Katalog

21 EYLÜL 1984 EKONOÎ Günün aynası tlk 8 ayda mevduat % 23, para arzı % 24,5 arttı ANKARA, (ANKA) Ocakağustos dönemini kapsayan yılın ilk 8 aylık döneminde mevduatı 718.6 milyar lira artan bankalar, 444.4 milyar liralık yeni kredi kullandırdı. Merkez Bankası verilerine göre, 31 ağustos tarihi itibariyle bankaların toplam mevduatı 3, trilyon 823 milyar liraya ulaşırken, artış hızı yüzde 23.1 olarak hesaplandı. Geçen yılın eşdönemindeki artış ise yüzde 5.4 oranında 130.9 milyar lira artmıştı. Bankaların kredi hacmi de ağustos ayı sonu itibariyle 2 trilyon 684 milyar liraya ulaşırken, yılbaşına göre yüzde 19.8 oranında artmış bulunuyor. 1983'ün eşdönemindeki artış yüde 20.9 oranında 354.1 milyar lira olmuştu. Öte yandan, geniş anlamda para arzının 8 aylık dönemde 772.4 milyar lira çoğalarak 3 trilyon 922 milyar liraya ulaştığı belirlendi. Para arzının artış hızı ise yüzde 24.5 düzeyinde bulunuyor. 1983'ün ocakağustos döneminde para ara yüzde 13 oranında 297.1 milyar lira çoğalmıştı. 1MF limitine uyumda örtülü çözüm Parasal büyüklüklerin "tanımı" değiştirilince, Merkez Bankası dış varlıkları 350 milyar dolayında büyümüş oldu. Merkez Bankası kamu kredilerinde ise 25 milyarlık indirim yapılmış gözükecek. Büyük yatırım projelerine girmeme konusunda Türkiye'nin uyarıldığı ve bunun ilk kurbamnın da nükleer santral olacağı belirtiliyor. ANKARA, (ANKA) Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem'in aşılmadığını belirttifi IMF limitleriyle ilgili olarak kapsamlı bir "tanım değişikliği" yapıldığı belirlendi. Temmuz ve ağustos aylannda hızlanan parasal büyüme IMF Hmitlerinin büyük miktarda aşılmasına yol açınca Türkiye yılın ikinci yansı için saptanacak limitlerin yüksek tutultnasını istemişti. Bu istek, IMF tarafından reddedilirken, Türkiye'ye gelen IMF heyeti ile limitlere konu olan parasal büyüklüklerin tanımında değişiklik için anlaşmaya varıldı. Bu tanım değişikliğiyle, Merkez Bankası'nın net iç varlıklarının daha düşük görünmesini sağlamak üzere dış varhklann kapsamı genişletildi. Yılbaşına da "StandBy"düzenlemesi yapılırken üstünde anlaşılan Teknik Memorandum'daki tanıma göre halen 2025 milyar lira dolayında artı bakiye gösteren dış varlıklar böylece 350 milyar liralık bir artışa konu oldu. IMF'in 'rezerv para' göstergesinderi dı<! varliklann düşürülmesi yoluyla bulunan "net iç varlıklar" bu değişiklik sonucunda azalmış oldu. Merkez Bankası'nın kamu kesimine yönelik kredilerinin hesaplanmasında da tanım değişikliğine gidilerek 25 milyar üra doLayuıda bir limit kolaylığı sağlandı. Edinilen bilgiye göre Merkez Bankası'run çeşitli kamu kuruluşlarından tahsil etmesi gereken bazı "konsolide edümis alacaklan" hesap dışı bırakıldı. Türkiye'nin IMF'nin yülık parasal programlan ve Dünya Bankası'nın ekonomı politikalarını kabul ederken büyük tutarlarda devlet yardımı sağladığıru sürekli vurgulayan ve "StandBy" uygulamasında da "loleranslı muamele gördüğünü" öne süren borçlu Latin Amerika ülkelerinin baskısının, 1MF limitlerinin yükseltilmesi yerine "örtülü" tanım değişikliğine konu olmasına yol açtığı belirtiliyor. Tanım değişikliğine "Türkiye örneğinin başanlı göriintüsü" gerekçesine dayanarak göz yuman IMF, yeni parasal büyümelere konu olacağı iddiasıyla Türkiye'nin büyük yatırım projeleri konusunda ise dikkatli davranmasını istedi. Bu isteğin ilk kurbanı da, ihale edilme aşamasına gelmiş