Katalog

Cumhuriyet Hüseyin Cahit Yalçırfla Filistin Uzlaştırma Komisyonu'nda ORHAN ERALP Büyükelçi Sahıbı Cumhurnel Matbaaulık ıe Gazeıeulık Turk Anonım Şırkeıı adına Nadır Nadı, 9 Genel ^avın Muduru Masan Cemal. Muessese Muduru tmıne Uşaklıgıl, Yazı Işlerı Muduru Oka> Gonensın, • Haber Merkezı M J duru Yalcın Bayer. Savfa Duzenı Yonelmem \lı \car. • Temsıtcııer Ms kARA YalçınDogan.lZMlR Hıkm«( Çeıınkava. \DANA Mehmel Merean TAKVIM 24 Mart 1985 Imsak 4 29 Güneş 5 54 SerıısŞeflerı Isıanbul Haberlen Reha Oz. Dış Haberler brgun Bala, Ekonomı Osman llagsv ku'lur Avdın tmeç. Magazın Yalcın Pekşen, Spor Danı>mam AbdulkadırYucelman. Duzeltme Refık Durbaş, Araştırma >hın \lpa\. Is Sendıka Şukran keleiKi. • Koordınator Ahmel Korulsan. • Malı Işler Irol Erkut, Uan Zıya Lrg«ne. Halkla llışkıler (.ulderen Kosar Idare Husnın Gurrr, Işletme Sadun Sonmcz. tkındı 15 42 Akşam 18 26 Yatsr 19.47 Basan \e Yaıan Cumhunyet Matbaacılık ve Gazetecılık T A Ş Turk Ocağı Cad '9 41 Cagaloğlu Istanbul PK 246lstanbul, Tel 526 1000(9hat),Teten 22246* Burolar Ankara. Zıya Gokalp Bulvarı Inkılap Sokak No 19'4 Tel 33 II 4147, Tele\ 42344 • Umır. Halıt Zıya Bulvarı No 64/3, Tel 25 47 09 13 12 30 Telex 52359 • Adana Çakmak Cad No 134 Kaı 3. Tel 14550 19731 Telex 62155 öğle 12 15 SUNUŞ Son günlerde rahmetli Hüseyin Cahit Yalçın'ın Deve piste oturunca uçak Mekke'ye inemedi Kendisini görevden alan Menderes'e Yalçın'ın tepkisi sert oldu: "Yurt dışında görev vererek susturacaklannı mı sandılar?" Bır zamanlar Sayın Yalçın'la Birleşmiş Milletler'in Filistin Uzlaştırma Komisyonu Turk delegasyonunda ıkı sene kadar geceli gunduzlu beraber çalışmak mutluluğuna enşmıştım O yıllara aıt anılanm belkı dgınç bulunur dıye duşundum 1948 senesının yülık toplantısını Parıs'te vapan Birleşmiş Mılletler Genel Kurulu 11 Kasım 1948'de aldığı bır kararla Filistin Uzlaştırma Komıs>onu'nu vücuda getırdı O sıralarda, Ortadoğu savaşına katılmış olan Arap ulkelerı ve Israıl'ın temsılcılen Bırleşmış Mılletler "arabulucusu" Dr Bunche'la toplanarak ateşkes rnuzakerelenne koyulmuşlardı Uzlaşurma Komısyonu'nun görevı ıse. Arap ülkelen ıle Israıl arasında süreklı bır barış sağlamak amacı ıle taraflan uzlaştırmaya çalışmaktı Kornısyona uç iılke seçıldı Türkıye, Amerıka ve Fransa Daha öncekı Genel Kurullarda Israıl devletının vücuda gelmesı tartışmalarında süreklı olarak Arap ülkelenyle beraber oy kullanmış olan Türkıye, Israıl devletı kurulduktan sonra bunu ha yatın bır gerçeğı olarak kabullenmıştı Turkıye, Israıl'ı tamraış olmasına rağmen, \raplann dostu ve kardeşı olarak tanınmakta ıdı Amenka, Israıl'ın doğuşunda ebelık etmış ve onun vaftız babası rolundeydı Fransa'nın ıse, uzun yıllar bölgede mandater devlet olarak bulunmuş olmasından, Amenka ıle Türkıye araanda dengeyı sağlayacağı umuluyordu KOMİSYON TEMSİLCtLERİ Turk hükümeu Komısyon'da temsılcı olarak merhum Huseyın Cahit Yalçın'ı görevlendırdı Dışışlen BakanlığYmızdan Tank Emin Yenısey 'le ben, Yalçm'a raüşavır olarak atandık Amenkan delegesı, unl\J bır gazetenın sahıbı olan Marfc Elberidge daha önce Yunanıstan'ın komuruzmle mücadelesınden sonrakı safhada toplanan uluslararası konferansta Amenka') ı temsıl etmıştı Fransa'yı değerlı ve kulturlu bır dıplomat olan Marqıııs de Boısaager temsıl edıyordu Komısyonun Bırleş Mılletler