Katalog

2 MAKT 1984 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURlYtl/5 SİNEMA ATİLLA DORSAY Türkîye'de yüceltilen sanatçı "Sanatçı Turkiye'de sevilmez, yüceltilmez" dıyorlar. Kim de miş? Nasıl demiş? Son günlerin olaylarına bakıp da hâlâ böylt: duşünmek mumkiin mu? Buyuk sanatçımız, "sanat gıineşi"miz Zeki Muren için TRT TV'si ozel, bir saatlik bir filrn yapmaktadır. Soylendiğine göre bu filmde "Sanat Güneşi'nin günliik yaşamı tum avnntılarıyla seyirciye tanıtılacaktır". Bu "a>nntı"ları doğrusu merakla bekliyorum. Bu arada, değerli sanatcımızın "bir heykelinin dikilmesi" yolunda gazetelerimizde bazı okuyucu mektupları da çıkmaktadır. Bu onenyi gönulden desteklemek, sanatseverler için bir borçtur. Şimdi kentin hangi meydanmın bu işe aynlaeağını saptamak kalıyor... Duyduk Gördük w LÜTFEN* içilmez clefre r im. "l ..ff Kaptanm "seyir defteri" ohır da dolmuş şoförünün "günah defteri olmaz mı?" Hem de IMtjen '^igarayı Bırakma Haftast"ndan sonra hâlâ sigara içenlere isyan eden. (Fotoğmf: S. ORAL GONENCt Diğer yandan, yeni bir moda doğmuştur: Çok değerli bazı sanatçılarımız, toplumumuzun en "seçkin" kesimlerini bir araya ül^SnS^ânSS^teSSSLAtkbu'b, başrolUrbüpaytaşaklan "Afovi Göl", nefis doğa görünümleriyleLions, Lioness, Rotarv getiren ve tam vb. derneklerın unlu "vemekli yaşlarmı canlandıran iki güzel oyuncusuyla estetiğe ihanet etmeyen bir film. toplantılan"na konuşmacı olarak katılmakta, orda derin hayat ve sanat bilgileriyle katılanlan irşad etmektedirler. Geçenlerde Ajda Pekkan Hanımefendinin rincilıği) bir yenilgi (ırkçılığı keşbu tur bır toplantıda konuşmaMavi Göl (The Blue Lagoon) / Yönetmen: Ran Travolta'yı "lanse eden", bir fetmıştir Ton> \e arkadaslarını, sindan sonra, en son Gönul Yaanda tum Batı gençliğinin "ilabir turlu çozumleyedal Kleiser / Oyuncular. Brooke Shields, Christop hı" haline getiren filmle karşı sorunlarını bunun için en vakın zar Hanımefendi de, Bebek Limeyen \e oness'lerine "Türk dili, ha>at her Atkins, Leo MacKern, William Daniels / War karşıyayız. Filmden sonra ltal dostlarından bıle yardım gore felsefesi ve de Türk kadım" koya kökenli bu genç Amerikalının meyen bir arkadaşlannı, Broner Columbia yapımı (Dünya, Konak, vb.). nulanndaki onemli duşuncelerıaldığı övgüler arasında "çagımıCumartesi GecetiAteşi (Saturday Night Fe zın en usta dansörü" gibileri de oklyn koprusunde yitirmişlerdır) ni anlatmıştır. Toplumumuzun ve bir sarhoşluk sabahında, kesimleriyle, gaver) / Yönetmen: John Badham / Oyuncular: John vardı. Travolta gerçi usta işi bir Ton> ile Stephanie, birbirlerine bu en "seçkin"pardon sanatımızinolarımızın, Travolta, Karel Lynn Gorney, Barry Miller, Joseph kaç " d i s k o " figüru sergiliyor. o denli uzak olmadıklarını anla zın bu en gözde isimlerinin bır Ama bu kadarının adamı "çağın yacaklardır... araya gelmesi ve boylece