Katalog

57 Yıllık Esbank hizmette kararlı davranışta tedbirli 6 ESBANK " tedbirli ve kararb" Cu m h u r iyet 61. Yıl; Sayı: 21613 Kurucusu: Yunus Nadi 50 TL. 29 Ekim 1984 Pazartesi KAVRAM DERSANESİ Lise son sıruflaı 3 Kasım Beklemelüer 31 Ekim Akşam kursa 16 Kasım Laleli/lstanbul 522 75 74 $28 64 37 Günün Düştindtirdügü Bugün Cumhuriyet'in 61. yılını kutluyoroz. Camhuriyet ilan olunduğu zaman benim kuşağım on beş yaşında idi. Hayatta kalanlanmız şimdi kaç yaşındalar? Biraz aritmetik bilenler için hesabı kolay. Ömrümüzün sonuna yaklaşüğımız, (söylemesi güç ama) hatta vardığımız meydanda. Biri çıksa da "Arkada kalan 60 yıl boyunca en mutlu olduğun dönem hangisi i d i ? " diye sorsa acaba ne derdim? Artık aramızda olmadığı için kimse yağcılık sayamayacağından gögsümü gere gere söylüyorum: Atatürk dönemidir derdim ve diyorum. Sayıca az da olsalar, yargımı paylaşan yurttaşlar mutlaka vardır, bunda knşkum yok. Devrim atüımlannın birbirini kovaladığı o kısacık on beş yıl boyunca Türkiye Cumhuriyeti gerçekten 60 yıllık ömrtinıin en mutlu, en dinamik dönemini yaşadı. Gerçi tek parti rejimi ile yönetiliyorduk. Ama başımızda yurdunu yürekten seven, demokrasiye inanmış, geçmişi zaferierle yüklü Mustafa Kemal gibi bir adam ve ona bagb ülkücii bir ekip vardı. Tiirk ulusu, seziş gıicü Ue bu adamın ülke çıkarlannı her kaygımn üstünde tuttuğunu anlıyor. O'na inanıyorda. Halkımızın ezici çogunluğu Atatürk'e bagh idi. Saltanat, halifelik kaldınldı, cumhuriyete geçildi. Laiklik, kadın haklan, harf ve dil devrimleri gibi ulus bütünlügümttztt perçinleyecek girişimlere hız verildi. Kısaca, ülkemizi cagdaş uygartık diizeyine bir an önce ulaştırmak için ne gerekiyorsa duraksamaksızuı yerine getirildi. Ne yazık ki o dönem kısa surdii. Atatürk ulusumuzun dinamik motoruydu. O ölünce motor ilkin teklemeye başladı, savaştan sonra da durur gibi oldu. Gerçi savaşa ginnedik, ama savaş olmasaydı acaba hızımız yine kesilir miydi? Toplumsa) olaylan irdelerken böylesine düşünsel tartışmalara kapı açmanın kimseye yarar saglayacağını sannuyorum. Ne olduysa oldu ve biz bugün devrim ilkelerinden bir hayli geriye kaymış dunımdayız. Tek parti döneminde kimse kimsenin dinine, diyanetine kanşmazdı. İsteyen namaz kılar, oruç tutar, isteyen namaz kılmaz, oruç tutmazdı. tsteyen kadın, çarşaf giyer isteyen başı açık gezerdi. Ulusal eğitim politikamu gençlerimizi çagdaş uygarlığın geregi, özgür kişilige kavuşturmayı amaçuyordu. Çok partili yasama geçtikten sonra sözümona bir demokrasi türküsüdür tutturduk. G«riciler ilkin laikligi boy hedefi olarak ele aldılar. Efendim, laiklik dinsizlik demekmiş. Kim demiş, laikliğin dinsizlik olduğunu? Bizimkiler toplumu şeriat düzenine geri götürmek istiyorlar ya, elbette laikliğe saldıracaklar. Laiklik dinsizlik sayümak ki günün birinde herkesi aynı cahil hocalann elinde oyuncak etmeye kapı hazırlansın. Liseli genç kızlar şalvarla 19 Mayıs'ı kutlamaya zorlansınlar ki, bir gün tüm kızlanmız ve kadınlanmızı kafes arkasına