Sekretaryasını Franco'dan öncekı sosyalıst İspanya hukümetının emeklı buyükelçısı Don Pablo Azcarate başkanhğında kalabahk bır heyet teşkıl edıyordu Komısyon ılk tanışma toplantısını Cenevre'de yaptı Komısyonun görevıru >apabılmesı ıçın Israıl ve Arap ulkelenru derhal ayaret ederek devlet adamları ıle temas etmesı gerekıyordu Birleşmiş Mılletler, henüz bu ıhtıyacı karşılayacak tertıplen alamamıştı Hüseyin Cahit Bey. Başbakan lsmet İnonu'den nca ederek Turk Hava Yollan'run tam muret tebatlı ve bır hosteslı bır uçağımn Komısyonun emnne venlmesını sağladı Komısyon, 1949 yılı ocak ayında Kudus'te toplanarak eskı Ingılız valısımn konagında karargâh kurdu Bölunmuş olan Kudüs şehnrun vansı Israıl'ın, yansı Urdun'un elınde Delegasyonlar şehnn Israıl kesımındekı Kıng David (Lokanta Melık Dâvud)Oteb'neyerleşünldı Ogörkemlı otelın yansı savaş sırasında bom balanmış ve uçurulmuş, duvarları onanlmamış, kondorlarda ruzgârlar uğulduvor Sıcak su yok Sabahları tıraş olmak ıçın tasla su getınyorlar Yıyecek kıt Ara sıra delegasyonlar gıda maddelerı daha bol olan Arap tarafına geçerek bır şeyler alıp gelıyorlar Bazen de Hüseyin Cahit Bey lstanbul'dan bol erzak getırterek delegasyonlara ve sekretaryaya bayram yaptırıyor Bızden bırkaç ay önce Birleşmiş Milletler'in "arabulucu" (medıator) tayın ettığı Kont Bernadotte bır rapor vererek, Fılıstın'ın taksımmı \e Kudus şehnnın Araplara bırakümasıru tavsı>e etmış Bunu hazmedeme>en ve reddeden Israıl'ın Irgun Zwai Lumi çetesı, Bcroadotte'u şehnn ortasında katletmış Karargâha gıdıp gelırken cınayetın ışlendığı >en bıze gostenrlerdı Onun ıçın sıkı guvenlık tedbırlerı altında dolaşıyoruz ANKARA'DAN BİR TANİDK Ankara'da ıken oturduğum Ankara Palas Oteh'nde Rosa ısmınde bır Musevn kızı vardı Kıng Davıd Oteh'nde onunla karşılaşum Bıa gonmce akrabaları gelmış gıbı sevındı Turkıye've ve Turklere olan sevgısı kuvvetını kaybetmemış Bır gıin bana gelerek, "Aman vaüzJerinizde gizli o r a k bırakmayın, siz yokken anvorlar" dedı Esasen otelde gızlı evrak bulundurulmaz, ama yıne de duygulandım Israıl De\let Başkanı Chaim Weizman'ı portakal bahçelen ıçındekı köşkunde zıyaret ettık Ağaçlar olmuş portakallarla dolu Weızman, "Lutfen istediginız kadar toplayıp gotunın" dedı Meğer olmuş portakallar zamanında toplanmazsa ağaç ölürmüş Toplayıp kasalarla götürdük ÎSTAhBUL, (a.0.) IETT otobuslennm bır bolumunun hat tabelaları değıştırıldı 25 mart pazartesı gununden ıtıbaren değıştırılecek hat tabelaları şunlar 23 BebekTaksım (Bl BebekTaksım), 23 A BebekTaksım (B.2 BebekTaksım), 43 RumehhısarustuEmmonu (R 3 RumelıhısarustuEmınonu), 53 RumelıhısarustuEmınonu (R 4 RumelıhısarustuEmmonu), 43 B Boğazıçı UnıKOMİSYON TOPLANTISINDAN Filistin Uzlaştırma Komisyonu toplantısında Turk delegasyo versttesıTaksım (BU 1 Boğazınunun Başkanı Hüseyin Cahit Yalçın (solda gozluklu), arkasında muşavirleri Tank Emin Yenisey, Or çı UnıversıtesıTaksım), 53 B han Eralp. Fransız temsilcisi Marçuis de Boisanger ve Genel Sekreter Don Pablo Aıcârate üe birlikte. Boğazıçı Unı\ersnesıTaksım (BU2 Boğazıçı UnıversıtesıTaksım), 44 KuştepeBeyazıt (KT2 KuştepeBeyazıt), 45 KuştepeBeyazıt (KT.l KuştepeBeyazıt), 63 ÇelıkıepeBeyazıt (ÇE1 ÇelıktepeBeyazıt), 64 ÇelıktepeBeyazıt (ÇE2 ÇelıktepeBeyazıt), 68 ÇağlayanBeyazıt (ÇA 2 ÇağlayanBeyazıt), 69 ÇağlayanBeyazıt (ÇA.l KALEM