Katalog

CUMHURİYET YOLUNDA 193O'lu yıllan yansıtan yazılar 500 lira, Çağdaş Yaymlan Yunus Nadi 62. Yıl; Sayı:21861 Cumhuriyet Kurucusu: Yunus Nadi Salih BozokCemil S. Bozok (Başyaver Salih Bozok ve oğlunun anılan) 750 Lira Çağdaş Yaymlan Turkocafr 39/41 Cağaloğlu/htanbul HEP ATATURK'UN YANINDA Fiyatı: 90,91+9,09 (KDV> = 100 TL.6 Temmuz 1985 Cumartesi Gürkan, DSP ve SODEP'e somut önerilerde bulundu 1 İçtenlİkle görüş elint: Taraflar içtenlikle, hiçbir siyasal hesap yapmaksızın partilerinin belirli konularda ve bütünleşme konusunda neler düşündüğünü konuşmalı. Bu görüşmelerden sonra birleştikleri konularda ortak girişimlerde bulunulmah. 2 TBMM'de ortak güç: HP'nin TBMM grubu sosyal demokratların ortak siyasal ve etkin gücü olarak çalışabilir. Diğer sosyal demokrat partilere bilgi verir, onların desteği sağlanır. 3 Ortak yasama komisyonu: Yasa önerileri üzerinde DSP ve SODEP'in görüşleri alınır. Kimi yasalar birlikte konuşulup Meclis'e getirilebilir. Üç sol parti ortak bir "yasama komisyonu" kurup yasama çalışmalanm birlikte yürütebilir. 4 Ortak bildiriler: Üç sol parti ortak bildiriler yayımlayabilir. Ardından bütünleşme için başka çözüm yolları bulunabilir. Bu noktalarda olumlu gelişmeler olursa üç partinin bütünleşmesi için hiçbir engel kalmaz. kümet olmuştur, ama sosyolojik anlamda hiçbir zaman iktidar olamamıştır. 1950'yi başlangıç alırsak, Türkiye'yi salt sağ düşünce yönetmişttr. Bunun doğal uzantısı ise, toplumun sık sık siyasal, ekonomik ve sosyal bakımdan sıkışma noktasına varmış olmasıdır. Her 10 yılda bir askeri müdahalelerin yapılmış olması da bu sıkışma noktasına varılmış olmasında büyük rol oynamıştır. Sağ politikalar yüzünden, ekonomik sosyal ve siyasal darboğazlara vanlmış, bu darboğazlarda sol ister istemez, toplumun da itişi ve baskısı ile radikalizme meyletmiş, bu da beraberinde askeri müdahaleleri getirmiştir. Her bir askeri müdahaleden sonra toplum yeniden ama bu sefer sanki tazelen Solda birlik için adım UĞUR MUMCUCÜNEYT ARCAYÜREK ANKARA Deraokratik sol kesimde bütünleşmenin bugüne dek gerçekleşmemesi nedenlerini değerlendiren HP Genel Başkanı Aydın Giiven Giirkan, soldaki bütünleşmenın nasıl olabileceğini anlattı. Bu konuda öteki iki soi partiye somut önerilerde ve çağrıda bulundu. HP Genel Başkanı Gürkan'la Cumhuriyet'in Ankara Bürosu'nda yaptığımız görüşmede, HP liderinin.bu değerlendirmeleri yaparken SODEP'in yanı sıra ağustos ayında kurulması bekJenen Demokratik Sol Parti'yi kurulmuş gibi varsaydığı, iki sol partiye karşı aynı özeni gösterdiği gözlendi. Demokratik sol kesimde bütünleşme isteği üzerinde aylardır pek çok şey söylenmiş olmasına karşın, somut biçimde bu yönde bir davranış görtilmüyordu. Soldaki bütünleşme konusu Gürkan'ın HP liderliğine seçilmesinden sonra yeniden giindeme geldi. Solda bütünleşmenin sağlanmasmı içtenlikle istediği gözlenen