir'de dün yemek çıkmadı. Buna neden olarak, otel personelinin saldınlara hedef olan Trablus Havaalanı yakınındaki Tajira'daki lojmanlarından gelememeleri gösterildi. Trablus'tan telefonla alınan bilgilere göre, dün öğleden sonra saat 2'ye kadar normal olan günlük yaşam yerini tedirginliğe terketti ve çok sayıda kadın ve çocuk kenti terk etmeye başladı. Erkekler ise ihtiyat ve milis olarak silah altına alınmaya başladı. Ankara'ya ulaşan bilgilere göre, Trablus'taki bazı ülkelerin büyükelçileri dün akşam saatlerinde Dışişleri Bakanlığı'na çağrılarak kendilerine ABD'nin giriştiği hava saldınsına ilişkin Libya'nın tepki ve beklentiieri iletildi. Kaddafi (Baştarafı 1. Sayfada) de Libya'daki okuryazar insanlann pek çoğu gibi oen a e BBC'den haberleri dinliyordunı. AET Dışişleri Bakanlan'nın Libya'ya karşı askeri olmayan yaptınrnlarla vetinilmesini kararlaştırdıklannı öğrenince, ABD'nin tek başına harekete geçeceğine kani oldum ve hemen memlekete dönmeye karar verdim. ABD ile çabpna Kaddafi rejimi « y w d M siue nc gibi sonnciar dotnnbffir? KTLIÇLI Son yülardagiderek artan ekonomik güçlüklerin Kaddafi rejimine karşı muhalefeti giderek yaygınlastırdığı kanısındayun. Dört yüdır Libya'dayım. Halk arasmda şikâyetlerin giderek yuksek sesle ifade edildiğine tanık oluyorum. Ancak, tabii insanlar yalnızca yakınlan arasında konuşabiliyorlar. Pasif bir muhalefet. Kulaktan kulağa yayılan söykntiler var. Kendi Sirt kabilesine mensup yaslıların Kaddafi'ye halkın şikâyetlerini dile getirdikleri, Kaddafi'nin ise onlan kovduğu anlatıbyor. Oysa kabile yaşlılannın büyük saygmlığı var. Muhalefetin artmakta oluşunun bcncc bir belirtisi de geçen ayki ilk ABD saldınsı ertesinde "mflM bir saJeyan" görülmeyişi. İlk gösterilere kaülanlann sayısı inanılmayacak kadar azdı. Bunun üzerine merkezi olarak "Gazap" mitingleri duzenlendi. Gördüğüm kadanyla bu mitinglere halk zoraki katüıyordu. Artan mmhakfet KaddafTnin devrilmesiyie sonaçiaııabUir mi? KILIÇLI Kaddafi'nin içeriden devrüebileceğine inanmıyorum. Rejim halk uzerinde çok sıkı bir denetim kurmus. Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de bulunan Bağlantısız Ülkeler Dışişleri Bakanian, ABD'nin Libya'ya saldırısını gorüşmek üzere dün olağanustü bir toplantı yaptılar. Dışişleri Bakanian toplantısının sonunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne yeni çatışmaiarın önlenmesi için gereken girişimlerde bulunması ve Libya'ya tazminat ödenmesi çağrısında bulundular. Bağlantısvz Ülke Dışişleri Bakanian, ABD saldırısını alçakça ve gereksiz bir saldırganlık orneği olarak nitelediler. İSRAİL tsrail Başbakanı Şimon Peres, dün bir açıklama yaparak, "libya'nın Batı Beriin'de bir diskoteğin bombalanması ve Amerikalı askerlerin oldıinılmesi eylemlerinin arkasında olduğuna şuphe yok. ABD'nin de bu eylemlere karşı mesnı mudafaada bulunması şaşırtıcı değildir" dedi. Peres, "ABD'nin, bir siiper giiç olarak teröristlerin ellerini kesmcsi olumlu bir adımdır" dedi. Cenevre'deki silahsızlanma görüşmelenne katılan Sovyet heyetı Başkanı Viktor Issraelyan, geçmiste bü