Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/6 HABERLER 9 NtSAN 1985 Toskay'ın TRT'si 1 yaşında Erhan Akyıldız \eni Düşünce, 4 Mayıs 1984'te Sadi Sarptır imzasıyla "Anayasa'ya göre mutlaka kullanılması gereken" 206 sözcüklük bir liste yayınladı. Sarptır'ın bu listesiyle TKT'de yasaklanan 205 sözcüklük liste arasında büyük benzerlikler görülüyor. Zaten Yeni Düşünce de, sözcük yasağı haberini "TRT, yazarımız Sadi Sarptır'ın tespit ettiği ve yayımladığımız kelimeleri yasakladı" başlığıyla verdi. Anayasa ve Türkçel Bunlann yerine bir başkJ Anayasa suçu işiemektir.İ Gazetemizin ikazını TRT olumlu karşıladı TRT üydurukçayı yasakladı mutlaka kullanmamız "gereken kelimeler \asak sözcüklerîn listesi önce haftalık bîr gazetede yer aldı Yaşamöyküsünü ve kısaca siyasal yapısını yansıtmaya çalıştığımız Genel Müdür Tunca Toskay ile 6 kişiden oluşan Yönetim Kurulu, görevierini bir yıldır uyumlu biçimde sürdürmektedirler. Tunca Toskay, Zeynep Korkmaz, Ayhan Songar, Tuncer Ergin Ertan, AJtemor Kılıç, tbsan Gök ve Nuh Kuşçulu'dan oluşan TRT'nin ust yönetiminde, gözle görülür bir fıkir ayrılığı yoktur. Bazı ufak tefek anlaşmazlıklar dışında işler "talor tıkır" yürümektedir. TRT Yönetim Kurulu'nun bir yıl içinde gerçekleştirdiği en "önemli" işlerden biri de Türk dilinin kullanımı konusunda gösterdiği "üstün çabalar"dır. Doç. Dr. Ahmet B. Ercilesuıı ve Doç. Dr. Hamza Zülfikar'ın imzalarını taşıyan 205 sözcüklük "Yasaklar Listesi" Yönetim Kurulu'nda göruşülmüş ve onaylanmıştır. Söz konusu karann alınmasında, her ne kadar Yönetim Kurulu 'ndan Prof. Dr. Zeynep Korkmaz, Prof. Dr. Ayhan Songar ve Avukat Tuncer Ergin Ertan'ın olağanüstü destekleri yadsınamazsa da, "Türk Dili" konusunda TRT kurumu dışında da, en az TRT kadar "hassas" davranan çevreler vardır... Sözünü ettiğimiz "hassas" çevrelerden biri Istanbul'da yayımlanan bir haftalık gazetedir. Tanıtmaya çahşahm. Yerebatan Sarayı'na giden yol üstündeki dört katlı bir binanın iki katında çıkan haftalık "Yeni Düşünce" gazetesinin yönetici yazarlan da "TRT yönetimi" ve "Türk dih" konulannda en az TRT Yönetim Kurulu'nun bazı üyeleri kadar "hassas"tır. MÖSYÖ JAK TRT'YE GENEL MÜDÜR OLSA TRT'ye yeni genel müdür seçilirken Hacıeminoğlu'nun bu yazısını yetkililere saygıyla sunuyoruz." Yazısına, "8 Aralık 1974 tarihli Orladogu Gazetesi'nde İsmail Cem İpekçi'nin TRT Genel Müdürlüğü'nden uzaklaştınldığı lakdirde onun yerine ya tam bir milliyetçinin ya da sıradan bir antikomünist degil bir yabancının getirilmesini teklif ettiğini" belirterek başiayan yazar, teklifinin yine geçerli olduğunu vurgulayarak gerekçelerini de açıklamaktadır. Hacıeminoğlu, "Norvecli Mösyö Jak'ın TRT Genel Müdürü olması dunımutıda yaptıracağı anketler ve büyuk bir Türkiye gezisinden sonra halkın yaşayışını, inançlarını, zevk ve alâkalannı bizzat tanıyacağım" belirterek, Mösyö Jak'ın ağzından TRT'nin dil "HASSAS" GAZETE