Katalog

27 HAZÎRAN 1985 EKONOMt CUMHURfYET/9 TURKİYE'den Telafi edici vergi ciro sınırı 20 milyon ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Telafi edıcı vergı mukel leflığı ıçın \enı yıllık cıro sının 1 temmuzdan ıtıbaren 20 mılyon lıra oiarak belırlendı Yayını beklenen bır KDV genel teblığı ıle, telafi edıcı vergı mukelleflığı sıstemının yılbaşından ıtıbaren tamamen yururlukten kaldırılması hukme bağlandı Bu arada, 3'er aylık beyanname duzenleyen mukelleflerın de yıl sonuna doğru yapılacak bır duzenleme ıle aylık bevanname sıstemıne geçeceklerı oğrenıldı Ekonomı Servısı Hazıne ve Dış Tıcaret Musteşarlığı'nca ıhaleye açılan 35 mıl>ar lıralık devlet tahvılı ıle ılgılı teklıfler dun verıldı Yapı Kredı Bankası, yuzde 52 faızle 4 mılvarhk tahvıl ısterken, son ıhalede 15 mılyarlık devlet tahvılı alan Akbank, bu kez 5 mıharlık tahvıl ıçın teklıf verdı, ancak faız oranını açıklamadı Bugun sonuçlanacak ıhale ıçın Iktısat Bankası >uzde 51,90 faızle 1 mılvarlık, Pamukbank ıse yuzde 51,75 faızle 750 mılyon lıralık teklıf verdı Baştan berı ıhaleli devlet tahvıllerıne katılmayan Garantı Bankası, bu tutumunu bu ıhalede de değıştırmedı JHlyonluk açık veren Hazine'nin iki yahası bir araya gelecek mi? Ekonomi Servısı 1984 \ıiı boyunca ' '400 mıl) ar lıra dolay ında kalacağı" soy lenen bulçe açtğının, gerçekte tnlvona dayanması ve Hazıne nakıt açığının da trılyon dolaviarında sevretmest, 1985 yılında gıderek bu\u\en Hazıne borçlanmasnla bırlıkte du şunulduğunde, "Devletın ıkı yakast bir araya gelecek mı?" sorusunu vanıtlamak gıderek zorlaşıvor Bu \ıl vergı gelırlennde beklen meven oranda çarpıcı bır artış meydana gel memesı halınde, bulçe \e Hazıne açıklannm hukumet ıcın "icınden çıkılmaz bır durum" varatabüeceğı belırtılıvor KAV \AK SAĞLAMAK ZORL 4ŞIYOR Hukumet, Hazıne'nın nakıt açığını karşı lamak ıçın ıhaleyle tahvıl satışt gıbı "orijınal"yollara başvurdukıan sonra bazı barajlaı ıçın yenı gelır ortaklığı senetlerı pazarlamava hazırlanırken, bu ıkı yolla yenı kaynak sağlamanın da gıderek guçleşebıleceğı goruluvor Geçen hafta umduğu faız duzevınde yeterlı teklıf alamayınca "bu hafta nakıt ıhtıyacımız yok" gerekçesıvle tahvıl ıhalesını ıptal eden Hazıne'nın, bu hajta na sıl teklıfler alacağı \e ne gıbı bır tutum lakınacağı merakla beklentyor Ote yandan daha once kopru gelır ortaklığı senedı satın almış olanların bu yılın ük altı ayında sağlayacakları net gelırın azamı mevduat faızının ve enflasyonun altında kalması, hukumetm temmuz ayı ıçinde pazarlamayı duşunduğu 100 mılyar lıralık Keban ve Oymapınar Barajları gelır ortaklığı senet lerının ne kadar ılgı goreceğı sorusunu da gundeme getırıyor İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN KETENCİ Sendikalar ve Demokrasi Önemlı bır bolumu, yasal gecerhlığı olmayan, çıft uyelığe, sahtecılığe dayanan Çalışma ve Sosyal Guvenlık Bakanlığı ıstatıstıklerıne gore ulkemızde olağanustu bır sendıkalasma yaşanmıstır Ocak 1984'te dunyada sendıkalasma rekoru kıran bakanlık ıstatıstıklenmız % 53 85 gıbı asla gerceğı yansıtamayacak yuksek bır sendıkalasma oranını gosterıyordu Daha sonrakı ıstatıstıklerde durum duzeleceğıne daha da ılerı gıdılmıs, Ocak 1985 ıstatıstıklerıne gore sendıkalasma oranı daha da artarak <b 61 89 gıbı dunyanın en lyı sendıkalaşmıs ulkeV lerını gerıde bırakan bır orana ulaşılmıştı Oysa ıs cevrelen sendıkacılar çok lyı bılıyorlar kı, 12 Eylül sonrası sendıkalasmada yenı kazanılan ışyerlerı yok gıbtdır Aksıne gecmıste sendıkaların