HP lideri Gürkan ile bu konuda yaptığımız görüşme şöyle: Birleşme niçin gereklidir? GÜRKAN 6 Kasım'da kurulan siyasal senaryo, iki büyük sağ kitle partisi ile zayıflayan, zayıflatılan ya da bölük kalan bir sol partileşme üzerine kurulu gözükmektedir. Türkiye'de demokratik sol, bugüne kadar hiç iktidar olmamıştır. Gerçi hü Çin'de kayırma tartışması mişcesine sağ düşüncenin yönetimine verilmiştir. Böylece 40 yüdır kesintisiz sağ düşüncenin egemenliği, ancak dışandan müdahalelerle ve kesintilerle sürdürülebilmiştir. 6 Kasım'dan sonra duşünülen yeni siyasal düzende istenilen şudur: Hiçbir dışandan mudahaleye gerek duyulmaksızın sağ düşünce egemenliğini sürdürmeye devam etsin. Bunun için de sağ politikalardan yılan kitlelerin sol düşünceye kaçmaması için sağın kendi içinde alternatif oluşturması öngörülmuştür. Bu sağın sağı yedeklemesidir. Özal bu alternatiflerden biriydi. Sunalp'in altematif olmadığı anlaşıhnca, Mehrnet Yazar'a altematif gözü ile bakıldı. Herhangi bir dış müdahale olmadan sağın sağı yedekliyebilmesi için demokratik solun zayıf kalması gerekirdi. Bu zayıflık iki biçimde sağlanabilir: Solu,inandırıcı olmadığı kamtlanmış ya da inandıncı olamayacağı biünen kadrolara emanet etmek... Ya da solun bolük kalmasını sağlamak ya da bölünmesine yardımcı olmak. Sağın Türkiye'de daha birkaç seçim dönemi iktidarda kalması halinde Türkiye kaçınılmaz biçimde şu noktalara varacaktır. 1 Sağ poÜtikalardan yılan kitlelerin etkinliklerini önlemek için özgürlükler kısıtlı tutulacak ya (Arkası Sa. 8. Sü. l'de) Ozal: Uzak ülkelerle büyilkier iş yupabilir Ekrem Pakdemirli, görüşmelerde petrol bağlantısı dışında firma belirlenmediğini söyledi, Işadamları bana herhangi bir şikâyetlerini intikal ettirmedi. Kimmiş bu şikâyet eden, gelsin de görelim bakalım" dedi. YALÇIN DOOAN ŞENZEN Çin Halk Cumhuriyeti ile ticaret görüşmeleri sırasında bazı firmaların kayırıldığı iddiaları üzerine bilgisine başvurduğumuz Başbakan Turgut Özal, "Çin gibi uzak ülkelerle, ancak büyük ihracat şirketleri modeli çalışır" dedi. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı Ekrem Pakdemirli ise firmalann bu konuda kendisine herhangi bir şikâyet yansıtmadıklarını bildirerek, "Petrol bağlantısı dışında firma belirlemedik" biçiminde konuştu. Konu ile ilgili olarak dün konuştuğumuz Başbakan Turgut Özal, "Geziye kaülan işadamlarının huzursuz olduklan ve huzursuzlugun kaynağının bazı firmalann Çin ile iş yapması için kayınlmalanndan ileri geldigi" yönundeki sorumuz üzerine, aynen şu karşılığı verdi: "Çin gibi uzak ülkelerle yanl buradaki bu Uzakdoğu ülkeleriyle ticaret yapmak çok zor. Bu ülkelerle ticarette, ancak büyük ihracat şirketi modeli iyi çalışır. Buraya bir firmanın gelip de bir kişi göndermesi en azından 1.5 mil>una mal olur. Bu tek bir kişi nin maliyeti. Burada bu işi kaldıracak ihracat firmalan, büyük