Katalog

6 OCAK 1986 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TÜRKİYE'den Mark ve İsviçre Frangı, Boğaz Köprüsü senetlerinden kârlı oldu ANKARA (a.a.) Boğaziçi Köprüsü "A" ve " B " tertibi gelir ortaklığı senetlerinin ikinci altı aylık gelir paylan ödenmesine bugünden itibaren Türkiye Iş Bankası'nın bütün şubelerinde başlanacak. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Idaresi'nden verilen bilgiye göre, ikinci altı ayda "A" tertibi senet sahiplerine kupür değerlerinin yüzde 27.6'sı, " B " tertibi gelir ortaklığı senetlerine kupur değerinin yüzde 24'ü oranında ödeme yapılacak. Böylece "A" tertibi senet sahiplerinin bir yıllık getirisi yüzde 50.6, " B " tertibi senet sahiplerinin yıllık getirisi yüzde 45 olacak. Temmuz ayında "A" tertibi gelir ortaklığı senetlerine yüzde 23, " B " tertibi senetlere yüzde 21 oranında ödeme yapılmıştı. Hesaplamalara göre, mark ve İsviçre Frangı'na yapılan yatırımlar, 1985'te en kârlı tasarruf yolu oldu. Bankalarda faizli hesaplarda tutulan mark, yıllık yüzde 78.7 oranında net getiri sağladı. Mark, faize yatınlmasa da yıllık getirisi yüzde 65'i aştı. İsviçre Frangı'nın doviz tevdiat hesabına yatınlması durumunda da yıllık net getirisi yüzde 74.6 oldu. ANKARA (UBA) Eski Ziraat Bankası Genel Müdürü Ali Doğan Ünlü, bankalann yılbaşından itibaren uygulamaya geçtikleri "şeffaf bankacıhk" uygulamasının bir anda akla gelen bir "özenti"nin ürünü olduğunu ileri sürerek, "Kredilerinin biiyük bir bölümii donmnş ve tahsil edilemez durumda bulunan bankalann bunları açıklayabileceklerini sanmıyorum" dedi. Ünlu, Bankalar Kanunu'ndaki sır saklama zorunluluğu nedeniyle bankalann aynca butun hesaplarıyla şeffaflaşamayacaklannı bildirdi. Ali Doğan Ünlü, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, bankalann ya banka işlemlerinin Merkez Bankası ve diğer bankalara göre ya da gerek tasarruf, gerekse ticari işlemler açısından mudilere gore şeffaflığının söz konusu olabileceklerini, bu konuların henüz bir açıkiığa kavuşmadığını söyledi. Emisyon artış rekoru ANKARA (a.a.) Piyasaya bir yılda 367 milyar lira kâğıt para çıkarıldı. 1985 yılında piyasadaki kâğıt para miktan yüzde 39.9 oranında arttı. Bu artış oraru 1982 yılından bu yana en hızlı emisyon genişlemesi oldu. Merkez Bankası'nın 27 aralık geçici verilerine göre, piyasadaki kâğıt para miktarı 1 trilyon 286 milyar lira dolayında bulunuyor. Piyasadaki kâğıt para miktarında, 1985 yılmın ilk yarısında gözlenen hızlı artış, yılın ikinci yarısında yerini duraklamaya bıraktı. Eylül ayından itibaren istikrarlı hareketler gösteren emisyon hacmi, 27 aralık günü 9 ağustos 1985'ten bu yana en düşük düzeye indirildi. KAMU KESİMtNtN ETKİSt Piyasadaki kâğıt para miktannın 1982 yılından sonra en yüksek hızla artmasında, kamu kesiminin finansman ihtiyacı etkili oldu. 1984 sonundan 27 Arabk 1985'e kadar, Merkez Bankası Hazine'ye 253.2 milyar lira kredi kullandırdı. Hazine, kısa vadeli avans adı altında kullandığı bu kredinin 219.9 milyar liralık bölümünü yılın ilk yarısında çekti. IHALELİ TAHVİL SAT1ŞI Hazine, yılın ikinci yarısında, para ihtiyacını, ihale yoluyla tahvil ve bono satışından sağlamaya başlayınca, emisyondaki olağanüstu yükselmelerde duraklama dönemine girdi. Ocak ha 1985'te piyasadaki kâğıt para miktan % 39.9 arttı «an Ayhk emtsı oa seyrı 1SM §71,4 Ocak Şötet 6S04 •HUÜ r *J*t ? . 