kaynaşCali / Paramount filmi (Emek, As, vb.). en usta dansçısı" yapması olaması, doğrusu ya, gözler yaşarnaksız elbette... Fred Astaire, ikincil bir yorum... " G r e a s e " Gösterişin ardındaki Gençliğe donük iki film datacak bir gorünumdür. Gene Kell> gibi gerçek ustalar filminin yönetmeni Randal Kleıa... Son yılların büyuk ilgi umutsuzluk daha ölmeden ustelik... Ama hvet, Turkiye'de sanatçıya ışiser öyküyu 30 yıl sonra yeniden uyandırmış, büyük ticari başarı "Cumartesi Gecesi Ateşi"nin "Cumartesi Gecesi Ateşi", te böyle yer veriliyor, pâye verisinemalaştınrken temel bir değikazanmış fılmlerinden ikisi... önemi, sanıldığı gibi Travolta'şiklik yapmamış, yeni bir yorum kuşkusuz yeni ve çağdaş bir liyor. Hâlâ "Sanatçı horlanıyor, 1978'den kalma "Cumartesi Genın çekici figurlerinde değil. Başgetirmeye çahşmamış. Yalnızca "müzikal" değil. Film, bana dabaskı altında tutuluyor, devletcesi Aleşi" ile 1980'den kalma cinsel çekicilik açıstndan güncelka yerde... ha çok Amerikan toplumunun çe gözetilmiyor" diyenler varsa "Mavi G ö l " . Her iki film de, leştirmiş filmi... Brooke Shields bellı bir kesimi, New York'taki kulak vermeyin... Onlar, gerçekonemli sinema yapıtlan sayılve Christopher Atkins, tam gu Ancak "disko"'da Italyan göçmenlerinin çevresi usleri görmeyen, ters duşunceli maz. Ama içerdikleri çeşitli öğenumuz gençliğinin beğendiği, tune sosyolojik bir belge nitelımünafıklardan başka bir şey de">ukselenT bir gençlik ler, bunları sinemasal düzeyleri" i d o l " katına yükselttiği tipler... ğınde gozüktu. Birbinnı tutan ğildir!... nin ötesinde toplumbilimsel biDev New York'un yoksul Giyimleri (daha doğrusu çıplakbir kesim bu: Nitekim Tony'nin rer olay haline getiriyor. Bir dösemti Brooklyn'de orta halli bir lıkları) da buyük bir dikkatle, hayranı olduğu aktör. Al Pacinemin özlemlerine, gereksinmeItalyan göçmen aılesinin kuçük ozenle gerçekleştirilmiş: 1949'un no; duvarda ıse bir "Rocky" lerine cuk oturdukları için de bu filminden çok daha "cüretli", oğlu Ton> Manero'yu tanıyoruz (Svlvester Stallone) afişi duruyor filmler bu denli ilgi gördüler, sefilmde... Bir buyuk mağazada ama " s ı n ı n " aşmayan, "şoke (Hepsi Italyan kökenli)... Ağayirci çektiler. edici" veya bayağı olmadan, hep çalışan, okumadığı için hiçbir beyinin belki yoksulluktan kaçbelli bir estetik kapsamı içinde gelecek umudu olmayan, dindar mak için dine sığınması yanında Bir 'YenidenÇevirim'1 kalan bir çıplaklık bu... Sağlık ailesinin baskısıyla rahip olmuş Tony de dansa, diskoteğe sığınılı, genç ve guzel... Bo>lece film, ağabeyinin yanında ailenin "itilyor... Ama tum o parlak giysı"Mavi G ö l " , konusuyla öztemelini erotik yazının ve düşün miş çocuğu" olan Manero... Buİerin, kolay, ama ho>rat kız ergün bir film sayılmaz. Batı yatün bir hafta "bir avuç dolar"a cenin her çağda ilgi duyduğu bir kek