Katalog

6 ŞUBAT 1986 EKONOMÎ CUMHURİYET/9 TÛRKİYEVen Konut yatınmlan, özel yatınnüarın üçte birini aştı İSTANBUL, (a.a.) Hükümetin konut sorununu çözmeye yönelik uygulamalan ve Toplu Konut Fonu'nda biriken kaynakların devreye sokulması, bu sektörün özel yatınmlar içindeki paymı yüzde 34.33'e çıkardı. Türk Sanayîcileri ve lşadamları Derneği (TÜStAD)'ın 1986 raporunda yer alan verilere göre, konut sektörü özel yatırımlar içinde ilk sırayı aldı. TÜSİAD'ın DPT program gerçekleşme tahminine dayanarak verdiği 1985 rakamlanna göre, konut yatınmlannda kamu kesiminin payı düşerken, özel yatınmlann oranı artış gösterdi. 1984'te kamu yatınmlan içinde konut sektörü payının yüzde 2.29 olarak gerçekleşmesine karşılık 1985 yılmda bu pay 54.9 milyar lira ile yüzde 1,8'e düştü. Konut yatınmlan, özel yatınmlar içinde, 1984'te 415 milyar lira ile yüzde 30.78'den, 1985'te 700 milyar 80 milyon lirayla yüzde 34.33'e yükseldi. Bankalarda dolar ve nıark bulmak sorun haline geldi Yurt dışma çıkmak isteyen vatandaş, döviz almak için banka banka dolaşmak zorunda kalıyor. Döviz tevdiat hesabından para çekmek isteyene ise 34 gün sonrası için randevu veriliyor. Bankalarda nakit döviz bulunamaması, genel bir döviz darlığından değil, Merkez Bankası'nın 1 Kasım 1985 'te yürurlüğe koyduğu ve bankaları nakit döviz tulmaktan caydıran uygulamasmdan kaynaklanıyor. EkoBomi Servisi Yurt dışına çıkmak için döviz bulmak uzere ya da döviz tevdiat hesabından para çekmek için banka şubelerine başvuran vatandaşlar, son zamanlarda bazı sorunlarla karşılaşıyorlar. Döviz tevdiat hesabından para çekmek isteyen vatandaşa bankalar 34 gün sonrası için randevu verirken, yurt dışına çıkmak için döviz satm almak isteyen vatandaş ya 810 bankayı dolaştıktan sonra ihtiyacını karşılayabiliyor, ya da banka banka dolaşmaktan vazgeçip, döviz ihtiyacuıı Tahtakale'den karşüama yoluna gidiyor. Bu arada bankalarda tanıdığı olan ya da devreye bir yetkihyi sokabilen, beklemeden dövizini alabiliyor. Bankacılık çevrelerindcn konuyla ilgili olarak aldığımız bilgilere göre döviz arayan vatandaşın banka kapısından geri dönmesi genel bir döviz sıkıntısından kaynaklanmıyor. Buna karşılık Merkez Bankası'nın 1 kasım tarihinden itibaren yürurlüğe koyduğu düzenlemesi nedeniyle efektif döviz bulundurmak bankalar açısından cazibesini kaybettiği için, bankalar ellerinde nakit döviz bulundurmaktan kaçınıyorlar ve bu nedenle bankanın rastgele kapısını çalıp döviz arayan vatandaşı bankadan eli boş döndüruyoriar. örnegin döviz tevdiat hesabından vadesi dolan 800 dolannı çekmek üzere büyük bir bankanın Sirkeci şubesine başvuran bir vatandaş, kendisine 3 gUn sonrasına gün verilince, bu olayı gazetelere yansıtabileceguıi ima ettiğini ve bu gelişmenin hemen ardından yarun saat içinde döviz bulunup kendisine ödemenin yapıldığını anlatıyor. Bir başka örnekte ise yurt dı Nakit döviz tutmak istemeyen bankalar, vatandaşa zorluk çıkarıyor İSCİNtN EVREMNDEN ŞÜKRAN KETENCİ "Ucuzdur, Vardır İlleti" Para arzı 118 milyar azaldı ANKARA, (ANKA) Geniş anlamdaki para arzı (M 1 ), yılın ilk 10 gününde 118.3 milyar lira azaldı. Merkez Bankası verilerine göre, yılbaşında 7 trilyon 387.4 milyar liraya geriledi. Para arzının söz konusu sürede gösterdiği azalma, vadesiz ticari ve vadeli mevduatın daralmasından kaynaklandı. Geçen yılın aralık ayında 177.7 milyar lira artarak yıl sonunda 1 trilyon 162.3 milyar liraya çıkan vadesiz ticari mevduat, yılın ilk 10 gününde 140.3 milyar lira