Katalog

18 ARALIK 1984 EKONOMÎ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den Merkez Bankası'nın altm alımsatımında ilk gün Türk parası ile dışsatım kararı olıımlu fakat ihtiyatlı karşılandı Ram Dış Tıcaret Genel Müdüru: Türk parası ihracatm yanı sıra ithalatta da kullamlır hale getirilirse, karar enteresanlaşabilir. Ekonomi Servisi Türk parası ile ihracat yapılmasına olanak sağlayan yeni karar genel olarak "olumlu" karşılandı. Bilim adamlan ve ihracatçılar söz konusu karan "koavertibiHteye geçiş için önemli bir adım" olarak niteliyorlar. Ram Dış Ticaret Genel Müdürü tbrahim Yazıcı, "Türk parası ihracatın yanı sıra ithalatta da kullamlır duruma getirilirse karar enteresan olmaya başlar" dedi. Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vural Savaş ise genelde olumlu bulduğunu belirttiği bu kararın bir anlam taşıması için "taem Türk Lirasınm serbest piyasa degerinden işlem görmesi, hem de enflasyon hızının tek rakamlı sevijelere indirilmesi gerektigini" söyledi. İstanbul Üniversitesi öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol Manisalı, Türk parası ile ihracatı "belirii ülkeler için sınırlamanın kolay olmayacağını ve uluslararası piyasalarda bir sttre sonra bileşik kaplar kuralımn çalışacaguu" hatırlattı. Prof. Dr. Vural Savaş konu ile ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, söz konusu karann beraberinde büyük bir çelişkiyi de getirdiğini hatırlattı: "TL ile ihracat karannı genelde olumlu karşılıvorum. TL'nin konvertibilite kazanması yönünde atılmış iyiniyetli bir adımdır. Ancak, uygulamanın uzun bir siire teorik dttzeyde kalması ve sonuç vennemesi tehlikesi olduğu gibi, beraberinde bir de bflytik bir çelişki getirmektedir. Sistemin başanlı olrnası için, TL'nin Dolar, Mark ve Frank gibi paralar karsısındaki kurunun hem gerçekçi hem de istikrarlı olrnası gerekir. Başka bir deyişk, hem TL'nin serbest piyasa değerinden işlem görmesi ve hem de enflasyon hızının tek rakamlı seviyelere indirilmesi gerekir. Çelişki ise şuradadır: Tıirkiye'nin ihracat konusundaki biitün çabalan, döviz dar bogazım aşmak içindir. TL ile yapılan bir ihracatın bu amaca taizmet etmeyeceği açıktır. Özellikle 1985 yılında 2,5 milyar dolardan fada dış borç ödeneceği hatırlanırsa, döviz kazandırmayan bir ihracatın geregi ve yaran üstiinde tekrar düşünmek zanıreti vardır. "Türk Lirası ile ihracat konvertibiüteye geçişte çok önemli bir safha oluşturmaktadır" diyen Prof. Dr. Erol Manisaiı ise şu değerlendirmeyi yapıyor: "Türk parası Ue ihracat kararı, uzun vadeli bir sürecin ilk adımı olarak değeriendirilmelidir. Çünkü, sistem esası da Türk ekonomisinin döviz gelirlerinin göreli olarak çok yiiksek olmasına ve ek olarak da dış pazarlarda TL'nin talep edilmesine bağlıdır. Türk Lirasının uluslararası piyasadaki talebi Ue Türk ekonomisinin doviz talebi arasında belli bir denge bulunması, sistemin işlemesine imkân verecektir. Şu anda Suriye, lrek, Iran ve F. Almanya gibi belirii ülkelerde ozel ilişkilere veya sınır ticaretine bağlı olarak belirii bir TL talebi vardır. Ancak, bunu konvertibiliteye geçişin ve TL ile ihracatın ana dayanağı olarak düşünmemek gerekir. Çünkü, TL'ye karşı dıştaki talebi, kompartmanlar şeklinde ayırma düşüncesiyle hareket