ılişkilerinin, yanıpsonen zınında bilinen, H. de Vere Stacnesneye yöneltiyor: Genç beden talim ettıkten sonra cumartesi ışıkların ve gösterişlı disko adımpoole imzasını taşıyan bir öykuler, onların aşkı tanıması, seviş gecesi en şık gomleğini giyip larının arkasında, yalnızlık ve den 1949 yılında yapılmış aynı mesi... Ancak "Mavi G ö l " , bu 2001 diskoteğine gıden ve buraumutsuzluktan başka bir şey isimli bir Ingiliz filminin yeniden erotizm gizilgücünü bir anlam da cinsel çekiciliğine eklediği yoktur... Ücreti 2.5 dolardan 4 çevirimi bu... Frank Launder'da "ehlileştiriyor", törpülüyor, dansıyla "bir gece boyu kral dolara (ordan da belki 810 doin yönettiği ve Jean Simmons / yumuşatıyor, "aile filmi" kalıp olan" kuçük Amerikalı... Dislara) yukselecek Italyan kökenDonald Houston ikilisinin oynako, çağımızda birçok genç için İarına indirgiyor... "Mavi G ö l " li Tony Manero, Amerikan topdığı ilk film. renk yönteminin olduğu gibi, Manero için de bir de gerçekten çekici bir "gençlik lumu içinde, eğitimsiz bırakılbüyük başarıyla kullamldığı ererotizmi" var, evet, ama bu, kaçıştır, gunlük yaşamdan uzakmışlığıyla, amaçsız, ırkçılığa ve ken dönem yapıtlanndan olmalaşmadır: "Yalnız diskodayken duygusallıkla, insanın doğayla çete kavgalarına açık buyuk kent sı ve içerdiği taze erotizmle büuyum savaşımıyla, "âdet gör yiikseldiğimi duyuvonım" der. yaşamı>la hiçbir şey olacak deyük ilgi çekmişti. Gemilerin heBu yoksul Italyan göçmenlerinin rae", birleşme, gebelik, çocuk, ğildir. Filmin biraz iyimser sonu nüz yelkenli olduğu çağda, babir başka etnik grupla, Portoanalıkbabalık gibi hayatın temel bile, bu gerçeği değiştirmez... tan bir gemiden kurtulan iki çoRikolularla anlamsız (ve kanlı) öğelerini keşfetme heyecanıyla cuk, yaşlı bir denizciyle birlikte birlikte veriliyor. Bu ustaca ka savaşımları surüp giderken, "rabir adaya sığınırlar... Yaşlı adaTravolta: Bir einsellik rışımdan akılda kalan, nefis do hip ağabev", donüp gelecektir: mın ölümuyle yalnız kalır ve bir"Dine inancını yiürmiş"tir, yağa görünümleriyle, tam yaşlarısinıge•sı likte büyurler... Aşkı, cinselliği nı oynayan iki güzel insanın, us şama yeniden sıvanacaktır.... Bu ve sonuçlannı (doğum gibi) keşVe bu yaklaşımın içinde Trata göruntu yonetmeni Nestor Al arada tanıştığı ve birlikte dans fetmeleri, filmin ozünü oluştuvolta çıkar gelir: Gunümuzun yarışmasına hazırlandığı Stephamendros tarafından saptanmış nır... yeni bir gençlik mitosu, Brooke nie Mangano, Tony'ye havalar görüntuleri oluyor. Onemli deShields örneği bir einsellik simatmakta, ona sürekli tanıştığı, ğil, ama estetiğe ihanet etmeyen IJstalıklı çıplaklık gesı olarak... Sabah uyanınca bir yemek yedıği unlülerden söz etbir film, sonuç olarak... yerlennı karıştırmasıyla, dar mektedir: Paul Anka, Eric Clap"Mavi G ö l " , insanın doğaypantolonunun hızla çektiği ferton, Laurence