911.1 922. î • 966,4 S74.3 19689 11982 1 1868 1463 2 1.378.3 1.3Z71! 53523 1285.5. üsar» Mafts Maıir» \ Afcatas ItfiH Rfen Kasse ftr»A 72? A m.2 8129 8ÛÖ.<i 918 5 9ÖÖ.S 8271 Piyasaya bir yılda 367 milyar lira kâğıt para çıkarılırken, 1982 yılından bu yana en hızlı emisyon artışı gerçekleştirildi. Bunda, kamu kesiminin finansman ihtiyacı etkili oldu. 1984 sonundan 27 Aralık 1985'e kadar Merkez Bankası, Hazine'ye 253.2 milyar lira kredi kullandırdı. liraya ulaştı. Merkez Bankası, geride bıraktığımız yıl bankalara ek kaynak kullandırmadı. Merkez Bankası'nın bankalara actığı kredilerin toplamı, 1984 yılı sonunun gerisinde kaldı. 1984 yılı sonunda 273.5 milyar lira olan bankalann Merkez Bankası'ndan sağladıkları kredi miktan 1985 yılı sonunda 271.1 milyar liraya indi. Bankalann Merkez Bankası'ndan aldıkları kredilerin 27 aralık tarihinde 209.4 milyar lirasını orta vadeli yatırım kredileri oluşturdu. Piyasadaki kâğıt para miktarı, 1985 yılında ilk kez trilyon sınırını aştı. 8 mayıs tarihinde 1 trilyon 67 milyar liraya yükselen emisyon hacmi, tarihi rekorunu ağustos ayı sonunda 1 trilyon 463 milyar lirayla kırd». Piyasadaki kâğıt para miktan daha sonra küçük dalgalanmalarla 1.3 trilyon lira dolayında dolaştı. Ege ekici tütün piyusası İZMİR, (Cumhuriyet Ege Burosu) Ege ekici yaprak tütün piyasası bugün saat 09.30'da Maliye ve Gümrük Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin tarafından İzmir Tekel Tütün Alım Merkezi'nde açılıyor. Bu yıl piyasaya "tüccar" gibi gireceğini açıklayan ve geçmiş yıllara göre açılışı 23 gün öncesine alan Tekel'in 87 merkezde piyasaya gireceği bildirildi. Fiyat sistemini de geçmiş yıllara göre değiştiren ve " a grad" esasına göre fiyat belirleyeceğini, "iyi tütüne iyi para" verileceğini açıklayan Tekel, bu yıl yeni uygulanacak sistemle kaliteli tütünlere, saptanacak "ortalama fiyaf'ın üzerinde bir fiyat verebilecek. Yasal olarak piyasa Tekel tarafından açılmadan önce tütun alımı yasak olmasına karşın, TZOB Genel Başkan Vekili Reşit Kurşun bu yıl 115 bin ton olarak gerçekleşmesi beklenen tutun rekoltesinin 75 bin tonunun "sözlü" olarak bağ landığını bildirdi. OSMAN ULAGAY EKONOMİ NOTLARI açüıyor I İktidarEnflasyon İlişkisi ve 1986 Yılmın Kaderi 1986 yılı Türkiye ekonomısıiçın nasıl bir yıl olacak? Milli gelir (GSMH) ne kadar artacak, işsızlik oranı ne olacak, enflasyon ıbresı neyı gösterecek? ABD dolarınm yıl sonundaki TL. değeri ne olacak? Gelir dağılımı iyiye mı gidecek, kötüye mi? Ne yazık kı, Türkiye'nin koşullarında bu soruları sormak yanıtlamaktan çok daha kolay. Daha doğrusu bu tür soruları güvenılir tahminlere dayanarak yanıtlamak olanaksız. Çünkü Turkiye'de ekonominin en temel göstergelerinin sağlık derecesı konusunda çok yaygın kuşkular var. Bir sayın bakan çıkıyor, "Devlet Istatistik Enstitüsü'nün milli gelir rakamlarına güvenmiyorum" diyebiliyor Turkiye'de. Konuyu yakından bılenler de milli gelir rakamlarımn sağlık derecesini, gerçek