Katalog

30 AĞUSTOS 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 SEVEMA JOİLLA HAYVANLAR ISMAII. <;VU;EÇ DORSAV TV'de Mehmet Dinler egemenliği Hemen her hafta, TV'de Mehmet Dinier'in yönettiği bir fılm gösteriliyor. Kim bu Dinler? Herhalde Türk sinemasınm en büyük yönetmeni ki aylardır adı ekrandan düşmüyor. Ama üzerine yazılmış ne bir yazı, ne de inceleme var ortada. Bunca filme karşın tam bir meçhul. öyleyse TV'nin ona gösterdiği bu oiağanüstü ilgi nereden kaynaklamyor? Geçen cumartesi gecesi TV'de gösterilen "Sana Dönmeyecegim" fîlminde, bir polis zaniısı "Türkân Şoray'a şöyle diyordu: "Cinayet işletebilecek kadar kıymelli bu >üzük: Tam dokuz bin lira" (!) Ekran başındaki seyirciyi kuşkusuz kahkahaya boğan bu cümle. "Sana Dönmeyeceğiıtı" filminin başlıca özelliğini simgeliyordu: İstemeden güldürmek. Bu tümce, aynı zamanda Türkiye'nin enflasyon derdinin de bir göstergesiydi: 15 yılda (film 1970 yapımıydı) cinayelin bedeli' bile ne denli pahalılanmıştı!.. 'Enflasyon'un yanı sıra. yabancı kökenli bir baska sözcüğü de çağrıştırıyordu bu film: Erozyon sözcüğünü. Çünkü "Sana Dönmeyeceğim" ve her hafta "TV'de Türk Sinaması" saatini işgal eden bu tür filmler. açık ve acıklı bir kültür erozyonunun da kör kör parmağım gözüne göstergesiydi. lara da yetişmektedir. örnekse, şu anda Türkiye'nin en çok satan bir gazetesindeki iki fotoromanda birden Erdoğan Tfinaş'ın senaryo yazan olarak imzası bulunmaktadır. Çünkü söz konusu büyük gazete, söylenene göre fotoroman işlerini de Erler Film / Türker tnanoğltı aracılığıyla hazırlamaktadır. Bu fotoromanlardan özellikle "Çiçekçinin Kızı" ismini taşıyanı, çok ilginçtir. KİM KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK \J\an bucdan yakm... llânnızı Raı ederfe Rahâh2 j , Rato , Svrda kaHök var. Çiçekçi Adile'nin kızı Paris'te naaıl fahişe oldu? Bu fotoromanda, Dolmabahje Sarayı önünde çiçek satarak geçinen Adile Ana (Adile Naşit), babasız kızı Gül'ü Paris'te okumaya yollamıştır. Ama Gül, orda 'fahişe' olmuştur (!). Adile Ana, kızının fahişelik yaptığını bilmemektedir gibi, Gül de anasını hali vakti yerinde sanmakia, onun çiçek satarak geçindiğini bilmemektedir... Bu arada Adile Ana'dan her sabah çiçek alan 'gazinocular kralı' (!) Ekrem, yani Ekrem Bora (filmin pardon fotoromanın bu bölümü Frank Capra'nın klasik filmi "Elmacı Kadın"dan tırtıklamadır), bir Paris yolculuğunda, ön1973 ÜRÜftÜ Mehmet Dinler Vn filmografîsindeyer alan yapım ce saf bir kız olarak tanıdığı, lardan biri de, 1973 yılı urünü olan "Yalancı". TV'den hiç eksik sonra fahişeliğini öğrendiği olmayan