Katalog

20 OCAK 1985 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 ÎSMAIL GILGEÇ MEMURLÛKIN HALEN ME UUOUCsUNU &LMıX)kUZ. PoNEN LA tCU^. KAGAR KAU1N HAiCLARl, K YEM.TLE BBLIMTEKNIK DUNY\SINDAN VEHBI HAYVANLAR Sosyal bir hastahk: Verem İlaçlara güvenerek hastalığa boşverme, veremin yayılmasında rol oynadı uiüu sanılan veremin baş kaldırdığını ünlü doktorlarmızın ağzından televizyonda dinlemek halkımız için sürpriz olmuştur. Olay sadece ülkemize özgü olsaydı, neden aramaya gerek kalmazdı: "Pahalılıgın bu kadar gemi azıya aldığı bir ülkede esasen başka türliisu beklenemezdi" der geçerdik. Ama verem, başta ileri batı ülkeleri olduğu halde her yerde baş kaldırmıştır. Bu nedenle de, soruna dilnya ölçusünde bir neden bulmak gerekmektedir. Verem mikrobu, bilimsel adı ile 'Mycobacteriura tuberculosis', yahut, nâmı diğer 'Bacille de Koch' yetersiz beslenmenin, havasız, rutubetli, güneş almayan konut koşullarının egemen olduğu yerlerde kolaylıkla gelişen bir mikroptur. Boyle durumlar geçmiş yüzyıllarda ve özellikle 19. yüzyılda çok yaygın olduğu için veremden ölenlerin sayısı o zamanlar çok yüksekti. Fakat, bu koşullann azaldığı ve üstelik verem aşısının (BCG), streptomisin, paraaminosalicylic acid ve isoniazid... gibi güçlü ilaçların bol bol bulunduğu bir dönemde, \eremin artması insana ters gelmektedir. Ama gerçek budur. Ve bunun izahının yapılması gerekir. sığır eti; baş, beyin, karaciğer, paça... gibi sakatat baş düşman ilan edilmiştir. Bunların, damarların iç yanlannı doldurduğu ve oralarda kermelere yol açtığı her fırsatta yinelenmektedir. Kızarmış etlerin kansere yol açtığı, yine her gün lekrarlanmaktadır. Hatta \1icudun başlıca enerji kaynağı olan şekere savaş açılmıştır. Kısaca, veremin kol gezdiği dönemlerde halka durmadan yemesi, kuvvetli besin alması onerilirken, bugün kalbe yakalanmamak için, tam tersi onerilerde bulunulmaktadır: 'Veme, yersen zayıf kalorili şeyler ye..." Ve şimdi bu yapılmaktadır. Bunun dışmda, pilava, böreğe, yağh yemeklere savaş açılmıştır. • Bu arada, ozellikle kadınlarda, zayıflık modası almış yiırümuştür. Ancak, kuvvetli besin neden değil, sonuç olmuştur. Devlet ve fakültelerimiz azalan verem olaylan yerine artan kalp hastalıkları ile uğraşmayı daha uygun bulmuşlardır. Bunun sonucu olarak bugün verem uzmanı sıkıntısı çekilmektedir. Şimdi durum anlaşıldığına göre fakultelerimizin olsun, devletimizin olsun yeniden koHarı sıvaması gerekmektedir. Çünkü, verem, bulaşıcı hastahklann en korkuncudur: Vebadan da, koleradan da, tifodan da, tifüsten de... korkunçtur. Çunku bu hastalıklar belirli sürelerde yaygınlaşır, önlem alınınca geçer. Ama verem sosyal bir hastahktır. Bir eve girdi mi bütün aileyi silip supürür. Hastanın yemek tabakları, bardakları, dokunduğu şeyler a>Tilamadığı için mikrop kolayca geçer. Verem mikrobunu. Alman Robert Koch (18431910) bunu yeni kullanmaya başlamıştır. Amerika aşıyı henüz kullanmamaktadır. Aşı çocuklara, veremlilerle uğraşan tıp öğrencilerine, doktorlara ve hasta bakıcılar ile veterinerlere (inek veremine karşı) uygulanmaktadır. ^V^ ~ıS. Son aşama Bir hastalığın