Katalog

9 MART 1984 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3 Özetle Türkiye ve Crııise lktidar yanhsı Eleftherotypıa gazetesinde çtkan Türkiye'nin ABD'den Cruise füzeleri alacağı yolundaki haber konusunda bir açıklama yapan Yunan hükümet sözcüsü Dimitris Marudas, "Yunan hukümetınin 'bu konu ile ilgılibilgisı olmadığını" söyledi. Yunan Komünist Partisi ise, yapttğı açıklamada, "Türkiye, Cruise füzeleri alırsa, tum Balkan ülkelerini karşısına aür" dedi. Lübnan Ulusal Uzlaşma Konferansı pazartesi günü Lozan'da başhyor Müslümanların reform planı hazır REFORM PLANINDA NELER VAR 1 Parlamentonun yanı sıra, bir senato oluşturulması. 2 Dini grupların, senatoda eşit oranda temsili. 3 Devlet Başkanının, parlamento ve senatonun ortak toplantısmda, 3 yıl için seçilmesL Dış Haberler Servisi Lubnap Ulusal Uzlaşma Konferansı'na hazırlanırken, Beyrut'taki çatışmaların şiddetini kaybettıği bildiriliyor. Hıristiyan ve Müsluman grupların temsilcileri, İsviçre'nin Lozan kentinde onümüzdeki pazartesi günü başlayacak konferans için önerilerini hazırladılar. Beyrut'ıa yayınlanan "El Safir" gazetesi, Şii lider Nebih Berri ve Durzi lider Velid Cunblat'ın anayasa değişikliği için ortak bir oneri hazırladıklarını bildirdi. AP Ajansının haberine gore, iki liderin ortak onerisi, parlamentonun yanı sıra bir senato oluşturulmasım, senatoda Lubnanlı altı dini grubun eşit oranda temsil edilmesini, Devlet Başkanının parlamento ve senatonun ortak toplantısmda, uç yıl için seçılmesını ongöruyor. Lubnan'da halen yurürlukte olan anayasaya gore Devlet Başkanı Hıristiyan, Başbakan ise Müsluman olmak zorunda. Lubnan'da başlıca dini gruplar, Sunni ve Şii Muslumanlar, Ortodoks ve Katolik Hıristiyanlar, Maruniler \e Dürziler. Lübnan nufusunun yuzde 6O'ı Muslumanlardan oluşuyor. Ancak anayasaya göre, parlamentodaki 99 sandalyenin 53'ü Hırıstiyanlar, kalanı ise Muslumanlara paylastırılmış durumda. şıı \e Uurzı onerı .ınde Oevlet Başkanının Hıristiyan olmasını ongören anayasa maddesimn değıştirilmesi konusunda bir istek yok. "El Safır"e gore, onerı ayrıca Müsluman ve Hıristiyan bolgelerde yerel yonetimler kurulmasını öngoruyor. Yerel komitelerin guvenlik dışında, bolgenin kalkınması gibi işlerle uğraşması öneriliyor. AP Ajansının haberine göre, Lubnanhlar, Ulusal Uzlaşma Konferansı'nı "son bir fırsat" olarak değerlendiriyorlar. Ajansın haberine göre, bir Şii kadın, "Bu kez de goriişmeler > iınımezse, hiçbir umul kalmayacak. Durumun daha da köluleşmesi kaçınılmaz olacak" diyor. Beyrut'ta yayınlanan "El Şard" ve "Daiİv Star" gazeteleri ise, Israil'in Lubnan'ın güneyinde ışgal ettiği topraklardan ani olarak çekileceğini öne surduler. Gazeteler İsrail'in Lubnan'da "Yeni bir içsavaşın çıkmasım" ve Lozan'da yapılması planlanan ulusal uzlaşma konferansını "sabole elmeyi" amaçladığını belirttiler. Israil yetkilileri Cemayel hükumetinin 17 Mayıs Anlaşmasının iptalini kabul etmediklerini açıklamıştı. Siyasi gözlemciler İsrail'in, Suriye'nin, Lubnan'da etkinliğini artırmasından rahatsız olduğunu düşunuyorlar ve LubnanSuriye ilişkilerini bozmak için bir eylemde