Katalog

4 EKİM 1984 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Bankacılık sektörüne erken uyarı sistemi" Bankaların mali durumuna ilişkin 45 ayrı göstergenin izlenmesine dayanacak olan sistemin oluşturulabilmesi için Merkez Bankası, banka denetiminde uzmanAanınmış ABD fırması Arthur Anderson ile birlikte çalışıyor. CENGİZ TURHAN Merkez Bankası, bankalann gözetiminde aktif rol almak ve bankacılık sistemindeki gelişmeleri önceden görebilmek için çalışmalar yapıyor. Banka sisteminin mali yapısını günü gününe izleyebilmek için bir "erken uyan sistemi" oluşturuluyor. Bankalann mali durumuna ilişkin 45 ayrı göstergenin izlenmesi esasına dayandınlacak olan "erken uyan sstemi"nin oluşturulması çahşmalannda, banka denetiminde uzman, tanınmış ABD muhasebedenetim firraası Arthur Anderson, Merkez Bankası'nın danışmanlığını yapıyor. Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi, konuyla ilgili sorularımızı yanıtlarken, "Bankalann gözetiminde aktif olarak yer almak isteğindeyiz. Bunun sonımluluğunu duyuyoruz" dedi. Oluştunnaya çalıştıklan sistemin bir denetim sistemi değil, gözetim sistemi olduğunu \rurgulayan Canevi, "Biz işin müeyyide kısmında degiliz, önemli olan, tehlike sinvallerini önceden alabilınck" şeklinde konuştu. Yavuz Canevi, "erken uyan sistemine" ilişkin çalışmalann bankalann tek tip bir muhasebe sistemine geçmesine ilişkin çalışmalarla birleştirilmesinin söz konusu olduğunu da belirtti. ÇEKİŞME KONUSU Bankalann gözetimi ve denetimi konusu, maliyenin üst kademelerinde ve bankacıhk çevrelerinde tartışmalı bir konu. Halen, "Bankalar Yeminli Murakıpltgı", bankalann denetimini surdürüyor. Ancak, bu çerçevede yapılan çalışmalann büyük 6W 1SCININ EVRENINDEN SÜKRAN KETENCİ t/sf düzey bürokratlar Merkez Bankası'nın banka denetimi ve gözetimine ilişkin farklı görüşler savunurken, uzmanlar denetim ve gözetim fonksiyonlarınm Merkez Bankası'nda toplanması gerektiğini belirtiyorlar. ölçüde bankacıhk sistemindeki geiişmeierin ardından yapılan incelemeler şeklinde surdürulduğu belirtiliyor. Merkez Bankası'nın hazırlıklannı yaptı|ı sistem ise gelişmeleri önceden görebilmek amacını taşıyor. Ancak bu görevin Merkez Bankası eliyle yurütülmesi konusunda ekonominin üst düzey burokratlan arasında bir göruş birliği oluşmamış durumda. Hazine'nin bir ust düzey yetkilisine göre, "Gözetim ve denetim fonksiyonları zaten bankalar yeminli murakıplannca gerçekieştiriliyor. Yalnızca bazı enformasyon mekanizmalarının gelLştirilmesi gerekiyor." Merkez Bankası yetkilileri ise, gözetim sistcminin kurulmasırun yanı sıra, Bankalar Kanunu ile Merkez Bankası Kanunu'nun yarattığı yetki kargaşasına son verilmesi gerektiğini belirtiyorlar. Merkez Bankası, bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan, "bankalann gözetimini özerk olarak gerçekleştiren ve Hazine'ye bilgi veren bir modele" eğilim duyuyor. Hazine yetkilileri de söz konusu modellerin bile hiyerarşide Hazine'yi daha üst bir konuma