Katalog

16 MART 1984 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Günün avnası İTO'ya göre bir ydhk toptan fiyat arüşı %41 Ekonomi Servisi Ticaret Bakanhğı toptan eşya fiyat endeksinin ardından açıklanan İsınbul Ticaret Odası'nın toptan eşya fiyat endeksi de. toptan eşya fiyatlarında 1 yıllık artışın yüzde 4O'ı aştığını gösteriyor. Istanbul Ticaret Odası toptan eşya fiyat endeksine göre İstanbul'da toptan fıyatlar şubat ayında yüzde 3.9 artmış bulunuyor. Bu rakama göre şubattan şubata 1 yıllık toptan eşya fiyat artışı yüzde 40.9'a ulaşmış durumda. İTO'nun rakamları toptan fiyatlarda 1983'e göre önemli sıçramalar olduğunu gösteriyor. IstanbuPda 1983'un şubat ayındaki toptan fiyat artışı yuzde 2.4 olmuş ve 1982 83 yıllan şubat aylan mukayesesinde 1 yıllık toptan eşya fiyat artışı yüzde 22,6 düzeyinde kalmıştı. Ticaret Bakanhğı toptan eşya fiyat endeksine göre ise toptan fiyatlar şubatta 3.6'lık artış göstermiş \e şubattan şubata 1 yıllık toptan fiyat artışı yüzde 45,4'ü bulmuştu. İTO endeksine göre toptan fiyatlardaki artışta temel ihtiyaç maddelerimizin başında yer alan gıda maddelerindeki fiyat artışının önemli rolu bulunuyor. Gıda maddeleri endeksindeki genel artış yuzde 4.9'la hem başı çekiyor, hem de toptan eşya fiyatlarının yukarı çekilmesinde baş etken olarak göze çarpıyor. Gıda maddeleri alt gruplarındaki fiyat artışları ise sınai nebatlarda yüzde 17.3, bakliyatta yüzde 2.9, hububatta yüzde 2.3, meyvelerde yüzde 7.1 olarak gerçekleşti. Diğer alt gruplardan iptidai maddelerde yüzde 3.1, madenlerde yüzde 2.4, mensucatta yüzde 2.9, inşaat malzemelerinde yüzde 1.7, mahrukat ve enerji maddelerinde yüzde 4.4, kimyevi maddelerde yüzde 3.4'lük artış oldu. Yapı KredVde yeni yönetim belirleniyor Eski bakan Prof. Aysan, Erol Aksoy ve Hüsnü Özyeğin, Yapı Kredi Yönetim Kurulu 'na giriyor. Ekonomi Servisi Yapı ve Kredi Bankası'nın yeni genel müdurü henüz belli olmadı. Önceki gün toplanan bankanın 45 kişilik danışma kurulu, 30 mart günü yapılacak olağan genel kurula sunulacak yeni yönetim kurulu adaylannı belirledi. Yeni genel müdurün kim olacağı konusunda ise kesin bir sonuca varılamadı. Genel müdür adayları arasında adı geçen ve halen gene Çukurova Holding'in bankalarından Pamukbank'ın genel müdurü olan Hüsnü Özyeğin, Yapı ve Kredi Bankası yönetim kurulu için belirlenen adaylar arasında yer aldı. Ancak bunun Hüsnü Özyeğin'in genel müdürlüğe getirileceği yolunda kesin bir gösterge olmadığı, yeni genel müdürün yönetim kurulu adayları içinden ya da dışından seçilebileceği belirtildi. Yapı ve Kredi Bankası Danışma Kurulu tarafından belirlenen ve Genel Kurul'un onayına sunulacak olan Yönetim Kurulu üyeliği adayları arasında eski Ulaştırma Bakanı Prof. Mustafa Aysan ve Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası Genel Müdurü Erol Aksoy da yer alıyor. Yönetim Kurulu uyeliği için önerilen diğer isimler şunlar: Kemal Satır (halen Yönetim Kurulu Başkanı), Osman Berkmen, Hüsnü Özyeğin, Suat Yelkin, Prof Özer Seliçi, Doğan Özgöçmen, Rona Yırcalı, Prof. Haluk Cillov, Tuluy Ergönül. ZOR GECİTTEKİ BANKACIUĞIMIZ OSMAN ULAGAY 24 Ocak kahramanlam da baııkaları yaraladı Merkez Bankası'nın ihracat reeskontlanndan yararlanarak bankalardan büyük krediler alan ve bu kredilerle ucuza şirket kapatanlar da banka kredilerinin donmasına neden oldu. Türkiye'nin bazı atak grupları bankalarını holdingi büyütmek için kullanmaya kalkınca faiz çıkmaza girdi ve banka sistemi yara aldı. "Kredi mafyası" diye adlandırdığımız dar çevreyi kullanarak ya da bu çevrenin içinde yer alarak banka kredilerini bağlayan ve bankaları, kartopu gibi büyüyen "donmuş krediler" sorunuyla karşı karşıya getirenler kuşkusuz yalnızca 24 Ocak öncesinin "iyi iş çeviren" tipleri değil. 