Katalog

18 NİSAN 1984 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 Ozetle Abdülcanbaz tipleri mask oluyor Turhan Selçıık 'un "Abdulcanbaz" adlı yapıtının tum karaklerleri, Mimar Sinan Universitesi Sanat ve Goruntu Sanaüan bolumu birincı sınıf oğrencileri tarafmdan ' 'k arna\ al masklan'' 'na donuşturuluyor. Bilındiğı gibı, Turhan Selçuk'un 1957 yılından bu yana çizdiğı "Abdülcanbaz ' çizgi romanı daha once tiyatroya da uyarlanmıştı. Dürüstçe kotarılmış, büyük emek ürünü iki Galile üzerine AYŞEGÜL YÜKSEL Brecht'ın unlu vapıtı "Galile'nin Yaşamı" va da 'Galileo Galilei" hemen hemen avnı gunlerde, Ankara'da AST, Istanbul'da Dostlar Tıyatrosu taratından sahnelendı Boylece Galile'nın "sorunu" her ıkı kentımızde de soluk soluğa yaşandı bu \ıl. Nedır bu sorun1 Bıhmsel gerçeklerın bıçımlendırdığı bır çağda vaşıvoruz (Bılım adamı Galile, "Gerçek ancak bizim kabul ettirebüdiğimız olçude kabul edilır," dıyor ) Bılım adamları, "gerçek" dı>e bıhnenden, "gerçek" olana her senı adıın atısta, bulduklan venı gerçeğe ınsanlık adına sahıp <,ıkabılıvorlarsa ">eni" bır çağa geçryor dunva, sahıp çıkamıyorlarsa egemen guçlerın guttuğu polıtıkanın aracı oluyorlarsa, "eski" çağ daha da karanlıklaşarak suruyor Atom çağının verını notron çağının albır vafta değışıkhğı yalnuaçnıazlarını tartışır Bu tartışmayı sergıleme yolunda \ S T . Adalet CimcozTeoman Akturel çevınsını kullanmıştır; Dostlar Tıyatrosu ıse, aynı çevınden yola çıkarak, oyunu gunumuz gerçeğıne daha bır yaklaştıracak yenı bır sahne >azısı oluşturmuştur. Genco Erkal ımzasını taşıyan bu venı çevırıanlatım, soz konusu ıkı yapım arasındakı temel aynmı belırlı>or AST vapımı, \ar olan bır çevırı ustune bıçımlendırılmış, Dostlar yapımı ıçın ıse, kotarılacak sahne olavı doğrultusunda bır metın hazırlanmış Duyduk Gördük ISakup'ta yemek dersi M'Bou ve ABD Ü.\ESCO Genel Başkanı Ama dou Mahtar W'Dow, "4BD\onetımımn Ut\ESCO'dan çe'kılme kararı BM'nın pek çok bılımsel programlarma etkın olarak katılan ABD'\e pahalna mal olacakıır"dedi. M'Bov., L\ESCO'ya katkıda bulunan 600 ulkenın yaptığı yardımm yansından daha fazlasım sağlayan ABD'nin BM'nin eğitim, bilimsel ve kulturel programlanna oteki ulkelerden çok daha etkin olarak katıldığını soyledi. M'Bon. "En buvuk dıleğım ABD'nin örgutte kalmasıdır Eğer çekılmek ısterse yenı bır goruş ortava atması gerekır, " deA'.(THA) Yargıç filmi Yonetmen Phdlıpe Lefebvre'in "\argn" adlı filmi Fransa'da değişik topkılere vot açn. Jacques Perrın 'in başrolunu oynadığı filmin yasaklanması ya da kendisiyle ilgilı bolumlerin çıkarılması için, Marsilya Barosu'nun eskiavukatlanndan Ande Fratıcellı tarafmdan yapılan başvuru reddedildi. 