gırdığı bırçok ısyerınden de sendikalar uzaklastırılmıştır Faalıyetı askıda olan DISK'ın uyesı ışçıler toplu sözleşmesız kalmamak ıçın cok sınırlı sayılarda Turklş'e bağımsız sendıkalara uye olmuşlardır Önemlı çoğunluğu açık sendıkaların eskı tarıhlı duzenledıklerı üyelık belgelerı ıle, yasaya aykırı olarak uyelerı gosterılmışlerdır Açık sendıkaların bu yenı uyelerı ıle şoyle dursun, eskı uyelert ıle olan ılışkılerınde de lyıce gerılere duşmuslerdır Gerek calışma gerekse yaşam kosullarında her gun gerıye goturulen, hak kaybeden ıscılerın sendıkalara ve sendıkacılara olan guvenlerı de her geçen gun azalmaktadır Sendıkaların ıscılerın ekonomık sosyal, kultürel koşullarını lyıleştırmek bır yana, gerılemesınde adeta pay, sorumluluk sahıbı konumda olrnaları ıscısendıkacı dayanışmasını lyıce yok etmıştır Sendıkacıların ' once açık kalmak zorunda ıdık", "bız elımızden gelenı yaptık ', ' yasalar elımızı kolumuzu bağlıyor" gerekçelerınde ne kadar hakhlık payı olursa olsun sarsılan guvenı kazanmaya yeterlı olmamaktadır Hele de yasaların getırdığı guçlukler karşısmda yılan sendıkacıların guclukten kaçma, ancak koltuğu da yıtırmeme çabaları ıle yaptıkları ışler oğrenıldığınde1 Zorlaşan sendıkacılık olgusu karşısmda yenı uye yenı ışyerı kazanmayı orgutlenerek gelışmeyı goze alamayanlar, Bakanlık ıle lyı ılışkıler ıcınde gerek ışkolu gerekse ısyen barajlarını aşmanın yollarını aramaktadırlar Boylece de Bakanlığa, sıyası ıktıdara, ışverenlere cok daha genış çapta "geöe kalmış" olarak, toplu pazarlık masalarında cıkan sorunlarda ışçı haklarını her geçen gun bıraz daha savunamaz konuma gelmekte, bıraz daha fazla sanlaşmaktadııiar Koltuklarından olmamak ıçın de, battıkça, akla gelmeyecek her çareye başvurur oJuyor ışçıler ve sendikalar ıcın demokratık haklar ısterken, kendılen sendıka ıcı demokrasıden kaçar, korkar oluyorlar Işın ılgınç yanı sendıkaların sendıkal özgurlükler, ışcı haklarına yonelık butun ıstemlerını gozardı eden gerı çevıren sıyası ıktıdar butun yasa değışıklıklerı ve uygulamalarında, ışçıden gıderek kopan, renklerı sarılaşan sendıkacıları koruyacak formullere "evet" demektedır Boylece de koltuklarını kurtarmada sıyası ıktıdara gebe kalan sendıkacıların, ışçı haklannda verebıleceklerı tavızler de yenı boyutlar kazanmaktadır Yıne de butun koruyucu ıdarı kararlar, yasal onlemlere rağmen seçımler, sendıkacıların korkulu ruyası halıne gelmıştır Bırazcık demokratık ışleyebıleceK bır delege seçımı ardından gelecek genel kurullarda bugunku yonetıcı kadroların çok buyuk çoğunluğunun tasfıye olacağını hem sendtkacıların kendılerı, hem de onları yegleyen ışverenler ıle sıyasal ıktıdar çok lyı bılmektedırler Çareler destekler de peş pese gelıyor yenı yenılerı aranıyor Ömeğın bırkaç sendıka bırtakım gerekceler bularak olağanüstu genel kurullara gıtmenın, boylece eskı delegelerle seçım yapıp yonetıme dopıng yapmanın yollarını buldu En son ornek Turklş'e bağh Toleyıs'te yaşanıyor' Yıne butun ış cevrelerının bıldığı gıbı gerçekçı ıstatıstıklerle otelcılık ışkolunda hıçbır sendıkanın sozlesme barajlarım aşma şansı yok Toleyıs ve bağımsız Tursanlş arasında kalan otelcılık ışkolu ışçılerı, yetkılı sendıkanın belırlenememesı nedenı ıle henuz toplu pazarlık haklarını hıç kullanamadılar Ortalama bır yıldır sözleşmesız yaşıyorlar Bu nedenle de oldukça buyuk kayıplara uğradılar Işçıler ıkı sendıkanın bırleşmösı umudu ıcındeyken ve bu gırısımler surerken Toleyıs ıçinde surprız bır yonetım bunalımı doğdu Sendıka bır kısım