Katalog

ESKİŞEHİR BANKASI ESBANK «tedbirli ve kararlı" Cumhuriyet 60. Yıl Sayı: 21319 Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 4 Ocak 1984 Çarşamba" siyeniz nedir? ARIKAN Tasan belli olmuştur. Öncelikle davanıklı tüketim mallanna yapılan tUm harcamalar fatura>a bağlıdır. Bu konuda kararlıyız. Bunun dışında gıda harcamalan faturalansın. Ancak Türki>e'de 3 milSORU 1000 liralık alt smır doldurulmazsa ne olur? Bu faturadan vaz mı geçilecektir? ARIKAN Hayır, ama herkesin alışverişini yaptığı semt kasabı. bakkal, manavı bulunmaktadır. Böylesi durumlarda ilk gun deftere yazdınlır. İkinci günü bin liraya tamamlanırsa f a(Arkası Sa.6, Sü.7'de) DÖRTLER DERSANESI Beklemeliler: 9 Ocak Kayıtlar devam ediyor TeL522 24 60 Cağaloğlu pılan harcamalar için de vergi iadesi 4. Vergi iadesindeyüzde5'lik indirim düşünüHiyor. amacıyla fatura almacak. KENAN MORTAN ANKARA Maliye ve Gümrük Bakanı Vural Ankan "faturah >«şamın ana hatlannı tespitettik. 1000 liranın ustundeki tum gıda harcamalan için fatunı alınsın" dedi. Arıkan, bu konudaki yasal deSişiklik önerisinin cuma gününe dek Bakanlar Kurulu'na gönderilece|ini de belirtti. Cumhuriyet'in sorulan ve Bakan Ankan'm karşıhklan şöyle: SORU Sayın Bakan herkes hangi tür faturalann yaşamımıza gireceğini merak ediyor. Tav yon 700 bin gelir vergisi yükümİüsü olduğu nazan dikkate alınarak gıda harcamalannda bin lialt sınır 1. Bir alışverişte 1000 lira sınınna ula 3. Ücretli, her ay sonunda biriktirdi ralık bir ve eğitimtesbit ettik. harcamalanğifaturalan çalıştığı işyerine verecek. naSağlık •ılmazsa, manav, kasap ya da bakkalgelince... Bu konu kapsam ian diğer alışverişlerle bu sınıra ula Işveren bunu Maliye'nin bastıracağı dışı kalmaktadır. Çünkü vergi vergi iadesi formlarına geçirerek, ödevukumlusü SSK'da tedavi olaylınca fatura istenecek me yapacak. Üstünde kaşesi olan her bümektedir. Eğitim de büyük 2. Buzdolabı, çamaşır makinesi, TV kasa makbuzu ya da fatura geçerli oranda kamu eliyle \apilmaktadır. gibi dayanıklı tüketim mallanna ya 3er bin lirahk gıda tnasrafına îatura abn IALİYE BAKANTNDAN FATURAL1 YAŞAM REHBERT Kıbrıs'tan 1500 asher çekiyoruz ANKARA'NIIS AÇIKLAMÂSINDAN Karşı tarafın bu iyi niyet tedbirini yanhş değerlendirmemesini ve aynı zihniyetle mukabelede bulunmasını temenni ediyoruz. Ada'da, BM Barış Gücü'nün sayısının 2.500 olduğu hatırlandığmda kararın ne kadar büyük önem taşıdtğı ortaya çıkar. ANKARA (Cumhuriyet Bü riyeti'nin Kıbns meselesine BM rosu) Turgut Özal hukümeti, Genel Sekreteri'nin gözetimi alKıbns sorununda ilk somut adı tındaki toplumlararası görüşmemını, Ada'dan 1.500 Türk aske ler yoluyla, mevcut ve üzerinde rini geri çekme karanyla attı. mutabakata vanlmış temele istiKuzey Kıbns Türk Cumhuriye naden, nihai ve kapsamlı bir çoti Başkanı Rauf Denktaş'ın ön züm bulunmasını kola>laştırmak ceki gün açıkladığı öneri pake amacıvla Kıbns Rum tarnfına 2 tini "takdir" ve "memnunluk ocak İ984 tarihinde yaptıgı bala" karşıladığmı açıklayan An nşçı çağn ve açıkladıgı iyi niyet kara, "Bu yapıcı gayretlere kat tedbirleri, Türkiye Cumhuriyekıda bulunmak amacıyla" K.