Yeni Düşünce, koleksiyonlan incelendiğinde, bu haftalık gazetenin TRT ile olan yakmlığı hemen anlaşılabll yor. tşte bir kaç ömek. Sadi Sarptır'm Tunca Toskay'a açık mektubu, sözcük yasağı sonrası Yeni Düşünce'nin başltğı ve TRT ile ilgili öteki haberlerin, yazılann başlıklan.. Gazeteye göre TRT, "Sadi Sarptır'ın tespit ettiği kelimeleri yasakladı." meler yapıldıktan sonra, "Anayasaya göre mutlaka kullanılması gereken" 206 sözcüklük bir liste verilmektedir. 27 Mayıs 1960 sonrasında Edirne Valiliği, Ankara Polis Okulu ve ODTÜ Yurtlar Müdürlüğü gibi görevler üstlenen Emekli Kurmay Albay Sadi Sarptır'ın hazırladığı 206 sözcüklük listeyle, Ercilesun ve Zülfikâr tarafından hazırlanan 205 sözcüklük yasak listesinde büyük benzerlikler görülmektedir. Arşiv çalışması yapmak için gittiğimiz Yeni Düşünce gazetesinin yöneticileri de "TRT'deki sözcük yasaklama olayının, ilk kez yazarlan Sadi Sarptır tarafından ortaya atıldığım" belirtmekte, "Bazı çevrelerin bunu hazmedemeyip, kendilerini görmezden geldiklerini" soylemektedirler.. TRT'de 205 öztürkçe sözcüğün yasaklanmasından sonra çıkan Yeni Düşünce'de olay, "TRT yazarımız Sadi Sarptır'ın tespit ettiği ve yayınladıgımız kelimeleri yasakladı" başlığıyla verilirken, Toskay'a teşekkür edilmekte, "Sadi Sarptır'ın mektubunda sıraladıgı bütün kelimelerin bundan boyle TV ve radyo prograralannda kullamlmaması yolundaki gayretlerinden dolayı TRT Genel Müdürlüğü'n< teşekküni borç biliriz" denilmektedir. Aynı gazetenin ikinci sayfasında yazan Prof. Dr. Şerif Kürkçüoglu ise, olayı daha bir coşkuyla karşılayarak, "Nihayet Türk Dili'nde yapıa hamleler zindrine eklenen yeni bir halka da TRT Genel Müdürlüğü tarafından meydana gdmiştir. TRT Genel Mi durlügü'nün 'nydurmaca 205 kelimeye paydos' diyen, tarihi milli ve içtimai degeri yüksek kararı ik büyük vatansever Tunca Toskay Türk Dili'ne hizmetde gorevini hakkıyla yapraış olmanın şerefini kazanmışdır. Devlet Ödülü'ne layık olmuşdur" denilmektedir. tlçülsr, salstı M »t aicaıı LHCİUtSUM ö Mstanbul'da, Yerebatan Sarayı'na giden yol üstündeki dört katlı bir binanın iki katında çıkan haftalık "Yeni Düşünce" gazetesinin yönetici ve yazarlan, "TRT yönetimi" ve "Türk dili" konulannda en az TRT Yönetim Kurulu'nun bazı üyeleri kadar "hassas". Onların kullandıgı her kelime Türkçedir. Türk milletinin öz malıdır. Halk masal ve destanlan ile atasözlerini de tetkik ettiğim aylık Töre Dergisi'dir. Töre Dergisi'nin adı "MHP ve Ülkücü kuruluşlarla ilgili iddianame"nin 149. sayfasında, "Milliyetçi ve ülkücü görüşü yansıtan, yayan ve savunan açık yayınlar" arasında geçmektedir. Töre Dergisini daha iyi tanımak için, kapatılan MHP'nin eski Genel Başkanı Alpaslan Tiirkeş'in 7 Mayıs 1974 tarihli genelgesini birlikte okuyalım: "Muhterem iilküdaşlarım ve dava arkadaşlanm, Güçlü >e mureffeh Türkiye'yi kurma yolunda verdiğimiz mücadelede en kuvveüi silah propagandadır. Yakın