Katalog

ESKIŞEHIR BANKASI ESBANK Bir Nisan Uzerine Düşünceler Ünlii romancımız Yaşar Kemal'e Fransa'nın en biiyük onur belgelerinden biri olan Legion d'Honneur nişanı verildi. üüzenlenen torende Sayın Cumhurbaşkanı Mitterrand nişanı kendi elivle romanamızın gögsüne taktı. Olay, kuşkusuz Tiirk sanat ve yazın diınyası açısından sevindiricidir. Gerçi Yaşar Kemal üç gün önce göğsttne takılan Legion d'Honneur'den çok önceleri, başta Tiırk okurlan olmak üzere pek çok yabancı okur tarafından onurtandınlmış, yapıtlan hemen biitün dillere çevrilmişlir. İsveç'ten Güne> Amerika'ya değin her iilkede adını ve sanatını tanıtmıştır. Ayrıca, Yaşar Kemal yabancı bir iilkeden ilk nişan alan bir yurttaşımız da degildir. Ondan önce Fransa'dan ve başka yabancı devletlerden nişanla onurlandırılan birçok bilira, sanat ve kiiltür adamlanmız olmuştur. Yaşar'a verilen ödül, ötekiler gibi hepimiz için sevindirici bir olaydır. Bizim bu yazıyı yazmaktan amacımız, bu vesile ile kimi çevrelerde Yaşar hakkında yersiz, haksız, kiiçiik diışürücii saldınlara kaikışılmasıdır. Ermeni terörcülerini hoş görüyor, hatta koruyor diye Fransız hükümetine kızıyoruz ya, işte bu yiizden Yaşar Kemal de Fransa'ya küsmeli, verilen nişanı geri çevirmeli imiş. Bu konuda en iyi yanıtı yine Yaşar Kemal vermiş, politikanın ve edebiyatın ayrı ayn şeyler olduğunu söylemiştir. Gerçekten Yaşar'ın göğsiine takılan Legion d'Honneur, Fransız hükiımeli adına değil, Fransa devleti adına verilmiştir. Devlet ise bilindiği gibi bir hükiimeti, hatta bir iktidarı temsil elmez. Gelmişi ile, geçmişi ile tiim ulusu temsil eder. Bu vesileyle bugünkii sosyalist damgalı Fransız hükümetinin Ermeni terörcüleri hakkındaki tutumunu bizim de yadırgadığımızı burada belirtmek isteriz. 1915te yapıldığı iddia edilen soykınm olayının, giiniimüz koşullan altında hortlatılması nedenleri üzerinde Fransız yöneticileri, ic politika hesaplarını bir yana bırakarak, daha nesnet davranmalı, tarihin gerçek yiizünü daha yakından değerlendirmeli idiler. Bu konuda aradıkJan belgeleri yine kendi öz kay naklarından elde edebilirierdi. Bunlann sayısı çoktur. En önemlilerinden bir ikisini biz hatırlatalım: Pierre Loti'nin mütareke yıllannda Tiirkiye'yi yeryiizünden silmeye ant içmiş hırslı politikacılara karşı o zamanın Paris gazetelerinde yayınladığı (sonradan kitap halinde basılmışür) yazılara baksmlar, gerici parlamento milletvekillerinin saldırıları öniinde Istiklal Savaşımızın meşruluğunu savunan Aristide Briand'ın sözlerini tutanaklardan okusunlar. Gerçeği gorecekler, aolayacaklar ve tutumlarını değişürmek gereğini belki duyacaklardır. Ama Fransa her şeyden önce özgürlükler ülkesidir. Orada saplantılı fikirlerin uzun siire egemen olduğu pek görülmez. Hatta Idşisel duygulann da tekdüzeliğinden söz etmek olanağı yoktur. Örneğin Yunan hayram bir Chateaubriand'ın karşısına Türk dostu bir Lamartine, yine Yunan yanlısı bir bilmem kimin karşısına bir Pierre Loti, bir Claude Farrere daima bulunur. Bunlar Fransız karakterinin temel simgeleridir. Bugünkü Fransız yönetiminin bize karşı yürüttuğü haksız ve