Katalog

Ûniversite Hazırlama Kursları Sabah 14 Subat, Akşam 4 Şubat Merkez: 528 64 37 Şube: 522 75 74 LaleliİST. KAVRAM. DERSANESI Cumhuriyet 61. Yıl; Sayı: 21706 Kurucusu: Yunus Nadi 50 TL.mn <<< 30 Ocak 1985 Çarşamba *<> ,, . 1. Vergi toplamada başarı, KÎT'lerde maliyet düşüşii ve verimlilik artışı sağlanamaymca, 1984'te de en kolay yol "zam" oldu. 2. 1980 yılmdaki 502 milyarlık KÎT zammmdan sonra 1984'te 958 milyarlık zam bindi. 1000H Milyar YAŞAYIP GÖRMEK Oktay Akbal Çağdaş Yayınlan, Turkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/İstanbul. 250 Lira Işte zam vıırgııııu KİTler biryılda bir trilyonluk zam yaptı 24 Ocaktan bu yana KİT zamlan cebimizden ne götürdü 958 Inönü, Özal'ın Gökova gezisine isim taktı 'Itblsuzlukları unutturma gezisi SANTRALA TEPKtLER Refet Erim (Eskı Çevre Müsteşarı): En az bir yıl boyunca çevrenin meteorolojik koşullan incelenmelidir. Başbakan, elinde bu tür veriler varmış gibi konuşuyor, ama bildiğim kadarıyla böyle bir inceleme yapümadı. Engin Ural (Çevre Vakfı Genel Sekreteri); Çok pahalı filtre sistemleriyle duman gizlenebilir, ama havaya yayılan zehirli gazlar Önlenemez. 3. Enflasyonu frenlemek için vapıldığı savunulan zamlarm 5 yıllık toplamı, 2 trilyon 623 mılyar lira. 4. Geçen yıl zamlarla 1 trilyon toplayan devlet, Gelir Vergisi'nden ancak 1.1 trilyon bekliyor. 5. KlTlerin yüklediği zamlar, ortalama fıyat artışlannın çok üstünde. Haber Merkezi Başbakan Turgut Özal'ın Gokova Körfezi kıyısına termik santral yapılmasında "ikna edilmiş" gorünmesi ve "Santralın dumanı bile göriinmeyecek" demesi, değişik çevrelerin tepkilerine yol açtı. SODEP Genel Başkanı tnönü, Başbakan Turgut özal'ın yöreye gazetecilerle birlikte yaptığı ^eziyi "yolsuzluk suçtamalannı unutturmak" biçiminde degerlendirdi. Eskı Çevre Mustesan Reîet Erim, Oökova Körfezi'nde yeni kirlilik yaratılmaması gereğini savunurken, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Genel Sekreteri Engin Ural da, "Çok pahaa ve gelişmiş filtre sistemleriyle duman gizlenebilir, ama zehirii gazlar önlenemez" dedi. IMuharrem Elgin Batı Karadeniz ve Doğu (Marmaris Belediye Marmara gezisi sırasında gaBaşkam): Ne tür önlem zetecilerin konuya yönelik sorularıru yanıtlayan Inönü şunalınırsa almsın, santral Erim, santral yapımında lan söyledi: doğayı tahrip edecek ve yer tespitinden önce yapılması "Sayın Başbakan'ın Gökobölge turizmini olumsuz gerekli işler olduğunu belirteva ile ilgili olarak daha önce yönde etkileyecektir. rek görüşlerini şu biçimde disöyledikleri Ue şimdiki arastn^^ mm le getirdi: da herhangi bir fark ve yeni'" •~~""•"•"" lik yok. Şimdiki \enilik basınla birlikte o yö"En az bir yıl süreyle o yere meteoroloji isreyi ziyaret etmesi, basını ikna etmeye çauşınası tasyonlan kurulmalı ve bu bir yıl boyunca çevve propaganda yapmasdır. Önemli olan, işi derenin meteorolojik koşullan incelenmelidir. tayma inceleyip yapılacak olan şeyin manüklıBaşbakan böyle konuştuğuna göre, elinde bu lığına kamuoyunu inandırmaktır. Bu yapılmış tür veriler herhalde vardır. Ama benim bildideğildir. Şimdi Ankara'da yapacakları açıklağim kadanyla Kemerköy'de böyle bir incelemayı merak ve kaygıyla bekliyoraz." me yapılmadı." Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Genel Sekİnönü gezinin amacının hükümete yonelik reteri Engin Ural da, Başbakan Özal'ın kesin yolsuzluklan, suçlamaları ve Özdağlar olayını unutturmak olduğunu öne surerek, "Ama hü(Arkası Sa.8, Sü.l'de) MAVİ YOLCÜLUKTAN TURİSTİK SANTRALA kümet için yeni bir yolsuzluk gelecek mi sorusu ve Özdaglar soruşturmasının tamamlanması vatandaşın zihninde" diye konuştu. Eski Çevre Müsteşarı Refet Erim, Başbakan Özal'ın Gökova yakınlarına kurulması düşünülen santralın yeri konusundaki bazı sözlerine karşı çıkarak, söz konusu yerde meteorolojik koşullann yeterince araştırılmadığını savundu.Özal'ın"Yeniköy kiriilik bakımından daha biiyük problem jaratır" biçimindeki sözlerini de elestiren Erim, aslında her îki santrahn da sorun çıkartacağını bildirdi ve "Ne var ki, Yeniköy daha önce santral çalışmalarına başlanmış bir alandır, buradaki altyapı beş üniteye göre tamamlandığından buraya devam etmek ve Ketnerköy'de yeni kiriilik sorunları başlatmarnak gerekir" dedi. 1M0 T1 *Z Ekonomi Servisi Vergi top lere göre, KlT'lerin "fiyat lamada başarısız kalan ve 1984 ayarlamalan" yoluyla sağladıkyıhnda vergi gelirlerini, ancak ları ek gelir geçen yıl çarpıcı bir yüzde 25 dolayında arttırması artış göstererek 958 milyar lirabeklenen devletin, KÎT zamlan >ı buldu. Seçim yılı olduğu için yoluyla sağladığı gelir geçen yıl KİT zâmlarının "insaflı" tutulduğu 1983'te fiyat ayarlamalan rekor kırarak trilyona yaklaştı. TÜSlAD'ın yeni yayımlanan yoluyla sağlanan ek gelir 194 "1985'e Girerken Türk Ekono milyar lirada kalmıştı. 24 Ocak misi" raporunda yer alan veri 1980'den bu vana KÎT'lerin fi 51nın, KİT ürünlerinin girdi ola5 YILDA KİTLERİN YÜKLEDİĞİ ZAMLAR ( ,y r L j rak kullamldığı mallann fiyatlami aT nnı da arttırarak ikili bir etki 1983 1984 yaptığı ve maliyet enflasyonu1980 1981 1982 Akaryakıt .220 ** 117 ...38 170. nun önemli nedenleri arasında ....30... .33.. FJektrik 23... .12.. ...15 120. yer aldığı iddiası da yabana atı....18... PetroKimya 8 25. lacak bir iddia gibi görünmüyor. ....17... .22... .14.. Kömür 1984 yıhndafiyatayarlamalan .. 65. ....28... ...9... Gübre yoluyla gelir sağlamada birinci .28.. ..25 10.. ..10 24. sırayı gene akaryakıt ürünleri DemirÇelik .17.. ....2 2 33. alıyor. Akaryakıt fıyatlarına yaKâğıt 5.. .13.. BakırA lüminyum., pılan zamlarla sağlanan gelir 170 7. 5. milyar lirayı bulurken, ikinci sı....3.... ....4.. Sumerbank Üriin.. ...6......2.... 5 5 rada kamu kesimine 150 milyar Çimento .41.. ....9.... ..26.. ..22 5>5. lira ek gelir sağlayan sigara içŞeker, Süt, Çay.... .14.. ..27.... ..33.. .. 1. ki zamlan yer alıyor. Elektrik EtBalık .10.. .125.... .248.. ..24 90. zamlanyla sağlanan ek gelir ise PTT. ....4.. 7 65. 120 milyar lirayı buluyor. .22.. ....3.... Ulasım ..62.. ..53 150. .20.. ...37.... Sigaralçki 1980'den bu yaria çeşitli mal 3 110. ve hizmetlere yapılan zamların Diğer .. 10......5 15. ...502 380 589 194 958. oranları arasında yapılan bir TOPLAM NOT: Tablodaki rakamlar toplam "devlet zamlarfdır. Bu zamların resmi karşılaştırma en büyük oranlı adı "fiyat ayariamaları yoluyla KTnerin sağladığı ek gelir." Enflasyonun etkisi zamların KlT'lerin ürettikleri giderildığınde, reel olarak en yüksek zam rekoru yine de 1980'in. Ancak 24 mal ve hizmetlere yapılmış olduOcak'ın doğurduğu 502 milyarlık zam, izleyen yıllarda artık çok yüksek zam ğunu gösteriyor. Son beş yılda fiyatlar çeşitli endekslere göre yapılmasın, "enflasyon