büyüme hızını hesaplamakta kullanılan "zımmi fiyat deflatörü"r\ün doğruluk derecesini sık sık sorguluyor. İşsiz sayısı ve işsızlik oranı konusunda hiç bir kapsamlı ve güvenilir gösterge yok, ancak bir takım çıkartmatoplama işlemlerıyle çok kaba tahmınler yapılabiliyor. Enflasyonun hangı endeksle ölçülmesı gerektiğı konusunda bir fikır birliği oluşmuş değil, aynca kullanılan endekslerin çoğu (DİE'ninkiler hariç) uzun yıllar önce saptanmış mal ve hizmet sepetlerıne dayanıyor. Gelir dağılımı araştırması 1973 yılından berı yapıtmamış. Ekonometrik modellere dayalı ciddı tahminler ıse yok gıbi. Turkıye Sınai Kalkı nmaBankası dışında bu ışe girışen tek kuruluş olan TUSİAD bu yıl için herhangi bir tahmin açıklayamamış şu ana kadar. Bu koşullar altında bir ekonomi yorumcusunun 1986 yılı için sağlıklı rakamsal tahminler yapması olanaksız. Ancak genel eğılımlerden söz etmek ve gelişme doğrultuları konusunda tahmın yürütmek mümkün görünüyor. Olaya böyle yaklaşıldığında ilk söylenmesı gereken şey 1986 yılında da yüzde 25 olarak belirlenen enflasyon hedefıni tutturmanın çok zor, hatta olanaksız olduğu. Sayın Başbakan'ın diğer yetkililerin beyanları dıkkatle okunduğunda hükumetin de bu konuda fazla umutlu, hatta nıyetli olmadığı anlaşılıyor Öncelikle enflasyonu aşağı çekıp "ortadirek"\ güçlendıreceğinı vadederek iktıdara gelen Sayın Özal ıki yıl sonra, 12 Aralık 1985 günü VenMs/rgazetesınde yer alan demecınde şöyle diyor "Bir iktidar enflasyonu şu seviyeye indırdı veya şu sevıyeye çıkardı diye üzerinde çok lâf da söylenebilır Ama bir iktidann göstergesı sadece bu değildir, yanlışhk burdadır" Sayın Özal bu sözlerıyle galiba çok önemlı bir noktaya parmak basıyor ve üstü kapalı olarak kendı yaptığı bir hesabın ıpuçlarını veriyor. Seçimle iktidara gelmış yeni bir partinin ıktıdarını sağlamlaştırması için öncelikle enflasyonu mu aşağı çekmesı önemlı, yoksa enflasyonu surdurmek pahasına da olsa yatırımları ve büyüme hızını bellı bir düzeyin üstünde tutmaya çalışması mı? Sanırız Özal iktidar koltuğuna oturduktan sonra daha ciddı olarak karşısında bulduğu soru bu Butün çaba enflasyonun aşağı çekilmesine harcanarak "ortadirek" denen kesımın biraz rahatlatılmasma mı öncelik verilecek? Yoksa (en azından kısa vadede) enflasyonsuz yaşaması zor görünen ış âlemınin desteğlni elden kaçırmamak ve parti olarak Anavatan'a umut bağlayan, destek verenlere bir şeyler sağlamak, "partim bana şunu sağladı" dedirteb/mek mi öncelıklerde birıncı sırayı alacak? Genç Anavatan Partisi'nın ıktidarının ilk yıllarında yandaşlarına bir şeyler sağlamaya ve ekonomide bir canlılık görüntüsü yaratmaya bırincı öncelığı vermesı aslmda çok şaşırtıcı olmamalı. Daha çok genel seçmene yonelik bir vası olan "enflasyonun aşağı çekilmesi"ne ıse sıra belkı seçımler yaklaştıkça gelecek. Anavatan partısı "ıktidarınt" bir kez kendı yandaşlarına kanıtladıktan sonra genel seçmene \e "ortadirek" dediğı kesime yaptığı vaadleri hatırlayacak. Tabii buradakı kılit soru şu: Türkıye'de bir yandan yatırımları canlandırıp büyüme hızını bellı düzeyin altına düşürmemeye çalışırken diğer yandan enflasyonu düşürmek mümkün degıl mı? Sanırız