1981 yılmda Marsilya'da oldurulen yargıç Pıerre Mıchel'in oykusunden esinlenen fllm, biraz da uyandırdığı yan"BİLİM ADAMI" AST yapımı "Galile"de başrol Kerim Afkılar nedeniyle buyuk ilgi şar 'ın. Bu yorumda unlu bılgin daha çok, kendi ozel koşulları içingoruyor. deki sorunlan yaşayan "bilım adamı"dır. ca! Bılım adamının, gunumuzun yapımında Galile, guçlu ve zayıf çok karmaşık koşullarında, bas >anlarıyla yalnız bılım adamını kıcı guçlere kafa tutarak, insan değıl hepımızı dıle getıren "indusuncesını ve dolayısıyla dun san"dır, AST yapımında ıse daDramatik olumunden 14 yıl son ya auzemnı daha ıyıye, daha gu ha çok, kendı özel koşulları ıçın ra, çağdaş Japon Ldebıyatı 'nın zele ulaşma yolunda değıştırecek dekı sorunlan yaşayan "bilirn buyuk adı Yııkıo Mıshıma, Holl gucu \ar mır> Ne vapabılır, ne adamı"dır. Dostlar yapımında yyvood'da hazırlanan bır filmin vapamaz, ne vapmalı? Brecht' oncelıkle ınsanlar arasındakı kahramanı oldu. "Taksı Şofo ın Galile' sı ışte bu guncel soru "ilişkiler" vurgulanmıştır Bu ru"nun senaristi Paul Shrader nu voğun bır bıçımde yaşayan nedenle de Galile'nın oykusuyyonetiminde nisan içinde çekimi çağdaş bır bılım adamıdır, "Ga le bırlıkte tum bır toplumun oyJaponya 'da başlayan fîlmde, lile" oyunu "degişmez" olduğu kusu de dıle gelir. AST yapımmMıshıma '\ı samurai rolleriyle ta varsavılan bır dunva anlavışın da ıse, Galile'nın ötekı ınsanlarla nınan aktor Ken Ogata canlan dan, "değişebilirliği olan" bır ılışkılen ıkıncıl düzeyde bırakıldınyor. Bir Japon film şirketinin dunya anlayışına geçme aşama mıştır Boylece, Dostlar yapımuduru olan Matatchıro Yama sında, elde ettığı bulgulara ın mında, odak noktasını Galile'moto ile ABD'lîyonetmen Fran saniar adına sahıp çıkamamış, nın oluşturmadığı sahneler de "eski" çağdan ">eni" çağa at cıs Ford Coppola, bu yapvnın eşıt derecede önem kazanırken, mali desteğini sağlayan kişiler. layamamış bır bılım adamınm yapımında tum oyun kışı lerının eşıt duzeyde ışlenmedığı gorulmektedır Birinde dekor ve giysi ağır basıvor. öbüründe nıiızik Dostlar yapımında, Galile'nın baştan sona >asadığı "duşunme" surecı sergılenmektedır, AST vapımının Galile'sı ıse daha çok, "konuşan" bır o>un kışısıdır. AST vapımında yoğun ve oldukva gurultulu olan sahne traTığı, Dostlar vapımında hızla kayıp gıtmektedır Buna karşılık konuşma temposu ^ST yapı mındakıne oranla daha yavaştır Tunca> Ça\dar'ın her duzevde "beyaz", neredeyse "boş" deBir \apimda "insan"1, koru, Dostlar vapımında kışıleöbiıründe "biliııı adamı" rın ve ılışkılerın anlamını daha ağır ba»ı>or bır voğunlastırmakta, sankı sovlenenlerı daha bır anlaşılır kılDostlar >apımında tum çaba \e emek, sahnede yer alacak maktadır. Sevim Çavdar'ın us"tartışma'" ustunde, AST vapı ta ışı gıysılerı, AST yapımındakı gıysılere oranla oyun kışılerı mında ıse, oncelıkle Galile üsnın smıfsal konumlannı daha bır tunde \oğunlaştırılmı^ Dostlar belırlemekte, toplumsal tavırlarını daha bır belırgınle^tırmektedır Dostlar vapımmda Galile olayı gunumuz gençlerının muzığıyle yorumlanıyor; AST yapımında ıse eskıyenı çağlar arasında asılı kalmış bır madrıgal korosuyla Timur Selçuk'un AST yapımı ıçın kotardığı bu ozgun ve çarpıcı çalışmayı sözlerın anlasılmasını zorlaştırsa da daha çok sevdım ben Sessanatçısı Yekaterıne Gudkova Piatniski Folklor Topluluğu geüyor Kultur Servisi Sovyetler Bırlığı'nın dunvaca unlu Piatniski Folklor Topluluğu solıstlerı, 2124 nısan tarıhlerı arasında Istanbul'da dort gosterı sunacaklar Gostenler, İstanbul Fılarmonı Derneğı'nce Ataturk Kultur Merkezı'nde duzenlendı Toplulukta