Dinier'in sıradan fılmlerine verilebüecek birörnek de bu. Gül'le tanışarak ona âşık olur. Sonra Adile Ana hastalanır. Gül lantılar, ahşverişler belirliyordu. dilekçesi' diye bilinen dilekçeyi fstanbui'a gelir, annesinin hasTRT'nin ucuza aldığı Melek imzalayacak kadar da yürekli bir ta yatağının başucunda Ekrem'le Film stoku, koca ülkeyi aylar insandı. Ama bu Tüıtaş'ın günü karşılaşarak allak bullak olur... boyu Mehmei Dinlerfilmleri\z müz kültür yaşamı içinde rahat Sonra? Sonrasını bilmiyorum, sızlık verici yerini, işlevini görüp fotoroman şu satırlan yazdığımlemeye mahkum ediyordu!... eleştirmemizi önler mi? önlemeli da henüz bitmedi. Ama sonunu mi? kestirebilirsiniz, çünkü konu da, Bir melodram kişiler de eminim hepinize pek Sinemadan dizi yaratıcısı tanıdık gelmiş olmalı. Her haffilme, oradan da basına ta cumartesi ekranında izlediği"Sana Dönmeyeceğim"de semiz Türk filmlerinin hık demiş naryocu olarak Erdoğan Tünaş'Çünkü bakınız iş nereye dek burnundan düşmüş değil mi? ın imzası vardı. 1935 doğumlu gidiyor. Tiinaş, aynı zamanda Tiinaş, sinemamızın gelmiş geç yıllardır Erler Film'in kontrath, miş en verimli senaryo yazan, maaslı senaryo yazandır. Erler Bir avuç ismitı 1960'lardan bugüne yüzlerce se Film, sahibi Türker İnanoglu' egemenliği ve naryonun sorumlusuydu. TV'de nun becerikli, cerbezeli yönetimi ŞORA Y'LA Dinier'in (solda) en ünlü fîlmi, Türkân Şoray V oynattığı Halide Edip uyarlaması "Sinekli Bakkal"dı. Geçen cumartesi gecesi TV'de gösterilen "Sana Dönmeyeceğim"de bir Dinler fılmiydi ve başrolde Türkân Şoray oynuyordu. d? EV£ET OZ6İ/VUM /?M/> İ$ fiica edertm efendin. Bveef Nerde kalrnışhn P I K N I K PİVALE MADRA f VARABUSEM. J Sahi, kim bu Mehmet Dinler? "Sana Dönmeyecegim", bir Mehmei Dinler filmiydi. TRT TV'sine göre, bu Mehmet Dinler, herhalde Türk sinemasınm en büyük yönetmeni olmalıydı, çünkü aylardır sürekli onun filmleri gösteriliyordu küçük ekranda... Eğer TV ekranı, her ülkede olduğu, olması geldiği gibi, bizde de Türk kültür hayatının gerçek, sadık bir yansıması, bir aynası olsaydı, Mehmei Dinier'in de önemli bir yönetmen sayılması.'üstüne yazılar, incelemeler yazılması gerekirdi. Oysa öyle olmuyor, bunca filme karşın Dinler yine tam bir 'meçhul' olmayı sürdürüyordu. Sahi, kimdi bu Mehmet Dinler? Dinler, 1928 doğumlu, sanat iarihi okumuş, "Osman Seden ekolii"nden geime bir yönetmendi. Kendisini pek az tanınm: Uzaktan, Jacques Tati'nin ünlü baş kişisi bay Hulot'ya benzeyen bir haJi vardır. 