Sayın Özal'ı en çok düşündüren soru da bu. 1980'den bu yana uygulanan ekonomi politikaları temelde "özel sektörün dinamizmine" dayanırken, özel sektörun bir türlü umulan yatırım şeykini göstermemesi Özal'ı bir ikılemle karşı karşıya getiriyor. Özel sektör tasarruflarını yatırıma dönüştüremezken kamu kesimi bu tasarruflara yüksek fiyatla talıp olup harcamalarını artırmak, yatırım boşluğunu doldurmak zorunda kalıyor. Bu nedenle kamu kesiminin ıki yakası bir araya gelmıyor ve enflasyon önlenemıyor. Savunma harcamalan gibı "dokunulmaz" nitelıkteki bütçe kalemlenyle dış borçların yükü de buna eklenınce kamu kesimi enflasyonun bir numaralı nedeni haline geliyor. Başka bir deyişle Sayın Özal kamu kesıminı ıktidarını sağlamlaştırma aracı olarak kullandığı için enflasyonu önlemekte başarısız kalıyor. Bu nedenle enflasyon hedeflerinin 1986 yılında da kâğıt üzerinde kalması kaçınılmaz görünüyor. 'Bankalar tamamen şeffaflaşamaz' ziran ayiarı arasında yüzde 29.5 olan emisyon artış hızı, temmuz aralık doneminde yuzde 8.0'a duştü. Yılın ikinci yansında Hazine'ye açılan avans miktan da 33.2 milyar lira ile sınırlı kaldı. Hazine, mayıs ayı sonunda başlattığı ihale sistemiyle 1 trilyon 247 milyar liralık menkul değer sattı. Hazirantemmuz doneminde emisyonu artırıcı yonde en büyük etkiyi, Toprak Mahsulleri Ofısi'ne kullandınlan destekleme alım kredileri yaptı. Yılın ikinci yarısında Merkez Bankası, Toprak Mahsulleri Ofısi'ne 72.6 milyar lira ek kredi imkânı sağladı. BANKALARDAN DESTEK Merkez Bankası, 1985 yılı içinde, bankalardaki mevduat artışlarından da 341.3 milyar lira pay aldı. Bankalardaki mevduat için Merkez Bankası'na yatırılan munzam karşılıklann toplamı 27 aralık gunü 1 trilyon 339 milyar Berk: Finansal kiralamanın karayolu taşımacılığına yararı büyük İSTANBUL (a.a.) Finansal kiralamanın (Leasing) karayolu taşımacılığında yatırımlan kolaylaştıracağı ve israfı önleyeceği bildirildi. Amerikan Express Bankası Genel Müdürü Metin Berk, TIR filosu kurmanın büyük yatırımlar gerektirdiğine işaret ederek, iş bağlantısı durumuna gore kiralamaya gitmenin daha yararlı olacağını ifade etti. Berk, finansal kiralamanın ısrafı da önleyeceği nı kaydederek şunları söyledi: "Nakliyeci bir iş bağlantısı kurduğunda, işin büyüklüğüne göre finansal kiralamayla filosunu kiiçültüp büyiıltebilir. Leasing yöntemi Vergi iadesi sıfırlanan tekstil ihracatçısının talebi: Esııaf ve zanaatkâr 18 çeşit vergi ödüyor ANKARA, (a.a.) Ankara Pastacılar ve Tatlıcılar Derneği Genel Kurulu Ankara'da toplandı. Dernek Başkam Ali Paşa Aksu, pastacıhk mesleğinin geliştirilebilmesi için uluslararası kuruluşlar ile işbirliği yapılacağını belirterek, "Türk pastalarının dünya piyasalarına girebilmesi ve tanıtılması için gerekli girişimlere başladık'" dedi. Aksu, derneğin 34. genel kurulunun açılışında yaptığı konuşmada, mesleğin gelişebilmesi için makineleşmeye önem verdiklerini anlattı. Halen uygulanan fiyat sistemini de eleştiren Ali Paşa Aksu, belediyeIer tarafından belirlenen fiyatl a n n serbest bırakılarak "rekabet" ortamının yaratılmasını istedi. Ali Paşa Aksu, "Büyük bir sanayileşme süreci içinde bulunan ülkeraizde küçük