ver alan saratçılardan Anatoli Beliae>, Avrupa'nın en bu>uk akordeon \ırtuozlarından bırı savılıvor Ikı balala\ka ustası, Boris Avksent>ev ıle Aleksandr Tsigankov, SSCB'de bu sazı en ıvı çalanlar arasında anılnor Tatyana Kubatkina ve Nikola) Trişkin de toplulukta yer alan ıkı unlu dansçı Piatniski Toplulugu'nda tanınmış halk şarkılan sanatçısı Yekaterıne Gudkova ıle armonıka vırtuozu Vasili Kalinin de >er alı>or Piatniski Topluluğu'nun sanatçılanndan Anatoli Beliaev, doldurduğu plaklarla da Avrupa'nın bırçok ulkesındc tanınıvor \e sevıhyor Balala\kacı AvksentjeN \e Tsiganko> ıse sureklı Avrupa turnelerıne çıkıyor ve gıttıklerı yerde beğenılıyorlar Lokantacı takup'a son gunlerde biraz sıkça yer \ erdiğimtzi duşunenler olabıtir, Ama durup durup yumurtladığı oyle inciler var ki, kişi bunları başkalarıyla paylaşmadan edemiyor. Sabah saat 8.30. AksarayI okantaitmn "en ılıharll" cak. Eminonu seferini yapan 34 DY Sen merak etme, ablacım. Az sonra masaya gelen ızga 977 plakalı halk otobusu. Otora kalkanın sağında solunda un bus oldukça kalabalık. Durakizlerine rastlayan sofradakiler: larda yolcuların bir kısmı arka Ayıp be Yakup, bu ne boy dan, bir kısmı on kapıdan biniyor, ancak biletçi sık sık uyan le? dediler. yaparak, "Lutfen onden bıneYakup hiç istifini bozmadı. Abıcım, balığı unlamazsan lım" çağnsmda bulunuyor. Otobusun içi oldukça sessiz Onden ızgaraya yapışır. binen yolcular arkaya, arkadan Bunun uzerine masadakilerbinenler ise öne gonderiliyor. den birı dayanamadı: Pekı, şu guzelim patltcam Yolcular bu karışıkhkta olduksoğuk yağda kızartıp olanca ya ça şaşkm. Bir yolcu biletçinin 50 ğı içirmenize ne buyurulur beye lira almasına karşın bilet vermefendi. Şuna bak, çatatta bastır sini istiyor. Biletçi, "bılet yok" dın mı her yamndan yağfışkırı yanıtını verirken yolcu, "korsan yor. çahşıvorsunuz o halde" şeklinYakup, bu hatırlı muşterısını de çıkışıyor. Yolcunun bu turgimuşterisinın hanımı geçenlerde de alaylı alaylı suzdu. rişimınin sonrasında biletçi sayısı Yakup'a sonıyordu: Bır şey bilmiyorsunuz, son ikiye yukseliyor ve yolcuya sert Bahklardan ne var? ra da gelip bana takılıyorsunuz. girişımlerde bulunuluyor. Yolcu Ablacım, kalkandan baş 4bı, gorduğun sera patlıcanı. Bu lar sessiz, ancak dayanamayan sera patlıcanlarına çok su ver bir yolcu ortalığı saran sessizlikasına kulak asma. dıklerinden ıçlerı de sulu olur. 1yi de kaç para? ğı şunları soyleyerek bozuyor: Roportajını Cumhunyet ' Senın o gorduğun yağ değil, pat"Millet zamlardan aptallaştı. te yeni okudun, kalkanın kaça lıcanın suyu. Vallahı aptallaştı Zamlar surerMasadakılerın bu "Pazar mal olduğunu biliyorsun. Senin Hemşmlı" hazır cevaplığı karşı se lamamdır Kımsenın kafası ıçın b'm lıra. Kocasınm acıklı bakışlanm sında kahkahayı basmaktan bas çalışmaz, ama herkes vahşıleumursamayan genç hanım, Ya ka yapacak şeyleri kalmamıştı. şır " Millet kup 'a kallavice bir parça seçme aptallaştı^ ama sini soyledi. Ancak kısa surede aklı başma gelince, peşinden böyle giderse mutfağa koşması gerekti. Aman Yakup, soylemeyi vahşileşir de... unuttum. Tava değil, ızgara ola (»alile'nin iletisini doğru aktaran iki yapım Yohı NapolVyv uzanaeak olanlara Mishima fihn kahramanı Çok genel bır değerlendırme yapmak gerekırse, Dostlar Tıyatrosu >apımında daha net, daha açık seçık bır vorum, daha yalın ama daha soluklu bır sahneleme ve ovunculuk çal.