Katalog

ESKİŞEHİR BANKASI 8 ESBANK " tedtoirli ve fcararlı" Körfez'de yüksek gerîlim 61. Yıl; Sayı 21474 Kurucusu: Yunus Nadi 50 TL. 7 Haziran 1984 Perşembe Cumhu çı teknelerinin de aranacağı bildirildi. Gazete, "Boylece bu teknelerde casuslann seyahat elmesi önlendi" dendi. Yasak bölge. Körfez'deki ikinci yasak bölge oldu. Irak, uzun süreden beri, İran'ın Harg Adasf nın 80 kilometre çevresinde ablukasını sürdürüyor. Körfezde yabancı gemilere saldınlar dün de sürdü. Irak savaş uçakları Basra Körfezi'nde saldırdıkları tahıl yüklü Liberya bandıralı bir gemide ağır hasara yol açtılar. Irak askeri bildirisinde savaş uçaklannın saldırdığı tahıl yüklü geminin İran'ın Bender Humeyni limamna gitmekte olduğu belirtildi. Yunan bandıralı bir gemi ve bir römorkörün ise, Körfez'in kuzeyinde Şattül Arab'da dün sabah iran topçulan tarafından bombalaudığı bildirildi. Öte yandan İran topçusu dün Irak'ın Mendeli, Kanakin ve Basra kentlerini bombaladı. Bombardımanda 3 kişi öldü, 20 kişi yaralandı. Irak'ın önceki gün İran'ın Barek kentine yaptığı ve en az 600 kişinin ölmesine ya da yaralanmasına yol açan saldırıdan sonra, İran misillemede bulunacağını açıklamıştı. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, Suudi Arabistan Kralı Fahd'a dün telefon ederek, Irak'ın daima Suudi Arabistan'ın yanında olacağını belirtti. Bağdat radyosunun haberine göre, Hüseyin, "Irak, İran saldırılanna karşı, Suudi Arabistan'ın karasulannı ve çıkarlannı korumak için her tiirlü desteği sağlamaya hazırdır" deüi. Irak, Cezayir'in arabuluculuk KAVRAM DERSANESİ Laleli İslanbul 7e/.: 522 75 74 528 64 37 19841985 Öğretim Yılı Kayıtlan Devam Etmektedir Bölgeden geçen tüm ticari gemiler İran kuvvetleri tarafından iurdurularak aranacak ve Irak'a gidenlere el konacak. Aranacak gemiler arasında balıkçı tekneleri de bulunuyor. Îran Hürmtiz Boğazı'nda "yasak bölge" ilan etti Irak uçakları dün îahıl yüklü Liberya bandıralı bir gemiyi bombaladılar. tran, Irak'ın üç kentini topçu ateşine tuitu. Dış Haberler Servisi Irak'tan sonra Îran da Hürmüz Boğazı'nda bir yasak bölge ilan etti. Tahran'da yayınlanan Azadegan gazetesine göre, bu bölgeden geçen ticari gemiler durdurularak aranacak ve Irak'a gidenlere el konacak Ga^etede. balık Dışişleri Sözcüsü Üner, îran'dan petrolahnamazsa, ihracatın duraklayacağını hatırlatan bir gazeteciye, "İnsallah sorun kısa zamanda çözülür" diye yanıt verdi. Sözcü Üner'e göre Suudi Arabistanm İran uçaklarını düşürmesi, "Suudi Arabistan'ı ilgilendiren bir şey." SUUDt ARABİSTAN YENt BtR AWACS ALDI Irak geri adım atmıyor ANKARA, (Cumhuriyet Biirosn) Irak hükümetinin "Büyük Hun" tankerinin bombalanması üzerine Türk hükümetinin resmi yanıt isteğine dün de karşıhk vermedigi bildirilirken, Devlet Bakanı ve hükümet sözcüsü Mesut Yılmaz, Irak'tan Türk gemileri için "özel muamele" yapılmasını istediklerini bildirdi. Bakanlar Kurulu'nun dünkü toplantısından sonra gazetecilerin sorusunu yanıtlayan Yılmaz, Büyük Hun gemisinin Körfez'de isabet almasında bir kastt olup olmadığı konusunda Irak'tan istenen açıklamaya henüz bir yanıt gelmediğini belirtereî., "Bundan sonrası için de Türk gemicilerinin savaş bölgesinde yükleme yapmalan için Irak'tan özel muamele talep ettik, onun da cevabını da beküyoruz" dedi. Dışişleri Bakanhğı Bağdat'm resmi yanıtının beklendiğini