işletmelerin devreden çıkması sanayileşmenin gereği olduğuna göre, Türk esnaf ve sanatkânnın yarını ne olacaktır?" diye sordu. Vergilerin çokluğundan da yakınan Aksu, " O kadar çok vergiye muhatabız ki, vergilerin günlerini takip etmekte güçlük çekiyoruz. Vergi islemlerinde esnaf ve zanaatkâr bürokrasiye bogulmuştur. En küçük bir işyeri 18 çeşit vergi ödemek zorunda. Bu ağır şartlara dayanamayan işyerieri kapanıyor. " şeklinde konuştu. Yapılan seçim ve dernek başkanlığına yeniden Ali Paşa Aksu getirildi. Metin Berk sayesinde eldeki araçlara bir esneklik getirilmiş olmaktadır. Eğer araçlar, gereksinim oldugu zaman kiralanır, iş bittiginde Leasing şirketine geri verilirse nakliyeci zarar etmeyen esnek bir filonun sahibi olur. Aynca TIR'lar yurt dışında kiralanıp getirilirse ve yaygınlaştırılırsa, bu araçların ulke içindeki satış fiyatlannda aşağı çekilme görüleceklir." Uretim aşamasuıda destek Çukurova Hazır Giyim ve Konfeksiyon îhracatçılan Birliği Başkam Özer: "Tekstil ihracatında, rakip ülkelere karşı geçmişte sahip olduğumuz tüm avantajları yitirdik. İhracatçı ve sanayicinin üretim safhasında mutlaka desteklenmesi gerekir." İzmir Hazır Giyim ve Konfeksiyon îhracatçılan Birliği Başkam Sebik: "Ihracat şansımız azaldı. " İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Geçen yıl mayıs ayından bu yana kademeli olarak düşurülen tekstil ihracatındaki vergi iadesi son kararla sıfırlanırken, yıllık yaklaşık 80 milyar liralık destekten yoksun kaldıklarım belirten ihracatçılar üretim aşamasında destek istediler. Kalkan vergi iadelerinin Türk tekstilini olumsuz etkileyeceğini belirten Çukurova Hazır Giyim ve Konfeksiyon îhracatçrlan Birliği Yönetim Kurulu Başkam Cihangir özer, bunun üzerine sanayiciye ve ihracatçıya doğrudan doğruya üretim girdilerinde destek sağlanması gerektiğini \urguladı. Turkiye'de son on yılda tekstilde oluşan "patlamanın" koşullarını açıklayan Özer şunları söyledi: "Türk tekstili patlama yaparken ihracatçıya yüzde 30 oranında vergi iadesi vardı. Bu sıfırlandı. Pamugumuz çok ucuzdu. Şimdi dünyadaki pamuk fiyatları Turkiye'deki fiyatlann düzeyinde. Enerimiz çok daha ucuzdu. Şimdivse rakiplerimizin kullandığı enerji bizimkinden ucuz hale geldi. Dış pi>asalarda Tiirkiye'ye rakip ülkelere karşı tek avantaj kaldı, o da işçi ucretleri. Ancak Avnıpalı yüzde 6 faizle finansman saglarken. biz yüzde 70'le bunu sağlıyoruz. Böylece işçi avantajımız da silinmiş oldu. Enerji giderleri, işçi giderlerini aştı, üretim maliyetinin yaklaşık yüzde 16'sını oluşturur hale geldi." Tekstil ihracatçıları olarak önumuzdeki günlerde Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Musteşarı Ekrem Pakdemirli ile konuyla ilgili olarak göruşeceklerini belirten Özer, dileklerini şöyle açıkladı: "Türk tekstilcisi rakip ülkelere oranla tüm avantajlannı yitirmiştir. Bu nedenle farklı destekler sağlanmahdır. Vergi iadelerinin kalkmasını biz de savunduk. Çunkü bu hepimize ağır bir yük getiriyordu. Tekstil denince ayrım yapılmaksızın hayali ihracat yapılıyor deniliyordu. Şimdi bu sona erdi. Artık böyle bir şey soylenemeyecek. Ama bunun yerine özellikle uretim safhasında, üretim