Katalog

4 ŞUBA T 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den Irak'tan alacaklı müteahhide 24 ay vadeli bono ANKARA (a.a.) Irak'ta iş yapan Türk müteahhitlerine bu Ulke karnu kuruluşlarınca tahakkuk ettirilecek istihkaklar karşılığı en fazla 24 ay vadeli bono verileceği bildirildi. T.C. Merkez Bankası ile Irak Merkez Bankası arasındaki anlaşma uyarınca en az 100 bin dolar ya da karşılığı döviz tutannda olacak bonolara Londra para piyasasında 6 aylık borçlanmalara ödenen faizin 1 puan eksiği uygulanacak. Faiz ödemeleri 6 aylık dönemler halinde gerçekleştirilecek bonolar, Irak Merkez Bankası'nın garantisi altında olacak. Merkez Bankası ile Irak Merkez Bankası arasındaki anlaşmaya göre, yeni belirlenen şartlar, eski bonolar için de geçerli olacak. Aral: Kurtarma operasyonu yok ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, yatırım değeri 2 trilyon lira olan yaklaşık 450 şirketin üretime geçirilmesini öngören projenin "kurtarma operasyonu" olarak nitelendirilmesine karşı çıktı. Bu arada, Bakan Aral, bu yıl sanayicilere yüzde 30 dolayındaki bir sabit faizle 450 milyon dolar dış kredi kullandırılacağını açıkladı. 16 ocakta Odalar Birliği ve hükümet arasında düzenlenen zirve sırasında, Odalar Birliği, kötü durumdaki 250 şirket hakkında düzenlediği raporu, hükümet temsilcilerine sunmuştu ve bu şirketler için çözüm aranmasım istemişti. Bakan Aral, bunun yanı sıra Devlet Sanayi ve Işçi Yatırım Bankası DESİYAB tarafından hazırlanmış olan ve benzer durumdaki 322 şirket hakkında düzenlenmiş bir rapor bulunduğuSanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, 450 şirketi saglıklı işleyişe kavuşturmak için bir "rehabilitasyon programı" oluşturmaya çalıştıklarım, bunun "kurtarma operasyonu" olmadığını söyledi. Bu arada, 1985 yılında sanayici ve ihracatçılara "450 milyon dolarlık dış kredi" kullandırılacağını da haber verdi. nu da kaydetti ve şöyle devam etti: "Böylece yatınmı yanda kalmış, hiç üretime geçmemiş veya üretimini durdurmuş yaklaşık 450 dolayındaki şirketin listesi çıktı. Bunlann yeniden saglıklı işleyişe kavuşması >atınmlann tamamlanmasını amaçlayan 'Sanayi Yatınmlannın Rehabilitasyonu Yasasf önümüzdeki 15 gün içinde Bakanlar Kurulu'ndan geçecek. Bu proje, kesinlikle kurtarma operasyonu olarak yorumlanmamalıdır. Her şirketin yeniden raya oturtulması için gereken önlemler, teker teker Ekonomik tsler Yüksek Koordinasyon Kurnlu'nda belirlenecek ve karara bağlanacaktır. Genel hükümler yoktur". Cahit Aral, söz konusu 450 dolayındaki şirketin bugünkü yatırım değerlerinin 2 trilyon lirayı bulacağını bildirdi, "Bunlann tam kapasite ile üretime geçmeleri halinde yine 2 trilyonluk bir briit milli gelir yaraülacak, yaklaşık 370 bin yeni iş sahası açılacakür" dedi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Cabit Aral bu yıl sanayici ve ihracatçılara 450 milyon dolarlık bir dış kaynak kullandırılacağını açıkladı. Bakan Aral, bu kredinin vade ve diğer koşullannın geçen 1984 yılındaki Dünya Bankası kredisinin aynı olduğunu ifade ederek, şöyle dedi: "Faiz konnsu henüz belirlenmedi. DPT çalışmalannı yürütüyor. Yalnız bu yılki faizin yüzde 30'un altında olmayacağı muhakkaktır." EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Enflasyon