ihracat şirketleri olması lazıra geldigi daha bir kişinin maliyetinden belli oluvor. Bu yükün altına giremeyecek olan, ama ihracat yapmak isteyen firmalar, kendi aralannda anlaşsınlar, on GÜRKAN'INLtSTESl 7. Sayfada NASIL DELÎNDİ? Gndonık,"Menderes Demîrel 12 Eylül modeli"ni tartışmaya açtı Oncesi Çare tnkemnez: Modelimiz MenderesDemirel modeli, hürriyet içinde kalkınmadır. Kısaca "doğru görüş" adım verdiğimiz bu felsefeyi başta bugün Türkiye'yi idare eden zihniyet olmak üzere her yerde tartışmaya açtığımızı ilan ediyorum. HASAN UYSAL ÇORUMMERZtFONSAMSUN DYP Genel Başkanı Hüsunettin Cindoruk. "Çarenin tiikenmeyeceğini, çarenin memlekcti MenderesDemirel modeli ile kalkıadırmak oJdugunu, bu DYP Genel Başkanı, ilk yurt gezisine Karadeniz'den başladı B o y a l a r ı döküldö: 18 ayın yarısını yurt dışında geçiren Başbakan ve bakanların gezileri fıyasko oldu. Boyaları 18 ayda döküldü. Bu bir yangındır ve millet yanmıştır. Merkez Bankası döviz dolu diyen Özal, döviz bulmak için dünya turları düzenliyor. radeniz'den baslattı. Geziye, Genel Başkan Yardımcılan Mehmet Gölhan, Mehmet Dülger, Mustafa Derin, Ismail Heral, Baki Tuğ ile baa MKYK üyeleri ve eski parlamenterler de katıldı. Saat O5.3O'da "süvari" adı verilen otobüsle hareket eden DYP he HAUJK BAYÜLKEN ANLATIYOR Orgeneral Ali Fethi Esener*in Kara Kuvvetleri Komutanhgı'na atanması için Başbakanlık ısrar ediyor. Korutürk bu atamaya J karşı direnip nun denenmiş bir çare olduğunu" söyledi. Cindoruk, hükümeti eleştirerek "bu felsefemizi tartışmaya açıyorum" diye konuştu. 14 mayısta yapılan DYP Kongresinde Genel Başkanlığa seçilen Cindoruk ilk yurt içi gezisini Ka Baliç'te yapılan çalışmalann kanuni ve hukuki olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı, "Bazı •vreler mutazarnr olabilir. onlem ahnmasaydı 10 yıl sonra Boğaziçi de Haliç gibi olurdu" dedi. 7. Sayfada ŞEVKET YILMAZ: SANDALYE MASA BAKÎ DEĞÎLDİR 6. Sayfada Evren, motorla Haliç'i dolaştı yeti Sungurlu, Çorum, Merzifon, Havza, Vezirköprü, Bayramköy, Ladik ve Kavak'a uğradıktan sonra Samsun'a geldi. Yol boyunca otobuste sık sık mehter marşı ile türkü ve arabesk parcalardan ömekler çalındı. Yolda partililer ve vatandaşlar tarafından sık sık önü kesilen DYP konvoyundaki Cindoruk'a vatandaşlar "Bizi Özal'dan kurtann" diye dert yandılar. Çorum il teşkilaunda Cindoruk'un resminin bulunduğu, Ytldırun Avcı'nın Genel Başkan olarak afişlerinin asıldığı gözlendi. İki yüz kadar partiliye hitaben bir konuşma yapan Cindoruk, "Ça(Arkası Sa. 8. Sü. 7'de) (Arkası Sa. 8. Sü. 4'te) MERCtMEK İŞİ BEKLEMEDE. KAYA ERDEM SORUŞTURMA YLA İLGtLt BtLGt ALDI MDP: SUNALP ISRARLI, SÖYLEMEZOĞLU İDDÎALI 7. Sayfada (Bazı yetkili kişilerin tzmir'de yapı kooperatifl kurup rayiç değerin altında işi bitirmeleri Meclise getirildi.) Basın DOGU'D\ TATİL... Aslan sütünü Hititliler mi buldu? Boğazdaki kılçığı