Oliver, vb. (Işin la tek başına kalarak tanışması"Dansör'iüğü tartışılır tuhafı, eğitimsiz Tony, bunlann muarlarıyla, ayna karşısında saç na, onu en güzel ve korkunç taramalarıyla ve dans pistinde. hiçbirini tanımaz). Ama aslında, yanlarıyla (yeniden) keşfetmesibir Travolta biraz Presley'i, biraz da bizim tum gosterişinin altında Stephane dayalı Robenson Knızo öykünie de yalnız, mutsuz, ezilmiş bir oyun havalannı anımsatan kal"Cumartesi Gecesi Ateşi"nde sunun bir çeşitlemesi, bu öyküinsandır... Ve bir zafer (dans biça kıvırmalarıyla, Travolta, güJohn Travolta'nın "figür"lerinün aşağıyukan tek bir boyuta nümuzde beyaz perde ıdollerının nin estetik duzeyi ise tartışılır. (cinselliğin keşfine) indirgenmiş yapısına mutlaka biraz einsellik karıştıran bir sinema anlayışının tipik urünudur... Filmde Travolta'nın (bazılarını yukarda saydığım) her hareketı, sanki onu dakaydını yaptırmamış mıydı?) Damga / Yönetmen: Osman Seden / Senaryo: Er Ama nedense 'tecavuz' hikâye ha "seksi" kılmaya, bir cinsel doğan Tünaş / Oyuncular Tarık Akan, Yaprak öz leri anlatmaya bayılır. "Çirkin nesne yapmaya doğru yoneliktir, demiroğlu, YusufSezgin, Berrin Tuncel, Salih Kırmı Dün>a"dan yonettiğı tum ara Travolta'nın kişisel "eseri" deZh Sürner Tilmaç, Hayati Hamzaoğlu / Lüks, Mıs besk filmlere, kahraman hep 'te ğil, yonetmenin ozenle hazırladığı davranışlardır, tavırlardır cavüze ugravan' bir yakınının intık, Suadiye, Zafer, vb. tikamını almayı dener. 45 mil bunlar .. Ve Travolta, Tony Manero'nun tersine, oyunculuğunu yonluk Turkiye'de başka konu N' olacak şimdi? Elbette gerçek 'MUzmin bekâr' Tank Akan pek değil ama fizığinı kullanarak yok mudur? "Ev Seden", dıyehayatta olmayacak ne olursa nihayet evlenmeye karar vermişAmerikan toplumunda yoksulceğim geliyor "Hâlâ bu tür hi(çünkü bu, "Türk filmi"dir). tir. Cici Yaprak Özdemiroglu ile luktan kurtulup tepeye tırmanan kâveler anlatmak, ustelik 'tecaYani kendi halindeki desinatör bir hafta sonra düğün evine gi"goçmen"lerden biri olacaktır. vüz' sahnesini film bo\u \ineleDr Vivian Tank Akan, eline silah alıp receklerdir. Ama bu sırada kızBirkaç filmden sonra yitirir gibi yerek, bir yandan da Yaprak'ın fuchs üç "canavar"ı da birer birer teda gözu olan bir 'Baba'nın köolduğu ünunu ve çekicilik şanıgoğüslerini sergilemek, senin gibi tu adamları, onu Belgrad or mizleyecektir vs... nı ise, yine gorkemli bir Italyanvaşınıbaşını almış bir >önetmemanlanna kaçınp ırzına gecmezlararası ışbirliğı sonucu gerçekne >akışı\or miı?" Diyeceğım Osman Seden, sınemamızın ler mi? Ve daha da kötüsü, renkleştirilen son filmiyle, S>Kester ama, Seden nasıl olsa beni dinyaşınıbaşını almış, 'ahlâkçf \e li bir 'hafta sonu' gazetesinin foSlallone'nın yönettiği "Staving lemez. Bırakalım, o bildiği yolmuhafazakâr' yönetmenlerinto muhabiri, kıan resimlerini çeAlive'Ma yeniden