azaldı. Bankaların yıl sonu bilançolannı düzenlemek amacıyla arahk ayında şişirdikleri vadesiz ticari mevduat, 10 ocak tarihinde 1 trilyon 22 milyarlık bakiye veriyor. TürkAmerikan işadamları konferansı tZMtR, (Cumhuriyet Ege Biirosn) TOBB ile New York TürkAmerikan Derne|i'nin işbirliğiyle düzenlenen "TürkAmerikan tş Konferansı"nın dördüncüsü 510 nisan tarihleri arasında Izmir'de yapılacağı bildirildi. Başbakan Turgut özal'ın da konuşma yapacağı konferansa katılmak isteyen Türk işadamları, 100 bin lira kayıt parası yatıracaklar. Bilindiği gibi TOBB ile New York TürkAmerikan Derneği işbirlifci ile ilki 36 ekim tarihlerinde düzenlenen iş konfcransına çok sayıda Amerikalı isadamı kaulmıştı. Nescafe, nişasta ve una zam Ekonomi Servisi Hazır kahve, ekmeklik ve böreklik un ve nişastaya zam yapıldı. Dolardaki değer artışını neden olarak gösteren hazır kahve ithalaıçılan, bu nedenle maliyetlerinin de arttığını ileTİ sürerek, zam yaptılar. Buna göre, önceden 4300 liradan satılan 100 gramlık Nestle Gold 4500, 3300 liradan satılan 100 gramlık Maxwell 3550, 6 0 5 0 liradan satılan 200 gramlık Maxwell de 6800 liraya yükseldi. 2750 liradan sattlan Mocea'nın 100 gramlıkları 3000, 5500 liradan satılan 200 gramlıkları da 5800 lira oldu. önceden 3750 liradan satılan 200 gramhk Elite marka hazır kahveler de, 4000 liraya çıktı. 100 liradan satılan Nestle poşetler de 120 liradan satılmaya başlandı. Öte yandan, kilosu 200 lira olan mısır nişastası da 220 liraya çıkarılırken, buğdaym ahm fiyatı yükseltildikten sonra, unlara da çuval basına 200300 lira arasında zam yapıldı. önceden 8 bin liradan satılan 50 kilohık baklavahk un 8 bin 300, 7800 liradan satılan 72 randıman un 8 bin ve 8 bin 300 liradan saıılan 68 randıman un da 8 bin 500 liraya çıkıı. Bankaların kulağı çeküecek ANKARA, (ANKA) Bankalar Birliği, Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi tarafından 14 şubat cuma günü toplantıya cağmldı. Toplantıda, bankalann genel müdür düzeyinde temsil edilmeleri istendi. Bankalar Birliği toplantısına, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem ve üst düzey Hazine yetkilileri katılacak. Kaya Erdem'in, 1986 yüı iç ve dış finansman programı konusunda bilgi vereceği ve bankacılık sektörilnün bu cerçevede yapması gerekenler konusunda aynntılı bir acıklamada bulunacağı bildiriliyor. Toplantıda ele almması olası konular şöyle: Bankalara döviz mevcutlannı stokta tutmaktan ve döviz stoku yapmak üzere piyasadan yüksek fiyatla döviz toplamaktan kaçınmaları gerektiği bildirilecek. Döviz yönetiminde alınan son önlemler kapsamında Merkez Bankası'nın düzenleyici rolü, bankalara bir kez daha duyurulacak ve döviz işlemlerinde bankalararası piyasanın canlandınlması gere ği tartışılmaya açılacak; bankalann iç finansman konusunda da parasal genişlemeyi körüklemekten kaçınmaları ve acil nakit gereksinimlerinin edinilmesi için yüksek faiz yanşına girmekten kaçınmalan bildirilecek; Hazine'nin 1.82 trilyon liralık net borçlanma gereksinimi kapsamında yenümeme ve yeni satış biçiminde 2.5 trilyon lira dolayında Hazine bonosu ve devlet tahvili ihraç etme gereği üzerinde durulacak ve bankalardan bu konuda yardım istenecek. Ziraat Bankası ndan geri adım Zıraat Bankası ile Sermaye Piyasası Kurulu arasında varılan anlaşmaya göre, 19 şirketin hisse senetlerinin satışı için htanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda "resmi pazar" diye nitelenen ayncalıklı bir pazar oluşturulacak. Ziraat Bankası'nın