olan nükleer santral oldu. CUMHURÎYET/9 TOPTA* EŞYA FİYAT ENDEKSLERÎ Ağustos 1983 İTO DİE Hazine 1.6 2.1 1.9 1984 3.1 3.2 4.0 OcakAğustos 19S3 18.8 23.9 21.4 1984 31.0 37.7 34.0 1993 2*» 28.3 31.0 12 ay 1984 49.2 56.9 55.5 Toptan eşya fiyat artışı son 4 yıhn en yüksek düzeyinde İTO'ya göre, toptan eşyada ağustos fıyatları dört yıldan bu yana ilk kez yüzde 3.1 oranında arttı. Ağustos ayları karşılaştırmasına göre, yılhk enflasyon yüzde 49.2, ilk sekiz aylık fiyat artışı yüzde 31 oldu. Ekonomi Servisi Istanbul Ticaret Odası'nın belirlemelerine göre ağustos ayında toptan eşya fiyatlarındaki artışlar son 4 yılın en yüksek düzeyine ulaşarak yüzde 3.1 oldu. Ağustos ayları karşılaştırmasına göre, 12 aylık enflasyon yüzde 49.2 oldu. Toptan eşyada ilk sekiz ayhk fiyat artışı ise yüzde 31 olarak belirlendi. Fiyat artışlanıun yaz aylarında ılımlı seyretmesi kuralı bu yıl ağustos ayında bozuldu. Istanbul Ticaret Odası'nın (İTO) saptamalanna göre, 1981 yılında yüzde 2.3, 1982 yılında yüzde 0.9, 1983 yılında ise yüzde 1.6 olan ağustos ayı toptan eşya fiyat artısları bu yıl yüzde 3.l'e fırladı. ITO'ya göre fiyat artışının yüksek seviyede gerçekleşmesinde, "gıda maddelerinden özellikle bakliyal ve hayvani gıda maddeleri, mahrukat ve enerji maddeleri, çeşitli madenler, inşaat malzemeleri ve kimyevi maddelerdeki yüksek oranlı fiyat artışı" etkili oldu. Çeşitli tüketim gruplan içinde, toptan fıyatlar yüzde 7'lik artışla odun, kömiir ve petrol türevlerının yer aıaıgı, manruKaı ve aldığı, mahrukat enerji maddeleri grubunda rekor kırdı. İnşaat malzemelerinde fiyat artışı yüzde 4.8, madenlerde yüzde 5.1, gıda maddelerinde yüzde 3.3 oldu. Gıda maddelerinde bakliyat grubunda yüzde 1238 a^asında değisen fiyat artışları görüldü. Süt ve süt ürünlerinde de fıyatlar hızlı arttı. Ağustos aylan itibariyle yılhk enfiasyonu yüzde 49.2 olarak belirleyen İTO endekslerinde geçen yıl bu rakam yüzde 28.3 düzeyindeydi. Yüzde 31 olarak belirlenen ilk sekiz aylık fiyat artışı ise, geçen yıl yüzde 18.8'di. Ağustos ayı toptan eşya fiyatlarındaki artış Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı endekslerinde yüzde 4, Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE) endekslerinde ise yüzde 3.2 olarak geçti. Ağustos aylarına göre yılhk enflasyon Hazine'ye göre yüzde 55.5, ilk sekiz ayhk artış ise yüzde 34. DlE'ye göre ise bu oranlar sırasıyla yüzde 56.9 ve yüzde 37.7. Gizli satın alma gücü yaratan vadeli çekler yasallaşacak ANKARA, (a.a.) Ağustos ayında yeniden hızlanan fiyat artışlarında, "ithal edilen enflasyoola, gizli satan alma giicü"nün etkili olduğu belirtildi. Başbakanlığın üst düzeyde bir yetkilisi, "Vadeli çek uygulamasının gizli bir satın alma gücü yarattığını" belinti. Vadeli çekin halen Türk mev zuauna uygun olmamasına rağmen yaygın kullanıldığını söyleyen ve "Bu yolla ortaya çıkan satın alma gücünii ölçebilmek için vadeli çeki meşnı hale getirmeyi düşünüyoruz" diyen yetkilinin verdiği bilgiye göre, çek mevzuatında yapılacak değişiklik sırasmda, vadeli çek de sisteme dahil edilerek, bono niteliğine dönüştürülecek. IMF, yüksek faizieri ve ABD'deki btitçe açıgını eleştirdi IMF yılhk raporunda, "Dünyada yüksek düzeyini koruyan faiz oranlan, sanayileşmiş ülkelerdeki canlanmayı tehdit ediyor ve borçlu ülkelerin durumunu daha kötüleştiriyor" denildi. Ekonomi Servisi Gelişmekte olan ülkelere faizleri yükseltin çağrısı