Katalog

11 EKİM 1986 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 AnarşL, cazın yapısında var Bilsak Caz Festivali'nde çalan tromboncu Mike Zwerin, aynı zamanda "Herald Tribune"un caz yazan. Zwerin'e göre, "aykınlık", cazın doğasındaki en temel öğe. Zwerin, yakında Türkiye izlenimlerini Herald Tribune'a yazacak. SADETTİN DAVRAN "Ne yaşam bir paragraf, ne de sanınm ölürn bir parantez!" Yazarlık, Amerikalı ozan E. E. Cummings'in bu unlu dizesini Istanbul'da tanıştığı tiban Berk'le bir ağızdan okuyan Mike Zwerin'in caz tarihinde önemli bir paragraf oluşturan uzun caz yaşamında yalnızca bir parantez değil. Yirmi beş yüdır süren, çeşitli toplumsal konularda 6 kitabı ve başta her hafta yazdığı "InternationaJ Herald Tribune" olmak üzere "Le Monde Musique", "Paris Metro" ve daha pek çok dergide yayunlanan sayısız sanat yazısını kapsayan yoğun bir uğraş. 2. Uluslararası Bilsak Caz Festivali'nin konuğu olarak ülkemize gelen, Istanbul ve Ankara'da üçlüsü "Zip"le birer konser veren ürüü Amerikalı tromboncuyazar Zwerin'le tstanbul'da kaldığı süre içinde birlikteydik. Sahaflar ve meyhaneler Bir yandan akşamki konserinin ne tepki alacağını merak eden, bir yandan da konusunun bir bölümü Istanbul'da geçen, 1930'larda yasamış Amerikalı zenci kadın trompetçi Valida Snow'un yaşamına ilişkin fılm öyküsü için sahaf sahaf malzeme arayan Zwerin'e, özellikle görmek istediği Galata Mevlevihanesi'nden Ayasofya'ya, bir Boğaz gezintisinden sanatçı meyhanelerine uzanan birlikteliğimizde sorulardan baş aldıkca kendi sorulanmızı sorduk. Rock ve caz Cazı "ABD ve Avrupa solu için esld bayıak konumundan ne denti yitirse de hâlâ dunyadaki tek sansür edilemeyecek. önceden denetienenıeyecek sanat" olarak gören Zwerin'e göre, "anarşT cazın yapısında var."Aykıniık", cazın doğasındaki en temel öğe Müzisyenlerin cazda bile kendilerini kutulara sokmalarına içerleyen Zvverin, üçlüsfl u ZAp"le yaptığı müziği "iç Içe calma" anlamına gelen bir sözcükle tanımhyor: "Interplay". Rock ve cazın daha önce hiç yapümamış biçimde iç ice çalındığı deneyci bir çaba olarak nitelenebilecek bu müzikte Zwerinin amacı, rockın yığınlarla çok rahat iletisim kurabilen kolay anlaşıhr yapısı ile cazın temel "swing" ve "sofistikasyon"unun birbirine ödün vermeden aynj anda yorumlanması. Böylelikle cazın daha genis bir anlaşılabilirliğe ve rockın hamnrundaki "aydınca" mayanın daha belirgin dOzeye çıkanlabileceğine inanıyor. Orta yası epey geride bırakmıs bu usta tromboncunun yanında "rock" kökenli iki genç sanatcıyla verdiği konserlerde bir anda doruğa çıkan dinleyid tepkisi, bu inancının pek de boşuna olmadığını gösterdi. "Kntular biçimsel, yerel ya da ırksal olabilir, ama iç içe çaJma cazı, rockı ve insanlan kutulanndan ctkaracak" diyor Zwerin. Herhangi bir "swing" türünü öne çıkarmamak için davulcu kullanmadığını ileri süren Zwerin'in aslında davulculardan pek