frenlensın" dıyeydı. Olmadı yedi sekiz kat artarken, banliyö 1984 yıhnda beklediği Gelir Ver treni bileti 20 kat, İETT otobüyat ayarlamalan yoluyla sağladıkları toplam ek gelir ise, her yı gisi tahsilatı 1.1 trilyon lira do sü bileti 14 kat, vapur jetonu 14 lın cari fiyatlanyla, 2 trilyon 623 layında. KİT zamlarından sağla kat, şehir suyu fiyatı 10 kat, şemilyar lirayı buluyor. Son beş nan ek gelirle toplam gelir ver hir içi telefon jetonu 12 kat, gaz yılda en yüksek oranlı fiyat ar gisi hasılatı birbirine bu denli 14 kat, çay 11 kat pahalanmış tışlarının da KİT ürünlerinde yaklaşırken, "KİTzamlan ade bulunuyor. Elektrik ücretinde ta yeni bir vergi yarattı" diyen ise sekiz katlık bir artış da söz gerçekleştiği görülüyor. KİT zamlarıyla geçen yıl hal lerin hiç de haksız olmadıkları konusu. KlT'lerde gerçek bir reforma k\n cebinden trilyona yakın pa görülüyor. Ayrıca trilyonluk ek gelir getiren KİT zammı furya (Arkası Sa.ll SüJ'da) ra çeken devletin, buna karşılık Kapıkule gümrük yokuzluğu sanıklan iddiaları reddetti 'Senaryoyu işkence ile imzalattılar' ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) "Kapıkule Gümrük Yolsuzluğu"na ilişkin olarak açılan davanın dünkü duruşması sanıkların sorgulamalanyla devam etti. Samklardan Kapıkule Gumrük Başmüdür Yardımcısı Zihni Teker, "Önceden hazırlanmış bir senaryo 11 saat süren işkence sonucu bize imzalatıldı" derken, Müyeşar Yardımcısı Doğan Akin'in yakın arkadaşı Turgut Özoktay, Bakanlık üst makamlarının tasfiyesi için kendisini kullandıklarını söyledi. Ankara Sıkıyönetim Komutanhgı 4 Nolu Askeri Mahkemesi'nde dün yapılan duruşma bir gün önce duruşmanöz aracılığıyla Müsteşar Yardımcısı Ooğan Akin'e rüşMasUıfa Y a g : Sorgulama yapılırken, bana vet verdiğini ve işlemler nedeniyle rüşvet aldığına ilişkin hırsız bakamnızı da getirdik. Doğan Akin'i de iddiaları reddetti. Kendisinin mudür muavini olarak atangetireceğiz diyorlardı. Üç dört kez bayıldım. madığını, tedviren getirildiğini belirterek, "zaten ben KaHer defasmda su dökerek ayıltttlar. pıkule'de şube mudurüjdum" dedi. Teker şöyle devam GÜIMİÜZ Gürbüz: Bir, ayın 23 'ünde emniyete etti: götürülüşümü bir de 28'inde hastaneye "Bizim getirdiğimiz sistem ve denetim mekanizması götürülüşümü hatırlıyorum. Psikolojik tedavi içinde kaçakçılık ve rüşvet olamazdı. Biz bunu sağladık. gördüm. Elektrik verilince hastalığım nüksetti. Ama ferdi olarak 35 olay olabilir. Bu da tespit edildinın yapıldığı salona izleyicilerin sığmaması nedeniyle bü ğinde gerekli işlemler japılmıştır. Ben, kimseye hiçbir zaman hiçbir şe> vermedim." yük bir salonda yapıldı. Saat 10'da başlayan duruşmaya 3 Nolu sanık Zihni Teker'in sorgulaması ile devam edilDaha sonra duruşma Yargıcı Teker'in polis ifadesini di. 46 sanığın da hazır bulunduğu duruşmaya 17 avuka okudu. Teker, polis ifadesinireddederek,bunun işkence tın katıldığı, ayrıca sanıkların eşleri ve çocuklarının da altında ahndıgını kaydetti ve "Polis ftltın olayı ile ilgili izlediği görüldü. Dün ifade veren sanıkların hepsinin ken bir ifadenizi alacağız dive beni emniyete götürdü ve oradilerine emniyette nasıl işkence yapıldığını anlatmaları da, o olay sırasında Kapıkule'de olmadığımı söyleyince, nedeniyle, sanıkların eş ve çocuklarının ağladıklan gözbu kez rüşvet aldığımı soylediler. Kabul etme\ince bunu