yonetıcılerının kendı ıstemlerı ıle, sendıkacılıkla ters bır konuma duştu Yönetıcıler elı ıle sendıka kayyım yonetımıne teslım edıldi Doğan yonetım bunalımına çozum ıcın, yonetım kurulu erken genel kurul kararı almışken, bır kısım yönetıcıler neden olağanustu genel kurula gıtmeyı sağlamak uzere, sendıkayı kayyıma teslım etmek gıbı ters bır yolu seçmışlerdı? Erken genel kurul yapılırsa, DISK'e bağlı Oleyıs'ten gelmlş ışçıler ağırlıklı olmak uzere sendıkanın eskı uye sayısının ıkı katına ulaşmış uyelerının tumu seçme ve secılme haklarını kullanabıleceklerdı Kayyım kararı ıle temmuz sonuna kadar yapılması beklenen olağanustu genel kurul ıse, eskı delegelerle yapılacak Boylece de Toleyıs'e sonradan katılmıs Hılton, Tarabya, Dıvan, Turban'a aıt 23 ışyerının, Izmır Kredı Yurtlar v ş ışyerlerının ıscılerı yapılacak genel kurulda delegelerı ıle terrisıl edılemeyecekler Eskı bılınen delegeler uzerınde hesaplar yapılarak kuruian ıttıfaklarla bılınen eskı sendıkacıların seçılmesı garantıye alınacak Kışıler adına kazanılan bu dopıng, ısçıyı sendıkadan daha cok uzaklastıracakmış bırlesmeyı suya dusurecekmış, kımın umurunda'' Hıaleli tahvile katılan bankalar 84 bütçesinde açık 918 milyara çıktı ANKARA. (ANKA) 1984 yılında butçe açığının bır öncekı yıla gore ıkı buçuk kat dolayında artarak 377 mılyar lıradan 918 mılyar lıraya ulaştığı belırlendı Bunun yanı sıra, Hazıne'nın nakıt açığı da dört kata yakın buyuyerek 246 mılyar lıradan 974 mılyar lıraya yukseldı 1984 Yılı Butçesı'nın "Olaganustu" buyuklukte açık vermesı, Türkıye ıle IMF arasındakı "StandBy" göruşmelerının kılıtlenmesındekı en önemlı unsur olurken, öncekı donemlerde her ay duzenlı açıklanan butçe verılen, uzun süre kamuoyundan gızlenmıştı 1984 yılı butçesı açığının "tnlyon" sınırına dayanması, vergı gelırlennde enflasyonla kıyaslanması olanaksız duşuklukte bır artış sağlanırken, ıç ve dış borç faız ödemelerının katlanarak buyumesınden etkılenmış bulunuyor Vergı geluien, yüzde 22,6 oranında bır artışla 1,93 tnlyon lıradan 2,37 tnlyon lıraya çıkarken, toplam ulusal gelır ıçındekı payı da yuzde 16,7'den yuzde 12,9'a duşmuş bulunuyor Vergı gelırlerının ulusal gelır ıçındekı bu payı, halen dünyadakı en duşuk yuzdeyı oluşturuyor Ucretler uzerındekı en duşuk vergı yükunün yuzde 25 olduğu Turkıye'de toplam vergı yükunun ancak bunun yarısı kadar olması, ucretlıler dışında hemen hıç vergı ödenmedığını göstenyor 1984 yılında vergı gehrlenyle butçe harcamalanrun ancak yuzde 63,5'ı karşılanabılırken, bu oran vergı dışı dığer gehrler de dıkkate alındığında yuzde 75 4'e yukselebılıyor Vergı gelırlenyle bütçe harcamalarının geçmış yıllarda yuzde Konsolide bütçe (milyar lira) | 1981 GELIRLER Vergi geMeri Vergi dışı geliHer GIDERLER Personel Diğer cari Faiz ödemelen Dı$ KtTUrt transfer Diğer transferler BUTÇE DENGESİ 1.329 I.I90 139 1.503 390 255 67 34 33 310 247 214 1992 1.424 1.303 119 1983 2.156 1.933 223 1984 2.813 2.369 444 3.371 877 595 375 264 111 683 275 926 Faralyalı'dan ihracat artışı için 6 öneri ANKARA, (ANKA) Türkıye Odalar ve Borsalar Bırlığı, yüın ük dört aymda gözlenen ihracat gerılemesının nedenlennın cıddı bır şekılde araştınlmasını ıstedı Ihracatta karşılaşılan sorunlan değerlendırmek amacıyla dün Ankara Sanayı Odası'nda kamu ve özel sektör temsılcılerının katıldığı bır toplantı yapıldı Toplantıya yazılı bır mesaj gönderen TOB Başkanı Ersin Fanüyalı, yılın ük dört ayında ortaya çıkan ihracat genlemesının "uzucu" olduğunu behrterek, ihracat ın