yapan IMF, dünyadaki faiz oranlannın yüksekliğinden yakındı. ABD'deki bütçe açığını da eleştiren IMF "Yaşam koşullannda belirli bir iyileşmeyi gerçekleştirmiş ve dış ödemeler sorununu çözme aşamasına gelmiş gelişmekte olan ülkelere" sanayileşmiş ülke pazarlarını zorlama önerisi yaptı. IMF ve Dünya Bankası'nın pazartesi günü başlayacak Genel Kurul toplantısına sunulmak üzere hazırlanan "IMF Yılhk Raporu"nda dünya ekonomisindeki iyileşme eğilimine dikkat çekildi. Özellikle sanayileşmiş ülkelerde enflasyon hızının son 15 yılın en düşük düzeyine indiği belirtilen raporda gelişmekte olan ülkelerin cari işlemler açıklarında da gözle görülür bir aialma olduğu vurgulandı. Bununla birlikte başlayan canlanma eğiliminin istikrarh olarak nitelenmemesi gerektiği de kaydedilen IMF raporunda "Dünyada yüksek düzeyini koruyan faiz oranlan sanayileşmiş Ülkelerdeki canlanmayı tehdit ediyor ve borçlu ülkelerin durumunu biraz daha kötüleştiriyor" denildi. Enflasyonla mücadeleden taviz verilmemesi ve bunun için sıkı para ve maliye politikalarımn sürdürülmesini bir kez daha isteyen IMF, şu uyanyı eklemeden yapamadr. "Sıkı para politikasının etkinliği sonucunda enflasjonu kontrol altına alabilmiş ve büyümenin önkoşullannı oluşturmuş 01keler, büyiimenin ilk aşamalannda likidite konusunda ihtiyatlı tutumu elden bırakmamalıdırlar." Ülkelerin bütçe açığını sıkı bir biçimde kontrol altında tutmaya özen göstermelerini de isteyen IMF, sanayileşmiş ülkelerden F. Almanya İngiltere ve Japonya'da bu konuda olumlu adımlar atıldığını ancak başta ABD olmak üzere Kanada ve Italya'da sorunun hâlâ güncelliğini koruduğunu belirtti. ABD'deki bütçe açığını sert bir dille eleştiren IMF raporunda "ABD ekonomisinin çapı geregi, buraya akan sermaye dünya çapında özel yatınmlar için gereken sermaye hacmini azaltıyor" denildi. Ayrıca, IMF birçok Batılı ulkede devletin özel yatınmları çekme konusundaki çabalarım olumlu karşılamadığım vurguladı. IMF raporunda gelişmekte olan ülkelerde ortalama büyüme hızının son iki yıldır yüzde l'e yakın bir düzeyde gerçekleştiği ancak kişi başına büyüme hızının son yıllarda önemli bir gerileme gösterdiğine dikkat çekildi. Rapora göre bu ülkelerde, kişi başına GSMH artış hızı 1960 ve 1970'li yıllarda ortalama yüzde 3'lere ulaşırken 1981'de "sıfır" da kaldı ve geçen yıllarda da geriledi. IMF, büyümenin ön koşullarını hazırlamış yani dış ödemeler sorunlannı büyük ölçüde çözüp yaşam koşullarında belirli bir iyileşme sağlamış ülkelerin dikkatlerini Batılı pazarlara çevirmelerini istedi. Ancak IMF bunun için korumacıhğa karşı mücadelenin şart olduğunu söyledi. IMF raporunda gelişmekte olan ulkeier için müjde sayılabilecek gelişmelere de yer verildi: • Sanayileşmiş ülkelerde ekonomik bunalımın hafiflemesi gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerine hız kazandıracak, • Petrol fiyatlarındaki düşıiş ödemeler dengesi sorunlannı hafîfletecek, • Temel mal fiyatlarındaki iyileşme belirtileri bu ülkelerin ihracat gelirlerine olumlu katkıda bulunacak, • Şimdiki yükselme eğilimine rağmen, faiz oranlarının 1981 düzeyinin alttnda olması borç sorununun çözümüne katkıda bulunabilecek. Ekonomilerde büvüme hızı 1983 Önde gelen sanayi iilkeleri ABD Japonya F. Almanya İngiltere Fraasa Italya Kanada Diğer sanayi iilkekri Geüsmekte olan âlkeler 1985 1984 (tahminHtahmin) 2.7 Dünyu BankasUf Türk tarun sektörü için 10 proje