Konusunda Güzel Sözler ve Katı Gerçekler Yetkili ağızlarca "fiyatlan düşüreceği" ısrarla vurgulanan Katma Değer Vergisi (KDV)nin ocak ayında fiyatlan nasıl etkilediği bugün yarın yayınlanacak olan fiyat endekslerinde görülecek. Şubat ve mart aylarının fiyat endeksleri de bu konuda önemli birer gösterge olacak. KDV'nin fiyatlara nasıl yansıdığı sorusunun cevabı merakla beklenirken, en yetkili ağızlardan çıkan sözler, enflasyon konusundaki geleneksel "yılbaşı iyjmserliği"rim bu yıl da tekrarlandığını gösteriyor. Başbakan Özal, Gökova seferi sırasında Tercüman gazetesi başyazarı Nazlı llıcak'a yaptığı açıklamada, "Enflasyon yaratan kaynakları kurutmuş bulunuyoruz" diyerek özellikle 1985 bütçe uygulaması konusundaki iylmserliğini dile getirmiş. Sayın Başbakan, 5 trilyon 400 milyar lira olan 1985 bütçesinden yapılacak fiili ödemelerin 4 trilyon 800 milyar lirada kalacağını belirterek bütçe açığının önemsiz olacağını ve enflasyonist etki yapmayacağını anlatmak istiyor. Başbakan Ozal Davos seferi sırasında bu kez rakam da vermiş, "1985'te enftasyonu yüzde 25'e çekeriz" buyurmuş. Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Kaya Erdem ise daha da ileriyi görerek, "Enflasyonun 1986'da yüzde 10'a ineceğini" söylemiş. 1985'te yüzde 25,1986'da yüzde 10,1987'de belki de sıfıriarız enflasyonu, bu iyimserlik havası içinde. Yıl sonuna doğru enflasyon rakamları birer birer belli olmaya başlayınca bu "yılbaşı iyimserliği"n\n bir kez daha yıl sonu mazeretlerine dönüşüp dönüşmeyeceğini hep birlikte göreceğiz. Biz şimdi yetkililerin beyanlarını bir kenara bırakıp Türkiye'deki enflasyonu besleyen öğelerin son durumuna kısaca bakmaya çalışalım. • Bütçe açığı: 1985 bütçesinin oldukça iyimser varsayımlara dayandırıldığını ve öngörülenden çok daha büyük bir açık verebileceğini IMF uzmanları da saptamış bulunuyor. Başbakan Özal'ın fiili harcamaların bütçenin çok altında kalacağı yolundaki son beyanı da galiba yeni bir iyimserliği sergiliyor. Kısacası bütçe açığının ve devlet gelirgiderlenndeki dengesizliğin asıl belirleyici göstergesi olan Hazine nakit açığının 1985 yılında da enfıasyonu besleyecek bir etki yapması kaçınılmaz görünüyor. *Parakredi pditikası: Emisyon hacmini trilyonun altında tutmak için hükümetin gösterdıği çabalar sürüyor. Bu yüzden emeklilerin hafta sonunu parasız geçirmek zorunda kaldikları belirtiliyor. Ancak Hazine'nin nakit dengesi zoriandıkça emisyonun zorlanacağı da ortada. Krediler cephesinde de sonucu kamu kesiminin gereksinmeleri belirleyecek gibi görünüyor. • Faiz politikası: Büyük çapta iç borçlanmaya gitmek zorunda olan Hazine'nin banker faizleriyle özel tasarruflara talip olması olayij faizlerin düşmesini engelleyen etkenlerin başında yer alryor. Ote yandan özel kesimin kredi talebinin sürmesi de barv kaların kredi faizlerini (düşürmek şöyle dursun) arttırmak eğilimine girmelerıne neden oluyor. Üç aylık hesaplarda toplanan vadeli mevduatın yıllık malıyetinı yüzde 6365 olarak hesaplayan bankacılar, bu maliyet düşmeden ve kredi talebi azalmadan kredi faizlerinde düşme beklenemeyeceğini söylüyorlar. Bütün bunlar yüksek kredi faizlerinin 1985 yılında da süreceğini ve maliyetlerden fiyatiara