Katalog

CUMHURIYET/8 HABERLERİN DEVAMI " Ortadoğu'da "Daha Çok Mısır. dun, irak, Fas ve FKÖ'nün Arafat kanadından oluşan yenı bır "ılımlriar" cephesının oluşumundan soz edılıyor Körfez ülkelen ıle Suudı Arabıstan'ın da bu mıhverde yerlerını almaları uzak bır olasılık değıldır Urdun'ün Mısır ıle dıplomatık ılışkı kurmasının en çok ABD ıle Israıl'ı memnun ettığı anlaşılıyor Şımon Peres Hükumetı gelışmeyı olumlu bulduğunu açıkladı hemen Washıngton'dan yapılan açıklama ıse anlamlı ıdı Başkan Reagan, bır yartdan Mısır Devlet Başkanı Mübarek ıle Urdun Kralı Hüseyın'ı kutluyor, ote yandan Ortadoğu'da banşın kurulabılmesı ıçın bölgede "daha çok Mısır"a duyulan gereksınımı dıle getırıyordu En olumsuz tepkılerın ıse Surıye, Lıbya ve Iran'dan gelmış olduğunu söylemeye gerek yok herhalde Amerıka Başkanı Ortadoğu'da "daha çok Mısır" ısterken, Turkıye ne yapacaktır? Ya da ne yapmalıdır? Turkıye "Mısıriar 'dan bın olabılır m ı ' Olmasına gerek var mı? Turkıye Ortadoğu sorununa Mısır gıbı doğrudan taraf değıldır Ülkemızın bugune değın Ortadoğu polıtikasında çızdığı grafık, genel olarak tarafsızlık doğrultusunda olmuştur llımlı Arap ülkelen ne daha yakın sayılabılecek bır yörungede gıdılırken, Iran, Surıye ve Lıbya gıbı radıkaller ıle de ıhşkıler dostluk çerçevesmde tutulmuş, gelıştırılmeye çalışılmıştır Araplararası çatışma ve anlaşmazlıklarda taraf olmaktan genellıkle kaçınılmış, uzlaştrıcı tutum benımsenmıştır Cumhurbaşkanı Evren ıle Başbakan Ozal : ın yapmış olduklan dış gezılere bakılacak olursa, Ankara'nın Ortadoğu polıtıkasına dönuk bazı ıpuçları daha kolay görulebılır Sayın Evren, Pakıstan, Kuveyt, Ürdün, Su(Baştarafı 1. Sayfada) Ytireklere su serpiyorlar (Baştarafı 1. Sayfada) nılen Ozal Hükumetı, IMF baskısına dırenemedı Şöyle bıraz gerıye gıdersek, ağustos ortalarında bu kez Ankara'da IMF ıle yurutulen "fa\z pazarlıgına" uzanırsak, o tanhte de özal Hükumetı 'nın "yukseltilecek faız oranlanna" nasıl dırendığını anımsayabıünz Ağustos ortalarındakı "pazarlık" müthıştı IMF "yuksdtin şu oranlan" dıyor, Ozal Hükumetı "olmaz, o zaman fiyal artışlannın bıam ilan ettıgımızin ustunde olduğu anlaşılır" dıve dırenıvordu Sabah akşam, toplantılarda, koktevllerde "velhasd" her an, tanhe geçecek bır mucadele venyordu Ozal Hükumetı, onlar "yuksdtin" dıyor, bızımkıler kahramanca çar pışarak "havır yukseltmeyiz'' dıye karşılık verıyordu Ne var kı, zaman IMF'nın lehıne çalışıyordu Ozal Hükumetı'nın baru tu yavaş yavaş bıtıyor, sonucunda "faızleri yukseîtmekten başka çare olmadıgım" kabul edıyordu Şımdı benzer bır pazarlık Washmgton'da yurutuldü Sonuç her zaman olduğu gıbı, daha başında bellı ettı kendını ve pazarlık faızlerın bugunku duzeyde kalışı ıle noktalandı Aslında, Washıngton'da garıp şeyler oluyor örneğın, ENKÂ Grubunun önde gelen yonetıcılerınden Yıldınm Akturk resmı heyetın toplantılarına katılıyor Akturk, yıllar yılı Ozal'ın DPT'de en yakını olmuş, DPT Musteşarlığı görevını yurütmüş, 6 Kasım seçımlerınden sonra bır ara Merkez Bankası başkanlığına getırılmesı söz konusu olmuş, hatta hukümete "dısardan bakan" olarak atanması uzerınde durulmuş, sonunda ENKA'ya gırmıştı Şımdı aynı Yıldınm Akturk "resmi toplanüiara" katılıyor "Resraı bır heyet uyesı" gıbı Nıtelığı ve hukümete yakınlığı ne olursa olsun, özel bır fîrmanın bır uyesının resmı toplantılara nasıl katılabıldığını herhalde Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem'e sormak gerek Alacağımız yanıt "yok, yanılıyorsuouz, resmi toplftnblara gırmedi" de olabılır pekâlâ' Kaya Erdem Washmgton'da sadece IMF yetkılılenyle, bankalarla ve tıcan firmalarla göruşmuyor örneğın, ABD Malıye Bakanı ıle, örneğın ABD Tıcaret Bakanı ıle de göruşuyor Göruşmeierde "mali ve ticari" konuların dışında, guncel konu "Ermeni meselesi" de ele alınıyor Amenkalılann göruşmelerde yaklaşımı "son derece diplomatik". Söyledıklerı Dışışlen Bakanı Shultz'un söyledığının benzerı "Senatodan bu turde