Katalog

27 KASIM 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den Dış ticarette tanm ile sanayî rol değiştirdi ANKARA, (ANKA) Dış ticaret açığına etkileri bakımından tanm ile sanayi kesimlerinin roüeri değişti. Dış ticaret açığının azalması yönünde tarınun yaptığı olumlu katkının giderek azaldığı, buna karşıük sanayi üriinlerinin daha az açık vererek toplam açık üzerinde olumlu etkide bulunduğu belirlendi. Dış ticaretteki dokuz aylık gerçekleşme üzerinden yapılan hesaplar, tarım ve hayvancılık ürünleri ile tarıma dayalı işlenmiş ürünler dış ticaretindeki fazlaiığın geçen yıla göre 178 milyon dolar azaldığını, sanayi ürünlerindeki açığın ise 489 milyon dolarlık gerilemeye konu olduğunu gösterdi. Ban kalar gözdelerini kırmıyor Bankalar, sağladıklan önemli kambiyo kârlan karşısında ticaret ve sanayi kesiminin krema tabakasını oluşturan ve dış ticaretin büyük kısmım gerçekleştiren 150200 gözde müşteriye büyük ayncaiıkiar tanıyorlar. Içe dönük üretim ve ticaret yapan eski gözdelehn kredi piyasasındaki egemenliği, şimdi dışa açılma başarısmı gösteren ve mali yapılarmı giiçlendiren yeni gözdelerin eline geçti. NECMİ ÇELİK Türkiye'nin 24 Ocak kararlanyla başlayan ve ihracatı ekonominin lokomotifi olarak kabul eden dışa açılma politikası, bankalarla kredi müşterileri arasındaki ilişkileri de köklü değışıkliğe uğrattı. Daha 56 yıl öncesine kadar eşdost ilişkilerinin etkin olduğu ve bankaların en iyi müşterilerinin içe dönük üretim ve ticaret yapan firmalardan oluştuğu kredi piyasası artık dışa açılma başarısmı gösteren, mali yapılannı ve öz kaynaklarını güçlendiren "yeni gözdelerin" egemenliğine girdi. Sayılan 150 ile 200 arasında değişen ve hemen hemen tamamı îstanbul, tzmir, Adana ve Ankara'da yerleşik bulunan "gözdeleri" kapmak için yabancı bankalar ve özel finans kurumlan da dahil tüm bankacıhk kesimi bu firmalann peşine düştü. Bankalar, ticaret ve sanayi kesiminin krema tabakasını oluşturan ve Türkiye toplam ihracatının büyük kısmını gerçekleştiren 150200 gözde müşteriye, sağladıkları önemli kambiyo kârları mevduatının önemli bir bölümünü yaratan Anadolu müşterisi, bankalann nimetlerinden çok \aptığımız amsttrmalara göre bankalar gözde lever, Sandoz, Roche, Hoechsı, Pfizer, Goodye daha az yararlanıyor. müşterileri grup gnıp listelendiriyorlar ve grupar, Ciba Geigy, BP, Pirelti, Philips, gözde yabanBankalar ayrıca aldığı krediyi içine giren her firmamn mali hareketlerini yakın a firmalann önde gelenleri. geri döndüremeyen "eski gözdetakibe alarak izliyorlar. Hangi firmamn hangi ^rediterin büyük ktsmımn dış ticaret işlemlerilerin" buyük kısmının üzerine de bankayla ne kadar hacimde iş yaptığı da ayrıca neyönelmesi ve bankaların da davizli işlemler çarpı işareti koydular. Bir anlamizleniyor. Türkiye'nin en büyük iki grubundan den büyük kârlarelde etmesi, dış ticaret sermaye da bu firmalar kara listeye alınKoç^ın en az 30 firması, Sabaneı'nın da 40 fir şirkeilerini gözdekr arasına soktu. Daha yakın za~ dı. özeUikle 19791981 yıllan araması bankalarıngozdest Dmçkök Grubu'ndan 11,mana kadar 27 dış ticaret şirketiyie her banka iş sında büyük çapta kredi kullanaProfuo'dan 10, STFA Grubu'ndan 11, Anadolu yapmak isterken son zamantarda hayali ihracat rak dış kaynaklarla holdingleşen Endüstri Holdîng'ten 1S, Eczactbası'dan 5, lek tartışmatannın yoğunlaşması bazı firmalan gözbu eski gözdeler için