hoşlanmadığı biliniyor caz çevrelerinde. Ama Zwerin'in onlann yeri başka dediği iki davulcu var: Elvin İones ve Can Kozlu. Tttrk sanatçılarla 1969'dan bu yana Paris'te yaşayan Zwerin, "Kötü bir hocaydım" diye anımsadığı bir öğreüm uyeliği geçmişine de sahip. Oysa o yıllarda Paris CIM Konservatuvan'nda kendisinin öğrencisi olmuş, daha sonra da bir buçuk yü birlikte caldıkları, şimdilerde ABD'de yasayan değerli davulcu Can Kozlu onu saygıyla anıyor. ÜnJü sanatçılarla gazetesi için söyleşi yapmak, Zwerin'in günlük yaşamının bir parçası. Genco ErkaJ, 1979'da sahneye koyduğu "Brecht Kabare"de Zwerin'in 1964'te Kurt VVeil'dan derleyerek caz klasikleri arasma kattığı unlü "Berlin Tiyatro Şarkıları"nın bazı Emin Fındıkoglu uyarlamalarını kuJlanmıştı. Yıllar sonra tanışmalan iki sanatçıyı da heyecanlandırdı. Genco Erkal'la bir söyleşi yapan, bol bol Parisli cazcıları çekiştirdikieri, caz tutkunu ressam Komet'in de araJarında olduğu pek çok sanatçımızia tanışan Zwerin, Türkiye izlenimlerini yakında "înternationaJ Herald lh'bune"da yayımlayacak. Mike Zwerin, cazı sansüre gelmeyen tek sanat olarak görüyor HAYVANLAR tSMAiL GÜLGEÇ KİM KİME DUM DUMA BEHtç AK ken^ıme VLflN ve onfora donvf, 1 Hıc canm, kapı Korım . abıcn, kcmşohnrTHZın baian, & arkaiadonm, kccan ve kCçvk k\zl... Yff. OfMPfiAI PtKNİK PtYALE MADRA âLMJ^ f ( MÜTLU LüdilMU HİÇ KI/MSE Hl'CBIE. BOZMA'MA. Ll tromboncuyazar Mike Zwerin lntematioruu Herald Tübüne'un yanı sıra 'Le Monde Musiqıu' ve 'Ptiris Metro'gibi dergilere de yazıyor. HEM TROMBONCU HEM CAZ YAZARI Amerikalı Marksist olmayan Uk ansiklopedi WASHINCTON, (AP) "Encyciopaedia BriUnnica" tarafından çıkanlan bir ansiklopedi, Çin Halk Cumhuriyeti'nde saülmaya basladı. "Britannica" yetkililerinin açıklamasına göre, ansiklopedi Çin'de devrimden bu yana yayunlanan Marksist olmayan ilk basvuru kitabı. "Britannica" ile Çinli görevlilerin ortaklasa çaüsmasıyla 10 yülık bir uğraş sonunda yayımlanan 10 ciltlik ansiklopedi, Çin karakterleriyle yazıldı, ama her maddenin girisinde Latin harfleriyle Ingilizce bir başlık da bulunuyor. "Britannica"mn başkan yardımcısı Frank Giboey, Çin'de basılan ilk 50 bin takımın daha sirndiden satıldığını, toplarn 1 milyon takımın basılıp satümasınuı beklendiğini belirtti. Ansiklopedinin Çin'de devrimden sonra yayunlanan Marksist olmayan Uk ansiklopedi olduğunu vurgulayan Gibney, şu anda Çin'de hiç ansiklopedi olmadığı için böyle bir basvuru eserinin çıkmasının mümkün olduğunu söyledi. "Britannica"nın Çin'de yayunlanan ansiklopedisinin yaklasık 100 dolara (70 bin lira dolayında) tekabul eden 286 yuana satıldığı, bunun da ortalama Çinlinin iki ayhk maası olduğu belirtildi. Çin'de yeni yayımlanan ansiklopedi, "Britannica"nın "Mkropaedia" ansiklopedisinin çevirisinden oluşuyor. "Mfcropaedia", "Macropaedia"ya oranla daha kısa yazılmış maddelerden meydana geliyor. Ansikiopedide, aynca Çinli