yerleştirdiklerine dikkat çekiyorlar. tKTİSATÇILAR NE DİYOR? Banka denetimi ve gözetimi konusunda görüşlerine basvurduğumuz 1.0. Iktisat Fakültesi Bankacıhk Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Akın tlkin, "bankaların gözetimi ve denetimiyle ilgili butün unsurların Bankalar Yasası içinde mevcut olduğu, ancak bugüne kadar uygulanamadıgı" göruşünu savundu. İIkin, şunlan söyledi: "Bu denetim ve gözetim, Merkez Bankası'nın görevidir. Merkez Banka sı'nın tanımı bunu içerir ve gerekli tum yetki ve yasal destekle de donanmıştır." Boğaziçi Üniversitesi Idari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölumü oğretim uyesi Prof. Demir Demirgil ise görüşlerini şöyle açıkladı: "Denetim ve gözetimin Merkez Bankası eliyle yapılması daha olumlu sonuçlar verir. Halen bir yetki kargasası vardır. Bankalar Yeminli Murakıplığı denetimde ve özellikle gözetimde yetersiz kalmaktadır. Yetki kargasası ortadan kaldırılmalı, gözetim ve denetim tek kuruluşa verilmelidir." Iktisatçı Dr. Güngör Uras da, 1. Bankacıhk Sempozyumu'na önceki gun sunduğu bir bildiride, "bankalann denetim sorumlulugunun Merkez Bankası'na verilmesini" istemiş ve"Bugüne kadar bankalann denetimi, geçmiş işlemlerin gözden geçirilerek sonımluların eezalandırılması şeklinde düşiınülmüştttr. Önemli olan, denetimden çok gözetimdir. Bankalarda olumsuz gelişmeleri önleyecek uyan sisteminin kurulmasidır" demişti. İlk Grevler 4 yıl 20 günlük bir aradan sonra başlayan ilk grevler, sembolik işçi sayılarına rağmen, yeni bir dönemin başlangıcının habercileri olarak basında geniş yer aldı. Mayıs 1983 te yürürlüğe giren yeni yasalara göre, ocak 1984 sonrası faaliyete geçen, toplu sözleşme yapmaya başlayabilen sendikalann ilk grev uygulamaları... Acaba bu mini grevlerin başlaması, sendikal hakların kullanılmasına ilişkin sürecin tamamlandığı ve sendikal haklann kullanıldığı bir düzene gecişin kanrtlan sayılabilir mi?.. Öncelikle demokrasinin, sendikal haklann varlığının ölçütü sayılan grev hakkının, uluslararası sözlesmelerle titizlikle korunmaya çalışılmasının anlamına şöyle bir değinmek gerek.. Her şeyden önce grev, işçiler ve sendikalann, sadece işverenlere zarar vermek amacı ile, zevk olsun diye yaptıklan bir eylem değildir. Uygulama gerçekleri, kaybedebilecekleri şeyler işverene göre çok az olan işçilerin, ekonomık zarar gören işverenden daha yogun kişisel zarar içıne düştüklerini gösterir. Ancak tek tek işverenler karşısında haklarını aramada güçsüz kalan işçilerin, grevden daha etkin ve güçlü hiçbir silahlan yoktur. Işvereni kârından bir bölümünü işçiye vermede zorlayacak, grevden başka caydıncı araç yoktur. Haklarını alamayan işçilerin, insan olmaktan, anayasalardan kaynaklanan çalışmama haklarını hep birlikte kullanarak işveren karşısında güçlü olma çabalan, tarihte kendiliğinden gelişmiş bir otgudur. Demokrasıler, sosyal devlet anlayışı, bu doğal olgudan yarartanmış, sosyal adalet, sosyal barışın gerçekleşmesinde