yeni kredi fen Grubu'ndan 11, Yaşar Holding'ten 5, AUurkoi düşürdü. hayal oldu. den dan 6, Altınyıldu Grubu 'ndan 4 ve ENKA Gru Ortadoğu ve Kuzey Afrika ulkelerinde konut öte yandan ise verilen kredibu'ndan Sfîrma bankaların gözde mitsteri liste ve altyapı yatmmlanndaki azalma sonucu dış münin geri dönmeme tehlikesi bansine girenlerden bir kısmı. teahhitlik sektörii bazı sorunlarla karşı karşıya bu kaların kredi ilişkisine girebileBorusan Grubu, Otomarsan, Şişe Cam Grubu, lunmasınakarşm iç inşaat sektörünün son UytlBagfaş, Dinarsu, Cihan Şirketler Grubu, Aymar, canlanmaya başlaması, bankaların ilgisini bu cekleri gözde muşteri sayısını da yüzlerle sınırlı bırakırken, mali Ardem, Çiftçiler, OyakRenault, Aydm Bolak, alanda yatınm yapan fırmalara yöneltti. Bu firAkm Tekstil, META, Diirüst Kiınya, Bitlis Hol malann cazibesi dış kredi kullanmaları, döviz ka kesimdeki "kâr pastasına" ortak olanlann sayısının artışı, bankading, Rabak, Masas, gözde müsterilere diğer örzandtrıa faaliyellerde bulunmalarından kaynaklararası rekabeti de iyice kızıştırnekler. lamyor. 20'ye yakın inşaatfirmasıbankaların göz dı. Yaygın şube ağına sahip büTürkiye'deJaalıyet gösteren yabancı şirketler de müşterileri içine girıyor. Ata İnşaat, Doğui, de yük bankaların "büyüklüğün" bankalan peşinden koşturan en gözde müsterilerESKA tnşaat, Tekfen inşaat, ESKA, GAMA, arasında yer alıyor. Bir bankacı yabancı şirkeüeTekser, Yüksel tnşaat, Güriş, STFA tnşaat, Etmaş, sonucu oluşan genel gider >ükü rin çok nazlı olduklarım ve en küçük bir hizınet EnerjiSu, Palet tnşaat, Koray İnşaat, Kutlutaş, nedeniyle az şubeli, sadece dış tikusurunda oaşka bir bankayı tercih ettıklerini be Ali L'stay, Orhan Yavuz, Stri İnşaat, Alarko bu caretin finansmanından gelir sağlayan ve mevduat toplama lirtiyor. Sianens, Polyitn, IBM, Sheü, MobU, Vmsektördeki gözdelere örnek olarak gösteriliyor. zahmetine katlanmayan "ihtisas Büyük kambiyo kârları sağlayan 150200 seçkin müşteriye taviz yarışı hızlandı GÖZDELER KİM? ' Çimento üğü gümrüğünü sıfirlayaeağiz Ekonomi Senisi GlMA'nın Îstanbul EminönU mağazasının açılısını yapan Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, çimento fiyatlarının serbest bırakılmasıyla birlikte iç piyasada bir dengenin oluşturulması için çimento ithalatından abnan gümrük oranının sıfırlanacağını söyledi. GİMA^ nın, Îstanbul Belediyesi'ne bağfi tanzim satışlarını devralarak yeniden faaliyete geçmesi konusunda ise Aral şunlan söyledi: "Eiz önce Migros gibi olmaya çalışa?cagız, ona ulaşmaya calışacağız. Migros'un bu konuda (opluma büyük katkılan olmuştur. Devlet kuruluşu olarak bizim onla> ra göre daha avantajımız var. Biz varız, Migros var, böykce bir r«> kabet olacaktır. Gönül ister ki böyle birçok supermarket acdsın. Çünkü bunlar vatandasın yar^nna olacaktır." • Açıhştan sonra gazetecilerin sorusunu yanıtlayan Sanayi vfc Ticaret Bakanı Aral, silah sana*yii konusunda birçok ABD'li ve Avmpalı firmalann öneride bıu lundu! lannı hatırlatarak, "Ya,pacagıınız silahlarla önce kendi ihti>ncımızı karşıiayacagız, dabâ sonra dışanya da satabiliriz" der di. Ortadoğu ülkelerine Türkiye1 nin ileriki tarihierde silah satıp satmayacağı konusundaki bir so^ ruyu ise Aral şöyle yanıtlad*»: "Biz komşulanmua silah satmayı düşünmüyoruz. Özellikle Iran ve Irak'a kesinlikle silah satılmayacaktır. Şu anda böyle bir şeyi konusmak da zaten dogru