bırçok karar çıkar. Araa, karann etkısi yoktur. Senatorlenn seçmene ve Rum lobisine selamından başka bir şey degildir bu karar ve ABD yonetımınin Turkiye'ye karşı tavrını da gostermez." Yardım kesılmesıne gelınce, Başbakan Yardımcısı Erdem'e söylenenler, Ermenı karanndakı gıbı söylenenlerın tekranndan ıbaret Yaııı "yardımm kesUmesi yolundaki girişımlere siz inanmayın, çunku yonetim olarak bız sizin hnkumetinizı destekliyonız" doğrultusunda sözler gerek Malıye Bakanı, gerek Tıcaret Bakanı tarafından Erdem'e aktanldı Bunlar VVashıngton'dan Ankara'ya ulaşan bılgıler Kaya Erdem gunde bırkaç kez Başbakan Özal'ı anyor ve bılgı venyor IMF'nın nasıl "hayır" dedığmden tutun da, Amenkalılann bızım hukumetın ytıreğme nasıl su serptıklerıne dek, her konuda bılgı aktarıyor Iyı guzel de, bakalım özal Hükumetı halkın yüreğıne ne zaman su serpecek, onu görelım'* Narirfe göre (Baştarafı 1. Sayfada) davranışlar içerisinde degildir. Hiç kimseye guvenerek, istismara yonelmez. Hükumetı de arkasına alarak, onunla işbırlıgı yaparak, işçisini mağdur etmez. Serbest toplu pazarlık sıstemını, benım konfederasyonumun hıçbir jşverenı ışlemez hale getırmek ıçın çalışmaz. Şevket Yılmaz'ın bahsettıklen. Baskanlar kunılu bıldınsınde bahsedılenler bız olamayız Onlar, ancak bızım konfederasvonumuzun çatısı dışında kalan, bırkaç azınlık teşekkuID olabilir, ondan ıbaret kalır." TİSK Genel Başkanı Nann, Şevket Yılmaz'ın ışverenlerle ılgılı sözlennden alınmadığııu, ancak tohmet altında da kalmak ıstemedıklennı behrterek, şöyle dedı "Şevket Yılmaz, sonımsuz davranışlar içınde bulduğu hukumetle yakın iliskı içinde toplu iş sozleşme gonışmelerini işlemez hale getıren ışverenleri açıklasın. Bizim uyelerimiz boyle olmadığı ıçın bu sozlerden alınmadık. Ancak yıne de tohmet aitında kalmak istemıyoruz." Haüt Nann, TISK'e bağh tum ışyerlerınde ışçılerle ışverenler arasındakı ıhşkılenn karşılıklı ıyı nıyet kuralları ıçınde yürütulduğunu, ışçının haklannın, mıllı bırlık ve beraberlık, ekonomı ve sosyal adalet anlayışı çerçevesmde korunduğunu söyledı Turkıye Işverenler Sendıkalan Konfederasyonu Genel Başkanı Halıt Nann, Özel kesımdekı bırçok ışyerlennde toplu sozleşme göruşmelerının anlaşmazlıkla sonuçlandığı ve grevlerın başlayacağı yolundaki haberlere de değınerek, şoyle konuştu "Turki>e'de gre> olmaz, grevler söylenıldıgı gıbı başlamaz. Taraflar, daha fazla çaba hareayarak uzlaşırlar, ortak goruşte biıieşirier. Bız de, taraflan uzlaştırınz, aracı oluruz. Şevket Yılmaz ve ben, bugunler ıçın varız. Zaten gorevimız de bu. lkımız bas başa vennce. tum sonınlan hallederız, anlaşmazlıklan çozeriz. Ortada da uyuşmazlık kalmaz." udı Arabıstan'ı zıyaret etmıştır Sırada Mısır'ın olduğu bılınmektedır Bırleşık Arap Emırlıklerı Devlet Başkanı ulkemızı zıyaret etmıştır Sırada, Katar Emırı vardır Bu ülkelenn tumu, ılımlı kanattandır fîacfrte/fercephesınden Iran ve übya'ya ıse zıyaretierı Başbakan Özal yapmıştır Başı çeken radıkal Surıye'ye resmı zıyaret ıse Ulusu hukümetı dönemınde Dışışlen Bakanı llter Türkmen tarafından gercekleştınlmıştı Türkıye'nın ılımlılar ve radıkaller arasında kurmuş olduğu nazık ve nüanslı dengeyı bozrrraya ve Araplar arası anlaşmazlıklara başkalan adına taraf olmaya ıhtıyacı olduğunu sanmıyoruz Bu polrtıkaya ters duşen bazı telkınlenn yenıden kamuoyunda uç verdığıne tanık olmaktayız VVashıngton kaynaklı bu telkınlere anlamlı bır karşılık, bugunlerde doğumunun 100 yıldönumunu kutladığımız buyük devlet adamı Ismet Inönü'den verıtebılır "Dış polıtkada mümkun olduğu kadar du> man yaratmamaya çalışmalıyız Düşmanltk üzenne polıtıka yapmayalım Bu tarz eğılımlen dıkkatle takıp edıp sakınalım Dış polıtıkanın gergın olduğu zamanlarda memleketlerıhttyatlıbulunmayı, bırhadıseye bulaşmamayı, kımseyle tutuşmamayı, sataşmamayı düşünsunler Ortadoğu olaylarında tarafsız kalmanın menfaatımıze, barış davamıza daha uygun olacağına ınanıyorum " (Inonü Halka Dış Polıtıka