Katalog

/ OCAK 1984 EKONOMİ CUMHURIYET/9 EKONOMDE DIYALOG Ulagay sordu, İşcen yanıtladı: LEMAN İŞCEN Daha pahalı da olsa kaliteli ithal nıalı ev eşyasını seçerim "Ekonomide Diyalog"un 1984 yılmdaki ılk konuğu ekonomist oeğii. tşadamı, işkadım, sanayıa, luccar, oda başkam, sendikacı, esnafda değil. Son zaınanlarda sozu çok edılen "orta sımf" tanımına gırdığini soyleyen ve gıyımıyle, takılanyla, anlattıklarıyla gerçekten de Turkiye ölçulerine gore bu tanım içinde yer alabilecek nıteliklere sahip gorunen bir ev kadını. Leman tşcen, giincel ekonomık konulara ilişkın sorulanmızı yanıtladı. SORU Leman hanım. önce bize çok kısa olarak sizin ve ailenizin hayat standardı konusunda bilgi \erir misiniz? Kocanızın iş dunımu, çocuklannızın okul durumu. >aptığınız loplam aylık harcama gibi.. İŞCEN Kocam serbest meslek sahıbi olduğu için evimize giren para ve ayhk harcamalanmız aydan aya değişır. Ama belli bir sevıyenin altına duşmez. Kendi katımızda oturuvoruz, bir de kuçuk yazhğımız var. Bu nedenle geçim sıkıntımız olduğunu sovleyemem. Buyuk oğlum ozel okulda okuvor. Kocamla ortaklaşa kullandığımız bir özel arabamız var. Ben de boş zamanlarımda yabancı dil dersi vererek aile butçesine katkıda bulunmava çalışıvorum. SORU Siz bu nileliklerini/le. bıı ha>at standardınızla kendinizi son zamanlarda sozü çok edilen "orta sınıf'tan sayıyor musunuz? İŞCEN Valla oyle savıyorum. Çunku övle korkunç harcamalar yapan gruplar var kı onlara ayak uvdurmak hiç mümkun değil. O çevreden arkadaşlarımız da var. Bazen ben bu harcamayı nasıl ya 1951 'de doğdu. Babası kaymakam olan Leman işcen hurslu olarak Avuslurya Lisesi 'nı hitırdi. 1971 'de evlenen Leman İşcen'in 1972 ve 1981 'de iki oğlu oldu. İşcen dört yılı aşkın süre Alman Hava Yolları l ufthansa 'da hostes olarak çalışlı ve Almanya'da oturdu. İngilizce ve Almanca bilen Leman İşcen oğlunun okulundaki derneğin voneticisı. Leman İşcen (sagda). Osntan Ulagay'ın sorulannı yanıllarken... pabiliyorlar, diye çok uzun duşunuyorum. Bizde oyle durumlar oluyor ki bayağı ıdare etmek durumunda kalıyoruz. SORU O çevrede gördüğünuz ve imkân bulsanız yapmayı du>üneceğiz şejler neler? Biriki ornek verebilir misiniz? İŞCEN Bir defa her sene bir aylık bir tatil herkesin hakkıdır sanırım. Ama biz kısmen esimin iş durumu dolayısıyla ve maddi kısıllamalar nedeniyle bunu istediğimiz gibi yapamiyoruz. Bugun dort kışilik bir ailenin iyi bir tatil gecirmesi bir hayli masraflı oluyor. Çok şukur bir vazlığımız sar, bu gereksinimimizi orada giderebıliyoruz. Ben Luftliansa'da gorevdeyken dört yıl yurt dışında kaldım. Oralara gidebılmevi isterim. Ama dovizlerin bu kadar pahalı olduğu bir ortamda bu pek mumkun olmuyor. SORU Peki. harcamalannız içinde önemli pay alan. sizi duşünduren unsııriar hangileri? İŞCEN Bir kere özel okulda okuyan oğlumun taksidi var, senede 100 bin lira. Bu yalnız taksıt. Onun dışında ders parası var, yemek parası var, ustubaşı var. Ayrıca evin demırbaş giderleri çok önemli. Apartman gıderlerine katılma payı gibi, telefon gibi.. SORl Oturduğunuz