degUdir." Demir çelik üretirninde kullanılan elektriğe zam yapılmayacağını da söyleyen Aral, ileride elektriğe zam yapıldığı zaman demir çelik sektöründe kullanılan elektrik ücretinin sabit cağını belirtti. Cahit Aral: Latin Amerika'ya dışsatıma destek ANKARA, (a.a.) Ihracatın teşvik edilmesi amacıyla, çeşitli sektörlere değişik oranaa verilen vergi iadelerinin yeniden düzenlenmesi çalışmalan çerçevesinde, Uzakdoğu ve Latin Amerika1 daki ülkeleri de Türkiye^nin dış pazarlanna katmak amacıyla bu ülkelere yeni teşvik önlemleri sağlanması üzerinde duruluyor. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nda yürütulen çalışmalarda, dış ticaret sermaye şirketlerinin toplandığı "Dış Ticaret Dern€gi"nin bu ülkelere yapılacak ihracata yüzde 1 oranında daha fazla "prim" verilmesi önerisi ağırlıklı olarak ele alınıyor. Ayrıca, Hazine ve Devlet Planlama Teşkilatı'nın alternatifli önerileri de değerlendiriliyor. Bu ülkelere taşımacılığın teşvik edilmesi için de çâhşılıyor. Jak Kamhi: Sanayici tüccar olma arayışında İSTANBUL, (ANKA) Profilo Holding Yönetim Kurulu Başkanı Jak Kamhi, Türkiye'de bugün en büyük sorunun para olduğuna işaret ederek "önceteri tüccar 'ben nasıl sanayici olurum' arayışı içindeyfcen bugün sanayici 'ben nasıl tuccar olurum' arayışı içine ginnistir" dedi. Enflasyonla mücadelede en büyük ağırlığın, verimlilik artışına verilmesi gerektiğini belirten Kamhi, "Benim için en önemli veri milli gelirdir. Kişi basına milli gelir 13001400 dolara çıkugı zaman enflasyon da aşagıya çekilmiş olacaktır" şeklinde konuştu. Jak Kamhi yurt dışı müteahhitlere Merkez Bankası kanalıyla verilecek 500 milyon dolarlık teşvigin sanayicilere de tamnmasını istedi ve dolar kredisinin banka kredisinden daha cazip olduğuna işaret etti. karşılığında her türlü bankacıhk hizmetinde büyük ayrıcalıklar tanıyorlar. Normal kredi faizlerinin yüzde 65'e ulaştığı bir dönemde gözde müşteriler için faiz oranlan yüzde 50'ye kadar inebiliyor. Kredilerin daha çok kısa vadeli dış ticaret işlemlerine kayması sonucu, bankaların birçoğunda orta ve uzun vadeli yatınm kredileri fiilen işlemez hale geldi. Gerek ihracatta gerekse ihtalatta işin gerektirdiği kredilerin kısa vadeli olması risk unsumnu azaltuğı için bankalar topladıkları mevduatı bu alana kaydırmayı tercih ediyoriar. İhracat kredileri dışında nakdi Türk Lirası kredileri de kısa vadeli olmak koşuluyla ve işletme kredisi biçiminde yine "gözde Fındık için Meclis araştırması istendi ORDU, (Cumhuriyet) Ordu Milletvekilj Hüseyin Avni Sagesen ve 6 arkada$ı, TBMM Başkanligı'na bir önerge vererek, fındık konusunda araştırma açılmasını istediler. SHP Milletvekılleri Hiiseyin Avni S»gesea, Sabri Innak, Haaıı Altay, Ömer Kuşhan, Erol Ağagil, Şehmuz Bahçeci, M. Se>fi Okta> tarafından verilen önergede özetle şoyle denildi: "Hukumelio ifinde bulunduğumuz yıllarda fındıga >« fındık iircticisi•e karşı aldıgı ve almakta oldugu Uvır ve karariar ekopomi>i ters yonde etkitemektedir. İ relici. esnaf ve Hazine zarsra sokulmakla. diinist tuccar saf dışı birakılmakta, holdingler geniş kitleter zaranna devlel destegi ile zenginleştirilınektedir. ABD bademinin ithaline izin verilmis olması, çokuluslu şirkel oyunlanıun ne denli korkusuz sergilenmekte oldugunun açık bir belgesidir. Fiskobirligin vok edilmesiae dognı adımlar alılmakta, ürelicinin guveninin sarsılması için ne gerekiyorsa >apılraakladır." muşteri" tabakasına yöneliyor. Bankacıhk çevrelerinden edindif imiz bilgilere göre gerek kısa vadeli kredilerde gerekse ihracat kredilerinde faiz oranlan bir gözde müşteriden diğerine farklılıklar gösteriyor. Nakit paraya ihtiyacı az olan ve yılda bir ya da iki kez nakit kredi talep eden en gözde 8 ve 10 firma için kredi faizi yüzde 50'ye iniyor. İkinci derecedeki gözdeler için (ki bunlar 30 ve 40 civannda) faizler yüzde 53 ve 55 arasında oluşuyor. Daha sonraki 100150 gözde firma da yüzde 55 ile yüzde 57 arasında faizle kredi kullanabiliyorlar. Pamukbank'ın kredilerden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cemil Köksal'a göre yabancı bankaların gelişiyle hızlanan rekabet özellikle krema muşteri tabakası üzerinde yoğunlasıyor. Köksal göruşunu şöyle ifade ediyor: "Aslında söz konusu firmalara daha önce göslerilmesi gereken ihtimam, şimdi veriliyor. Bankalar rekabet koşullan içinde gözde müşteriler için eskiden olmavan indirimleri yapıyorlar. Her banka en fazla tavizi verrae yartşmda. Türk Lirası kredi faizterinde yüzde 50'ye veya daha altına inildiğinde, özellikle eğer miişteri ihracat ve ithalat yapan bir firma ise bankaya kredi fairinin daha üzerinde gelir sağlayabiliyor. Böylece bankalar faizlerden yaptıklan indirimi diğer bir cephede komisyonlar yoluyla kapaiabiliyorlar." KlMİLERt GÖZDEN DÜŞTÜ Banka kaynaklarınm büyük kısmı metropollerde yoğunlaşan 150200 gözdeye tahsis edilirken, bankalan" ve tek veya birkaç şubeli yabancı bankalarla rekabet etmeleri de güçleşti. American Express Bankası'mn Genel Müdür Yardımcısı Metin Berk Bankacılığın esas kuralının riski göze almak olduğunu savunarak şöyle diyor: "Yabancı bankalann sağlam muşteri aramalan doğaldır. Her banka tabii ki saglam müşteriyle çalışmak ister. Paranuı geri döniip dönmejecegi bankacılıkta çok önemli olduğu için kredi müşterilerinin çok sıkı bir mali analizini yaparız. Dolayısıyla krediye karşılık gayn menkul ipoteği arama gibi tekniklere basvurmaya gerek kalmaz. Paranın maiivetini müşteriye ayirdığımız zamana ve onun iş hacmine göre belirleriz. çok zaman harcarsak para ve hizmet de pahalı olur." Serbest bölgelere altyapı fonu ANKARA, (a.a.) Başbakanhk Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Kurulu, Mersin ve Antalya serbest bölgelerinin altyapı inşaatlan için gereken finansmanın Kamu Ortaklığı Fonu'ndan karşılanmasını kararlaştırdı. Mersin ve Antalya serbest bölgeleri altyapı inşaatlan için toplam 5 milyar 590 milyon lira harcama yapılacak. Kamu Ortaklıjiı Fonu, serbest bölgelere 1986 yılında 4 milyar 540 milyon, 1987 yılında 750 milyon, 1988'de de 300 milyon lira ödeyecek, kamu ortaklığı idaresi serbest bölgelere sağlayacağı fınansmanı, 1989 yıhndan itibaren geri almaya başlayacak. 1989 yıhndan itibaren, "Serbest Bölgeleri Tesis ve Gelistirme Fonu"nun yüzde 25'i döviz olarak Kamu Ortaklığı Fonu'na aktanlacak. Dizel motor ithaldtı için 4 soru ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Şoför esnafı için dizel motor ithali bu kez Meclis gündemine getirildi. SHP Kayseri Milletvekili Mehmet Üııer, şoför esnafıyla kumar oynandığını bildirereİc, Sanayi ve Ticaret Bakanı Aral'a dizel motorun ilan ettiği fiyatın iki katına satılmasını nasıl açıklayacağını sordu. Üner, TBMM Başkanlığı'na verdiği soru önergesinde Sanayi ve Ticaret Bakanı Aral'ın dizel motor ithali için hangi firmalara