'Iddiasu' bir yönetmendir Mehmet Dinler, sinemayı da çoktan bırakmıştır. TV'de hemen her hafta bir filminin gösterilmesi, ola ki en çok onu şaşırtmaktadır. Peki, nasıl oluyor da TRT Dinler"i bunca sevip bağnna basıyordu? Şöyle: Dinler, 'vakti zamanında' hep Melek Film adına çalışmıştı. Çokluk acıklı aşk filmleri, melodramlar yapan bu şirketin sahipleri Şahan ve Kaçuni Hâki kardeşler, 1970 sonlarında mallannı satıp savıp Türkiye'den ayrılmışlar, giderken de film stoklannı neredeyse kiloyla Ümit Vtka'ya satmışlardı. Becerikli Utku da, bunları yerli film sıkıntısı çeken TRT'ye (kuşkusuz kiloyla değil) satmış, böylece 'Mehmet Dinler toplu gösterisi'ne giden yollar açılıvermıştı. Işte koskoca bir TRT'nin, tüm ülkeye tek kanalda sesienen ulusaJ televizyonumuzun Türk fiun saatini, böyle küçük olaylar, ras rîi^! < c dışlanan gerçek Türk sanatı... 1 \r her hafta izlediğimiz o içler acısı Türk filmlerinin önemli bölümünde Tünas'ın imzası, olmayanlarda da en azından etkisi vardı. Çünkü Tünaş, olmadık raslantılar içinde gezinen iğreti tiplerin yaşadıkları tüm o yüzeysel öykülerin, o vıcık vıcık melo'lann sinemamızdaki başlıca yaratıasıydı. Tünas'ı da, Mehmet Dinler gibi, ancak uzaktan tanınm. Bir kez karşılaşıp konuştuk: 'Dilekçe davası' tanıklığında .. Evet, Tiinaş sempatik, cana yakın, üstelik 'aydınlar ve kişiliğiyle, TRT'nin Türk sineması ile kurduğu tüm ilişkilerde (film stoku satın almaktan bugünlerde hızlanan ortak veya ısmarlama yapımlara) aracı olmakta, başı çekmekte, tüm Yeşilçam'ın sözcüsü ve temsilcisi gibi gözükmektedir. Bu nedenle, Erdogan Tünas'ın TV'de Türk Sineması saati dışında da kimi dizifilmlerdesenaryo yazarı olarak imzası çıkmıştır, çıkacaktır. Bu kadarla da kalmıyor. Tiinaş, aynı zamanda fotoroman Bütün bunlara belli bir hoşgörüyle bakmak, boşverip geçmek mümkündür. TRT TV'sinde Mehmet Dinler veya Erdoğan Tünas'ın filmleri oynasa ne olur, renkli basının fotoroman konularının ne önemi var, TRT dizilerinin senaryosu hangi imzayı taşırsa taşısın, diyerek geçebilirsiniz. Ama tüm bunların bir mozaiğin parçaları gibi bir araya gelerek kültür hayatımızı nasıl yozlastırdığını, nasıl çökerttiğini görmemek, anlamamak mümkün müdür? Söz konusu büyük gazete, günlük haberlerin, yorumlann yer aldığı etkili bir köşesinde, TV'nin gösterdiği yerli filmleri sık sık eleştirmekte, onlarla aiay etmektedir. Ama bu filmlerin tıpatıp eşi bir fotoroman yayımlamak, bu eleştirileri sıfıra indirmiyor mu? TRT TV'sindeki yerli filmlerden dizilere, gündelik basından video dünyasına hep aynı isimlerin, belli bir zihniyeti, belli bir kültür anlayışını temsil eden bir avuç insanın egemenlik kurması, gerçek sahici Türk kültürünün