gerçekleştirecek tSTANBUL, (a.a.) Dünya Bankası'run Türkiye'de ilk aşatnada zirai sektörü kapsayan 10 proje gerçekleştireceği bildirildi. Dünya Bankasrnın zirai donatım, tarım sektörü konulannda çalışmalar yapan fınansal analiz uzmanı Hideo Aumatsu başkanlığındaki dört kişilik heyet, bugün İTO Yönetim Kurulu Başkanı Nuh Kuşçulu'yu ziyaret etti. Hükümetin davetlisi olarak tanmın yan sektörlerini incelemek için geldiklerini belirten Başkan Aumatsu, "Bizler de Batılı ülkelerin Türk ziraatinin gelismesiyle ilgili sözlerine katılıyoruz. Türkiye'nin 198083 dönemindeki zirai üriin ihracatı, geçmiş yıllara oranla üç kat arttı. Ortadoğu'ntın sebze ihtiyacının yüzde 10'unu Türkiye karşılıyor. Şu anda Türkiye üzerinde gerçekleştirilmesi planlanan 10 zirai proje var" dedi. 1.2 3.7 3.0 13 3.2 0.7 3.3 1.8 0.9 5.2 7JJ 5.0 2.7 2.4 U 2^ 4.6 3.1 3.7 3.5 4.0 4.1 2.6 2.4 1.7 2.5 3.1 2.7 4.4 IMF, bu yıldan Dıracatçı sermaye şirketi sayısı 19'a yükseldi ANKARA, (AıNKA) Çolakoglu Dış Ticaret Anonim Şirketi de Doğu Bloku ülkeleriyle ticaret yapma hakkı kazandı. Hazine ve Dış Ticaret MüstesarhğYnın Resmi Gazete'de yayınlanan tebliğine göre, ithalat tebliği uyannca, dış ticaret sermaye şirketlerine Çolakoğlu Dış Ticaret A.Ş.'nin eklenmesiyle bu Şİrketlerin sayısı 19'a yükselmiş oldu. Bu şirketler dış ticareti devlet leştirilmiş ülkelerden ithalat yapabiliyorlar. "Mentaş" Manisalı Evrenşel Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketinin adının ise "Heptaş" Manisalı Evrenşel Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketi şeklinde düzeltildiği kaydedildi. ğı 1984 yılı büyüme hızı tahminini yükselttl Buna karşın IMF'nin 1985 yılı için yaptığı tahmin, 1984 yılı tahminlerinin altında kalıyor. Buna göre, bu yıl 7 önde gelen Batılı ulkede, ortalama yüzde 5.2'yi bulacak büyüme hızı, gelecek yıl yüzde 3.5 oranına gerileyecek. Bu gerileme büyük ölçüde ABD ekonomisinde önümüzdeki yıl beklenen hız kaybmdan kaynaklanacak. Bu yıl GSMH artış hızıntn yüzde 7.3'e yükselmesinin beklendiği ABD'de, 1985 yılında bu hız yüzde 4 düzeyinde gerçekleşecek. Japonya'da da aynı yıllarda büyüme hızı yüzde 5'ten yüzde 4.Ve inecek. Gelişmekte olan ülkeler için ise IMF daha şanslı bir ortam bekliyor. Bu ytl söz konusu ülkelerde yüzde 3.7 olarak gerçekleşecek büyüme hızı, gelecek yıl yüzde 4.4 e çıkacak. Bodur: Sanayimiz, çarpuk çurpuk bir sanayi ohnadiğını kanıtladı Özel sektörün Doğuda yatırım yapması isteniyorsa, devletin altyapıyı süratle hazırlamasını isteyen Çuhadaroğlu fırması yöneticilerinden Natık Buda, "Piyasadaki durgunluğun aşılması isteniyorsa, ithal ikamesine dayalı sekıörlerin bir bölümünde de yatırımlar desteklenmeli" dedi. Ekonomi Servisi Istanbul Sanayi Odası'nın önceki günkü ayhk olağan meclis toplantısında konuşan Meclis Başkanı tbrahim Bodur, "thracatta son yıllardaki gelişmeler, Türk sanayiinin. bazılannın iddia ettiği gibi çarpuk çurpuk kurulmuş bir sanayi olmadıgını kanıtlamıştır" dedi. Istanbullu sanayicilerin 5. Beş Yılhk Plan Stratejisi hakkında görüş belirttikleri İSO Meclisi'nde 5. Plan dönemi sonunda 15 milyar dolarlık yılhk ihracat öngörüldüğünü hatırlatan Bodur, "15 milyar dolarlıktaedefevanlması için gerekli altyapı ve yatınmların şimdiden iyi organize edilmesi lazım. Türk sanayii 30 yülık bir birikimle bugün bulunduğu noktaya geldi ve bu birikimin çarpuk çurpuk olmadığı da kanıtlandı. Bundan sonra daha