Katalog

YOL KESEN IRMAK H.V. VELİDEDEOĞLU Çaj£daş Yayınlan, Turkocağı Cad 39/41 Cağaloğlu îstanbul, 350 Lıra 60. Yıl; Sayı: 21337 Cu m h u r iyet Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 22 Ocak 1984 Pazar ESKIŞEHIR BANKASI «fes ESBANK " tedbirli ve kararlı" Hıracat kavgası İş çevrelerinin kendi içlerindeki çatışmanın kaynağında ihracat hiyerarşisin Ihracat hıyerarşisı ıçınde ön sıonemı dekiyerin artıkfirmalarıngeleceğini daha çok belirlemesi yatıyor. İki buyük ralarda >er tutmanınçıkıyor: bir kaç noktada ortaya Bı"ilk kuşak" holdingin ancak toplam ihracatları birinci sıradaki Enka kadar. nncısı Doğu Bloku ulkelen ıle tıANKARA (Cumhuriyet Burosu) tşadamlan arasında en önemli tartışma konusu ıhracata sağlanan teşvıklerin bıçunı ve "ayncalıklar." Buyuk ihracat yapana buyuk destek getırıhrken en sert eleştırı "ihracatta tekelleşme"ye yol açılacağı noktasında toplandı. 1983 yılı ihracatının yaklaşık uçte bırını 25 ıhracatçı şırket gerçekleştirırken, bırıncı sırayı da eleştırilerde yan açık, yan kapalı hedef alınan Enka Holding'e bağlı Enka Pazarlama 320 mılyon dolarlık ıhracatla aldı. Enka'yı Koç Holdıng'ın Ram Dış Tıcaret'ı, Sabancı Holdıng'ın Exsa'sı, Iş Bankası'na bağlı Mepa ızlıyor. 5'ıncı sırada yer alan Menteşoğlu Yem Sanayu'nın aıdında ıse, hukumete eleştırilennın "şiddeti" ıle dıkkat çeken Selçnk Yaşar'ın, Yaşar Dış Tıcaret'ı yer alıyor Ihracatın devlerı arasına, yazarlama şırketlennı sokabilen dığer buyuk gnıplar ıse şunlar Paşabahçe Grubu, Çukurova Holdıng, Anadolu Endustrı Holdıng, Borusan, Tekfen, Doğuş, Okumuş, Kılım Grubu, Metaş, Izmır Demır Çelık caret yapabılme tekelı sadece "50 milyon dolann ustunde ihracat" yapabılen şırketlere verıliyor. Bu durumdakı ihracatçı sermaye şırketı sayısı sadece 15' i buluyor. tkıncısı, ihracatta ek teşvıklerden yararlanabılmenın ön koşullarından bırı 30 mılyon dolarlık ıhracata ulaşmış olmak Bu sınıra ulaşabılen ıhracatçı (Arkası Sa. II, Su. 7'de) 3IYASET84 MOOTANI Cumhuriyet KAZABLANKA'DAN Zirve, Ortadoğu ve İshım Dünyası için yeni bir dönem açıyor İslam Dünyası'na dönen Mısır, ABD ve tsraü'in elinde rehin kalmaktan kurtuldu. Mısır'ın katılmasıyla güçlenen Arap Ulkelen ve Islam Dünyası ABD karşısında daha yüksek pazarlık kozlanna sahip oldu. Arap olmayan İslam ülkelerı, İslam Dunyası'nda yeni bir rol devralmaya başladılar. Trablusşam'dan iyice hırpalanarak çekilen Arafat, Suriye'yi tecrit ettirmeyı başardı veyine ön plana çıktı. CENGİZ ÇANDAR KAZABLANKA Gayet nazık bır yüz ifadesıyle, basın loplantısının vapıldıgı şatafatlı salonun ıkı yanında kendısını gcçırmek uzere ayağa kalkan basın mensuplannı selamladı ve arkasında ıkı velıahd, bın ergenlık çağında, dığen henuz 10 yaşına