yansıtılan finansman giderlerinin 1985 yılında da enflasyonu besleyeceğini gösteriyor. • Kur politikası: Başbakan Özal bu yıl kur ayarlamalarının daha yavaş gideceğini açıkladı ve Türk Lirası karşısında doların değerlenmesi bu yılın ilk ayında 1984'ün ilk ayına oranla çok daha az oldu. Özellikle doların dünyadaki seyri de dikkate alınarak dolara karşı kur ayarlamalarında daha yavaş gidilebilirse bunun içerdeki enflasyon ve enflasyon psikolojısine olumlu etkileri olabilir. Ancak her şeye rağmen 1985'te Doların Türk Lirası'na karşı değerlenmesinin yüzde 40'ın altında olmayacağı kanısı yaygın. Bu tahminle yüzde 25lik enflasyonu bağdaştırmak ise kolay değil. • Üretim ve arz yetersizlikleri: Geçen yıl özellikle bazı tarım ürünlerinde gözlenen üretim yetersizliklerinin anormal fiyat artışlan yarattığı görüldü. 1985 bu açıdan daha iyi bir yıl olabilir gibi görünüyor. Ayrıca çeşitli ürün ve mallarda ithalatın daha çabuk devreye sokularak ani fiyat yükselmelerinin önlenebileceği umuluyor. • KİT zamlan; 1984 yılında trilyona yaklaşan zamlarla ayakta tutulan KİT'lerin 1985'te daha da kârlı olacakları resmen ifade edildiğine göre, yine büyük zamlarla enflasyonu beslemeleri kaçınılmaz görünüyor. Bu saydığımız öğelere, kırılamayan enflasyon beklentisini ve bu beklentiyi körükleyen KDV'yi de eklemek gerekiyor. Tüm bu etkenler birlikte değerlendirildiğinde enflasyonun geleceği konusunda iyimser olmak hayli zorlaşıyor. Kredi faizlerinin yüzde 70'lerde dolaştığı bir ortamda yüzde 50'lik enflasyonu bir korunma kalkanı olarak kullanan özel sektörün faizler düşmsden yüzde 25'lik enflasyona razı edilebilmesi de son derece zor görünüyor. Hele hele 1986'da erişileceği söylenen yüzde 10 rakamı, iyimserliğin de ötesinde Türk ekonomisinin yapısını inkâr eden bir hayal gibi görünüyor. Enflasyonsuz büyümenin yolunu bulamadığı için enflasyon konusundaki tahminleri pek tutmayan Özal yönetiminın yılbaşındaki enflasyon iyimserliğinin yıl sonunda bir kez daha acıklı mazeretlere dönüşmemesini diliyoruz. Sönmez Hava Yolları zam yaptı BURSA (THA) BursaIstanbulBursa hattında sefer yapan Sönmez Holding Hava Yolları, zamlı uçuşlara bugün başlayacak. Ulaştırma Bakanlığı tarafından yeni tarifesi onaylanan Sönmez Holding Hava Yolları, 24 Eylül 1984'ten bu yana seferlerini sürdürüyor. Bugün başlayacak zamlı tarifeye gore, Bursaİstanbul tam bilet ücreti 6500, gidiş dönuş ücreti 11.700 lira oldu. Bebek bilet ücreti ise 650 lira olarak belirlendi. TÜSÎAD Başkanı: Takım oyununa taraftanm İSTANBUL (UBA) TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Şahap Kocatopçu, "Ekonomik ve siyasi konularda TÜSJAD Başkanı olarak şahsi fıkirlerimi beyan etmem mümkün degil, takım oyununa taraftanm" dedi. Kocatopçu, TÜSLAD Yönetim Kurulu'nun önümüzdeki hafta toplanarak, "ekonomik konularda göriişlerini açıklayacagını" bildirdi. Dün yurt dışma hareket etmeden önce sorulan yan.tlayan Kocatopçu, 25 ocakta yapılan genel kurul toplantısmda çoğunluk tarafından seçilmiş olmasının, kendisi için "memnunluk verici" olduğunu söyledi. TÜSİAD'ın başlıca ama Fiyatlar herkesi serseme çevirdi Ocak ayındaki fıyat artışlarıyla ilgili olarak çıkan haberler ve başlıklardaki çelişki okuyucuyu