yetki verildiğini ve bu firmalann ithal ettikleri motorlar için ne oranda gümrük vergisi ödedikleri sorulannın yanjtlanmasını istedi. Üner, dizel motoru için şoför esnafına yüzde kaç faizle kredi verildiğini de sorduğu önergesinde bu kredinin yetersiz olduğunu belirterek, Aral'a şu sorulan yöneltti: " 1985 yılı mayts ayında basında çıkan beyanınızda ithal dizel motorun 850 bin liraya şoför esnafına verilecegini söylemiştiniz. Bugün ise, fiyatlar sizin beyaoınızın iki katına ulaşmıştır. Fiyatların bu denli yükselmesini nasıl izah edersiniz? tthal edilen bu motorlar için bakanlığınız bugüne kadar neden fiyat tespiti yapmamıştır? Şoför esnaf ıımza astan yüzünden pahalı ya mal olacak bu uygulama yerine sıfır gumruklü orijinal dizel motorlu >eni otomobil getirtmek gibi bir uygulamayla kalıcı çözum getirmeyi düsünur müsünüz? Piyasada birtalum ticari kişi ve kuruluşlarca şoför esnafına dizel motor vereceği/ diyerek 200 bin lira peşinatla sıra kaydı yapılarak para alındığı ifade edilmektedir. Sizce esnafımızın bu kesimi, bu lür bir uygulama ile amacına ulaşabilecek midir, yoksa kumar mı oynamaktadır?" Dolarda zafiyet beUrüsi Amerikan parasmın son günlerdeki hızlı değer kaybı uzmanlarca güçlü dolar imajınm zayıfladığı şeklinde yorumlanıyor. ABD ekonomisine ilişkin olumlu göstergeler bile artık dolara güç katamıyor. Ekonomi Servisi ABD Dolarunn son günlerde uluslararası döviz piyasalarında başta Japon Yeni ve Batı Alman Markı olmak üzere, önemli tüm paralar karşısında hızlı bir düşüşe geçmesiyle "giiçlü dolar" imajınm giderek zayıfladığı belirtiliyor. 22 eylülde 5 Batılı ülkenin aldığı "dolan dizginleme" operasyonunu izleyen dönemde Amerifcan parası, kontrollü bir yumuşak inişe sürüklenirken geçen haftanın son iki gününden bu yana dolann zafiyet belirtileri gösterdiği iddia ediliyor. Dolann son değer kayıplarıyla belli başlı paralar karşısında 20 ayın en düşük değerinden işlem gördüğünü kaydeden uzmanlar, ABD ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde beklenenden daha hızh büyümesinin bile Amerikan parasına güç katamadığına işaret ediyoriar. Ayrıca, daha yakın zamana kadar Merkez Bankalan doları 2.60 mark ve 210 Japon Yeni sınırlannda tutma çabası gösterir Balıkesir Ticaret Odası tarafından düzenlenen başarıh işadamlarına ödül töreninde konuşan VehbiKoç, "2.2 milyon vergi mükelleflnden 1 milyonu ya vergi ödemiyor, ya da az ödüyor. Vergi kaçağı bir an önce engellenmelidir" dedi. KtSAKlSA... BlRİNCt Uluslararası eğitim araç ve gereçleri fuan bugün saat U'de Mecidiyeköy FM, Meliha Avni Sözer Kültür ve Ticaret Merkezi'nde açılıyor. COCACOLA, Türkiye'de de ABD'deki gibi plastik kasalarda pazarlanmaya başlandı. Yetkililer bu uygulamanm sürumü arttıracağını savunuyorlar. ANKARA Enternasyonal Otelcilik 8 milyar 750 milyon liralık sermaye ikinci apellerini ödedi. Akbank'ın da ortak olduğu şirket Ankara Hilton Oteli'ni yapacak. YAPI VE KREDİ Bankası'mn "Pazarlama Teknikleri Semineri" bankanın Bayramoğlu tesislerinde yapıldı. Seminere bankanın Ankara ve îstanbul bulge ve şube müdürleri katıldı. COMMODORE 64 Türkiye pazarı için özel Türkçe klavye hazırladı. SİMTEL Wilo sirkülasvon Dompalan tanıtım semineri surüyor. TURYAG'ın ödenmiş sermayesi 6 milyar 985 milyon liraya çıkarıldı. RABAK Türkiye'de ilk defa göztaşı ihracatını gerçekleştirdı. Mükelleflerin yarısı vergi kaçırıyor BALIKESİR, (Cumhuriyet