Katalog

30EYLÜL 1983 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Özetle Arjantin Arjantin 'de yonetimde bulunan askeri hukumet, terore karşı yeni bir yasa çtkartarak, polise ve güvenhk kuvvetlerine çok genif yetkiler tanıth. Yeni yasada, polise ve guvenlik kuvvetlerine, evleri arama, mektuplan okuma telefonları dinleme ve supheli gorulen kişileri suresiz gozaltına alma gibi yetkiler verildi. Yasanuı, "Gerillalara ve sempatizanlartna karşı iskence ve benzeri suçlar işleyen polis ve guvenlik kuvvetleri uyelerine dokunulmazbk tanıyan" yasadan dort gun sonra yururluğe girmesinin dikkat çekici olduğu bildirildL ABD füzelerde tavize yanaşıyor Bush: İngiliz ve Franstz füzeleru nükleer pazarlığa dahil edilebilir Dış Haberler Servisi Avrupa'dakı orta menzılh nukleer fuzeler dengesı konusunda ABD ile Soyvetler arasındakı karşılıklı suçlamalar surerken, ABD Başkan Yardımcısı George Bush, İngılız ve Fransız nukleer fuzelerıntn de enınde sonunda pazarlık masasına konması gerektığını sa\undu So\yetlerı Sılahlantna gdruştnelerınde " d u r u s t " davranmamakla suçlayan Bush, İngılız \e Fransızlarm 162 fuzesının ne zaman pazarhk konusu yapılacağı sorusuna, "Şimdi degil, ama ileride bir ara," dedı "Onemli indirimlerin saglanması hedefine ulaşılmak ısteni\orsa, ingiliz \e Fransız fuzeleri sorununa bir coztım bulunması gerektigini," belırten Bush, orta menzıllı ve stratejık nukleer fuzelere ılışkın göruşmelenn bırleştınlmesı fıkrının ABD "Vonetımı ıçınde "oradan bura>a atılıp durdugunu" so>ledı Bush'un sozlerı sıyasal gozlemcüer tarafından, ABD Vonetımının Sovyetlere bazı ödunler vermeye hazırlandığı bıçımmde vorumlandı Sov>etlerın ısrarla one ^ r d u ğu, İngılız ve Fransız tuzelerının de goruşmelere dahıl edılmesı ısteğıne Fransa Cumhurbaşkanı Françoıs Mıtterrand, Bırleşmı> Mılletler Genel Kurulu onunde >apt\ğı bır konuşmada şıddetle karşı çıktı Fransız fuzelerının <\BD ile Sovyetler arasındakı pazarlığa dahı! edılmesının "kabul edilemez"olduğunu ılerı suren Mıtterrand, ABD ile Sovyetler Bırlığı'nın her bırının 89 bın dolavında nukleer sılaha sahıp olduğuna dikkat çekerek, Fransa1 nın 98 fuzesının "bagımsız bir çavdırıcı guç" oluşturduğunu so>ledı, Mıtterrand "Fransa'nın NATO illifakına bağlılıgı onun ozerkliğine engel degildir," de dı DUNYADA BUGUN ALÎ SİRMEN Reagan'ın Yeni Önerileri ABD Başkanı Ronald Reagan'ın Bırleşmış Mılletler Genet Kurulu'nda yaptığı konuşma ve fuzeler konusunda getırdığı onen Sovyetler Bırltgı tarafından soğuk karşılanmakla birlikte Washıngton'un muttefıklerı arasında olumlu bır hava yaratmış bulunuyor Fuzeler konusunda onenye gırmeden önce, ozellıkle bır nokta uzerınde durulmasının yararlı olacağı kanısındayız Bu konu, nukleer savaşın kazanılabılırlığı sorunudur ABD Başkanı Reagan ılk kez bır konuşmasında nukleer savaşı hıçbır tarafın kazanmayacağını kabul etmış gorunmektedır Bu açıklamanın ne denlı onemli olduğunu anlayabılmek ıçın bıraz genlere. Reagan Yönetımının ılk gunlerıne gıtmek gerekmektedır Bıtmdığı gıbı, topyekun bır nukleer savaşın galıbı olmayacağı goruşu her ıkı blokun polrtıkacıları tarafından olduğu kadar bılım adamlarınca da kabul edılmıs bır olguydu Ne var kı Reagan