iteri noktalara vanlabilmesi için de kuşkusuz yeni birikimler gereklidir. Öncelikle mevcut po ISO MeclisVnde 5. Beş Yılhk Plan görüşüldü Parçalanmış araziler birleştiriliyor Sıkı para banka kasa mevcutlarını iyice daralttı ANKARA (ANKA) Bankaların kasa mevcutlan giderek daralıyor ve 3.9 trilyon liraya ulaşan iş hacimlerini bu mevcutlanyla yürütüyorlar. Merkez Bankası'run parasal gelişmeleri gösteren 24 ağustos tarihli son verilere göre, banka kasalanndaki para miktarı 93.6 milyar liraya gerilerken, iş hacimlerini gösteren geniş anlamdaki para arzı 3.9 trilyon liraya ulaştı. DOVIZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu 385 lira 84 kuruş olarak belirledi. Dövizin Döviz Döviz Efektif Efektif Cinsi Ahş Satış Ahş Satış lABDDolan 404.90 408.99 404.90 413.00 1 Avustralya Doları 336.67 340.07 319.84 343.40 1 Avusturya Şilini 18.66 18.8S 18.66 19.03 1 Batı Alman Markı 131.00 132.32 131.00 133.62 1 Belçika Frangı 6.50 6.57 6.18 6.63 1 Danimarka Kronu 36.19 36.56 36.19 36.91 1 Fransız Frangı 42.68 43.11 42.68 43.53 1 Hollanda Florini 116.20 117.37 116.20 118.52 1 hveç Kronu 46.66 47.13 46.66 47.59 1 îsviçre Frangı 159.82 161.43 159.82 163.02 100 ltalyan Lireti 21.24 21.45 20.18 21.66 lOOJapon Yeni 164.65 166.31 156.42 167.94 1 Kanada Dolan 306.77 309.87 291.43 312.91 1 Kuveyt Dinarı 1353.50 1367.17 1285.83 1380.57 1 Norveç Kronu 46.56 47.03 44.23 47.49 1 Sterlin 500.66 505.72 500.66 510.67 1 S.Arabistan Riyali 113.74 114.89 108.05 116.01 yaratmayacak yerler göstermesini istedi. Natık Buda, hükümet 5. Beş Yılhk Plan'ın özel sektör yatırımlanyla ilgili hedefıne ulaşmasını istiyorsa, ithal ikamesine dayalı sanayiye de selektif destekler sağlamasının yararlı olacağma değinerek, "Talebi olan sektörlerde ithal ikamesine dayalı sanayün yeniden teşvik görmesi, iç piyasadaki durgunluğun aşılmasında büyük katkıda bulunabilir" dedi. Toplantıda daha sonra söz alan ISO Meclis Başkan Vekili Cavit Çıtak ise, vergiden ormancdığa dek Plan'ın çeşitli yönlerine analitik bir yaklaşımla eleştiriler getirdi Çıtak, örneğin Plan'daki "teknolojik birikim sağlanacak" yollu çok genel bir ifadeye atıfta bulunarak, "Gelişmiş Ülkelerde GSMH'nın yüzde 22,5'u bilimsel harcamalara aynhyor. GSMH'nın ancak yüzde 0,24'ünün bilimsel harcamalara ayrılabildiği ülkemizde bu birikim nasıl sağlanacak" sorusunu ortaya attı. Konuşmacılardan peynir üreticisi Mecit Bahçıvan ise, Haliç'in temizlenmesi çerçevesinde İstanbul'un çeşitli belediye başkanlarınm yaptıkları yıkımları eleştirdi ve "Belediye başkanlan yıkma yanşına girdiler, ama rekor bir günde 50 işyerini yıkan Eminönü Belediyesi'nde" dedi. ANKARA, (ANKA) Tarla içi geliştirme projelerinde istenilen düzeyde üretim artışı sağlayabilmek amacıyla parçalanmış arazilerde toplulaştırmaya gidilecek. Bakanlar Kurulu, bu amaçla Aydın, Amasya, Manisa ve Tekirdağ'da toplam 21 bin hektarlık alan içinde yer alan küçük arazi parçalannı toplulaştırmayı kararlaştırdı. Yetkililer, küçük tarım alanlarına başta sulama olmak üzere tesfıye, drenaj gibi hizmetleri yeterli ölçüde götürebilmenin olanaksız olduğunu, toplulaştırma çalışmalanyla söz konusu hizmetlerin en rantabl biçimde uygulanabileceğini behrttiler. BODUR 15 milyar dolarlık ihracat hedefî için şimdiden harekete geçilmeli. tansiyelin ekonomiye katkısını arttıracak yatırımlara hız verilmeli ve bu arada yeni yatırımlar da süratle devreye