Katalog

ATATÜRK'ÜN TÜRK DÎL KURUMU VE SONRASI Haarlayanlar: Sevgi özel Haldun özen Ali Püsküllüoğlu 1500 liru (KDV içınde) Bilgi Yayınevi C jmhuri 63. Yü; Sayı; 22305 Kurucusu: Yunus Nadi 120 TL.(KDVdaha>\ Ekim 1986 Çarşamba f ŞİŞEDEKİ 990 lin.flCDV ıçind^iısan Yayınlan Binbvdirek Mejdam SokğŞ/3 CağaloğluIstanbul Erdem'den, Washington'da Dünya Bankası ve IMF'ye güvence: Ekonomi frene Erken seçim yok 2 Eğer biz yüzde 25, DYP yüzde 3540 alsaydı erken seçim olurdu. Erken seçim sözleri şamatadır. CÛNEYT ARCAYÛREK yazıyor DYP'yı veDemireVi 'şamatacı'olmakla suçlayan Ozah basacak Erdem, Dünya Bankası Başkanı Conable ile yaptığı görüşmede ekonominin aşırı canlanmasırdan ortaya çıkan dengesizliklerîn giderileceği ve ekonominin alınacak tedbirlerle soğutulacağı sözünü verdi. Türkiye'de özal'm rakibi olarak, yine ortanın sağında bir partinin ve Süleyman Demirel'in çıkması burada herkesi biraz şaşırtmış. Bize sürekli, "pekiyi, ama Bay Demirel nasıl bir ekonomi politikasından yana"sorusu yöneltiliyor. Dünya Bankası ve IMF'nin Genel Kurul toplantıları paraya yön verenlerin yıllık 'hac seferi" gibi. Burada toplanan yöneticiler, uzmanlar, havayı koklayıp, dünya ekonomisinin nelere gebe olduğunu anlamaya çalışırken, bir yandan da "iş"kotanyorlar. OSMAN ULAGAY WASHINGTON Karşımda Dünya Bankası, yanı başında IMF binası, VVashington'un bunaltıcı eylül sıcağında 150 ülkenin yanyana dizilmiş bayraklanna bakıyorum. Dünya Bankası ana binasınm önündeki vitrinde yer alan bu bayraklar, dünyanın dört bir yarundaki milyonlarca insanın iç içe geçmiş ve parayla yoğrulmuş yazgısını sergiliyor sanki. Peşpcşe dizilmiş siyah liT*)ffi*sv muzinlerin toplantı saACIFCI lonuna taşıdıgı ülke f .. temsilcileri ise bir oyu Siyasi yasakların kaldırılması için cumhurbaşkanıyla mutabakat sağlanması halinde, eğer teklif gelirse yardımcı oluruz. ÖzaTda Değişen, Değişmeyen ANKARAYeni bir seçime gidilse, ANAP'ın oyları yüzde 22'ye inse de, Özal'm gene iktidarda kalacağına inanıyorum. Zira, özal dün, ara seçim sonuçlannı matematik ustalıklarla öylesine ballandıra ballandıra anlattı ki, oy yüzdeleri, "gayri memnunlann" (Arkası Sa. 10, Sü. l'de) 1988'e kadar geçecek olan süne, çok zor bir devne. ANAP Grubu ndan Ekonomik politikadan en ufak ÖzaU Mankş bir taviz bile vermeyeceğiz. hempladık ARA SBÇÎM ÜSTÜSE Başbakan Titrgut özal, ANAP Meclis Grubu "nda yaptığı konuşmada seçim sonuçlarım değerlendirirken, "Hata yaptık, yanlış hesapladık" dedi ANAP'ın yine birinci ve alternatifsiz parti olduğunu söyleyen Özal, Türkiye'de iki ana siyasi görüşün olduğunu öne sürdü: 1) Devletçiler, 2) Liberaller. Özal, ANAP'ın eskilerin devamı bir parti değiU partilerdeki liberal göruşleri toplayan bir parti olduğunu soyledi. (Fotoğraf: RIZA EZER) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Turgut Özal, ara seçimden sonra ilk toplantısını yapan ANAP grubunda iki buçuk saat konuşarak moral