kapatmaya sıra gelsin. Okullarda Arapça öğretilmeli ki, yakında Türk harflerine paydos demenin zemini oluşturulsun. Gericilerin özlemlerine örnekler ararsak sayfalan art arda ne denli doldursak da sonunu getiremeyiz. Bugünün acı gerçeği, gerçek AtatürkçüTerin şimdiük yenilmiş olmalandır. Bizlerden sonra hiç Atatürkçü yetişmedi mi? Sayıca bekkndiği denli olmasa da yetişti, bem de bizlerden de daha ileri görüşlü, daha yetenekli olarak yetişti. Şimdilik diyorsak, toplumbilimin şaşmaz bir yasasının da her etkinin bir tepkisi olduğunu bildiğimizdendir. Uzunca bir süredir işte o tepki dönemini yaşamaktayiz. Atatürk'ün rehberliginde başardığınuz çagdaş uygarüga döniik devrimleri bu ulusun yüreginden bütün bütün soküp atmaya olanak bulunamayacaktır. Demokrasi yolunda Türk gençliği elbette görevini unutmayacak, anayasal ve yasal yollardan, tüm demokratik hak ve özgürlükleri topluma kazandırmaya koşacaktır. Bundan kuşkumuz olmasın! En büyük bayramı kutluyonız Ankara'da,Anıtkabir'deki ilk törenden sonra Hipodromda saat 14.00'te geçit töreni yapılacak. Hipodromdaki töreni saat 14.00'ten itibaren radyo ve TV naklen verecek. Evren: Sorunlar var, ama bunları abartmamahyız ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Cumhuriyet Bayramı'nın 61. yıldönümu törenleri dün öğleden sonra başladı. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Cumhuriyet Bayramı'nın yıldönümu nedeniyle yayınladığı mesajda, "Komünizm, faşizm ve teokratik düzen arayıcılannın karsısında en büyuk güvencemiz olan bugUnkü Anayasamıza sabip çıkahra" dedi. Evren, "Kişisel beklentiler, siyasal çıkar ve hede saat 14.00'te Cumhurbaşkanı Kenan Evren' in yerini alması ve Istiklal Marşı'nın çalınmasıyla başlayacak. Hipodromdaki tören, radyo ve TV'den naklen yayınlanacak. Cumhurbaşkanı Kenan EvTen 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı nedeniyle bir mesaj yayınladı. Evren, mesajının başında Cumhuriyetln ilanırun tarihimizin en önemli noktalarından birini oluşturduğunu kaydetti, "Cum"Ancak üzMerek belirtmek isterim ki, buyük fedakârhklarla gerçekleştirdiğimiz ve çağdaş milletler arasında onurlu bir yere sahip olmamızı sağlayan bugünkü demokratik parlamenter cumhuriyetimizi zaman zaman yozlaştıranlar, tehlikeye surükleyenler, aramızdan çıkmıştır. Onu yok etme gafletine düşenler ise, bu emeUerine erişebilmek için iç ve dış odaklarla her turlü işbirliği yapmaktan çekinmemişlerdir. Bunun en son, ama boyutlan en büyük ve korkunç olanını 12 Eylül öncesinde yaşadık. Bugün ülkemizde huzur ve güven ortamımn sağlanmış olmasına rağmen, haürlayacağınız gibi, çeşitli konuşmalarımda: Yurt içindeki ve yurt dışındaki ihanet odaklannın yüce milletimizi ve devletimizi bölme, parçalama hayallerinden hiçbir zaman vazgeçemeyeceklerini, her fırsattan yararlanarak, evvelce olduğu gibi eylemlerine çeşitli sekillerde devam edeceklerini, buhuriyetin ilamndan sonra ger nun için de bu gibi olaylara karşı çekleştirflen çeşitli ref ormlar sa her zaman hazırlıkh