Yönetımının ısbasına gelmesınden sonra, Pentagon "S/nıriı bır nukleer savaşın olasılığından ve bunu ABD'nın kazanabıleceğınden" sözetmeye başlamıştı Ustelık aynı çevreler, boyte bır olasılığın olabıleceklerın en kotusu olmadığını da dırençle ılerı surmekteydıler Başkan Reagan'ın son konusması bu acıdan buyuk bır onem tasımaktadır ABD Başkanının bu konuşmasının hangı etkenler altında yapıldığına ya da ne derece ıçten olduğu sorusuna gelınce Herşeydenonce, ıçtenlık sorusunun neden ortaya atıldığı haklı olarak sorulabılır Bu sorunun yanıtı ıse açıktır Şımdıye dek stlahsızlanma konusunda kendısıne ıletılen önerılerın buyük bır çoğunluğunu salt propaganda aracı olarak göstermeye Reagan oylesıne alışmış ve kamuoyunu da alıştırmıştır kı, artık haklı olarak herkes yeni bır önerıyle karşılaştığında, "Acaba bunun ıçındekı propaganda payı ne kadar? Acaba önenyı yapan ıcten mı davran/yor'" sorusunu haklı olarak kendı kendıne sormak zorunluğunu duymaktadır Ancak olaya başka bır açıdan bakıldığında bu sorunun bır olçude onemını yıtırdığı de görulmektedır Şoyle kı, Başkan ıster ıçtenlıktı konuşmuş olsun ısterse kendı çevresınde oluşan uzlasmaz sertlık yanlısı goruntusunu sılmek ıçın boyle davranmış olsun, sonunda Avrupa ve Amerıkan kamuoyundakı barış yanlılarının baskısmın yabana atılır cınsten olmadığını anlamak zorunluğunu duymus bulunmaktadır Eğer sozu edıten barışcı çevreler, bu konudakı baskılarını ve uyanık tutumlarını sürdurebılırter ve Kongre'de göruşlen doğrultusunda bır yankı uyandırabılırlerse artık sınırlı bır nukleer savaş ve bunun kazanılabılırlığı olasılığından sözetmek ya da bu doğrultuda bır polıtıkayı surdurmek Reagan ıcın son derecede guç olacaktır Reagan'ın yeni onerılerıne gelınce Onerılerın ılk bakıştakı parlaklığını ortadan kaldıran etken, ozellıkle Avrupa'dakı İngılız ve Fransız fuzelerının pazarlık dısı tutulmasını ısteyen eğılımdır Gerçekten CruısePershıng fuzelerı konusunda bır anlaşma olduğu takdırde, bunların sayısını azattmayı kabul eden ABD, yıne de fuzeler konusunda Batı ile Doğu arasındakı dengeyı tam olarak sağlayacak bır cozüm onermış olmamaktadır Şoyle kt, eskı anakarada yıne de İngılız ve Fransız fuzelerının varlıkları yuzunden ıkı blok arasındakı denge, Batı yararına ağır basacaktır Burada şoyle bır sav haklı olarak ılerı sürulebılır Fransız ve İngılız caydırıcı guçlerı bır saldırı sılahları butunu oluşturmaktan çok bır savunma gucu oluşturmaktadır Sovyetler'den bır tehlıke gelmedığı surece bunların ABD fuzelerıyle bırleşerek, karşı tarafa anı saldırıyla gırışılecek bır "Sıntrlı nukleer savaş" tçınde yer almaları beklenemez Ne Ingıttere ne de Fransa Batı bloku tarafından kazanılacak bıle olsa, kendılerını yerle bır edebılecek böyle bır savaşı başlatmayı ya da başlatabılecek olan ABD'nın bu gınşımıne katılmayı kabul ederler Gerçekten bu goruş polıtık açıdan doğrudur Ne var kı, Andropov'un boyle bır sıyasal göruşu, teknık göruşmeler sırasmda, olaya teknık olarak ve salt askeri guvenlik açısından bakan kendı askeri uzman ve yetkılılerıne kabul ettırebılmesı olanaksızdır Asker kendı açısından haklı olarak, guvenlik sorununa sıyasal açıdan değıl, teknığın soğuk hesapları açısından