şaşırttı. «erkesucuzluky yatlar maalese taya koyuyordu. K o c a t ^ . Şahsi flkirlerimi eLem mümkün değil. ' * cının "Ulke ekonomisini yönetenlere ve yönlendirenlere, bilgüeri ölçüsünde yardımcı olnıak, katkılarda bulunmak" olduğunu belirtti. Ekonomi Servisi Fiyat artışları ve enflasyon konusunda halkın kafası iyice karıştı. Bir yandan çarşı pazarda karşılaştığı fiyatlar, diğer yandan yetkililerin gerçeklerle sık sık çelişen beyanları arasında bocalayan halkımız bunlara ek olarak basırun fîyatlarla ilgili çelişkili haberlerini de okuyunca şaşırdı. Basının ocak ayındaki fiyat artışlanyla ilgili haberlerine ve başlıklanna bakarak fiyatlann nasıl geliştiğini anlamak gerçekten çok zordu. örneğin, bir gazetemize göre, "ocakta mutfak yerinde saymış"tı. Bir diğerine göre dört kişilik ailenin mutfak gideri ocakta 2.565 lira artmıştı. Cumhurivet Ekonomi Servi Her gön çarşa pazara çıkan vatandaş da yetkililerin "Katma Deger Vergisi fiyatian düşürür" yolundaki beyanlarına ve bazı gazete başlıklanna rağmen fiyatların nasıl duştüğünü pek anlayamıyordu. özellikle gündeük ihtiyaç maddelerinde çarpıcı bir artış görülmemekle birlikte "düşüş"ten söz etmek de her halde mümkün değildi. Halkı, tüketiciyi bekleyen asıl sürpriz ise, galiba şubatta gerçekleşecekti. Ocak ayının kendine özgü koşullarını ve KDV şaşkınlığını atlatan esnafın yeni zamların hazırlığı içinde olduğu anlaşılıyor. Şubat ayı başında yürurlüğe giren ekmek zammı özellikle beslenmesini ekmeğe dayayan dar gelirli kesim için ayın ilk "müjdesi" olurken gübre zammı da gelecekteki ekmek zamlannın ilk işaretini veriyordu. Pakistan Milli Bankasrna Türk ortak İSTANBUL (a.a.) Türkiye İthalat ve İhracat Bankası, Pakistan'ın Milli Bankası "National Bank Of Pakistan"a, yüzde 20 payla ortak oluyor. Kuruluşunun birinci yılını kutlayan TİİB'in Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Erkmen, ortaklık önerisinin Pakistan Bankası'ndan geldiğini bildirdi. Göruşmelerin sürdüğunü belirten Erkmen, dunyaya yayılmış itibariı bir kuruluşla işbirliği yapmanın, İthalat thracat Bankası'nın dışa açılması bakımından yararlı olacağını söyledi. Aynı gün yayımlanan gazete haberleri si'nin araştırması da bu artışı doğruluyordu. Iki büyük gazetenin 2 şubat tarihli ekonomi sayfalannın başhklan da tam bir çelişki halindeydi. Başlıklardan birine göre "Herkes Ucuzluk Yapıyor'Mu. Diğerine göre ise. "Fiyatlar Maalesef Düşmüyor" du. Bu ikinci başlığı atan gazetenin mal ve hizmet kalemleri bazında yaptığı bir araştırma, ocak ayında 23 mal ve hizmette >uzde 3 ile yuzde 50 arasında değişen fiyat artışları olduğunu or AET'ye üyelik ve serbest bölgeler ANKARA, (a.a.) İhracat Geliştirme Etüt Merkezi UGEME) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, "Türkiye'nin AET'ye üyeliği, serbest bölge uygulamasına yönelik hazırlıklann gozden geçirilmesini" gerektirecek. İGEME araştırmasından, Türkiye'de kurulacak ticari serbest bölgelerin, Türkiye ile AET arasında 1971 yılında imzalanan katma protokolde belirlenen hükümler açısından bir sorun yaratmadığı belirtilerek, "AET'nin 4 Mart 1969 tarih ve 69/73 sayılı kararnamesi, mallara işlem uygulanmasına (boşaltma, aktarma, alınıp satılma, ambara kovma, örnekleme, sınıflandırma