bulunmasını bekliyorlardı. Gözlemciler bu açıdan, İsrail'in güneyindeki birliklerini ani olarak çekmesinin pek de uzak bir ihtimal olmadığını belirtiyorlar. Beyrut'ta Şii ve Durzi milislerle hükumet askerleri arasındaki çatışmalar, 17 Mayıs Anlaşmasının iptalinden bu yana azaldı. Yeşil Hat boyunca küçuk çarpışmalar meydana geldi. POLITIKADA SORUIVLAR ERGUN BALa Seçim Ekonomisi Başkan Reagan'ın seçim yılında rakiplerine karşı efindeki en büyük koz, ekonomi. Amerikan ekonomisinde geçtiğimiz yıl başlayan canlanma, devam ediyor. Bu yıl ekonominin büyüme hızının %4,5 5 dolaymda gerçekleşeceği tahmın ediliyor. Enflasyon oranı %4'e inmiş. Ekonominin büyümesine karşın enflasyonun kıpırdamaması olumlu bir işaret saytlıyor. Diğer olumlu bir gelişme de işsizlik oranında görülen düşme. % 95'tan % 78'e inmiş durumunda işsizlik. Ozellikle işsiz sayısının azalması, Reagan'ın eline güçlü bir koz vermiş. Çünkü Demokrat Parti, yıllardır Reagan'ın politikasının ülkede işsiz sayısını arttırdığından yakınmakta, eleştirilerini bu konuda yoğunlaştırmakta idi. Ancak bu tablo, madalyonun bir yüzü. Öteki yüzü ise, hiç de o kadar pembe değil. Reagan'ın vergileri arttırmayı ve askeri harcamalan azaltmayı inatçı biçimde reddetmesi yüzünden bütçe açığı 180 milyar dolara çıkmış. ABD, bu açığı ancak faiz hadlerini yüksek tutarak karşılayabiliyor. Avrupa'nın ve petrol zengıni Arap ülkelerinin paraları faiz hadlerinin yüksek olduğu ABD've akıyor. "Newsweek'' dergisı iki hafta önceki sayısında "Amerikan halkı mfahını büyük ölçüde yabancılann iyi niyetine borçlu" diyordu. Güçlü dolar sayesinde Amerikalılar ıstedikleri gibı seyahat ediyor. Istedikleri yabancı malı alabıliyorlar. Ancak, güçlü doların faturası da yüklü oluyor. ABD'nin ıthalatının artmasına karşılık, dışarıya sattığı mallar pahalılaştığından ihracatı azalıyor. Geçtiğimiz yıl ticaret açığı 40 milyar dolar olan ABD'nin bu yıl 80 milyar dolar açık vermesi bekleniyor. Böylece madalyonun öteki yüzüne bakıldığında Reagan'ın rekor düzeyde bütçe ve ticaret açıklan ile seçimlere gittiği gozleniyor. Reagan, bir bakıma kendi politikasının açmazına düşmüş görünüyor. Bütçe açığının kapatılması için vergilerin arttınlması ve askeri harcamalann azaltılması gerekli. Ancak ABD Başkanı ekonomik ve siyasal görüşleri nedeni ile bu iki önleme de yanaşmıyor. O zaman tek çare olarak, faiz hadlerini yüksek tutup, Amerikan bankalanna yabancı para çekmek kaltyor. Ne var ki, ABD bu yoldan bütçe açığını kapatmaya çalışırken, bu kez de doların yüksek olması nedeni ile dışsatımı azalıyor ve ticaret açtğı büyüyor. Faiz hadlerini indirip, doların değerini tedrici biçimde düşürmek bu durumda en mantıklı önlem olarak görünüyor. Dolar düşerse Amerikan malları ucuzlayacağından dışsatım artacak, buna karşılık yabancı mallar daha pahalıyageleceğınden dısalım azalacak. Ancak bu yola yönelmenin de tehlikesi var. ABD'ye gelen yabancı sermayenin büyük bölümü spekülatif amaçlarta ve kısa vadeli yatırılan paralar. Yüksek faızierin çekiciliğine kapılarak gelmişler. Doların değeri konusunda en ufak bir kuşku doğduğu ve faiz hadleri indiğı