zamanlara kadar rakiplerimiz bütün propaganda vasıtalanna sahipken Türk milli) etçileri pek cılız yayın organlanyla yetinmek zonında kalıyorlardı. Ancak son senelerde hareketimizin buyumesiyk paraiel olarak milliyetçi yayınlar da gerek sayı gerekse kalite bakımından güçien larını, tanıtmalannı, yetkUilerin kendilerinden isteyecekleri ber lüriu yardımı temin etmeJerini rica ederim." Işte Türkeş'in böyle tanımladığı Töre Dergisi'nin şubat 1984 sayısı da TRT'ye ayrılmış Toskay öncesi TRT yönetimi bir "çıkmaz" olarak nitelenmiştir. TRT ile ilgili Töre'ye yazı yazan ve görüşleri alınan kişileri sıralayalım: Şaban Karotas, Ahmet Karaca, Cinuçen Tanrıkorur, Doç. Dr. Sadık K. Tural, Mehmet Önal ve Doç. Dr. Ahmet Bican Ercilesun... Ercilesun, TRT'de yasaklanan 205 sözcüklük listeyi hazırlavanlardan biridir. O günlerde "TRT'nin Türk dili ve edebiyatı hususundaki ihmalkârlığını" anlatan Ercilesun, bugünün Toskay TRT'sinde, söz konusu "ihmalkârlıgı" gidermek için yoğun çaba harcamaktadır. Ercilesun, zaman zaman Yeni Düşünce'de de TRT dahil, çeşitli ko TRT ESKİ GENEL MÜDÜRÜ İSMAİL CEM NE DİYOR? Suni bir esklyeni havgasıyaratddı Esk'i TRT Genel Müdürü Ismail Cem, TRT'nin yayın politikası, Türk dilini kullanımı, atamalar, radyonun durumu gibi konularda sorulanmıa yanjtladı. TRT'nin yayın politikasım degertendirir misiniz? CEM Radyo ve TV yayıncılığında, bütünlük çok önemlidir. TV'nin sadece haberlerinin, ya da fihalerinin iyi olması gibi tek bir unsurda başarısmdan çok, bütün yayınlardaki dengede başarıh olması gerekır. Kültür, eğitim, sanat, eğlence ve haberlerin tümünde sağlanacak başarı dengeli biçimde geliştirilmiş olrnalıdır. Benim görebildiğim, bizim yayıncüıgımızın özellikle TV'deki başlıca hatası, bir denge kurulamamasıdır. Bu, genel ve geleneksel olarak böyle. TV'nin sanat, kültür ve eğitime katkısı çok az. Habercilikte de resmi habercilik arüayışırun dışına çıküamadı. Insan unsuru çok eksik, Türk insanımn sorunları yansıtılmıyor. özellikle TV bir yabancı kültürün yayın aracı görünümünde. TV'nin bünyesi zaten değişik kültürlere açık bir bünye. Dikkat edilmezse tümüyle bizim olmayan bir TV'ye dönüşme tehlikesi gOndeme geİmektedir. Bir tür gazino kültürünün yansımalan egemen gözüküyor. TRT'deki son atamalaria Bgili görüsünüzü alabilir miylz? CEM Dünya genelinde, TRT gibi kunımlann başına getirilen genel müdürlerin, tarafsız olması beklenemez. tktidarlann karşıtı biri getirilemez. Batı'da bu ölçti, liberal sağ ile liberal sol arasında değişir, bu yelpazenin dışına, uçlara gitmez. Basmdan izlediğimiz ve duyduğumuz kadanyla TRT'de miütan sağ kadroların egemen olduğu görülmektedir. TRT'nin habercilik anlayışı konusunda biraz daha aynntıya girer misiniz? CEM Türkiye, genel olarak iyi habercilik yapmak için zor bir ortam. Siyasi kadroların, bürokrat kadrolann, kendi fstediği tarzda habercilik empoze etmelerinden