sureklıhğının sağlanması ıçın altı önerı getırdı Önenler şöyle "Tarkiye'nin, ibraç mallan Içinde tarıma dayalı sanayı mallanniD agırlıklı olması >uzunden, tanm uretimının çagdaşlaşünlması gerekir. Aynca h Yatuvn 1.575 2.533 440 667 280 390 77 180 53 130 24 50 344 463 233 292 201 541 174 151 377 918 TOB Başkanı Tanm uretimi çağdaşlaştmbnaü. fiyat istikrannı saglamak uzere yapılan ithalaan milli sanayimizi cezaiandıncı olmaması, ihracat teşviklen nedenıyie firmalar arasında farklılık yaratılmaması, venmliliği arttıncı yatınmlara agırtık verilmesı ve ihracatçılanmızın karşılaştıgı burokratık engellerin kaldınlması gerekir." 7683 kadan karşılanabılmekteydı 1984 yılı bütçe ve Hazıne nakıt açığının finansmanında, ıç ve dış borçlanma olanaklarının alabıldığıne zorlanması yanında, Merkez Bankası kaynaklanna da buyuk ölçekte başvurulmuş bulunuyor. Merkez Bankası kaynağından sağlanan 190 mılyar lıra Cumhunyet tarıhının en büyük butçe fınansmanını oluşturuyor. 1984 yılı açık finansmanında, 284 mılyar lıralık Hazıne Bonosu ve 195 mılyar lıralık net devlet tahvılı borçlanması yanında, dış borç karşıhğı olarak da 337 mılyar lıralık net katkı sağlanrruş bulunuyor Böylece son derece ağırlaşan butçenın borç yüku, halen 1985 yılı uygulamasıyla da açıklığa kavuştuğu gıbı, ancak yenıden borçlanarak ertelenmeye çahşılıyor KEBAPV \E OYM\PI>4RD\ SATIŞ 10 TEMMLZDA İST\NBLL, (ANKA) Emeklı memur maaşlanndakı artışın fı>at artışlannın çok gensınde kalması sonucu emeklılerın aJım gücunun son 7 yılda yuzde 56 3 oranında azaldığı belırlendı Emeklı Sandığı'nca tum emeklı sayısına bolunerek bulunan ortalama emeklı maaşı 1977'de 3 918 lıra ıken, 1984'te 28 357 lıra oldu \ncak emeklı maaşı artışlarından enflasyonun goturduklerı göz onune alındığında, 1977'de 828 6 lıra olan gerçek maaş 1984'te 362 lıraya duştu 1977'den bu yana emeklı maaşları enflasyon oranında artsaydı bugunku emekn aylığı ortalama 90 077 lıra olacaktı ANKARA (a.a.) Etibank, Maden Tetkık \rama (MTA) ve Elektrık lşlerı Etut Idaresı'nın (EIEİ) 50 kuruluş yıldönumlerı bugun kutlanıyor Kuruluş yıldonumlerı dola>ısıvla uç kuruluşun genel mudurlerı dun ortak bır basın toplantısı duzenledıler Genel Mudur Muammer Ocal, basın toplantısında 1935 yılında 20 milyon lıra sermaye ıle kuruian Etıbank'ın Turkıye'nın komur, demır ve enerjı uretımıne önemlı katkılarda bulunduğunu belırttı ve geçen yıl 200 mılyar lıralık ihracat yaptıklarını sovledı Emekliye enflasyon darbesi Baraj senedinde yeni ödeme tş Bankası ıle Zıraat Bankası tarafından satılacak Keban ve Oymapınar gelır ortaklığı senetlerının 60 mılyarlık bolumunde anapara, \ade sonunda değıl, faız ustune eklenerek odenecek mesı vade sonunda yapılmayaANKARA, (Cumhuriyet Bucak Bunun yerıne, yılda ıkı kez rosu) Keban ve Oymapınar odenecek gelır onakhk payları barajlan gelır ortaklığı senetlerıyuksek tutularak, tasarrufçunun nın satışına 10 temmuz gunu anaparası 4 yıllık vadeye ve 8 başlanacak 50 mılyarlık bölumu ödemeye yayılarak gen dönecek tş Bankası, dığer 50 mılyarlık kısmı ıse Zıraat Bankası şubele20 mılyar tutanndakı 3 yıl vaderınde 25 temmuza kadar pazarh (B) tıpı senetlerle, 20 mılyarlık lanacak senetlenn, Ortadoğu ul 4 yıl vadelı (C) tıpı senetlere yıkelenne yönelık satış şansının da ne yılda ıkı kez, ocak ve temmuz araştınldığı bıldınldı aylarında gelır ortaklık payı öde100 mılyarlık gelır ortaklığı semesı yapılacak, vade sonunda tanet'.ennın, (A) tıpı olan 60 mılsarrufçu anaparasım gerı alacak yarlık bölumunun