şması sergılenmış, Brecht'ın "dıyalektık tıyatro" adını verdığı olay daha bır ortava çıkmıştır Ancak vaptığım karşılaştırmadan amaç, ıkı yapım arasındakı aynmı belırlemektır Dostlar'ın mı, AST'ın mı daha ıvı tıvatro yaptığını, oyunu Erkal'ın mı, Aziz'ın mı daha ıvı ydnettığını ya da Galile'yı Erkal'ın mı Afşar'ın mı daha ı>ı oynadığını saptamak değıl Çunkü, çalışma yaklaşımları değışık de olsa, durustlukle kotarılmış, buyuk emekle oluşturulmuş, en önemlısı"Galille" nın ıletısını seyırcıye doğru olarak aktaran ıkı vapım var ortada Her ıkısını de gormuş olmak keyıf verıyor ınsana AST sanırım Istanbul'a goturecek "Galile"vı Dostlar da ^nkara'va getırebılse "Galile" bır kez gormekle bır koseye kaldınlabılecek oyunlardan değıl Üç arkadaş oturmus Avrupa gezilerini anlatıyoıiardı birbirlerine. Biri sozu aldı: Daha yeni evliydik, çok isüyordum A\rupa'yı gezip görmeyi. Kısmet hammlaymış. Atladık arabamıza. Paramız az, arabada yatıp kalkıyoruz, bir pantolon bir gomlek, bol bol gezip gormek amacımız. Mevsim yaz olduğundan tek sorunumuz her gun yıkanabilmek. Çunku gezerken çok terliyoruz, kir içinde kalıyoruz. Bunun da çaresini kıyı kıyı gidıp denıze girerek bulduk. Yolumuz Vapoli'ye duştu. Akşama kadar gezdik dolastık. Sıra geldi denize girmeye, yani gunluk banyomuzu almaya. Gelgelelım kısmet olmadı. S'eden mi? Azizim, o tıpik ttalyan kapkaççıları yok mu? Valla gozleri uzerimızde, hani elbiseleri çıkanp denize girsek hemen alıp kaçacaklar, ayrıca çantamız filan da ı ar tabiL Bir de baktım ki, Napoli'nin yerlısi olduğu belli, yasli ve fakirce gorunumlu bir kadıncağız, solmuş bir havlu yaymış, ustunde gunesleniyor. Yanında çantası, içinde herhalde elbisesi, ote berisL Asıl ilginct, çantanın sapına bağlı ipin obur ucunun da kadının yattığı havluya bağlanmıs olmasu Biz gungormuşler banyomuzu alamadan ÎSapoli'den aynldık. Se yaparsımz... "Sakıncasız" bazı çevreleri rahatsız ediyor Uğur Mumcu 'nun şu sıra Hodri Meydan Kultur Merkezi'nde sahnelenen oyunu "Sakmcasız", Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakultesi yoneticilenni de rahatsız etmiş. Çunku, soz konusu eğitim kurumunda "Sakıncasız"m afişini asıp oyunun bıletlerini satmaya niyetlenen oğrenciler, okul yonetkilerı tarafmdan engellenmişler. Şımdi dilerseniz kendılenne soralım: "Sakmcasız"da sizirahatsız eden nedir? Cevap vermek zahmetine katlanırsanız sevindirirsiniz. HAYVANLAR Ismail Gülgeç DUSÜNMEDEN OZCuRCE SEÇT.N TIYATROGOSTERI ankaıa sanat tıyatrosu ai poyrazogiu tıyatrosu kenter tıyatrosu nda 528 66 29 • 522 89 97 H 140 54 58 GÜNEYLİ RAYAN BİLGESU ERENUS | S I K İstanbul Devlet Opera ve Balesi W A Mozart ,! ıillul KİM KİME DUM DUMA Behiç Ak Yoneten RUTKAY A2IZ Ç»v DuzGıysı rUCELTANVERI KENTER TtTATROSU'ND* TH: 146 35 89 BASTIEN İLE BASTIENNE ODera 1 perde C M Von Weber PEs 2'OOSaftCarş 21 00 Pers Cjıra 19 00 Cum 19 