kaynaklanıyor bu. Biz bunu biraz kınnaya çaüştık. Ama iyiydi demiyorum, kötüydü. Çoğulcu demokrasilerdeki habercilik anlayışına ulaşmamız lazım. Bizdeki habercilik, Batı'da yok, yapılan habercilik, resmi gazetenin sözlüsü ve görüntülüsü olmaktan öte gitmiyor. TRT'nin Türk dilini kullanımı ile ilgili düşunceleriniz? CEM, TRT'de, emirle bazı sözcükleri kullandırmak da, kullandırmamak da yanlıştır. Bu konuda belirli programlarda yanlışlar varsa, bu kendi iç bünyesinde düzeltilebilecek bir konudur. Birtakım yerlere, çcvrelere hoş görünme çabasından kaynaklanan gereksiz bir siyasettir. TRT buna alet edilmektedir. Suni bir eskilikyenilik kavgası yaratılrruşür. TRT'nin yabana film ve dizflerie ügfli tutumuaa nasıl değerlendiriyor sunuz? CEM Sinemafilmlerininseçiminde ciddi bir düzelme görülüyor. Bu işi hiçbir olumsuz eleştiri kabul etmeyecek biçimde iyi yapıyorlar. Ancak dizi fılmlerden izJeyirinin coğunluğunun hoşnut olması doğal. Ne var ki bu yoğunlukta yabancı dizi gösterimi ciddi bir zaaf belirtisidir. Aynca başmda da belirttim,,yayıniarda bütünlük önemli. Teknik konularda söyteyecekleriniz? CEM tkinci kanala geçişte çok gecikildi. 2. kanal teknik olarak sınırlı bir izleyiciye 1975 yılında götürülebilecek durumdaydı. Bizim TV iletişim ağımız, 56 kanala elverişlidir. Bu 10 yıllık gecikme anlasılabilir bir durum değildir. Radyo yayıalan konnsundaki görüşierinizi de alabilir miyiz? CEM Radyoculukta olumlu bir gelenek vardu". Bu bir ölçüde kendini sürdürmcktedir. Radyo yayıncılığında gördüğümüz ciddi yanlış, eldeki teknik imkânlann kullamlmaması, eğitim ve kültüre dönük programlann azalmasıdır. Temel hata, radyoda üç ayn kanaldan, Uç ayrı yayın götürmek varken (Bu belli bir dönemde gerçekleştirilmiştir) sanki tek bir kanal varmış gibi, Uç ayrı yerden aynı program sunulmaktadır. Sözlü, kültür ve eğitim haberleri için düşünülen TRT2'nin hiçbir özelüği kalmamıştır. Klasik Türk ve Batı müziği için düşünülen TRT3'ün ise müzik kimh'ği kaybolmuştur. M)oç. Dr. Ahmet Bican Ercilesun, TRT'de yasaklanan 205 sözcüklük listeyi hazırlayanlardan biri. Bir zamanlar "TRT'nin Türk dili ve edebiyatı hususundaki ihmalkârlığını" anlatan Ercilesun, bugün Toskay TRT'sinde söz konusu "ihmalkârlığı" gidermek için yoğun çaba harcıyor. Ercilesun, zaman zaman Yeni Düşünce'ye TRT dahil çeşitli konularda yazılar yazmakta. TRT'nin yeni genel müdürünün belirleneceği günlerden başlayıp bir yıl süresince çıkan "Yeni Düşünce" gazeteleri incelendiğinde bu "hassasiyet" ve TRT yönetimiyle düşünsel açıdan "iç içeük' kendiliğinden görülecektir. Başyazarlığını Said Bilgiç'in yaptığı gazetenin birinci sayfasının sağ alt köşesinde de Necmettin Hacıeminoğlu yazmaktadır. Hacıeminoğlu, gazetenin "TRT yönetimi" ve "Türk dili" konularıyla en yakından ilgilenen yazarlarından biridir. 