24 Ocak sonrasında benimsenen felseieye ayak uydurup, 24 Ocağın mimarlarıyla sıcak ilişkilere girerek sözümona "ihracat seferberliği"ne soyunan ve banka kaynaklarını bu yöntemle bağlayan, "donduran" bazı "çok beeerikli" tipler de var. Gene temsili bir örnek alarak ne demek istediğimizi bira? daha açıklamaya çalışalım. Diyelim ki: İlk birikimini gene yedek parça piyasasında yapmış, ondan sonra başka sanayi alanlarına girip 24 Ocaktan sonra ihracat şampiyonluğuna heves etmiş bir işadamı. Ya da gene hızlı ihracatçılığa soyunmuş bir diğeri. Bu ke? /incirin ilk halkası donemın iktidarına yakın olmak \e Merke/ Bankası'nın ihracat reeskomlarına hak kazanmaktan başlıyor. İhracatın bayraktarlığını yapacağına yetkilileri inandıran kişinin, bu hakkı kazandığı zaman bankaları ihracat kredisi »ermeye ikna etmesi artık çok zor değil. Peki bu kişi krediyi aldıkıan >.onra ne oluyor? Tabii krediyi alan kişi sağİam pa/an bulup kaliıeli mal satıyor \e bedelini tahsil edebiliyorsa kimse için sorun yok. Ama ıhracat diye yapılan şey örneğin Libya'ya, başka kimseye satılamayacak bir konfeksiyon ürünü saımak ise herkes için problenı var. Bu lür ihracatın sürekliliği acısından var. Ama bundan da \uhimi diğer kredilere gore ucuz ihracat kredisini ele geçiren kişinin bunu "ucuz tesis kapatmak" için kullanmaya kalkışması. Kırk yıllık deneyim sahiplerinin ekonomideki şartlar nedeniyle işletemeyip satmayı yeğledikleri tesisleri ele geçiren hızlı büyüme heveslisi kişi, sonunda ne bu tesislerde umduğu kârı bıılabiliyor, ne de doğru dürüst ihracaı yapıabiliyor ve aldığı krediyi geri ödeyeme7 duruma düşüyor. İşte o zaman krediyi uzatmak için girişimler başlıyor ve sonunda böyle bir kişinin Türkiye'nin en büyük bir bankasındaki kredi riski 20 milyar lirayı aşabiliyor. diğer bankalardaki riski ise belki bunun yarısını buluyor. duat sertifikalarını nasıl çığrından çıkardıklarını ve ekonomik koşullar nedeniyle zorlanan grup şirketlerini ayakia tutmak için gereğinde bankacılık kıstaslarını çiğncverek bankalarını nasıl kullandıklarını herkes biliyor. Bu seruvenlerin bir kısmının nasıl husranla sonuclandığı ve devlete neye malolduğu da biliniyor. Nc var ki soıı vıllarda banka sistemimizi iyice silkeleyen fırtınadan en az zararla çıkan büyük banka da bir holding bankası. Pek çok bankacı Akbank'ın, gerek donmuş kredilerinin toplamdaki payı, gerek teminatlarının sağlamlığı, gerekse likidiıe açısından en iyi durumdaki buyük banka olduğunu kabul ediyor. Akbank örneği banka sistemini yaralayan hastalıkların teşhisi acısından kayda dcğer görünuyor. Bize göre Akbank'ın bu fırtınalı dönemden daha az yara olarak çıkmış olmasının başlıca ncdenleri şunlar: • Sabancı ailesinin ağırlığını koyarak "kredi maf>ası"nın kendi dışındaki unsurlarından gelen ve politik kökenli olan kredi taleplerine karşı durabilmesi • Kredilendirmede çok daha muhafazakâr davranılarak teminatların sağlam tutulması. • Holding'in ya da holding şirketlerinin baskısı karşısında bankacılık ilkelerinden fazla taviz verilmemesi, bankanın holding için kullanılmasına bir sınır