anapara ödetlk kez denenecek bu uygula maya ılışkın olarak bır banka yetkılısı şu açıklamayı yaptı. "A tipi gelir ortaklığı senedi alan tasamıfçu, dıyelim kı 6 a>da vuzde 10 oranında gelır pavına hak kazandı. Tasarrufçuya odenecek gelir payı yuzde 15 olarak saptanacak, boylece anaparasının bır bolumu gerı odenecek." Satışına 10 temmuz çarşamba gunu başlanacak olan Kebcn ve Oymapınar Barajlan Gelır Ortaklığı senetlerının yülık ortalama yuzde 50 net gelır sağlaması beklenıyor a a. muhabınnın edındığı bılgıye göre, vıllık uretımı 7,5 mılyar kılo\ atsaate ulaşan ıkı barajın, 1986 yılında 142,1 mılyar lı yöntemi ra, 1987'de 172,2 mılyar lıra, 1988 yılında 200 mılyar lıra, 1989 yıhnda da 230 mılyar lıra gelır getırmesı beklenıyor DAGITILACAK GELİR Üç tertıp olarak satışa çıkacak Keban ve Oymapınar Barajlan gelır senetlen ıçın, 1986 yılında toplam 44 8 mılyar bra gelır ödemesı yapılacak. Yıllık toplam gehnnın yuzde 20.6'sına ortaklık ımkânı sağlayan 60 mılyar lıra tutanndakı (A) tertıbı senet sahıplenne, 1986 yıhnda 29 mılyar 272 milyon lıra bölüştürülecek (A) tertıbı senetlenn yıllık gelır oranlan 1987 yılında yüzde 61.9, 1988 yılında yuzde 71 9, 1989 yıhnda da yüzde 82 7'ye ulaşacak (A) tertıbı senetlenn ana paralan 8 taksıtte gelır payı ödemelerıyle bırlıkte yapılacak Yıllık gehrın yuzde 5 6'sına uç yıl sureyle ortaklık sağlayan toplam 20 mılyar lıra tutanndakı (B) tertıbı senetler, 1986 yılında yuzde 41 7, 1987'de yuzde 50 5, 1988'de yüzde 58 7 oranında gelır getırecek (B) tertıbı senetlerle, 1986 yıhnda dağıtılacak gelır 7 mılyar 957 milyon lıra olarak hesaplandı. ( Q tertıbı senetlere ıse, baraj gehrlennın yüzde 5.3'u dağıtılacak Senetler, 4 yıl vadelı ve 20 mılyar lıra nomınal değerde bulunuyor (C) tertıbı senetlenn yıllık gelır oranlan 1986 yıhnda yuzde 39 5, 1987'de yuzde 47.9, 1988'de yüzde 55 6, 1989 yılında ıse yuzde 63 8 düzeyınde olacak (C) tertıbı senet sahıplenne 1986 yıhnda 7 mılyar 531 milyon lıra dağıtılacak Etibank, MTA ve EİEf nin 50. yılı Kütük demire 5 bin lira zam KARABUK, (a.a.) Türkıye Demır Çelık tşletmelerı Genel Mudurlüğu'ne bağh Karabük ve Iskenderun Demır Çelık Fabrıkaları'nda uretılen 3 ve 6 m boyundakı kutuk demınn fiyatına ton başına 5 bın lıra zam yapıldı Karabuk ve tskenderun Demır Çelık Fabrıkaları'nda uretılen kutuk demınn boyu 3 ıle 6 metre olacak ve tonu 135 bın lıradan satılacak Boyu 3 metrenın altındakı kutuk derrurler de tonu 130 bın lıradan satılmaya devam edecek Köprüyepara yatıran zararda ANKARA, (ANKA) Boğaz Köprusü'nun gelınne ortak olmak ıçın yatırım yapanlar yılın ük yansında zarar ettı. OcakHazıran dönemınde yüzde 23,4 oranmda gerçekleşeceğı tahmın edılen fiyat artışlanna karşılık, köpru gelır ortaklığı senetlennın altı ayda sağladığı gelır ortalama yuzde 22,1 oranında kaldı Gelırın ve fiyat artışlannın yıllık baza oturtulması durumunda da gelır ortaklığı senetlerı sahıplenmn gelırının tumüyle erıdığı gozlenıyor Son beş ayın 12 aylık fiyat artışlannın ortalaması esas alınarak yapılan hesaplama, yıllık enflasyonun yuzde 53 dolayında gerçekleşeceğını göstenyor Buna karşın, köpru gelır ortaklığı senetlerının yılLk gelırı ancak yuzde 44,2 oranında kalıyor LLT B Vk \ M T1TIZ: Ne getirdiler? Yatırım turu Celir (%) • Kopru senedi 4 tertıbı 23.38 B tertıbı 20.82 •Mevduat 3 ay vadelı 25.27 6 ay vadeli 23.40 • ABD Doları 24.81 Vadesız 3 ay vadelı 25.77 6 a\ \adeh 26 01 • Alman Markı 25.91 Vadesız 3 ay vadelı 26.55 6 ay \adelı 27.14 ANKA muhabırının edındığı bılgıye