KAVGASEVIN ÇağlayanBeyazıt), 91 DolapBM'DE İKİ KEZ GÖREV dereBeyazıt (Dl DolapdereYILMAZ USTASI YAPAN BÜYÜKELÇİ Beyazıt), 91A DolapdereBeya7iı (D2 DolapdereBeyazıt) Hüseyin Cahit Yalçın 1874'te Orhan Eralp 1915 yılmda Balıkesır'de doğdu. Mulkıye hmır'de doğdu Balcı ynrın Mektebtm bıtırdı Vefa ve Londra'da hukuk doktorası ynrgılanacak Mercan Lıselerınde Mudurluk yaptı Washmgton'a 3 kâtıp Istanbul Haber Servisi yaptı Hıkâyelen Tevfik olarak tayın edıldı Kumar oynatan bazı kulup ve Fikret'm yonetımındekı Serveti Fünun'da 1942'de 2 kâtıp oldu San Fransısco ışadamlanndan ruş\et aldığı yayımlanıyordu. Konferansî 'na Turk heyetının kâtıp uyesı olarak Meclısı Mebusan uyesı olan Hüseyin Cahit, ıddıası ıle hakkında dava açıatandı. 1946'da Washmgton'da ortaelçılık lan Istanbul eskı Emnıyet Mu1908'de çıkarmaya başladığı Tanin başkâtıplığme yukseldı Turkıye'ye 1949 duru Şukru Balcı'nın yargılangazetesmdekı yazılarıyla sıyasetın tam ortastna yılmda donerek Şube Muduru oldu 1951'de masına yarm Istanbul 7. Ağır duştu. Yalçın, eleştırilen yuzunden 1912'de Cenevre'de Avrupa Ofısı nezdınde daımı Ceza Mahkemesı'nde başlamhapse, 1920'de de Malta'ya surgun cezasına delegelığe gettnldı Daha sonra Londra çarptmldı 19221925 yılları arasında Tanin'de, yor "trtikap ve ruşvet almak " Buyukelçtlığı Musteşarlığı gorevmde bulundu ıddıaları ıle hakkında 70 yıla devnmlerm korunması ıçm alınan önlemlere dek ağır hapıs cezası ıstenen karşı çıkınca tstıklâl Mahkemesı'nın onune 1953 'te 2 Daıre Genel Mudurluğu'ne Balcı'yı Kastellı davasınınyarçıktı ve Çorum'a surgun edıldı göndenldı, ardından Stockholm gıcı Huseyın Yucel yargılayaSurgunden dönunce 1943 'e kadar Yenı Sabah Buyukelçılığınde 1 sımf ortaelçı olarak görev cak, avukatlığını ıse Prof Dr gazetesımn başyazarhğım yaptı 1943'te yaptı. 1959'da Belgrad Buyukelçısı oldu. Uğur Alacakaptan yapacak 1964 'te BM nezdınde Turk Daımı Delegelığı 'ne mılletvekılı seçılınce Tanın gazetesını yenıden yayına soktu. 1948'de Ulus'un başyazarlığına atandı 1969'dan 72"ye kadar Dışışlen Aydınlar Ocağı getırılınce Tanın'ı kapattı. Bakanlığı Genel Sekreterlığı yaptı 1974'ten Istanbul Haber Servısı Ulus'takı sert eleştırilen ıle devrm ıktıdan olan ıtıbaren dört yıl sureyle NA TO Daımı Aydmlar Ocağı tarafından duDP'nın şımşeklermt uzerıne çektı 1954'te 26 ay Delegelığı'nde bulundu, ardından 197678 KUTSAL YERLERİZİYARET' Filistin Uzlaştırma Komisyonu uyeleriyaptıklan temaslar sırasında ydlannda Parıs Buyukelçısı olarak görev yaptı hapıs cezasına çarptmldı Yalçın, kalem kavgasını, zenlenen "Turkıye've Dışarıdan Yonelen Tehhkeler" konu1957 yılmda tstanbul'da hayata gozlermı fırsat buldukça tarihi ve kutsal yerleri ziyaret etmeyi ihmal etmezlerdi. Komisyon uyeleri Ürdun > yap 197880 yıllart arasında ıkıncı kez BM Daımı lu açıkolurumda, Turkıye'mn vumduğunda noktaladı. Delegesı olan Eralp, daha sonra emeklı oldu tıklan bir ziyaret sırasında Mescidi Aksa'nın onunde bir arada. dışandan yonelen tehlıkelere met değılmış lup duşunmek ve taraflara zaman ta karşı koyabılmesı ıçın, ozellıkmobille yapsak olraaz mı?" dıye sorTürkçenın o kuşak devlet adamları ıle otuz lıra verdık, o da halledıldı Israıl Başbakam Ben Gurion bıraz Komısyon, zıyaretlerın bır muhanınsın dıve 1950 senesı yazında Ce du Bakıştılar O zamana kadar oltarafından cok