bir üst düzey yetkilisi, "Devraldığımız şirketler için milletin parası ödendi. Bunu en uygun şekilde geri almak istiyoruz. Söz konusu şirketlerin yönetimlerindeki dengelerin isıenilmeyen gruplar lehine bozulmasını engellemek de amaçlanıyor olabilir"dedi. NECMİ ÇELtK Ziraat Bankası'nın tasfiye işlemlerini yürüttüğü Hisarbank, Odibank ve lstanbul Bankası'ndan devraldığı 19 şirketteki hisselerini borsa dışında ihale yoluyla satacağını duyurmasıyia, banka ile Sermaye Piyasası Kurulu Başkankğı arasında baş gösteren ihtilaf tathya bağlandı. Ziraat Bankası ile Sermaye Piyasası Kurulu arasında vanlan anlaşmaya göre, söz konusu şirketlerin hisselerinin satışı için lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda "resmi pazar" diye nitelenen ayncalıklı bir pazar oluşturulacak. Borsanın işleyiş yönetmeliği, herhangi bir şirketin iflası, tasfiye halinde bulunması, icrai takibe konu olması veya terekeme taksimi (miras bölüşümü) gibi durumlarda ortaya çıkan ihtilaflann çözümü için ikinci bir pazann, diğer bir adıyla da resmi bir pazann kurulmasına olanak tanıyor. "GÜVEN VOKTU" degil. HaziiK'nin verdigi yetkiyle hareket ediyoruz. Söz konusu şirketlerin yönetimlerindeki dengelerin istenilmeyen gruplar lehine bozulmasını engellemek de amaçlanıyor olabilir" diye konuştu. Ziraat Bankası, tasfiye halindeki Hisarbank, lstanbul Bankası ve Odibank'tan toplam 34 BORS.VMN tÇtNDEN şirketin hissesini devTaldı. Bankanın satışa çıkanlan 19 şirketteki hisseleri yüzde 50'nin altında. Dolayısıyla bu şirketlerin yönetimleri üzerinde etki yapmakta zorlandığı ve kötü durumdaki şirketlerin de iyileştirilemediği için en uygun çözüm olarak hisselerin elden çıkanlması görüldüğü belirtiliyoT. Bankanın üst düzeydeki bir yetkilisi, "Yüzde 50'nin üzerinde hissesine sahip olduğnmuz şirketlerde karar almatnız kolay. Bu şirketlerde sermaye artınmına gjttik. Krediler açarak ekonomiye yeniden kazandınnaya çalışıyoruz. Yöneümlerinde soz sahibi olamadıgımu 19 şirketteki hisselerimizi ise satarak bankanın üzerinden yükttn atüması amaçlanıyor" dedi. 19 şirket hissesi için borsada özel pazar oluşturulacak 9 100 proje, yakın takibe alındı ANKARA, (a.a.) Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), 100 büyük yatınm projesini yakın takibe aldı. Devlet Planlama Teşkilatı'mn ilgili kuruluşlara gönderdiği yazıda, "önemli" olarak nitelenen projelerin üçer aylık gerçekleşme durumunun her dönemi izleyen 30 gün içinde teşkilata bildirilmesi istendi. Yakın takibe alınan önemli proje sayısı 1985 yıhnda 57 idi. DUNYA'dan Fransa'da Merkez Bankası'nın etkinliği arttınlacak Ekonomi Servisi Fransa, Merkez Baakası'mn para piyasalanndaki etkisini artırmaya hazırlanıyor. Fransa hukümetinin sermaye piyasasını modernleştirme amaoyla Merkez Bankası' na kararlarında esneklik getireceğini belirten hükümete yakın çevreler, bunun özellikle, piyasadan para çekme ya da para sürme gibi konulaıda etkili olacağını, bankanın bu konuda serbest bırakılabileceğini bildiriyorlar. Bankanın, piyasadaki para miktannı kontrol edebilmek için bono, tahvil gibi araçlara da sık sık başvurabileceğini ifade eden aynı kaynaklar, faiz oranlarının artmasını engellemek için de, bankanın yine piyasaya para sürme işlevine başvurabileceğini belirtiyorlar. Başbakan Sayın Turgut Özal, Davos toplantısında, "Türivye'de emek ucuzdur, yabancı sermayeciler ülkemizde yatınm yapsınlar" demiş. şına çıkmak isteyen bir vatandaş Daha önce de değişik yerlerde benzer antamlarda çağrılar1000 mark satın almak için Takda bulundular. Gerek dış ülkelere yapılan gezilerde, gerekse sim çevresindeki bankaların heyabancı işadamlan, ülkemize gelip hükumet yetkilileri ile karmen tümünü dolaştıktan sonra şı karşıya oturduğunda, her fırsatta, ülkemizde yapılacak yatızaman sıkışıklığı nedeniyle çarerımlarda "ucuz işçiliğin" nasıl bir avantaj olacağı hep anlatılyi Tahtakale piyasasına başvurmaya çalışılıyor. makta bulduğunu söylüyor. 