etkin işlev yaptığı ortaya çıkan grev eylemine yasallık kazandınlmıştır Böylece işçilere, sendikalaşma, toplu pazarlık yapma ve pazarlıkta sosyal güçlerin denk olabilmesi için de, grev hakları tanınmıştır. Bu haklara yasalar, anayasalar ve uluslararası sözleşmelerde yer verilerek, titizlikle savunularak, dünyada sosyal barış, sosyal dengeye katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Uluslararası Çalışma Örgütü üyesi olan Türkiye, grev hakkının, özgüriüğünün titizlikle korunmasını öngören sözleşmenin altına bugüne kadar imza atmamıştır. Ancak toplu pazarlık hakkı ve özgüriüğünün korunmasını öngören ILO sözleşmesinin altında Türkiye'nin de imzası vardır. Uluslararası hukuk ilkeleri gereğince, bu sözleşme hükümleri Türkiye'de de geçerli yasa niteliğindedir. Ve halen Türkiye'de incelemelerini sürdüren ILO heyeti başkanı W. Simpson'un da belırttiğı gibi, "Grev hakkı ile donatılmış bir toplu sözleşme hakkının varlığından söz etmenin olanağı yoktur". Yine Mr. Simpson'un vurguladtğına göre, yeni yasal düzenlemede sendikalaşma ve özellikle grev hakkına yönelik bazı sınırlamalar temei haklar açısından kaygı uyandırmıştır. Yeni sendikal düzenin uygulanma takvimi içinde gelişen ilk greviere bir göz atıyoruz. 60 işçi ile başlayan toplu sözleşme görüşmelerı içinde işveren işçileri çıkararak sendikalı sayısını 8'e düşürmüş, bu arada grev eylemı içinde çalıştırabilecegi 9 yeni işçi almış. Bir diğerinde sendikadan yana olan 50 işçinin sayısı 12'ye inmiş, yeni alınanlaria grevde çalışacaklar 23'ü bulmuş. Zaten bu işyerlerinde aylardır doğru dürüst üretim görülmüyor, aylardır ücretler ödenmiyor. Toplu pazarlık masasında işverenlerin hiçbir şey vermemesi üzerine greve gitmek zorunda kaldığını bildiren sendika, aylardır üretim olmayan işyerterindeki üyelerinin durumuna ancak yasallık kazandırabilmiş ve hiç değılse grev fonundan yardım yapabilecek duruma gelmiş oluyor. Bu işyerlerinde uretime, mal çıkmasına yasa gereği seyırci kalmakla yükümlü, güneşte, karda, açıkta nöbet bekleyecek iki grev gözcüsü ile sürecek grev boyunca, işveren ısterse grevde olmayan işçileri ile istediği kadar üretim de yapabilecek. Hani grevin işverene ekonomik zarar vererek, caydıncı güç olma, toplu pazarlığa sosyal barış ve dengeye zorlama işlevleri?. 2822 sayılı Toplu Sözleşme Grev ve Lokavt Yasası'nın ilgili hükümlerine şöyle bir göz atanlar, önce anayasa ile gelen toplu sözleşme uyuşmazltğı sonunda yaptlabilecek olanlarının dışındakı her tür grev yasağmdan başka, çalışanların hemen hemen yansı ıçın, ışyeri ve işler dökümü ile açık grev yasağı geldiğini görürler. Diğer yansı için hükümetin grev erteleme yetkisi, sıkıyönetim komutanlıkları, olağanüstü hal ve vali yetkiierine ilişkin yasalardaki hükümlerte her zaman için grev yasağı gelebilir ve onlar da uyuşmazlıklarının çözümünde YHrCya (zorunlu tahkim) sistemine başvurmak zorunda kalabilirler. Grev yapabilecekler için ise, grev prosedüründe öylesine ayrıntılı