Anlatıyor, Necdet Uğur, Cumhunyet, Sıyaset'83, 26 Aralık 1983) Ismet Inonu, Ortadoğu'da tarafsızlık polıtıkasımn altını 1968 yılı eylul ayında böyiece çızmış Aradan 15 yıl geçmış olmasına karşın Ismet Paşa'nın koymuş olduğu bu ılkeler değerınden herhangı bır şey yıtırmemıştır MUSTAFA EKMEKÇt ANKARA NOTLARI Çırttan Pırttan Ye... 29 EYLÜL 1984 (Baştarafı 1 Sayfada) 1981 gunlu ıddıanamede Çayan Sempatızanlan örgutu'nun 1979 yılında MarksıstLenınıst Sılahh Propaganda Bırlığı (MLSPB) örgütunden ayrılan sanıkJarca kurulduğu, sanıklann THKP/C kökenlı polıtıkleşmış asken savaş stratejısını benımsedıklen belırtılıyor Sanıklann MarksıstLenınıst bır proletarya dıktatörlüğu kurmak ıçın bırçok kışıyı öldürduklerı ve yaraladıkian, gasp, sılahlı tarama, afiş ve pankart asma e>lemlennı gerçekleştırdıklerı de behrtıhyor 4 idam, 5 müebbet m e l * " ' Comert, Haseyin Bal. Zafer Yapıcı 13'er yıl 4'er ay, Huseyin Per, Hasan Huseyin Malatyalı 12'şer vıl, Ayten Alkan, Gulten Hayaloglu 6'şar yıl 8'er ay, Aslan Kaçar 5'er yıl 6 a> 20 gun, Mehmet Kocalar, Omer Çığırgan 4'er yıl 2'şer ay, Ertugrnl Sagbilge, Sabahattin Koç 3 yıl 4'er ay hapıs cezasına çarptı nldılar Gencay Dadaş, Halil Koç, Hilal Yurtseven, Nurettin Zorin ve lsmaıl Asil ıse beraat ettıler Mahkeme, aynca 5 yıl 6 a> 20 gün hapıs cezasına çarptırılan Aslan Kaçar ıle 6 yıl 8 ay hapıs cezasına çarptmlan Gulten Hayaloğlu'nun cezaevınde yattığı sureler göz önunde tutularak tahhye edılmelennı kararlaştırdı UGUR MUMCU GOZLEM Dalan: Istanbul büyük (Baştarafı 1. Sayfada) lometrelık sahıl yolu açılacağın. zar ve yönetıcılerıne Istanbul'un da bıldırdı sorunlannı anlattı ve beledıyenın Temızlık sorunu ıçın "lenuzçalışmaları hakkında bılgı verdı lik polisi" teşkılatının kurulacaDalan'm gazetecıler ıçın düzenfını ve evının önünu kırletene 4 ledığı brıfmg ve gecekondu bölbın 500 lıra para cezası kesılecegelennde kadar uzanan gezısı 7 ğını, kıyılann temızhğının denesaat surdu tımı ıçın dört denız motoru alıKent ıçı ulaşım sorununun nacağını, derelenn ıslah edılece"hızlı tramvay" projesı ıle çözuğmı söyleyen tstanbul Beledıye leceğmı bıldıren Dalan, yabancı Başkanı, Halıç gıbı Beşıktaşfirmaların ıhalenın açılmasını Kuruçeşme arasının da ıstımlak bekledığını, projenın ılk bölu edılerek kamuya açılacağını bemunun 5 yılda tamamlanması lırttı nın amaçlandığını, ıstasyonlar tstanbul'da pıs sulan antacak arasında bağlantı sağlandıkça setesıs olmadığına da dıkkatı çeferlere başlanacağım söyledı 8 kılometrelık bırıncı hat, Aksa ken Dalan, Ataköy'de kurularay'dan başlay ıp şu guzergâhı ız cak ılk tesısın ıhale aşamasına geldığını, Kadıköy'de de btr antleyecek Vatan Caddesı Bayrampaşa ma tesısı kurulacağmı, 5 pompa ıstasyonunun da bır yıl ıçınde Cezaevı FerhatpaşaAtışalanı Esenler Yeşıl bağTavukçuderesı hızmete gıreceğını açıkladı Beledıyenın bügısayarla calışMahmutbev yoluGuneşhDoğu ma dönemme geçtığını de belırSanayı SıtesıÇobançeşmeHavaalanıDunya Tıcaret ten Dalan, ılk aşamada her soMerkezıHavaalanı sapağı kağın bına sayısı, suelektrıkkanalızasyon durumu gıbı bılgılAtaköy Hızlı tramvay, Ataköy'den merle bılgısayarda programlansonra yapılacak yenı bır ıstas maya başlandığını, tstanbul'da yonla aktarma sağlayacak ve kı 24 bın sokağm durumunun 8 volcular, ZeytınburnuSırkecı ay sonra bılgısayarla ızleneceğını söyledı arasını banlıvö trenı Ue gıdecek lkıncı hat ıse, AtışalanıMahmutbeySanayılkıtellıToplu KonutNukleerHalkalıDunya Tıcaret Merkezı arasında (Baştarafı 12. Sayfada) için mudahaleyi durdurduk" deolacak dığını hatırlıyorum Hızlı tramvay ın uçuncu hattı da şu güzergâhlar arasında yapı Ikıncısı de, benımle bır konuşması olmuştu Yıne o gunlerdey lacak AtışalanıMetrıs500 Evler dı Bahsettığınız sozu çıkmıştı Devlet YoluKuçükköy Taşoca gazetede, "Yeni bir dunya kuruğıGazıosmanpaşaSılahtarSa lur, Turkiye o dunyada yerini dabadOkmeydanıDarulaceze alır" dıye Ben de bu sözu nedenıyle memnun olduğumu ıfade SSK