1980li yıllarda ülkemizde uygulanan ekonomik ve siyasal moBaşbakan Turgut Özal'ın tüm delin en önemli ılkelerinden biri, işcilik maliyetleri düşürületcraatın tçinden programlannrek, Türkiye'nin yerli ve özellikle de yabancı sermaye için çeda, basın toplantılannda ve dikici bir yatınm ülkesi haline dönüşmesi. ğer her vesüede en fazla övündüÖnce 196070'ü yıllarda sendikal haklar kullanılarak işçi ucğü konulardan bıri olan "serbest retlerinin enflasyon karşısında korunması kavgasmı verenler, döviz" uygulaması sanınz son boy hedefı alındı. Ekonomi gemısinin yüzdürülememesinin sogünlerde ayncalıklı tasarruf sarumlusu işçiler ilan edildi. Enflasyonu işçi ucretlerinin yarattıhipleri ve haürtı müşterilerin dığı öne sürüldü. Sendikalar. yasal eylemlerinden, yasal grevleşındaki kesim için geçerUliğini rinden bile suçlandılar. pek tümüyle korumuyor. Sonra "Bu elbıse bize bol geliyor" denerek, anayasadan ba$Bankacılık çevreleri ise banka lanarak bütün yeni yasal düzenlemeler içinde temel demokkasalannda nakit döviz bulunratik haklar, sendikal haklar budandı. ister YHK döneminde, mamasının döviz sıkışılchğıyla ilısterse budanmış sendikal haklar çerçevesınde, yıldırılmış sengili olmadığının altını çizdikten dikalar eli ile bağıtlanan yeni dönemin sözleşmelerinde olsun, sonra pratikteki nakit döviz darvenlen ücret artışları, enflasyonun altında kaldı. 5 yılda işçilelığıru Merkez Bankası'nın 1 karin toplusözleşmeler ile kazanılmış, iş güvencesine, çalışma sım tarihinde yürurlüğe koydukoşullarına ilişkin önemli temel hakları uçup giderken, gerçek ğu bankaları nakit döviz tuıişçi ücretleri yüzde 50'lere yaran ve artık kaygı duyulması gemaktan caydıran uygulamaya reken bir boyutta geriledi. İşçi her yıl biraz daha yoksullaşır, bağlıyorlar. Bu uygulamaya göre çalışma ve yaşam koşullarında. her yeni yasa değişikliği, uy1 Kasım 1985'ten bu yana bangulama ile, bir yeni hak daha kaybederken, büyük holdingkalann kasalannda tuttuklan ler kârlarına kâr kartı. Siyasi iktidar, uluslararası para kuruluşefektif (nakit) döviz, bankaların lannın "tavsiyelerine" uyarak işçiliği ucuzlatan yasal, siyasal, döviz varhğı içinde yer alamıyor ekonomik kararlarını eksiksiz uygularken, artacağı öne sürüve dolayısıyla bankalar kasadalen yatınmlar geriledikçe geriledi. Yıllardır, yerli ve yabancı serki nakit dövizi döviz pozisyomayeye yatınm çağnsı yapan siyasi iktidanmızın, hatta Amerinunda gösteremedikleri için bu kalı işadamlarının dahi, Türkiye'de işçiliğin dünyanın en ucuz dövizin faizinden yararlanamıülkelerinden biri haline geldiğini müjdelemeleri, nedense hiçyorlar, aynca kur riski de kendi bir işe yaramadı. "Dünyanın en ucuz işçiliği olan ülkelerden biuzerlerinde kalıyor. Bu nedenle ri, ;se/Wc maliyeti Hindistan'm da altında. Grev hemen hemen bankaların büyük çoğunluğu 1 hiç olmuyor Önemli grev yasakları, kısıtlamalan var. Sendikakasımdan bu yana kasalanndalar disipline edildi" propagandalarına kulak asan yok. Yabancı ki nakit döviz miktannı en alt sermaye gelmıyor. duzeyde