Ege Burosu) Ticaret Odası'nın yeni açılan toplamı salonunda başanlı işadamlarına ödül töreninde bir konuşma yapan Vehbi Koç, "2.2 milyon vergi mükelleBorsalarda dolara güven azaldı. Dolann yıl sonunda 190 yen, 2.50 finden 1 milyonu ya vergi ödemiyor, ya da az ödüyor. Vergi kamcrka düşmesi bekleniyor. çağı bir an önce engellenmelidir" Geçen hafta sonu ABD Mer dedi. Ticaret Odası Baskaru Edip ken, şimdi dolar bu paralar karkez Bankası FED'in Başkanı Pa Uğur da "Vergi ödeyenle ödemeşısında psikolojik limitler olarak ul Volcker'in, yen ve markın dogösterilen 2.60 mark ve 200 yen yen arasındaki haksız rekabeıe lar karşısındaki paritelennin hedüzeyinin bile altına indi. Gerek son verilmelidir" biçiminde konüz istenen düzeyde olmadığını ABD mali kaynaklarının gereknuştu. açıklaması ve faiz oranlanndaki se diğer ilgili çevrelerin AmeriEn çok vergi ödej'en, ihracat düşüş beklentisi de Amerikan kan ekonomisine ilişkin her söyapan 20 başarıh işadanuna veparasının değer kayıpları uzerin rilen ödül törenine katılan işadazü bugünlerde dolann değeri de etkili oluyor. Kimi ekonomistüzerinde etki yapıyor. Dolann bu mı Vehbi Koç yaptığı kısa konuşler dolann yıl sonu değerlerini duyarlıiığı, "giiçlü para", "istikmada "Türkiye'de 2.2 milyon 2.50 Alman Markı ve 190 Japon rarlı para" imajına golge düştuvergi mükellefi var. Bunlardan Yeni olarak görüyorlar. ğü biçiminde yorumlanıyor. yaklaşık 1 milyonu ya vergi ödemiyor. ya da az vergi ödüyor. Bu vergi kaçakçılıgının bir an önce önlenmesi gerekir" dedi. Ticaret Odası Başkanı Edip Uğur da konuşmasında hükümetin ekonomi politikasmı eleştirdi. Uğur, enflasyonun önlenemediğine işaret ederek sözlerini şöyle sürdürdü: "Yeterii kaynak temin olmadıgı taktirde özellikle 1986'da ödenmesine baslanacak olan DÇM borçlannın, ya yatmmlardan kısınlı yapılması ya da emisyoa yoluyla karşılanması gerekmektedir. Her iki alternatifin de 1986'da ekonomimizde beklenen hedeflerden saptınlacak nitelikte olduğu endişesindeyiz. Vergi ödeyen ile ödemeyenler arasındaki ödemeyen lehine teşekkul eden haksız rekabetin engellenmesi, mükellefin devlet barcamalanna katılma payının gerçekçi ve adaletli bir biçimde tespiti amaçlanna yönelik olarak hazırlandığı ifade edilen paket, bilindiği uzere 12 adet vergi kanununda önemli değişiklikleri öngörmektedir. Yeterii ve tam olarak adaletli bir sistem olduğundan endişeliyiz." Sanayici Vehbi Koç: DUNYA'dan Ingiliz işadaıtıları Thatcherldan yakınıyor Ekonomi Servisi Ingiltere Işadamları Örgutü Başkanı, Thatcher hukümetini faiz hadlerini düşürmeye ve enflasyonu sterlinin değeriyle kontrol politikasını terketmeye çağırdı. Ingiliz Sanayii Konfederasyonu Genel Direktörü Terence Beckett, artan maliyetlerle genel ekonomik sorunların faturasını kendilerinin ödediklerine işaret etti. Beckett, Thatcher'ın politikasının direkt olarak ihracatçı şirketlerle, ithal mallanyla rekabet eden sanayi şirketlerine yönelik olduğunu vurguladı. Hükümetin 1986 yılı için planladıği kamu harcamalanndaki kesintiden vazgeçmesini isteyen tngiliz Sanayii Konfederasyonu, yayımladığj bir raporla da hükümetin işsizlikle mücadelede 1 milyar sterlinlik harcama yapmasını istedi. Etkili gıda denetimi için yönetmelik hazırlayan Danışma Kurulu: Gıda denetimi zabüadan ahnıp uzmana verilsin İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Etkili bir gıda denetiminin sağlanması için Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Gıda Danışma Kurulu bir yönetmelik hazırlayarak bakanlığa sundu. Gıda Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Erdai Saygın, 1952 yılında çıkan lan tüzüğün pratik olmadığını belirterek, "Biz yeni bir yönetmelik hazırladık. Denetim görevini belediye memurtanyla yapmaya çalışıyoriar. Bunlar numune alıyoriar. Oysa bu işin en hassas yanı. Bu konuda egitim görmüş kişilere gereksinme var. Aynca gıda kontrolu tek bir kuruluş içinde olmalı, dağınıklıktan kurtanlmalı" dedi. ederek şöyle konuştu: "Diger ülkelerde olduğu gibi bu konuda eğitim görenlerden yararlanılmalı. Denetçilik görevini, belediye memuriamla yapProf. Dr. Erdal Saygın, gıda maya çalışıyoriar. Bunlar numudenetimleri konusunda iki çıkne alıyor. Numune alma, işin en mazın bulunduğuna değinerek, hassas yanı. Numune almadan "Öncelikle mevzuat noksanlığı sonuç almaya dek giden bütün ya da mevzuatın yenilenmesi ge basamaklarda bu konuda eğitim regi var. Sonra teşkilatın reorga görmüş kişilere gerek var. Belenize edilmesi zorunlulugu var" diyelerin imkânlan yetersiz. Her dedi. Prof. Saygın, gıda deneti belediyenin laboratuvar kurması minin ayn bir disiplin olarak ka imkânsız." bul edilmesi gerektiğine işaret Türkiye genelinde etkili bir organizasyonun oluşturulması gerektiğini savunan Prof. Saygın, şunlan söyledi: "Gıda kontrolüDÜ bakanlık yapıyor. Belediyeler yapıyor. Tek bir kuruluş içinde olması, dagınıklıktan kurtanlması lazun. Gıda kontrolünü bir bütün olarak kabul ediyorum. Tiiketicinin bilinçli olması da önemli. Tükelici bilinçli olursa, denetime yardımcı olur. Aldığı malın özeilikleri hakkında fikir sahibi olmazsa, damak lezzetine göre karar verir." ÜNTTEDCOLORS Ü F AET, Akdeniz ülkelerinin ihracatını koruyncak HADt ULUENGİN BRÜKSEL Brüksel'de toplanan AET Dışişleri Bakanlan Ispanya ve Portekiz'in topluluğa tam üye olmasından sonra, Akdeniz havzası ülkelerine uygulanacak yeni ekonomik politikayı saptadılar. Bu yeni politika, "Beklenenden de daha cömert" bir biçimde şekillendi ve Fas, Cezayir, Tunus, Mısır, Israil, Lübnan, Yugoslavya, Kıbrıs ve Malta'nın Ortak Pazar ülkelerine yapacakları ihracat sınırlan geniş tutuldu. Türkiye ise, bu "Akdeniz paketi" içinde fazla tartışılmadı. Bunun nedeni, Ankara ile Bruksel arasında imzalanmış olan sözleşmeler uyannca Türkiye'den topluluk ülkelerine yapılacak narenciye dışsatımının zaten 1 Ocak 1987 tarihinden itibaren gümruk vergisinden muaf tutulması ve böylelikle Ankara'nın Ortak Pazar nezdinde, "En tercihii ülke" statüsune sahip olma51. TÜSİAD, Yeminli MaK Müşavirlige arka çıktı Ekonomi Servisi Türk Sanayici ve Işadamları Derneği (TÜSİAD) Yeminli Mali Müşavirlik Kurumu'nun faaliyete geçmesinin sermaye piyasasının geiişmesi, vergi kaçağı nın önlenmesi. enflasyonun önlenmesi ve yabancı sermayenin yatırımlara y0nelmesi açısından yararlar sağlayacağını belirterek, "ülkemizin yüksek menfaatleri bu kurumun en kısa zamanda faaliyete geçmesini zonıniu kılmaktadır" görüşünü savundu. TÜSİAD'ın konuyla ilgili yazıh açıklamasmda şöyle denildi: Yeminli Mali Müşavirlik Kurumıı bugün faal olsa idi, şüphesiz küçük tasarruflar Sermaye Piyasası kanaiıyla daha büyük miktarlarda hisse senetleri ve tab\illere dönüşecek, yerli şirketlerle birlikte yapılacak yabancı sermaye yatırımları daha fazla olacak, vergi kaçakçüıgı daha da azalarak kamunun