Katalog

MERKEZ DERSANELERÎ • Üniversite Hazırlık: 13 Ekim • AskeriFen Liseleri: 1 Ekim • Kolejlere Hazırlık: 13 Ekim ADRES: Istanbul Mesihpaşa Cad. No: 22 Laleli Tel: 527 40 92 Edirne: 3159 Çanakkale: 2359 Cu m h u r iyet 60. Yıl Sayı: 21223 Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 30 Eylül 1983 Cuma Use sonlar: 8 EkMK f" Beklemeliler: 17 Ektm % Aksam: 3 Ekim Lalelı Onlu Cad. 202/3 528 64,37 , 562 75 74 • ' » DERSANESr KAVnıtm .< Anayasa Komîsyonu da 3 partili yerel seçimi reddetti Red raporu DM Genel Kıırulu'nda ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Danışma Meclisi Anayasa Komisyonu, MGK üyesi ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer'in 6 kasım seçimlerine giremeyen partilerin Uk yerel seçimlere de katılmamasını öngören önerisini oybirliği ile reddetti. Önceki gün Anayasa Komisyonu'nca seçilen Alt Komisyon Nejat Tümer'in yasa önerisini görüşmüş ve reddine karar vermişti. Bu red ile ilgili rapor komisyonun dunkü toplantısında ele alındı ve toplantıya katılanlann oybirliği ile kabul edildi. Böylece Tümer'in yasa önerisi Anayasa Komisyonu'nca Anayasaya aykın bulunarak reddedildi. Toplantıdan sonra Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Kemal Dal bir basın toplantısı duzenleyerek aldığı bu karan açık görüşülecek lim tbrahim Karal, İsa Vardal, Muammer Yazar. Red kararına tlişkin Alt Ko• Tüzel kişilik kazanmıs partilerin Anayasa'nm ve kanunla misyon raporunda, yasa önerisirın öngördüğü şartlarda seçime girme hakkı vardtr. Sonra nin Anayasanın 2,4,10, 123, 127 dan çıkarılacak bir kanunla bazı partilerin bu haktan yok 67 ve 68. maddelerine aykın olsun bırakılması seçime giren diğer partileri imtiyazlı duru duğu belirtildi. Anayasa Komisyonu'nun DM ma getirecektir. Genel Kurulu'na göndermek is• Gerekçe 6 kasımdaki genel seçimde iktidar olacak partinin tediği raporda, Anayasa'nm başmahalli seçimlerde yenilgiye uğrayabileceği varsayımına gö langıç bölümunün 5. fıkrasında re hazırlanmıştır. Böyle bir görüş ne Anayasamızın benimse yer alan egemenliğin kayıtsız diği çok partili demokratik sistemle, ne de mitti iradenin mut şartsız Türk milletine ait olduğu ilkesinin Cumhuriyeti ve çok Dogrn Yol Başkanı Arcı lak üstünlüğüyle bağdaştınlamaz. • Öneri, Anayasa'nm 24106768123 ve 127.maddelerinepartili rejimimizi biçimlendiren ayilke olduğu belirtilerek. "Millet kırıdır. Hukuk ilkeleriyle de bağdaştınlamaz. egemenlik hakkını her alanda kendisini > önetecekleri serbestladı. Kemal Dal bu konuda şun lunan Feridun Şakir Ogiinç kaçe seçmek suretiyle kullanacakları söyledi: tılmadılar. Anayasa Komisyotır. Bu seçim çok partili rejim"Mevcudun oybirliği ile ko nu'nda 4 uyelik de boş bulunulerde Anayasa'nm çizdiği sınırmisyonumuz önerinin reddine yor. Dunkü toplantıda hazır bular içerisinde kurulan ve faaliyet karar vermiştir." İunan üyeler: Kemal Dal (Başgosteren siyasi partiler vasıtasıyAnayasa Komisyonu top kan), Prof. Akif Erginay. Abla gerçekleşmekte ve siyasi anlalantısına yurt dışında bulunan bas Gökçe, Fuat A/gür. Azmi Prof. Şener Akyol ile özürlu bu Eryılmaz, Miımin kavalalı. Ha (Arkası Sa. 7. , Sü. l'de) Haberi 7. Sayfada Basın Yasa Tasarısı DM'de 1 dakikada oylanıp benimsendi DM Başkanvekili Vefik Kitapçıgil oylamadan sonra basın locasına dönerek, "Basın mensuplannın tasanda öngöriilen cezalara maruz kalmamalannı temenni ederim" dedi. Bazı DM üyeleri oylama tarzına itiraz ettiler. Ahmet Sanver Doğu oylamadan sonra, "Meclis