yersiz politikaya dönük gerekli önlemleri hiıkümetimiz düşünsün ve alsın. Ama işin içine liitfen edebiyatı karıştırmayalım. Ve lütfen unutmayalım ki, Sayın Mitterrand'ın son jesti bir diişmanlık davranışı degildir. " tedblrli ve kararlı" 61. Yıl; Sayı: 21448 Cu m h u r iyet Kurucusu: Yunus Nadi 50 TL. 12 Mayıs 1984 Cumartesi J\vrupa ile ilişkileri hareketiendireceğiz. Türkiye, Avrupa Konseyi'nden sonra diğer Avrupa kuruluşlannda da yerini alma kararındadır. A.ET'ye tam üyelik için en uygun zamanda başvurulacak. Bu canlı bir süreçtir. Peşini bırakmadan bütün haklarımızı isteyeceğız. JK.BD, Reagan'ın formülü konusunda bize, "Bir seçim yılında yapılabileceğin en iyisi buydu, aman problem çıkarmayın" diyor. Suriye'deki Ermeni faaliyetleri azaldı. Suriye, Türkiye'nin ağırlığını her zaman hissetmiştir. normalleştirmek istediklerinı kaydeden Halefoğlu, haziran ayında Avrupa Parlamentosu seçımlerinın yapılacağına işaret ettı. Bakan, "Asıl temaslar, ancak yeni Avrupa Parlamentosu seçildikten sonra sonbahar(Arkası Sa. 11, Sü. 4'de) * *BELGELER Türkçeleştiren: H.V. VELİDEDEOĞLU İS&bğdaş Yayınlan, Türkocağı Cad. 39/4] h Cağaloğlu İstanbul, 300 Lira Halefoğlu: Yaşar KemaTin nişanı^ Türkiye'yi yüceltir Fransa'ya fevri tepki yok DIŞİŞLERİ BAKANININ AÇIKLAMASINDAN Mi.amuoyunu memnun etmek için Fransa'ya karşı fevri hareketlerde bulunmak yarar geürmez Bekâra karı boşamak kolaydtr. Msrail'in Tiirkiye'yi rahatsız etmesi kendi yararına olmaz. İsraU'in bunu bilecek bir ülke olduğunu samyorum. Yunanistan, Ege'de Türkiye ile başbaşa kalmamak için Kıbrts meselesini halletmek istemiyor. Mran'ın Ermeni tedhişine ilişkin tutumundan memnun muyuz, değil miyiz? Bir şey söylemek zor. Sonucu görüp ona göre karanmızı vereceğiz. SEDAT ERGİN STRASBOURG Dışışien Bakanı Vahil Halefoğlu, Strasbourg'da bir grup Türk gazetecisiyle düzenledıği basın toplantısında, Avrupa Konseyı Parlamenter Assamblesi'nde Turk heyetinin yetki belgelerının onaylanmasından sonra Türkiye'nin diğer Avrupa kuruluşlannda da yenni alma niyet \ e kararında olduğunu bıldırdi, "bundan hiç kimsenin şüphesi olmamalıdır" dedı TÜRK FRANSIZ İLİŞKİLERİ 5 bin Lira veren köprüye ortak olacak Ma/iye Bakanlığı tarafından hazırlanan taslağa göre, gelir ortaklığı senetleriS bin Liralık kupürler halinde olacak. Yurt dışında çalışan Türk işçileri ve yabancı şirketler hisse senetlerini döviz ile alabilecekler. Yurt dışında çalışanlara köprüden elde edilecek kârları döviz olarak ödenecek. H P , yasanın iptali için pazartesi günü Anayasa Mahkemesi 'ne başvuruyor. MDP de iptal davası açabilmek için imza topluyor. RAFET GENÇ ANKARA Mahye ve Gumruk Bakanı Vural Ankan kamu yatınmlannın hızlandmlması ve tasarruflann teşviki hakkındaki yasaya göre çıkarılacak yönetmelığin esaslarımn bellı olduğunu açıkladı. Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ilk taslağa göre, gelir ortaklığı senetleri beş bin liralık kupürler halinde çıkanlacak. Köprü, baraj ve benzeri tesislenn çıkanlacak senetlerle, yabancı ve yerli özel, tuzel kişilehn alımları nasıl yapacaklannı ıçeren yönetmelikte bir "kamu ortaklığı" fonu kurulması ve "Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Karulu"nun oluşturulması öngöruluyor. Yönetmelikte, kurulan fonun yasanın amacına uygun kullamlması için, idaresi, düzenlenmesi ve denetlenmesı hükme baglanıyor. Bunun dışında, gelir ortaklığı senetleri, hisse senetleri ile işletme haklannın hangi bankalar ve kuruluşlar ile saymanlıklar tarafından verıleceğini kurulun saptayacağı belirtilıyor Toplanacak gelirlenn Merkez Bankası'nda açılacak hesaba konması öngörülüyor. Maliye Bakanı Vural Ankan, daha sonra Almanya'da veya başka yabancı ülkelerde çalışan işçilerin dolar, mark ve benzeri yabancı paralarla gelir ortaklığı, hisse senetleri, ya da işletme ortaklığı seneti alabileceklerini ve bunun kârını da gene yabancı para karşılığı alabileceklerini açıkladı. Yönetmelikte bununla ilgili olarak ozetle şu hüküm yer alı>or: "İdarenin butçesinde yurt dışına transfer fonu da kuruiacak. Dövizle alınan hisse senedi, gelir ortaklığı senedi ve işletme hakkı senedinden elde edilecek kâr, temettu \e diger g«lirlerin yurt dışına transferinin Yabancı Sennayeyi Teşvik Vasası ve Türk Parası Kıymetini Konıma mevzuatına uygun olarak gerceklestirilmesi saglanacak." Ankan, yurt dışına çıkış sırasında gene bununla ilgili yasaların dikkate alınacağını belirtti ve "Alman(Arkası Sa. 6, Sü. 8'de) Fransa'da eğilim yumuşama yönünde SABETAY VAROL PARİS Turk kamuoyunun, Paris yakmlanndakı Alfortville kasabasında Ermeni Anıtı açılmasma gösterdiği şiddetli tepkı, Fransa Türkiye arasındakı gergınliğm yumuşatılması eğıltmini güçlendırıyor. Fransa'nın Türkiye politikasını yönlendiren çevrelerin, ıkı ulke arasmdaki buzlann çözülmesine yönelik çabalanna yenıden başlayacaklan anlaşılıyor. Fransa Dış Ticaret Bakanı Edith Cresson'un Ermeni Amtı'nın açılmasından önce kararlaştırüan, ancak daha sonra iptal edilen gezisi gibi girişimlerir, surdürüleceği (Arkası Sa. 11, Sü. 6'da) Halefoğlu, Avrupa Konseyi'nde alınan sonuçlan sonra Özal hukümetınin Avrupa'ya dönük beklentilennı ıfade ederken, "Avrupa ile ilişkiler hareketlenmese bile biz hareketlendirmeje çalışacağız. Vani Avrupa ile ilişkilerimizi bir hareketsizlik içinde bırakmayacagız" şeklınde konuştu. Bundan sonraki aşarnada AET'ye uye ulkelerin doğrudan seçilmiş parlamenterlerinin bir araya geldiği Avrupa Parlamenıosu ile ilişkilen HÜKÜMET: CEZAEVLERİNDE İŞKENCE VE BASKI YOK Haberi 7. Sayfada F16'nın ilk "yavru" anlaşması imzalandı İmzalanan anlaşmayla Türkiye'den 150 milyon dolarlık F16 parçasının dışsatımı öngörülüyor. ANKARA (Ajanslar) F16 projesi kapsamında bulunan, yerli uçak sanayıinde ımal edilecek uçak parçalannın dışsatımını içeren IS0 milyon dolarlık "direkt offset" anlaşması dun Ankara'da imzalandı. General Dynamics firması ile imzalanan anlaşmaya ilişkin olarak Milli Savunma Bakanlığı Genel Sekreterliğinden yapılan açıklamada, TUSAŞ tarafından ımal edilecek F16 savaş uçağı projesi içinde bulunan faaliyetlerinkademelı olarak sonuçlandırılmakta olduğu bildinldı. Dün imzalanan anlaşma ile Turk uçak sanayiine yaklaşık 3,4 milyon saatlik iş