gore, Boğaz Köprusü'nun geçen yılın aralık ayında sattlan 10 mılyar lıralık gelır ortaklığı senedının uç yıl vadelı (A) tertıbı olanları yuzde 23,38, beş yıl vadelı B tertıbı olanlan tse yuzde 20,82 oranında gelır sağladı 5'er mılyar hralık senetlenn (A) tertıbıne gelırın yuzde 18*ı» (B) tertıbıne ıse yuzde 16'sı verılecek A tertıbı senetlerı ıçın 1 mılyar 169 milyon lıra, B tertıbı senetler ıçın de 1 mılyar 41 milyon lıra odenecek Boğaz Köprusü'nun gelınne ılışkın ödemelere 1 temmuzda başlanacak EN KÂRLI YATIRIM Yapılan araştırma, yılın ılk yansında en kârlı yatınmın altı ay vadelı mark hesabı olduğunu göstenyor Altı ay vadelı mark hesabı ocakhazıran dönemınde yuzde 27.14 oranında gelır getırdı DUNYA'dan British Telecom 2 milyar dolar kâr etti Ekonomi Semsi Bır yıl öncesıne kadar devlet tekelı altında bulunan ve Thatcher hukumetının kararı ıle ozelleştınlmek uzere satışa çıkarılan Brıtısh Telecom (Ingılızlerın PTT'sı) mart sonu ıııban>la vergı oncesı yıllık kârının vuzde 50 arttığını açıkladı Ozel sektor oiarak sağladıklan başarıdan duydukları memnunıvetı vurgulavan Telecom'un Başkanı Gcorge Jefferson, 1 48 mılyar sterlın (1 93 mılyar dolar) kâr ettıklerını sovledı Dunyanın en bu\uk çaplı hısse senedı satışı oiarak bılınen Brıtısh Telecom'un >ansı 4 mılyar sterlıne el değıştırmıştı AET'den Yunanistan'a uyarı Lego, Brezilya'ya yerleşiyor Ekonomi Servisi AET, Yunanıstan'dan petrol pıyasasındakı devlet tekelını yıl sonuna kadar tumuyle kaldırmasını ıste dı Bu konudakı ıstek Atına'yı zıyaret eden Avrupa Komısyonu Rekabet Bolumu Başkanı Peter Sutherland tarafından hukumete ıletıldı Avrupa Komısyonu'nun Yunan hukumetıne ıletılen mesajında aynca AET'den ıthal edılen bırçok urune uvgulanan gumruk vergılerının kaldırılması gerektığı de hatırlatıldı Işsizlikle mücadelede ynpabileceğimiz sınırhdır ANKARA (THA( Devlet Bakanı Mustafa Tınaz Tıtız, "Hukumetm ışsizlikle mucadele konusunda >apması gereken şevler vardır. Hukumet mılletın vapmadıgını \apamaz. Dogrudan dogru\a ıstıhdam >aratamaz. \ncak, ıstıhdamm >aratüabılecegı atmosfen hazırlar" de dı Tıtız yaptığı açıklamada hukumetm ışsizlikle mucadele konusunda uzun, orta \e kısa vadelı tedbırler almakta olduğunu belırttı De\ let Ba kanı Tıtız daha sonra şunları sovledı "1980'den bu >ana birçok konu>u temelıne oturtmak mumkun olmuş, 1983 >ılı sonunda uvgulama>a başlanan lıberalleşme polılıkası birçok tabuyu yıkarak bıraz guç fakat saglıklı bır gıdiş başlamıştır." Vural Ankan yasasında ' kaçakçılık" tenmının yer almasından kaynaklanıyordur Hemen ıfade edelım kı, polıs yasasına gore mukellefler hakKişîler arasmdaki alacaklılıkborçlulukta alacaklının amacı, yalnızca a/aca kında ışlem yapılamaz Çunku, yasanın goğını tahsil etmektir. Alacak tahsil edildıkten sonra borçlunun içine duşe rusulmesı sırasında tarafımızdan Sayın Içışlen ceği durum, alacaklıyı hıç mı hıç ilgilendirmez. Oysa, vergi borcu ılişkisınde Bakanına kaçakçılık terımı ıçersıne vergı alacaklı ıdarenın amacı, alacağı tahsil ettikten sonra dahi borçlunun zor du suçlannın gırıp gırmedığı ıle ozel rumda kalmamasını gozetmektir. Sebebi, kaynağı kurutmamak, onun de yasalardakı hukumien yasanın bertaraf edıp etmedığı sorulmuş, cevap, vergı mukellefvamlılığını sağlamaktır. lerı hakkında ozel yasalardakı hukumlere Polıs Yetkı Kanunu'nun kabulunden hera cezası kesılmesı seklınde tanımlanmış gore ışlem yapılacağı, yasada gecen kaçakmen sonra bayram oncesı Sayın Başbakan tır Yıne, belırlı hallerde de hümyetı