ıb ti Hukümeti tarafından takdirns'taki Türk Barış Kuvvetleri' le ve memnunlukla karşılanmısnin sayısında azalma yapmaya tır. Hükümetimiz, Kıbns Türk takarar verdiğini dün resmen durafının Ada'da bir iyi niyet havayurdu. Özal hükümetinin bu karan sının gelişmesi ve karşdıklı güven dün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü duygusunun oluşması için gosBüyükelçi Nazmi Akıman tara terdiği yapıcı gayretlere katkıda fından açıklandı. Sözcü, karan bulunma arzusu ve niyeüyle, "Bir iyi niyet tedbiri"olarak ni Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetelendirdi ve topu Rum kesimi ti hükumetiyle ıstişareden sonra, ne atarak karşı tarafın da"bu Kıbns'taki Türk Banş Kuvvetlebarışçı yaklaşıma aynı zihniyet ri'nin sayısında 1500 kişilik bir le karşılık vermesî" beklentisini azaltma yapmaya karar vemıiştir". ifade etti. Sözcü, açıklamasmda öngöruSözcü, açıklamasmda şunlan len azaltmanın içinde bulundusöyledi: "Kuzey Kıbns Türk Cumhu (Arkası Sa. 11, Sü. 2'de) Fonlu ithalat ters teperse kaygısı SORU İthal mallanna konan yüksek fonlar, mı malların yerlisini üretenlerin fiyatları yukarı çekmesine neden olmaz mı? Fonlu fıyatlar kaçakçılann ekmeğine yağ sürmez mi? MERAL TAMER Yerli sanayii dış tekabete açmayı ve tekelleri kiTmayı amaçlayan yeni dışalım rejiminin, bugünku haliyle tekelleri kırmak şöyle dursun, aksine bazı tekellerin ekmeğine yağ süreceği ve ithal edilen malların yerlilerinin fiyatlannı yukan çekece YAN1T Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı: Saptanan fonlar elastikidir. Fonları istersek haftada 23 kez bile belirleyebiliriz. İthal malların fiyatı yüksek olursa, fonları düşürürüz. ği belirtiliyor. Bu görüşe karşı çıkan Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ise, "Saptanan fonlar elastikidir. tstersek haftada 23 kez degiştirebiüriz. Fiyatlar yüksek çıkarsa, fonları düşürürüz" diyor. Başta dayanıkh tüketim mallan olmak üzere dışahmı serbest bırakılan bazı mallann yurda getirilişinde almacak yüksek fonlar bazı çevrelerin yo caklan döviz alış ve satış kurlannı her gün Merkez Bankası'nca ilan edilecek "esas kur"a göre yeniden belirleme olanağıru tanıyor. Merkez Bankası "esas kur"un yanısıra kendi gişelerinçapraz kurlara göre bankaların de uygulayacağı döviz alış ve saEkonomi Servlsi Merkez Alman Markı için uygulayabile tışfiyatlannıda şimdilik her gün Bankası ABD Dolarmın "esas cekleri tavan satış kuru da 111 ilan ediyor. Bu liste halen gazekuru"nu dün 145 kuruş daha arlira 97 kuruş oldu. ABD Dolan telerin ekonomi sayfalarında tuarak 289 lira 95 kuruş olarak ve AAman Markı için tavan satış ilan ediliyor. Öte yandan bankaaçıkladı. Buna göre bankaların