tutmak ve döviz varlıklannı yabancı muhabir bankaYerli sanayınm ucuz işçilikle yapacağı ıhracata bel bağlanlarda hesap olarak değerlendiredı. İhracat patlamasımn ardından, kamuoyundan gizlenmeye rek, faiz gelirinden yararlanmak çalışılan hayali ihracatlar, yolsuzluklar bir yana, ihracat patlayolunu seçiyorlar. Bu arada pek ması, holdinglere, aracı ihracatçı şirketlere kâr patlamasmdan çok bankanın kasalannda minibaşka bir şey getirmedi. Hele yatırıma hiç yansıması olmadı. mum nakit döviz tutmaktan kaTürk parasmın değeri düşürülerek. işçılik maliyetleri düşüçınmaları, döviz satın almak isrulerek çok çarpıcı teşviklehe yaratılan ihracat patlaması efteyen vatandaşın banka şubesinsanesi de sönme yolunda. En büyük umutlardan tekstilimizin den eli boş dönmesine ya da döAvrupa ve de Amerika pazarlarına girmesi gerçekleşemedi. viz tevdiat hesabından para çekABD'nin siyasi yetkilileri, ABD'nin içinde bulundugu gelişmek isteyene 34 gün sonrası için meler karşısında böyte bir umudun gerçekleşmesinın söz korandevu verilmesine neden olunusu olamayacağını açıkça vurguluyorlar. Şu aksilığe bakın ki, yor. Batı sendikalaşma hareketi içinde en geride olan Amerikan işçi sendikaları kabuk değıştirmeye çabalıyorlar Amerikan siyasi BORSA D1ŞBSDA SATIŞ iktidarının, ClA'nın güdümünde, dünyada demokratik sendikal NEDEN MEVZL'AT\ AYK1R1? gelişmeye karşı olmakla sık sık suçlanan Amerikan İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Reagan hükümeti ile karşı karşıya. • Sermaye Piyasası Kurulu'nun Hükümeti, sendikal haklann kısıtlandığı, işçiliğin ucuz olduğu "Menkul KıymeıAlımSatımı ve ülkelere karşı ekonomik önlemler almaya zorluyor, Amerikan Borsa tflemleri Hakkında 1 ve2 nolu kamuoyunu bu doğrultuda yönlendirmeye çalışıyorlar. Başka tebliğleri", aracı kuruluflann portföylerinde bulundurduklan kote edil ülkelerde ucuz işçilikle üretim yapılabildikçe, kendi sermayelerinin, çok uluslu şirketlerin oralara kaymasının, ucuza mal miş ve kot dışt şirket hisselerini borolan üretimin ülkelerine gelerek ABD piyasasının yüzde 38'ini sa dışında satmasır.ı yasaklıyor. ışgal etmesınin acısını tatmışlar. Bütün dünya işçileri için sen• Sermaye Piyasası Kuruluş Yasası dikal hakları savunur olmuşlar. Kazanılmış haklarında son yılda, "her türlü menkul kıymet alımlardakı hızlt kayıplarm, işsizliğin, başka ülkelerdeki geri ışçı haksatımımn borsadayapılacağım" belarının ülkelerine yansıması olduğu sonucuna varmışlar. Hrliyor. • 28 Arahk 1985'ten berifaaliyeBatı demokrasilerinde sendikalarla birlıkte, sosyal demoktini sürdüren tstanbul Menkul Kıyrat, hatta liberal siyasi iktidarlar da, benzer yargılar içinde olmetler Borsası 'nda her türlü menkul duğu ıçindir ki, demokratik haklann, işçılerin sendikal haklarıkıymetin saUlmasına olanak tanıyanın, ucretlerinin ve yaşam koşullannm kendilerıninkine yakın cak şekilde üç pazar otuşturuldu. olmaması halinde ekonomik duvarlar örüyorlar. AET ülkeleri• Birinci pazarda halka açık 40şirne sokmak istediğimiz mallarımıza ve ışçilerimize durmadan ketin hisse senedı ve tahvilinin satışı ambargo konuluyor. yapılıyor. Türkiye'de holdingler en kârlı yıllarmı yaşadı. işcilik ucuzla• îkinci pazarda borsaya daha Ondıkça ucuzladı. Ancak yatırımlar, 1980'lerde 1970'li ydlann çok ceden veya yeni kote edilmiş şirketgerisinde. işsızlik arttıkça artıyor. Neden? Kâr etmeyı bılen serler yer alıyor, mayenin bir bildiği var elbette. Biz, usta şairimiz Nazım Hik• Kot dışı diye nitelenen üçüncü