sürüp gitmesini, geniş yığınlarla iletişime girmesini engellemiyor mu? Gerçek, has Türk sanatçısının bu geniş etkiye sahip iletişim araçlanndan bir avuç uyduruk ad lehine dışlanması, toplum olarak eriştiğimız bu kültürel sağlıksızlık noktası, hepimiz için üstünde durulması, tartışılması, savaşılması gereken bir olgu değil midir? HIZLI GAZETECI SECDET ŞE.V L SÖeKEMÜ LİKVA T E ö P İN6ÛMLÛR UVŞARLlSlMlM KAR$IM , Y/ME. DE AYAICTA KALAB'LMIŞ TEKTpK OA Y&$IVOZ V<t &ÎMLSRÇB. Y/i CYJCE OLOUöU S'/Bİ SACM/Çv<2 İ Q 1979'UH TŞMMUZ'UYPU ÛĞ UNLERDEM Bİfti > ^ ı « ? KEKOVA iDAerru KALE KÖYÜ İ K I / M S E N N N CXK<ATIMl ÇEIoVEMlŞTl. "Kuşku" en yiiksek matiyetli yerli videofUm oldu Kültür Servisi Özellikle video pazan için hazırlanan "Kuşku" adlı filmin başrollerini Aytaç Arman ve Oya Aydoğan paylaşıyor. Filmin Federal Almanya ve Türkiye piyasası için videokaset olarak hazırlandığını belinen ilgililer, şimdiye kadar ülkemizde çevrilen en büyük videofilmi olan "Kuşku" için 6,57 milyon dolayında bir harcama yaptıklarını belirtiyorlar. Senaryosunu ve yönetmenliğini Dogan Taner'in, yapımcılığını Erdoğan Kar'ın üstlendiği film piyasaya ekim ayı içinde, ünlü sinema tasarısı yasalastıktan sonra çıkarılacak. Kenan Pars, Menderes Samancılar, Kenan Bal ve Sevinç Pekin'in öteki önemli rollerde oynadıkları "Kuşku", gerilime ağırlık veren bir film. "Kuşku", bilinmeyen bir olay nedeniyle büyük bir çiftliğin avlusundaki kovalamacayla başlar. KovaJayanlar kaçan iki kişiden birini vururlar, öteki kurtulmayı başarır. Ancak ayağından yaralıdır ve geceyi bildiğı bir çiftliğin samanlığında geçirir... TARIHTE BUGUN MÜMTAZ ARIKAS ZOAğustvs 6) SO'PA SüGÛ/J, MlSlR KKALİÇBSİ KLSOPATKA, 39 YAŞlNOA İNTİHAÇ£T1İ. SÜrÜK İ£K£UD£R'tN MSlR'PA B/&*XT/Gt MAK£DOVVAU FİRAVÜNSÜLflLESfNİN SON ÜYESl OLAN KIEOPATTSA, TÜL SEZAR'lH YAÜOIMIYLA TAH77İ Ç/<MlfT/. SEZAg'lA YAMLIN ILİŞKİS/MOEN BİR PE ÇOCUK EDiMeM Kl£OP*T&l, ONUN ÖLÜMÜNDBN SONfiA, MlSlR'A &İPEN f?OMALl KOMUTAN MARK AAJTONIUS İLB İKİ YIL BUYÜK BİR AŞK SEKÛVENİ YAŞAMffTT. ANCAK, ROMA'YA KAGÇI TAI//R TAK/NAN ANTONIUS YENİÜP, YA$AMINA SON l&RİNCE, KLEOPATKA DA Ç/UZESİZ KALMlf, ICENPİUİ Z3HİIS.Ü giR YILANA SOKTUMRAK İMTİHAR E77UİÇT/. KLEORAT/ZA'N/N ÖLÛMÛ. 5 0 YIL ONCE Cumhurivet 30 Ağustos Bugün bütün Türk ulıısu 30 Ağusios Zafer Bayranunı kulluyor. O 30 Ağustos ki, teknıil millî savaş zaferlcnnın müıemnuru ve neticesi olan Başkunıundan meydan mufıareöesinin yıldönümüdür. 26 ağustos subahı başlayan 19351985 şanlı günü hürriyeıin, istiklalin, zaferin bütün taşkın ve olgun neşesile bir kere daha yaşarken büyiik milletimizi, Büyük şefi.ve kahraman orduyıı saygı ile selamlar, Zafer Bayramlarını kurlularız. 