edilirse, dış piyasada nakit hareketleri bileşik kaplar gibi çalışacak ve TL ile ihracatı belirti ülkelerle sınırh tutmak imkânsızlaşacaktır. Örneğin, Almanya'ya Türk Lirası ile ihracat yapılması kabul edilse, Almanya'ya yakın başka ülkeler de Almanya kanalını kullanarak dolaylı olarak devreye girebilirler. O bakımdan, TL. ile ihracatı global olarak dışa açılma ve TL'nin konvertibilitesi koşolları içinde duşunmek gerekir." Erol Aksoy; Çukurova grubundan ayrddı Ekonomi Servisi Erol Aksoy, Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığı, Murahhas Azahğı ve Genel Mudürlüğü görevlerinden ayrıldı. Erol Aksoy'un Çukurova Grubu ile olan 5 yıllık sözleşmesinin geri kalan 1.5 yıllık bölumü de feshedildi. Aksoy'un Çukurova Grubu bankalanndan Yapı ve Kredi ile Uluslararası'ndaki Yönetim Kurulu üyeliği ise genel kurullann yapılacağı ve yeni yönetimlerin seçileceği mart ayına dek sürecek. Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası'ndaki görevlerinden ayrılan Erol Aksoy'un bundan böyle yüzde 55 hissesine sahip olduğu ve Yönetim Kurulu Başkanı bulunduğu İktisat Bankası'nda çalışmalannı sürdüreceği belirtiliyor. Aksoy'dan boşalan Uluslararası Genel Müdürlüğü'ne ise şimdilik Çukurova Genel Koordinatöru Vural Akışık vekalet ediyor. Uluslararası'nın yeni Yönetim Kurulu Başkanı, Murahhas Azası ve Genel Müdürü'nün en geç 15 gün içinde belirleneceği ifade ediliyor. Çukurova Grubu ile Erol Aksoy arasındaki sürtüşmeye temel neden olarak tktisat Bankası olayı gösteriliyor. Bilindiği gibi Çukurova Grubu ve Erol Aksoy, bu yıhn ortalarında tktisat Bankası'nın büyük hisselerini satın almışlar, Çukurova Grubu, Uluslararası ile yüzde 33'lük ve Ergürler'le yüzde 8 olmak üzere toplam yüzde 40'lık hisseyle tktisat Bankası'na katılırken, Erol Aksoy'un kendisi yüzde 36 ve ailesi yüzde 19'luk hisselerle bankada toplam yüzde 55'lik pay almışlardı. Çukurova Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Emin Kiiramehmet ile Erol Aksoy arasında tktisat Bankası'yla birlikte başlayan sürtuşme, tktisat Bankası'nın sermayesinin 1.5 müyardan 4.5 milyaraçıkanlması karanyla yeni bir boyut kazandı. Sermaye artınmının yapıldığı 10 aralık günkü olağanüstü Genel Kurulun öncesinde Çukurova Grubu'nun bu sermaye artınmını engelleyebileceğinden söz edilmesine rağmen, Uluslararası bu engellemeyi yapmadı. Ancak Çukurova Grubu'nun Uluslararası aracılığıyla ortak olduğu tktisat Bankası'nda 4.5 milyarlık sermaye arttınmına ilişkin yeni hisse paylarının belirleneceği toplantıda rüçhan haklarını kullanmayacağı ve böylelikle hissesinin yüzde 33'ten yüzde 11 'e düşeceği bildiriliyor. Ekonomi Servisi Merkez Bankası tstanbul Kambiyo Şubesi işlenmemiş altın alım satımına dün başladı. Uluslararası geçerliği olan ayar damgası taşıyan çubuklar 50, 100, 500 ve bin gram olarak satışa sunuldu. Satışlar uluslararası piyasaların açık olduğu günlcrde 13.00 15.00 saatleri arasmda yapılıyor. Merkez Bankası, killçe altını cari kur üzerinden satın alıvor ve uygulanacak alün fiyatlan kambiyo şubesinde her gun ilan ediliyor. Satışma dün başlanan külçe altının uluslararası bölgelere göre ilk gün fıyatlan söyle. ALIŞ SATIŞ 24 ayar 1 gram 4.460.4.514.50 gram külçe . 223.280.226.980.100 gram külçe . 