bağla çılık tenmının vergı suçlannı ıçermedığı, sekvergı kacakcılanna goz actırmayacaklarını, yıcı cezalann venlmesını öngorur yasa Bu lınde olmuştur Demek oluyor kı, vergı mudunyayı onlar ıcın cehenneme donuşture ozel duruma da kacakolık suçu adı venlmış kelleflerı hakkında, ınceleme aramalı ınceceklennı kamuoyuna duyurmuştur Bu acık tır leme, bılgı toplama ve dığer hususlarda poIdarenın kaçakçılık cezası uygulaması ha hs yasasına gore ışlem yapılamayacaktır. lama basında bır haylı eleştırılmıştır lınde haız olduğu ımtıyazlar ne\erdır"> Bunu Vergı kaçakcılığının savunulur bır yanı Ulkemızde olduğu gıbı, dığer ulkelerde de yoktur Yanı sıra kacakcılık sadece Hazı da tahsıle ılışkın yasa duzenlemıştır Buna gore mukellefın yaratacağı ıhtılaf sonucla mukellefler hakkında yapılabılecek ışlemlene 'yı gelırden mahrum bırakmaz mukellefrın nıncaya kadar, mukelleften once temınat ıs bırer bırer yasalarda sayılmasının pek ler arasında haksız rekabet yaratır psıkolo/ık açıdan da mukelleflenn ' uzum uzume tenebılır Eğer mukelief temınat vermez ıse acık bır nedenı vardır Vergı kuşkusuzıdabaka baka kararır' mısalınde olduğu uzeıdarenın ıhtıyatı hacız uygulamaya yetkısı re ıle mukellefler arasmdaki bır alacakborç re kaçakçılık yapmalarını teşvık eder vardır Yasa bu duzenlemeyı tespıte yetın ılıskısıdır Ama bu ılışkı kışıler arasındakı alacakborc ılışkısınden mahıyet ıtıbarıyla] memış, ıdarece keyfı ışlem yapılmaması ıcın Ne var kı, ısrarlı cabalardan sonra vergının kanunla alınıp kaldınlabıleceğı devlet nelenn temınat olabıleceğını temınatlann farkhdır Kışıler arasmdaki alacaklılıkborçlulukta alacaklının amacı yalnızca a/aı lerce benımsenmıstır Vergının kanunılığı ıl nasıl değıstınlebıleceğını, temınatlara ne suretle değer bıçıleceğını de bırer bırer say cağını tahsil etmektır Alacak tahsil edildıkkesı bu nedenle hemen hemen her ulke ten sonra borçlunun ıçıne duşeceğı durum, anayasalarında yerını almıştır Ulkemızde de mıstır durum farklı değıldır Gercekten, 1924 Başkaca ıdarenın ımtıyazlı durumu yok alacaklıyı hıc mı hıç ilgilendirmez Oysa, vergı borcu ılişkisınde alacaklı ıda1961, 1982 anayasalarında vergı odevı ve d7 renın amacı, alacağı tahsil ettikten sonra odevın koşulları sıyası haklar arasında yer Elbettekı vardır dahı borçlunun zor durumda kalmamasını almıştır Ihtıyatı tahakkuk, Hazıne alacağının ortadan kaldırılma gozetmektir Sebebi, kaynağı kurutmamak,, Vergı odevlerının anayasalarda duzenlenonun devamlılığını sağlamaktır Bu yuzden', mesı, vergı alacagını doğuran olaydan tah sına yonelık tasarrufların ıptalı dır kı, yasalarda hacız sırasında dahı' Şırketlenn feshını ısteme, sılat gercekleşınceye kadar ne turlu ışlemı Tuzel kışı temsılcılerının sahsı sorum alacaklıborclu dengesınm gozetılmesı, zor ler yapılacağının yasalarda duzenlenmesıdurumda taksıtlendırme tecıl, muhlet vernı zorunlu kılmıştır Ulkemızde de, bu konu luluklarına başvurma me, belırlı hallerde terkm nıhayet teferruğ lar, ıkı ana kanunda tesbtt edılmıstır Kanun Konkordatoyu kabul etmeme, lardan bın, vergı usul yasası, dığen de kamu Menkul ve gayrı menkullerı satışa bu amaçla kabul edılmışlerdır alacaklannın tahsılıne ılışkın yasadır Işte bu çıkarma, Modem malıye anlayışında da, 'vergı kaıkı yasanın ongorduğu onlemler dışında mu Yurt dışına çıkma yasağı nunlarının mükelleflere mumkun olduğu kellefler hakkında bır ışlem yapabılmek olası ve benzen hallerdır Yoksa, Sayın Basba kadar kolaylık, gereğı kadar sıddet değıldır kan 'ın ıfade