önlenmesi için ilk aşama mikrobunun bulunması, ikinci aşama aşısının yapılmasıdır. Bunlar yapılmıştır. Fakat, aşıya rağmen hastalananlann iyileştirilmesi de aynı derecede önemli idi. Bu da, Rus asıllı Amerikan bilgini VVaksman'ın 1943'te streptomisini bulması ile gerçekleştirilmiştir. (Antibiyotik sozcüğünü bu bilgin uydurmuştur). İlaç ilk kez 12 Mayıs 1945'te bir insan üzerinde kullanılmıştır. Waksman, bu büyuk buluşu için 1952 Nobel Ödülü'ne değer görülmüştür. O yıhn Nobel haber bülteninde ödülün verilme nedeni şöyle açıklanmışt\r: "Vereme karşı etkili ilk antibiyotik olan streptomisini bulduğu için". 1888'de doğmuş olan bilgin 1973'te ölmüştür. Şimdi, son aşama, kalbe ve damarlara dokunmadığı halde veremi önleyecek kuvvetli besinlerin bulunması olmalıdır. "Onu >eme. bunu içme, şunu kullanma" diye halkı deliye çev irmek sorumsuzca bir da\ ranıştır. Bilimin amacı, dünya nimetlerinden butun insanlığın yararlanmasını sağlamak olmalıdır. Bugün uzun sure bozulmayan, uzun yolculuklara dayanan domatesler yapılrruştır. Bunların, fazla yer tutmamaları ve kolay ambalajlanmaları için dört köşe domates bile bulunmuştur. Ancak bu akıl almaz başanları gosteren bilim, domatesin daha lezzetli olmasını sağlayamamıştır. Amaç güzel gorünüşlu, sert, dört köşe domates yapmak değil domatesi domates lezzetinde yapmaktır. Bu da bugunku teknikle, yapılamayacak bir iş değildir. KIM KIME DUM DUMA BEHÎÇ AK llk darbeyle bırinf haklıucrtm. osırada ioldao \erem, bulaşıa hastahklann en korkuncudur. Çünkü veba, kolera, tifo gibi hastalıklar belirli sürelerde yaygınlaşır, önlem alınınca geçer. Ama verem sosyal bir hastahktır. Bir eve girdi mi, bütün aileyi etkiler. Hastanın dokunduğu şeyler ayrılamadığı için mikrop kolayca ailenin diğer bireylerine geçer. bulmuştur. Mikroba onun adı verilmiştir: 'Bacille de Koch' (bizde Koh okunmakta ise de doğrusu Kok'tur). Dr. Koch buluşunu 1882 de yapmış, 1905 Nobel Ödülü'ne layık görulmuştür. Ancak, sadece mikrobun bulunması fazla bir şey değildi. Bunun yayılmasını onlemenin yolları da bulunmalı idi. Bunu da Leon Calmette ve Camille Guerin adlı iki Fransız bilgini, 1906'da, Paris'teki Pasteur Enstitüsu'nde başarmıştır. İki bilginin çalışmalan ülkemizde 'BCG Aşısı' diye tanınan verem aşısının yapılmasına yol açmıştır. Hastalığa yakalanmayı önleyen aşı Fransa'da 1922'de kullanılmaya başlanmıştır. İngiltere ise alınırken nasıl zayıf kahnacağım kimse bilmediğinden, insanlaNeden? rımızın çoğu, güzel görunmek aşkına aç gezer olmuştur. Nedenler, kanımca şöyle sı• Son bir genel neden, uyuşralanabilir: turucu alışkanlığı olmuştur. Te• lnsanlar, güçlü ilaçlara gü röristler, silah için gerekli paravenerek, hastalığa boş vermeye yı uyuşturucu ticareti yoluyla başlamışlardır. 