ıyı bıhndığını görduk Mıhmandar avlunun kapısında, pale kendısıne guven esasına daTürkçe bılıyordu Dışışlen Bakanı sebesını yapmak uzere Beyrut'da konevre'de çalışmalara devam etmek mamış ve emınım daha sonra da olKahıre'de ıse bıraz değışık bır hava buçlarımızı çıkarmamız gerekece|ıMosbe Shertok "sonra ısmını değış\ah, fakat dost edınmeye özen naklamava karar verdı St. Georges uzere dağıldı mamıştır Bız yaptık oldu Sonunda ıle karşılaştık Arap âlemının lıdernı söyledı Yalçın yaşlı Yerler mertırerek Moshe Sharet yaptı" Bınncı gosteren bır polıtıka ızlemesı Otelıne yerleştık Yaptığırruz toplanmutavvıf razı oldu Uçumüzle birlikCenevre'de hazıranda toplanılalığı durumunda olan Mısırlılann mer Hastalık korkusuvle tereddut Cıhan Harbı'nde, Osmanlı ordusugerektığı bıtdınldı (a.a.) tılar sonunda Arap ulkelerının \e Isnun Amman'dakı karargâhında görev yapmış Mükemmel Turkçe bıüyordu Turklen Komısyonun dığer üyelennden farklı görmemeye ıtma etuklen sezılıyordu Kral Faruk, Komisyonu kabul etmedı. Müzakereler, Arap Bırlığı'nın Genel Sekreten Hassouna Paşa'ya havale edıldı Kahıre'den Cıdde'ye uçtuk Cıdde'de Vehahd Prens Faysal bın Kbdulaziz (sonradan kıral olup alçakça katledılen) Komısyon'u büyuk bır davetle ağırladı Göruşmelerı daha zıyade Dışışlen'yle görevlı Şe>h Yusuf Yâsin yürüttü (Yusuf Yâsm'ın oğlu yıllar sonra Ankara'da Suudı Arabıstan Buyukelçısı olarak bulundu ) ettı Ona da çare bulundu Hepımıze özel terlıkler getınldı Sonra ta\af merasımı başladı Mevsım dışı olduğu ıçın bızlerden başka pek kımse yoktu Uçağımızın mürettebatı ve hostesı de başka bır arabayla gelıp bıze kaülmışlardı Mutavvıf önde salâvât kelımelerını soyluyor, bız de arkada hep bır ağızdan tekrarlıyorduk te arabanın ıçıne çöktü ve duaları okumaya başladı Safâ ve Murva'ya her gelışte arabadan ınıp dualarımm okuduk Tabıı Hac mevsımı olmadığı ıçın Arafat'a çıkmak söz konusu değıldı Buvecıbemızı ancak bu suretle yaptık HOSTESİN SAÇI GORUNUNCE raıl'ın temsılcılerını lsvıçre'de, Lozan'da toplayarak ıkı tarafla ayrı ayrı görüşmeler yaparak aralarını bulmaya çalışmaya karar venldı Temsılcıler geldıler Lozan cıvannda Ouchy'dekı Beau Rıvage Otelı Komısyon'un çalışma merkezı hahne getınldı Meğer bızım Lozan Muahedemızın muzakerelerı aynı otelde yapılmış Otel personelı İsmet Paşa'yı gayet ıyı hatırlıyordu Onu sorup durdular MASRAFLAR KİMDEN? Orta Doğu'dakı çalışmalarımızda Birleşmiş Vlılletler Sekreteryası, otomobıl, şoför, koruma görevlısı gıbı butun ıhtıyaçlarımızı karşılamakta ıdı Lozan'a gelınce Sekreterya'nın ıdarî âmırı bır loplantıda anık butun vasıtaların ve masrafların delegasyonlarca karşılanması gerekeceğını, Birleşmiş Milletler'in hıçbır masrafa katılmayacağını teblığ ettı Huseyın Cahit Be> durdu durdu "Bir sorum >ar, dedı, asansore bedava bınebılır miyiz?" caktı Çalışmaların uzun sureceğı bellı olunca Hüseyin Cahit Bey o cı varda yazlık bır ev kıralayarak kızı ve gelını ıle birlikte ge'meye karar verdı Ben önden gıderek guzel bır ev tuttum Y alçın aılesıyle birlikte vapurla Marsılya'ya gelecek, ben de onları oradan alıp lsvıçre'ye goturecektım DP İKTİDARA GELİYOR Bu arada 14 Mayıs 1950 seçımlerı oldu, Demokrat Partı ıktıdara geldı Bılındığı gıbı Hüseyin Cahit Bey Llus gazetesımn başyazarı olarak Demokrat Panı'ye şıddetle verıştırmekte ve Halk Partısı'nı