met'in bir şiırinden bir cümlecığı anımsayalım.. "Ucuzdur, varpazarda ise, borsaya şimdiye kadar dır illeti" kote edilmemiş şirketler bulunuyor. İŞADAMININ ŞUBAT GÜTVLÜĞÜ Hazırlayan H. Turgut Ang Dönki HHk. Borsada dün alımı satımı yapılan hisse senetleri OllMki Dteku M ~ N«lui M l*ks«k Dyat flyatı AMi) UniroyaTin fiyatmda sıçrama var Hisse senedi fîyaüanmn tırmanışı sürerken, dünkü borsada, en ilgınç gelisıne Uniroyal hisselerinde gözJendi. Yüzde 9.5'luk bir artışla, 1150 liradan işlem gören bu şirketin hisselerinin önumüzdeki günlerde daha fazla prim yapması bekleniyor. Borsa gözlemcileri, şu anda bütün dikkatlerıni şirketin 26 şubatta yapacağı olağan genel kuruldan önce alabüecekleri haber ve yorumlara çevirdiler. Ancak şu ana kadar şirkete yakın çevrelerden alınan gayn resmi haberler, olumlu oimasınarağmenprofesyoneller 13 şubatıa bitecek rüçhan hakkı kuUarum süresi içinde gelişecek olaylann dikkate alınması gerektiğini belirtiyorlar. öte yandan, dünkü seanslar sırasında Kordsa'nın fıyatında 10 liralık diişme gözlerurken. T. Demirdöküm hisselerinin fiyatında ilk kez düşme gözlendi. Dünkü ***** HtSM ftyıtı 7000 5710 4425 ÇelikHaUt Çhasa Çnkurevı Etektrlk (E) Mkta* Guare Fabrlkalan izocaa (E) Kartonsan (E) Koc Yatınm (E) Kordsa KonmaTarm Ussa Mmuksa ftabak Sarkuysan Sna» T. Dmir M H n bocan(D 4985 5750 2205 1800 5260 1150 2210 2940 1570 1775 11000 13500 12500 3000 HYUNDAİ'İN ABO ÇIKARTMASI ABD'ye oıomobü ıhraçeden ilk Cüney Korefırmast Hyundai yeni modelini Houston 'da açılan bir sergide lanıtıı. General Motors, Ford, Chrysler, Volkswagen, Toyoıa ve Nissan gibi otomobil devlerinin boy gösterdiğisergide Hyundai'nin önden çekişliyeni modelinin büyük ilgi görduğu belirtiliyor Hyundai, 4995 dolardan satacağı yeni modelinin ABD'de tanıtımı için 25 milyon dolarlık reklam kampanyasına girişıi. 1986'da ABD'de 100 bin otomobil saımayt hedefleyen Hyundai'nin ABDpazarım zorlayacağım belirten ilgili çevreler, geçen yıl da Samsung, Coldstar ve Daewoo gibi Guney Kore'li fırmalarm elektronik aletler pazarında büyük basan kazandığma dikkati çekiyorlar. Hyundai'nin fiyaı indinmine, Baıılı ve Japon fırmalanmn erişemeyeceğini belirten gözlemcileregöre, bunu özellikle Cüney Kore'deki işçi ucretlerinin çok düşük olmasına bağlıyorlar. Brezilva'da iki bankanın kâr rekoru Ekonomi Servisi Brezttya'nın en büyuk iki banka grubu Bradesco ve ltsu ile yan resmi Baıtco do Brasil, 1985 yıhnda gelir patlaması sağladı. Büyük bankalarda mevduat ve finansal işlem artışını geçen yılki banka krizlerine bağlayan gozlemciler, "Mevduat sahipleri yeni krizden kaçındıgı için bü>ük bankalara yöneldiler" şeklinde yorum yaptılar. Banco Brasileiro de Descontos'un öncülüğünü yaptığı Bradesco grubu, \ergiden sonra net 254 milyon dolar kâr elde etti. Grubun \ergi öncesi kazançları da yüzde 25'lik artışla 383 mihon dolara ulaştı. ltsu grubu da, 1984 yılına göre yüzde 33'lük artışla, net kârını 133 mil>on dolara yükseltıi. Banco do Brasil'in vergiden sonraki geliri de 814 ıniljon dolara ulaşarak, yüzde 367.5 artış gosıerdi. DÜHYA ŞİRKETLERİMOEH BOEİNG fırması çeşitli havayolu şirketlerinden 1985 yılında toplam değeri 15 milyar doları bulan 390 uçak siparişi aldı. Siparişlerin büyük bölümünü Boeing 737'ler oluşturuyor. NIXDORF, 1985 yılında gelirlerini yüzde 20 arttırarak 3.9 milyar marka çıkardı. Geçen yıl 3100 yeni eleman da alan Ni.vdorf. sabit sermaye harcamalarını da yüzde 12 arıtırdı. PHILIP MORRIS, satış gelirlerini yüzde 41 antırdı. 