Başkanı MDP'li olursa sonuç böyle olur" diye bağırdı. ANKARA (Cumhuriyel Burosu) 5680 sayılı basın yasasını değiştiren tasarı Danışma Meclisi'nde dun kabul edildi. Saat 14.00'te birleşimi açan başkanvekili Vefik Kitapçıgil. "Çoğunluğumuz vardır. Birlesimi açıyorum efendim. Dun oylaması yapılamayan basın kanunu tasansının oylamasını yapıyonım" dediği sırada uyeler yerİerini almaya devam ediyorlardı. Butun uyeler onceki gunden kalan açık oylamanın devam edeceğini beklerlerken Kitapçıgil, "Basın lasarısını oylannıza sunuyorum, kabul edenler" diye oylamayı başlatmak istedi. Bu sırada Ibrahim Göktepe, Ahmet Sanver Dogu, Yıldınm Avcı ve başka bazı üyeler ayağa kalkarak "Dünden muamelesi bitmerniş olan açık oylamanın >apılması gerekir, o nedenle işari oylama yapamazsınız" diye bağırdılar. Başkanvekili Kitapçıgil buna karşılık, "Sayın üyeler. dunkü birieşimde yapılan muamele bitmistir. $u anda herhangi bir açık oylama istemi bulunmadığına göre açık oylama >apmam miimkün değildir. Tüziığe göre işari oylama yapıyonım. Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir" dedi* Oylamadan sonra bazı üyelerin bir süre itiraza devam ettikleri ve dışarı çıktıklan gözlendi. Kapının yanına geldiğinde Ahmet Sanver Doğu'nun "Meclis Başkanı MDP'li olursa sonuç boyle olur" diye bağırdığı duyuldu. Kuliste birçok üye başkanvekili Vefik Kitapçıgil'in taraflı hareket ettiğini ve işlemi tamamlanmamış bir önergeyi oylattığını söyleyerek itiraz etme yolları aradılar. Ancak tüzük hükümlerine göre bir çözüm bulunamad). (Arkası Sa. 11., Sü. S'de) •f KOMİSYON RAPORU Başbakanlık: Yıldınm Avcı'nın dokunulmazhğı kaldırılsın Uç liderin açık oturumu, TVde canlı verilecek YHR ek zaıiııiıı kabul etmedi Türklş Başkanı Yılmaz: "Başbakanla yeniden görüşeceğim" Cumhuriyet muhabirine yaptığı açıklamada, "Yüksek Hakem Kurulu, her yılın başında lespit elligi enflasvon oranına ve her işyerinin özelliklerine göre karariaştırdığı zamlara yeniden ek bir zam yapılması istegini >erinde görmedi" dedi. YHK'nın dunkıi toplantısında, Türklş'in işçi ücretlerine yüzde 20 oranında ek zam yapılmas\ önerisi oy cokluğu ile kabul edilmedi. Kurul Başkanı Naci Varlık, hukumet temsilcileri ve gerek kamu, gerekse özel sektör işveren temsılcileri ek zarn konusunda olumsuz oy kullanırken. işçı temsilcileri olanTürkiye Maden Işçileri Sendikası Başkanı Kemal Özer ile Çimselş Genel Başkanı Tamer Eralan karara muhalif kaldılar. YHK'nın dünkü toplantısında işçi temsilcileri enflasyon artışı karşısında işçi ucretlerine bir ek zam yapılması gereğini savunurken, diğer uyeler buna karşı çıktılar. Ek zamma karşı çıkan uyeler 2822 sayılı Toplu Iş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası'nın maddeleri gereğince Yüksek Hakem Kurulu'nun Notlar dedi MGK'nın vetolam yarın açıklanıyor ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Günlerdir siyasal parti liderlerini, TRT'yi ve basını en çok ilgilendiren konulardan biri sonunda çözüme bağlandı ve TRT'de yayınlanacak açıkoturumun canlı olarak yayımına karar verildi. Milliyetçi Demokrasi Partisi Genel Başkanı Turgut Sunalp, Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp ve Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal'ın katılacakları 22 ekimdeki açık oturumu TRT Parlamento Bölumü eski Müdurü ve eski kontenjan senatöru Hüsamettin Çelebi yönetecek. Saat 21.10'da başlayacak açık oturum iki saat sürecek. Basın toplantısı programı için yapılan ad çekmede de Genel Başkanların