HastanesıAbıdeMecıdıye etmıştım ve hatta şunu sövlemışkoy Tramvaylar, en çok uç vagon tım "Bu soz çok etkili oldu. Ama bu lu olacak ve 1050 kışı taşınacak Hızlı Tramvayın yanı sıra sozun otesinde gerçekten ve şimmetro projesı de gerçekleştırıle diden boyle yapmalı, boyle yacek ve ŞışhOsmanbeyHarbıye pabılir miyız? Yapmayı dusunur ElmadağTaksımGalatasaray musunuz?" dıye sormuştum KaraköyEmınonu ve Beyazıt' Ben babama bu soruyu, "Şimtan geçen metro, Mecıdıyeköy diden bu yola girip tum yardımlan bir kenara bırakıp yalnızca Yenıkapı arasında çalışacak Dalan, ulaşım sorunun çozu kendi olanaklarımızla devam mune katkı sağlamak uzere oto etsek" anlamında sormuştum O bus duraklarımn da en az 500 da bunun uzenne, "Çok sıkınmetre ara ıle yenıden duzenlene ü ohır, iyi oiurdu ama, dayanaceğını, uygulamaya Bağdat Cad mazlar..." dıye cevap vermıştı 1984'teki Erdal tnonu desı'nde başlandığını, bır yıl olarak konuya tekrar ıçınde bu projenın gerçekleştırıbaktıgımzda yine aynı duleceğını söyledı Dalan, Batı şuncede olduğunuzu soyle standartlarında 700800 metrede yebilır mısiniz? bır olan duraklann Istanbul'da 280300 metre arasında değıştı İNONU ü donemde normal ğını bıldırıp, "Yeni duzenleme bır tepkı olarak, "Bu yolu niçin ıle olobuslerın hızt yuzde 20 denemiyonız?" dıye sormuşartacak" dedı Dalan, tıkanıkhğı tum Ben, bugunku Erdal onlemek amacıyla troley büslerın İNONU'nun o gunku Iskaldınldığını da açıkladı met Inonu'nun size verdiDolgu çalışmalarına başlanan gi cevaba paralel bir duKadıkoy Sahıl yolunun Kalaşuncede olup olrnadıgını mış'tan Bostana'ya kadar gıdesormak ıstemiştim. ceğını ve 800 mılyon lıraya mal olacağını belırten Dalan, dört şe INONU Tabıı Paralellık tantlı olacak bu yenı yolun, Kadı şıyor tabıı O gunku göruşlerın temelınde bırdeğışıkhk olmadı koy'den Bostancı'ya gıdış ıçın Yalnız bugun dunya, etkıleşımı Bağdat Caddesı'nın de yıne dort şentlı olarak Bostancı'dan Kadı bıraz daha artmış bır dunya hakoy'e gelış ıçın kullanılacağını lıne geldı Bu konudakı yaklaşı mım, zannedıyorum babamın o söyledı Dalan, ayrıca Usküdar SalacakHarem arasında 2,5 kı zamankı fikrıne uyuyor Gerçekçı yaklaşmak gerekıyor soruna İnsanınıçınden geçenı en olabılecek olçude gerçekleştırmek me(Baştarafı 1. Sayfada) selesıdır bu O bakımdan benım yor sorumla babamın cevabı, aynı Bılındığı gıbı, Başbakan Tur ısteklerın gerçeklerle karşılaşmagut Ozal'ın Federal Almanya'da sının ıfadesınden başka bır şey yaptığı temaslardan sonra, Bonn değıl hükumetı Turkıve AET ıhşkıle Tabıı babam o zaman ıktıdarrının ıyıleştırılmesı ıçın devreye davdı, bız ıse şımdı muhalefetgırmış ve on AET Dışışlerı Ba teyiz. Ama o gunku soruma da kanının II eylulde Dublın'de katılıyorum, babamın cevabını yaptığı "Sıyası Danışma" top da anlıyorum lantısında ılk nabız yoklamasını gerçekleştırmıştı Sanık yoklamasından sonra karar ıçın mahkeme saat 10 50'de oturuma ara verdı Mahkeme heyeü saat 14 O5'te duruşma salonunda yennı alarak karannı açıkladı Karann açıklanmasından sonra sanıklar çeşıtlı sloganlar attılar ve guvenlık görevlılerınce salondan çıkartıldılar Karara göre Emın Alı Dizi, Zekeriya Ç«lik, Erdogan Tatlav ve Hasan Yavuz Kara TCY'nm 146/1 maddesı uyannca ölüm cezasına çarptırılırlarken, Mebmel Emın Ak>ol, Osman Nuri Terzioğlu, Şahin Boy, Tuncay Sarptunalı, Filiz Ogretmen önce ölum cezasına çarptınldılar, daha sonra da bu cezaları hafıfletıcı nedenler gözetılerek ömıir boyu hapıs cezasına dönuşturuldü Asken Savcı tarafından ölumle cezalandınlmalan ıstenen sanıklardan Fehmı AkUn, Erdogan Dirik ve Sami Erdal 15'er yıl, Selami Topal da 6 yıl 8 ay ağır hapıs cezasına çarptınldılar Mahkeme, Huzzem Ydmaz ve Saım Guler hakkında görevsızlık kararı, kızkardeşı Gulte Hayaloğlu'na yataklık yapmak suçundan yargılanan Yusuf Hayaloğlu hakkında ıse ceza tayınıne yer olmadığı karan verdı Meh Cihad Baban (Baştarafı 1. Sayfada) >aptı, gazetecılığe 1934 yılında "Zaman" gazetesınde başladı. Daha