kurları önceki gün 305 lira 81 lann, Merkez Bankası'nca her bugün ABDDolannın azami sagün belirlenen "esas kur"un yüzkuruş ve 112 lira 03 kuruştu. tış kunınu belirlerken aşamayaDöviz kurlanndaki yeni uygu de 6 üstünde ya da altında kalan cakları üsı sımr 307 lira 35 kulama bankalara kendi uygulaya sınırlar içinde kendi uygulayacakruşa yiikselmiş oldu. Dünkü lan günlük döviz alış ve saüş kurlarını belirlerken üst sının zorlamaktan kaçınmalan istendi. Merkez Bankası'nın döviz işlemlerinin yaklaşık yüzde 75'ini gerçekleştiren beş bankanm yetkililerine önceki. gün bu yönde bir telkinde bulunulması üzerineîş Ekonomi Servisi Döviz nıp satılırkeh yıhn son günü gra Bankası, Ziraat Bankası. Akmı 3 bin 700 3 bin 710 lira olan bank ve YapıKredi Bankası \urlanni belirlemede kullanılan uyguladıkları döviz alış ve sa''pencere" yönteminin ilk gün 24 ayar külçe altın da dün 3 bin lerinde Türk Lirasının hızlı değer 880 3 bin 890 liradan işlem gör tış kurlanrun dün de geçerli kaybının gündeme gelmesi, al dü. Londra Borsası'nda ise yıl olduğunu açıkladı ve "esas kur"daki artışa ayak uydurmatınla ilgili bazı yeni düzenleme sonunda 379 dolar dolayında ler yapüacağı söylentileri ve dün olan altının ons fiyatı dün sabah dılar. Yalnızca Pamukbank uyguladığı kurlan dün yeniden beya altın fiyatlarındaki küçük kı383 dolara yükseldi. pırdama Türkiye'de altın fıyatTürkiye'de bankalann yeni lirleyerek ABDDolan için 305 lilannın son iki gunde belirgin bi kararlarla kendilerine tanınan ra 81 kuruşluk üst limiti döviz çimde artmasuıa yol açtı. Yılba yüzde 6'lık limiti sonuna kadar satışı kuru olarak uyguladı. Döviz işlemlerinde ağıruk taşından hemen önce 24 bin 800 li zorlayarak Türk Lirasının değera olan Cumhuriyet altını dün 25 rini fiili olarak düşürmeleri, şıyan beş bankanm yöneticileriyle Merkez Bankası yetkilileri arabin 700 25 bin 800 liradan alı(Arkası Sa.ll, Sü.6'da) İLGİ TOPLADl Yeniden parlamayabaşlayan "sanat güneşimiz" Zeki Müren GÖSAV'ın tanıtım gesında önceki gün Ankara'da yacesinde bü\ük ilgi topladı. Fotografta unlü sanatçı, Ajda Pekkan ve Emel Sa>ın arasında gorülüyor. pılan toplantıda bankalann Mer(Fotoğraf: ENDER ERKEK) kez Bankası'nca belirlenen "esas kur"un sürekli olarak yuzde 6 ve bu zorluğu "hatta müzikal YALÇIN PEKŞEN üstünde bir doviz satış kuru uydüzenlemekten bik zor" şeklingulayarak "örtülü devalüasyon" de tanımlıyordu. Vakıf ortada Ünlü sanatçılar ve ünlü işagörüntüsü yaratmamaları istenolmadığına gdre burada ne kutdamlan önceki akşam Etaplanıyordu? îlgililerin verdiği bilMarmara otelinde "GÖSAV" (ArkasıSa.11, Sü.u'da) giye göre "vakfın kurulması için adı verilen "Gösteri Sanatlan ve Videolar için bir kez 2.500 lira, müzik setleri için yasal girişimlere baslanması" Gösteri Sanatçıtarını Koruma her yıl 2.500 lira ödenecek. Ruhsat çıkarandan vi • JknusHa gösterilerde en az kutlanıyordu. Vakfı"nm tanıtım toplantısında deo, TV ve müzik setinin faturası istenmeyecek. 