çekilebilmesi İki büyük holding Atak holclingler Banka sisıemini "hızlı büyüme" hevesleri için araç olarak kullanıp sorunlarını büyütenler arasında banka gibi olmayı başarmış bazı "atak" grup ve holdingleri de saymak gerekiyor. Bunlann da "ucuza şirket kapatma" ve hızla büyüyerek eski büyük holdinglere rakip olma tutkusuyla faiz yarışını nasıl azdırdıklarını, bankalarının kârzararını fazla duşünmeden nasıl yuksek faizle mevduat toplama hastalığına tutulduklarını. mev Austin Metro marka otomobiller gelecek hafta Türkiye'ye geliyor İSTANBUL, (THA) İngiltere'den iıhal edilen "Auslin Metro" marka otomobillerin onümüzdeki hafta Türkiye'ye gelmesi beklenirken, otomobilin alıcıları sıraya girdi. Otomotiv MamülJeri Pazarlama A.Ş. Pazarlama Müdurü L'ral Alvıcı, yaptığı acıklamada. Ingiltere'den 100 adet "Austin Metro" marka otomobil ithal ettiklerini, ancak talebin 100'ün üsıunde olduğunu söyledi. Otomobillerin henüz yurda gelmediğini, onümüzdeki hafta içinde gelmesinin beklendiğini bildiren Alçıcı, şöyle dedi: "Sipariş almak için verdiğimiz ilanlar sonucunda 100'ün üstunde müracaal aldık. A!ıcılar otomobillerin gelmesini bekliyoriar. Satışlar sanınz tahminlerimizin iistıinde olacak. Bu durumda lekrar ithal yolıına gidebiliriz." "Austin Metro" marka otomobillerin satış fiyatlarının iki milyon 850 bin lira olacağıru belirten Alçıcı şöyle konuştu: "Satış fiyatları sterline göre a>arlanmıştır. Sterlindeki değer artışı, araba fiyatlanna da yansıyabilir, ancak bunun satışları eıtgelleyecegini sanmıyoruz. Zira bu model Tiirkiye'de henüz >ok." Akbank ve Sabancı Holding'in bu başarısının altında yatan asıl önemli olay ise Türkiye'deki bazı büyük holdinglerin, kendi bankaları dışındaki bankaların kredi kaynaklan içinde de aslan payını alma şansına sahip olmaları. Türkiye'nin en büyük iki holdinginin kullandıkları toplam kredinin çapı, bazı uzmanlara göre Türkiye'deki toplam kredi stoğunun r o 1520 si arasında; bugün 3 trilyonu aşan kredi stoğu içinde söz konusu iki holdingin kullandıkları kredinin 500600 milyar mertebesinde olduğu ileri süruluyor. Tabii bu olanaklara sahip olan bir holdingin kendi bankasını daha az "istismar" etmesi ya da sahip olduğu bir bankayı elden çıkarmakta sakınca görmemesi de daha kolay anlaşılabiliyor. Bu olay ayrıca "kredi mafyası" deyiminin ne denli geniş kapsamlı kullamlabileceği kpnusunda da kuşkusuz çok iyi fikir veriyor. İTÖ'da Kuşçulu ekibi Yönetim Kuruhınu, mııhaUji Ihrar Meclis Başkanhğını kazandı Ekonomi Servisi lstanbul Ticaret Odası'nda seçim maratonunun üçüncü aşaması da dün tamamlandı ve epey kulisli ve elektrikli geçen bir seçimden sonra Nub Kuşculu'nun Yönetim Kurulu ve Odalar Birliği listeleri seçimleri kazarurken, Meclis Başkanlık Divanı listesi çoğunluğu alamadı. Muhalif listenin Meclis başkan adayı Kemal Yarar, 156 geçerli oydan 96'sını, yardımcısı Tank Yahya ise, 80'ini alarak seçildiler. Kuşculu'nun Meclis başVfan adayı Reşit Ata 60, Başkan Vekili Uğur Çatbaş ise, 75 oyda kalarak seçimleri kaybettiler. Yönetim Kurulu secimlerinde ise, şimdiki Başkan Nuh Kuşculu'nun listesi fıre vermeden seçimleri kazandı. Nazmi Akın'ın, muhalif listesi aanlıkta kahrken, bu kez muhalif listeden hiçbir aday Kuşculu'nun listesindeki adaylardan daha fazla oy alamadı ve Kuşculu'nun listesini deleNnh Kuşculu rek, Yönetim Kurulu'na giremedi. Nuh Kuşculu'nun "tulum"çıkardığını yeni Yönetim Kurulu şu isimlerden oluşuyor: Nuh Kuşculu, Dündar Uçar, Yalım Erez, Celalettin Kurdoglu. Ahmet Uluçay, Enver Taviloglu, Kemal Yarar Atalay Şahinoglu, tlhan Erem, Aşur Kaya, Sefer Ekşi, Aydın Silivrili. Kuşculu, yeni Yönetim Kurulu listesine, eski Yönetim Kurulu'ndan 6 kişiyi almış bulunuyor. Son haftaya kadar hem Yönetim Kurulu, hem de Meclis Başkanlık Divanı için şansh görünen Kuşculu, ekibinin Meclis Başkanlık Divanı seçimlerini kaybetmesi, Meclis üyelerinden Mecit Bahçıvan ve Ali Zafer Taciroglu'nun Kuşçulu'ya karşı yürüttukleri kulise bağlanıyor. Bu arada Reşit Ata'nın Kuşculu tarafından empoze edilmiş olmasına, Meclis üyelerinin gösterdiği tepki ve Kemal Yarar'ın saygın kişiliği, Ata'nın seçimleri kaybetmesinde önemli bir etken olarak gösteriliyor. lstanbul Su Ürünleri ve Balık thracatçıları Birliği Başkanı ve Esnaf Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı olan Kemal Yarar. 20 yıla yakın süredir İTO Meclis üyesi, Yarar, geçen seçimlerde de Kuşçulu'ya muhalif listeden, Meclis Başkanlığı'na adaylığını koymuş, ancak Kuşculu'nun adayı ReFık Sunol'a karşı seçimleri kaybetmişti. Yarın: Diğer sorıınlar ve vözütıı uravı^ı Şirketlerden OTOMARSAN1K 1983 DIŞSATIMI Ortadoğu'daki siyasi ve ekonomik bunahm nedeniyle Otomarsan'ın 1983 ytlındaki dtşsatımda 5 milyar 395 milyon liraiık azalma otduğu büdirildi. Olomarsan Genel Müdurü Haluk Gönencer yaptığı acıklamada, 1982 yılında toplam 586 otobıis ihraç edilirken, bu sayının 1983yılında 1)0'a duştuğunu söyledi. Gönencer, 1982 yılında 7 milyar 846 milyon lira olan dıssatımlarının 1983 yılında 2 milyar 451 milyon lira dü'ştüğünü, böylece dıssattmlann da 5 milyar 395 milyon tutannda bir azalma olduğunu bildirdi. AKPA NIN IKİ A YL1K D1ŞSATIMI AKPA Tekstil İhracat Pazarlama A.Ş. geçtiğimiz ocak ve şubat aylannı kapsayan iki aylık sürede 18 ülkeye, 19 milyon 122 bin dolarhk dıssattm gercekUstirdi. AKPA, ocak ayı içinde 9 milyon 122 bin dolarlık, şubat ayı içinde ise 10 milyon dolarlık ihracat yaptıklarını söyledi. Merkez hankasi'ndaki döviz birikimi 1 milyar dolar ANKARA, (ANKA) Merkez Bankası'nm kullanım konusu döviz birikimi, 1 milyar 109 milyon dolar düzeyinde buluyor. Merkez Bankası verilerine dayanılarak yapılan hesaplamalara göre, kullanım konusu birikimin 950.4 milyon dolarlık bölümu, döviz mevcudundan, 159 milyon dolarlık bölümü ise altın mevcudundan oluşuyor. 24 şubat2 mart tarihleri arasında 4.1 milyon dolar azalan kullanım konusu birikim, yılbaşındaki düzeyinin de 100.4 milyon dolar altında bulunuyor. İmar Bankası Genel Müdü rlüğü Vı e Fahim Tobur atandı Konutbiriik Toplu Konut Yasası'nı görüsecek Ekonomi Servisi Marmara Bölgesi Yapı Kooperatifleri Birliği Konutbiriik, yeni Toplu Konut Yasası'nı görüşmek üzere, genişletilmiş Danışma Kurulunu topluyor. Cumartesi günü başlayacak ve üç gıın sürecek olan Danışma Kurulu toplantısında Türkiye'nin konut sorunu değişik yönleriyle ele ahnacak. Bazı eski Belediye Başkanlan ve Türkİş Başkanı Şevket Yılmaz'ın çağnlı olduğu toplantıda ele ahnacak konular arasında, Toplu Konut Yasası, sosyal konut üretimi, konut fonu ve konut kredileri, arsa ve altyapı sorunları, kâr amacı gütmeyen toplu konut üreticilerinin konumu, sosyal konut alanları, yeni yapı teknolojisi, örnek projeler, standart malzeme üretimi, kooperatiflerin üst örgütlenmeleri ve kooperatiflerin sorunları bulunuyor. /ran'a ihraç ettiğimiz traktöriere Irak da talip oldu Ekonomi Servisi Çukurova