sonra Son Posta, Doğu (Erzurum), Yenı Sabah, Cumhunyet, Tasvırı Efkâr, Tasvır ve Tercüman gazetelerınde yazar, yazı ışlerı müduru ve başya zar olarak çalıştı 1946'da Istanbul, 1950 ve 1954'de (DP) tzmır mılletvekılı seçıldı Son Saat gazetesını kurdu, 1957'den sonra Hurnyet Partısı saflannda yer aldı 27 Mayıs thtılalınden sonra kurulan Kurucu Meclıs'te görev aldı Cemal Gursel'ın kurduğu hukümette Turızm ve Tanıtma Bakanı olarak görev vaptı CHP'den Istanbul (1961) ve Çanakkale (1965) mılletvekılı seçıldı 12 Mart dönemınde bır ara "Cumhunyet"te koşe yazarlığı yaptı 12 Eylul 1980'den sonra kunılan Bulend Ulusu hukumetınde Kultur Bakanı olarak gorev aldı, daha sonra aynldı Son olarak Son Havadıs Gazetesı'nm başyazarlığını yapıyordu Gazetelerde yayımlanan çeşıtlı eserlenmn bır bölumu (Hıtler ve Nasyonal Sosvalızm, Churchıll, Adenauer, Yuzyüın Buyuk Kavgası ÇınRus Anlaşmazlığı, Tru man, Ho Şı Mınh, Polıtıka Galerısı) kıtap halınde yayınlandı Çeşıtlı romanları TOrkçe'ye çevırdı Baban'ın cenazesı dun TBMM'nın onune getınlerek bır toren yapıldı Cenaze daha sonra Istanbul'a getırıldı. Baban'ın cenazesı pazartesı gunu Şışlı Camu'nde kılınacak öğle namazından sonra Edırnekapı Sakızağacı aıle kabnstanında toprağa verılecek • Nufus huvıyetımı kaybettım Hukumsuzdur KEMAL TANDOĞAN • Nufus huvıyetımı, pasomu, yurt kımhğımı, kredı kartımı kaybettım Hukumsuzdur CAFER YILDIZ (Baştarafı 1. Sayfada) Talat Paşa, yurt dışına kaçtıktan sonra Almanya'da takma ad ıle yaşar Amacı, Ankara hukümetıne yardımcı olmaktır Bu uğurda çalışır, çabalar Paşa, olümunden bır ay kadar önce Ingılız Istıhbarat Servısı'nden Herbert Aubrey ıle Almanya'nın Hamm kentınde göruşurler Talat Paşa, Aubrey'ı, Istanbul'da görev yaptığı günlerden tanımaktadır Ingılızler, Aubrey aracılığı ıle yurt dışındakı Ittıhatçıların ne yapmak ıstedıklennı öğrenır Aubrey, Londra'yadönüşunde hemen Başbakanlığa Talat Paşa ıle yaptığı görüşme konusunda bılgı verır O sıralar, Enver ve Cemal Paşa'lar da Sovyetler Bırlığı'ndedırler Her ıkısımn de amacı "Ingılız emperyalızmıne karşı Islam halklarını ayaklandırmak"\\x Enver Paşa, bu amaçla, Baku da toplanan kurultayda "Şark âlemının Uçuncu Enternasyonalıle muttefıkolduğunu" anlatır Konuşması ' Yoldaşlar" dıye başlar, "Yoldaşlar" d\ye bıter Moskova'da Sovyet ıhtılalı lıderlen ıle göruşmeler yapan Enver Paşa "Islam Ulkelen Ihtılal Cemıyetı" Kongresı topiar Daha sonra Batum'da "Halk Şuralan Fırkast" adıyla bır komunıst örgut kurar Paşa'nın asıl amacı, Anadolu'ya geçıp, Mustafa Kemal'ın yerını almaktır Bunun ıçın Sakarya Savaşı'nı bekler Sakarya Savaşı'nda Mustafa Kemal yenılse, Enver Paşa Sovyet desteğı ıle Anadolu'ya geçecektır Sakarya Savaşı kazanılır Enver Paşa'nın da duşlerı suya duşer Sovyetler de bu tarıhten sonra Enver Paşa yı gozden çıkarırlar Ankara hükumetı de Enver Paşa'dan hıç hoşnut değıldır Moskova Buyukelçısı Alı Fuat Paşa'ya Ankara'dan gönderılen şıfrelerde Paşa'nın tutuklanması ıstenır Sakarya Savaşı bır dönum noktasıdır Savaşın Ankara hukumetınce kazamlmasından sonra Sovyetler, Ankara ıle daha sıkı temas kurarlar Enver Paşa da bu donüm noktasından sonra yenı bır seruvene atılır Serüven, Turkıstan'a gıdıp, burada ' Islam Başbuğu ' olmaktır Yolda bır toprak ağasının elıne tutsak duşer Sovyetler de Enver Paşa'yı hıç ılgısı olmadığı halde Ingılızlerın adamı sayarak tasfıyesıne karar verırter Enver Paşa tutsaklıktan kurtulduktan sonra çevresınde topladığı az sayıda savaşçısıyia savaşını surdürür Enver Paşa, Pamır Dağı eteklerınde Cegan Tepesı nde Bolşevık bırlıklerıne karşı, yanında yırmı beş süvarısı ıle yalınkılıç savaşırken öldürulur, tarıh 4 Ağustos 1922'dır Ankara hukümetıne ısyan ederek Yunanlılara sığınan Çerkez Ethem de Enver Paşa ıle buluşma umudundadır Ethem, Paşa'nın ölüm habennı Berlın'de alır ve butun umutları söner. Ittıhatçı lıderlerın uçuncusu Cemal Paşa Ingılızlere karşı "Hınt lhtılalı"m örgutlemek amacındadır Bunun