20 kişi öldü. bir araya geldiler. Halit Kıvanç'ın yaptığı açış Q. Sayfada) Toplantı, gösteri sanatçılanİstanbul Haber Servisi konuşmasmda, kurulduğu zanın haklannı koruyacak vakfın Radyo, televizyon, video ve mü RUHSAT • Nijerya'daki darbe, GÖSAV adı verilecek tanıtımı amacını taşıyordu, ama man büyük sonuçlar "doğnracazik seti vergisi öderae süresi baş ÜCRETLERİ petrolde fiyat savaşına yol olan "Gösteri Sanatlan verilen bügiye göre "vakıf henüz ğı" için "Hamile bir kadına" ladı. Vergüer, mart ayı sonuna açabilir. LtRA CÎNSİ ve Gösteri Sanatçüarını ortada yoktu"jGÖSAV'ınkunı benzetilen GÖSAV hakkında şu dek PTT merkez ve şubelerine bilgiler verildi. Vakıf için unlu 1.500 (9. Sayfada) yatınlacak. Renkti TV (Her yıl) Koruma Vakfı"kurulur luş işlemlerini sanatçılar adına işadamlarından parasal destek "şiradilik" yürüten Egemen 1.000 Bu yıldan itibaren "birleşik ciSB TV (Her yıl) • Barış yanhlan, 200 atom sa, sanatçılann hakları Bostancı,bunun nedenini "Çün sağlanmıştı. Beş milyon liralık 2.500 haz" olarak adlandırılan müzik Müzik seti (Her yd) maymını yuvasız bıraktı. vakıf yoluyla savunula kü ülkemizde vakıf kurmak son vakıf varlığının sağlanmasında 2.500 setlerine yülık 2 bin 500 lira vergi Video (Bir kez) (Arkası Sa. 11, Sü. 8'de) derece güç bir iş" diye açıklıyor cak. 500 (12. Sayfada) Radyo (Bir kez) (Arkası Sa.6, Sü.7'de) Dolarda yeni üst sınır: 307 lira 35 kuruş Merkez Bankası, beş büyük bankaya, döviz fiyatlannı belirlerken yüzde 6'lık sınırı "sonuna kadar zorlamamaları" için telkinde bulundu. Buna karşın bazı bankalar dün üst sınırı uyguladı. ğun tepkileriyle karşılaşmış bulunuyor. Dışalımı serbest bırakılan mallara uygulanacak fonlann titizlikle belirlenmesi gerektiğine, aksi halde geçen yıl pilde olduğu gibi dışalım serbestisinin yerli sanayii rekabete iımeyeceğine işaret edilerek, "Bu kadar yüksek fonlar sonucu ithal mallarında oluşacak yüksek fiyatlar, tekellerin durumunu daha da pekiştirecek, iç piyasada benzeri mallann fiyatlannı yukan dogru çekecek, suni olarak artıracak" deniyor. Renkli televizyon ve buzdolabım yüksek fon uygulamasına ömek gösteren iş dünyasının tamnmış bir ismi"yeriisinin fiyatı 100 iken yabancısı 200 birimlik bir fiyatla piyasaya girerse, kimle rekabet eder ki... Olsa olsa yerlinin fiyatı 150'>e çıkar. Bugüne dek yabancısını yasadışı yollarla kaçak olarak yurda sokanlar güımük ve fon ödeyip pahalı sokmak yerine kaçak ve ucuz sokma>ı sürdurürkr. Çünkü bu kaçak işin vönlemini zaten gayet i>i biliyorlar. \ani yeni dışalım rejimi bugünkü haliyle tekelleşme>i ve kaçakçılığı teşvik edici nitelikte" dedi. Türkiye'de uretilmeyen ve lüks tüketim mallan kategorisine giren Mercedes, viski, yabancı sigara, parfüm gibi mallara uygulanacak yüksek fonlara hiçbir çevre eleştiri getirmiyor. Bunları tüketebilecek güçte