ve etkileme) izin vermekte, ancak iiretimi sımrlandırmaktadır" deniliyor. OPEC'tN HAM PETROL FİYATINDAKİ DEĞİŞME (varil başına dolar) Arap ağır (Suudi Arabistan) Arap haflf (Suudi Arabistan) Nijerya'mn hafif petrolü ABD dış yardımları 1986'da kısacak DÜNYA'dan OPEC'in kararh, dünya petrol piyusasına "istikrar 9 getirdi Ekonomi Servisi Petrol Ihracatçısı Ülkeler örgütü OPECin geçen hafta petrol fiyatlannda indirim yapmasırun ardından dünya petrol piyasasına "istikrar" geldiği bildiriliyor. Spot piyasada toplantı öncesi hızlı bir düşme eğilimine giren fiyatlann yeniden yükselmeye başladığına dikkat çekiliyor. OPEC petrol bakanlarmın hafif petrolün fıyatında 1.40 dolar indirim yapması ve ağır peUolün fıyatmı sabit tutmasının ardından tüm gözler OPEC üyesi ülkeiere çevrildi. özellikle petrol fıyatlanru yeniden gözden geçirmek için OPEC kararını bekleyen Ingiltere ve Norveç'in durumu merak konusuydu. Ancak, bu iki ülkenin de şimdilik bir değişiklik eğiliminde olmadığı belirtiliyor. Ingiltere'nin Kuzey Petrolünü çıkaran The British National Oil şirketinin henüz bir karara varmadığı ve var olan uygulamayı sürdürme isteğinde olduğu büdiriliyor. Spot piyasada petrol fiyatlarının yükselmeye başlaması üzerine kuzey petrolünde bir indirim kararının zor olduğu da vurgulanıyor. Geçen kasım ayında petrol fıyatlannı düşüren ve OPEC içindeki bunalıma neden olan Norveç'in de bir değişikliğe niyetli olmadığı bildiriliyor. Norveç, her ülkeyle "pazarlık usülü" satış uygulamasına devam edeceğini ve şubat ayı içinde yapılan pazarhklarda yurürlükteki fiyat uzerinden işlem yapıldığmı açıkladı. OPEC dışında en önemli petrol üreticilerinden biri olan Meksika'nın da bekleme eğiliminde olduğu gözleniyor. Meksika Petrol Bakanlığı'nın yaptırdığı bir araştırmada ülkenin fıyatlarda 1 dolarlık indirim yapması durumunda döviz gelirlerinin yılda 220 milyon dolar düşeceğinin hesaplanması Meksika'yı da "bekle gör" politikasına itti. Mısır'ın ise ham petrol fiyatlarında değişikliğe gideceği açıklandı. Geçen hafta yapılan OPEC toplantısına "gözlemci" Htzb birdüşme eğilımme giren petrol fiyatian, OPEC toplantısı sonrasında yeniden yükselmeye başladı. olarak katılan ancak ikinci günde toplantıyı terkederek ülkesine dönen Mısır Petrol Bakanı AbdelHady Kandil bazı tür petrolde fiyatlann artacağım diğer bazılarında ise düşeceğini açıkladı. Bununla birlikte bakan bunlann hangi tür petroller olacağını belirtmedi. Bakana göre karar Mısır Petrol Fiyatlandırma Komitesi'nin toplantısından sonra açıklanacak. Bununla birlikte Mısır'm fıyatlarda çok az bir değişikliğe gideceği ve piyasanın istikranyla oynamaya niyetli olmadığı belirtiliyor. Böylece, OPEC toplantısından çıkan karoıa 4 ülkenin itiraz etmesi ve şimdi uygulamadan kaldınlan "gösterge fiyat''ın 1 dolar düşürülmesi şimdilik dünya petrol piyasasında bir istikrarsıJzlık yaratmamış görünüyor. Özellikle, karar öncesi ellerindeki petrolü fiyatlar daha da düşer endişesiyle satmaya çabşan rafinerilerin karardan memnun kaldikları ve depolarını yeniden doldurmaya başladıkları bildiriliyor. Rafinerilerin bu girişimi, petrol fiyatlannın spot piyasada yükselmesine neden oluyor. WASH1NCTON (a.a.) Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan, 1986 butçe yasa tasarısını bugıin kongreye sunacak. ABD'nin yabancı ülkeiere yapacağı yardım, bu bütçe yasa tasarısında, geçici olarak 9.2 milyar dolar olarak belirlendi. ABD 1 nin yabancı ülkeiere yapacağı yardım, 1985 bütçesinde 10.2 milyar dolar iken, 1986 bütçesi yasa tasarısında geçici olarak 9.2 milyar dolar olarak saptandı. Yardımın 5.1 milyar doları askeri araç ve gereç olarak 2.8 milyar dolan da ekonomik yardım adı altında yapılacak. Ayrıca ABD Dünya Bankası ve uluslararası kalkınma kuruluşlanna da 5.3 milyar dolar yardım yapacak. Bu arada, bütçe ile 1.3 milyar dolar da yiyecek yardımı için ayrıldı. Bütçe açığının azaltılmasını amaçlayan 1986 Bütçe Yasa Tasarısı 1 Ekim 1985 tarihinde uygulamaya konacak. Tasanda askeri harcamalar artınlırken, kamu harcamalan kısıuyor. Türldye, Lslaııı Bankasrna dainıi üye oluyor DAKKA, (ANKA) Türkiye, lslam Kalkınma Bankası'nın 9'ncu yıllık governörler kurulu toplantısmda daimi üyeliğe başvurdu. Türkiye'nin bankadaki payı 160 milyon dolara çıkarılarak daimi üyelik yolu açılırken, banka ile üç üye ülke arasında 23.3 milyon dolarlık kredi anlaşması imzalandı. Toplantı sona ermeden öne yapılan seçimie Ahmed Muhammed Ali 5 yıllık bir sure için yeniden başkanlığa getirüdi. Mısır yeniden banka Mübarek Mısır'ı yeniden üyehğıne kabul edıld. banka üyesi yaptı. e Turkıye, Bangladeş m başkenti Dakka'da önceki gün başlayan ve dün sona eren lslam Kalkınma Bankası (İDB) governörler kurulu toplantısmda daimi üye olma istemini yineledi. tki günlUk toplantının başkanhğını yapan M.Syeduzzaman, Türkiye'nin daimi üye olmasında hiçbir prosedür engeli bulunmadığını söyledi. Daimi üyelik bir ülkenin bankadaki sermaye miktarı temel alınarak veriliyor. Toplantıda Türkiye'nin bankadaki payının 60 milyon dolardan 160 milyon dolara çıkanlması kararlaştınldı. Böylece, bankadaki payı açısından Türkiye'nin daimi üye olma yolundaki engel kalkmış oluyor. Bankanın daimi üyeliğini halen Suudi Arabistan, Kuveyt, Libya ve Birleşik Arap Emirlikleri yürütüyor. Yönetim Kurulu'nun geçici üyeliklerine de üç yıl için Cezayir, Malezya, Pakistan, Gabon, Tunus ve Yukarı Voka getirildiler. Bu arada, Türkiye'nin yanı sıra Bangladeş'in bankadaki payı da 20 milyon dolardan 25 milyon dolara çıkarıldı. IDB ile üç üye ülke arasında toplam 23.3 milyon dolarlık kredi anlaşması imzalandı. Anlaşma uyarınca, Kuzey Yemen'e 8.8 milyon dolar, Fas'a 7.3 milyon dolar, Tunus'a da 7.2 milyon dolarlık kredi verilecek. SERMAYE PIYASASEVDAN Hazırlayan YENER KAYA Dünya borsalarında geçen hafta LONDRA BORSASI Hafta başında Ingiltere 'nin önde gelen bankalarının, Merkez Bankası'nın ardından kredi faiz oranlarını iki puan artırarak yüzde 14 yükseltme kararlan sonrasında Londra borsasındaki hisse senedi fiyatlannda düşüşler kaydedildi. Geçen hafta sonunda 1284.2 olan Financial Times 100 endeksi hafta başında bir ara 1241.7'ye kadar indi. Ancak hafta ortasında OPECin ham petrol fiyatlarını 1 dolar kadar indirme yönünde aldığı çoğunluk kararının piyasadaki belirsizliği bir ölçüde ortadan kaldırarak sıerlini istikrara kavuşturması hisse senedi piyasasına canlılık getirdi. FRANKFURT BORSASI Wall Street'teki canlılığın etkilen ve Federal