o kuvvetlı kalemıvle desteklemekte ıdı Huseyın Cahit Bey 'den aJdığım bır telgrafta şunlar yazıyordu "Seçımlerden sonra Başbakan Menderes kendisini arayarak Komısyon'dakı gorevinın uluslararası nıleükte oldugunu ve ıç polıtıka ıle ılgısı olmadıgını soykmiş, lutfen goroine donmesini rica etmış." Bunun uzerıne Yalçın da \apura bınmış Yalçın aılesını karşılayıp getırmek uzere arabamla Marsılva'ya gittım Vapurun geleceğı gun Marsılya Başkonsolosluğumuzda bır nezaket zıyaretı yaptım Iyı kı gıtmışım Bana Ankara'dan bır telgraf gosterdıler •'Fuıstin Vzlasurma Komıs>onundakı Türkıye Temsilcisi Husevın Cahit Valçın'ın gorevine son venlmıştır. Derhal kendısıne teblıgı," denıhyordu Telgrafın suretını alarak rıhtıma gittım Vapurun guvertesınden Yal çın aılesı sevınç ıçınde el sallıyordu Vapura çıktım Sarıüp opuştuk lçım yanarak bu teblıgatı nasıl yapacağımı duşunuyordum Nıhayet, bır ara Hüseyin Cahit Bey'ı bır kenara i,ekerek telgrafı verdım Şaşırdı "Nasıl olur," dedı Adnan Be> bana bızzat telefon ederek gortvıme devam elmemı soyledı " Ben "Bevefendı, dedım, siz acaba seçımlerden sonra Llus gazetesınde avnı mınval uzere başmakale \azma\a devam edijor musunuz?" "Tabiı." dedı. "Bana >urt dışında gorev tererek susturacaklannı mı sandılar?" Görevınden ayrılmakla birlikte, ozel bır şahıs olarak yazlık evınde oturmaya karar \erdı Aılesı mahzun olmakla beraber Y alçın her zamankı neşesını bozmadı ve Isvıçre'den Ulus'a başyazılanm gondermeve devam ettı HİÇBİRSONLÇ VOK Cenevre toplantılarında altı av Turkıye'vı valmz başıma temsıl ettım Daha sonra, on uç sene Ataturk'un Dışışlen BakanlığVnı vapmış olan merhum Tevfik Ruştu Aras heyetımızın başkanlığına getınldı Onunla da beraber bır sene kadar Komısyonda çalıştık O da ayrı anılar konusu K.omısyon toplantılarmdan hıçbır sonuç alınamadı Nasıl ahnsın 9 Felsefede bır "çıkmaz s o n ı " vardır "Karşı dunılmaz bır kuvvet yennden kıpırdatılamayan bir cisme çarparsa ne olur?" \arın cevabını bulun Sayin Valçın'la geçırdığım o yıllar uzun meslek havatımın en ılgınç ve unutulmaz bır safhasıdır Onunla do«tluğum Zıncırlıkuyu'dakı evınde rahmetı rahmâna kavuşmasına kadar, zaman zaman buluşmalarla surdu O gıttı, fakat Uzlaştırma Komisyonu haâlâ hayatta Amayalnızkâğıt üzennde O zamandan berı taraflar arasında venıden kanlı savaşlar çıktı. sınırlar değıştı, Camp Davıd anlaşmaları oldu fakat ne uzlaşma ne de gerçek bır antaşma ufukta gorunuyor Belkı bır gun vıne Uzlaştırma Komısyonu'na muhtaç olurlar mı acaba? adı çeşitli vesilelerle anılmakta. Sayın Suleyman BuluVun, Yalçın'ın vecizelerini nakleden kitabından sonra (Milliyet Yaymları), 19 şubat tarihli Hürriyet'te Sayın Hasan Pulur, yine üstadm kitabından bazı bölümlerin günümüze uygun yönlerini aksettirdi. Bir zamanlar Sayın Yalçın 'la Birleşmiş Milletler'in Filistin Uzlaştırma Komisyonu Türk delegasyonunda iki sene kadar geceli gu'ndüzlu beraber çalışmak mutluluğuna erişmiştim. O yıllara ait anılarım belki ilginç bulunur diye düşundüm. Otobüs tabelaları değişti Komısyon'un daha ılk toplanusından ıtıbaren Amenkan heyetının tamamen Israıl çıkarlarının koruyucu gıbı bır tavır takınması, Fransızlann ıse suya sabuna dokunmamasına mukabıl, Yalçın, Arap davasını, Arap haklannı dıle geürmekten gerı kalmadı YARDIMINIZI BEKLİYORUZ Bır gun Turk Delegasyonu beraberce