uzmanlarca kaleme ahnan ve özel olarak Çin kuitttrü ve tarihiyle ilgiIi 2400'ü aşkın madde de yer alıyor. Ansiklopedide yer alacak bazı maddelerin Çin'de yorumlanışı konusunda Çinli uzmanlarla "Britannica" uzmanları arasında uzun suren görtışmeler yapıldı. Amerikalı ve Çinli uzmanlar, özelhkle Sovyet lideri Stalin ve Kore Savası'nı kimin çıkardığı konulannda anlaşmazlığa duştuler. Sonunda StaJin'in "doğdugu ve öldngii", Kore Savaşı'mn "baştadıgı" belirtilmekle yetinildi. Çiritie O kadar barış' dendi ki, anlamını yitirecek GÜNER YÜREKLİK BERLtN Kendi dalında dünyanın en büyük borsası sayılan ve bu yıl 38. kez düzenlenen Frankfurt Kitap Fuan, biraz daha az ziyaretçi sayısına karşın, daha yoğun ticari Uişkilerle sona erdi. Fuara bu yıl 84 ülkeden 7 bine yakın yayınevi katıldı ve bu sayıyla rekor bir düzeye ulasıldı. 92 bini ilk baskı olmak üzere 320 bin çeşit kitabın sergilendiği fuarda bu yıl "Hindistan: Geienekmada, "Avrnpa'da banştan, banşın gereklUiğindeD. bansın savunalmasından, banş sevgisinden bu kadar çok konusulmadı" dedi ve "banş" sözcuğunun gerçek anlamını yitirmesinden duyduğu kaygıyı dile getirdi. Diktarörlüğün her türlusüne karşı olduğunu söyleyen ve "Banş adına hiçbir ödün verilemez" diyen Bartoszewski, politik göruşleri dolayısıyla gerek 2. Dünya Savası sırasında, gerek daha' sonra Stalin döneminde toplam 8 yıl hapis yatmıştı. lanan Polonyalı tarihçinin son iki yapıtı önde gelen Alman yayınevleri tarafından Frankfurt Kitap Fuan'nda sergilendi. "Alman Kitap Birtigi Banş Ödülü" sahibi Bartoszewski, halen Mttnih kentinde konuk profesör olarak öğretim öyeliği yapıyor. Frankfurt Kitap Fuan çerçevesinde 1950 yıhndan bu yana verilen Banş ödülü daha önceki yıüar Aibert Schweitzer, Hennan Hesse, Theodor Heuss, Nelly Sachs, Ernsl Bloch, Max Frisch, Yehudi Menuhin ve Ernesto Cardenal gibi unlü adlara verümişti. Gecen yıllarda olduğu gibi bu yıl da Frankfurt Kitap Fuan Türk yazar ve eleştirmenlerüün buluşma merkezi oldu. Türkiye^ den Doğan Hızlan, Fransa'dan Nedim Gursel, Almanya'dan Aras Ören, Guney DaJ ve Yüksei Pazarkaya fuan izlemeye Frankfurt'a gelen edebiyatçılanmızdandı. Öte yandan, Nedim Gürsel'in "tlk Kadın" adlı yapıtının Almanca ve Fransızca çevirileri "Dağyeii Verlag" ve "Ediüons Seuil" standlannda sergilendi. Merkezi Frankfurt'ta bulunan ve iki yrl önce yaym yaşamına giren "Dağyeli Veriag" fuarda açtığı standda Yunus Emre, Orhan Veii ve Aras Ören'in şiir kitaplannı, Haldun Taner'in "Keşaolı Ali Destanı"nın Almanca çevirisini sundu. Zürih'ten gelen "Unions Verlag" da fuardaki standında Yasar Kemal'in "Öimez Otu" ve "Yer Demir Gök Bakır" adlı romanlannın Almanca çevirilerini tamttı. Frankfurt Fuarı'nda Barış Ödülü Bartoszevtski'nin 6 HIZIJ GAZETECt NECDET Ariık ŞEN WJadyslaw ikuioaevnki Frankfurt Kitap Fuarı'na bu yıl 84 ülkeden 7 bine yakın yayınevi katıldı. 