sokulmalıdır. Başbakan Özal, liberasyonu tam anlamıyla uyguiayacağız ve sanayii tümüyle dış rekabete açacağız. Bunda karariıyız diyor. Ama biz kalan kalır, giden gider diyemeyiz. Sanayi bangi yükü kaldırabilir? Mevcut potansiyeli nedir? tlaç verilirken, dozu iyi ayarlamak lazım. Yoksa hastayı i>i edeyim derken, daha beter hasta ederiz" dedi. 5. Beş Ydhk Plan hakkında görüş belirten Meclis üyesi Natık Buda ise, Plan'da özel sek BVDA Okuuı, hastanesi, elektriği olmayan yere, hangi işadamı fabrika kurar? törün yatırımlannı yüzde 11 arttırmasımn öngörüldüğünü hatırlatarak, "Demek ki, özel sektörün sabit yatırımlardaki payı artmazsa, plan amacına ulaşamaz" dedi. Buna katşılık özel sektör yatırımlarının asgari düzeye indiğine işaret eden Buda, haberleşme, elektrik, okul, sağlık hizmetleri ve benzeri altyapılar olmadan hiçbir yatmmcının fabrikasını doğuya taşımayacağını, çünkü oraya eleman göndermesinin mümkün olmayacağını dile getirdi. Buda, kalkmmada öncelikli yörelerde yatınm için devletten özel sektöre inşaat ruhsatı hazır, işletme ruhsatı da sorun Yapı KredVnin "Para Semineri" dün başladı ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD 21.6988 Avusturya Şilini 62.2923 Belçika Frangı 9.4868 Fransız Frangı 8.6776 hveç Kronu 1.906.30 ltalyan Lireti İ.6963 A'orveç Kronu 1 Avustralya Dolan: 1 Kuveyt Dinarı: 1 Sterlin: DOLARI 3.0908 11.1881 3.4845 2.5334 245.91 3.5598 0.83148 3.3428 1.2365 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini İsviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI Isunbul Haber Servisi Yapı ve Kredi Bankası'nın 40. kuruluş yıldönümü nedeniyle düzenlenen " 1 . Uluslararası İslaml Nümismatik ve Para Semineri" başladı. Dün saat 10.00'da Yapı ve Kredi Bankası'nın Genel Müdürlük binasmda başlayan seminerin açış konuşmasını Banka Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Kemal Satır yaptı. ABD'den 3, Isveç, Fransa, Irak ve Suudi Arabistan'dan birer, Türkiye'den ise 6 bilim adamının katıldığı seminer bugünsona erecek. Seminerle ilgili olarak Yapı ve Kredi Bankası Para Koleksiyonu'nda bulunan Islami sikkelerden oluşan bir de sergi açıldı. Tekel de alkoküz bira üretti KONUK YAZAR: Prof. Dr. ALPASLAN IŞIKLI devlet teşekküllerinin yönetim kurullarında sembolik nitelikle de olsa işçi temsilcilerinin bulunması uygulamasına son verilmesini, demokratik işçi haklarının kısıtlanmaKİT'lerin hisse senetlerini alan işçiler, belki bir kâr payı elde etme duru sını memnuniyetle karşılayan ve kitlelerin munda bulunacaklardır. Ancak ac/7 ve top/u para gereksinimleri,bu senet satın alma güçlerini düşürmeyi ekonomi politikasının leri parası olanlara satmaya zorlayacaktır onları... Bu durumda Özal'ın de bir siyasal başlıca dayanağı yapmış bulunan hareketin bu konudaki gerçek nidiğinin aksine, "Milletten gelen, millete geri verilmiş" olmayacaktır. yeti ne olabilir? Herhalde işçileri KIT'lere ortak yaparak satın alma güçlerini arttırmak lan ve bizde de Özal'ın öncülüğünde ger ve işletmelerin yönetimlerinde söz sahibi Bundan boyle haftada bir iki kez ekonoçekleşebileceğine ihtımal verilen ve ne ol yapmak değildir. Gerçek niyetin ne olduğumi sayfamızda yer alacak olan "Komık Yaduğu pek anlaşılamayan modelin "Sovyet nu anlayabilmek için Sunalp'e kulak vermek zar'' Aöşesinde bilim adamları, ekonomi ıızler Birliği nde uygutanması katiyen müm bile daha sağlıklı sonuçlara varmaya