kısıtlama, sınırlama vardır ki, yapılacak bir grevde "işvereni ekonomik zarara sokarak anlaşmaya zorlama" gücünden söz etmenin nerede ise olanağı kalmamaktadır. Bu böyie olduğu içindir ki birkaç aydır süren toplu sözleşmelerdeki gelişmelerden sendikalar ve hele işçiler hiç hoşnut olmadıkları halde, bu küçük iki tşyeri dışında greve gitme eğilimini gösteren sendika ortaya çıkamamıştır. MERKEZ BANKASI BAŞKANI YA VUZ CANEVİ Denetim değil, gözetim. Günün aynası Inşaat metrekare maliyeti 25 bin lirayı da geçti ANKARA (ANKA) İnşaatlarda birim maliyetlerindeki artışın devam ettiği gözleniyor. Birim maliyetler, yılın ilk 7 ayında geçen yılın eşdönemine göre yüzde 39,8 oranında artarak 18 bin 167 liradan 25 bin 398 liraya yükseldi. Bu arada, yapı kullanma izin kâğıdı alan binalarda da maliyetlerin geçen yıla göre yüzde 39,9 oranında arttığı gözleniyor. Geçen yılın ilk 7 ayında metrekare birim maliyetleri 18 bin 2 lira düzeyinde iken, bu yılın eşdöneminde 25 bin 194 liraya yükseldi. öte yandan DİE verilerine göre, ocaktemmuz dönemleri itibanyla geçen yü 31 bin 33 adet olan belediyelerce verilen ınşaat ruhsatnameleri bu yıl 33 bin 798 adet olarak belirlendi. Ekonomi Servlsi Ülkemizi ziyaret eden îngiliz ticaret heyetinin Turkiye'de yatınm yapmaktan çok ülkemize mal ve teknoloji satma ve gündemde olan buyük ihalelerden pay kapma yanşmda oldukları dikkati çekiyor. Örneğin Îngiliz Demiryollan Komitesi'ne bağh nakliye hizmetleri danışmanlığı yapan Transmark firmasının direktörü J.A. Evans, Türkiye'de Devlet Demiryollan'mn modernizasyonu ve Edirne'den Adapazan'na kadar olan yolun elektrifıkasyonu gibi konularla ilgilendiklerini, gerekli fınansmanın büyuk bölümünün Dünya Bankası kredileriyle sağlanabileceğini söyledi. 2. Boğaz Köprüsü'nü inşa etmeye aday firmalardan Cleveland Bridge'in de bünyesinde yer aldığı Trafalgar House'un yöneticilerinden J.W.FIetcher söz konusu köprünün ENKA ile birlikte inşası için önceki gun Ankara'da hükümete teklif verdiklerini söyledi. " 2 . Köpriı, ön fıyat olarak ve çok kabaca 250 milyon dolara pay peşinde (yaklaşık 100 milyar lira) mal olacak" dedi. ' Fletcher, 1. Boğaz Köprüsü'nün fazla yüklenme nedeniyle bir tehlikeyle karşı karşıya bulunmadığmı, ancak fazla yüklenmenin köprülerin öranınü kısaltacağının unutulmaması gerektiğini belirtti. Türkiye'nin satın almaya karar verdiği Rapief silah sistemlerinin üreticisi British Aerospace firmasının pazarlama müdürü M. Sanson ise, ANKA ajansının sorularını yanıtlarken, "Türkiye'ye araç gereç saflıyoruz. Anlaşmada öngörülen eğitim programı da süriıyor" dedi. Îngiliz Ticaret Heyeti dün Istanbul'da Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi ile de görüştü. a.a.'nın haberine göre görüşme sırasında Standard Chartter Bankası'nm temsilcisi, Istanbul'da şube açma isteklerini bildirdi. Heyet, TÜSİAD tarafından verilen öğle yemeğinde işadamlanyla tanıştıktan sonra öğleden sonra da Istanbul Ticaret Odası'm ziyaret