katılacağı programların sırası şöyle belirlendi: 23 ekim HP Genel Başkanı Necdet Calp. 24 ekim MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp. 25 ekim Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal. Basın toplantısı programlan da saat 21.10'da yayına girecek ve bu programları TRT Haber Oairesi Başkanı Ercan San yönetecek. Programlarda, yedi gazeteden birer gazeteci, genel baş(Arkası Sa. 11., Sü. 4'de) ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Yüksek Hakem Kurulu, işçi ücretlerine yüzde 20oranında zam yapılması önerisini kabul etmedi. YHK'nın uç saat süren toplantısında ek zamma ilişkin olumsuz karara yalnızca kurulun iki işçi üyesi muhalif kaldılar. Türkİş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, konuyu takipten vazgeçmeyeceklerini ve Başbakan Bülend Ûlusu ile yeniden görüşeceklerini söyledi. YHK Başkanı Naci Varlık, toplantıdan sonra Ek zam konusunda ne demişlerdi? TÜRKİŞ • Enflasyon tahminleri tutmadı • İşçinin alım giicii 2 yilda yüzde 17 aşınâı • Yüzde 20 ek zam zorunîu • Ücretlerin fıyatlara etkisi \ok MALİYE • Vcret artışları enflasyttnun üstünde • Ek zam serbest sözleşme döneminde ele ahnsm • .4si/ işsizler ve yntırım için kaynak gerekli TİSK • İsteyvn işveren ek zam versin • Ek zam yüzünden bazı işletmeler kapanır • Yetki YHK'nın değil hükümetindir • İşverenlerin çoğu ek zam islemiyor TISK: Ek zam haksızdır ANKARA (ANKA) Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, işçi ucretlerine ek zam yapılmasına karar vermede YHK'nın değil Maliye Bakanlığı ya da hükumetin yetkili olduğunu ileri surdü. TISK'e gore "ek zam adaletsizliğe, haksızlığa yo< açacak" ve bazı işletmeler bu yuzden kapanabilecek. Ek zam konusunun ele alındığı dünkü YHK toplantısından önce, toplantıya TlSK'i temsilen katılan Konfederasyon Baş Hukuk Muşaviri Kubilay Alasayar'ın "savunacagı ilkeler" belirlendi. Bu amaçla TİSK Genel Merkezinde Genel Sek(Arkası Sa. 7., Sü. 3'de) görevinin TBMMoluştuktan sonra sona erdiğini ifade ederek, bu ek zam konusunun yeni döneme bırakılması gerektiğini ileri surduler. Bu uyeler aynca bugüne değin birçok toplu sozleşmenin YHK'nın aldığı kararlar uyarınca yenilendiğini anımsatarak, yeni bir karar ahnması halinde bunun çeşitli sorunlar çıkaracağını ifade ettiler. Karara karşı çıkan hükumet ve işveren temsilcileri, prensip olarak Yüksek Hakem Kurulu'nun kasım ayı sonunda görevine son verileceğini, bu yüzden böylesine hassas bir konuda karar verilmemesini uygun görduler. Türktş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, YHK'nın kararının ne olursa olsun Başbakanlığa iletileceğini anımsatarak, gelecek hafta içerisinde, Başbakan Bülend Ulusu ile yeniden bu konuda bir araya geleceklerini bildirdi. Şevket Yılmaz, şunları söyledi: "Biz zaten YHK'yı muhatap almadık. Oradaki kararda da muhalefetimiz vardır. Bizim muhalabımız Başbakan'dır. Konu>u takipten vazgeçraeyecegiz. Haklı oldugumuzu biliyonız. YHK siırekli enflasvonun altında zam vermiştir. Artan enflasyon karşısında işçinin mağduriyeti artmıştır. Talebimiz, bir zorunluluğun ifadesidir. Daha önce de söyledik. Zamma karşı çıkanlar, piyasaya cıkıp alışveriş yapsınlar. Başbakan'la gorüşecegiz. Gerekirse Cumhurbaşkam'na çıkacag«" Turktş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, Kurban Bayramı'nın hemen ertesinde Başbakan Bülend Ulusu'yu ziyaret ederek ek zam istegini kendisine iletmişti. Bir dakikada yüz yıl geriye gidildi YALÇIN DOĞAN ANKARA