olmamız, yesindedir ki, Türk miUetini için* birlik ve beraberliğimizi kaybetde bulunduğu bayat şartlanndan mememiz gerektiğini dile getirçok daha iyi yasam diizeyine miştim. Bunun bir ömeğini güneydoulaştırabilmenin adımları ğu bölgemizde yakın bir zamanatüabilmiştir" dedi. Evren, eğer da gördük. İç ve dış ihanet merTürkiye bugün medeni âlemin kezlerinin Türkiye'ye yönelik bu saygı duyduğu bir ülke duruart niyetlerine, seçimlerden sonmunda ise, bunu çağdaş hukuk sisteminin benimsenrnesine, te ra yaptığım konuşmalarımda sık okratik devlet düzeni yerine la sık dikkat çekmemi bir siyasal ik devlet ilkesinin kabul edilme taktik olarak değerlendiren basine, sosyal ve ekonomik alanda zı çevreler, umanm ki, bu son ileriye dönük reformlann ger olaylar karşısında uyanmışlarçekleştirilmesine borçlu olduğu dır. nu belirtü. Konu$masını şöyle Sevgili vatandaşlarım, sürdürdü: (Arkası Sa.&, Sü.rde) Cumhurbaşkanı Evren, yayınladığı mesajda, "Komünizm, faşizm ve teokratik düzen arayıcılarının karşısında en büyük güvencemiz olan bugünkü Anayasamıza sahip çıkalım" dedi. Evren, "12 Eylül'den evvel demokrasiyi yıkmak isteyenlerin ortadan kalkmadığını ve dünyanın durumu bakımından da kalkmayacağını" söyledi. saplar uğnına Türkiye'nin içinde bulunduğu sorunları abartarak vatandaşlan umutsuzluk ve karamsarlıga sürüklemenin hiçbir yararı olmadığım" belirtıi, aynı şekilde "var olan sorunları yok kabul etmenin de fayda sağlamayacağı açıktır" dedi. Cumhuriyetin ilan edilişinin 61. yüdönümü törenleri dün tüm yurtta, dış temsilcüiklerimizde ve KKTC'de törenlerle kutlanmaya başlandı. Anıtlara çelenkler konuldu, saygı dunışunda bulunuldu. Başkent Ankara'da ilk tören bugün saat 09.00'da Arutkabir'de yapılacak. Şehir Hipodromu'nda düzenlenen geçit töreni Ulu Onder Atatürk'ün 23 Ekim 1932'de Ankara istasyonunda karsılanısı. istanbul ve Izmir'de de işçi çıkarma yasağı kaldırddı 1 • Ordu ve îstanbul, Edirne Illeri Sıkıyönetim Komutanlığı'nm açıklamasıyla işçi çıkarma yasağının dışında grev ve lokavt için izin alma zorunluluğu da kalkıyor. Haber Merkezi Ankara'dan sonra İstanbul, Edirne ve Izmir'de de işçi çıkarma yasağının kaldırüdığı açıklandı. 1. Ordu ve İstanbul, Edirne 11leri Sıkıyönetim KomutanlığYnın dun konuya ilişkın yaptığı basın açıklaması şoyle: "Komutanlığın 70 numaralı bildirisinuı grev. lokavt, işyeri kapama ve işçi çıkarmayı izne baglayan bölümii, 29 Ekim 1984 tarihinden itibaren kaldınlmışür." Böylece, İstanbul ve Edirae Sıkıyönetim Komutanlığı bölgesinde, işçi çıkarmak ya da grev ve lokavt yetkisini kullanmak için Sıkıyönetim Komutahlığı'ndan izin alınmayacak. Ege Ordu ve Sıkıyönetim Komutanı Orgeneral t. Hakkı Akansel imzasıyla yayınlanan 47 numaralı bildiri ise aynen şöyle: "Genel güvenlik, asayiş ve kamu düzenini konımak amacıyla grev ve lokavt yetkilerinin kul(Arkası Sa.8, Su.Vdt) 35 gün sonra 9. zam Haber Merkeri özal Hukumeti akaryakıt ürünlerine 9'uncu zammmı da yaptı. Ankara fıyatlanna göre süper benzinin fiyatı 192 liradan 200 liraya, normal benzinin litresi 178 liradan 185 liraya, motorinin litresi 120 liradan 125 liraya, büyük tupgazın fıyatı da 1760 liradan 1830 liraya yükseltildi. 