446.560.452.975.500 gram külçe . 2.218.850.2.247.158.1000 gram külçe . 4.437.700.4.493.082.Bu arada Cumhuriyet altını dün tstanbul Kapahçarşı'da 30.500 liradan 30.350 liraya geriledi. Auer fırınları da zamlandı İSTANBUL, (THA) Auer tarafından uretilen fınnlara, yüzde 1218 oranmda zam yapıldı. Auer Tıcaret Müdüru Erdoğan Unlü, hammadde, işçilik, yan mamul fıyatlannda meydana gelen artışlann son zamlan zorunlu kıldığını söyledi. 630 model fırınlara yüzde 12, 650 model turbolara yapılan yüzde 18 oranındaki zamlardan sonra, normal fınnlann çakmaksız tipleri 71 bin, çakmaklı tipleri 81 bin, torbo fınnlann çakmaksız tipleri 88 bin, çakmaklı tipleri ise 97 bin 500 lira fiyatla satdıyo.r. Yerli pirinç "intikam" alıyor İSTANBUL, (THA) Ithal pirincin kısa sürede tüketilmesi ile hızla yükselen yerli pirinç fiyatlan, 15 gün içinde kiloda 180 lira artış gösterdi. Toptancı piyasa çevrelerinden alınan bilgiye göre, yurt dışmdan getirilen pirincin kilosunun 230 liradan piyasaya sürülmesi ile daha önce 290 liradan satılan yerli pirincin kilosu 240 liraya kadar düşmüştu. Ancak ithal pirincin ucuz olması nedeniyle kısa sürede tüketilmesi, yerli pirinç fiyatlannda ani artışlara yol açtı. Böylece, yerli pirincin kilosu önce 300, yeni bir fıyat artışı ile de 420 liraya yükseldi. Erol Aksoy İktisat Bankası 'nın yüzde 55 hissesine sahip. SjS ^ P 11 ARAUK 1984 TARİItİNDEKİ DÖVİZ KURLAR1 T.C. ZİRAJtT BANKASI DÖVİZ ALISTL 430 65 361.10 19.74 139.00 6.83 38.80 45.30 123.30 48.66 168.81 22.54 174.00 326.42 1421.05 48.08 513 24 120 98 SATÇTL 435.36 365.04 19.95 140.52 6.90 39.22 45.79 124.64 49.19 171.05 22.78 175 90 329.99 1436.60 48.60 518 86 122 30 DÖVİZİN CİNSİ 1 UODOUM 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 AVUSTURYA ŞHİNİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 KLÇİKAFRANGI 1 DANİMABJU KRONU 1 FRANSa FRANGI 1 HOUANOA FLORİlri 1 tSVEÇ KRONU 1 tSVİÇRE FRANGI 100 İTALYAN ÜRETİ 100 JAPON VENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYTDİNAM 1 NORVEÇ KRONU 1 STERÜN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ EFEKTİF ALÇTL. 430.65 343.04 19.74 139.00 6.48 38.80 45.30 123.30 48.66 168 81 21.41 165 30 310 10 1350.00 45 67 513.24 114.93 sP DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası dotann esas kurunu 410 lira 72 kuruş olarak beliriedi. Efektif Döviz Döviz Efektif Dövizin Alış Satış Alış Satış Cinsi 439.67 435.36 431.05 435.05 1 ABD Doları 368.44 361.22 364.83 343.16 1 Avustralya Doları 19.84 20.04 19.84 20.24 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 139.20 140.59 139.20 141.98 7.07 7.00 6.58 6.93 1 Belçıka Frangı 1 Fransız Frangı 45.40 45.85 45.40 46.31 123.40 124.63 123.40 125.87 1 Hollanda Florini 49.74 49.25 48.76 48.76 1 Isveç Kronu 170.60 172.29 168.91 168.91 1 Isviçre Frangı 100 Italyan Lireti 22.61 22.84 21.48 23.06 175.83 165.39 177.57 174.09 100 Japon Yeni 1421.17 1435.38 1350.11 1449.59 1 Kuveyt Dman 518.51 513.38 523.65 513.38 1 Sterlın 122.31 115.05 123 52 121.10 1 S.Arabistan Riyali Şirket haberleri 1.5 MtLYON'UNCU RADYATÖR DIŞSAT1MI Türk Demir Döküm Fabrikalan A.