verdi ve erken seçimin gündemde olmadığını, ANAP'ın seçimden birinci parti olarak çıktığmı söyledi. Partide ve hukümette şimdilik herhangi bir değişiklik düşünmediğini kaydeden Özal, oylannın dUşündUklerinin altına düştüğünü kabul ederek, bundan biraz üzüntü duyduklanm söyledi. özal, surdürülen ekonomik politikadan taviz verilmeksizin yola devam edeceklerini kaydetti. (Arkası Sa. 10, Sü. 4'te) özal, ANAP Grubunda Meclis sonuçlarım değerlendirirken, "Bu sonucu beklemiyorduk. Oylanmızın biraz düşeceğini hesaplamıştık. Hatalar yapıldı. Bundan ders almalıyız" dedi. 10. Sayfada toplantıları, paraya yön veren insanlann yıllık "H«c Seferi" gibi bir şey. Çok sayıda ülkenin maliye bakanlan, merkez bankası başkanlan, bürokratlan, bankacılan ve işadamları bu toplantılar nedeniyle bir araya geliyor; karşılıklı görüş alışverişinde bulunmak, havayı koklamak ve bazen de iş kotarmak fırsatını buluyorlar. Dünya ekonomisinin nasıl bir geleceğe gebe olduğunu anlamaya çalışıyorlar. Genel kurul haftası, IMF binasında yapılan komite toplantılanyla başbyor. 6 bin dolayında delegenin katıldığı genel kurul toplantısı ise Washington Sheraton Oteli'nin uçsuz bucaksız balo salonunda yapıhyor. Küçük bir tepenin üzerine oturtulmuş 2500 yataklı bu dev otelin 3 katı, olduğu gibi toplantıya katılan ülkelerin delegasyonlarına ayrılmış. Gün (Arkası Sa. 13, Sü. 3'te) dunyası ve Türkiye ISPARTA VE ANTALYA'YA GtDtYOR Demirel mitmgleri sürecek 6 Kasım 1983 V£ 28 Eylül 1986 dur?" sorusuna şu yanıtı verdı: "Şimdilik boyle bir şey yok. Bildiğiniz gibi SHP Meclis Grubu'nda degerlendirme yapı>oruz. Bu degerlendirmeler, yann da (bugiın) surecek. Bunlar ilerlesin bakalım. Bir sonuç ortaya çıkar. Gruptaki konuşmalardan sonra cuma giınu MKVK'de durumu ele aJıp goruşeceğiz. Onceden bir tahminde bulunmak istemem ama istifa olabileceğini tahmin J Süleyman Demirel yurt gezilerini sürdürecek. Bu ay içinde Isparta'ya gidecek olan kapatılan AP'nin Genel Başkanı oradan Antalya'ya geçecek ve burada düzenlenecek açık hava toplantısında konuşacak. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu)Kapatılan AP'ninGenel Başkanı Siüejmaa Demirel'in, ekim ayı ortalannda Ispana'ya, oradan da Antalya'ya gideceği öğrenildi. Süleyman Demirel'in Antalya'da büyük bir açık hava mitinginde konuşacağı bildirildi. Aynca Demirel'e yakın kaynaklar, kapatılan AP liderinin y\ırt içindeki bu tür gezilerine devam ede ceğini, bazı illerde mitingler düzenleyip konuşacağını soylediler. öte yandan, ara seçimlerd*u sonra lngiliz Yayın Kurumu BBC'ye bir degerlendirme yapan Süleyman Demirel, halkın ara seçimlerde "Türkiye'de baskılan yırtabilecegi kadar >ırttıgım" söy ledi. TUrkiye'de demokrasi konusunda görüşlerini belirten Demi(Arkaa Sa. 13, Sü. 3'te) Ekonominin gözü Özal'da Zamlar'hücıım 9 emri bekliyor SHP Genel Başkanı Erdal înönü'nün Cumhuriyet'e demeci: SHP Grubu Istifa yok, K. Kurultay belki SHP