sağlıklı, finansmanı sağlanmış ve belki de enflasyon kontrolünde önemli bir aşama kaydedilmiş olacaktı. A>Tica. Yeminli Mali Müsavirlik Kurumu faal olsaydı; banker krizi buyuk ihtimalle onleııebilirdi. T.C. ZİRAAT BANKASI 7 KASIM 1985 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI DÖVİZ KURLARI 575 09 396.92 31.96 224.09 11.12 62 00 73 46 198.94 74.37 272.94 33.12 285.29 417.33 1981 35 74.64 838.36 157.53 Dövizin Cirrsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 jsveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 Italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Riyali Alış 558.35 386.37 30.93 217.35 10.75 60.10 71.33 193.05 72.21 265.00 32.16 276.99 1923.68 813.96 152.95 DÖVİZ DÖVİZİN CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 AVUSTURYA ŞfÜMİ DÖVİZ 558 35 385.37 31.03 217.57 1080 60.20 71.33 193.15 72.21 264.99 32.16 276.98 405 18 1923.68 72 47 813.96 152 95 563.93 389.22 31.34 219.74 10.90 60 80 72 04 195.08 72.93 267.64 32.48 279.75 409.23 1942.90 73.19 822.09 154.48 EFEKTİF 558 35 366.10 31.03 217.57 10.26 60.20 71.33 193.15 72.21 264.99 30.55 263 13 384.92 1827 49 68.84 813.96 145.30 AUSTL. SATIŞ TL. ALIŞTL SATIŞ TL unlü giyim firması Benetton uluslararası politikanın reklamcılıkta nasıl kullamlacağının olağanüsiü bir örneğini verdi. Giyim eşyasında isim ve markasım ülke sınırlannın ötesine taşıyan Benetton, Sovyet lideri Corbaçov ile ABD Başkanı Reagan arasındaki zirveyi.reklamda bir dünya boyutu olarak işledi. Tum dünyanm ılgisinin iki liderin zirvesine yöneldiği bir zdhıanda International Herald Tribune gazetesine iki tam sayfanın yansını kaplayan bir ilan veren Benetton nihaı tüketiciye mesajı ulaştırmada "zaman vefırsat" unsurlarının önemini ortaya koydu. Benetton iki siyah çocuğu kullandığı ilanda renklerin ideolojilerın ötesinde bir birlik oluşturduğu mesajım verdi. REKUMDA 8ENETT0N BOYUTU itaiya y 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRAR6I 1 DANİMARKA KRONU 1 FRANSIZ FRAN6I 1 HOLUNDA FUmİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI Efektif Döviz Efektif Alış Satış Satış 563.93 558.35 569.52 389.22 366.10 393.08 30.93 31.55 31.24 219.52 217.35 221.70 10.21 10.97 10.86 60.10 61.30 60.70 71.33 72.76 72.04 193.06 196.91 194.98 72.21 73.65 72.93 267.65 265.00 270.30 30.55 32 80 32.48 263.14 282.53 279.76 1942.92 1827.50 1962.15 822.10 813.96 830.24 145.30 156.01 154.48 Çin'de 10.8 milyarlık yabarıcı sermaye PEKİN, (ANKA) Çin Halk Cumhuriyeti'nde iç piyasada dışa açılma politikasının uygulanmaya başlandığı 1979 yılında bu yılın ilk yansına kadar 10.8 milyar dolarlık yabancı sermayeye izin verildi. Çin'de yayımlanan verilere göre, 10.8 milyar dolarlık bir yatınmı öngören 4 bin 773 projeden 3 bin 800'ü, yabancı sermaye yatmmlannı özendirmek amacıyla kurulan dört özel ekonomik bolgenin bulunduğu Guangdong ve Fujian illerine yönelik oldu. 100 İTALYAN ÜRETİ 100 JAPON YERİ i KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAK RİYALİ ÇAPRAZ KUR 1 ABD DOLARI 2.5688 7.8277 2.8922 2.1069 1736.16 201 57 3 6505 1 Sterlin B.AIman Markı Fransız Frangı Hollanda Florini İsviçre Frangı halyan Lireti Japon Yeni S.Arabıstan Rıyalı 1 4578 ABD Doları AUIN GÜMÜŞ AUŞ SATIŞ 41 200 46 000 6 135 Cumhuriyet 41.000 45.000 6 120 Reşat 24 ayar Kulçe 22 ayar tMlezık 900 ayar gumüş T.C. ZİRAATBA IASI AA BANİ "GaciıiK ertfOiMz" 5.500 115 5950 117