dün bir kez daha vurgularken, Irakın Ankara'daki Büyükelçiliği bir acıklama yaparak dolaylı bir ifadeyle bölgede seyreden tankerlerin vurulmasının hakhlığını savundu. Büyükelçiliğin açıklamasında (Arkası Sa. 6, Sü. 7'de) tran jetlerine harşı ABDSuudi işbirliği Dış Haberler Servisi tranla Irak arasında 44 aydır süren savaşa, Suudi Arabistan'ın ilk kez kansarak İran jetleri ile çarpışması Körfez bunalımına yeni boyutlar getirdi. Gerek Körfez ülkelerinde, gerekse, Batılı çevrelerde lran'ın Suudi Arabistan'a karşı bir misillemede bulunmasından korkulurken, önceki günkü çarpışmada Suudi Arabistan'ın düşürdüğü İran jeti konusu da henüz tam açıklığa kavuşmadı. Suudi Arabistan bir İran Fantom jetinin düşürüldüğünü acıkladı. Ancak Washington'daki kaynaklar iki İran uçağının düşürüldüğünü bildiriyorlar. AP Ajansı'na göre Kuveyt'te ElVatan gazetesi önceki günkü hava çarpışmasına 11 İran uçağmın katıldığını ve 2 tanesinin düşürüldüğünü ileri sürdü. Bu arada Suudi Arabistan'ın ABD'den yeni ve daha gelişmiş bir AWACS aldığı açıklandı. Devlet Bakanı Mesut Yılmaz Irak'tan Türk gemileri için "özel muamele" istediklerini, "Büyük Hun" konusunda ise henüz Bağdaî'tan resmi bir yanıt gelmediğini söyledi. Irak hükümetinin bu konudaki bilinen tutumu bir kez daha ytnelendi ve isim verilmeksizin olaydan Türk tarafı sorumlu tutuldu. Turkiye, bölgede seyreden Türk gemilerine saldırılmamasını Irak'tan resmen istemişti. Buna karşılık Irak Büyükelçiliği açıklamasında, "Söz konusu (Arkası Sa. 6, Sü. 6'da) Körfez'deki yeni gelişme ERGLN BALCI Önceki gunkü hava çarpışması ile yeni boyuılar kazanan İran Irak savaşından önceleri kimsenin fazla şikâyeti yoktu. Körfez 'deki tankerler peş peşe bombalanmaya başlanıp, bir mudahale olasılığı giindeme gelince, yani bıçak kentiğe dayanınca, ilgili ülkelerde deyiın yerinde ise yoğun bir "kaytarma" faalıyeti gözlenıneye başlandı. Savaşın seyri bir müdahaieyi gerekıirebilecek duruma yol açabilirdi. Aına müdahaieyi kiııı yapacaktı? Baiı her zamanki luııımu ile, bunalunın büyüklüğünden söz ediyor. aına iş olası bir müdahaleye gelince, "Arkadaş ben bu işte yokum" (Arkası Sa. 6, Sü. 7'de) Basra Körfezi. Hürmüz Boğaz/, tranlrak sınırı ve yakın çevreyi gösteren harita "ulınlararasılaşma" eğilimi giderek güçlenen Körfez bunaltmının "eksenini" gözler önüne seriynr: Kuzeyde TurkiyeİranIrak sınırlarının kesişme noktasından Lmman açıklarmdaki Amerikan filusuna kadaruzanan bir bant içinde olup bitecekler, haritada görülen pek çok ülkenin kaderini etkileyebilecek. Basra Körfezi'nin bhiminde. Basra ve Abadan kıyılarıyla Harg Adası'm içeren taralt bölge, Irak tarafından "savaş alanı" ilan edilen yer. Küçuk çerçeve içinde büyütülmüş oiarak Harg Adası var. Ada. savaşın en büyük olası kurbanları arasında yer alıyar. Hürmüz Boğazı'nın girişi ve çıkışı Amerikan gemilerince istila edilmis dıırıımda. İran kıydarının karşısmda, Arap )arımadası'na yakın mevzilenen Amerikan donanmasından bazı gemiler, zaman zaman daha açıklara, daha güvenli sulara çekiliyor. Bu, Körfez savaşı taraflannın şu andaki mücadele mantığından \e bölgenin komımundan kaynaklanan bir temel karakteristiği simgeliyor: Savaşın akışını eıkilemek üzere bölgede hulunan herkes, her şey, aynı zamanda hir hedef. ğf, Ofld& Ç? DENİZCİLİK ŞİRKETLERİ Tankerler beklerse, petrol nereden