koruma görevlılerıyle birlikte Kudüs'un Arap kesımının sokaklannda yururken, bızım kım olduğumuzu sorup öğrenen kalabalık bır Fılıstınlı Arap grubu yolumuzu kestı Başları olan sarıklı bır dın adamı Yalçm'a hıtaben, "Siz Osmanhlar, Turkler, buralan, bızieri bırakıp niçin gıltınız? Birlikte kardeş gibi yaşı>orduk. Şimdı duşmanlar bizi >akıp kestiler. Camılenmızı (gumbulelerle) bombalarla harab ettıler. Bız şimdi yardımıruzı beklıvoruz" dedı Tarıhın münakaşasına gırışılmedı Komısyon Kudüs'de, Israıl hüku Hac başvurusu yarm başlıyor Yalçın, Cıdde'ye kadar gelmışken Turk heveümn Mekke'ye gıderek umre sevabını yerıne getırmek ıstedığını bıldırdı Bız uçumuze bır araba ıle genç bır yâver verdıler Gece vaktı Mekke'ye gıttik Yolda Arap subayla hoşbeş edıyorduk Yalçın bana "Sor bakalım, dedı, şenat ıcabı zmâ ışleyenlenn recm'edılmesı (kuma gömulerek taşla ıdam edılmelen) vak'alan arasıra olu>or rau?" Yâver, "E»et," dedı, şenat ıcabı budur, ancak fuhn sâbıt olması ıçın ıkı şahıt gerekıyor Bu ışı kım ıkı şahıt Tam mehtaplı bır gece Hepımız huşu ıçınde, bu kutlu göreu yerıne getırerek Kâbeı Şerıfi yedı kere tavaf ettık veher seferınde Haceri Es\ed'ı öptük Yalmz o mukaddes taşı operken Yalçın'ın, bulaşıcı hastauk korkusuyla, dudaklanru pek değdırmedığıne dıkkat etum Bız de övle yaptık Yalçın önde, Tank Emın'le ıkımız arkada Hazretı Omer'ın mescıdınde ıkı rekat namaz kıldık Zemzem kuvusunu gosterdıler Genış ağızlı, buyuk bır kuyu Bazan hacı lar vecd ıçınde kendılerım kuyuya atarlarmış Onu önlemek ıçın kuyunun ağzına çelık teller germışler Yalnız bır kova gırecek kadar verk bırakmışlar Ben nca ettım. bana bır şışe zemzem suvu verdıler (Ertesı gun Cidde'den Riyad'a uçakla giderken uçak kabınleri, o zamaıı basınçlı Cıdde'den uçakla Rıyad'a gıttik Rıyad bugun dunyanın en muhteşem payıtahtlarından bırı 1949'da ke rpıçten bır sarayla bır çarşıdan başka bırşey voktu Bızı sarayda mısafır ettıler Şehır elektnğı yok A\luda bır jenerator sabaha kadar pat kut ışler Ertesı gün uçağımızın mürettebatı ıle hostesımız çarşıya gıdecek olmuşlar Hostesın unıformasının arkasından tabıı saçları görünuyor Çarşıda halk "Scn nasıl Muslumansm? Degilsen buntda işın n e ? " dıye hafıfçe hırpalamışlar Rıyad'da ılk akşam merhum Kı ral Abdulaziz tbnıssuud Komısyon heyetlerını saraya bır akşam yemeğınedavetettı Davete gıtmeden önce odalanmıza kıraldan hedıyeler geldı Heyet başkanlanna altın kaplama, murassâ kınlı bırer pala, bız mu ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Hac ıçm başvurular yarm başlıyor. Başvurular 26 msana kadar yapılabılecek. Dıyanet tşlerı Başkanlığı'ndan yapılan açıklamaya gore, hac ıçm karayolu çıkışları 714 ağustos tarıhlerı arasında Habur sınır kapısmdan gerçekleştırılecek Fıhstın'den kovulan dokuzvuz bın kadar multecı Birleşmiş Mılletler ta rafmdan cıvardakı \rap ulkelennde, Filistin Uzlaştırma Komisyonu görevini yapabilmesi için Israil ve Arap Ulkelerini ziyaret ederek, devlet adamları ile temas etmesi gerekiyordu. Birleşmiş Mılletler bu gezıleri gerçekleştirecek tedbirleri almamıştı. Hüseyin Cahit Bey, İnonu'den rica ederek Turk Hava Yolları'nın tam mürettebatlı bir uçağımn Komısyon'un emrine verilmeş'mi istedi. Hüseyin Cahit Yalçın Cidde'de, Turk heyetinin Mekke'ye gıderek Umre sevabını yerine getırmek istediğini söyledi. Gece