gelmemış gıbı gozuken ama ağabeyıne oranla Fas tahtını daha ıyı doldurabıhrmış ızlenımını veren ıkı oğluyla Kralıvet Sarayı'nın bır başka salonuna geçtı 65 haber ajansı, 40 islam ülkesı televızyonu, 20 Amenka, Avrupa ve Japon radyo ıstasyonuna bağlı basın mensuplarının yanı sıra fotoğrafçısı, yazan, muhabın ıle 500 dolayında gazetecıden, Kazablanka'da arta kalanlar ıçın İslam Zırvesı ışle o an, cuma gecesı bıttı Zır\e'nm asıl aktörlerı, devlet ve hukumet başkanlan ıçın bıtelı bır gun olmuştu Ama Kazablanka 4 İslam Zırvesı'mn yarattığı ve yaratacağı sıyası sonuçların tartışılması, Zırve'nın etkılerı gunler ve aylar boyu ve hatta 1986'da Kuveyt'te yapılacak olan 5 Zırve'ye kadar dınmeyecek tslam ve Arap saflan dısına 1979'da Camp Davıd Anlaşması \uzunden ıtılmış olan Mısır'ın İslam dunyasına yenıden davet edılmesı "ReEntegrasyonn" ıle, ıçıne tranIrak savaşının, Israıl'ın Lubnan'ı ış İHRACATTA PUAN DURUMU (Sermaye şirketlerimilyon dolar) Enka Pazarlama (Enka Holdıng) Ram (Koç Holding) Exsa (Sabancı Holdıng) Mepa (Iş Bankası) Menteşoğlu Grubu Yaşar Dış Tıcaret (Yaşar Holdıng) (Arkası Sa. 11. Su. 7'de) 1983 320 195 130 110 110 90 1982 192 113 97 26 49 55 70 kişilik Türk heyeti Sovyetler'de • Şimşekleri çeken Şarık Tara: Hükümete yakın büinmek bizim için dezavantaj ENKA'NIN PATRONUNDAN Bizde çalışıp hükümette yer alan birtek Maliye Bakam, MDP'nın Maliye Bakanı adayı da ENKA 1dare Heyeti'ndeydi. İçerdeki îekellehn bedelini millet ödediği için buna karşıyım. Dışa karşı tekeller ise bize yarar sağlar, bedelini bizden mal alanlar öder. Sosyalist ülkelerle ticaret yapabilecek 1415 özelşirket var, neden herkes bizi hedef aldı anlamıyorum Utagay sordu, Tara yanıtladı 9. Sayfada Gölge Bakan Pakdemırlı'mn Başkanlığı'ndaki 70 kışilık Turk heyeti içinde, Sovyetlerle tıcaret tekeli elde eden buyuk ıhracatçüar "15'ler Grubu'nu oluşturdu. UFUK GÜLDEMİR MOSKOVA Doğu Bloku ulkelen ıle tıcaret yapmaya aday 70 Turk ışadamı SSCB'nın başkentı Moskova'da Heyette hem eskıden berı Doğu Bloku ıle tıcaret yapan küçuk ıthalatçılar, hem de >enı ihracat rejımı uyarınca, bundan böyle Doğu Bloku ıle tıcaret yapmak tekehnı alan "15'ler"ın bulunması nedeniyle ışadamlan arasında çatlama oldu. Buna karşın Moskova da, ılk kez ticaret yapmak ıçın bırbırlenyle kıyasıya rekabet etmeye hazır 70 Turk ışadamını bir arada gördü. Hazıne ve Dış Ticaret Mtfsteşarı Prof Ekrem Pakdemirli başkanhğındaki ışadamlan heyetınde, Enka Grubu adına gelenler arasında Yıldırım Akturk ıle Dışışlen Bakanı \ ahit HalefoiIn'nun oğlu Melih Halefoglu da bulunuyor.Heyette bır eskı Bakan Şahap Kocatopçu, bır eskı Mılh Bırhk Grubu uyesi Suphi Gurso>trak ve bır eskı mılletvekılı Mehmet Balta da bulunuyor (Arkası Sa.6, Su. l'de) ihracat ordusu Moskova kapısında İküdara da inat, parlamento dışında azim. SODEP kongreleri: Mizah ve bilimin ışığı. MDP'ye hayat suyu. HP/İzmir. ASALA eyleminde yüzü, elleri yanan gazeteci anlatıyor. İzak Şamir'in Nazilere işbirliği onerisi. Anket defteri: Indira Gandi. Parasız ekimiz yarın Cumhuriyet'le birlikte ' (Arkası Sa.6, Su.Fde) Avrupa'da Türkiye için Amerikan kulisi YALÇIN DOĞAN AHRENS CIDDI MESAJLA GELIYOR Aııkarada üç bakan kaldı BAKANLAR DOLAŞIYOR, KONUŞUYOR Adalet Bakanı Eldem fyargıç ve savcılara): Kendimi boş bir aku gibi göriıyorum, sizin sayenizde şarj olacağım. Başbakan Yardımcısı Erdenv Aldığımız ekonomik kararlar takdir edilmeli. Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı Dinçerler: Buîun millet el ele aşamayacağımız engel yoktur. Sabancı Vakfı en güzel ornektir. Haberi 7. Sayfada NASIRVE SEDAT'LA7YIL Büyükelçi SEMİH GÜNVER ın M I S I R anıları Yann Cumhuriyet'te ANKARA Avrupa Konseyı Başkanı Federal Alman ve sosyal demokrat Ahrens yann Ankara'ya çok cıddı bır mesajla gelıyor: "Ocak sonundaki toplantıya katılmaktan vazgeçin ve ma>ısta gelin". Gerek Parıs'tekı sıyasal Komısyon toplantısından, gerekse Avrupa'nın önemli merkezlerınden gelen haberler Av rupa Konseyı Başkanı Ahren<;'ın bu yol da bır mesaj getırdığıne ılışkın. Bırkaç haftadır Turkıye'nın Avrupa Konseyı üe ılışkılerı hemen hemen tum Avrupa merkezlennde tartışılıyor. Avrupa'da sözu geçen hukumetlerde konu ele alınarak, ocak sonundaki Strasbourg Toplantısı'na katılacak Turk parlamenterlere "takiMİacak tavır" uzerınde duşunce ahşverışmde bulunuluyor. Hukumetlenn oraya gıden Turk heyetleri(Arkası Sa. 11, Su. 3'de) STOCKHOLM'DEN Özal: Serbest ithalattan sanayiciler korkmaya başladı FUAT KOZLUKLU Başbakan Turgut Ozal, "serbest ithalattan sanayicilerin korkmaya başladıgım" sovlcdı "Biz rekabetı tam \apmadık, yolunu açtık. Tuketicıyi korumaya mecburuz" dedı Turgut Ozal, partısıne toplu katıl malar dolayısıyla Eyup Melek Sıneması'nda duzenlenen torende konuş tu Ozal, emeklı olan ışçılere bır hafta ıçınde avans ödemesı yapılacağını >ıneledı ve hukumet ıcraatma ılışkın bılgıler verdı Özal, "bana dedıler ki" dıye başladığı sözlermı şövle surdurdu "Bu kadar buyuk işe gıriyorsun, başına bela açacaksın Bu bakanlıklar reorganize olursa, hepst birbınne çorba olur. İşie yaplık, hiçbır şey de olraadı. Gensi boş korkudur." Başbakan, "korku" ve "endişe" olayları uzennde bır de ıthalatta kapıların açılmasıyla ılgılı olarak durdu Özal, aldıkları kararlarta rekabetın gelı^eceğını ve "sanayi sektonınun hakiki sanayi olacağım" soyledi Başbakanın uzennde durduğu noktalardan bırı de, Turk mılletının teşebbus yeteneğıydı Ozal şoyle konuşıu"Bizim