gelecek? Haber Merkezi "Büyük Hun" adlı Türk tankerine yapılan saldın sonrasmda Basra Körfezi'ndeki tehlikeli sularda bulunan diğer Türk gemilerine verilen "bekle emri" üzerine, denizcilik şirketleri beklemeye başladı. Konuyla ilgili oiarak THA muhabirinin görüşlerini aldığı (Arkası Sa. 6, Sü. l'de) Savaşta"ABD yok"pilotları Haberi 6. Sayiada var (Arkası Sa. 6, Sü. 6'da) PakdemirlL, "Yetkilerim daraltılmadı" di\x>r %/ Hazine ve Dış Ticaret Musteşan Ekrem Pakdemirli, "Yetkiler kimdeyse eskiden, aynen devam ediyor. Herhangi bir değişiklik yok" dedi. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan Ekrem Pakdemirli Bakanlar Kurulu'nca bazı yetkilerinin ahndıgı, ya da sınırlandığı yolundaki haberlerin doğru olmadıgını belvrterek, "Yelkikrimde herhangi bir değişiklik olmadı" dedi. Romanya Dış Ticaret Bakanı Vasil Pungan ile dün thracatçı Birlikleri'nde bir toplantıya katılan Ekrem Pakdemirli, daha sonra ihraeatçılar ve sanayicilerle bir toplantı yaptı. Pakdemirli, toplantı sonrasmda yetkilerinin daraltılması konusundaki sorulara şu karştltğı verdi: "Yetkiler kimdeyse eskiden, aynen devam edıyor. Herhangi bir değişiklik yok. Tebliğ çıkarmak konusunda herhangi bir değişiklik yok. Bir yargı organı henüz resmi oiarak da bilmiyorum bu ctı»i müeyyideler, ancak Bakanlar Kurulu kararı ile olur diyor. Cezai müeyyideler, Bakanlar Kurulu kararian ile tespit edilecekse, onun sınırlannı kararname çıkanr, koyar, ondan sonra kalan her şeyi biz hallederiz. Ben derken, ben orada geciciyim. Ben giderim, başkası gelir." Müsteşar Pakdemirli, "Karariara inua yetkiniz alınmış" sorusuna ise, "Hayır öyte bir şey yok" yanıtını verdi. Pakdemirli, "Çıkan haberler yalan mı?" diye soran gazetecilere ısrarla, "Hayır yetkilerim aynen kaldi" biçiminde konuştu. Ekrem Pakdemirli, "Cumhuriyet" muhabirinin, tüm ısrarlanna karşın sadece, "Yetkim sünıyor" diyerek karşıhk verdi. Pakdemirli, hayali ihracat yapan fırmaların ne zaman acıklanacağı sorusuna ise, "Çalışmalar devam ediyor, şimdi bir şey söyleyemem" yanılını verdi. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan Ekrem Pakdemirli, tekstil ihracatında vergi iadelerinin kalkmasımn sorunlara yol açıp açmayacağı sorusu üzerine, "Olmayacak. sorun çıkmayacak, ihracatımız artıyor. tki yıldır felâkel olacak dediniz, hiçbir zaranmız olmadı" dedi. (Arkası Sa. 6, Sü. 8'de) Inönü: Tabansız partilerle yeni hükümet kıırııl maıııal ı SODEP Genel Başkanı, partişinin 1. Kuruluş Yıldönümü nedenîyle düzenlediği basın toplantısında "Uygulanan politikanın vaat edilen olumlu sonuç ları vermemesi hükümetin hemen değiştirilmesini gerektirmez" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) SODEP Genel Başkanı Erdal İnönü, partişinin kuruluş yıldönümü dolayısıyla dün düzenlediği basın toplantısında tabanını yitiren partilerle yeni hükümetler kunjlamayacağıru belirterek, "Bize göre hükümetin uyguladığı politikanın vaat edilen olumlu sonuçlan vermemesi, hemen değiştirilmesini gerektirmez" dedi. Hükümetin politikasını daha fazla yürütmek istememesi durumunda, onun yerine mutlaka yurt düzeyinde seçtnen desteğini yitirmemiş bir hükümetin kurulması gerektiğini, demokrasinin koşullarının bu olduğunu vurgulayan İnönü, "Böyle bir düzenleme yapılamıyorsa, o zaman erken seçimden başka çare kalmaz, normal süre bitmeden seçim