vakti yola çıktık. Arap şoför arabayı çok hızlı süruyordu. Biraz telaşlandık Yalçın bana: "Lütfen şöyle şu şoföre daha yavaş gitsin Bir kaza olacaksa dönüşte olsun, hiç olmazsa günahlarımızdan tlk tanışma toplantısını Cenevre'de yapan Komısyon'un uyeleri (soldan sağa) Orhan temızlenmişcennete gideriz" dedi. önunde yapar 1 Onun ıçm bu cezaya pek rastlanmıyor " Yolda Arap şoför çok hızlı suruyordu Bıraz telaşlandık Yalçın bana "Lutfen so>le şu şofore, daha yavaş gıtsın. Bır kaza olacaksa donuşte olsun, hiç olmazsa gunahlanmızdan temızlenmiş olarak cennete gıderiz." ABDEST ALDINIZ MI? Mekke'ye gırerken daha arabadan ınmeden bıze mıhmandarlık \e "mutavviflıkle görevlendırılen nuranı yuzlu bır zat tarafından karşılandık Bıze hemen sordu. "Abdest aldınız mı?" Doğrusu bunu duşunmemıştık Yalçın "aldık" dıvemezdı Yalan olurdu "Almadık" dese herkesı kulfete sokacağız Tereddıltsuz şu cevabı verdı "Canım bovle >ere »bdest olmadan geiinır m i ? " Kabe avlusuna gırmeden Once mutav\.ıf bır kurban kesmek ısteyıp ıstemedığımızı sordu Yalçın "Acaba esmânını odesek kurbanı bızım sevabımıza başka yerde kesseler olmaz mı?" dıye sordu O zamanın parası olmadığı için şise tapasını atmış, sular dokulmuş. Halbuki İsUnbul'daki doksan kusur yaşındakı haism benden Ule zemzem suyu ıstemıştı. Çok uzuldum. Daha sonra Komısyon Lozan'a gelınce bunu Valcına anlatüm. "Uzulme, şışeye Evıan suyu dol dur, o nıvetle ıçmesı kâfıdır" dıye " t e ı \ â " \erdı. Oyle yaptım ve halama geürdım. DUenm Allah kabul etmış olsun.) Sıra geldı Safâ ıle Mur\a arasında yedı kere yuruyerek gıdıp gelme vecıbesıne Bunun gereğım ve âdâbını hacılarımız ve umre vapanlarımız bıhr Bırbınnden vaklaşık beşvuz metre mesafede ıkı kaya arasmda, her kayanın başında dualar okunarak, yuruyerek gıdıp gelınır (Bu mukaddes yer o zaman harap halde ikı. V irmı sen sonra ıkı defa tekrar gittım. Gordum kı, zamanla Hıristıyanlıgın en buyuk katedralerınde gonıien bır hevbet ıçınde ustu kapanmış. bır mamure hahne getınlmıştı.) Huseyın Cahit Bey "Ben bu yaşımda bu yolu yuruyerek yapamayacagım, acabâ bu gıdıp gelmeyi oto»avırlere yıne murassâ hançerler Avnca her bırımıze bırer Suudı Arabıstan kıyafetı Kefiye, Acel \e Prens lere mahsus altın sırmalı başlıklar Bır şukrân jestı olarak kıyafetlen gır dık, palaları, hançerlerı kuşandık, saraya gıttik Kapıda durdurdular Kıralm huzuruna sılahlı olarak eıkılmazmış Sılahlarımızı vestıyere teslım ettık Zıyafet mukellef Mutad Arap mısafırperverhğı Tath hatıralarla Rıyad'dan ayrıldık PİSTTEKİ DEV ELER Uçakla donerken yolumuz Medıne uzerınden geçıyor Huseyın Cahit Bey. "Medine've insek de hiç olmazsa heyetın bız Muslumanlan buraya kadar gelmişken Peygambenmız Efendımız Haremı Şerıfdekı turbesinızıyaretetsek" dedı Uygun goruldu Medıneı Munevvererun hava alanı dıve bırşev vok Yalmz kumdan bır pıst Pılot ınmeye hazırlandı Bır de baktık pıstın tam orta \ermde bır deve Pılot ıkı defa yakından uçarak, deveyı urkutup kaçırma ya çalıştı Deve gevış getırıp durur, yennden kımıldamaz İnemedik Kısözellıkle L'rdun'dekı kamplarda banndınlmakta ıdıler BM'nın, Komısyona verdığı gorevlerden bırı de bu multecılerın yurtlarına donmelennı ve donmek ısteyenelere tazmmat \erılmesını sağlamak ıdı Taraflar bunun muzakeresıne koyuldu Israıl tabıı buna yanaşmıyordu Ancak bır jest olarak