1984>ıiında gelirlerinde yuzde 1.4'lük gerileme kaydeden ABD'li sigar>. üreticisi Philip Morris,geçen yıl 1.26rıilyrr d ..ar gelir elde e\u. Ziraat Bankası'nın hisselerini elden çıkarmaya çalıştığı 19 şirket için ayncalıklı bir çözüm bulunmasına karşm, bankanın ilk başta neden borsa yerine dışarda ihale yoluyla satışı tercih ettiği de kısmen beürginleşti. Sermaye Piyasası Kurulu'nun üst duzeyde bir yetküisine göre, "Ziraat Bankası Menkul Kıymetkr Borsası'nın yeni kunılması ve bir ay gibi kısa bir mazisi bulunması nedeniyle bu satışı gerçekleştirebilecegine inanmadı. Diger bir deyişle, borsanın büyük iş hacmi dofııracflk bu satış işlemini becerebilecegine güven duymadı." AMAÇ "ESKİ ELLERE" GEÇMEStNİ ÖNLEMEK Ancak Ziraat Bankası'nın bu yöndeki düşüncesine karşm, satış işleminin mevcut mevzuat hükümleri karşısında hiçbir şekilde Menkul Kıymetler Borsası dışında yapılamayacağının anlaşılması, bankanın geri adım atmasına yol açtı. Edinilen bilgiye göre, Ziraat Bankası'nın ihaie yoluyla satışa sunmasına neden olan bir kaygı da, hisselerin şirket yönetiminin "eski ellere" geçmesini önlemek. Ziraat Bankası'nın üst duzeyde bir yetkilisi, "Bu şirketler içîn milletin parası ödendi. Bunu en uygun şekilde geri almak istiyoruz. Aynca bu kararın ahnması, tek başına Ziraat Bankası'na da baglı T. İş Bankası (A) T.l» Baafc. (B) (YN. 100M KartOKaafY) Uıriroyal 2100 4260 1890 1050 muamelelerde 105 liralık düşüş kaydeden Demirdöküm hi&selerindeki gerilemenin yapay ve geçici olduğunu savunan borsa gözlemcileri, esas olarak bazı hisselerde gönılen şişmiş fiyatlann inmesi gerekirken Eİemir 5j \W T C ZİRAAT BANKASI 6 ŞUMT 1986 TMtİHİNDCKİ DfrtZ KURUUU Sjg SV DÖVİZİN CİNSİ 1 ABO DOLARI 1 AVVSTMLYA M U J M DÖVİZ EFEKTİF 1 AVUSTURYA ŞtÜHt 1 U T I A1MAN MARKI 1 KLÇkA FRANGI 1 IUUIİIIARKA KMNU 1 FRANSIZ FRAM6I 1 H0UAMDA FUHUHİ 1 tSVEÇKMIiU 1 İSVİÇRE FRAN«I 100 İTUVAN ÜNETİ 100 JAPON TENİ 1 KAHMM DOLARI 1 roVETT DİNAJU monvtr, MIOIIU 1STERÜN 1 S. ARABİSTAN RİtAÜ AUŞTI. SATIŞTL AUŞTL SATIŞ TL 587.95 605.58 587.95 611.46 408.33 420.57 387.91 424.65 34.76 35.81 34.76 36.15 244.95 252.30 244.95 254.75 11.96 12 31 11.36 12.43 66.32 68.31 66 32 68.97 79.82 82.21 79.82 83.01 216.40 222.89 • 216.40 225.05 77.82 80.15 77 82 80.93 289.07 297.74 289.07 300.63 35.93 37.00 34.13 37.36 306.70 315.89 291.36 318.96 408 29 420 54 387.88 424 62 2050.71 2112.20 194817 213271 78.68 81.04 74.74 81.83 815 19 839 63 815 19 847 78 161 03 165.86 152.98 167 47 T.C. ZİRAAT BANKASI "Cacünc eriınmcz" verilir ve ödenir. 20 ŞUBAT'A KADAR • Anonim şirketlerce Domga Vergisi Beyannamesi vergi dairesine ve6995 7100 7100 265 rilir, varsa pul paralan makbuz kar • 20'den fazla işçi çalıştıran işyer5995 5995 5995 100 lerinde geçen ay, 20'den az işçi çaşılığı yatınlır. 4645 4645 4645 100 lıştıranlarda ise kasımocak • Ücretliterin geçen ay alışfatura da yapılan ödemelerin Gelir aylann2850 3000 3000 560 Vergisi vefişleri, pulsuz Vergi tade Bildiri kesintileri, muhtasar beyanname ile 5000 5000 5000 100 mi'ne eklenerek işverene verilir. 5900 5900 5900 114 vergi dairesine yatınhr. • Antalya ve Mersin serbest bol2295 2295 2295 75 • Ücretlilerin geçen ay alışfatura gelerini işletmek üzere kumlacak vefişleri sonuçlan, vergi iade beyan1830 1830 1830 100 anonim şirketlerin sermayelerine ka5250 5260 5250 450 tılmak için D.P.T. Müsteşartığı'na namesi ile vergi dairesine bildirilir. 1150 1150 1150 516 • Kendi adlanna reklam yapanlar başvurulabilir. 