girdilerinde, ihracatçı sanayiciye destek sağlanmahdır. Böylesi bir desteğin hayali ihracata gitmesine olanak yoktur. Bankalar çabuk geri dönebilen 23 aylık kredi uygulamaları yapmalı, tekstilciye kredi olanakları sağlamalıdır. Aynca sa•decehavayollarıyla değfl, dığer araçlarla yapılan nakliyeye de sübvansiyon uygulanmalıdır. Aksi halde 80 miiyarlık bir sübvansiyonun kalkması ihracatçıyı zorlayacaktır." Bu arada vergi iadelerinin kaldırılmasının ihracatı olumsuz etkileyeceğini belirten îzmir Hazır Giyim ve Konfeksiyon îhracatçılan Birliği Başkam Nadir Sebik, Avrupa ülkelerinin de kendi ihracatlarını desteklediklerini hatırlattı. Sebik, son kararla hiçbir ulkenin 'Turkiye'de sübvansiyon uygulanıyor' iddiasını öne süremeyeceğini belirtti. Serbest bölgeye 1500 başvuru ANKARA, (a.a.) Mersin ve Anıalya serbest bölgelerinde faaliyet göstermek isteyen girişimcilerin başvuruları 24 ocakta sona erecek. Iki serbest bölgede faaliyet gösterecek girişimciler mart ayı içinde açıklanacak. Mersin ve Antalya serbest bölgeleri için bugüne kadar yaklaşık bin 500 dolayında yerli ve yabancı firma başvuruda bulundu. 5EMHIEB, SEHSİ, KONFERANS İSTANBUL DEFTERDARLIĞ1 ile Mali Müşavır Muhasebecüer Bir lığı tarafından onaklaşa duzenlenen 'Uygulamada vergi kanunlan son değışiklıkleri, denetim esaslan, soru ve sorunlar' konulu panel bugun saat 14'te Defterdarlık Konferans Salonu'nda yapılacak. ISTANBL'LTAYVAN Ticaret Semineri, bugün saat 10.00'da Istanbul Sheraton Oteli'nde başlayacak. ENERlt ve Enerji Tasarrufu Sergisi, Enerjı ve Tabiı Kaynaklar Bakanlığı Musteşarı Ahmet Selçuk tarafından yarın saat 11.00'de TÜYAP Merkezi'nde açılacak. DÜNYA VE TÜRKİYE Ekonomisınde 1986Bekleyışleri konulu konferans 9 ocak günu saaı 16.00'dan itibaren Ekonomik ve Sosyal Etutler Konferans Heyeti'nin Harbiye'deki dernek merkezınde yapılacak. DUNYA'dan Meksika petrol fiyat d Ekonomi Servisi Meksika'nın beklenmedik bir şekilde petrol fiyatını v'aril başına 90 cent indirmesi ve bu ay sonunda yeni bir ayarlamaya gideceğini açıklaması, dikkaıleri son OPEC toplantısından sonra birfiyatsavaşına vermiş olan gözlemcilere yeni bir sinyal çaktı. Petroleum Intelligence NVeekly'nin bir yorumcusu, "Meksikalılar kendi petrollerinin fiyatını koruyamayacaklarına karar verdiler. Herhalde muşterilerinin ağır baskısı altındaydılar ve pazar paylarını korumak yonunde tercih kullandılar" şeklinde konuşuyor. SERMAYE PTCASASINDAN Brezilya'daki Volkswagen'in zararı Trainees for Information Systems Services Dept. INTERBANK is seekino; trainees to be employed as System and Nehvork Operators. Trainees will have the opportunity to be Systems Programmers or Application Programmers in the future, depending on their perfonııance and taleııt. Ali applicants should: • Have a BS or BA degree. • Be younger than 35 years of age. • Have completed military ser\ ice. Candidates will be required to take an English Proficiency Test. Please send a detailed resume and nvo photographs by Januan22. 1986. to: Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası A.Ş. Personel Müdürlüğü Büyükdere Cad. 108/C. Esentepeİstanbul All applications 1 be treated with strirt confidentiality. »1 1 Dünyn Borsalarından .