92 bini ilk baskı olmak üzere 320 bin değişik kitap sergilendi. Alman Kitap Birliği'nin Barış ödülü, Polonyalı tarihçi ve gazeteci Wladyslaw Bartoszewski'ye verildi. 7 ay kadar Auschwitz toplama kampında da kalan Polonyalı tarihçi, savas yıllannda Yahudileri kurtarma çahşmalanna da katıhnış, daha sonralan da Polonya'daki Dayanışma örgütünü yoğun bir biçimde desteklemişti. 1972'de PEN Kulubü Genel Sekreterliği'ne de seçilen Bartoszewski'ye bu yılki Banş ödülü Federal Almanya ile Polonya halklan arasındaki dostluğun yeniden kurulması için gösterdiği çaba ve şiddete karşı tutumu dolayısıyla verildi. Bugune kadar 18 kitabı yayun ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACl te Dönüşüm" konusuna ağırhk verildi. Altı gün süren fuarın doruk noktasım, kapanışından bir gün önce "Paulldrscne" adlı tarihi kiüsede düzenlenen ödül töreni oluşturdu. Cumhurbaskanı Richard von VVeizsaecker'ın de katıldığı görkemli törende Ahnan Kitap Ticareti Borsa Birliği, bu yılki 25 bin marklık Banş Ödülü'nu Polonyalı tarihçi ve gazeteci Wladyslaw Bartoszewski'ye verdi. 64 yaşındaki Polonyalı tarihçi, ödül töreninde yaptığı konuş AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAN i Brockhaus dan ansiklopedi ce piyasaya çıktı. Bir bölumü renkli olmak üzere 500 kadar tasvirli resmin yer aldığı birinci cilt 700 sayfadan oluşuyor. Kitaphk rafında 135 santimetrelik bir yer kaplayacak olan 24 ciltlik "Brockhaus" ansiklopedisinin toplam fiyatı 3960 mark olacak. Masraflann karşılanabilmesi için,.2 milyon marka mal olan her cildin en az 100 bin satması gerekiyor. "20. Yüzydın Ansiklopedisi" olarak nitelenen "Brockbaus"un yeni serisini hazırlamak için 1000 uzman ve 35 redaktörün görevlendirildiği, bilgisayann en son yeniliklerinden yararlanılarak çalışıldığı bildiriliyor. 24 ciltlik "Brockhaus" ansiklopedisi, toplam 35 bin tasvirli resim ile 260 bin önemli sözcüğe açıklık getirecek. Ansiklopedide bilim, sanat, doğa ve yaşamla ilgili konularda genel kultür olarak bilinmesi gerekenler, kısa ve anlaşıhr bir anlatunla verürnek isteniyor. Yeni ansiklopedinin ihtisas sahibi belli bir kesime değü, geniş bir okuyucu kitlesine seslenmesi amaçlanıyor. 19661974, yıllan arasında yayımlanan seridekinden 10 bin kadar fazla sözcüğe yer verilecek yeni dizide, "silahsızlanma", "saidırganlık", "aterji", "alternatif kultür" ve "korkn" gibi sozcüklere de günümüz toplumsal sorunlan göz önüne alınarak açıklık getirilecek. > Z4 ciltlik yeni bir dizi çıkartan Alman ansiklopedisi "Brockhaus", ilk cildini piyasaya sürdü. 