etti. Heyet, sabah da Istanbul Valiliği'ne ve Belediye Başkanlığı'na nezaket ziyaretlerinde bulunmuştu. Borsa yönetmeliği Bakanlar Kurulüinda kabul edildi ANKARA (a.a.) Sermaye Piyasası Kunılu'nca hazırlanan, "Menkul Kıymetkr Borsalannnı Kunıluş ve Çalışma Esaslan Hakkındaki Yönetmeiik", Bakanlar Kurulu'nca kabul edildi. "Borsaların açık, düzenli ve dürüst çahşmalan" amacıyla uygulamaya konulacak ilkeleri dü zenleyen yönetmeiik, hangi menkul değerlerin borsaya nasıl kaydedileceğini ve borsaların çalışma esaslannı belirtiyor. Yönetmeliğe göre, Borsaya kaydedilen menkul değerler, "Resmi Pazar"da, diğer menkul değerler ise "ikinci Pazar"da işlem görecek. KONUK YAZAR: Prof. Dr. Besim Üstünel Anaparayı endekslemeyle faizin belirlenmesi Mtsır'da zenginlerinvergisi KAHİRE (THA) Mısır Parlamentosu, yüksek gelir gruplanna uygulanan vergilerin yüzde 2 oranında arttırılmasını öngören bir yasayı onayladı. Mısır Resmi Haber Ajansı "MENA", yasanın yıUık gelirleri 21 bin 600 dolann uzerinde bulunanlar için geçerli olacağı arttı nı ve bu uygulamayla 600 milyon dolarhk ek bir gelir beklendiğini bildirdi. Mısır'da yıUık ortalama gelir 600 dolar civarında. Parlamento, vergılerin yuzde 2 arttırılmasının yanı sıra hukümete yeni gelirler sağlayacak bazı kararlan da onayladı. DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası dolann esas kurunu 406 lira 15 kuruş olarak belirledi. Dövizin Döviz Döviz Eftktif Efektif Cinsi Aüs Sattf Ahs Satıs lABDDolan 406.15 410.25 406.15 414.27 1 Avustralya Dolan 33S.53 341.95 321.60 345.30 1 Avusturya ŞiUni 19.21 19.40 19.21 19.59 1 Batı Alman Markı 134.85 136.21 134.85 137.55 1 Belçika Frangı 6.64 6.71 6.31 6.77 1 Danimarka Kronu 37.27 37.65 37.27 38.02 1 Fransız Frangı 43.97 44.41 43.97 44.85 1 HoUanda Florini 119.49 120.70 119.49 121.88 llsveç Kronu 47.41 47.89 47.41 48.36 1 hviçre Frangı 163.18 164.83 163.18 166.44 100 ltalyan Lireti 21.77 21.99 20.68 22.21 lOOJapon Yeni 165.51 167.18 157.23 168.82 lKanada Dolan 309.78 312.91 294.29 315.98 1 Kuveyt Dinan 1355.40 1369.09 1287.63 1382.51 1 Norveç Kronu 46.36 46.83 44.04 47.29 1 Sterün 507.08 512.20 507.08 517.22 1 S.Arablstan Riyali 114.15 115.30 108.44 116.43 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD DOLARI 21.1426 Avusturya ŞUini 3.0118 61.1671 Belçika Frangı 10.8975 9.2369 Franaz Frangı 3.3990 8.5667 Isveç Kronu 2.4889 1865.64 ttalyan Lireti 245.39 8.7607 Norveç Kronu 3.5580 1 Avustralya Dolan: 0.8335 1 Kuveyt Dinan: 3.3372 1 Sterün: 1.2485 B. Alman Markı Danimarka Kronu HoUanda Florini Isviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI Enflasyonist etkilerden anndınlmış "reel faiz modeli" uygulamasına geçilirken çözümü gereken önemli bir konu da "denge Enflasyonist etkilerden anndınlmış "reel faiz modeli" uygulamasına geçilirken çö faiz" düzeyinin nasıl saptanabileceğı soruzümü gereken önemli bir konu "denge faiz" düzeninin nasıl saptanacağıdır. As nudur. Bunu, devletin müdahalesine, ya