takdirde, bu paralar derhal kaçabilir, Böyle bir gelişme ise, doların değerinın ıstenilenden çok daha hızlı biçimde düşmesine yol açabilecek. Ayrıca milyarlarca doiarlık yabancı paranın geri çekilmesı, ABD içmdeki yatırımlann düşmesine ve işsizliğin tekrar yükselmesine de yol açabilecek. Dolar iki haftadır, ozellikle Alman Markı karşısında değer yitiriyor. Gerçi bu olgu şimdilik tehlike işareti olarak görülmüyor. Ama ekonominin pembe görüntüsünün ardında, hassas dertgeler üzerinde durduğu açık... Reagan bu dengelerin kasım ayına kadar bozulmayacağını hesaplıyor. Hesabı yanlış çıkarsa, ABD Başkanı, Beyaz Saray'ın ikinci kez sahibi olma şansını herhalde tümuyle yitirir. Doktorların grevi Yunanistan hastanelerinde çalışan 4 bin SOO'den fazla doktor, sağlık plamnda değişiklikler yapılmasını sağlamak amaayla önceki gün 24 saat grev yaptı. Parlamentoda geçen sonbaharda kabul edilen yeni Sağlık Yasası uyannca, önümuzdeki yedi yıl içinde tüm özel klinik ve hastaneler devletleştirilerek, burada çalısan doktorlar, hükumet doktorlan ile değiştirilecek. Bu proje için 746 milyar drahmi harcanacak. (a.a.) Bahk, Fransa ile • Ispanya'yı birbirine düşürdü Fransız hücumbotu, izinsız avlanan 2 balıkçı gemisine ateş açtı; 9 yaralı var. İspanya olayı protesto etti. PARİS (AP) Bir Fransız sahil koruma gemisinin, iki Ispanyol balıkçı gemisine ateş açması sonucu 9 balıkçı yaralandı. Ispanya, Fransız hukümetini protesto ederken, Fransız Deniz Işleri Bakanlığı, lisansı olmayan gemilerin 200 millik sularda avlanamayacağını söyledi. Brest Limanı yetkilileri, olayın Biscay Körfezi'nde La Rochelle kentinin 120 deniz mili açığında meydana geldiğini söylediler. Balıkçı gemilerinin olaydan sonra bir Fransız limanma göturülduğu belirtiliyor. Fransız sahil koruma gemisinin, Ispanyol balıkçılara ateş açması sonucu ikisi ağır olmak üzere 9 kişinin yaralandığı bildiriliyor. Deniz tşleri Bakanlığı yayınladığı bildiride, 200 millik ekonomik bolgeyi kontrol ettiğini hatırlattı. Bakanlık, Fransa'mn Ortak Pazar bahk avcılığı kuralları ile AETIspanya Bahkcılık Anlaşmasını yerine getirmekle yükümlü olduğunu açıkladı. Bildiride, AET tarafmdan lisans verilen gemilerin Biscay Körfezi'nde avlanma iznine sahip olduğunu hatırlattı. Bakanlık, "Bu durum karşısında hükumetimiz İspanya'yı uyararak kontrolleri arttıracaktır" dedi. , Avrupa'ya sert çıktı Dışişleri Bakan Yardımcısı Eagleburger: "Avrupa, her konuda önce ABD'yi suçlama saplantısından vazgeçmelidir." WASHINGTON (AP) ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Lawrence Eagleburger, uç hafta içinde Avrupa'ya yaptığı ikinci sert çıkışta, yaşlı kıta her konuda "Once Amerika'yı suçlama saplantısından" kurtulamadığı takdirde, Atlantik htifakı'nın sarsılabileceğini söyledi. Eagleburger, VVashington'da Ulusal Basın F.nslitusü'nde yaptığı konuşmada Atlantık'in iki yakası arasında "Daha fazla işbirliği ve değişik goriişlere daha fazla sa>gı gosterilmesi" gerektiğini söyledi. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı ayrıca ABD Savaş Yetkileri Yasası'nın ozeüikle Lubnan'da uygulandığı biçimde, Amerika'nın dış politikasını aksattığını ve Başkanın değişik durumlarda manevra yeteneğini ciddı biçimde sınırladığını sövledı. Eagleburger üç hafta once yaptığı bir açıklamada da ABD ile Avrupa arasındaki gorüş ayrıhklannın Atlantik İttitakı'nı sarsacak boyutlara ulaşabileceğine dikkat çekmışti. Eagleburger, Batı Avrupa'nın gıderek "Dışa kapanıp, kendi iç sorunları ile ugraştığını" ilerı surdu ve bir dünya devleti olan ABD'nin, Avrupa'dan başka yorelerle de ilgilenmek zorunda olduğunu, yaşlı kıtanın unuttuğunu belirtti. Eagleburger, bu eğilimin, ABD ile Avrupa arasında 2. Dunya Savaşı'nı izleyen yıllarda gerçekleştirilen "yakın işbirligini" bozabileceğini söyledi. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı konuşmasını şoyle surdurdü: "Korkanm ki, bu eğilimler denelim allına alınmazsa, bir süre sonra Atlantik tttifakı'nın özelliği ka\bolabilir. Bu arada ABD'nin de Orta Amerika, Pasifik ve Ortadogu konularında giderek artan kaygılarını da unulmamak gerekir." Eagleburger, Avrupa'nın içe dönmesinin temel nedenleri olarak ekonomik sorunlarla genç Avrupalılar arasında gıderek artan karamsarlık ve düş kırıkhğını gösterdi. Eagleburger, Avrupa'yı uyararak şoyle dedi: "Ekonomik sorunlarda kaçınılması gereken da>ranış, 'Önce ABD'yi suçla' saplantısıdır. Ozellikle, Avrupa ekonomisindeki >apısal bozuklukları dikkate almadan \apilan bu tur suçlama zararlı olabilir. Bugün Avrupa, gelecege daha a? güvenle bakıyor, savaş sonrası politikalarının dogruluğundan daha vok şuphe edi>or. Kendi sorunlan ile daha fazla uğraşıyor." Fransa'da 4,5 milyon katnu görevlisi greve gitti Mitterrandhn üç yıüık döneminin en büyuk gösterisinde 4.5 milyon Fransız kamu görevlisi greve gitti. Başbakan François Mitterrand'ın ekonomik politikasına yönelik olarak başlatılan grev sırasında ulaşım genis ölçüde aksadı. Kamu kuruluşlan ve bankalar kapandı. Başkent Paris'teki iki büyük havaalanı, iki saat hizmet dışı kaldı. Fransız memurlar, son 2 ytlda, satın alma güçlerinin 4 bin frank azaldığını, devletin ücretlere yaptığı 500 franklık zamla bu kaybın karşüanamayacağmt ileri surüyorlar. PolonyaMa öğrenciler, haçlar kaldırılınca, okulu işgal ettiler VARŞOVA (AP) Polonya'nın başkenti Varşova'nın 70 kilometre güneybatısındaki kuçuk bir koyde bulunan Taresa okulundaki haçların hükumet tarafmdan kaldırılması uzerine 400'den fazla öğrenci, olayı protesto etmek amacıyla okulu işgal etti. Hukümet okul bınasının devlete ait olduğunu, ve Polon Günde yarun Utreden fazla bira kanser tehtikesi yaratıyor BOSTON (AP/a.a.) ABD Ulusal Kanser Enstitusu'nde yapılan incelemeler sonucunda, günde yarım litreden fazla bira içenlerin, kalınbağırsak kanserine yakalanma ihtimalinin, hiç içmeyenlere oranla 3 kat daha fazla olduğu ortaya çıkanldı. Dr. Earl Pollack tarafmdan yoneülen \e "Jouraal of Medicine"de (tıp gazetesi) yayınlanan araştırma sonuçlarına göre sarap ve VİSKİ içenlerde de akciğer kanserinin daha çok gorülduğu belirtildi, ancak gerekçe gösterilmedi. Enstitu raporunda, alkol kullanımının, ozellikle solunum ve sindirim sistemlerinde kansere yoJ açtığına da değinildi. Amerikan