kal anladığım kadar kendinizin. Bu katı nasıl edindiğinİ7İ sorabilir mivim? İŞCEN Yurt dışından donmeden once aldık. Bugun bir de en az 50 bin lıra kira ödemek zorunda kalsaydık her halde durumumuz çok kotu olurdu .. SORU Bu kalı dışarriaki kazancınızdan sağladığınız birikimle mi aldını/? İŞC'EN Benim katkım oldu, tabiı eşımin katkısı oldu. Ayrıea eşimın babası da vardım ettı. Yazlığımızı da babadan kalma bir aısa \ardı. onun uzerine yaptık. SORU Bugünku gelirinizie veni bir kat alacak bir tasarruf, bir birikim \apma imkânınız var mı? İŞCEN Aslında yok Eşim serbest meslek sahibi ama değişen durumlara gore gelirı de o kadar değişiyor ki, dışardan göründuğü gibi çazıp değil. Ben aslında tasarrufu seven bir insanım ve normal giderlerden, mutfak masrafından bir şeyler artırmaya çalışıyorum. Ama beklenmedik bir masraf çıkıyor, çocukların hastalığı gibi, evlenen bir arkadaşa hediye alma gibi. Bu bakımdan istikrarlı bir tasarruf imkânı olmuyor. SORU Son yıllarda sizi en çok sıkan ekonomik sorunlar hangileriydi. Biriki örnek vermeniz mümkıin mii? İŞCEN Daha once yoklar çok onemliydi, neyse bunun çaresi bulundu. Bir de özellikle gıda maddelerinin, bazı temel ihtiyaç maddelerınin fıyatlarının çok orantısız arttığını duşunüyorum. İki yılda yüzde 100'e yakın arttı herhalde enflasyon. Çok şükür bizim durumumuzda bunu bir şikâyet olarak soylemiyorum ama ortadirek mutlaka muşteki olmuştur bundan. Okul giderleri de artıyor ama buna haksız diyemiyorum. İyi bir okulda iyi öğretmen getirtmek, yabançı dıl oğretecek yabancı öğretmen getirtmek o kadar pahalı ki. SORU Son zamanlarda ortaya atılan bir iddia da faizlerin orta sınıf için çok önemli olduğu. Sizce mevduat faizlerinin inmesi ya da çıkması çok onemii mi? İŞCEN Mutlaka onemlı ama bu faizler yukselince harcamalar kısılıyor. Daha fazla faize para koyayım diye başka şeylerden vazgeçiyor insanlar. Bence bunun sonu yok. Para biriktireyim derken yaşam standardı düşuyor. Ama başka bir kesim için de faizler çok önemli. Tanıdığım bir öğretmen kankoca var ikisinin geliri 45 bin lira, aylık giderleri ise 60 bin lira. Ve bunun içinde lüks olan, vazgeçılebilecek olan hiç bir şey yok, dışarda bir yemek yeme imkânı yok. Ne yapacak? iki parça altını, aileden kalma bir şey varsa onu satıp faize koyacak ve açığı kapatmaya çalışacak. Onlar için tabii faiz çok önemli. (Arkası 11. Sayfada) nsanların oluşturduğu kurumlar, gün gelir bu insanları aşar ve yeni bir hayata geçerler. Osmanlı Devleti'nden devralınan Osmanlı Bankası, Büyük Atatürk'ün direktifleriyle, Türkiye Cumhuriyeti bünyesinde varlığını sürdüregelmiştir. I Y üz yirmi yıl önce Osmanlı Bankası'nın kuruluşunda bulunanlar bugün yaşamıyorlar. Ama, Osmanlı Bankasfnın kurumlaştırdığı bankacılık felsefesi, bir bayrak gibi, kadrolardan kadrolara el değiştirerek geliyor, gelenekselleşiyor. e bugün Osmanlı Bankası, yeni bir dönemin başlangıcını müjdeliyor... Osmanlı Bankast veni bir dönemin baslangıcındadır, OSMANLI BANKASI "Turldycdc bir banl^acılılc gelenegi vaıdır^ Bugüal Ocakl9S4 V