80 liradan satılan 6 numara fueloil'in fıyatı da 83 liraya ulaşn. Akaryakıttaki seri zamların "gerekçesi" olarak sürekli biçimde liranın dolar karşısındaki değer kaybı vurgulanırken, bu kez dolar "bahane" bile olamıyor. Son akaryakıt zammı 24 eylülde yapılmıştı. O gün 1 dolar 407.65 liraydı, bugünse 411.35 lira. Dolardaki 35 günlük artış sadece yüzde 0.9, yani binde 9. Oysa dün gelen 9. zam yüzde 44.5 dolayında. Böylece hükümet bu kez doların lirayı kemirmesini bile bekleyememiş oldu. Benzirı zammh, doları beklemedi Ozal'la nereden , nereye Süper benzin Normal benzin Motorin Büyük tüp 8. zam llk zam (26.12.1983) (24.9.1984) 192.00 139.80 178.00 129.60 86.90 120.00 1760 1280 Son zam 200.00 185.00 125.00 1830 Son akaryakıt zammmın üstünden 35 gün geçti ve yeni zam geldı. 35 günde dolar sadece binde 9 yükseldi, ama zam yüzde 44.5 oldu. Böylece bu kez "dolar bahanesi" bile beklenemedi. Süper benzin 200, normal benzin 185, motorin 125, büyük tüp 1830 lira oldu. Hükümet 9'uncu zammında bayilere "Satışa devam, beyanlar arkadan gelsin" dedi. yakıt satışlan bu kez durdurulmadı. Bayiler stoklannı kendileri tespit edecekler. Bizim kontrol etemanlarunu da bir tespit yapacaklar." Akaryakıt bayileri, stok beyannamesi verilmeden satışlara müsaade edilmesini "Hükümetin esnafa bir güven duygusu" olarak nitelendirdiler. Akaryakıt fiyatlanna yapılan zamdan sonra Ankara'da bu sabahtan itabaren bayiler satışları durdurdular. Satışlarm durması ile benzin istasyonlan önünde kuyruklar oluştu. Akaryakıt satışlarının durdurulmadığını a.a. muhabirinden oğrenen bir petrol bayii sahibi HUmi Şehiriioglu, "Bu uygulama çok guzel bir şey. Bu, hükümetimizin esnafa olan güven duygusadur" dedi. Başka bir şirketin muhasebe müdürü Adil Dalyan da, "Sabahtan beri saüş yapamıyoruz. Yetkilikri bekliyoruz. Satışlann durdunümamasından çok memnunuz." şeklinde konuştu. Yeni uygulamayla ilgili duyunınun bayilere ulaşmasının ardından satışlara başlandı. Özal Hukümeti "yeni dönem" in ilk akaryakıt zammını 26 aralıkta yapmıştı. Bunu 18 ocak, 29 mart, 29 nisan, 30 mayıs, 9 temmuz, 22 ağustos, 24 eylül ve son olarak da 28 ekim zamlan izledi. Daha önceki zamlarda, aradaki dönem içinde dolar karşısında liranın kaybı en az yüzde 3.5, en fazla yüzde 9'du. Bu kez, dolar dururken, zam yine vurdu. Akaryakıtın Ankara dışındaki merkezler için belirlenen fıyatlan da valiliklere bildirildi. Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetki lilerı ise, akaryakıt stoklannın bayiler tarafından belirleneceğini, satışlara ara verilmeyeceğîni bildirdiler. Dün sabah duran $atışlar da daha sonra yeni fiyatlarla başladı. Akaryakıt bayileri stok beyanı verilmeden satışlara izin verilmesini "hükümetin esnafa güveni" olarak nitelediler. a.a.'nın haberine göre, Ankara Defterdan Ahmet Ovalı bayilerin 30 ekim salı, çarşamba çalışma saati bitimine kadar stok beyanında bulunabileceklerini belirtti. Ovalı şoyle dedi: "Akar YASAK KALKINCA NE OLUR? çiKarma maddeleri yeniden devreye girdi NE DEDÎLER: SENDİKACI DA PARTİLİ DE ENDÎŞELl rlaberteri 8. Sayfada Yürürlükteki faiz oranları süresiz uzatıldı ANKARA, (a.a.) Merkez Bankası, yürürlükteki faız oranlannm uygulama süresinin uzatıldığını açıkladı. Dünkü Resmi Gazete'de ya>ımlanan Merkez Bankası tebliğinde, 11 Ağustos 1984'te ilan edilen ve daha sonra uygulama süresi ekim ayı sonuna kadar uzatılan mevduat faiz oranlarının 1 kasımdan sonra da geçerli olduğu belirtildi. Merkez Bankası tebliğinde faiz oranlarının hangi tarihe kadar yürürlükte kalacağı konusunda hükme yer verilmedi. 11 Ağustos 1984'te ilan edilen tebliğe gore vadesiz mevduata yüzde 5, bir ay ihbarlı mevduata yuzde 35, üç ay ihbarlı mevduata yuzde 53, 6 ay vadeli mevduata yuzde 52, 1 yıl vadeli mevduata da yüzde 47 faiz ödeniyor. 6 ay vadeli, aylık ödemeli mevduata yuzde 47, 1 yıl vadeli aylık ödemeli mevduata da yuzde 38 brüt faiz uygulanıyor. ZAM YAĞDIKÇA MÜPÜR KEYİFLENDİ Cumhuriyet Petrol Ofisi, 3 kat kâr artışı beküyor Petrol OHsi Genel nüdikrü Gültefcin: Bu yıl Petrol Ofısi için bereket yılı. 'Kârırnız 14 milyar liraya ulaşacak. Gmltekin, bayilik için de şunlart söyledi: Bu yıl sadece eylülde 10 bayilik verdik. Fueloil bayiliği için yoğun talep oluyor. Parası olan başka iş yapsın. Bayilik için 2025 milyon gerekir. Parayı bankaya yatırsan, yine 10 milyon alırsm. ANKARA, (THA) Petrol Ofisi Genel Mudüru Mehmet Gültekin, 1984 yılının Petrol Ofisi için bereket yılı olduğunu belirterek, Petrol Ofisi'nin bu yılki kârının yüzde 310 artışla 14 milyar liraya ulaşacağını söyledi. Mehmet Gültekin, THA'ya yaptığı açıklamada Petrol Ofisi'nin yabancı şirketlerle rekabetinde bu yıl büyük bir başarı sağlandığını. akaryakıttan sonra, madeni yağda da üstünlUğü ele geçirmek için yoğun bir çahşma içine girdiklerini ifade etti. Gültekin, "Petrol Ofisi'nin durumu çok iyiye gidiyor. Bu yıl, umulandan da daha başanlı geçmek Mehmet Terzi Neu: York Maratonu'nda 12. oldu BASKETBOLDA FENERBAHÇE EFES'İ YENDt TEKVANDODA 2 ALTIN DAHA Haberieri Spor'da Eskişehir muhabirimiz • Inöntepe ••11*oldu Merkezi GazeHaber KITmodeü:Çok tşin kotayı Zam yap, kâr et kâr için çok zam NADİR NADİ temizin Eskişehir muhabiri Haşmet İnöntepe geçirdiği bir kalp krizi sonucu Eskişehir DDY Hastanesi'nde oldu. İnöntepe 61 yaşındaydı. 1923 yıhnda Tekirdağ'da doğan inöntepe, 1950 yıhnda Eskişehir'de çıkan İstikbal Gazetesi'nde gazetecilige başladı ve uzun bir dö(Arkası Sa.8, Sü.I'deJ Cumhuriyet'in parasız ekini, bugün ve her pazartesi gunü bayinizden isteyiniz. tedir. EWe ettigimiz sonuçlar, gecen yıl 4,4 milyar lira olan kâr miktannın, bu >ıl sonunda 14 milyar liraya ulaşacağını gösteriyor. Bu azımsanmayacak bir rakamdır" dedi. Turkiye'de özellikle batıda petrol bayiliği ve enflasyonu olduğunu, yabancı şirketlerin de Ege ve Marmara Bölgesi ile An(Arkası Sa. 8, Su. 6'da)