ancak iktidann istemesiyle yapılabilir" dedi. SODEP'in, kuruluş günlerinde ve sonrasmda halktan büyük ilgi gördüğünü belirterek sözlerine başlayan Inönü, bu ilgiyi halkın, çağdaş, Batılı anlamda bir sosyal demokrat partiye duyduğu özleme bağladı. Bu ilgi ve güveni boşa çıkarmadıkları için mutluluk duyduğunu belirten Erdal İnönü, başlangıçta vaat ettiklerinin çoğunu, genel seçimlere girmekten alıkonuldukları için, gerçekleştiremediklerini, bütün engellere karşın yerel seçimlerden ^o 23,4 oyla, ülkenin ikinci büyük partisi ve "temel muhalefet partisi" oiarak çıktıklarını bildirdi. SODEP Genel Başkanı, konuşmasının ikinci bölümünde iktidann politikasını eleştirdi ve uygulanan sıkı para politikası, KİT mal ve hizmetlerine yapılan zamlar, işçi ücretleriyle tarımda destekleme fiyatlarını düşük tutarak enflasyonun aşağı cekilemediğini ve enflasyonda vanlan yüzde 50 dolaylanndaki sonucun umut kıncı olduğunu söyledi. Hükümetin ekonomik konular dışında sosyal politikayla pek az ilgilendiğini, sendikalann toplu (Arkası Sa. 7. Sü. 5yde) Memurlara 45 maaş ikramiye önerisi reddedildi İŞTE İSTASBL'L X.V DESlZİ İstanbul'un dört bir yamndan, gürül gürül kanalizasyonlar akmakta denize. Çevre kirtiliğiymiş, sağlığı tehdit ediyormuş, çoğunlukla kimsenin umurunda değil. tşte, Kumkapı'daki mendireğin hemen yambaşından denize dökülen tağım deresi re de tam ağzında tıiç mi hiç umursamadan denize girenler... (Foioğraf: ERDOĞAS KÖSEOĞLU) ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Memurların 30 maaş olan emekli ikramiyelerinin 45 maaşa çıkarılmasını öngören yasa önerisi Meclis'te dün görüşülerek reddedildi. Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Ankan, ANAP'ın emekliler ve çalışanlar için önerilenlerden daha iyilerini düşündüklerini söyledi. TBMM Danışma Kurulunda milletvekili aylık ve yolluklannın topiam brüt 207 bin liraya çıkarılması kararlaştırıldı. İSTE ÇEVREMİZ HP: Yasal istekler göz ardı edüemez HP BİLDİRİSİNDEN Parıimiz, hiçbir olağandışı HP toplumumuzun çefıtli kesimlerinden ve çözümün özlemi ve güçlerinden yükselen yasal bekleyişi içinde değildir. istek, özlem ve taleplehn Ekononıiıniz ve halkımız, hiçbirinin göz ardı hızla ve büyük bir inatla, ısrarla biiyük bir edileırıeyeceği bir çöküntüye itilıııektedir. demokratik inanç ve tutııma sahiptir. İnönü 'niin giiçbirliği TRT ve basın ambargosu çağnsı kabııliı ınümkün hızla sona erdirilmelidir. olmayan maksuth bir çağndır. Haberi 7. sayfada Dilekçe"yi destekledi Miyoplugun bedeli REHA ÖZ Çevre kirliliğinin en büyük nedenlerinden biri, oluk oluk denizlere akan kanalizasyonlar. Bu nedenle insanlanmız, denizden daha çok lağım sularında yüzmekteler neredeyse. Gerçi bu akımı durdurmak için çalışmalar yapılmıyor değil. İstanbuPun 15 ana merkezinde inşa edilen atık su tesisleri, kollektörler bunun bir göstergesi. Ama konuyla ilgili çevreler, yine de bu etkinliklerin yetersizliğini, göstermelikliğini vurgulu (Arkası Sa. II, Sü. 7'de) yorlar.