'Yakalanırsak sağladıklanndan, bu zehirin kuliyüeşmek kolay' duşüncesi kafalanılmasının butün dünyada yalarda yer etmiştir. Aynı düşünyılması da, kötü beslenmeye yol ce frengi, belsoğukluğu, her açma nedeniyle, veremin gelişpes...gibi zührevi hastalıklar için mesinde rolü olmuştur. de vardır. Nitekim, bu hastalıkKanımca veremin son 510 selarda da büyük artışlar görülne içinde yaygınlaşmaya başlamektedir. masının başlıca nedenleri bun• Daha önemli ikinci bir nelardır. den, kalp hastalıklarına yakalanmak korkusu ile kuvvetli besinDevletin k u s u r u lere karşı gösterilen duşmanlıktır. Tereyağ, süt, yumurta; koDevletin veremle savaşı gevyun ve kuzu eti gibi etler, hatta şetmesi hastalığın artmasında PİKNİK PİYALEM4DRA BİRİMI EVINE \ DA/ET EPEM J BİR KIZ. >/ K1ZLAC GİBİDEöL. ÇOK TİYATRO GÖSTERİ DOSTLARTİYATROSU BaroHan.Tunel M4 8137 528 66 29 526 10 00/412 JM0M SİHSMASt\ 1 RULTUR MERKEZI Gena Rtnriands Yin: Jehn Cassavates P.M Sa.Ca.rr.OL' 11.M • 11.15 1S.M • 1I.4S 21.M C*. 1115 • 15J» 1M5 Pm u.«s n.«e Vasıf Ongoren GLORSA 2 Şubat Saat 1&00 Metfcr sauşa çtkmştn Konseri ARİF SAG snntt Fransa konserleri oncesi KENT OYUNCULARI ,Dı," 146 3D e°t HIZLI GAZETEO iFFET'in aargıönm tamarrKin çözriüktan sor\ra, nator olup bıttığını 3Sİ3 larim... Zston o kı&rr» hk;bır<ı\mn ü&tünz . &urd9 soruiarı bcn soranm... .VECDET $JS.\ SEN1I BEEKl VİÎMIMM. DAA ESİN AFŞAR RESİTALİ ta* Öcal eş«|Me Bıletter satışa sunulmuştur BEN ANAOOLU C Tesı. 14 00 BULUMN İ . TIMAMA &ÜZFI I F^Tİİj/VV UiVROLA *>.. 8 U PEK MEŞEUS/M GONUL SUCLARI Cuma 18 00 21.00 Ct 17.00P;: 1400 19 Ocak 1M5 SMML30TEK ŞAI TtTKT TW.: 140 87 92 ORHAN VELI P3i.lr 17 00 Genel istek üzerine w s a n tiyatrosunda ••• *•••. «7» ORTAOYUNCULAR •eTOflu «UCI» S»HW Tel 14] M 17 ASİYE NASIL KURTULUR? Zelıha Berksoy Yoneten: Genco Erkal Sa Cl Ça Pe Cu 18 3C Pa 15 00 18 00 BATI YAKASI HIKAYESI ••itAr'IN MUZI^AL. ÜANSv» vıj/ifc îjOLENl • HAYROLA KARYOLA NURHAN DAMCIOĞLU FERHAN ŞENSOY TUTUKLU OLÛRAK 50 OYUN 21 00 CMuneu YASAKLAR Yazan: KAIDEMİR KONDUK 18.00 Pazartesi hariç her p c a 21.30 natlneter cumtpı » 11.00'de açılır. HAR8İYE KONAK SİNEMASI 1405458 • 1482606 ALASYA Müzikal METİN AKPINAR Komedi DORMEN TOPL'JLLıGU Georges Feydeau HOORI MEYDAIM 1670436° IMtaı Saban'm OTtL tig Seanslar P tea Sal tanç Çırç Perş Cuma 21 00 Cumt H 0 0 2100 Pazar 14 30 18 00 tl»ı KM Snouu Er««wkM CM 3P»IOE HACIVAT/ıle KARAGOZ Muzikiı CocuK Oyunu 3 *c M Tı*: 141 27 37 r t •atartı* M.W»7MM C.Mİ Pnar. 11.M4* Ka*ktT En Sant ttartozl 0 uı u u a D ..ff a TARIHTE BUGUN MIMTAZ ARIKA.\ PUŞERR . FJ l FRİ/HPEM V E R E E E 13... ttl &UM 8ÛLENT TEM Akbank'tan Sevgili Çocuklara... AKBANK ÇOCUI TtYATBOSU Mastüduı Kaçan K»loftUn YazıpYönoian Erol Gunaydın Oynayanlar Kerem Yümazer Goksel Kortay Buienl Kayabaş Müzık Gulen Andak Zeyr.ep Tedu Yuksel Gozen Koreograh Remzı Iren Ayla Aslancan İnsan Bılsev Dekor Demırcan Gulen Andak Hayrettın Arslan Ko«tum Erbıl Çevıker Fatoş Gunaydın Uık Nukhet Gok Nunian Gur Sahne Amiri Turgay Noyan Yasemen Baki|kan OıktMtra Mehmet Pervez Zeynep Karındaş Flüt Coşkun Oskay Davul CumartesıPazar saal 11 00 Kadıkoy Halk Eğıtımı Merkezı AKBANK KARAGÛZ VE KUKLA TtYATROSU tbifin Doftunü Sunanlaı Taceddın Dıker, Selahathn ETener Oynayanlar Selım Naşıt Alpay Izer Komedı Tıyatrosu Pangalt CumarlesıPazar Saat 11 00 AKBANK ÇOCUK SİNEMASI Tora »nd J«ry •• konulu çocui hlralori H « CumutMİ H*ı P»x*r Emek smeması Beyo<5İJ''IstanbuI Sunar smeması Uskudar/Istanbul