Genel Başkanı, partisinin Meclis grubunda yaptığı konuşmada ise, 'Vatandaş ANAP'a fıayır derken, SHP'ye evet demekte acele etmedi. Seçim sonuçlan hıçbir şekilde bizi kötumserliğe sevk etmemeli, tam tersine bize yeni bir hız vermelı. Eski liderlerin siyasi faaliyet yapamaması, süratle çözülmesi gereken bir durumdur" dedi. ANKARA, (Cumburi>et Burosu) SHP Genel Başkanı Erdal tnöDİi, partı yonetiminden istifalar olabileceğini tahmin etmediğini belırterek, SHP Buyuk Kurultayı'nın normal zamanda, gelecek haziran ya da temmuz ayında toplanacağmı bildirdi. Erdal lnönü, Cumhuriyet'in "Bu sonuçlardan sonra parti \önetim kadrosunun >a da sizin istifa etmeniz soz konusu muetmivorum" "Bu görüşmelerden sonra ozellikle cuma günu MKYK'den olağanustü kurulU) mı, yoksa kuçuk kurultay karan mı çıkar? Hangisine )anlısınız?" sorusuna SHP Genel Başkanı lnönü şöyle karşılık verdi: "MKVK'de küçük kurultay toplanması elbette konuşulacak. Ancak ne zaman yaptlacak. bu(Arkası Sa. 10, Sü. 8'de) ANAP'ın tüm ekonomik hesaplan ara seçimlerde açık farklı 'zafer'e göre planlanmıştı. Ekonomik bürokraside, seçim sonuçlarında umulan başarının elde edilememesi üzerine 1987'ye ilişkin ekonomik dengelerde siyasi bazı ayarlamalar yapılabileceği kuşkusu doğdu. Ekim ayında açılması planlanan zam paketinde değişiklik yapılıp yapılmayacağı konusunda özal'dan işaret bekleniyor. Alptemoçin: ENtS BERBEROĞLU ANKARA Ekonomi zirvesinde ara seçim şoku yaşanıyor. Ekonomiden sorumlu teknisyenler, yururlukteki politikadan siyasi bazı sapmalar olacağı kuşkusuna kapıldılar. Ancak Başbakan'a yakın bir kaynak, "politikalardan en ufak bir ödiin bile verilmeyecegi" garantisini dile getirdi. Ara seçim şoku ekonomiye, zam kararlannda "tereddüt" ve bürokraside geniş çaplı bir reorganizasyon beklentisi biçiminde yansıdı. Teknisyen kadro, hukümetin olası bir "erken seçim"e ilişkin tutumunun işaret ini hafta sonuna kadar belirlenecek kalkınma hızmdan çıkarmaya çalışacak. Başbakan'a yakın bir kaynak, (Arkası Sa. 13, Sü. 4'te) tNONÜ: Yasaklar kalkmahdır. ANKARA, (Cumhuriyet Börosa) Ara seçimlerde SHP'nin aidığı sonuç, gend merkez ve TBMM grubunda yer yer bir hesaplaşma havası yaratırken. kurultay öncesi gruplaşmaların da yeniden belirgin biçimde ortaya çıkma eğıliminde olduğu gorülüyor. Bazı SHPraılletvekilleriolumsuz sonucun sorumlusu olarak MKYK'yi öne surdüİCT ve MKYK'nin istifasını ıstediler. Cuma gunü yapılacak MKYK toplantısında da bir grubun seçim sonuçlan nedenıyle genel sekreterlikten hesap sorma hazırlığı içinde olduğu öğrenildi. SHP'de olumsuz seçim sonuçlan, ozellikle genel merkez ve railletvekil(Arkast Sa. 10, Sü. 4'te) Yönetime karşı gruplaşma Zam var ya da yok diyemem BURSA, (Cumhuriyet) Maliye ve Gümruk Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, "Tekel üriınlerine zam yapüacak nu" yolundaki bir soru üzerine, "Zam yok desem de yanlıştır, zam var desem de yanlıştır" dedi. Bursa'da