da lında uygulanabilecek formül basittir Anaparayı endeksledikten sonra, yıllık pro bürokratik karariara bırakmıyalım, "piyasa mekanizması' 'nın serbest işleyişine bırakadüktivite artışı oranında bir "reel faiz" ödenmesi yeterli olacaktır. lım dıyenler de olacaktır. Ama, hemen bekıldıkları iddiasıyla bugün kıyameti kopanlirtelım kı, piyasa mekanizmasının bizdekin2 yorlar. Oysa, bu yakınmalar, "endeksleme den çok daha etkin biçimde ışlediği "geFaiz için "endeksleme sistemi" benimsendiği takdirde, Merkez Bankası, tıpkı modeli"nde sözkonusu olmayacaktır. Çün lişmiş ülkelerde" bile faiz oranları, yakından veya "uzaktan güdümlü" bir sistem "temel" döviz kurlannı ilan ettiği gibi, bir kü, başkasmın parasını kullananlar anaparanın değerinı koruma dışında sade içinde oluşmaktadır. Kaldı ki, faizlerin piyade "temel mevduat endeksi" hazırlayıp, ce % 6 ile % 16 arasında değişen faizier saya bırakılması ilkesi benımsense bile kredi belli aralıklarla örneğin ayda bır bunu ya ödemek durumunda olacaklardır. piyasasında "tam ve mükemmel" rekabet yınlayabilir. 13gösterge "dövizlere bağlı" Yine bu "model" iyi uygulanabilirse, kre koşulları asla söz konusu olamamaktadır. bir endeks, ya da "pabalılık" endeksi olabilir. Hatta istenirse, her ikisi birden hazır di kaynaklarının kullanımında "etkinlik" de Genellikle, kredi piyasasına egemen olan 3 lanıp yayınlanır ve bunlardan birini seçme sağlanabilecektir. Çünkü, bu koşullar altın veya5 büyük banka "oligopol piyasası"hakkı Israil'de olduğu gibi ilgililere bırakı da toplumun istekli olmadığı mallan üretenbilinen koşulları içinde kendi aralannlabilir. Böylece, "anapara"enflasyonakar ler ile verimli olmayan mallara yatınm yapda anlaşarak karşılanndakilsre koşullannı şı korumaya alındıktan sonra mevduata maya heveslenenler fazla kredi kullanama empoze edebilmektedirler. ödenecek "reel faiz" oranları % 2 veya % yacak, onların yerine urettiğini dışa satabıKaldı ki, endeksleme modelınde "denge len ve bu yönde yeni kapasite yaratmayı 3 ile % 12 arasında kimseye "aşın" faiz oranı"nı yaklaşık olarak saptamak ve gözükmeyen ve dolayısıyla yanılgılara yol planlayanlar daha çok kredi kullanacaklar değişen koşullara göre "yeniden gözden açmayan bir "yelpaze" içıne oturtulabilir. dır. Bugün uygulanmakta olan yüksek faiz geçirmek'' hiç de zor bir iş değildir. UyguTıpkı, Avrupa para piyasalannda olduğu gipolitikasının en önemli sakıncalarmdan biri lanabilecek formül oldukça basittir. Anapabi.. rayı endeksledikten sonra yıllık prodüktiBurada, hemen şu soru akla gelebilir: de "tüketimi kamçılama" etkisidir. Enflas vite artışı oranında bır "reel faiz" ödenyonu önleme hedefine tam anlamıyla ters Enflasyonun % 50'lerde seyrettiği bir ekomesi yeterli olacaktır. Örneğin, yıllık ortalanomide, mevduata % 54 faiz vermek ile, düşen bu etki, "parasal aldanma" (money ma üretkenlik artışı ya da kabaca G.S.M.H. lllusion)'dan kaynaklanmaktadır. Bugün, anaparayı endekse edip % 5 faiz