Sınema 74 Bakırkoy/Istanbut Kent sıneması Kızıltoprak/Istanbul Sure/ya Sıneması Kadıkoy/Istanbu'. Davetıyeler paraaızdlı Cıvar Akbank fuijeierm&'ea temia edılebıhr. KARTAl SANAT ISLIGI TIYATROSU SiR»SElVıU«D(VE«U<iU StlOKUND» Tel: 144 46 75 Petsembe 20.30 Cuma 18 00 ındırımlı 20 30 C lesı 15 00 18 00 Pazaı 15.00 18 00 jj >• Filumena N <B RICHARDBACH Yön TANERBARLAİ C.tesi 153018O0 •' İSTAMUI IflHMf IS \fj\ tENk TtYUMUM •<» O J •MKS«« CU BIRM4RTI 20 Ocak tSS4T£ BUGÜN, DÜNYANtN İLK NUKLEER. DEMIZALTISI OLAH'NAUTILUS", AMeRİKA'&ft SUYA İf4bİRİLDÎ. 19SZ'DE, AMERjkA gieiSŞİti PEVLETLBfiİ BAŞMUI HASey 7&UM/IM jAÜAPlfJOAH TÖüeNLE. YAPIMI gAŞLATILAN DSNIZAITI GEMi£İ İKİ y/LM TAAAAMLAhiMlÇTI. gİUNEN ENBRJİLefilH DlŞIUDA, ATVM EHeHJİSİ İUE ÇAUŞACAK OLAN MAUTILUS, BUHU, BİR&Ç KJCOLUK giR URANYUM f*RÇA£INDAN SAgUYACAKTt. SU ALT/NM YİRMİ PENİZ MİLİ HIZ YAPABİLECBIC OLAN 6EM// OÖB.T Y/L SONRA İLGİNÇ S>8 PEMEMEİB GİRİŞER.EK, KUZBY KurBUMU BUZLARlU ALTINDAN YOL ALARAK AŞACAILT1R.. İLK ATOM DBN/ZALT/SL. YETER ARTIK Kamadl I Mnto ADAPTEREJİ Kenuk oyuncu OMIMtl MVinr «SCL ram HIRÇIMKD Vtnnri & v JUJCUi HitKIHII Dvng Ud«T¥B£.Y M00MUANI Bın" VSnmn TuntYHJ*» ORHAN ERÇİN P«rf«nb« harlç hertecr. 21.15 Çarçamba, Ctımartetl 15.30 Tel 338 61 05 Bahanye cad Adliye Karşısı KADIKÖY PAMUK lCmiR Oyunu) |» « 11 7 50 Y1L ONCE Cumhuriyet Harice altın kaçıran şebeke İstanbulla Pire arasında altın kaçakçılığı yapıldığını sezen GUmrük Muhafaza ve Emniyet memurları, bir müddetten beri takib edilen şebekenin birdenbıre meydana çıkarümasma yardım etmış ve dun 78 kişi nezaret allına alınmış, bu partıde kaçmlmak istenen 600 Türk altını da yakalanmıştır. Bu altın kaçakçılığıyle alakadar olmak üzere Gümrük Muhafaza 20 Ocak 1935 gorulebilmışıir. Husuf saat 13.53'te başlamış. 17.04'te külli husuf, 17.47 de orta, 18.31 de külli husufun sonu ve 19.41 de husufun sonu safhalarını geçirmişıir. 19351985 AKBAIMK "Cocuklannda sevdıgı banka. 'uncay özme J P SARTRETOM EYEN HANIMUM 15 0H»*! BİLOY nmi ı ı ı ı n ı ak poyrazoöfu tiyatrosu tıvatrosu nda Jfıkrrt BİRMASTIKA •KABARE" ternnar 1130 W: 337 H 28 / VUR Hı>ati Asılysncı vc Faik Ertener yönetiminde TİYATRO KURSLARI KAYITLARI DEVAM ETMEKTEDİR Bakırköy. Inarlı Cad 27 Kal 3 (Saıtrjl Majazası) 572 09 20/39 DEMİR PARMAKLIKLA ARDINDAKİ KADIKIAR IfcTf.d.lllllİH Pazartesı hanç rver gece,2i 15 Ctesı 15 30Pa2ar 15 30 ve 19 00 Aksaray PTT Sokağı 522 41 12 AŞ BUNLARI AŞ.. KWIIII 141 38 M Cıpgtrosiıı Yıhn Tiyatro Olayı SON 2 OYUt* 21J V» TtYATTOSU IIP> Başmudıirluğunde ilk isticvabları yapıldıktan sonra Emniyet Mudürluğune teslim edilen bir mağazanın sahiblerinden uç kişıle birkaç sarraftır. Bunlardan başka, Pire seferi yapan vapurlardan birinin ikinci kaptanı da bu kaçakçılığa vasıta olmak suçu altındadır. Dün gece ay tutuldu Dun akşam ay tutulmuştur. Kandilli rasathanesinin verdiğı malumaıa gore husuf hadisesı memleketin her tarafından Gazetecilik ve Almanya Kültur Bahanlığı Friburg 19 (a.a.) Almanya Maarif Sazırı gazeteciliğin bir ilım olduğuna ve binaenaleyh gazetecilik hakkındaki tezlenn dokıoraya kabulune karar vermiştir.