pekiştirerek.. da devam etsın... dendir (Bir zamanlar MHP'ye kip onu elegüne rezil etmez mi? "Karacabey'den însan Manzaraları^na yanıt 17/10/1983 tarihli köşemizde çıkan ' 'Karacabey 'den Insan Manzaralan" başlıklı yazımıza, Içişleri Bakanlığı Basın ve Halkla llişkiler Müşaviri Hayat tlhan 'dan karşılık geldi. Kendisine teşekkur ediyoruzCumhunyel Gazetesinin 17.10.1983 tarihli nüshasının "Duyduk Gorduk" sutununda, "Karacabey'den tnsan Manzaralan" başltğı altında yayınlanan yazı ilgililere inceletildi. Gelen cevabi yazıda; "Gazete yayınında bahsedilen tuvaletlerin, her sene 1619 mayıs ve 2629 eylul tarihlerinde hayvan ve eşya panayırı olarak duzenlenen alanda panayır yerindeki vatandaşlann ihtiyaçlarını karşılamak uzere geçici olarak kurulduğunu, bu umumi tuvaletlerin belediye denetim ve gözetimi altında bulunduğu, bundan boyle haberde adı geçen yerler oluşturulduğu zaman sıhhi yonden daha sık denetleneceği ve daha sıhhi bir şekilde tutulmalan için gerekli onlemlerin alınacağı," bildirilmektedir. Bu açıklamamızın ilk çıkacak nushamzda aynı sütunda yayınlanmasını rica eder, ilginize teşekkür ederim." fihn Bir kart Amerika'yu kaça gider? ' 'Para parayı çeker'' sözünün yerinde olduğu, aşağıda anlatacağımız olayla bir kez daha doğrulanıyor. Suudi Arabistan Kralı Fahd, İslam Dini'neyaptığı hiz16 şubat tarihli gazetemizde, "Bir Zarf Almanya'ya Kaça Gider?" başlıklı yazıyı gören Zonguldaklı okurlanmızdan Aygün Ekici, "Bir metlerden öturü 90.000 dolar fyaklaşık 27,5 milyon Türk Likartın Âmerika'ya kaça gittiği" konusunda bizı uyarmak istemış. rası) tutarındaki "Uluslararası Merak ediyorsamz sözü kendisine bırakalım? "Yılbaşmdan önce Amerika'da bulunan ağabeyime kart attım. Zar Kral Faysal Ödulu"ne değer bulundu. 11 yıl hüktint surdukten fın üzerine de her zamanki gibi 70 liralık pul yapıştırdım. Aynı günsonra 1975 yılında öldürülen ve lerde bir komşumuz da ağabeyine kart attığını, ancak üzerine yanlışlıkla 5 liralık pul yapıştırdığım söyledi Kartın gıtmeyeceğıni, ikınci Kral Fahd'ın üvey kardeşi Kral Faysal'ın adına konan bu ödul, bır karı atmasını söyledim. Birkaç gün sonra ikincı bir kart gönderiki yılda bir veriliyor. Ödülün, dı. Japonya'daki Islam Dernekleri Yılbaşmdan bir hafta sonra ağabeyimle telefonla konuştum. KomTopluluğu 'nun önerisi üzerine şumuzdan kart aldığını söyledi. Zarfa bakmasını rıca ettim. 5 lira Kutsal Topraklar'ın koruyucusu lık kart olduğu anlaşıldı. Benim ve komşumuzun 70 liralık kartlarıolan Kral Fahd'a verilmesi kamız ancak iki hafta sonra ağabeyimin eline geçti. Şimdi düşunuyorarlaştı ve Riyad'da duzenlenen runv Acaba ben de mi bundan böyle atacağım kartlara 5 liralık pul bir tören sonucu, sahibini buldu. yapıştırsam? Para parayı çeker HAYVANLAR Ismail Gülgeç KİM KİME DUM DUMA Behiç Ak flh efenditnabl arhk t>rbir\er\ne ka\mamii Bir "tecavüz" hikâyesi kendını benden arhk, insanın enyı TARİHTE BUGÜN Mümtaz Ankan ' ^ • ' l ' ' 2 Mart SON GÜNSrKUIBU YOLOJLUĞU 13S8'P£ SUSUM, İM&İÜZ KAŞİFı Pf. VtVlANFUCUS VE EKİgÎNİN GÜNEY KUTBuNA YAPTK1AIZI YOLCULUK SONA £JZPİ. ANT»RKTİKA'NIN BİH.LKJJH OAN, SHACKLETON ÛSSUMPBN YOIA ÇlKARAK SÜAİSY KİITSUNA VAf*AIŞtAR,£ONfiA PİĞER UCA, SCOTTÜSSÜ'ME /MAÇM/fL4eP/.