30 Ağustos 1935 latillehni Isviçrede geçirmekte olan Belçika Kralile Kraliçesi bu sabah Lüsern Gölü kenarında çok feci bir otoınobil kazası geçirınişlerdir. Bu feci kaza nericesinde Kraliçe Astrid hemen ölmüş, Kral Üçüncü Leopold da çenesinden ve elinden hafif suretıe varalanınışnr. GALERÎLER 528 66 29526 10 00/412 Resim çiçektir, bakım ister. « ı n n n n A m lAnnvH nnonim (IRHETİ SEZON SONUPERAKENDESATISWRINA BAŞLAMIŞTIR. Anadolu Medeniyetlerı desenleri ile bezenmiş elışi MUM BATİK kupon kumas, bluz, tışort. heybe. eşarp ve masa örtüleri Cumartesi ve pazar günleri de satışlanmı? sürmektedir Küçukayasofya Cad No 35 SultanahmetIST Tel 527 47 09 RESİM ONAR1M MERKJEZI Ltd. MUZAYEDE SALONLARI Antikaİannız, mücevherieriniz. sanat değeri olan eşyaıarınız ve ber türlü kitaplannız için... Her PERŞEMBE saal 14.00 HALIKİLİM Yerebatar, Cad Ncr 37 Cağaiüğluistanrjul" Tel 526 43 89 Türk taarruzu o gün kati şeküni clnıış ve dahi Başkuınandan Atatürkiin idaresinde duşmanı vatanın harim ismetinde boğan Türk ordusu bir şimşek gibi İzmir yollarını tutmuştu. Her yıl heyecanı ve harareti zerre kadar eksilmeden kuıluladığımız bu ünlü ve Belçika Kraliçesi Brüksel 29 (Özel) Yaz ILAN KARTA1. 1. SULH HUKUK HÂKİMLİĞİNDEN 1979 11V Da\ JCTİar vckiü .V kamuran Hjntvk ljr;ıl'ı;;J;)i] i?ı('kı Ö/ınloOru vs. aleyhine itviLııı ,/aloi ^UVÜ ıtavaMnıiii: Kartal. Ktıçııkyulı. 41 .n.ia. 5 parscllı ıa$tni"ıiu/ın hi»eJar!artmJan Hıısnıı vurisi Hasaıı ÖAan ^ ! timsariıı .ıv"ik aJıvonin ıcshiı cdiloıncdığı cmııi\eı luhkikaiından .ıııla^ıldığıııJ.r.ı H IM.K.ıuın MN u' 5i(l. ın.tJdclcri üercşimte duru^ın.ı i!iımı olan 12.9.!9S5 gıim; •..!•.;. 10.110'da /ııahkenifnıı/dc hn/ır bultınınavı \cya bir ıckillc l>oıtıiı>iı . :c!iisii ıMiırmoM aksı ıak Jırdo gıyabıııda karar tcrilcccği ilaiı olıuuıt 19.S. 19X5 ^ isfansuı. saTîK n Maçka Cad 73/1 Teşvikıye / Istanbul Tel 146 32 96 "YAZ NOTLARI" Resim Semisi TeçnKıye ISTANBUl Tel 1412711 İ H M SANAT GALfRİSI AEDPA Dovva No: 198557 Isianbul Ticareı Sicil Menıurluğıınun 196272 143800 >ayısında kayıtlı vc kadıköy Rihıım Cad. Polaı İj Hanı. Kal: 2 İslanbrl adresinde BASfcL DfcNİZ NAKLIVAT VE TİCARET A.Ş.'nin itlasına ve itlaMiı 12 S.19J5 ^uıuı ^aaı ll.48"deıı itibaren açılmasına İstanbul Asliye 3. Ticareı Mahkemesi laralından aynı larih \e 983/121 esas sayı ile karar verilmiş ve itiaşın açılmı> oldupıı İ.t.K'nun 166. maddesi uyarınca ilan o!u;ıur. 19.8.19S5 ISTANBUL BİRİNCİ İFLAS MEMURLUĞU'NDAN İFLASIN AÇILDIĞINI BİLDİREN İLAN