Çevre mühendisi ve İSKİ Anadolü Yakası eski Bölge Mü (Arkası Sa. 6, Sü. 7'de) BEDELSİZ İTHALATA YEŞİL l$!K 9. Sayfada Turkiye de bu sorunla kur$ı kurfiyudır. Geçen yılın uğustosunc a ^ l'evren'n korunmusı için bır y a s a vkurdarak bazı önlemler du$üniılmüşiur; ama bizde yasalar çoğu zaınankâğıt Uzennde kaldığından kamuoyunun surekli biçimde uvanlmusı, hitinçlendirilmesi ve cunlı tuıutınusı çerekıvor. Ülkemizin bu alandukı ozel konumunu da sık sık vurgulumukta yurar vardır. Biz, sü[)er sanayi aşaınasınu aeçıniş ve leknoIojik pailuına dönemini yuşuyun iilkiicrle kıyuslanamayız, Ülkeımz sanayi devrimini iierçekley tiremeden çevre sorunlarının ağırlığını duymava baslanustır. Buna neden oiarak plansız ve progmmsız endüstritcsıne ile haşı hozuk kentleşıneyi gösıenııck yanlış sayılaıııaz. BÜTÜN K1Y1LAR YAĞMAYA AÇ1LIYOR 12. Sayfada SODEP'İN PANELİNDE DEMOKRASt TART1Ş1LDI BİRACİLAR, KOMİSYON ÜYELERÎNE 30 MİL YON TEKLİF ETTİLER 7. Sayfada OLAYLAREN GERÇEK İç Denizitniz Kirleniyor Dünya Çevre Giinu, insunltk için büyük ve ivedi bir sorun niteliğine dönüşen doğa kirlennıesini giindeme çetirdi. İhıiyar gezegenimizin geçmiş yüzydlurda böyle bir derdiyoktu. Sanayi devriminin buııin dünyaya yayılmasıyla ve yuğunlaşmusıyla çevrenin kirlenınesi basiadt. Bütun diiııyadu olduğu gihı ? Haziran Çevre Günü 'nde Tiirkiye'de toplantılar duzenlenıniş, sorumlu ve veikili kişilerlc UT ınanlar uvarılardu bulummışUır. geleceğe yönelik sözter verınışteıdir. Bu arada Haliç'in temiz lenmesi, duhu doğrıısıı kıırııılıı şu için girisitm'eri de söz konusudur \'e vur kı bir yandan Inı knnusnıulıtr yupıhrken. öte yandtnı \1armura elden liiımek iizerıtltr. Oysa dıinyada hır baika ıdke. Marmara uıhı hir d'jnızc sıtlıip değildir Bu doiu zenfnnliuıtnn değerini hilenn'TM'k, ttelecek ku sııklar bizleri hukışlumuyacukıır. Marmara bıılıın kıyılurı i>i:iııı olan guzcttııı hir denizimızdır, liıı ne dvıııckıir'.' Akdeniz'ııı kırlcıı ıııestıule çeşitli ulkeler \nnıınhı • * * Çürük kaynaklarla borçları kapatmak YALÇIN DOĞAN ANKARA Turkiye 1980 yılından bu yana en biiyük bütçe açığını yasıyor. Şu andaki butçe açtğı tüm uluslararası ölçiileri aşmış bulunuyor. Biitçe açığını kapatmak atnacıyla dün Millet Meclisi Genel Kurulu 'nda ele uhnan 795 milyar liralık ek ödenek yasası ise. var olan açığı daha da biiyüiüyor. Biitçe açtğı ne demek?.. Zam deınek, vcrgi demek, fiyat artışları demek... Hele de 795 milyar liralık ek ödeneğin kuynaklurı ile nerede harcanacağına bakarsanız, izlenen ikıisal poliıikası hakkında daha ayrıntılı hilgı sahibi olursu 795 milvarın hazin övküsü GOZLEM LGUR MUMCU nuz. Yanlış soru Doğru yanıt... Bugünlerde iki konunun özellikle vurgulanması gerekir. Konulardan biri anayasayı uygulamayı ya da ekonomik modeli eleştıren herkesın. 12 Eylül öncesıne dönmek"\steyip. ıstemeyecekleri; ikincisi de parlamenlo içinde, "Milli Birlik Hukumeti' adıyla bir hükümet kurulması yolunda yapılan çalışmaların ne getirip, ne götüreceğidır. Özal sıkı paraya ne kadar dayanacak? OSMAN~ULAGAY Hükümetin ekonomik politikasına karşı muhalefet neden birdenbire yoğunlaştı? Son yıllarda geçim sıkıntısından başka bir şey yaşamamış olan vatandaş çoğunluğunun son zamlar karşısındaki tepkisi mi harekete geçirdi bu muhalefeu"? Pekiyi işadamları, meslek odası yöneticileri neden son bir ay içinde bu (Arkası Sa. 6, Sü. 3'de) Üç trilyonluk bütçe yeıınedi. Bu amaçla 795 milyar liralık da<Arkası Sa. II, Su. 3 te) DEPREMDEN 14 YIL SONRA: ESKİ GEDİZYENİ GEDİZ CELAL BAŞLANGIÇ'ın röportajı bugün 8. Sayfada Önce ilk konuyu ele alalım. 12 Eylül öncesinde Turkiye bir iç savaşın eşiğindeydi. (Arkası Sa. II. Sü. 7'de) (Arkası Sa. II, Sü. l'de)