Kanser Toplumu tarafmdan yayınlanan rapora göre, 50 yıl oncesine oranla, kanser ölumleri büyük oranlarda arttı. Papa: Silah yarışına son verilsin Papa 2. John Paul, geleneksel yıllık mesajmda, "anlamsız ve aşırı" olarak nitelendirdiği silah yarışını kmayarak, dünya yüzundeki aç insanlara yardım edilmesini istedi. ' 'Bize fazla gelenden, hatta bizim gerek duyduğumuzdan başkalarına vermek, her zaman yapımız gereği içten gelen bir davranıs değildir" diyen Papa, bu nedenle "tnsanlann, sürekli olarak diğer insanlardan dostça bakışlarım esirgememeleri gerektiğini" söyledi. ya'da dinle devletin ayrı olduğunu belirterek, Mietne koyundeki hastane ve okullarda bulunan haçları kaldırmıştı. Bolge halkının kaldırılan haçların yerine asılması için parlamentoya yaptığı başvurusunun sonuçsuz kalması üzerıne 1519 yaşlarındakı 400 oğrenci okulu işgal etti. Gmenlik guçleri işgal altındaki okulu kuşatırken, protesto eylemi yorede bulunan uç okula daha sıçradı. 3 bine yakın oğrenci okula gitmeyerek yakınlardakı Garvvolin kasabasında bulunan kilesede dini ayine gittiler. Bu arada okullarda kalıp direnişe geçen öftrenfcHerin işe eylem» lerini sürclürS'u'kleri ve toplunf polislerinin (ZOMO), direnmelere sahne olan okuları kuşattıkları bildirildi. Paris'te bomba patladı Fransa'mn başkenü Paris'te önceki gece Araplann gittiği bir kafeteryaya konulan bomba, 4 kişinin yaralanmasına neden oldu. Fransız Haber Ajansı AFP'ye telefon eden kimliği belirsiz bir kişi saldırının "Charles Martel Kulubu" tarafmdan yapıldığını açıktodL (THA) ASALA İç sorunlar, terör örgütünü kanştırdı. Yeni Delhi'de fareler Hindistan 'ın başkenti Yeni DelhVde çoğalan fareler, önemli bir sorun haline geldi. Konu ile ilgili olarak parlamentoda bir konuşma yapan iktidardaki Kongre Partisi üyesi bir mittetvekili, farelerin devlet evraklarmı yiyerek hükumet için büyuk bir sorun kaynağı oluşturduğunu savundu. Başkentteki farelerin sayısmda "patlama"olduğunu belirten milletvekili, eskiden başkentin kenar mahallelerinde görülen farelerin, artık devlet dairelerine yayıldığını, devlet siloları ve depolarındaki hububat ve gıda maddelerini yok ettiklerini savundu. (ANKA) SSCB'de seçimler Sovyetler Birliği'nde pazar günü yapılan ulusal seçimlerde, 109 bin 72 kişinin, Komünist Partisi adaylarma oy vermedikleri açıklandı. TASS Haber Ajansı, 183 milyon 897 bin 728 seçmenin Komünist Parti adaylan lehinde oy kullandıklannı belirtti. fTHA) ORENT ORIENT Yttkili Toptan Satıcm: Saatçilık Tic. Ltd. Şti. Mimar Komaletön ı f Han 4/6 SMucı/lıUnbul Tel.: 522 85 23 526 52 73 Dış Haberler Servisi Ermeni teror örgutü ASALA içinde "ılımlılar" ile "aşırılar" arasındaki ayrılıkların giderek su yuzune çıktığı bildiriliyor. Fransız Le Monde gazetesi Asala'nm bir suredir eylemlerde bulunmamasına dikkat çekerek Orly katliamından sonra örgütün önemli iç sorunlarla uğraşmak zorunda kaldığını belirtiyor. Orly katliamının hem Fransız Ermeni topluluğu hem dünya kamuoyunda yarattığı tepki ASALA içtndeki "ılımlılar" ile "aşınlar" arasındaki anlaşmazlıklan su yüzune çıkarttı. Le Monde, 1983 yılında örgut içinde hizipleşme