9 Mart 1984 tarihli Yeni Düşünce'nin sağ üsî köşesinde, yeni başiayan bir yazı dizisinin anonsu yapılmaktadır: Çoğulcu demokrasilerdeki habercilik anlayışına ulaşmamız lazım. Bizdeki habercilik, Batıda yok, yapuan habercilik, Resmi Gazete'nin sözlüsü ve görüntülüsü olmaktan ileri gitmiyor. tsmail Cem: YASAK SONRASI Sözcük yasağı sonrası TRT'de ilk uygulama: "Spikerler için dil tekâmül kurslan." Kurs öğretmenleri, yasak listesini hazırlayanların ta kendisi. Tunca Toskay, kendileri gibi düşünen yayın organlannca, "Büyük Vatansever" olarak ilan edilip, "Devlet Ödülü"ne aday gösteriledursun TRT'deki sözcük yasaklama karanndan sonra, hemen uygulamaya geçilmiş, spikerlerin yeni karara uyumunu sağlamaV için çalışmalar başlatılmıştır. '•Spikerler için dil tekâmül kursu" olarak adlandırılan yeni çalışmalarda eğitim görevini, Prof. Hasan Eren, Prof. Zeynep Korkmaz, Prof. Beynun Akyavaş, Doç. Ahmet Bican Ercilesun, Doç. Hamza Zülfikâr, Doç. İsmail Parlaur, Ülkü Kuranel ve Yılmaz Tok üstlenmektedir. "Türkİslam sentezi mihveri"nde örgütlenen, Aydınlar Ocağı toplantılannın aşina simalarından olan bu eğitimci gruptan ikisi de yasak sözcükler listesini hazırlayan kişilerdir. VARIN: TRT'deki kadrolaşma konusundaki tutumunun nasıl olması gerektiğini şöyle anlatmaktadır: "TRT 40 milyonluk bir millete hitap ediyor. Onun için ilk prensip ve hedef, bu aletin dilini istisnasu her Türk'ün anlamasıdu. Tetkiklerim neticesinde öğrendim ki Türk nulktinin halkı ve aydını ile asuiardan ve yıllardan beri en çok okuduğu eserler ve sanatkârlar şunlardır: Yunus Emre. Dede Korkut, Mevlit, Karacaoglan, Emrab, Köroğlu, Dadaloğlu, Mehmet Akif, Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Yahya Kemal, Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adıvar, Refik Halid Karay, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Falih Rıfkı Atay, Faruk Nafiz Çamlıbel, Peyami Safa, Necip Fazıl Kısakürek... Bunlann kitapları defalarca basümış o halde TRT'nin dili bu sıraladığım şair ve ediplerin eserlerinde geçen kelimelerden teşekkül edecektir. de aynı sonuca vardım. Saydığım sanatkârlann kelime haznesi ile halkın ortak mahsüllerinin dili arasında hiç bir fark yoktur. Öyleyse bu ölçülere uymayan bir dil istemiyonım. Hep örnek aldığınız bütün batı ülkelerinde de tavır ve tutum bu şeküdedir. Devlet organlannın dili, milletin konuştuğu, yazdığı, anladığı, dua ettiği, şarkı söykdiği ve sayıkladığı dUdir." Necmettin Hacıeminoglu'nun "Norveçli Genel Müdür Jak"ın ağzından anlatmaya çalıştığı "dil anlayışı" böyledir. Haaeminoğlu'nun 4 hafta süren yazı dizisi bittiğinde, TRT'nin yeni genel müdürü ve yönetim kurulunun seçimi yapılmıştır. İktisadi Coğrafya Profesörü Tunca Toskay ve arkadaşları göreve başlamıştır. TRT yönetimi ve "Türk Dili" konusuyla yakından ilgilenen bir başka yayın organı da miş ve yurt çapında seslerini duyunır haie gelmişlerdir. Şu anda milliyetçilerin elinde her biri ayn kesimlere hitabeden dört güçlü dergi bulunmaktadır. 