Holding bünyesindeki bir şirket tarafından üretilen ve İran'a ihraç edilen John Deere marka traktör ve biçerdöverlere Irak da talip oldu. IraVu yetkililer, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan Ekrem Pakdemirli başkanlığındaki Turk heyetinin Irak'taki temaslan sırasında AImanya ve ABD'den ithal ettikleri traktör ve biçerdöverleri Türkiye'den almak istediklerini belirttiler. Çukurova ilgilileri ise yılda 7 bini traktör, bini de biçerdöver olmak üzere toplam 8 bin tarım aracı ürettiklerini ve bunun iç piyasaya verilen bölümü dışındaİci kısmı için İran'la bağlantının yapılmış olduğunu hatırlatarak, "Irak'tan gelen yoğun talebe tran'la bağlantımız sona ermeden cevap vermemiz zor görüniiyor" dediler. •5 T . Ekonomi Servisi Türkiye îmar Bankası Genel Müdürlüğü'ne M. Fahim Tobur atandı. İmar Bankası Genel Müdurü Erol Toksöz'ün Doğuş Holding'in Mali İşler ve Finansman Koordinatörlüğüne atanmasından sonra Garanti Bankası Genel Müdur Başyardımcısı M. Fahim Tobur dışişlere yönelik ihtisas bankası olarak yeni bir atılıma geçen Türkiye İmar Bankası'nın Genel Müdürlüğüne ve Yönetim Kurulu üyeliğine atandı. Doğuş Grubu'na bağlı Türkiye İmar Bankası Genel Müdürlüğü'ne atanan Tobur 1963 yılında bankacılığa Ziraat Bankası'nda mufettiş olarak başladı. 1974 yılında Londra'da Barclays Bankda bir yıl süre ile ihtisas yapan Tobur. Koc Holding'de şirket yöneticiliğinde de bulundu. Özal hiiküıııetiııiıı kııruluşıından bu yana Yüksek Planlama Kurulu toplanmıyor Planın ve ekonominin eşgüdümünü sağlayan YPK'nın çalışmalan askıya alınmış bulunuyor, işlevi ise Hazine Müsteşarlığı'na bırakılmış durumda. KENAN MORTAN ANKARA Ekonominin eşgüdumunde ana yetkili merkez durumunda olan Yüksek Planlama Kurulu 19 aralık tarihinde kurulmasına karşın toplantı yapmıyor. Başbakan Turgut Ozal başkanlığında Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem, Sanayi \e Ticaret Bakanı Cahit Aral ve Maliye Gümruk Bakanı Vural Ankan'dan oluşan Yüksek Planlama Kurulu'nun işlevleri halen Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Para Kredi Kurulu tarafından yürutülüyor. Bu arada, 5. Beş Yıllık Kalkınma Planı'nın ertelenmesinden sonra kamu kesiminin yıllık yatırımlarını ve hedeflerini içeren 1984 yılı icra planı da henüz yayımlanmadı. Halen ekonominin genel dengeleri, yürürlüğü mart ayında dolacak olan lMF'ye verilmiş olan niyet mektubu çerçevesinde yürutülüyor. 30 eylül 1960 tarihinde kabul edilen 91 sayılı Devlet Planlama Teşkilatı'nın kurulması hakkındaki yasa, Yüksek Planlama Kurulu'nu şöyle tanımlıyor: "İktisadi ve sosyal hedeflerle politikaların tayininde esas teşkil edecek hususlar Yüksek Planlama Kurulu'nda goriişülerek lespit edilir. Bu suretle tespit edilen esas Bakanlar Kurulu'nda öncelikle müzakere edilerek karara bağlanır." Nitekim bu yasal gereği yerine getirmek üzere hükumetin kurulmasından hemen sonra 19 aralık 1983 tarih ve 83/7509 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla bir Yuksek Planlama Kurulu oluşturuldu. Ancak, Yüksek Planlama Kurulu'na, geçmişıen tarklı olarak DPT Miisteşarı ve Daire Başkanlan bu kez alınınadı. Yapılan saptamaya göre, Yuksek Planlama Kurulu aradan geçen 93 gun içinde bir kez toplandı. Bu arada, başta ekonominin planlaması olmak üzere ekonomik sorumluluklar o tarihten bu yana büyük oranda Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yürütulmeye başlandı. 