olanlann, devlete de bir pay odemesi gerektiği olumlu ve doğal karşılanıyor. Hatta bu kanalla elde edilecek gelirin bir bölümunün konut fonuna aktarılması destekleniyor. Ama tekel ya da oligopol yapısında olan bazı sekıorlerin ürettiği mallann dışahmına uygulana(Arkası Sa. 11, Sü. 2'de) ANAP'ın eğîlimi: Yerel seçimler öne ahnsın, SODEPDYP de katdsm ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Başbakan ve ANAP Genel Başkanı Turgut Özal, yerel seçimlerin 3 haziran öncesine almması için hükümet olarak bir girişimde bulunmayacaklarını, bununla birlikte ANAP teşkilatının yerel seçimlerin öne alınmasını istediğini söyledi. özal dün Bakanlar Kurulu toplantısına girmeden önce gazetecilerin sorulanna yanıt verirken, yerel seçimlerin tarihini TBMM'nin belirleyeceğini hatiTlattı, kendi önerilerinin 3 haziran olduğunu "ama degisebüecegini" belirtti. Özal, bu "degişme"nin, "ileri dogru degil ancak daha geriye doğru" olabileceğini söyledi. ANAP'm dünkü TBMM grup toplantısında konuşan milletvekillerinin yerel seçim tarihi konusunda büyük ölçüde ortak görüşler belirttikleri gözlendi. ANAP Grubunda beliren eğilim, yerel seçimlerin mümkün olduğunca erken yapılması, ama parlamento dışında kalmış partilerin de bu seçimlere katılmalannın sağlanması doğrultusundaydı. Birçok milletvekili, "zaten güçlü olan" ANAP ve iküdannın "yara almaması" için, parlamento dışı partilerin yerel seçimlere katılmasını sağlamak gerektiği üzerinde ısrarla durdular. Parti Başkanı Özal, bu konuda hem parti örgütü hem de vatandaşlar arasında sağlam bir yoklamaya girişilmesini, bunun ardından konunun tekrar görüşülmesini istedi. Özal gruptaki konuşmasında, "Güçlüyüz ve kimseden korkumuz yok. Yerel seçimlere herkes girsin, görelim bakalım," dedi. Grup toplantısında yerel seçimler üzerine konuşan 15 kadar milletvekilinden üçü, Anavasa AJVAP lideri Başbakan Özal, "Kimseden korkumuz yok, gelsinler bakalım," dedi. Mahkemesi Başkanı Ahmel Boyacıoglu'nun kısa süre önce gazetelerde yer alan açıklamasını eleştirdiler. ANKA'ya göre bir milletvekili Boyacıoğlu'nu son beyanatından ötüru "kınadıgını" belirtti. ANAP Meclis Grubu'nun 3,5 saat süren toplantısından çıkışta tekrar gazetecilerin sorularıy(Arkası Sa.ll, Sü.Vde) Pencere sisteıtıi altına yaradı Yoğun sis Ankara'da hava ve kara ulaşımını engelledi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Yoğun sis bazı illerde hava ve kara ulaşımını olumsuz yönde etkiliyor. Ankara'da dun sabah erken saatlerde başlayan yoğun sis yüzünden Esenboğa'da görüş uzaklığı 100 metrenin altına düştü. Bunun üzerine Ankara bağlantıh iç ve dış hat uçak seferleri dün hiç yapılamadı.