yarmanları. meslek temsilcileri, işudamlan, senkün değildir" denilmek suretiyle, bunun dımcı olabilir. (duran saat yanhş gösteren dikaalur ve yöneticilerin güncel ekonomik "komünistlik" sayılamayacağı belirtilmiş saatten iyidir. Hiç olmazsa günde iki defa konularla veiş âleminin sorunlanyla iİRİIi kıbulunmaktadır. Böylece Ozal, 141, 142'ye doğru gösterir): "İşçilerin KIT'lere ortak sa makalelerini bulacaksınız. aykırılıktan doiayı muhtemel bir takibata kar olması" demektedir Sunalp "Kıdem Taz12 Eylül sonrasının kendine özgü koşul şı korunmuş olmaktadır. minatı Fonu'ndan mecburi ortaklık şeklan içinde Başbakan olan Sayın Ozal, şimGünümüzde bazı savcılann bağlı kaldık line getirilirse. antidemokratik olur ve di yeni bir misyona daha aday görünüyor. KİT'lerin zararlan, işçinin ekmek parasmMevcut koşullarda "sol"un önderliğini yap ları böyle bir mantık ve yönfem/e her zaman dan kesilerek karşılanmış olur." sağlıklı bir sonuca vannanın olanaksızlığı ormak da Özal'a mı düşecek? ANAP çatısı alSonunda oiacaklar bir yönüyte de geçmitadadır. Bu konuda en önemli ayraç, ele alıtında, geçmişin aynı renkten, fakat değişik tonda bazı eğilimlerini kaynaştınvış olduğu nan olgunun mülkiyet ilişkileri açısından ta şin tasarruf bonosu playına benzeyecek ginu savunan Ozal, bu bileşime değişik renkte şıdtğı özelliklerdir. Sosyalizmin belli başlı türbi görünmektedir. KİT'lerin hisse senetleribaşka bir akımı daha katmayı başaracak mı ierine göre, amaç mevcut kapitalist mülki ni satın alan işçiler ilgili kuruluşun kârlılık yet biçimini kitlelere yaymak, işçileri kapi durumuna göre belki belli bir kâr payı eldersiniz? talistlerin yanında bir yere kavuşturmak ve de etme durumunda bulunabiliner. Ancak, Gerçekten, Sayın Özal'ın KİT'lerin çalıya kapitalistlerle işçilerin yerlerini değiştir acil ve toplu para gereksinimleri, bu senetşanlara satılmasına ilişkın açıklaması bazı mek değildir. Onlann iddiası, üretim araç leri parası olanlara satmaya zorlayacaktır çevrelerde öylesine tepkiler uyandtrmış bu ları üstünde kapitalist mülkiyet yerine top onları. Bu durumda, Özal'ın dediğinin aklunuyor ki, bu sorulann ortaya atılması, yal lumsal mülkiyet ilişkilerini kurmakttr. Herkesine, "milletten gelen millete geri verilnızca bir mizah denemesi olmanın ötesinse kapitalist otma olanağı sağlama, kapita miş" olmayacak; milletin alın teriyle ve binde anlam kazanmaktadır. Özai'ın bu tasalızmin bir iddiasıdır ve sosyalist kuram bu bir meşakkatle oluşmuş bunca kurum ya rısı karşısında, "reaksiyonum pozitif", nu reddederek kapitalizmin geniş kitleleri çökmeye terk edilecek veya varlıklı azınlı"iyi bir istikamet", "hayırlı bı'r şey" tümülksüzleştiren ve hatta işsizleştiren bir sü ğın mülkiyetine ilave olacaktır. ründen tepkiler ortaya konulmuş ve ' 'gerrece yol açtığını ileri süren bir tavırla ortaçekçi bir özyönetim uygulamasına gidil ya çıkmıştır. Özal'ın tasansının ıdeolojik yel Gerçekte, milletten gelenin milletin olması için, devlet mülkiyetinden çıkmaşı gerekmesi o/asıl/ğı" üstünde ciddiyetle durulapazedeki yeri de bu çerçevede açıklıkla de mez. Devlet, milletin değil midir? Öncelikle rak "o zaman doğallıkla destek"lenmesı ğerlendirilebilir. açıklığa kavuşması gereken sorun budur. "doğru" olur denilmiştır. Aslında, Özal'ın bu konudaki niyetini an *Prof. ALPASLAMŞ1KLI 1940yıhnTito'nun, 1950'lerde "tabrikalar işçilerin olacak" sloganıyla başlattığı