vermek artışı % 3 veya % 4 olmuşsa, mevduat faarasında ne fark var ki? Sonuç yine aynı ol parasını bankaya veya yüksek faizli tahvile izlehnin % 4 veya % 5 olarak saptanması maz mı? Olmaz.. Özellikle, sistem lyi işleti yatıranların büyük bır çoğunluğu, elde etti ve anaparanın enflasyona göre endekslenlebilirse, hem sonuçları farklı olabilir, hem ği faizlerin tümünü gerçek gelirı zannedip mesi gerekecektir. "tüketim"lerini arttırmak için kullanmaktade bugün benimsenen "model"in mantıdırlar. Oysa, elde ettıkleri faiz gelirlerinin % ğına daha uygun ve daha tutariı birpolitika Bu anlamda bir "denge faizi" "temel 957, hatta bazen % 100'ü sadece "anaizlenebilir. döviz kuru" gibi saptandıktan sonra paranın erimesi'nin karsılığıdır. Dolayısıy"Endeksleme Modeli" ty\ düzenlenirse, "kredi faizleri" de vade ve risk farkiarına herseyden önce.kimse kimseyi fazla alda la, hemen herkes "sermayeden yeme" göre farklılaştınlarak gerçekçı bır "faiz yeldurumuna düşmekte ve olayın farkına vartamaz. Oysa, bugün özellikle "vadesiz pazesi" oluşturulabilecektir. mevduatta" önemli ölçüde hak y&niyor. Bir dıkları zaman da iş işten geçmiş olmaktaAma, hemen belirtelim ki, ekonomık yötriiyon lirayı aşan bu mevduat türüne ban dır. Toplum olarak da, enflasyonu önleyekalar bugün sadece % 5 faiz veriyor. Böy lim derken tüketimi kamçılayarak, daha da netimden sorumlu olanların görevleri burahızlandırmış oluyoruz. da bitmiş olmuyor. Enflasyonu aşağı çeklece, halkı enflasyon oranında sömüren bankalann çoğu bu sayede "pahalı ve AHematif model olarak önerdiğimiz "apa mek, ortadireği kurtarmak ve "emek verimsiz" yönetimlerini sürdürebiliyorlar. parayı endeksleme" sisteminde ise, sözü gelirleri" ile "mülk gelirleri" arasında adil Ayrıca, banka kredilerini kullanan iş çev nü ettiğimiz olumsuz etki büyük ölçüde ön bir denge kunva görevleri asıl bundan sonra başlıyor. releri % 7080 faiz ödemek zorunda bıra lenebilecektir. Özbek: Ziraat Bankası, şirket kurtarma bankası oldu ANKARA (THA) Turkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Özbek, Türk çiftçisine kredi vermekle yükümlu olan Ziraat Bankası'nın çiftçi bankası olmaktan çıktığını belirterek, "Ziraat Bankası, banka kurtarma, şirket kurtarma bankası olmuştur, kaynaklan bu kurtarmalara yetmez hale gelmiştir" dedi. Bir kooperatifçilik bankası kunıhnasını isteyen Özbek, Türk çiftçisinin sahibi olduğu Tanm Satış ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin 237 ve 238 sayılı kanun hükmündeki kararnamelerle devlet hâkimiyeüne gecmesinin anayasaya ve çiftçüerin anayasal haklarına aykın olduğunu söyledi. Prof. Dr. Ziya Gökalp Mulayim de, "Dış politika dahil her yere giren özel sektör, devlet eliyle kooperatifleri de ele gecirmeye çauşıyor" dedi. ŞIRKETLERDEN HABERLER TEKFEN, TİME DERGİSİNDE Dünyaca ünlü Time dergisinin son sayısmda Tekfen Holding'in 8 sayfahk ilanı çıktı. "Tekfen: Atlantik'ten Körfez'e" başuklı ilanda, Tekfen Holding'in 1983 yüında 220 milyon dolar, 1984 yılının ilk yansında da 170 milyon dolarhk ciro yaptığı, ihracatın bu yılın ilk yarısmda 78 milyon dolan bulduğu ve aynı dönemde 16 milyon dolarhk yatınm gerçekleştirdiği belirtildi. İlanda ayrıca, holdingin faaliyet alanları ve tarihÇesi yer aldı. ÖZEL SEKTÖR TRANSİT TREN TAŞIMACILIĞINDA Transtren Uluslararası Taşımacuık Ticaret ve Sanayi A.