Alman şirketlerinin hisselerine olan iç ve dış talebin yüksekliği nedeniyle Frankfurt hisse senedi piyasası hareketli bir hafta geçirdi. Piyasadaki talebin çoğunlukla kimya, elektrik ve makine gibi ihracata yönelik malları üreten şirketlere yö'neldiği görüldü. Geçen hafta sonunda 1139.3'e düşen Commerz Bank Endeksi bu hafta sonuna doğru 1148.6'ya kadar yükseldi. NEW YORK BORSASI Hafta başına durgun giren New York borsasında Cenevre'deki OPEC anlaşması ve ABD Ticaret Bakanlığı 'nın dış ticaret açığının rekor bir düzeye ulaşarak 123.3 milyar dolara çıktığını açıklamasından sonra bir hareketlenme göhildu. Geçen hafta sonu kapanışta 1272 olan Dow Jones endeksi bu hafta sonuna doğru 1292'ye kadar yükseldi. ŞirkeÜerîn ne kadar temettü dağıtaeağı tahıııiııleri başladı Çoğu borsacı geçtiğimiz haftayı "siftahsız" kapatırken, Menkul Kıymetler Borsası için ortak yorum "ük yok" şeklinde oldu. Bir önceki haftaya kadar az da olsa belirgin bir canlılığın yaşandığı borsada geçtiğimiz hafta içinde hemen hemen hiç işlem olmamasmı devletin en büyük banker olmasma bağlayan piyasa uzmanları, şu anda devletin piyasaya bir yandan T.C. Merkez Bankası ve T.C. Ziraat Bankası kanalıyla Hazine bonosu ve T. İş Bankası kanalıyla da gelir ortaklığı belgesi sürmesinin özellikle hisse senedi piyasasırun olumsuz yönde etkilemesine yol açtığını belirtiyorlar. Ayrıca, hisse senedi piyasasında kâr marjlarının yüksek olmasının da piyasada müşteri açısından bir olumsuzluk yarattığını kaydeden piyasa uzmanları, işlenen bu hatanın aracı kunımlarca sürdürülmesi halinde alıcı satıcı müşterilerin giderek piyasada n ellerini çekeceğini savunuyorlar. öte yandan, T. Iş Bankası kurucu hisseleri yine haftayı primli açtı. Bu kâğıdın primm yapmasının iki etkeni olduğunu belirten yetkililer, bu tür hisselerin piyasada hem az olması hem de bankanın bu yıl, geçtiğimiz yıla oranla yüksek temettü verme ihtimalinden kaynaklandığmı öne süruyorlar. Geçtiğimiz hafta piyasa alım satım açısından suskun bir dönem yaşamasına rağmen bazı şirketlerden sızan tahmini temettü haberlerine göre randıman hesapları yapılmaya başlandı. iadesi tüm Geür Jfergisi ödeyenlere yuygınlaşacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Hükümet KDV'de doğacak olası bir deligi örtmek için "faturalı yaşam"a güveniyor. Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, ücretlilere vergi iadesi uygulamasının tüm Gelir Vergisi mükelleflerini kapsayacak şekilde genişletilmesine karşı olmadıklarını söyledi. Bakan Aral, bir süredir Maliye ve Gümrük Bakanlığı bünyesinde yürütülen ve sadece ücretlilerin değil, tüm Gelir Vergisi ödeyenlerin "faturalı yaşam" kapsamına alınması yolundaki çaüşmalanna değinerek şöyle dedi: "Bu uygulamaya hükümet olarak karşı değiliz. Çünkü bem sosyal adalet açısından hem de vergi denetimi vönunden son derece yararb olur kanısındayu." Hükümetin Katma Değer Vergisi'nin yurürlüğe girdiği yılbaşı itibanyla "faturalı yaşam"m kapsam ve oranını genişlettiğini hatırlatan başkentteki ekonomik çevreler şu yorumu yaptılar: " 2 milyonu aşkıa ücretliden sonra bir o kadar da esnaf, sanatkâr ve meslek erbabının fatura toplamaya başlaması vergi sisteminio belgeye baglanmasını hızlandıracaktır. Böylece