ıçın Afgan ordusunun örgütlenmesı ışını uzerıne alır Afgan ordusuna sılah sağlamak ıçın Moskova ıle goruşmeye başlar Bu arada, Ankara hükumetı ıle de sıcak ılışkılerde bulunur Paşa, Tıflıs'teyken yaverlerı Nusret ve Sureyya Beyler ıle bırlıkte Ermenı Taşnak Örgutu'nce öldurulurler Tarıh, 21 Temmuz 1922'dır Ittıhatçılardan Mısırlı Saıd Haltm Paşa, Dr Bahattın Şakır, Cemal Azmı Bey de aynı tarıhlerde Ermenı teror örgutlennce bırer bırer kurşunlanıp öldurulurler 1921 martayından 1922 yıfı temmuz ayına kadar geçen bır yıl ıçınde Talat Paşa, Cemal Paşa ve otekı Ittıhatçılar Ermenı teror orgütlerınce bırer bırer kurşunlanıp şehıt edılırler Ankara hükumetı, Talat Paşa'nın oldurülmesınden Ingılızlerı sorumlu tutmuş, Alman yargı yetkılılen ıse olayın örtbas edılmesı ıçın ellennden gelenı yapmışlar, Cemal Paşa'nın katıllerı de bır turlu ortaya çıkanlmamış, tanhın bu sayfalan boylece kapanmıstır Ermenı terör örgutlerı Turklere yonelık cınayetler ıçın 1922 yılından 1975 yılına kadar bekledıler 1975 yılında başlayan cınayetler dızısı, ABD Temsılcıler Meclısı'nın Ermenı soykırımını destekleyen kararları ıle duyarlı bır noktaya sıcratıldı Ermenı sorunu nıçın daha once değıl de 1915 yılında gundeme gelmıştır? Ingılız emperyalızmıne karşı Islam halklarını örgutleme çalışmaları ıçınde bulunan Cemal Paşa nıçın Ermenılerce öldürulmuştü? Anadolu hukumetını desteklemeye çalışan Talat Paşa'nın, uç yıl gızlı olarak yaşadığı Almanya'da Ingılız ıstıhbaratçısı ıle konuştuktan bır ay sonra bır Ermenı terörıstçe şehıt edılmesı kuşku verıcı değıl mıydı? O tarıhlerde, ABD ve Ingılız hukumetlerı, Turk topraklan uzerınde bır Ermenı devletı kurmak ıçın çalışmalarda bulunuyorlardı Bugun yıne ABD Temsılcıler Meclısı, bır "NATO müttefıkı"nın topraklannda terorıstlerın savlarını destekleyen boluculuğe yeşıl ışık yakıyor Ermenı sorunu ardındakı çokuluslu çıkar duzenı yıne gundemdedır Talat ve Cemal Paşa'lara sıkılan kurşunları yalnızca haksız bır öç alma duygusuna bağlamak çok yanlış 1 olur Hele bugunlen de gordukten sonra Ozetle 3 kaza,3 ölüm Avcılar'da E5 karayolu uzennde Kâmıl Korucu yonetımındekı taksı de Hakkı Karataş'ın kuUandığı mmıbusun çarpışmasmda otomobıl şoforu Kâmil Korucu oldu, kazada yaralanan Murtaza Cintımur, Ali Guler, Cuma Terekeme ve Mehmet Ergun Cerrahpaşa Jlp Fakultesı Hastanesi'ne kaldırıldı. Umranıye'de Cengiz Topel Caddesı uzerınde kamyonun ezdıği Ozgur Özturk (6) can verdi, 34 KH 618 plakalı kamyonun surucusu gozaltına ahndı. Kasımpaşa'da Iplıkçı Fınn Duvan civannda yolda yuruyen yayalara çarpan 34 YT 836 plakalı otomobıl Fatma Yığitfn olumune, Gulızar Yiğu'ın yaralanmasma neden oldu. Surucu Nusret Battal gozaltına ahndı. Bebek zehirlendi Sanyer'de yanlış ilaç verilen bebek zehirlendi. Zekenyakoy yolu Doğancılar apartmanında oturan Naıme Bozdağ 8 ayhk çocuğuna bronşıt ılacı yerine yanhşhkla başka bır uaç verdi, zehirlenen Bora Bozdağ tedavi altına ahndı. Menderes'în Hemşireyi kaçırdı Bakırkoy Ruh ve Sinir Hastaakları Hastanesi'nde hemşire olarak çahşan Zehra Çakır (22) dun 14 sıralarında hastane onunde bir otomobılle kaçtrıldı. tlgililer hemşireyi 34 H 1843 plakalı Volkswagen marka otomobılle kaçıran Ramazan Değer'in arandığını soyledüer. Zeki Mermer'in otopsi raporu Ankara'da olen Yargıtay 1. Hukuk Daıresı Yazıişlen Mudurlerinden Zekı Mermer'ın yapılan otopsi sonunda yuksek tansıyon sonucu beyın kanamasından olduğu belırlendu Ahmet Tahtakılıç takıldı Törenlere, kokteyllere grtmesen doksan dokuz yıl yaşarsın, dedı Tahtakılıç'ın Inönu'yle, geçmış dönemlerın dürust polıtıkacılarından örneğtn, bır Sadık Aldoğan'la, bır Fuat Arna'yla ılgınç anıları vardı onları bır gun, ıznıyle yayınlamak ıstıyorum Bu hafta bır yandan Meclıse, Ermenı sorunları, Amerıkan ılışkılerı konusundakı toplantıyı ızlemeye gıttım İş Bankası salonundakı Inönü fotoğrafları sergısım gezdım Çarşamba günü, Dıl Bayramı törenıne gıttım, kalamadım, çıktım Inönü fotoğrafları