potansiyeli yaratıldığı ve uçak tedarik projesınin fınansman yönünden desteklendiği de belirtildi. Açıklamada daha sonra '•TUSAŞ'ın yan kuruluşu olarak kurulmakta olan yabancı scrmayeli T l SAŞ Havacılık ve Uzaj Sanayii AŞ.'nin en kısa zamanda faaliyete geçmesi için son tşlemler bitirilmektedir." denildı.. VAHİT HALEFOĞLU Türkiye herkesi memnun edebilecek durumda rol oynuyor. Evren: Başkalarını işimize hanşUrmayız Cumhurbaşkanı, "Sıkıyönetimin ne zaman kalkacağına biz karar veririz" dedi Erzurum deprem bölgesinde bugün konutların temelini atacak olan Cumhurbaşkanı, halka hitaben yaptığı konuşmada, "Geçmişi yaşamamışlar dışardan fetva veriyorlar, fikir suçları affedilsin diye" dedi. UFUK GÜLDEMİR MEHMET GÜLTEKİN ERZURLM Cumhurbaşkanı Kenan Evren dün Erzurum'da halka hitaben >aptığı konuşmada, "Sıkıyönetimin ne zaman kaldınlacagına biz karar\eririz" dedi. Türkıye'nin başkalarının ışlerine burnunu sokmasına razı olamayacağını kaydeden E\ren, "Geçraişi yaşamajanlann dısardan fetva vererek fikir suçlannın affedilmesini islediklerini, demokratik bir ulke olan Turkiye'nin bu sistem içinde ıteyin yapılmasına kendisinin karar verecegini" bıldırdi Cumhurbaşkanı Evren dün beraberinde Cumhurbaşkanlığı Konseyı uyelerı emekli Orgeneral Nurrtlin Ersin ile Sedal Celasun olduğu halde saat 16.00'da Erzurum'a geldikten sonra Vılayet'e giderek bir süre Vali Fevzi Yelkiner ile görüştu. Daha sonra Kolordu Komutanlığına gelen Cumhurbaşkanı Evren, burada deprem konusunda verilen brifingı izledi. Erzurum Valisi Fevzi Yetkiner'e çadırda oıuran yurtaş olup olmadığını soran Cumhurbaşkanı Evren, çadırda oturan olmadığı yanıtını alınca buna sevındığıni soyledı. Cumhurbaşkanı Evren, Kars Valisi Muhittin Keskin'ın "30 ekim depreminde az ve orta basariı konutlarda yagışlar sonucu agır hasar meydana geldi. B» nedenle hasar lesbiti jeniden yapılmalıdır" şeklindeki sözlerıne katıldığını belirtti. Cumhurbaşkanı Evren, daha sonra Kolordu KomutanlığYnın Havuzbaşı meydanına bakan cephesinden halka hitaben bir konuşma yaptı. Çok sayıda yuntaşın izlediği, bu arada izdiham nedeniyle iki yurttaşın havuza duşıUğu gözlendi. Cumhurbaşkanı Evren, "EITUrum'a gelmeye doyamıyorum" diye başladığı konuşmasında, Türkiye'ye dışardan yapılan müdahalelere dikkati çekerek, "Sıkıyonflimin ne zaman kaldınlacağına biz karar veririz" dedı. Cumhurbaşkanı Evren, şöyle konuştu: "Deprem felaketinden sonra valandaşlar ne yaptılar, ne ettiler onlan yerinde gormek, bundan sonra yapılacak konutlar için nasıl bir çauşma japıldıgını gormek için geldim. 30 ekimden kısa bir sure sonra secimler yapıldı. Bu seçimler sonunda Türkiye yeniden demokratik parlamenter sisteme geçti. Artık seçilmiş parlamenterierimiz var. Ve bu parlamentodan çıkmış bir hukumel var. Artık eskiden olduğu gibi 12 E>lül'den evvel gordugumuz o korkunç günleri yaşamadan diger ulkeler gibi demokratik parlamenter sistem içinde kalkınacagız ve onlann janında yer alacagız" (Arkası Sa. 7 Sü. 7'de) İşadamları hükümete karşı kararsız TİSÎAD 'ın gizli Yüksek Istişare Komitesi toplantısında bazı sanayiciler, hükümetin