çıkaran kadın hastalıklan uzmanı.. Parisliler "Doğunun Paris'i" Erzurum için ne diyor? Ermeni eserlerini yabancılardan nasıl gizliyoruz?., Tannlar tavuğu etsiz mi yarattı, yoksa bize zahmet olmasın diye etleri önceden mi yendi? Kaptkule'deki kaçakçıhk olaymm 6 sanığı işledikleri suçun karşüığı olarak 100'er bin lira para cezasına çarptırüdılar. Ancak samklar bu ödemeyi kabul etmediler. Kosova Tiırizm Şirketi'nin sahibi Rahman Balota, "Kimseye güvenim olmadığı için dövizleri yanımda taşıyordum. Dönüşte geri getirecektim" dedi. 8. Sayfada 1.7 milyar döviz kaçıran 6 kişi serbest şöyle diyordu: " B e n askeri hryerarşinin uygulanmasmda mevcut sistemi bozmayacağım... J J Korutürk'ten sonra Cumhurbaşkanlığı'na vekâlet eden Çağlayangil, şunlan söylüyordu: 'fDemirel'le görüştüm,bana Cumhurbaşkanlığına vekâlet ederken sizi müşkülde bırakacak, çapraşık iddialar içeren kararnameler göndermemeye dikkat ederiz dedi. IfllT Başkanı Hamza Görgüç Paşa,Korutürk'e neler söyledi... Korutürk*ün Demirelve Ecevit'le ayrı ayrı yaptığı konuşma larda hangi konular ele almdı, liderler ne dedi... Sükan Köşk'e neler önerdi... CÜNEYT ARCAYÜREK'in yazı dizisi yann ŞENZEN'den YALÇIN DOĞAN Çin'in nefes borusu ŞESZEN Çinliler, ticaret anlaşması için masaya oturunca aniden katılaşıyorlar. Resmi görüşmelerde cötnert davranmalarma rağmen, iş masaya oturup madde madde mal üzerinde görüşmeye gelince tavırları değişiyor. Bunun temelinde de bir milyar insanı tüketim bombardımanına uğratmamak ısıeği yatıyor. Bundan 78 yıl önce "Zincirlerinden başka kaybedecek bir şeyleri olmayan " Çin işçi ve köylusünun şimdi tuketim zincirlerınden boşanmalanndan çekiniyorlar. Bu nedenle de Çin heyeti ile pazarlığın çok sıkı geçtiği vurgulanıyor. Pazarlık sonucunda ortaya bir mal listesi çıktı. Ama, Çinliler miktar belirtmek istemedi. Yani hangı maldan ne kadar alacaklarını kayda bağlamadılar. Sadece petrolde "110 milyon dolarlık petrol satalım" dediler. Karşılığında alacakları malların miktarlannı belirtmekten kaçın(Arkası Sa. 8. Sü. 4'te) " YABANCILARLA BİRLİKTE DOĞU'YU GEZDİLER İsmail Gülgeç çizdi Yalçın Pekşen yazdı Yann Cumhuriyette 23 polis Dündar Kılıç'tan rüşvet almaktan yargılandı İstanbul Haber Servisi Yeraltı dünyasının ünlü isimlerinden Dündar Kılıç'tan ruşvet aidıkları iddiası ile haklarında dava açılan 23 emniyet gorevlisinin yargılanmasına başlandı. Aynı davada Dündar Kılıç ile birlikte Cem Reklam'ın ortaklanndan Dündar Kıbç'ın kardeşi İbrahim Ali Kılıç, Sedat Çolak ve Rüştü Bozkurt da "riişvet vermek" iddıası ile yargılanıyor. 