meydana geldiğini ve Agop Agopyan liderliğindeki "Aşırılann" azınlıkta kaldığını kaydediyor. ASALA örgütü içinde "ılımlılar ile "aşırılar" birbirine girdiler ekibinin "hizipçiler"den intikam almak peşinde olduğunu kaydediyor. Beyrut'ta üstlenebildikleri donemde birçok "ılımU"nın aşırılarca öldurulduğü belirtiliyor. Ancak örgutun terör eylemlerine bir sure ara vermesinin esas nedeni olaıak her iki hizbin Ermeni militanların Paris'te yapılan \e yapılacak olan mahkemelenyle ılgili giriştikleri savaş gösterilıyor. Birinci mahkemede Turkiye Konsolosluğu baskınını gerçekleştirenler yargılandı. İkincisinde Orly katliamını gerçekleştirenler yargılanacak. Her iki hizip de hapıste bulunan Ermenileri kazanmaya çalışıyor. Agop Agopyan grubu "Ermeni belgeleri"ni bu militanlara gondermekle ilgilenirken "ılımlılar" da mılitanlann savunmasını ustlendi. Le Monde gazetesine göre birinci mucadeleyi "ılımlılar" kazandı. Konsolosluğu basan militanların, Yeni Komsyan ve Monte Melkonya liderliğindeki "ılımlılar' ın safına katıldığı bildiriliyor. Nitekim, dört militan, mahkemelerinde "politik eylera'Mn gerekliliğinı savunmuş ve Fransa veya diğer Avrupa ülkelerine karşı gırışilecek teror eylemlerini reddetmışlerdi. Orly katliamını gerçekleştiren militanlar ve ozellikle şefleri V'aradyan Garbis>an ve Nayır Soner'in "Aşırılar" grubuna dahil olduğu bıliniyor. Bu grubun onumuzdeki gunlerdeki mahkemede Fransızlann da ölümüyle sonuçlanan Orly saldırısım savunması bekleniyor. Oysa "ılımlılar" Orly saldırısım eleştirmişti. İhanetle suçlanıyor ASALA içındekı "ılımlılara" yakın olduğu bilinen Ermeni Ulusal Hareketi adlı orgütün lideri Ara Toranyan, "Hareketimiz Orly saldırısına kesinlikle karşıdır" diyor. Toranyan, "Herşeye rağmen hapisteki militanlara yardım etmeyi kabul ettik. Çünkü, bildirilerinde bizi Ermeni hareketine ihanetle suçlayan Agop Agopyan'ın eline koz vermek islemiyoruz" diyerek kendini savunuyor. "Ilımlıların" dıyor Toranyan "silahlı mucadelenin bir alternatifinin bulunduğunu kanıtlaması acil hale gelmiştir." Ermeni bir Fransız avukata göre "Agop Agopyan Orta Dogu ülkelerinden destek arıyor. Aşırı kanadın zayıfladığının bilincindeyiz ancak bunların hareketsizligi uzun sürmeyebilir" "Ilımlılar" buamacia"polilik" faaiiyetlerinı antırıp ınisiyatifi ele geçirmeye çalışıyorlar. hransız bir miluana gore "Bu fa«liyetler daha banşçı yollaria mıicadele edilebileceğini gösterecek." İntikanı Gazeteye göre Orly saldınsından sonra her iki grup her fırsatta açıkça bırbirlerine girdiler. 1982 yılında FKO ile birlikte Beyrut'tan kovulan Agop Agopyan ve adamları Kıbrıs Rum kesimi, Atina ve Bekaa vadısinde üstlendiler. Fransız gazeteye gore bu grup Suriye yanlısı Filistinli isyancılar safında Arafal taraftarlarına karşı savaştı. Bu grubun Suriye, Libya ve Abu Nidal yanlılarınca desteklendiğini belirten Le Monde Agop Agopyan Reagan, İsraiVe gitmeyeeek ABD Başkanı Ronald Reagantn tsrail gazetelerinde çıkan haberlerin aksine haziran ayında tsrail'e gitmeyi düşünmediğl açıklandı. Beyaz Saray'dan bir yetkili, bu konuda hiç bir hazırlık yapümadığım bildirdi.