\'EW YORK BORSASl'nda Dow Jones endusmyel orıa/aması, geçen hafta başmda yeniden 1550 puanın uzerine çıklıktan sonra. diğer günlerde gerıleyerek 1537 puan dolayına ındı. Endekslerdekı duşuşe, yatınmcılann, hısse senetlerinin surekli değer kazanmasıyla yılın son aylarmda elde ettıklerı kârı paraya çevırmek ıçın satıs eğılımme gırmeleri neden oldu. Endekslerdekı duşuşte, IB.M hisseleri bası çektı IBM hısselerindekı düşuş, diğer bilgisayar şirketlerınin hisselertm de elkiledı. LONDRA BORSASl'nda hafta başmda 13 puanlık bir sıçramayla 1412 puana tırmanan Fınancıal Tımes100 endeksi, daha sonrakı günlerde kuçuk duşuşlere karştn duzeyıni korumayı başardı. ABD yatınmcılarmdcn gelen talep nedeniyle Reulers hisseleri borsanın en çok aranan hisseleri arasında yer aldı. Hawker Sıddeley ve Brıtısh Peıroleum hisseleri de haftanın dığer gozde hısselerıydı. FRASKFURT BORSAS1 öncekı hafta kırdığı 3 rekoru pazanesı gunu de yenıleyerek 1985 yılını rekor kırarak kapattı. Commerzbank endeksi pazanesı gunu gosıerdiğı 14.4 puanlık sıçramayla 1951.5 puana yukseldı. PARİS BORSASI da 1985 yılını rekor kırarak kapattı. CAC Genel endeksi yılın son gunu 265.8 puana çıkarak rekorunu yenıledı. Hısse senetlerinin değer kazanmasında doların düşuşu de etkılı oldu. MtLASO BORSASI'nda da Banca Commercıale Italiano endeksi pazanesı günu 460.04 puana çıkarak yılın son rekorunu kırdı. ZÜRİH BORSASI yıl sonunu canlı bir biçimde karşıtadı. SKISS Bank endeksi pazartesı gunu 587.9 puanla 1985'm son rekorunu kırdı Banka ve sigorta şirketlerınin hisseleri aranan hisselerdi. Piyasa, borsaya temkinli girdi DB40 hisse senedi fiyat endeksinde ilk kez geçen hafıa 11 hisse birden değer kaybetıi. Hisse senetlerinin gerçek alım fiyatları kriter ahnarak hazırlanan DB40 Hisse Senedi Fiyat Endeksinde geçen hafta ilk kez 11 şirkete ait hisselerin değer kaybetmesi piyasa uzmanları tarafından Vakıfhan'ın borsa işlemleri karşısında temkinli bir tavır aldığı şeklinde yorumlandı. Buna göre DB40 Endeksi 0.32 puanlık bir artış yaparken 140.39"a ulaştı. Eski borsacıların da izleyici olarak geldikleri ilk borsa seansının oldukça yoğun geçmesi yeni borsacıları hayli umutlandırdı. Diğer bir yonden de yarı profesyonel olarak adlandırılan "hissecilerin" seansı izlemediği görüldü. Ancak, kulis yapma alışkanlığı olan eski borsacılar ise borsanın daha ilk günden bir "takas müessesesi" haline geldiğini belirttiler. Borsanın kabuk değiştirmesini ve ileriye yonelik çalışmalarını bir türlü hazmedemeyen eski borsacılar şu ana kadar borsadaki ilerlemelerden çok, salt aksaklıkları eleştirmeye çalışıyorlar. İlk günkü canlılığm yanıltıcı olduğunu ve bu havanın gelecek gunlerde giderek azalacağını savunan eski borsacılar, çalışmayan eski borsa ile yeni borsa arasında büyuk bir farkhhk olmadığını öne sürdüler. İlk günkü işlemlerde aracı kurumlann ağırlıkh olarak. "kendi portfoylerinden kendi muşterilerine mal satmalarını ve kendilerine verilen müşteri emirlerini kullanarak kendi portföylerine mal sağlamalarım" eski borsacılar fiktif işlem olarak yorumlarken, bu türden işlemlerin gelecekte daha da yoğunlaşacağını \e bu borsanın da giderek bir "takas kurumu" durumuna düşeceğine işaret ettiler. ÇATLAK SESLER Ote yandan tahvıl ağırlıkh olarak çalışmalarını sürdüren bazı aracı kurumlar ise ikinci pazara giren tahvillerin surekli borsa kanalından geçmesini eleştiriyorlar. Tah\il satışının hisse senedi satışından daha farklı bir teknik olduğunu savunan aracı kurum yetkilileri, tahvil ihraç işlemlerinin borsadan geçmesini doğal karşılamalarına rağmen tahvillerin tasarruf sahiplerine satıhşında borsa muamelesinden geçmesini sakıncalı buluyorlar. Buna gore iskontolu alım ve primli satış işlemlerinin hayali olacağını savunan bir aracı kurum yetkilisi, "Kanımca yapılacak tek bir işlem kalıyor, o da, iskontolu alış ve primli satışı yapabilmek için kendi kendimize alım \e satım emirleri kesmek" şeklinde konuştu. HAZIRLAYAN YENER KAYA Ekonomi Servisi Volksvvagen otomobil firmasının Brezilya'daki kolunun 1985 yılında vergi sonrası zararı 75 milyon Alman Markı'na ulaştı. Volkswagen do Brasil SA, geçen y\\ 45 mil>on Alman Markı kâretmişti. V V sozcüsu, 1985 zarar raV kamının henüz tahmini olduğunu, kesin sonucun mart ayındaki genel kurulda açıklanacağını bildirdi. DB40 Endeksi 0.32 puan aldı Hisse S«nedi flyat Endeksinm Haftafık Geiişimi DB40 Pevnir üretiminde robot \VOLSBLRG, (UBA/DPA) Federal Almanya otomobil şirketi Volksvvagen'in Sovyetler Birliği'ne fabrika kurmayı planladığı bildirildi. Volkswagen sozcusu, Federal Alman "Der Spiegel" gazetesine yaptığı açıklamada, Moskova yakınlarında kurulması duşunulen fabrika konusunda Sovyet hukümetıyle goruşmelerin başladığını kaydetti. Moskova ile bu konuda vapılacak anlaşmanın koşullarının henuz bir açıkiığa kavuşmadığını belirten sozcu, fabrikanın kapasitesinin yılda 250 ile 300 bin arasında olacağının sanıldığını bildirdi. Sozcu, şirketin kurulacak fabrika için yaklaşık 2 milyar dolar ayırdığını kaydetti. Yılın ilk haftasında DB40 Hisse Senedi Fiyat Endeksi 0.32 puan alarak 140.39'a ulaştı. Geçen haftanın en önemli olayı, DB40 Endeksine dahil 6 şirket hissesi 10 ile 300 lira arasında değer gorürken tam 11 adet hissenin de : ğerlerinde 25 ile 600 lira arasın ) da fiyat duşüşü kaydedümesiydi. Yaptığımız araştırmalara göre şimdiye değin başıbozuk diye ad™.«,.;.^3 landırılan pı\asaya >eni bir duzen,. . clıncM b^z. ^pekulatif amaçlı hisselerin fıyatlannın oturmasina >ol açtı. Bu umut \erici duzenın, borsanın sağlıklı bir şekilde çalışması halınde sureceğı sanı!ı\or DOVİZ KURLARI Dövızın Cınsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florını 1 Isveç Kronu 1 Isvıcre Frangı 100 Italyan Lıretı 100 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlın 1 S Arabistan Riyalı Dovız Dovız Efektıf Efektif Alış Alış Satış Satış 575.75 581 48 575.75 567 27 396 97 373 41 400.92 393.06 33.26 33 59 33.26 33 93 233.85 236 18 233.85 238.53 11 57 10 89 11.46 11 69 64.22 64 86 64 22 65 50 77 07 77.84 76.31 76 31 207 63 209 70 207.63 211 78 75 76 75.76 76 51 77 28 278.68 281 45 278.68 284.25 34.31 34 65 32.59 35.00 284.25 287 08 270.04 289.94 1990.14 2009 94 1890.63 2029 94 831.50 839 77 831.50 848.13 157.80 159 37 149 91 160 96 INTERBANK ULUSLARARASI