bir uygu lamak için bu kadar uzaklara gitmeye ge da Amasya'da doğdu. SBF'yi bitirdi. Senlamanın bu vesileyle anımsanması. birçok rek de yoktur. Ülkemizde demokratik koo dikacılık ve siyaset konularmda yapıtlan bulunan Işıklı. SBF eski öŞretim üyesi idi. yönden düşündürücüdür. Neyse ki savunu peratifçilik hareketinı engeileyen iktısadt ALTIN GÜMUŞ F1YATLARI Cumhuriyet Reşat 24 Ayar Külçe 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Gümuş ALIŞ 30.400 31.000 4.610 4.180 89.00 SATIŞ 30.500 31.500 4.620 4.450 91.00 İC ^P 21 Eylül 1984 TARİHİNDEKİ DÖVİ2 KURLARI T.C. ZİRAAT BANKASI DÛVİZ 404.70 336.62 18.60 130.80 6.40 36.10 42.60 116.10 46.60 159.72 21.20 164.60 306.70 1353.39 46.50 500.61 113 70 408.99 340.19 18.79 132.18 6.46 36.48 43.05 117.33 47.09 161.41 21.42 166.35 309.95 1367.74 46.99 50592 114.90 SJJ ^ DÖVİZİN CİNSİ 1 AB0 00LAM 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 AVUSTURYA ŞİLİNİ 1 M T t ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRANGI 1 DANİMARKA KRONU 1 FRANSIZ FRANGI 1 HOLLANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI 100 tTALYAN LİRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABISTAN RİYA1İ EFEKTİF 404.70 416.70 319.79 346.61 18.60 19.15 130.80 134.68 6.08 6.58 36.10 37.17 42.60 43.86 116.10 119.54 46.60 47.98 159.72 164.45 20.14 21.82 156.37 169.48 291.37 315 80 1285.72 1393.52 44.17 47.87 500.61 515.45 108.01, 117.07 ALIŞTL. SATtŞTL. ALIŞTL SATIŞTL tSTANBUL, (THA) Özel sektörden sonra Tekel de alkolsüz bira üretimine başladı. Tekel Genel Müdürü Süreyya Yücel Özden, "Tekel biralannda her türlü kalite çalışmalannı tamamladık. Yakında alkolsuzle birlikte piyasadayız" dedi. Tekel tşletmeleri Genel Müdürü Özden, yaptığı açıklamada bira piyasasma, Tekel biralannda yaptıklan iyileşme ve kalite yükseltme çalışmaları ile katılacaklannı bildirerek, şunları söyledi: "Çalışmalarımız kalite üretim ve pazarlama alanlarında son aşamasına geldi. Bira kasaları artık plastik kasalar halinde ilk Ankara'da piyasaya surüldü." KİT'lerin işçilere satılması ŞIRKETLERDEN HABERLER BMC 10 BİNİNCİ BENZİNLİ ARACA DİZEL MOTOR UYGULADI Benzin fiyotlarmın sürekli yükselmesi, şehir içi ve yakın çevre taşımacılığmda dizel motora geçme eğilimini ülkemizde de hızlandırdı. BMC 10 bininci benzinli araca dizel motor uyguladı. BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. yetkililerinin verdiği bilgiye göre, özellikle taksilere, kamyonetlere ve minibuslere takılan Leyland dizel motorlarda talebin karşılanması için üretim kapasitesi yükseltildi. BAGFAŞ ASİTSÜLFLRİK ÜRETİMİNE BAŞLADIAsit Sülfü rik fabrikası ile enerji ureıitn tesislerinde bakım çalışmalannı tatnamlayan BAGFAŞ, asitsülfurik üretimine başladı.Bir buçuk yıl önce 5.3 milyara Denizcilik Bankası'na iflas masasınca satılan ve dört ay önce BAGFAŞ tarafından özel onlasmayla 7.5 milyar liraya satın alman tesislerden Asit Fosforik Fabrikalarındaki bakım çalışmalan da yakında tamamlanacak ve üretinte geçilecek. BİLGİSAYARDA EN BÜYİJK YATIRIM İŞ BANKASINDAN Türkiye 'de bilgisayar alanında bugüne kadar yapılan yatmmın en büyüğünü İş Bankası gerçekleştiriyor. Ağustos ayında ihalesi sonuçlananmekanizasyon projesi gereğince ilk beş yıl içinde 300 dolayında şubenin, Ankara, İstanbul ve tzmir'deki ana bilgisayar merkezlerine "çevirim içi" (on line) bağlanması öngörülüyor. T.C. ZİRAAT BANKASI "Gücüae eristtemez"