bulunan Alptemoçin, dün ANAP il merkezini ziyaret etti, partililerle görüştü. Sohbet (Arkası Sa. 13, Sü. 6'da) Çankayada yasak diyaloğu Yarına # Ne KaldjJ Yalçın Doğan Rahşan Ecevit: SHP, yok olmaytt »Jte(çirfldı yasakladığımız liderler yeniden partilerin başına geçecekler,yine 12 Eylül öncesine dönülecek. Şimdi liderlerin hepsi eskiden olduğu gibi meydanlarda konuşacak. • Mevhibe tnönü yoğun bakımda 6. Sayfada • Altının dolara 91'lik üstünlüğü. • Amerika'da orta sınıf giderek eriyor. 9. Sayfada • Boşanma strese yol açtyor. • Yunanlı besteci Theodorakis: Türkler yanlış tanıtıhyor. 14. Sayfada Evren: Şimdi Özal: Sayın Cumhurbaşkanım, eteklerindeki taşı döksünler. Ben bunların benimsendiğini zannetmiyorum. Ama şu referandum meselesi bir süre buzdolabına konulmalı. 8. sayfada mahkumdur ANKARA, (Cumhuriyet Börosu) DSP Genel Başkanı Rahşan Ecevk, seçim sonuçlanyla ılgjlı değerlendirmesinde, DSP'nin aidığı oylann kuçümsenemeyeceğini, önumuzdeki genel seçimlerde DSP'nin halka ıktidar yolunu açacağı görüşünu savunarak, SHP'mn ise eriyıp yok olma ya mahkum olduğunu bildirdi. kanşan Ecevit, DSP'nin SHP'nin oylannı bölduğu yolundaki sözlerın ise yanlış olduğunu vurguladıği açıklamasında, "tddialann tam tenine SHP oyian Zonguldak'ta DSP'nin (Arkası Sa. 13, Sü. 6'da) Bul 226'dan, Bul 201'e... Aşağıdaki sözler adının açıklanmasını istemeyen önemlice bir işadamına ait: "Seçimler "diğerlerini sıleceğim' dryen Turgut Bey için bir fiyaskodur Bu seçimler sonucunda mutlak iktidarın artık ANAP'ın elinöe olmadığı ortaya çıkmıştır. Hatası, hep 'ben yaptım otdu' görüşünden hareket etmesı, kimseyi dinlememesi ve halkın günluk ihtiyaçları yerine hep makro politikalarla uğraşması olmuştur. ANAP bu duruma gore 1988 seçimlerinde iktidan kaybeder." Sayın işadamının kişısel degerlendirme ve öngörüleri çıkar mı, çıkmaz mı, bilemiyoruz. Fakat bir teşhisinin altını ozellikle çızmek ısteriz: "Hatası, hep ben yaptım oldu görüşünden hareket etmesi, kımseyi dinlememesi..." ANAP liderıne dönük bu değerlendırmede gerçek payı buyüktür. Sayın Özal ınatçılığı ile (Arkası Sa. 10, Sü. l'de) UĞUR MUMCU GOZLEM Gelişim... ReaganGorbaçov, Izlandada bulıışacak ABD Başkanı Ronald Reagan ile Sovyet Lideri Mihail Gorbaçov, 1112 ekim îarihlerinde, daha sonra ABD'de yapüacak "resmi zirve"ye hazırlık için tzlanda'mn başkenti Rejkjavik'te bir araya gelecekler. Görüşme karan, New York'ta casusluk suçundan tutuklanan Sovyet fizikçi Gennady Zakharov'un, ABD mahkemesince sahverilmesmden hemen sonra açıklandı. HASAN CEMAL 1981 yılı başında Manısa'ya Sayın Evren ile birlikte gitmıştım. O günlerde "terör şoku" henüz sürüyordu ve halk Devlet Başkanı Evren'i çılgınca alkışlıyordu Anayasa oylamasında bu alkışlar oya dönuşmüş ve Manisalılar bu anayasaya yuzde 91,7 oranında "evet oyu" kullanmışlardı Demirel'e on yıl sıyaset yasağı getıren bu ana(Arkası Sa. 13, Sü. 7'de) 3. Saytafa