Ş. A vrupa 'ya 1.500.000 'inci dilim döküm radyatörü ihraç etti. Üreüminin yüzde 20'sini ihraç eden şirket A vrupa ve Ortadogu 'da 50 bin konutun ısınmasını sağlıyor. PINAR SÜT'ÜN DIŞSATIMI Pınar Süt Genel Müdüru Rıza Kibar 1984 yılının 11 ayında A vrupa ve Ortadoğu ülkelerine aralannda süt ve peynirin de bulunduğu çeşitli ürun ihraç ederek, 550 bin dolarlık girdi sagladıklannı açıkladı. Öte yandan Pınar Şaşal da Kuveyt ve Suudi Arabistan 'a 70 bin şişelik dışsatım gerçekleştirdi. Banka ve gazeteler sermaye artırıyor ANKARA (ANKA) İktisat Bankası ve Etibank'tan sonra Akbank ile Garanti Bankası da sermaye artırımına gidiyorlar. Genel kurullannı 24 aralık pazartesi günü yapacak her iki bankadan Akbank, sermayesini 15 milyar liradan 50 milyar liraya, Garanti Bankası 8 milyar liradan 20 milyar liraya çıkarmayı amaçlıyor. Yuksek enflasyon nedeniyle aşınan fonlarını yerine koyma mucadelesine basın şirketleri de katıldı. Hürriyet Ofset Matbaacıhk ve Gazetecilik A.Ş. 308 milyon lira olan sermayesini 1 milyar 34 milyon liraya çıkarmak için 20 aralıkta genel kunılunu toplayacak. Güçlü Gazetecilik ve Yayıncıhk A.Ş. de sermayesini 4 ay içinde ikinci kez artırarak 500 milyon liradan, 1 milyar liraya yükseltti. Emisyon artışı sınırlı tutuluyor Ekonomi Servisi Hükümet emisyon hacminin 1 trilyon sınırına ulaşmaması için çaba sarfediyor. Aralık ayının ilk haftasında da emisyon artışı sınırh tutuldu ve piyasaya yalnızca 16 milyar lira çıkarıldı. Böylece, piyasadaki para miktan 943 milyar liraya ulastı. Emisyondaki artış yılbaşından bu yana yüzde 33 'ü bulmuş durumda. Yılbaşında piyasada 721 milyar dolayında para vardı. SATÇTl. 443.57 371.93 20.33 143.17 7.03 39.96 46.65 126.99 50.12 173.88 23.21 179.22 336.21 1463 69 49 52 528.64 124.61 ÇAPRAZKUR 1 ABD DOLARI 3 0966 9 4944 3.4931 2.5519 1906 45 247.60 1 Stertın B Alman Uaıta Fransız Frangı HoUanda Ftonnı Isvıçre Frangı ttalyan Uretı Japon Yeni 1 1910 ABD Dotan A1TIN GÜMÛŞ Cumhunyet Fteşat 24 ayar külçe 22 ayar bHezık 900 ayar gümüş AUŞ 30 260 31 000 4 570 4.125 92 SATIŞ 30.350 32 000 4 590 4450 94 T.C. ZtRAAT BJUfflIAS1 "GüoiBe erifUenMz" TEKEL'in tuz dağları büyüyor İSTANBUL, (THA) TEKEL'in eünde şu anda 2 milyon 200 bin ton tu2 stoku bulunuyor. TEKEL, bu tuz stoklannı eritmek için aralannda Japonya'mn da bulunduğu birçok ülke ile ihracat bağlantısı yapmaya çalışıyor. TEKEL yetkilileri, 2 milyon 200 bin ton tuz stokunun değerinin 11 milyar lira olduğunu söylediler. Et ihracında düşüş var ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Et ve canlı hayvan dışsatırrumız, 1983 yılı dışsatım rakamlarına göre yüzde 1520 oranında geriledi. Geçtiğimiz yıl ocakeylül döneminde 292 milyon 925 bin dolar olan et ve canlı hayyan dışsatım geliri, bu yüın aynı döneminde 242 milyon 127 bin dolarda kaldı. Dünya ticareti yüzde 8 btiyüdü Ekonomi Servisi Dünya ticareti 1984 yılında beklenenin ustünde bir genişleme gösterdi. Kısa adı GATT olan "Genel Tarife ve Ticaret Anlaşması" yayımladığı raporda, dünya ticaretinin bu yıl reel olarak en az yüzde 8 oranmda bir büyüme kaydedeceği belirtildi. Bu yılın ocakeylül döneminde dünya ticaretinin yuzde 8.5'lik bir artış gösterdiğine dikkat çekilen raporda, dünya ticaretinin 1983 yılında yüzde 2 oranında büyüdüğü de hatırlatıldı. DUNYA'dan KREDI NEDEN İSTENMEMELİ? ULUSIARARAŞI ORTA VADELİ KREDİ TALEPLERİNİZE HAYIR DİYEBİLİR. (Amakârlı gkan