KDV'nin fatura isteyenler tarafından denetimi de otomatik hale dönüşecektir." BAZI ŞİRKET HİSSELERİNİN TAHMİNİ TEMETTİ VE RANDIMAN HESAPLVRI Hisse senedi cinsi ANADOLV CAM ARÇELİK BAGFAŞ ÇtMSA DÖKTAŞ HEKTAŞ KAV KOÇ HOLDİNG (Eski) KOÇ YATIRIM KORDSA (Eski) LASSA POLYLEN RABAK SARKUYSAN SfFAŞ T.Siemens Tahmini temettü 28 50 100 20 40 150 150 150 56 50 30 200 40 20 200 105.5 (kesin.) Randıman (%) 14 28 33 8 16 25 20 20 28 14 20 22 27 14 19 18 İngiltere Dışişleri Bakanı ekonomik konuları görüşmeye geliyor ANKARA, (a.a.) Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu ile tngiltere Dışişleri Bakanı Sir Geoffrey Howe arasında yapılacak resmi görüşmelerde, özellikle ekonomik konular Ustünde durulacağı öğrenildi. Sir Geoffrey Howe, Dışişleri Bakanı Halefoğlu'nun davetlisi olarak resmi bir ziyaret için "11 şubat pazartesi gunü Ankara'ya gelecek. Ankara'daki görüşmelerde, iki ülkeyi ilgilendiren siyasi ve ekonomik konuların yanı sıra, Türkiye Avrupa ve Türkiye AET ilişkileri üstünde de dunılacak. Bu arada uluslararası sorunlar, silahsızlanma, DoğuBatı ilişkileri ve İran Irak savaşlanyla ilgili görüş alışverişinde bulunulacak. DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu 452 lira 65 kuruş olarak belirtedi. Dövız Dovizin Döviz Efektıl Efektıf Cinsi Alış Alış Satış Satış 1 ABD Doları 452.65 457.22 452.65 461.70 1 Avustralya Doları 366 28 369.98 347.97 373.61 1 Avusturya Şılini 20.32 20.53 20.32 20.73 1 Batı Alman Markı 142.50 143.94 142.50 145.35 1 Belçika Frangı 7.12 7.19 6.76 7.26 1 Fransız Frangı 46.66 47.13 46 66 47.59 1 Hollanda Florini 125 98 127.25 125 98 128.50 1 isveç Kronu 50.00 50.51 50.00 51.00 168.07 1 İsviçre Frangı 169.77 168.07 171.43 100 halyan Lireti 23.14 23.37 21.98 23.60 100 Japon Yeni 176.44 178.22 167 62 179.97 1 Kuveyt Dınan 1479.94 1494.89 1405.94 1509.54 1 Stertin 509 91 515.06 509 91 520.11 1 S. Arabistan Riyali 126.45 127.73 120 13 128.98 Kastelti'nin en büyük faiz ödemesi bugün başhyor Tasfıye halindeki Banker Kastelli'ye ait son ve en büyük faiz ödemeleri bugün 4. Vakıfhan'daki merkez şubesinde başhyor. Yaklaşık 80 bin müşterinin 1 milyar 170 milyon liralık faiz alacağı olan merkez şubeden ödemeler şubat ayı sonuna kadar sürdürülecek. Bilindiği gibi, gerek Banker Kasıelli gerekse de MENTAŞ ve BİMTAŞ adlı bağlı bankerlik kuruluşlannm müşteri faiz ödemeleri şimdiye değin kademeli olarak yapılmış olup merkez şube ödemesi en sona bırakılmıştı. Tasfiye kurulu yetkililerinden alman bilgiye göre şimdiye değin açılan şubelerden faiz alacağı olan müşterilerin yaklaşık yüzde 70'ine faiz alacaklarımn ödendiği beSirtildi. tahvillerinde ilk itfa yapıldı Arçelik A.Ş.'nin 13. tertip A. B ve C serisi olmak üzere toplam 700 milyon nominal değerli tahvülerinin ilk itfa çekilisleri yapıldı. Yüzde 50 sabit faizli olan tahviller 6 ayda bir ödemeli olup A serisi tahviller 1 şubattan itibaren, B serisi tahviller 15 şubattan ve C serisi tahvillerin de 1 marttan itibaren T. Garanti Bankası'nın tüm şubelerinde anapara ve faiz ödemeleri yapılacak. Arçelik ATAKOY'DE Her yanı deniz manzaralı lüks daire, sahibinden satılıktır. Tel: 356 75 18 • Nufus cuzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. İSMAİL TOPAL