iasaalanmız çalışkandır, zekidir, gozu ve gonlu toktur, yuzde 99'u dunısf ve namusludur. Bizim (Arkası Sa.7, Su.7'de) TBMM kulis heyeti: lsveçheki görüşlerimiz olumlu etki yarattı SEDAT ERGİN ~ STOCKHOLM Avrupa Konseyı Parlamenter Assamblesı'nın 30 ocakta başlayacak toplantısı öncesınde kulıs faalıyeti vurutmek uzere Stockholm'e geİen 3 kışıhk TBMM he\etı uyelen, burada yaptıkları temasların "olumlu bir etkı" yarattığını açıkladılar. ANAP mılletvekilleri Ihsan Tombuş ve tsmet Özarslan ıle Halkçı Parti'den Hayrettın Ozansov temasları sırasında sırasıyla Isveç Parlamentosu Dış Ilışkiler Komısyonu Başkanı Sosyal Demokrat Alm>r, Dışışlerı Bakanı Yardımcısı Pıer Schon \e Assamble uvesı Muha(ArkasıSa. 11, Su. l'de) BAŞIMIZIN TACI tstanbul'da ANAP'a katılmalar nedeniyleçesitli torenler duzenlendi.Gonul Yazar'ın da aralarında bulundugu bir grup sanatçının katılma toreninde konuşan ANAP Genel Başkanı Özal, "sanatçılan baştacı yaptıklanm" soyledi. (Fcn.ğraf. CUMHURÎYET) 105 eski DP'li, Gönül \azar ve Reşit Karabacak ANAP'a katddı Îstanbul Haber Servisi 105 eskı Demokrat Partılı ıle bazı ses sanatçılan dun Jstanbul'da ANAP'a uye oldular. Başbakan ve ANAP Genel Başkanı Turgut Özal, eskı Demokratların partısıne katılması nedeniyle Pera Palas Oteh'nde duzenlenen torende yaptığı ko nuşmada "Eski kavgalann tekrar edilmemesi hepimizin menfaatinedir" dedı Eskı DP mılletvekillerı de yayınladıkları deklarasyonda "Biz Anavatan Partisi programında kendi felsefemizi, ideallerimizi buluvoruz" dedıler. ANAP'a katılanlar arasındaCe(Arkası Sa.6, Su.6'da) ABD, Üçüncü Dünya'daki çıkarlarını korutnak için "Çevik BirUk" kuruyor Haber Merkezi ABD, Liçuncu Dunya ulkelerindeki çıkarlannı korumak ıçın ozel askerı kuvvet oluşturuyor Amerıka Birleşık Dev letlerı Başkanı Ronald Reagan, Uçuncu Dunya ulkelerindeki bunalım odaklarında ulkesının çıkarlarının tehhkeye duşmesı durumunda gorev yapmak uzere hazırlanacak 10 bın kışıhk bır ozel kuvvet oluşturulması ıçın Kara Kuvvetlerı'ne ızın verdı. Reagan'ın ıznıyle kurulacak kuv\etın adı "Çe\ik Birlik" olacak Beyaz Saray sözcusunce yapılan açıklamay a göre, ABD Kara Kuvvetlerı bunyesındekı "Çevik Birlik", "guç koşullarda savaşabılecek yetenekte" olacak ve buna gore hazırlanacak. Yeni Çevık Birlik ıçın, "basit bir teskilât duzenlemesi "nın yeterli olduğu ve yenı bır harcama yapılması gerekmedıği de, Beyaz Saray sözcusunce belırtıldı. OLAYLARIN yaralan tırnaklamaması, ozellık rış Davası ele alınarak, mahkele yargtlama yasalarma ılışkın meyı ve yargıyt etkılemeye çalıkonularda 4RDENDAK1 gerekır. duyarlı davranması şan bir saldırı yazısı yaymlanmıştır. GERÇEK Basının SorumMuğu Turkıye "demokrasiye geçis sureci"nı yaşıyor. Koşullu