2250 2250 2250 100 ve reklamcılann geçen ay yaptıklart 3675 3675 3675 50 10 ŞUBAT A KADAR ilan ve reklamın vergisi beyanname 1650 1725 1725 300 • Boş video ve ses kaseti imali ve ile belediyeye bildirilir ve ödenir. 1775 1775 1775 100 ithalinden geçen ay kesilen %2 ver • Geçen ayın eğlence, yangın si12000 12000 12000 48 gi kesintisi, Ziraat Bankası'na ya gorta ve akaryakıt tüketim beyanna1995 1995 1995 150 meleri, belediyeye verilir ve Ödenir. tınlır. 14000 14000 14000 50 • Televizyon satışı bandrol ücret12500 12500 12500 100 leri bankayayatınlır, bildirimi TRT 25 ŞUBAT'A KADAR 4685 4685 4685 1000 Genel Müdürlüğu'ne gönderilir. • Geçen ayın Katma Değer Beyan1950 1950 1950 200 namesi, vergi dairesine verilir ve var14 ŞUBAT'A KADAR 1150 1150 1150 85 sa fazla vergi kesintisi ödenir. • Motorlu Taşıtlar Vergisi ödeme • KDV beyannamesi ile birlikte döküm hisselerindeki bu düşüşe bir süresi uzatıldığmdan, Taşıt Pulu ceocak 1986 ayının ilk peşin vergisi anlam veremediklerini belirtiyorlar. zasız alınabitir. ödenir. Bu arada, dünkü seanslarda 21 şirkete ait 4 bin 463 adet hisse senedi 17 ŞUBAT'A KADAR 2» ŞUBAf'A KADAR 18 milyon 38 bin lira degerle işlem • Geçen ayın banka ve sigorta isgördü. lemleri beyannamesi, vergi dairesine • BağKur'un aylık primi, yeni kaısayıya göre bankaya yatınlır. • Sosyal Sigorta Ocak 1985 aylık bildirgesi (taban 41.400, tavan ise 79.860 lira üzerinden primlendirilerek) Bölge Müdurlüğü'ne verilir ve Dövizin Döviz Döviz Efektif Efektif aylık primi ödenir. AJış Alış Cınsı Satış Satış • ölçü ve tartı aleıleri kontrolleri 1 ABD Doları 586.95 598 69 586.95 604.56 yaptınlır. 1 Avustralya Doları 415.79 387.26 419.87 407.64 • Götürii usulde vergilendirilen 1 Avusturya Şılmı 35.40 34.71 35.75 34.71 Götürü Ücret Vergileri'nin ilk lak1 Batı Alman Markı 243.95 248.83 243.95 251.27 sidi, karneye yazdınlarak ödenir. 1 Belçıka Frangı 12.18 11.34 12.30 11.94 • Geçen yıl kuliantlan ticari def1 Danımarka Kronu 67.53 66 21 68.20 66.21 terlerde yeterli boş sayfa artıyorsa, 1 Fransız Frangı 81.28 79.69 82.08 79.69 ya da geçen ay defter onaylatılması 1 Hollanda Florıni 216.03 220.35 216.03 222.51 unutulmuşsa, 1986 hesap dönemi 1 jsveç Kronu 79.24 77.69 80.02 77.69 için notere Yenileme/Devam/Ara 1 İsviçre Frangı 288.57 297.23 288.57 294.34 onayt, ek sürede yaptınlır. 100 italyan Lıretı 36.59 34.08 36.95 35.87 • Motorlu Kara Taşıtlan ilkyarı100 Japon Yeni 312.30 290.87 315.37 30618 yıl taşıt pullanm alamayanlar, bir yıl 1 Kuveyt Dinarı 2047.22 2088.16 1944.86 2108.64 içinde gecikmeli zamlı alabilirler. 1 Sterim 813.81 830.09 813.81 838.22 Verginin %10'u kadar trafık cezası 1 S.Arabıstan Rıyalı 163.98 152.72 165.58 160.76 eklenir. • Son iki ayda sanayi yemi alan ÇAPRAZ KUR A1TIN GÜMÜŞ çiflçilere, Ziraat Bankası şubelerine ' fatura ibrazlannda, desıekleme öde1 ABD DOUAHI SATIŞ ALIŞ mesi yapılır. 2 406 B.AIman Markı Cumhuriyet 44 600 45.200 • 1985 satışlan ya da brüt iş hası7 3654 Fransız Frangı Uulan 90 milyonu aşan perakende saReşal 47 500 46 500 2 7169 Hollanda Florıni tıcılar, ay başında yazarkasa kullan2 0339 Isvtçre Frangı mak zorunda otduklanndan hazırltk24 ayar kulçe 6 740 676O 1636 33 İtalyan Lıretı lannı tamamlamalıdıriar. Yazarka191 70 Japoo Yenı 22 ayar bılezık 6 075 6600 sanın 400 bin lirayı aşmayan alış be3651 S Arabıstan Rıyalı delinin %60'lık kısmı, doğrudan 1 Sterlın 1 3865 ABD Dolan 900 ayar gumuş 121 123 gider yazılabilecek. 7 ŞUBAT 1986'VA KADAR DÖVİZ KURLARI