vuzbın multecının donmesıne razı olabıleceğını bıldırıvordu Araplar da bunu kabul etmıyor, BM kararının harfıyen yerıne getınlmesınde ısrar edıyorlardı Konferans sekız ay surdu gıttı Sonuç alınamadı "BIJNLAR MULTECİ DEĞİL" Yalçın bır gun Israıl heyetınden Sasson ıle Reuben Shiloah'vı öğle vemeğınedavet ettı Guzelyemeklergelıyor, Israıllı mısafirler pek aazlı dav ranıyorlardı Bır seferınde bır balık yemeğı sunulup, mısafirlerımız ozur dıleyerek almayınca Yalvın, multecılerın alınması konusundakı dıret melerıne kmâye olarak "Ahn, alın, bunlar multecı degıl," dıye bır espn yapu Komısyon, bu çıkmazdan kurtu tstanbul Haber Servısı 'Altın Boynuz'u Parlatalım" adlı bır toplantıda konuşan Istanbul Anakent Beledne Başkanı Bedrettin Dalan, "Biz Haliç'i ticari meta olarak değil, muşterek bir kultur olarak goruyoruz. Hepımizin malı olan Haliç'te kimsenin spekulasyon yapmaya hakkı yoktur" dedı Sheraıon Oteh'nde dun duzenlenen toplaniıda "Değerli, çalıskan \e cesaretli başkanunız" denılerek kursu\e çağrılan Dalan, tskender'ın Gordıyom duğuınunu çozmesını ornek gostererek. "Kılıcı atmasım bilmek lazım. Haliç'te de bız bunu yapıyoruz" dı\e başladığı ko nuşmasını "Halıç meselesi artık bitmıştır" şeklmde sonuçlandırdı '"Haliç meselesi bittr Adalar haritası tstanbul Haber Servısı Adalar hantasınm vapımı 42 mıhon lıraıa ITU'ye ıhale edıldı Beledıye Başkanı Recep Koç vaptığı açıklamada 30 vıldır vapılamavan harıta ışınm ıhale ıle çozumlendığını beltrttı ve "Bu harıta sayesinde Adalardaki çarpık yapılaşma onlenecek. Beldenin mımari karakteristiği ve nufus y oğunluğu dikkate alınarak doğa guzellikleri korunacak " dedı DELEGELER BÎRARADA Eralp, Genel Sekreter Don Pablo Azcarate, Hüseyin Cahit Yalçın diğer çalışma arkadaslanyla birlikte. metı erkânı ıle temaslanm tamamladıktan sonra bölgedekı butun Arap hukümetlenyle gönışmek uzere seyahate çıktık Sırasıyla Urdun, Lubnan, Sunye, Irak, Mısır ve Suudı Arabıstan'ı ziyaret ettık Uluslararası bır Komısyonun, uzennde Turk bayrağı dalgalanan bır Türk uçağı ıle eskı Osmanlıya aıt Arap ülkelennın hava aJanlanna ınmesı, yanmış olan Osmanlı Imparatorluğu'nun kullennden Phoenıx kuşu gıbı canlanan genç ve dınç Türkıye Cumhurıyetfnın bu görünur varlığı Arap dostlanmızı etkılemış oldu sanırım Ilk olarak Ürdun Kralı AbduBah'ı ziyaret ettık Komisyonu Shuneh'dekı sarayında kabul ettı Sayın Inonu'nun gönderdığı şahsı hedıyeyı Yalçın'dan kabul ederken pek mütehassıs olduğu bellı ıdı Asıl "yabancı" dılı Türkçe olduğu ıçın Komısyona bır Turk kadar ıyı bıldığı o dılde hıtap etü Ingılızce ve Fran sızca'ya tercumesı tabıı bıze duştu KRAL FARUK'UN TUTUMU Lübnan, Sunye ve Irak'ta da Oğrencilere süt ve fırıdık Istanbul Haber Servisi IIkoku! oğrencılerıne sut \efindık \enlmesıne \arın başlanacak Bu nedenle 2 mılyon 300 bın poşette 92 tonfındık, avnı mıkıarda nuga, 150 ton da kuru ıncır sağlandığmı belınen Mıllı Eğıtım Gençlık ve Spor \îudurluğu \etkılılerı, oğrencı başma 120fındık, 120gram nuga \e 200 gram mcır dağıtılacağım bıldırdıler Alibeyköy'de ceset Istanbul Haber Senısı 4hbe\koy Barajı'nm kenarında dun akşam bır erkek cesedı bulundu Uzerınden "Ibrahım Demırcüer" (53j adına duzenlenmış kımlık bulunan cesedın çeşıtlı verlerınde vara ızıne rastlandığı bıldırıldı Cına\et ıhtımalı uzennde duran polıs soruşturmavı surduruyor