1) TÖRE: Fikir sistemimizi, yurt meselelerini, kültür, sanat ve ekonomi sahalanndaki göriişlerimizi işleyen, üniversitelerimizdeki milliyetçi hocalarımızdan, sanatkâr ve fikir adamlanndan kurulu geniş bir kadroya sahip aylık fikir ve sanat dergisidir. (Adresi PK. 211 Kızılay Ankara). Öteki yayınlann da "Devlet", "Bozkurt" ve "Ocak" adlı dergiler olduğunu belirten Türkeş'in genelgesi şöyle bitmektedir: "Bu yayın vasıtalan, gerek mensuplanmızın fikri güçlenmesinde, gerek haberleşmede, gerekse yeni arkadaşlann kazanılmasında son derece müessirdir. Bu sebeplerden, mensuplanmızın bu yayınlan behemehal okuma nularda yazılar yazmaktadır. Yeni Düşünce'nin çağrısı TRT'nin yeni genel müdürü belirlenene kadar "yönetime" yönelik eleştirilerin sıkça yeraldığı Yeni Düşünce'deki yazılarda, Toskay'ın Genel Müdür olmasından sonra, ağırlığın "Türk Dili"ne doğru kaydığı gözlenmektedir. Toskay'ın genel müdürlükteki birinci ayını henüz doldurduğu günlerde (4 Mayıs 1984) Yeni Düşünce'de çıkan bir açık mektupta ise doğrudan Tunca Toskay'a seslenilmekte, "Anayasa suçu işlemek istemiyorsanız TRT'nin dilini milli kılınız" denilmektedir. Sadi Sarptır imzasını taşıyan açık mektupta, eylem, yasa, yasal, kişisel, yöntem ve biçün gibi bazı sözcüklerle ilgili değerlendir TRT Yönetim Kurulu üyesi Altemur Kılıç ne diyor ? Hepimiz aynı fikirde olan kişileriz Ktltç: TRT nereden nereye gelmiştir, bunu saptamak lazım. Bakın bu kelimeyi ben de kullavdım, eyvah... Kullanılacak bazı kelimeler kendiliğinden gelecek, kabul edilecek, edilmeyecek. Yani... İşte, inceletmek lazım. İsmail Cem'in TRT Genel Müdürlüğü döneminde "Genel Mudür Danışrnam" olarak görev yapan Nokta Dergisi Başyazan Haluk Şahin ile Toskay TRT'sinin Yönetim Kurulu üyesi, gazeteci, Dunhill ve Rothmans sigaralarının Türkiye temsilcisi Altemur Kıuç'ın yaptığı söyleşinin bazı bölümlerini banttan sunuyoruz: ŞAHİN: Her ne kadar Yönetim Kurulu adına konuşmuyorum deseciz de, Genel Müdür ve Yönetim Kurulu arasında ne gibi bir işbölümü var? KILIÇ: Evvela yönetim kurulunda büyük bir ahenk var. Açıkça söylemekte fayda görüyorum ve söylemekten çekinmiyorum. Bu dönemde idare de yönetim kurulu da politik bir kesimden geliyor. Bu tabiidir. Hükümetin doğrultusu, devletin doğrultusu ne ise yönetim kurulu da bunu yansıtır. Hepimiz aynı fikir doğrultusunda, muhafazakâr, milliyetçi kişileriz. Bu bakımdan aynı paraleldeyiz. Yüksek Kurul'la da aramızda büyük bir fikir ayrılığı yok. ŞAHİN: Eski donemlerde yönetim kurullan, yoğun eleştirilerin yapıldığı verlerdi. Bugün de eleştiriler oluyor mu? KILIÇ: Ben şahsen, kendi düşüncelerimi söyleyeyim. Bugun, radyo ve televizyonun ideal şartlarda çalıştığını soyleyemem. Tenkıt ettiğim noktalar var. Fakat bunu yaparİcen şartlan, teknik, siyasi, belirli ve belirsiz şartlan da göz önünde tutmak gerekir. ŞAHİN: Nedir o kısıllayıcı şartlar? KILIÇ: Evvela teknikten bahsedeyim. Televizyon