35 bin tasvirli resim ve 260 bin önemli sözcüğün yer alacağı ciltler, toplam 50 milyon marka mal olacak. BERLtN, (Cumhuriyel) Dünyaca tanınmış Alman ansiklopedisi "Brockhaus", 1994 yıhna kadar tamamlanacak ve 50 milyon marka mal olacak 24 ciltlik yeni bir dizi çıkanyor. Serinin birinci cildi kısa bir süre on T4RİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARJKAN K4LDMM SERÇESI TE BUGUN, UNLJJ FRANSiZ ŞARIClCt Et>lW PIAF ÖLDU DOĞUMUNDAU SONÜA ANNESl TTHÜAFtNDAN EOlLEN EPlTV GA/S£OH,KUÇUK YAfTA SOKAfi ŞA#K/C/U61AJA &4fl4M/f,g//? CAFE SAH/Bl OLAM LOUIS LEPLEe IŞ VE/?MC£y£ DSStN, SEFALET IÇIHDE VAŞAMIÇT7. "KUÇUK SB^ÇE'ANLAMINA G£L£N "P/AF" APIMI DA,ONA L£Pi£e I^SffM/fn. KISA SÛ/Ç£DE',ŞAN. Sl AÇILAM PlAF'lN (JUU, PA&tS'l Af/P AVRUPA {/£ AkAERlM'YA YAVILMIÇTl. ANCAK, SAĞUĞMIN BOZUK OLUÇU VE ACIU PUYGUSAL YAfAMTrSf MUTLULUĞUNU HEP ENGELLEMIŞ, UYUÇTuRUOJ BAĞlMUUĞl DüRUMUMÜ IYICE KOTULEŞT<G.MrŞri. ĞEA/Ç D£A/ES/LECEK 8//? YAfTA(48) , PlAF'lN MBUDORAMI SOA/A E(t£RtcEM, "LA İ//E SAS AOSe"GlBl ıÇLI ŞARKI' " OLOUSU PL4KLAR KAL/YO/2DU GEfîivE.. 11 Ekim 7 yıl aradaıı sonra Sadık Gürbüz KttHör Senisi Sadtk Garbiz, yedi yü aradan sonra yann tek basına bir resital verecek. Saat 18.30'da Emek Sineraası'nda verilecek olan resital 18 ekim cumartesi günü tekrarlanacak. 1979 yılından bu yana çeşitli geceler dısında, emniyet müdürlüğündcn izin alamadığı için tek basına konser veremeyen Sadık Gürbuz, idare mahkemesinin karan ile vermeye basladığı konserlerini bu ay içinde tzmir ve Izmit'te kasım ayı içinde de Ankara ve Adana'da sürdurecek. GirMz, yaklaşık iki saat sürecek konserleri süresince, çağdaş ozanlardan ezgilediği, içlerinde yargılanıp beraat eden türküierinin de bulunduğu yeni parçalannın yanı sıra Ruhi Su'nun türküleri ile geleneksel türkülere de yer verecek. Konser vermediği süre içinde yeni parçalar hazırladığını belirten Sadık Gürbuz, "Şimdi bir $ürü parçaffi var. Kasm ya da aralık ayiBda'SeaulUar'adkbirıuuııcatanlabıaıfaıntoplayacatıaı. B« sire iciBde yalnuca bir plak ve bir kuet yapabUdim" diyor. Görbüz, uzun bir süreden sonra engelleri yasal yollardan kaJdırıp resital verecek duruma gelmesinin son derece önemli olduğunu hatırlatarak, "BngBne kadar çeşitii gecelerde türkiiler söytedim, ama 20 dakika ya da yanm saatle suunaaıyordu sire. Bn da cttaieyictyle ra•ftatbir d^alog ksnnayı engeflryonhı" diye konusuyor. 50 YDL ÖNCE CUMHURİYET Çavdar ekmeği nasıl hazırlnnacah Beledıye Daimi Encümeni, çavdar ekmekleri hakkmda Zabitai belediye talimatnamesine yeni bir fıkra ilave edilmesine karar vermiştir. Yeni fıkraya göre çavdar ekmeği, paspal, razmol ve ince kepekten ayrılmıştır. Esmerce görunüşlü halis çavdar ununa yüzde otuz kadar ekmek imalinde kullanılan buğday unundan karıştınlacaktır. Bu çeşnı ile yapılacak ekmeğın ruiubet nisbeti yuzde otuz sekizi 11 Ekim 1936 19361986 250 şer gramlık olarak geçemiyecektır. Çavdar pişırilecektir. Herhangi bir ekmeklerinın francala ve maksatla bu ekmeklerin ekmek pişirilen fmnlarda pirişirilmesi ve satılması yasak üzerine hamurken su veya bulamaç sürülmeyecektir. edilmiştir. Çavdar ekmeklerinin Bu ekmekler ancak pasta, hamuruna bir mıktar anason simit ve pide pişirilen karıştınlmast caiz fınnlarda matlub derecede göriilmuştür. pişebılmesi için 125 er yahut