Ş., Avrupa demiryolu tasunacüık sistemine Türk demiryouınu da bağlıyor. thracat, ithalat ve transit taşımacüık işlerinin demiryolu ile yapıhnasını sağlayacak şirketin yetkilileri, Halkalı Istasyonu 'ndan yüklenecek bir trenin 58 saatte Münih lstasyonu 'na yükü boşaltacağını belirttiler. Bozulmayı önleyici tasıma ortammın yanı sıra, kompütür kontrolünün de gerçekleştirileceği bildirildi. ORGANON 25 YAŞINDA Cinsiyet hormonlan ve insülin yapımcısı Holumda fırması Organon, Türkiye'de 25. yütnı tamamladı. Şirketin bağlı buuınduğu Akzo Holding yöneticilerinin bu vesileyle Turkiye'yi ziyaret ettikleri belirtildi. AI3TN GÜMÜŞ FtY^TLARI Cumhuriyet Reşat 24 Ayar Külçe 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Gümüş ALIŞ 30.200 30.000 4.560 4.150 93.00 SATIŞ 30.300 31.500 4.580 4.450 95.00 Emekliler GÜVEN ÇEKLE huzurunuz daim olsun! Bugüne kadar duyduklannızın çok dışında bir çek: GÜVENÇEK! Paranın geçtiği her yerde geçen Para yerine GÜVENÇEK harcayın. Paranız Türkiye Vakıflar Bankası'nda "güven kapısf nda Türkiye Vakjflar Bankası güvencesınde kalsm, çalınmasın. Herhangi bir Vakıflar Bankası Şubesi'nde, anında paraya çevrilebüir. Provizyonsuz GÜVENÇEK harcayın! GÜVENÇEK Türkiye'nin her yerinde para yerine geçer Esnaf ve sanatkârlar, emekliler, evhanımlan. işadamlan! Bugünden sonra GÜVENÇEK ile alın, GÜVENÇEK ile satın! Para yenne GÜVENÇEK harcarken yasal en yüksek faiz alın! GÜVENÇEK taşıyın. Düşse de kaybolsada. çaünsa da korkmaym. GÜVENÇEK'iruzi sizden başkası kesinlikle kullanamaz. gjj ^ 4 Ekim 1984 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI T C. ZİRAAT BANKASI DÖVİZ AU?TL SATÇTL 405.95 410.25 338.48 342.06 19.14 19.34 134.65 136.07 6.57 6.63 37.20 37.59 43.90 44.36 119.42 120.68 47.35 47.85 163.11 164.83 21.72 21.95 165.45 167.20 309.71 313.00 1355.30 1369 66 46.30 46.79 506.99 512.36 114.10 ,115 31 £ 0 & DÖVİZİN CİNSİ 1 AMMLAN 1 AVMTMLYA MLAM 1 AMSTMYA ffcM 1 MTI ALMAI MARU IKLCfcAHUUtt f IUUH1 n||| 1 RURSC FRAMI 1 MLLAHDA R J M W EFEKTİF AUŞTL 405.95 321.55 19.14 134.65 6.24 37.20 43.90 119.42 47.35 163.11 20.63 157.17 294.23 1287.53 43.98 506.99 108.39 unşn. itmçumu 11rırttır nuMoı INJAnMYEri 1 M tTALVAM ÜRETİ 1 "jU!AM DtLAM inVEYTIİMM 1 MRVEÇ KMW ISTOLkl 1 t. AMBİSTAM MYAÜ 417.99 348.52 19.70 ! 138.64 6.76 38.30 45.20 122.96 48.75 167.94 22.36 170.35 318.90 1395.50 47.67 522.02 117.48 Maaşınızı ÇGÜVE "Güvenli Çek" le harcayın. T.C. ZİRAAT BANKASI "Gacüne erişilemez" TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI Her GÜVEN ÇEK vaprafr. arkasmda vazth varann hmılı dahilmde geçeHUSr. | "Güven Kapısı"