197985 yılları arasında meydana gelen ruşvet olaylarında emniyet görevlisi sanıkların 26 defada 2 milyon 730 bin lira aldıkları öne sürülüyor. (Arkası Sa. 11. Sü. 4'te) Cumhuriyet ie UĞUR MUMCU Halefoğlu, ABD temsileisi ile görüşmedi Ankara, "Yeni ödünler için Denktaş'a baskı yok" derken, ABD Dışişteri Kıbrıs Koordinatörü, Genel Sekretehn planı için Türk hükümeünin desteğini istedi. AıNKARA, (Cumburiyet Bürosu) Ankara, yeni odünler vermesi için KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'a baskıda bulunmasının söz konusu olmadığmı ABD Dışişleri Bakanlığı Kıbrıs Koordinatörii Richard Haas'a bildirdi. Ankara, dün Haos'ı kabul düzeyini düşük tuttu ve Amerikan tarafının randevu isteğine karşılık. Dışişleri Bakaru Vahit Halefoğlu, ABD Dışişleri temsilcisini kabul etmedi. Atina'da Vunanistan Başbakanı Andreas Papandreu tarafından kabul edilen Haas'ın, Ankara'da Dışişleri Bakanıv la bile .aörüşememesi baş(Arkası Sa. 11. Sü. 7'de) GOZLEM Somut Adım... Soldaki tartışmaiar için bulunabilecek en uygun tanımlama "sol gevezelik" olsa gerek. Öyle ya; yıllardır sotun birleşmesinden söz edilir, ama sol bir türlü birleşemez. 12 Eylül öncesi benzer eğilimdeki sosyalist partiler arasındaki sol gevezelikleri unuttunuz mu? "Sosyal demokrat" olarak adlandınlan kesimde de bugün aynı gevezeliklere rastlanıyor. Bu dağınıklıkların nedenlerinden bıri, herhalde, soldaki kimlik arayışlarındadır. Sosyal demokrasi nedir, Türkiye'nin özgün koşullarında bu sosyal demokrat görüş nasıl biçımlenecektir? Nasıl bir parti modeli uygun görülmektedir? Bu gibi sorunlar henüz açıklık kazanmış değildir. Bu dağınıklığın bir başka nedeni de siyasal sistemden kaynaklanmaktadır. (Arkası Sa. 8. Sü. 4 te) KIYI KIYI AKDENİZ İskenderun 'dan Akdeniz'e kadar turizm sadece 'pıt'lamış DENİZ SOM'un yazısı 6. Sayfada HAKARETÇİ EMNİYET MÜDÜRÜ OLA YI AKBULUT'A GÖTÜRÜLÜYOR. BÎR YÜZBAŞ1YA 20, LJZMAN ÇA VUŞA 36 YIL HAPIS CEZAS1 VERİLDİ 7. Sayfada KOHL'ÜN GEZÎSİ 'ÎŞ' AĞ1RLIKU DEĞİL 3. Sayfada OLAYLAREV ARDINDAKI Domates Köşeyi DönemediL. GERÇEK larında yetişen kırmıv domatesin tarladaki değeri sıfır. Ya denize, ya dereye dökulüyor domales ya da tarlada çürüyor. Antalya'da domatesin serüveni gözyaşartıcı. Mersin'de patlıcam kırağı çalmamış; ama kırk çeşit yemeği yapılan bu sebzenin başına gelenler üreticiyi ağlatıyor. tlgililer "ekimplanlaması" gibi öneriler ortaya atıyorlar, devletin bu sorunla ilgilenmesıni istiyoriar. Sebzenin ve meyvenin, çoğu zaman tarlada çurümesi veya Birkaç günden beri gazetemizyok pahasma elden çıkarümast de domatesin öyküsü yayımlanı alışılagelmiş bir olaydır. Uzun yor. Bu yıl güneyin sıcak bucak yıllardan beri Türkiye'nin besin alanında kendi kendineyeten yedi ülkeden biri olduğu söylenir de bu durumda koylunün yoksulluk çemberini neden kıramadığı açıklanmaz. Akdeniz kıyılarındaki tarlayla İstanbul Hali arasındaki fıyat uçurumunu yok edecek bir siyasal yönetim Ankara'da duruma egemen olamaz. Bu yıl olaylara yeni bir etken eklendı. Üretici, tslam ülkelerine ihracat umuduyla ekıme yönelmişti; bu heves kursağında kaldı. Antalya'dan Mustafa Gullüler'in yakınması durum • •• (Arkası Sa. 8. Sü. l'de)