sergısı, aılenın eiınde bulunan fotoğraflarla Huseyin Ezer'ın arşıvırtden derlenmış fotoğraflardan oluşmuştu Eksıklerı çoktu belkı sergının, ancak başlangıç olarak lyıydı Bır kez değıl, ıkı kez gıdıp, ızleyenlerı de gözledım Fotoğraflannı gorenlerın, demokrasının ülkemızde babası dıye duşündüğum Inonü'ye nasıl ılgıyle, sevgıyle baktıklarını gördum Inönu'nün askerlığınden çok demokrasıyı yerleştırmede gosterdığı çaba, yankılar bırakmıştı bende Dursun Kut anlatmıştı sergıyı gezerken, o da lsmaıl Hakkı Tonguç'tan dınlemış Bır "Ankara A/of/an"nda değınmıştım, benı çok etkıledığı ıçın yınelemek ıstedım olayı Tonguç, Koy Enstıtulerı dönemınde, yapılan çalışmalaria ılgılı ofarak, belırlı günlerde Çankaya'ya çıkar Cumhurbaşkanı Inonü'ye ayrıntılı bılgıler sunarmış Bır gıdışını de şöyle anlatıyor Inönu, olaylar konusunda tek kanaldan aldığı bılgıyle yetınmez, aynı konuda bırkaç kanaldan (emnıyet, ordu haber alma v b ) aldığı bılgılerı de bırlıkte değerlendınr Karar vermesı gereken bır konu varsa, ondan sonra değerlendırır Ben de, Cumhurbaşkanı ılk elden haberı dosdoğru oğrensın dıye, her şeyı anlatınm Köy Enstıtülen ılk mezunlannı venp oğretmenler köylerde çalışmaya başladıktan sonra, yer yer anlaşmazlıklar, sürtüşmeler olmaya başladı Örneğın oğretmenın, koyun ağasıyte, muhtarıyla, kaymakamla anlaşmazlıklan çatışması oluyor Anlaşmazlıklar kışısel değıl, oğretmenın görevını yaparken karşılaştığı engeller, guçlukler, ya da oğretmene çıkanlan engeller, bunlara bağlı olaylar, ben her zaman olduğu gıbı, olayları tum ayrıntılarıyla aktardım Anlatacaklarım bıtınce, ıçımden, "Dur bakayım, bu olaylar karşısında, Köy Enstıtülen konusunda, Ismet Paşa'da bır genlme, bır tereddut var mı, saptayayım", dıye geçırdım Paşa'ya Paşa, dedım, bılıyorsunuz bız Köy Enstıtülen'nde yenı oğretmenlerı, topiumun alışık olduğu eğıtım sıstemınden farklı bır bıçımde yetıştırdık Şımdı, bu yenı tıp oğretmene karşı yer yer tepkıler oluyor Ne emredersınız? Köy Enstıtulen'ndekı eğıtım sıstemını, klasık sısteme doğru bıraz kaydıralım m ı ' Paşa, şöyle karşılık verdı Yok, Tonguç, devam edeceksın, bu tepkıler olacak Daha da çok olabılır Bunlara alışacağız Toplum, boyie boyle kendı haklannın bılıncıne varacak Bu halk ne çekmışse. her şeyı yukandan ve teklerden bekledığınden çekmıştır Onun ıçın bu tepkılerı göğusleyeceğız, bu oğretmenlerı yetıştırmeye devam edeceğız Bu konuşmalar, 1944'lerde, 1945'lerde oluyor Çok partılı duzene geçılmemış daha Dıl Bayramı ıçın TDK'ya gıderken, düşünüyordum Bır yıl önce, çıkan yasayla üyelığım düşmüştu, beş yüzu aşkın üye gıbı Eskı dılcılerden kımse yok gıbıydı Ha, bır Hasan Eren vardı, uzun yıllar TDK yonetımınde çalışmış Sonra Tercuman'ın "yaşayan dıl" kervanına katılmış Hr.san Eren konuşurken tıtızlıkle dınledım, "dıldevnmı" demıyor, "dıl reformu" dıyordu Bu daha sakıncasız mı gelıyord u ' Oysa, TDICnın yayımladığı "Turkçe Sözluk"\erde, "devnm" sozcuğü geçıyordu Sozluklenn, en son çıkanı dışında, tumunde "Hasan Eren tarafından denetlenmıştır" denıyordu Dıl devnmı ne çabuk, dıl reformu oluverdı 7 Reform Turkçe m ı ' Son "Turkçe Sözluk' te, "devnm" sozcuğu tanımlanırken, Ataturk'ün de bu sözcüğü kullandığına değınılıyor, "devnm" şöyle anlatılıyor Devnm Yerleşık toplumsal duzenı köklü, hızlı ve genış kapsamlı olarak nıtelıksel değıştırme ve yenıden bıçımlendırme eylemı "tnkılap" Harf devnmı, "Uçurumun kenarında yıkık bır ülke Türiu duşmaniarta kanlı boğuşmalar Ondan sonra, ıçende ve dışarıda saygı ıle tanınan yenı vatan Yenı sosyete, yenı devlet ve bunlan başarmak ıçın arasız devnmler Işte Turk genel devnmınm bır kısa deyımı " Ataturk Devlet Bakanı Kâzım Oksay, hukumetın dıl ışıne el atacağını söyleyınce usuma, Ataç'ın bır sözu geldı Ataç, 1950 oncesınde, SBF de dıl uzenne bır konuşma yapar Şımdı kaykamakam Adı bende var Bır öğrencı de şoyle bır soru yöneltır Efendım, dılın özleşmesı ıçın hükumetler ne yapmalıdır? Ataç, soruyu