gene siz olursunuz.) Uluslararası, sorumluluk yüklendiği yatınmlan, birükte çaiisngi yaunmcıları koruması gprektiğini biür. Projeleri her bakımdan, süratle ve ciddiyetle değerlendirir. Katkıda bulunur. Onayladığı girişirnleri, imzasını taşryan kredileri mutlaka başanlı kılar. Olamayacaksa, hayır demekte tereddüt etmez! Unutmayın; Uluslararası'nın hayır'ı, evefi kadar değerlidir. Fransa'da enflasyon tahmini tutuyor Ekonomi Servisi Fransa'da kasım ayı perakende fiyat artış hızının binde 3'te kalması hükümeti umutlandırdı. Kasım ayındaki artışın beklenenden düşük gerçekleşmesi, son 12 aylık enflasyonun yüzde 6.9'da kalmasım sağladı. Aralıkta da benzer bir fiyat artışı yaşanması durumunda enflasvonun hükümetin hedefi olan yüzde 7 duzeyinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor. F. Alman Merkez Bankası parayı daha da sıkacak Ekonomi Servisi F. Alman Merkez Bankası Bundesbank, önümüzdeki yıla ilişkin para arzı büyüme tahminini düşürdü. Daha önce 1985 yılında para arzının yüzde 4 6 oranmda genişleyeceğini öngören Bundesbank yeni hesabım yüzde 35'lik bir genişlemeye dayandınyor. Gözlemciler, bunu enflasyon mücadelesinin süreceği yönünde bir sinyal olarak yorumluyorlar. Bundesbank Başkanı Kari Otto Pöhl AET, çelik yardımlarını kaldırıyor BRÜKSEL (ANKA) AET'te çelik sanayiine yapılan tüm genel ve üretime dönük mali yardımlar 1985 yılından sonra kaldınlacak. Bu tarihe kadar, 1984 sonunda kesilmesi planlanan devlet yardımlanna ise devam edilecek. AET Komisyonu'ndan yapılan açıklamaya göre, çelik sanayiinde meydana gelebilecek lcrizîeri kontrol etmek amacıyla, kapasite indirimi ile ferdi işletmeleri sağlıklı bir finans yapısına kavustunnak için yapılacak yardımlara izin verilecek. ULUSLARARASI bir dünya bankasıdır Dolara karşı çıkan tek para LONDRA (ANKA) Dünyanın bellibaşlı para birimleri arasında son yülarda dolara karşı koyabilen tek para biriminin Japon Yeni olduğu bildirildi. Londra'da yayımlanan verilere göre, 1982 yılının ekim ayında dolara karşı son altı yıhn en düşuk düzeyine inen Japon Yeni, o tarihten bu yana toparlanarak, dolara karşı yükselebilen sayılı para birimleri arasına girdi. Yen, söz konusu dönemde dolar karşısında yüzde 9 değer kazandı. İran'da rafineriler iyi çalışıyor TAHRAN (ANKA) İran'da petrol rafinerılerinin üretimi yüzde 30 artarak, gunluk 940 bin varile yaklastı. Iran Meclisi Petrol Komisyonu Başkanı Celil Seyyitzade, üretimde kaydedilen artışın daha çok "petrol işcilerinin fedakâr çabaiannın" bir sonucu olduğunu söyledi. Seyyitzade, fazla üretim sayesüıde rafıne petrol ithalatının azaldığım ve döviz tasarrufu sağlandığını da kaydetti. CE.WİL AKYÜZLÜ Bajrtıkdn C<d lüb Ematpc T d 172 2000 SAİT BILOE l 1133 T d 143 «1 00 VtAHMlT NAİBİ M^riupı Suteu Mudunı Eoınnu lıonbul Td 522 45 m TVRHAN AKAKTAN Elntfd* Şubsı vtudur V cuodıunyvt CMİ. 30 T d 141 İ9 U TMÂT E OKUT\N ) Şutra Vlııdtınj Atojol K»i*ov Td 337 94 05 ERKAN StZEK Snlı Şubtv Uudunı JALh B O I A U R Babfkm Şubm Tri 570 17 18 K n A Z İ ERDOÖAN Aı^an Subesı M u d m Lzmıı VAİ 2b K ı ^ y T d » 7 5 74 MAZHAKEL tzmır Şutoi Mıldunı <~mbuırtn Bufaaı 41 Td 13 25 21 AL1 SEDAT UNAL HALtTÖZSOV Adaıa j d » Mudunı •.oımHjt! III Sck. Tel » 5 2 6 YA$AK DEBRELI M n a Ş ı i m Mudünl