30 21 30 Pazar 9 30 DEVEKUŞUKARARE bizim tiyatro uskudar/tH 333 06 18 kuçuklere de/buyuklere de EBU HASAN opera 1 perde 21 nısan cumartesi saat 15 30 T«AR Yerli TARZAN c tesıpazar 11 00 MUŞFİK KENTER • =. KORHAN ABAY Cars 1800 Ctesı Cuma 2130 Pz 14 30 1700 T Jones H ScrHrrrt FANTASTİK muzıkal 2 perde 22 nısan pazar saat 15 30 yazan yoneten zaler dıpet HARBIYE KONAK SINEMASINDA Pazartesı hariv hergun 22 00 Cumarıesı Pazar 18 00 • Misan biletleri satılmaktatfır. DOSTLAR TIYATROSU egemen bostancı sunar BASAR SABUNCU KANveGUL Ylükhei fcarmen Lunu • san uyatrosuncu 2 bölümlük müzikal güldürü San 21 15 Ca's Pı>rs Cuna Currt 21 15 Cunt 18 00 Paza U 30 '8 00 TARİHTE BUGUN \Son paelıfafı Vhtii Miimtaz Ankan HİLAFET ORDUSU KURULUYOR! 18 <Xisan Damat • Mayıs biletleri her cumartesi hattalık olarak satışa çıkar. Yoneten: Genco Erkal sPrsC 19 00 50C18JO YAPIM SÜREÇ YAYINCILIK Çarş. 18.30 21.00 Perş. 18.30 Cuma 18.30 21.00 C.tesi 15.3018.30 Paz. 15.30 18.30 SAKINCASIZ TOPKAPI HASTANESİ SAĞLIĞINIZIN HİZMETİNDE KALP, CERRAHİ ve DOĞUM MERKEZI Tel: 52419192021 BAHARİYE'DE KİRALIK DOKTOR MUAYENEHANESİ ARAMYOR Başvuru ıçin telefon: 339 70 00 19ZO 'D£ 8UGUU, KUftTULUŞ SAI/Af/ S/KAStNOA, fSTANBüL HUKUMETt, KUVAYI MlLUYE'YE KARŞl SAVAŞAAA/C IÇIH BıR. O&PU kUJ&jLMASIHA kARA&. VE/BDf. MUS7ZPA K£AAAL '/ i/£ OA/A 8A6U MlLLİ GÜÇLEfSI SlUDıGMEK AMAaYLA,IZMı~T ÛOLAYLA/ZJMOA HA2IRLIGINA 8AŞLANAN PAOİŞAH yANLlSl BU OR£>uyA,SAD£A2AM DAMAT PE&/T PAÇA m/ZAF/HÛAM "UILAPET oeDüSU' ADI .ECEKTtR.DiG£/Z BIG.ADI DA"*XJVAYI ıNZiSA OLAN SU ıHANET ORDUSU, IŞ&ALCt /MGIUZSN BÛYUK YA&P/M GO&JYOJİPU. t//CAP£7~O£ ~PUSU, APAPAZARf DOLAYWı&UPA ÇIKA&ILAN ANZAl/U/Z /CyAA//AJ/ OA P££TE*aJYECEK, AMCAtC, HÜICUMETINlM GÖNDESeÇEĞt DÜZEM u 50 YIL ONCE Cumhuriyet resımlerını se\ ınçle gordum. Daha iki vapurun alınması derdest olduğunu da ıstıhbar ettim. Tebrık eder, Gunden güne faaliyetini tevsi etmekte olan Turk Vapurculuk muvaffakiyetler dilerim efendım." şirketi yeni iki vapur daha Şırket muduru Mustafa Bev almıştır. Mudanya haıtı ıçin bu vapurlar hakkında şu de yeni ve suratlı kuçuk bır izahatı vermistir: vapur alınması hususunda " tn'&ltereden aldığımız temaslar yapılmaktadır. Başvekil tsmet Paşa Havetleri Dominika isımli gemi 4856 yenı alınan vapurlardan dolavı gros ton hacminde ve 14 mil sur'atindedir. 1913 senesinde Vapurculuk Turk Anonım Ingilterede inşa edilmiştir. şirketine şu tebrık telgrafını bevkalâde luks kamara ve çekmis ve kendilerinı taltif salonlan, çifte vinçli dort etnıiştır: ambarı vardır. "Yeni aldığınız vapurun 18 \ısan 1934 Diğer vapurumuz da, yakın zamana kadar Istanbula işlemekte bulunan Pake kumpanyasmm 4086 gros ton ve 14 mil sur'atindeki Tadla vapurudur. Kamara ve salonlan modem bir tarzdadır. ^ apurlar her turlu konjoru camidir.Mudanya hattı için de ayrıca 15 mil sur'atinde kuçuk ve luks bir vapur daha almacaktır. Tadla vapurunu tesellum edecek olan zabıtan ve murettebat varın (bugun) Fransaya hareket edecektir. Kemerler.. Korseler..? 19341984 LEVENT KIRCA TIYATROSU Vapurvuluk Şirketi KADINCIKLAR Kısa bir süre icin Suadiye ATLANTiK SiNEMASInda Tel: 355 43 70