14 aralık 1983 tarihli bir yasa gücündeki kararname ile kurulan Hazine ve Dıs Ekonomik Ticaret Müsteşarlığı'nın kuruluş amacı, 1. maddede, "Ekonomi ve dış ticaret politikalarının tesbitine vardımcı olmak, bu politikalar çerçevesinde faalivetlerin düzenlenmesi, uygulanması. u>gulamanın izlenmesi ve geliştirilmesi" şeklinde tanımlandı. Daha sonra 2. madde ile başta ekonomi olmak uzere, para kredi konusu, ihracat ve ithalat, KİT programlarının hazırlanması, bankalar ve sermaye piyasasının denetlenmesi tümüyle bu kurula verildi. O tarihten bu yana ekonominin tüm eşgudümu bu müsteşarlık tarafından yürüıüluyor. Halen bir müsteşar ve iki musteşar yardımcısından oluşan dar bir kadroyla bu sorumlulukları yerine getirmeye çalışan müsteşarlık zaman zaman ParaKredi Kurulu içinde konuyu görüşuyor. Başbakan Yardımcısı'nın başkanlığında bir bakan, 5 müsteşar ve Merkez Bankası başkanından oluşan Para ve Kredi Kurulu'nun görevleri 30 aralık 1983 günu yayımlanan kararnamede, "Para ve kredi politikasının uygulanmasında koordinasyonu sağlamak" olarak tanımlandı. Para Kredi Kurulu'nun daha çok tarımsal urünlerin ihracatında. Tütünbank Genel Müdür Vekilliğine Çağatay getirildi Ekonomi Servisi Tütünbank Genel Müdür vekilliğine Armağan Çağatay atandı. Banka Genel Müdür vekilliğini iki yıldır sürdüren Talat Tuğçetin'de Yaşar Holding Banka ve Sigorta Koordinatörlüğü'ne getirildi. 1960 1983 yılları arasında Emlak Kredi Bankası'nın çeşitli kademelerinde görev yapan Armağan Çağatay, 1978 yılından 1983 yılına kadar aynı bankanın Genel Müdur Yardımcılığı ve İdare Meclisi üyeliği görevinde bulundu. 1983 yılı sonlarında lzmir'e gelen Armağan Çağatay, 4 ocak 1984 tarihinde Tütünbankın Yönetim Kurulu üyeliğine seçilmişti. 12 mart tarihinde Yönetim Kurulu görevinin yanı sıra bankanın Genel Müdür Vekilliği'ne de atanan Armağan Çağatay evli ve 2 çocuk babası. DISBANK 16 MART 1984 DÖVİZ KURLARI 1 AMERIKAN DOLARl 1 B ALMAN MARKI Döviz Ahş 313.10 301.52 17.26 121.15 5.92 33.11 39.28 107.34 40.61 146.24 19.50 139.62 246.44 1072.43 41.91 455.87 89.21 ALIŞ SATIŞ 314,19 121,57 317,17 122,72 DOVIZ KURLARI Merkez Bankası dolann esas kurunu 299 lira 22 kuruş olarak belirledi Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hoüanda Florini 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Steru'n 1 S.Arabistan Riyali Döviz Sattf 317.17 305.44 17.48 122.72 6.00 33.54 39.79 108.74 41.14 148.14 19.75 141.44 249.64 1086.37 42.45 461.80 90.37 Ahş 313.10 286.44 17.26 121.15 5.62 33.11 39.28 107.34 40.61 146.24 18.53 132.64 234.12 1018.81 39.81 455.87 84.75 Efektif Efektif Saaş 319.36 307.55 17.61 123.57 6.04 33.77 40.07 109.49 41.42 149.16 19.89 142.41 251.37 1093.88 42.75 464.99 90.99 Tanm ürünleri dışsatunındaki gerüemeyi sanayi ürünlerindeki artış karşılayamadı 2 9 8 3 yılında tanm ve hayvancüık ürünleri dışsatımmda önceki yıla göre meydana gelen 260 milyon doları aşkın gerileme, sanayi ürünleri dışsatımındaki 229 milyon dolarlık gelişme ve madencüik kesimindeki 14 milyon dolarlık artışa rağmen dengelenemedi. 1983 dışsatımı 1982'ye göre binde 3 geriledi. Ekonomi Servisi Tarım ürünleri ihracatında geçen yıl meydana gelen gerileme, sanayi ürünlerindeki artışla karşılanamadı. 1983 ocakaralık döneminde tarım ürünleri ihracatı yüzde 12'yi aşkın bir gerileme kaydederken, sanayi kesimindeki artış yüzde 7'nin altında kaldı. Madencüik ve taşocakçılığı kesiminde ise yüzde 8'e yaklaşan bir artış görüldu. 