lendi. soylemeye mecbur olduğumu. Altınoz'un Bulgaristan'a Edirne Kapıkule Gümrük Başmüdür Yardımcısı Zih kaçtıgını, ellerinde bir tek ben olduğumu soylediler. Gene ni Teker, bu yerini korumak için Başmüdür Nihat Altı (Arkası Sa.8, Sü.3'te) Zihni T « k e r (Başmüdür Yardımcısı): Önceden hazırlanmış bir senaryo, 11 saat süren işkence sonucu bize imzalatıldı. Bunları kabul etmeseydik işkencede ölürdük. Turgut Özoktay: Doğan Akin'in yakın arkadaşı olmanın kefaretini ödüyorum. Bakanlık üst makamlarının tasfiyesi için beni seçtiler. İşkencede' üç kez bayıldım. Bütün sorun bir baeada mı? MF'den Turizm Bakanı'na göre: Termik santral, yatlarıyla Gökova'ya gelenleri etkilemez. Sadece, bir görünüm olayı var. Körfeze gelen yatlarm gözüne bir şey takılacak. Ama o takılacak diye santraldan vazgeçmek lükstür. Bu kadar tabiat güzelliği içinde bir de baca görseler ne olur? CELAL BAŞLANGIÇ Gökova Körfezi'nde termik santral konusu Özal'ın gazetecilerle birlikte Türkevleri köyüne yaptığı gezi Ue noktalandı: Termik santraldan dönüş yok. Bekleoör Özal'a ikiay avans Evren: Müteahhit işi yarım bırakınca olan devlete oluyor dlvegözü smırkapısı ve Antakya'da incelemeler yapan Cumhurbaşkanı daha sonra tskenderun 'a geçerek İSDEMtR'in yeni fırınını hizmete açtı. MEHMET YAPICI SEMİR YALÇIN ANTAKYA Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Cilvegözü sınır kapısında inceleme yaparken, tesisleri yarım bırakan müteahhitlerden yakındı. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Çukurova gezisinin son gününde dün helikopterle Adana'dan Hatay'ın Reyhanh ilçesine geldi. Karşılama sırasında MDP Hatay Milletvekili Murat Sökmenoglu, babası eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen'in "Hatay Mücadelesi" kitabını Evren'e armağan etti. Karşılamadan sonra Evren, ka(Arkası Sa.8, Sü.l'de) rını gezen yabancıların ne kadar ilgisini çekeceği eksik baTÜRKEVLERİ, (Milas) zı "ön çalışmalar" nedeniyle Her yıl binlerce yerli ve yatartışma konusu oldu. bancı turistin gerek kiraladıkKultür ve Turizm Bakanı lan, gerek özel yatlarıyla yapMükerrem Taşçıoğlu, Enerji tıklan mavi yolculuğun ilk duve Tabii Kaynaklar Bakanı rağının yeri değiştirilecek. Sudi Tiirel, danışmanlar, geMavi yolculukta ilk durak nel müdürler ve elli kadar gaolan Ören köyünün üzerine zeteci ile birlikte Kemerköy kunılduğu Karya kenti KeraTermik Santralı'nın kurulacağı Türkevleri köyü yöresinde yaptığı incelemeden sonra Başbakan Turgut Özal, "Termik santralın turizme katkısı olacak" dedi. HtKMET ÇETtNKAYA "Mabet gibi bir termik İZMİR Başbakan Turgut Özal'ın Gokova seferini TV'nin santral yaptıracağım" dedik20.30 haberlerinde izlerken, o yöreyi bilmeyen milyonlarca in ten sonra bakanlığı değiştirisan gibi bizim de bir yakınımız şöyle yorumladı: len Cemal Biiyükbaş'ın yeri"Gökova dedikleri bu mu? Bir avuç yesil, bir avuç deniz. Ku ne gelen eski Devlet Bakanı rulsun termik santral, kurulsun da her yer ışıl ısıl yansın..." (Arkası Sa.8, SiL3'te) Gerçekten TRT her zamanki gibi görevini yapmış, Sakartepe'den bir parça denizi ekrana getirmişti. Oysa termik santral BAŞBAKAN'IN oraya değil, batıda Gökova'nın batı ucundaki Türkevleri'neyapılıyordu. Ören ve Türkevleri bir doğa cennetiydi. Her çesit taGÖKOVA SEFERÎ rırnın yapıldığı bu yemyeşil yöre, masmavi demzle kucaklaşıyordu. Oysa TKT burayı bir bozkır