Özellikle akşam üzeri yoğunlaşan sis şehir içi ulaşımının da ağır işlemesine neden olurken, otobüs terminalinden gece 22'den itibaren taşıt çıkışı durduruldu. Bu arada trafik kazaları meydana geldi. Konya Afyon karayolu'nun Akşehir Sultandağ ilçeleri arasında saat 19'dan 22'ye kadar kapanmasına neden olan yoğun sis AfyonKütahya karayolunda da ulaşımı elkiliyor. Sis yüzünden Eskişehir Konya ve Diyarbakır'da görüş uzaklığının 60, Balıkesir ve Kayseri'de ise 100 metrenin altına düştuğü bildirildi. KonyaAdana karayolunda kamyon TIR çarpışmasında kamyon şoförü Derviş Altay ile muavini Yılmaz Mutlu öldüİer. Ruhsatsız TV, video ve müzik seti kullanana 100 bin liraya kadar ceza Gösteri sanatçıları korjımaya aiınıyor BtRLİK, StYASAL AFTA TARTIŞMA Haberi 12. Sayfada BASIN AFFINDA Özal ve Batı Avrupa M urgut Özal teknisyenliği strasında Ortak Pazar'a kuşkuyla bakar, Türkiye'nin bu topluluğa üyeliğini kaygıyla karşılardı. 1971 öncesi AP Hükümetleri döneminde Devlet Planlama Müsteşartyken, Türkiye'nin tam üyelik için geçiş dönemine girmesine karşı çıkmıştı. Başında bulunduğu Planlama'nın geçiş dönemiyle ilgili teknik çalışmaları yavaştan aldığı, bu yüzden de Dışişleri ile sık sık çatıştığı bilinirdi. O tarihlerde Sayın Özal, ayrıntılı bir sanayileşme planının hazırlanmasını savunur, bu konuda hedefler net olarak saptanmadan geçiş dönemine girilmesine muhaleiet ederdi. Yüksek Planlama Kurulunun o zamanki tutanakları Özal'ın bu tutumuna tantktır. Devlet Planlama ile Dışişleri çatışması bir ara öylesine tırmanmışti ki, önce dönemin Dışişleri Bakanı Çağlayangil, sonra da Başbakanı Sayın Demirel devreye girmiş ve böylece Özal'ın Ortak Pazar'la ilgili toplantılara katılması bir süre için sona ermişti. İnisiyatif tümüyle Dışişlerine geçmiş ve Türkiye'nin AET'ye geçiş dönemini düzenleyen Katma Protokol 1970 kasımında imzalanmıştı... Dışişleri ile Planlama arasındaki "Ortak Hazar Kavgası"r»r\ öyküsünü 1974 martında Cumhuriyet'teki yazı dizimizde ayrıntılı biçimde anlatmıştık. O tarihlerde başkentin siyaset Kulisınde (Arkası Sa. 6, Su. İae) İnciden Petrole UGUR MUMCU GOZLEM Menşei Araştırılmaz • •• Yeni kurulan Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nca yayınlanan "Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki" tebliğ ile Türkiye'ye döviz gırişinin serbest olduğu belirtiliyor ve şu güvence veriliyor: Menşei araştırılmaz... Bu ne demektir? Bu, Türkiye'ye yabancı para sokanlara "Bu parayı nereden buldun?" dıye soru sorulamaz demektir. Bu açıkçası maıı potısın bir kısım yetKiiennı kaldırmak anlamına gelmektedir. İşin özeti ve Türkçesi budur. Peki niçin "menşei" araştırılmaz? (Arkosı Sa. 6, Sü. 7'de) Milli Piyango büyük ikramiyesinin 2. yarısı Nazilli'de üç arkadaşın NAZtLLİ (a.a.) Milli Piyango Yılbaşı Özel Çekilişi Büyük îkramiyesinin ikinci yansını NazilH'de ortak bilet alan üç arkadaş kazandı. Ortaklaşa fınn işleten Ş«rif Soydan. Nevzat Demirci ve Şahin Şahin, tzmir'den Nazilli'ye dönerken otobüsün mola verdiği Selçuk'ta bir bayiden seri halde 10 adet yarım bilet almışlardı. HASAN CEMAL B. Arap Emirlikleri Nilgün UYSAL'ın izlenimleri a. Sayfada