(34S0 kfn) ÜNLÜ KAÇİF AMUUbSEN'İH 191i'D£ KEŞFETTİ&İ GÜNBY K1JT8U,&U H£Z ÇAĞDAŞ ARAÇLAKiA ZIYARETEPIÜYORDU. "&NOCAT*X NEH, ÖZEL OLARAK. ÜR£TİLK4/$ PALETÜ AGAÇLAR.IN KULLANILOlSl 38&UNLÜK BÜYÜK ARAÇT/RMA SEFERJHDE, "EVEZeST FATiHl' YENİ ZBLANOAU EPMUND HILLARY DE GÖfZEV AlMff \ ONPEN 6İP&ZEIC KONAKLAMA /STASYOMLAe/ KUCMUÇTU.. *' Mart 1934 19341984 GALERİLER GALERİ BARAZ İBRAHİM ÖRS "JALE " ERZEN 30 Mart 25 Nisan 1984 528 66 29 522 89 97 ÖZDEMİR ALTAN 27 Nisan 31 Mayıs 1984 ZUHAL KÖSELER (Karaçengel) R i S i i Resim Sergisi Nısoetıye Laa )J E*'ier Te 165 ' 9 35 •SANAT GALE^ISI^ lanak 50 YIL ONCE Cumhuriyet Haftanuı filimleri \için öldiirdiim? "Melek"te "Sıçın oldıırdum?" bır faciadır. Filmin butun muhassalası bu ruha tercuınan olmakıadır. Bır genç kızla delıkanlı sevişıyorlar. Yakında evlenecekler. Fakat araya bir uçuncu girıyor. Bu kızın eskıden tanıştığı adamlardan bırıdir. Kendısiyle evlennıeyıp otekıle ızdıvaç edecek olursa kocasını öldüreceğını söylüyor. Böyle bır felâkeıın tahayyülunden bıle çıldırucak derecede hevevana düşen genç kız anı b.Ltı'urt netıcesi adamı olcuruyor.. Fahkıkat.. Muhakeıne.. Birçok helecan sahnelen.. \ihayet nışanlısının aldığı ledbırler sayesınde kız mahkun olınaktan kurıuluyor. tlk defa komedilerde çok ınuvaffak ohırken, bilmiyoruz nıçin, oyun janrını değişııren \ansi Karol genç kız rolunde fena değıldır. Partoneri Kary Granı ta ona ıvı refakat edıy or. URART Reslm Sergisi 9 $ubat 5 Mart ÇEKIRDEK Sanatevı Çaulçeşme Bağdat C«d 429 358 88 82 SANAT GALEHİSİ Kİ£E SANAT GALERISI tarzında tertip olunmuş bır fılımdır. Kocasmın kendısıle ıneşgul olmamasınöan şikâyeı ıçın onun arkadaşına muracaat eden genç kadına o zaı teselli vermek için kaynanasınm muthıs ve ısııraplı ınacera^tnı anlatıyor. Kadın huıuın uzerıne evırıe donııyor. Haline şukrederek lalıhine razı olarak ınes'uı olmağa çalışıvor. İhııyara da daha fczıa şefkut gosterıyor. Boşrollerı Halen Hays. Levvıs Stone, Karen Morley ve Meıl Haımlton oynuyorlar. DUDAKLIK DâayaBia tn sıbıt dud.k beyuı. CİCİ FARUKi'nİB CİCİ •IhtHİır. Hiç bi> » • •ııla dlıniMi. YıI.I bil< p k n l < MM.tdudâUt. W«kr. Tıcrtbnl kolajrdır. MÜZİK SERGİSİ BULENT OR1AÇGIL NESE ERDOK 341011 Mart Davetiyetari bizzat Çeklrdektcn alabilırslniz RESİM SERGİSİ TOĞAN DUZGOREN Suluboya resım sergisi 2 Mart 30 Mart Açilıs 2 Mart Cuma 18 00 CİHAT BURAK RESİM SERGİSİ 17 Şubat 10 Mart 1984 Cerfetpasa Cad 376 Bebek 165 21 21 Drpoıu ı SjlUnhttPHD Hatu "Suıuy"du "Hata" roınan içinde roınan ouzet HOMH.AU