çeşitli uygulamalannda aksaklıklar olduğunu, "işlerin pek de iyi gitmediğini"savundular. Bir öneripaketi hazırlanmasını istediler. TÜSİAD Başkanı Koçman, eylüle kadar beklenmesini savundu. Ekonomi Servisi Türk Sanayici ve İşadamları Derneği TÜSİAD'ın çarşamba günü toplananYüksek Istişare Komitesi, uygulanan ekonomik politika konusunda Başbakan Turgut Özal'a yol gösterici ve uyarıcı bir rapor verilip verilmemesine ilişkin tartışmalarla geçti. Üç ayda bir toplanan Yüksek Istişare Komitesi'nin başkanı Dr. Nejat Eczacıbaşı ve onu destekleyen bazı sanayiciler, ekonomik politikanın uygulanmasında bazı aksaklıklann olduğunu ve "işlerin bazı noktalarda pek de iyiye gitmediğini" vurgulayarak, TÜSİAD adına ekonominın son durumu ve nelerin yapılması gerektiği konusunda bir öneri paketinin hazırlanarak hükümete sunulmasını istediler. Nejat Eczacıbaşı, böyle bir girişimin özel sektörle hükümet arasında bilgi akımının sağlanması açısından da yararlı olacağına dikkati çekerken, toplantıyı izleyen bazı TÜSİAD uyeleri, "Biz bilgi akımı için değil, açıkça bazı görüşlerimizin hükümete empoze edilmesi ya da benimseülmesinin denenmesi için bir rapor sunulmasını istiyoruz" diyerek kendi ara(Arkası Sa. 6, Sü. 8'de) Merkez Bankası Başkanı: Bankalara zaman tanınacak ANAP'ta şikâyet kuyruğu lVÜLLETVEKİIXERtNDEN Genel Merkez 'deki sekreterlere bile söz geçiremiyoruz. Koridorlarda itilip kaktlıyoruz. Seçildiğimiz ildeki partı orgütüne yapılan atamalarda onayımız alınmıyor. Mecliste, muhalefetın sesine kulak verilmiyor. Otomobilimizi park edecek yer bulamıyoruz. Özel plaka verilmelı. ANKARA, (Cumnuriyel Bürosu) Hükümetin kurulmasını izleyen yaklaşık beş aylık sure içinde Anavatan Partisi Meclis Grubu ile parti yönetimi arasında su yuzune çıkmaya başlayan kopukluk düzeltilmeye çalışıhyor. Bir yandan bakanlar grupta toplu savunmaya geçerlerken, öte yandan ANAP Meclis Grup Yönetim Kurulu, gruplar halinde milletvekillennin sorunlannı dinlemeye başladı. Bu arada Başbakan Turgut Özal'ın "kopmakta olan ilişkilerini pekiştirmek" amacıyla girişimlerinı (Arkası Sa. 6, Sü. 7'de) Hazine ve Dış Ticaret Musteşarı Pakdemirli, Konut Fonu 'nda 5 milyar lira toplandığını, yıl sonuna kadar 50 milyara ulaşmasının beklendiğini söyledi. Ekonomi Servisi Merkez Bankası Başkanı Ya>uz Canevi, bankaların donmuş ya da batak kredilerinin cıddiyetle üzerinde durulan bir sorun olduğunu, ancak bankalara gerekli zaman tanındığı takdirde kendi olanaklanyla bu sorunu çözebileceklerine ınandığım söyledi. Lluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası ile Euromoney dergisınin ortaklaşa duzenledikleri toplantının dün sabahkı oturumunda bir konuşma yapan ve sorulan soruları yanıtlayan Canevi, Kanadalı bir bankacının sorusu uzerine. 