1983'de ihracattaki gerileme 18 milyon dolan aştı. Geleneksel ihraç ürünlerimiz olan tarımsal ürünler ihracında 1983 yılında önemli bir gerileme OTOPAR YAT1RIM YAPACAK Otopar Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi onümüzdeki aylarda 400 milyon dolarlık tevsii yatırım yapacak. Genel Müdür Adı! Kamoz, yaptığı acıklamada, şunlan söyledi: "Kapasitemizi arttırmak ve yeni teknolojiyi getirtmek amacıyla onümüzdeki aylarda tevsii yatınm yapacağız. Bu nedenle Federal Alman ve Ispanyol fîrmalanndan 13 tezgâh ısmarladık." ÎŞBlRtN 1983 KÂRI 376 MtLr YON LtRA Yurt dısında çalısan isçilerin tasarruflanyta kurulan tŞBÎR Holding'in en büyük yatınmlanndan olan IŞBtR Senutik Dokuma kesilen fonlar konusunda topSanayü'nin 1983 yılındaki kân 376 landığı gözleniyor. milyon liraya ulaştı. Şirketin söz kO' nusu kân bir önceki yıla göre 6 katYüksek Planlama Kurulu'nun hk bir arttsı ifade ediyor. İŞBİR Holtoplanmasına, beşinci beş yıllık ding'den yapılan acıklamada, şirkekalkınma planının askıya alınmış tin ortaklanna yüzde 135 oranmda olması neden oldu. Türkiye'nin kâr dafrttıtı büdirildi. kalkınma perspektiflerini yansıOLYMPİA ELEKTRONtK YAtan beş yıllık planın "zaman yokZl MAK/NESt ÜRETTt Tüm lugu" nedeniyle hazırlanamama dünyada yazı ve fotokopi sistemleri sı üzerine halen uygulama 22 ey üzerine yaptığı arastırmalarla tanılül 1984 tarihinde çıkanlmış olan nan Olympia firması, büyük ölçüde bir > ıl süreli geçiş programı çer zaman tasarrufu sağlayan elektronik çevesinde yürutülüyor. Ancak, yazı makinesi üretti. Elektronik yazı makinesi bir iş mektubunu çoğalprogram uzantısında çıkarılmatabiliyor, değişik adreslerdeki değisı zorunlu olan icra planının yaşik kişiler adına yazabiliyor. "Bir yımlanması nedeniyle, özel sektuşla çok iş " adı altında piyasaya sütore dönük somut hedefler, darülen mak'uteUrin zaman, para vehız ha çok 25 aralık tarihli Resmi acısından büyük avantaj sağlayacaGazete'de yayımlanmış olan teş ğı bildirildi. vik sistemi, çerçevesinde ele alınıyor. Kamu kesimine ilişkin genel dengeler ise, Türkiye'nin IMF'ye vermiş bulunduğu niyet mektubu içinde gözeüliyor. Bu mektup başta Türkiye'nin parasal genişlemesi olmak üzere enflasyon ve buyüme oranlarında uyulması zorunlu olan limitleri içeriyor. Ekonomi Servisi İstanbul Olayın yarattığı bir diğer sa Ticaret Borsası'nda Yönetim Kurulu üyeleri ve meclis başkanı bekınca, siyasal nitelikli Yüksek Planlama Kurulu'nun yetkileri lirlendi. Dün yapılan îstanbul Ticaret Borsası secimlerinde Yöneni teknisyen niteliği ağır basan bir kurula devretmiş olması ola tim Kurulu üyelerine Nejat Basrak karşımıza çıkıyor. Bu konu macı, Mustafa Kopuz, Asım Ak, da çalışmalan olan Memduh Ay Akif Kopuz, Osman Okumuş, tür ve Turgut Tam'nın yorumu Necati Erdeğinnenci, Hüseyin na göre Bakanlar Kurulu'na kal ÖzceHk, Hamit Kart, Necip Sekınma stratejisi üe ilgili seçenek vaJ seçildi. lstanbul Ticaret Odası Meclis ler getiren YPK aslında yönetiBaşkanlığı'na da Merih Şamlı min siyasi tercihlerini yansıtan getirildi. bir belge sunmuş oluyor. İstanbııl Ticaret Borsası Yönetim Kurulu görev bölümü yaptı 1982 ve 1983 yıllannda Türkiye'nin dışsatımı (bin dolar) i 9 g 2 1983 Fark (%) TARIM VE HAYVANC1LIK Bitkisel ürünler Hayvan ve hayvan ürünleri Su ürünleri Orman Ürünleri MADENCtLİK VE TAŞOCAKÇILIĞI SANAYİ Tanm a dayalı işlenmiş ürün Petrol ürünleri Sanayi ürünleri TOPLAM gorüldü. ANKA'nın derlediği rakamlara göre 2 milyar 141 milyondan 1 milyar 881 milyon dolara gerileyen tarım ve hayvancılık kesimi ihracındaki yüzde 12'lik düşüş, hububat ihracatında kaydedilen artışa rağmen gerçekleşti. 