bır genel seçımle parlamento oluşmuş, Meclıste çoğunluğu sağlayan styasal partı hukumetım kurmuştur, ama tum ulkede sıkıyönetım vardır. Ve olağanustü koşullan aşmış sayılamayız Bu sureç ıçınde basının so~ rumluluğunu özenle taşıması, Adını vermek ıstemedığtmız bir gazetenın dunku başyazısı, 12 Eylul'un olağanustü koşullan ıçınde sıyasal haklan kısıtlanmış, eskı bakanlara ve başbakanlara taşlama ıçerığı taşıyordu Eskı başbakanların durumları, Alman Schmıdt, Ingılız Heath, Amenkan Hoover'le kıyaslamyordu. Bu kıyaslamanm yersız ve anlamsız olduğu açıktır Cevap haklan bulunmayan kışılerı taşlamak, basın ahlakına ne ölçude yarasır, bılemeyız. Bu gıbı yazıların kamuoyunda tersme tepeceğı ve geçış surecının gerılımlennı arttıracağı açıktır Yıne adını vermek ıstemedığımız bir başka gazeıede dun, Ba Barış Davası, temyız asamasmdadır. Mahkeme'nın kararıvla bırlıkte sanıklar tutuklanmtşlardır. 353 sayılı Askerı Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulu Kanunu'nun 180'ına maddesının I. fıkrası şoyle yazmaktadır: "Hukntun gerekçesi tamamiyle tutanağa yazılmamıs ise, tefhimden itibaren yedi gun içinde yazılarak dava dosyasına konulur." Yasanın açık ve kesın hukmune karsın aylardan berı gerekçelı karar dosyaya konmamıstır Boylece, sanıkların tutukluluk * * * (Arkası Sa. 11, Su. l'de) ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Halkçı Partı >arın, en geç salı gunu Yerel Seçım Yasası'nın "esastan iptali" ıçın Anayasa Mahkemesı'ne başvuracak. Bu konuda Meclıs Grup Baş(Arkası Sa.7, Su.6'da) HP, Yerel ^ Seçim Yasası'nın Kültür mirasımız destekleniyor içersinde yer alan "Istanbul'un Tarihi Yapılan Korunuyor" suredursun, tstanbul'da boylesine destekesastan iptali lenmis yapılan da gormek OIOSL Ancak bu yapu desteği, UNESCO'da değil, evi iki yıl önce boşaltan son sahibinin dayadığı kalaslarda bulmus. Ayasofya Camii ile Topkapı Sarayı arasındaki sokaklardan için Anayasa birinde yer alan yapu destekler arasında kendisine uzanacak gerçek desteği bekliyor. Daha ne kadar dayanabüecek dersiniz? (Fotoğraf MEHMET AKİF) Mahkemesi Vı e » Lubnan'da bombalı başvuruyor kamyonlardan sonra yeni UGUR MUMCU GOZLEM Hümanist... Hümanızmın, komunızmın yan sanayıı olduğunu bılıyor muydunuz9 Itıraf edeyım, ben bılmıyordum Neyse kı, Turgut Sunalp Paşa lutfettıler, bu konuda bır açıklama yaptılar, bızler de "hümanızmın komunızmın yan sanayıı" oldu(Arkası Sa. 11, Su. 7'de) PARTILERE DEVLET YARDIMI KONUSUNDA 3 PARTI ANLAŞTI Haberi 7. Sayfada silah: Islamcılar, Kamikaze uçakları hazırlıyor. • Polonya'da eğitim kurumlarmda ihbar seferberliği ilan edildi. 3. Sayfada • Beyazperdenin yeni şohreli Hanna Schygulla: Sonsuzluk duşuncesi bana korku veriyor. 12. Sayfada