1980'den bu yana uygulanmakıa olan yenı ekonomi politikalarının yükunü sonunda banka Sait Faik ve arkadaşlan Edebiyatımızın ünlü adları büyük yazar Sait Faik 'in bildikleri yönlerini anlatıyorlar. SADUN TANJU' nun yazı dizisi Pazartesi günü Cumhuriyet'te (Arkası Sa. 11, Sü. 7'de) Özal, Pakistan'da Başbakan Turgut Özal, îsIdmabat'a giderken, Riyad Havaalanı 'nda Veliaht Prens Abdülaziz Bin Abdullah ile görüştu. Türk heyetinin gezisi 4 gün sürecek. İSLÂMABAT (Ajanslarl Başbakan Turgut Özal 21 işadamı ile birükte dort gunluk resmi bir zıyaret için dun Pakistan'ın başkentı lslâmabat'a geldi ve havaalanında Pakistan Devlet Başkanı Ziya Ül Hak tarafından torenle karşılandı. Özal uçakla beraberindekı işadamianna Istanbul'da bir "Diınya Ticaret Merkezi" kurmalarını önerırken, sana>ici ve ihracatçılara "kolkola girin birbirinize yardımcı olun" çağrısında bulundu. THY'ye an ozel bir usJİ^la dun Is'anbul'dan hareket eden Ozal, Ye•jilkov Havaalanı'nda yaptığı açıklamada, Pakistan'la lcmaslarında ozellıkle ekonomik ılıskilerin ele almacağını belirıerek, bu konuda "Ciddi bir hamle yapmak arzusunda olduklannı" kaydetti. (Arkası Sa. 6, Sü. 8'de) GOZLEM UGUR MUMCU TATIL'84 Cumhuriyet muhabirleri, tatil yörelerini sizin için gezdi, gördü, yazdı. 1984 yılının en uygun tatil koşullan... Nereye Nerede Nerede Nerede nasıl gidilir? kalınır? ne yenir, içilir? eğlenilir? Bir Özerklik Anısı... Yakın tarıhımizi ilgılendiren birçok olay, genç kuşaklara kulaktan dolma bilgilerle aktarılıyor. Gerçi, meşrutiyet dönemı ile cumhuriyetın ilk yıllarına ilişkin doyurucu araştırmalar yayınlanmıştır.ama özellikle 4050 arasında yaşanan olaylar, nesnel biçimde araştırılıp kamuoyuna sunulmuş değildır. Örneğin Neşet Naci. cinayetı, Turancılar davası, Dil Tarih olayları ve Hasan Âli Yücel Kenan Öner davası, bugün yeterınce bılınir mi? Bu konular, o dönemın bütün sıyasal koşullarını yansıtır. Bu olayları bilmeden bugünü değerlendirmeye olanak yoktur. Sözgelişı, Dıl Tarih ve Coğrafya Fakultesi'nde bir konferans vermek isteyen Prof. Pertev Naılı Boratav'ın komünıstlikle suçlanması ve bu konferans nedeniyle başlayan olaylar sırasında Rektör Şevket Aziz Kansu'nun kendilerıne "milliyetçi" adı takan öğrencilerce hırpalanması bugün yeterince bıiiniyor mu? Kimdı konferansı engelleyen öğrenci? Ve hangi öğretım üyesıydı, Boratav ve arkadaşlarını resmi yazışmalarla ihbar eden? 50 60 olayları da aynı sıs bulutları içindedır. Bu olaylar, kişisel anıların tek yönlü boyutları içinde, çoğu kez çarpı(Arkası Sa. 11. Su. 7de) Daha ucuz, daha kolay, daha zevkli tatil için.. Cumhuriyet Tatil rehberi... Bugün: Ayva|ık, Burhaniye Oren 6. Sayfada NADİR NADİ S\rll'tlji"AkısıOlmayanSular"aduyapıtıylabuytlkiSaitFaikÖykü Yarts\JUUIU ması'nı kazanan Pınar Kür, dun duzenlenen bir törenle ödülünu aldı. Kür, "Çok sevdiğim, hayran olduğum bir yazar için olusturulan ödülü almaktan mutluyum, " dedi. Şişli'deki Daruşşafaka Sitesi'ndeki törende Seçiciler Kurulu adına konuşan Hilmi Yavuz da "Akışı Olmayan Sular"tn ödülü oy çokluiu ile kazandığım ve kurulun öyküyü yüksek düzeyde bir yazınsal yapıt olarak nitelediğini açıkladı. Uç kez ardarda kadın öykücülerimizin kazandığı Sait Faik Öykü Yarışması'nda Seçiciler Kurulu'nu Oktay Akbal, Tahsin Yücel, Sabahattin Kudret Aksal, Haldun Taner, Hilmi Yavuz, Rauf Mutluay ve Aksit Göktürk olusturuyor. Pınar Kür Seçici Kurul üyeleriylegörülüyor. (Fotoğraf. ENDER ERKEK)