görünümünde verdL TVek YALÇIN PEKŞEN'İN izlenimleri ranında görülen tepelehn arkası denizdi. (Arkası Sa.8, Sü.4'te) Duyduk/Gördük'te mas yerine bundan böyle yöreyi gezenler Gökova Körfezi çıkışına beş kilometre daha yakın olan Kemerköy Termik Santralı'na uğrayacaklar. "Bacasua sarmaşık sarümış" ve "yeşile boyanmış" olan "Turistik santral "dan tütecek azot oksit ve kükürt oksit gazlanmn mavi ile yeşilin kucaklaştığı Gökova Körfezi kıyıla Gökova masalı... Ankara'da 10 giindür "Özal ekonomisi"ni inceleyen IMF heyeti, biraz "buruk" ayrıldı. Heyet, yine de "IMF'nin gözbebeği" Türkiye'ye hemen toz kondurmamak için bir.ara rapor hazırlayıp 2 ay bekleyecek. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ilişkilerinde yedinci yıla girilirken, IMF'den ilk "uyan" geldi. 10 günden beri Ankara'da incelemelerde bulunan ve dün ayrılan IMF heyeti, bu ziyaretine ilişkin olarak sadece bir "ara rapor" düzenlemeyi kararlaştırdı. Heyetin 2 aylık bir süre için "bekle gör" politikası izlemeyi yeğlediği bildirildi. IMF Türkiye Masası Şefi Goeffrey (Arkası Sa.ll Sü.ö'da) Gökova'da Değişen Birşey Yok... Elalikamas Balıkçısı'nı cennete götürmüşler, "Hani Gökova" demiş... Gökova yine öyleydi geçen pazartesi günü. Pırıl pırıl, güneşli bir havaydı. Körfez'den doğru ıtık bir esirrtı vardı... Türkevleri koylüjeri, kıyıntn hemen yanı başında Başbakan Özal için bir kürsü hazırlamışlardı. Tam bir renk cümbüşü halindeydi kürsünün üstü. Kendi dokuduklan rengârenk kilimleri sermişlerdi kürsüye. Üstüne de yörede yetişen ne kadar meyve varsa yığmışlardı. Kırmızı kırmızı portakallar güneşte parlıyordu. Yeşil yapraklarıyla, sapsarı, kocaman kocaman bergamutlar... Zeytin dalları... Bir büyük petek de bal... Bardak ve sürahilerle meyve suları... (Arkası Sa.U, SüJ'te) HASAN CEMAL SINIR KAPISINDA Evren, CUvegözü sınv kapısında yaptığı incelemeler sırasında Kaymakam DinTREİKİ: KADDAFl'NtN çer'e giriş çıkış sayısında artış olup olmadığını sordu. Kaymakamm kapıyı genişletme çauşmalarından ZİYARETt söz edip müteahhitlerden yakınması üzerine Evren, "/ milyara bitecek iş, mitteahhitlerin işi bırakması yüzünden 34 milyarı buluyor" dedi. Evren, CUvegözü kapısının ileride daha işlek bir kapı olacağına'ÇOK YAKINDA' DİY ARBAKIR, (Cumhuriyet inandığını söyledi. Fotoğrafta, Cumhurbaşkanı Kenan Evren ve beraberindekiler CUvegözü karakolGERÇEKLEŞECEK Bürosu) 7. Kolordu ve Sıkı binasının önünde, incelemeleri sırasında... (Fotoğraf: RIZA EZER) Haberi 8. Sayfada yönetim Komutanhgı Basın ve Halkla İlişkiler şubesinden dün yayımlanan bildiride, Hakkâri'ye bağlı Çukurca ilçesinin dağİık bölgesinde bol miktarda silah ve mermi ele geçirildiği açıklandı. Bildiri aynen şöyle: "Hakkâri ilçesinin Çukurca ilçesinde dağlık bir bölgede mağara ve barınaklarda bolucü çete mensuplarına ait bazı silah (Arkası Sa.8, Sü.l'de) TRT, siyasal parti liderleri ile yapılan açıkoturumları "TBMM'de grubu bulunan parîilerie" sınırlı tuttu. Niçin? NiMİLLİ PİYANGO'DA çini şu: TFTT yasasında 20. madde varmış, bu madde SOMUAMMER TUNCER kolej sınavlan ve yabancı dil öğrenimı 50MÎLYON DEP ve DYP'nin bu programlara katılmalanna engelmiş. konusunda uzmanlarla görüştü: ÇEYREK BÎLETÎN Çukurca''da çok sayıda silah ele geçti GOZLEM UGUR MUMCU •OOLEJ TRT Tarafsızlığı! (Arkası Sa.8, Sü.l'de) MARATONU BAŞLARKEN 6. Sayfada Bugün 12. Sayfada