1982'ye göre geçtiğimiz yıl yüzde 43,8 artış kaydeden hububat ihracatı, diğer tüm ürün gruplarında meydana gelen gerileme nedeniyle etkili olamadı. Sanayi bitkilerinde yüzde 28, 2.141.213 1.880.614 1.699.473 1.484.427 389.691 362.050 23.997 20.273 28.052 13.864 175.322 188.902 3.429.438 3.658.317 568.225 669.731 343.910 232.434 2.517.303 2.756.152 5.745.973 5.727.833 12.2 12.7 7.1 15.5 50.5 + 7.7 + 6.7 + 17.9 32.4 + 9.5 0.3 lişmeye dayandı. Gıda yan sanayii ürünleri yüzde 50'lik, işlenmiş orman ürünleri ise yüzde 98'lik artışla bu grup içinde rekor kırdılar. Petrol ürünleri ihracatında gerileme görülürken, diğer sanayi ürünleri ihracatı da yüzde 9,5 oranında arttı. Sanayi ürünleri içinde, elektrikli cihazlar, makine imalat, madeni eşya, orman ürünleri, kimya ve çimento sanayilerinde ihraeatta gerileme görüldü. Çimento sanayiindeki gerileme yüzde 61 düzeyine vardı. Deri kosele sanayiinde ihracat artışı yüzde 73, dokumacılıkta yüzde 23, cam seramikte yüzde 4, demirçelikte yüzde 12, madeni eşyada yüzde 77, taşıt araçları sanayiinde yüzde 15 oldu. 1983'te madencüik ve taşocakçılığı kesiminde ihracat 1982'ye göre yüzde 7.7 artarak 175 milyon dolardan 189 milyon dolara çıktı. Toplam ihracat ise binde 3 gerileyerek, 5.746 milyar dolardan 5.728 milyar dolara düştü. 16 MART 1964 TARİHİNDEKİ OÖVtZ KURLARI T C. ZtRAAT BANKASI DÖVİZ AUŞTL 314.20 301.47 17.30 121.50 5.93 33.18 39.38 107.56 40.60 146.71 19.50 139.60 246.43 1072.39 41.90 457.47 89.23 SATŞTL 317.17 304.32 17.46 122.64 5.98 33.49 39.76 108.58 40.98 148.10 19.68 140.92 248.76 1082.53 42.29 461.79 90.07 II DÖVİZ CİNSİ 1 AMD0URI 1 AVVSTMIYA M U M 1 AVMTURYA $ L M 1 BATI A1MAN MAW0 1 BRÇİKA FRANGI 1 DAafeMRKA KRONU EFEKTİF AUŞTL 314 20 286.39 17.30 121.50 5.63 33.18 39.38 107.56 40.60 146.71 18.52 132.62 234.10 1018.77 39.80 457.47 84.76 SAT1ŞTL ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD DOLARl 18.1412 Avusturya Şilini 2.5843 52.8885 Belçika Frangı 9.4563 7.9709 Fransız Frangı 2.9168 7.7099 lsveç Kronu 2.1410 1605.64 Italyan Lireti 224.25 7.4707 Noneç Kronu 3.5096 1 Avustralya Dolan: 0.9630 1 Kuveyt Dinan: 3.4252 1 Sterlin: 1.4560 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hoüanda Florini Isviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOLARl ABD DOLARl ABD DOLARl 1 FRAKSZ FMN6İ 1MUAIDA aoı*ıi 1İSVEÇ KRONU 1 İSVtÇRE FRANGI 1 N tTALYAN ÜRETt 1 M JAPON YBtf 1 KANADA OOtAM 1 KHVEYT DİNARI 1 NMVEÇ KR0NU 1STERÜN 1 S. ARABİSTAN BİYAÜ ALTEV GUMUS FTOTLARI Cumhuriyel Reşat 24 Ay»r (Gr.) 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Giimüş ALIŞ 28.650 28.750 4.295 3.920 88.00 SATIŞ 28.700 29.000 4305 4.120 90.00 meyve ve sebzelerde yüzde 9, hayvan ve hayvan ürünlerinde yüzde 7, su ürünlerinde yüzde 16 gerileme görüldü. Orman ürünleri ihracatı ise yüzde 51 ile rekor düzeyde geriledi. Sanayi kesimi ihracatı 1982'ye göre yüzde 6,7 gelişme göstererek 3,4 milyardan yaklaşık 3,7 milyar dolara yükseldi. Sanayi ürünlerindeki artış, büyük ölçüde tarıma dayalı işlenmiş urünlerin ihracatında kaydedilen ge 1 \ 1 I T.C. ZİRAAT BANKASI "Gttcüne erişilemez" 323.15 310.06 17.79 124.96 6.09 34.13 40.51 110.63 41.75 150.89 20.05 143.57 253.45 1102.94 43.09 470.50 91.77