ve radyo Turkiye'de nereden nereye gelmiştir. Şimdi nerededir, bunu saptamak lazım. Bakın bu kelimeyi ben de kullandım, eyvah... Kullanılacak bazı kelimeler kendiliğinden gelecek, kabul edilecek, edilmeyecek. Yani.. İşte, inceletmek lazım... Bugün, bence dünku televizyon, kalitesiyle tekniğiyle yaygınlaşmış, etkinleşmiş, renklenmiş, bir gelişme var. Fakat unutmamak gerekir ki geçirdiğimiz acı tecrübelerden dolayı bazı kısıtlamalar var. Hâlâ geçiş dönemindeyiz, bunun beraberinde getirdiği kısıtlamalar var. Unutmayalım ki geçmişte TRT, siyasi gerginliklerin tırmanmasına araç yapılmıştır. Demokrasinin yozlaşmasında büyük rol oynamıştır. Bu acı tecrübelerin etkisiyle bazı kısıtlamalar konmasını yadırgamıyorum. ŞAHİN: Başka ne gibi kısıtlamalar var? KILIÇ: TRT benim anladığım anlamda habercilik yapmıyor. Bir kere, teknik bakımdan yeterli değiliz. Renkli kamera az. Bir başka konu da TRT'de çalışanlar, gazetede çalışanların aldıklarından daha az ücret alıyorlar. Çoğu TRT'den kaçıyor, iyi eleman tutamıyoruz. TRT'nin elleri kollan bağlı. İranIrak savaşına bir muhabir gönderemez miydik, burnumuzun dibinde. Gönderemiyoruz, çünkü TRT devletle bağlantıh diye, Dışişleri dış haberlere adeta ipotek koyuyor. Ben buna karşıyım. ŞAHİN: Başka ne gibi kısıtlamalar söz konusu? KILIÇ: Geçiş doneminin TRT'si olarak bazı alışkanlıklar var. Bakanların haber anlayışı bizimkilerden farklı. Çalışanlar da memur olduklan için istikballeri söz konusudur. Bundan iyi habercilik yapılamıyor. Bir bakan telefon ediyor, ben bunu demek istedim, siz o tarafını vermediniz diyor. Siz açıklıyorsunuz, ama kalkıp ertesi gün yayımlıyorsunuz. Değmiyor mücadeleye, sonunda yenik düşüyorsunuz... ŞAHİN: Son zamanlarda tartışma konusu olan TRT'deki sözcük yasaklamasına gelelim. KILIÇ: Bence tamamiyle yanlış sunuldu. Bunda TRT Yönetim Kurulu'nun da, benim de kabahatim var. Yanlış bir şey, yasaklamak diye bir şey mevzubahis değil. Dünyanın hiçbir memleketinde bazı kelimeler dışlanamaz, önerilir. Ben öneri kelimesini seviyorum. Ama zorla yapılmaz. Aslında yapılmak istenen şey doğru. Herkesin anlayacağı, herkesi birleştirecek bir dil isteniyor. Yaşam deniyor. Nereden çıktı bu tür kelimeler, Turkçede yoktur. İlgi, öneri, gerek gibi güzel kelimeler cıkmıştır. Ama anımsama, yaşam gibi kelimeler de vardır. ORSANLA KAZANÇLIYIM. NEDİR ORSAN? (BEKLEYİN .TANEACAKSINE. KAZANACAKSIN1Z!) Altemur Kılıç Geçis döneminin TRT'si olarak bazı alışkanaklar var. Bakanlann haber anlayışı bizimkinden farklı. Çalışanlar da memur olduklan için istikballeri söz konusu. Bundan iyi habercilik yapılamıyor. Yakında ^azetenizde KadıköyBostancı arasında, Yeşılyurl, Yeşilkö>, Bebek, Ataköy, Kuzguncuk, Üskudar. Beşiktaş, Arnavutkoy. Yenikov semtlerinde peşin parayla satılık daire anyorum.Ie!:356 75 18 SATIL1K DAİRE ARIYORUM Sahibinden, acele satılık Çınarcık'ta yazlık daire Telefon: 337 21 11