buyurdukları seklınde mukellef getırmesı' ılkesı bu yuzden benımsenmıstır ler hakkında yasal dayanağı bulunmayan Acaba bu ıslemler nelerdır? Onun ıçındır kı hukukun teknık yanları ıle Vergı Usul Kanunu 'nun genelde tanımları keyfı ışlem yapılması olanaksızdır Ve bu alakalı konularda tum polıtıkacıların çok dıkyuzdendır kı, Sayın Başbakan 'ın bu beyatespıt eder nıtelıkte olduğu soylenebılır Oykatlı olmasında yarar vardır lekı, yasaya gore, kaçakçılık belırlı hallerde nı bır talıhsızlık olarak nıtelendırılmelıdır zıyaa ugratılan vergının uc katı tutannda paSayın Basbakanın beyanı belkı de polıs * \ ural \nksin Mıllel>ekılı Devlet, mükelleflere neler yapabilir? Ekonomi Senısı Danımarkalıların unlu plastık çocuk oyuncakları fırması Lego, Brezıl>a'da fabrıka açmaya karar verdı Brezılya'da 4 bın metre karelık alan ustune kurulacak Lego fabnkası, bır Brezılya kuruluşu olan Humana ıle ortaklaşa gerçekleştırılecek Soz konusu ortaklıkta Lego'nun payı yuzde 60, Brezılyalı şırketın payı yuzde 40 olacak Fınancıal Tımes'ın haberıne gore, Lego ovüncaklarının gelecek yıl Brezılva pazarında sa tılmaya başlanması beklenı\or Brezılva'dakı Lego tesıslerı serbest tıcaret bolgesınde kurulacak Lego, aynı uretım kolaylıklarına Isvıçre'de de sahıp bulunuvor Tıtız Tabuları yıkarak guç fakat saglıklı bır gıdış baslatük. T.C. ZtRAAT BANKASI 27HAZİRAM 1985 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI DOVIZ KURLARI Merkez Bankası doların esas Dovızın Cınsı 1 ABD Dolan 1 Avustratya Doları 1 Avusturya Sılını 1 Batı Alman Markı 1 Belcıka Frangı 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florını 1 Isveç Kronu 1 Isvıcre Frangı 100 Italyan Lıretı 100 Japon Yen 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlın 1 S Arabıstan Rıyalı kurunu 507 lıra 58 kurus olarak behrledı Dovız Dovız Efektıf | Efektıf Ahs Alış Satıs Satıs 532 70 538 03 532 70 543 35 356 91 360 48 339 06 364 05 25 77 24 77 25 02 24 77 177 53 174 05 175 79 174 05 8 81 864 8 73 8 21 58 28 57 14 57 71 57 14 157 50 154 41 155 95 154 41 61 61 60 40 61 00 60 40 208 90 210 99 208 90 213 08 27 80 27 25 27 52 25 89 213 98 216 12 203 28 218 26 1757 48 1775 05 1669 61 1792 63 687 18 694 05 687 18 700 92 148 87 145 95 147 41 138 65 DÖVIZIN CINSI 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 AVUSTURYA ŞILİNI 1 1 1 1 1 1 BATI ALMAN MARKI BEL0KA FRAMGI DANİMARKA KRONU FRANSIZ FRAMBI HOLLANOA FIORINI İSVEÇ KRONU DÖVİZ ALISTL. SATIŞTL. EFEKTIF ALISTL. SATISTL 532 70 548 18 339 06 367 28 24 77 25 48 174 25 179 31 8 21 8 89 48 52 49 93 57 14 58 80 154 41 158 89 60 40 62 15 208 90 214 97 25 89 28 04 203 28 220 20 370 88 401 74 1669 61 1808 55 57 46 62 23 687 18 707 15 138 65 150 19 1 ISVIÇRE FRANGI 100 ITALYAN ÜRETI 100 JAPON YENI 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DINARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLIN 1 S. ARABISTAN RIYALI T.C. ZİRAAT BANKASI "GucuK erifUmczj 532 70 356 91 24 77 174 25 8 64 48 52 57 14 154 41 60 40 208 90 27 25 213 98 390 40 1757 48 60 48 687 18 145 95 538 03 360 48 25 02 175 99 8 73 49 01 57 71 155 95 61 00 210 99 27 52 216 12 394 30 1775 05 61 08 694 05 147 41 ÇAPRAZ KUR 1 ABD DOLARI 3 0606 B Alman Markı 9 3899 Frans z Frang 3 4669 Hollanaa Flor m 2 55 tsvcre Frangı 1954 86 Italyan Lıretı 248 94 Japon Yen 3 6493 S Arabıstan Rıyalı 1 Sterlın 1 20 ABD Doları AUIN GÜMÜŞ ALIŞ Cumhuriyet Resat 24 ayar kuiçe 22 ayar bılezık 900 ayar gumuş 38 000 38 200 5 770 5200 94 SATIŞ 38 200 38 500 5790 5550 96