bakar ve fuzeler konusunda boyle bır çozumun teknık eşıtlığı sağlamadığını soyler Cenevre göruşmelen sırasmda, bu noktya gercekçı bır çozüm getırmek şarttır Bu koşul yerıne getırılemedığı takdırde, yumuşama yolundakı onerılerın fazla bır sonuç doğurmamasına şaşmamak gerekır Avrupa fuzelerı konusunda tyınıyetın yanısıra, yent önerılerın aynı zamanda gercekçı olmaları halinde yapıcı ve olumlu bır sonuca ulaşmak mumkun olabılecektır Bu noktayı gozden uzak tutmamakta yarar vardır sanırız. Vafd Partisi Mısır'da hukumet tarafından yasallığı kabul edümeyen ntuhalefetpartisi "Yeni Vafd"ın lideri Fuad Serecaddin, onumüzdeki kasım ayında yapılacak yerel seçimler için gosterdiği adaylann onaylanması amacıyla mahkemeye başvuracağını açıkladı. Kokleri 1920 yıllanna dayanan ve Ingiliı varhğına karşı milliyetçi bir parü olan '' Vafd'' 1952 >ihnda Kral Faruk 'un devribnesmden sonra diğer tum partüerle birlikte kapanlmıstı. Batı Alman Barış HareketVnde bölünme Dış Haberler Servisi Federal <Mmanva'\a bu >ıl 108 Pershing2 fuzesımn yerleştınlmesıne başlanacağı tarıh yaklaşırken, ulkede nukleer fuze aleyhtarı akımda bolunme olduğu bıldırıhyor "New Vork Tımes" gazetesının Bonn muhabırının bıldırdığıne gore nukleer alevhtan gruplann çoğunluğu Amerıkan fuzelenne banşçı gosterıler duzenlenmesını ısterken, bazı gruplar şıddet eylemlerıne başvurulmasını \e Amerıkan tesıslerıne karşı sabotaj e>lemlerı gerçekleştırılmesını savunuvorlar. Amerıkan fuzelerının yerlestınlmesıne, kasım ayının sonlanna doğru başlanacak Gerek Kohl hukumetmın, gereksç ABD vonetımının bu konuda kararlı bır tutum ıçınde olmaları, barış hareketının bolunmesınde onemli rol oynuyor Harekette bazı gruplar karamsarlığa kapılıp "fuzelerin yerleştinlmesine engel olamavacagız" derken, bazıları da fuzelerin yerleştırılmesını engellemek ıçm"herse>i yapacaklanm", bu arada şıddete başvurmaktan kaçınmayacaklannı soyluyorlar. Batı Alman ve ABD fuzelenne karşı kullanılacak taktıkler konusundakı gö ruş ayrılığı, barış hareketı ıçın de uzun suredır mevcut bulunan bolunmelenn su >uzune çıkmasına yol açtı Protestan Kılısesı ile ufak Alman Komunıst Partisi, fuzelerı protesto gostenlerının banşçı olmasını ıstıyorlar Ancak anarşıst eğılımli "Ozerk" (Autonome) gruplar, şıddet ejlemlerıne başvurulmasından yanalar Alman ıstıhbarat servısıne gore, bu gruplar fuze sorununu, kapıtahst sısteme karşı sa\a ştn bır bolum olarak göruyorlar Kökenlerı 1960 ve 1970'lerdekı MarksıstLenınıst gruplara gıden, Ozerk örgutler, 25 hazıranda Krefold kentınde ABD Başkan Yardımcısı George Bush'un otomobılını taşlayarak buvuk olaylara yol açmışlardı Öte yandan, Alman basınında "sıcak sonbahar" söylentılerıne rağmen, şımdıye dek yapılan antınukleer gösterılerın etkısız olduğu ve bunlan düzenleyenlerın duş kırıkhğına uğradıkları bıldınlıyor örneğın 1 eylulde Mutlangen kentındekı ABD ussu onunde yapılan protesto göstensı gayet sonuk geçtı ABD'lı yetkıhler, ortada gorunmedıler, Alman polısı de gösterıcılere mudahale etmedı Bu durumda, Amerıkan ussu onunde beklemekten sıkılan gostencıler, bır sure sonra canlan sıkılarak dağıldılar Nei* York Times'a göre, Mutlangen'de gösterıcılerın bazıları, daha sert