sorana karşılık verır Hukumetlerın ellerınden gelıyorsa dılı bozsunlar, dıli hükumetler sadeleştırmez, dılı yapanlar, özleştırenler, yazarlar, ozanlardır Yüksek Kurul Başkanı Suat llhan, "Türkçeyı kullanan herkes bıztm doğaJ üyemızdır" dedı Bu hoşuma grttı Amerıka, hıç böylesıne Türk toplumunun gozunden duşmedı Ermenılere ılışkın kararından sonra, yardımı da azalttı mı sıze, buyurun bakalım Eskı Ankara bağlıktı Mehmed Kemal daha ıyı bılır ya, Kecıören, Dıkmen, Etlık tüm bağlık Çocuklar da üzumu sever hanı şöyle bır uğrayıp, uzüm salkımlarını koparmak ısterler, çıtın kıyısından geçen çocuğu gören yaşlı kadın, ona o gunün Ankaralısının dılıyle şoyle der Oh bebem, çılgadan yurü, bağın ıçıne uğrama, amcan, beyazlardan hevenk asar sıyahları pekmez kaynatırız Çırttan, pırttan ye Amerıka da öyle demeye getırıyor hani ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞIPAL Eski emekliler ve ek göstergeler Bıze gelen göndenlerm bır bölumü, yapılan yenı yasal duzenlemelerm eskı emeklılenn de ayhklanna yansıyıp yansımayacağı konusundadır Bunun yanı sıra da 1985 ve sonrakı jollar ıçın saptanan ek göstergelenn de bu aylıklan etkıleyıp etkılemeyeceğıdır Emekli Sandıgı'nca çıkanlan 113 sayılı genelgede bu sorulann yanıtlan vardır "1.1.1984 tarihinden itibaren yururiuge girecek bu degişkilikle, tum derece ve kademekrden emekli olanlaria, olenlenn; emekli, dul ve yetım aylıklan ek gostergelen de esas alınarak baglanacek ve 1101 sayılı kanunun ek 2'nci maddesi hukmu geregince, bu tarihten oncekı tum emekli, dul ve yetimlerde bu hukumlerden sandıgımızca aylıklan yukseltilmek sureüyle yararianabilecekierdir." 13 Şubat 1969'da yürürlüğe gıren 1101 sayılı yasanın sozü edılen ek 2. maddesı de şöyledır "Bu kanunun yururluğe girdigi tarihten sonra barem, teşkilat kadro ve saır kanunlarda yapılacak degışiklikler sonunda ayhk tutarlarında husule gelecek yukselmeler, aynı rutbe, kadro unvanı ve dereceden baglanmış bulunan emekli, adi malıdlak ve vazife tnailullugu aylıklan ıle dul ve yetim aylıklan hakkında da uygulanır." Bılındığı gıbı 2898 sayılı yasa ıle "Emekli Aylığı Bağlğnmasına Esas Ayljk Gösterge Tablosu" da 1 Ocak 1984'ten geçerlı olarak yenıden duzenlenmıştır Emekh Sandığı'nın 113 sayılı genelgesı de uygulamaya açıklık getırmıştır "1.1.1984 tarihinden itibaren uygnlanacak bu tablo ve her derece ve kademede bulunanlara uygulanacak ek gösterge uygulanust bu tarihten once emekli olanlaria olenlerı; emekli, adi malul, vazife malulu, dul ve yetım ayhklanna sandıgımızca aynen yansıtılacaktır." Aeıklamada aynca 1985 ve onu ızleyen vıllarda yapılacak uygulamaya da ver verılmıştır "Emekli aylıklan ıçın tespit edilen ayn gostergelere aıt tablo boylece yururlukten kaldınlmakta, dolayısıyla 1.1.1985 tanhinden itibaren emekh, dul ve yetım aylıklarının baglanmaMna ıştirekçılenn derece ve kademelennin devlet memurlan konunundakı gostergelen (varsa ek gostergelen de a>nen eklenmek suretiyle) esas tutulacaktır." BeymenHn Beyoğlu mağazası Hazır giyım kuruluşlarımızdan Beymenİn Beyoğlu mağazası oncekı gece duzenlenen torenle hizmetegirdu Yenüenme çalışmaları nedenı ıle yaklaşık ıkı aydır kapalı bulunan mağazada erkek ve bayan giyım eşyasının dışında, ozgun takılar da alıcılara sunulacak. Banker Bako Istanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesı'nde dun yalnızca Banker Bako olarak bilinen Bakı Aygün hakkında açılan 23 davaya baküdu Mahkeme duruşma sonunda bunlardan 6'sı hakkında beraat karan verdi, çeşıtlı mahkemelerde hakkında toplam 37 dava açılan Bakı Aygun'un beraat ettiğı dava sayısı lS'e yukseldi. Baki Aygun halen Boğaz'da bir gazınoda şarkıcılık yapıyor. kolıl. Vali Ayns SilivrVde tstanbul VaUsı Nevzat Ayaz, dun Silıvnnın çeşıtlı koylennde ıncelemelerde butundu, Sayalar koyunde sunı tohumlama sonucu elde edılen sığırlardan oluşan "ehlı"hayvan sergısım açtL Ayaz ayrıca gezdıği 10 koyde ılkokulları denetledı, oğrencılere soru sordu.