eylemlere başvurulmasını onerdıler Ancak Sovyet yanlısı Alman Komunıst Partisi, bu önerılere kesınlıkle karşı çıktı Bu arada, Yeşıller arasında da, bazı lıderler Pershing2 fuzelenne karşı daha kararlı bır mucadele ıstvvorlar Örneğın, Yeşıller'ın Hamburg örgutu lıderlerınden Raıner Trampert'e gore, Mutlangen'de gosterıcıler, Amerıkan ussune gırmeve çalışrnahvdı Ancak Yeşıller, Amerıkan tesıslerıne karşı sabotajlar vapılmasını savunan "Ozerk" gruplarla aralarına mesafe kovmaya dikkat edıyoriar F. Almanya'da gösteri BUSH Stratejik ve orta menzilli fuze goruşmelerinin birleştirilmesi fikri "itilip kakıldı". Federal Abnanya'nm başkentı Bonn 'da binlerce çelik \e gemıcilik sanayiı işçisı. hukumetm bu iki sektör ile ilgilı politıkalarını protesto amacıyla buyuk birgos ten yaptu Gosteriye, 21 ozel tren ve bin 300 otobus ile ulkenin her kosesinden gelen işçiler katıldt. Pakistan'daki gösterilerde 20 kişi öldü KARAÇt (a.a) Bır sureden berı yonetım aleyhıarı gruplann eylemlerıne sahne olan Pakıstan'ın Sınd eyaletınde dun gosterıcıler ile guvenlik kuvvetleri arasında çıkan çatışmada, resmı kaynaklara gore, en az 20 kışı hayatını yıtırdı Gozlemcıler ıse, muhalefetın dun yapılan >erel seçımlerı boykot etmesı ve genel grev çağrısında bulunmasından sonra yapılan gösterilerde çıkan çatışmalarda, en az 3035 kışının olduğunu belırttıler olenler arasında 3'te asker bulunduğu kaydedıldı Olu ve yaralılarNanabasa kentı hastanesıne kalaırıldılar Hastane ordunun denetımı altına alındı. Singapurlu işçilerin vay haline Singapur'da verimliliği arttırmak ve ekonomik buyumeyi sağlamak amacıyla, ış\erenlere, işçileri haftamn yedı gunu çalıştırmalan içm izın verileceği bildirildiSingapur îsçi Bakan Yardımcısı Şanmugan Jakakumar, Çahşma yasasında bu konudakı değisıkliğin kısa surede yapılacağını ve uygulamaya en kısa surede başlanacağım belırttı. Gandi barışı savundu Hindistan Başbakanı Bayan tndira Gandi, hem başbakan olarak, hem de bağlantmztık hareketinin donem başkanı sıfatıyla BM Genel Kurulu 'nda yaptığı konuşmada dunya banşını savundu ve bu barışın, acımayt sevmeyi bilen bir iktidar yanında, teknolojiden herkesin aynı olcüde yararlanmasuu mumkün kılan uluslararası bir insanlık duzeni uzerme oturtulması gerektiğini soyledi. Ingiltere, bu yı/ 14 Türk'ün iltica istemini kabul etti Federal Almanya'da bulunan Amerikan askeri uslerinin onundeki protesto gostenlerının onumüzdeki haflalarda >ogunlaşması beklenı>or. Gostericiler, oturma ejlemlerinin yanı sıra topluca >ere serilip bır nukleer sa\aş sonrası tabloyu canlandırdıklan "olme eylemlerine" de başvuruvor. Banş hareketı ıçındekı daha militan gruplar ıse şıddete baş\urulınamas] halinde fuzelerin jerleştirilmesıne engel olamayacaklannı, "eşyaya karsı bile şiddet u\gnlanrnamasım" iste>enlerin fuzelerin yerleştırümesıne seyırci kalmış olacağını so>lu>orlar. Oturma eylemi LONDRA , (a.a.) İngılız hukumetının bu yılın ılk altı a>ında 14 Turk'e ıltıca hakkı tanıdığı açıklandı Bakanhk eoçmen \e Vlıllıvet lşlerı Daıresı, 1982 vılından de\redılen benzer gerekçeli dılekçeler uzerınde vaptığı soruşturma Nikaragua'da tekne battı 80 ölü ve ınceleme sonucu, 14 Turk vatandaşına multecı sıfatıyla lngıl tere'de oturma ve vahşma ıznı \enrken, sıyasal sığınma ısteyenlerın ısteklen de reddedıldı A>nca 6 başvuru da temelsız gerekcelere dayandırıldığı ıçın gerı \,t\ rılırken , 4 Turk de ıltıca dılekçelerını gerı aldı Ülkenin guney batısında yer alan "Sıkaragua" golu uzerinde seyreden ve guney uçtaki San Carlos yerlesim merkezinden kuzey kıyıdaki Granada kasabasına UOyolcu taşıyan "Santa Elena" teknesmin makme dairesinde buyuk bir patlamayla baslayan yangın, 80 kisinin olumune neden oldu. Yolculardan sadece 30'unun kurtanldığtnı kaydeden guvenlik kuvvetleri, kurtarma çalışmalarının her turlu deniz taşmta aracı ve helikopterlerle surdurulduğunu bıldirdiler. Sahalin adasının guneyinde geçen 1 eylul sabahı duşurulen Guney Kore nava ) ollanna ait Boeing 747 tipi yolcu uçağımn kara kutusundan, bırkaç gun sonra artık sinyal gelmeyeceği belirtildi. Kara kutuyu yapan "dukane" fîrmasının temsilcisi Joseph Lyon, uçuşla ilgıli bılgilerden baska, murettebatın konuşmalanmn kaydedildıği kara kutunun civalı piüe çalıstığını ve bu pillerin omrunun 30 gun olduğunu soyledi. "Çocuklarınızın egitimi yeterli mi? Eğitim... Kalabalık sınıflar Gorrneden, deney yapmadan edınılen bılgıler Zaman azlığı Kıtap, kaynak eksıklığı... Öğrenme ısteğı zayıflamış, yuzeysel bılgılerle yuklenrnış, hızla gelışen cağa ayak uydurması beklenen cocuklar Oğrencınız Cocuklarınız ## Kara kutu turizm sunar HER CUMA BIR FASIKUL AUN İLK FASİKÜLÜ BUGÜN AUN ortur ALJ|NYA ALÂADDİN OTEL 17500 MARMARLS BODRUM OTEL y.p21500 A 1001 10 GUN 9 GECE HER CUMA KESIN HAREKET Lech Walesa Polonya 'da, Gdansk yakınlarındaki Lechıa Stadında Polonya ltalya maçı sırasmda Polonya'nm kapatılan Dayanışma Sendikası Baskanı Lech Walesa lehinde buyuk bir gosteri yapıldı. Japonya'da fırtına Japonya'da "Forrest" (Orman) olarak adlandırılan tayfunun tropik bir fırtmaya donusmesi sonucu en az 8 kisinin ölduğu 45 kisinin yaralandığı, 6 kişininde kaybolduğu bildirildi. Sabaha karşı çıkan fırtına sırasmda rnzgânn saatte 108 km hızla estiğı ve bazı bolgelere 540 mm. yağmur duştuğu açıklandı. Görsel Okul Ansiklopedisi llkokul lıse duzeyınde Oğrenme ısteğını canlı tutacak, dunyaca unlu bır ansıklopedı ltalya, Ispanya, Fransa, Isvec, Hollanda ve Brezılya da yayımlanmıs, cocukların basanlarında rol oynamıs bır ansıklopedı Şımdı Turkıye de . Bılım, doğa, coğrafya ve genel kultur. En yeni ve guvenılır bılgıler Gereksız acıklamalardan arınmıs Yeterlı metın, bol resım, tam bılgı. Bır temel, bır kaynak ansıklopedı. Genclerı, oğrencılen eksık bırakmayın. MUTLAKA TAMAMLAYINi.. 1. Fasikül Eki HAFTALIK DERS PR0GRAMI • 8 alt 1728sayfa •350 000 sozcuk *4700 renlclı fofoğraf 46 hanta • Tertemız bır Turkce *Pınl pınl bır baskı Venedik ve Bayreuth festivalleri Bir sinema ve müzik şöleni Mlu)M Özel otobüs, tüm yemekler, ORTUR ikramları servis ve vergi fiyatlarımıza dahildir. Barbaros Bulvarı, 35/5 Beşlktaş Tel : 161 10 74 337 61 07 161 82 26 161 22 81 Prof. Dr. Besim ÜSTÜNEL Yeni genışlelılmış basısı GORSEL YAYINLAR u çağdaş bilincin ürünleri" 1. MAKRO EKONOMİ 2. EKONOMİNİN TEMELLERİ S\XATI)HKGİSİ 1 Ekim sayımızı önceden ayırtın (Genışle<ılmı« Venı Ba.kı çıktı Başlıca kııapçılarda bulunabılır )