Fransa'nın ünlü sağ gazetesi Le Figaro'nun genel yayın müdurlerinden d'Ormesson, arkadaşımız Aydın Emeç'le dün yaptığı konuşmada "Sag görttşlii Fransız gazeteci olarak" şunları söyluyordu: "Kelimenin tam anlamıyla liberalim. Biitün fikirlerin özgiirce \azılıp söylenmesinden, basın özgurluğünden yanayım. Bu ozgiirlüğiin yalnız dostlanmıza değil, karşımızda olan kişilere de tanınmasını hep savunmuşumdur." Batı anlamında bir liberalin sözleri dün gazctesıizde yaymlanırken, yine dün "Batı anlamında liberallikten" Türkiye'de ne anlaşıldığı, Danışma Meclisi'nde basın yasasının oylanması sırasında ortaya çıktı. Basının özgurluğunü, daha gerçek deyimle düşünce özgurlüğünü büyük olçüde kısıtlayan basın yasası Darışma Meclisi'nde tam bir dakikada oylandı ve geçti gitti. Batı'da elde edilmesi için uğruna yüzyıllarca mücadele edilen basın özgürlüğü ve düşünce özgurlüğünu Türkiye'de bundan böyle kısıtlamayı öngören bir yasa tam bir dakikaya sığdınldı. Yeni yasanın basına ne gibi kısıtlamalar getirmekte olduğunun herkes öylesine bilincinde idi ki, bu "bilincin" en çarpıcı örneğini oturumu yöneten başkanvekili, Milliyetçi Demokrasi Partisi Manisa milletvekili adayı Vefik Kitapçıgil verdi. Kitapçıgil, bir (Arkası Sa. 7. , 5«. l'de) Savcı Martella: M.AU Ağca yalan söylemiş olabilir ROMA, (AP / a.a.) Ağca olayını şoruşturan İtalyan sorgu yargıcı İlario Martella, Mehmet Ali Ağca'ya resmi bir tebligat göndererek, Papa'nın vurulmasmda Bulgar görevlilerin de işbirliği yaptığı konusunda Ağca'nın yalan söylemiş olduğundan kuşkulanıldığını bildirdi. Papa'nın vurulmasında başta Bulgar havayolları görevlisi S«rgei Antonov olmak uzere bazı Bulgar gorevlilerinin işbirliği yaptığı iddialarının en önemli delili, Ağca'nın ifadesi olmuştu. Ağca, Papa'yı vurduğu gunden 3 gun öncesinde Antonov'un evinde bir "planlama toplantısı" yapıldığını ve toplantıya Antonov'un karısının ve kızının da katıldığını söylemişti. Oysa İtalyan polisinin Antonov'un karısının ve kızının o sırada Sofya'da olduğunu saptadığı bildiriliyor. İtalya'nın bellibaşlı gazeteleri Corriere Della Sera, ll Messagero, İl Giornale \e diğerlerinin bildirdiğine göre, Savcı Martella Ağca'ya gönderdiği resmi yazıda, kendisi hakkında açılabilecek bir iftira davasına karşı sa\unmasını hazırlamasını istedi. İtalyan yetkilileri Ağca'nın ifadesine büyük önem vermiş ve ağırlıkla bu ifadeye dayanarak Antonov ve 3 Bulgar yurttaşı hakkında daha tutuklama karan çıkarmıştı. Batı basını bu olay üzerine, Bulgarlann Sovyetler'den habersiz böyle bir işe kalkısamayacağını ileri sürerek, Sovyetler'in Polonya'daki muhalif Dayanışma Sendikası'nı destekleyen Papa 2. Jean Paul'u ortadan kaldırmak istediğini yazmışlardı. İtalyan gazeteleri, Ağca'nın ifadesi hakkındaki kuşkuların doğru çıkması halinde Antonov (Arkası Sa. 7. , Sü. 2'de) İki sanatçının durumu belli değil. Böyle bir aşk ilişkisi olabilir de, olmayabilir de... Evlenebilirler de, ÖZAL: PLANCI OLMAMA evlenmeyebilirler de... Tiirkan Şoray, Rüçhan AdRAĞMEN ÇOK PLANLI lı'dan aynlmış olabilir de, olmayabilir de... BİR INSAN DEĞİLİM ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) MGK, adaylıkları uygun görülmeyerek veto edilen adayların yerine partilerce bildirilen milletvekili adayları üzerindeki incelemesini bu geceye kadar tamamlayacak. MGK'ca uygun görülmeyen adaylar, yarın Yüksek Seçim kurulu aracıhğıyla açıklanacak. Yüksek'Seçim Kurulu ise kesin milletvekili aday listelerini 4 ekim'de ilan edecek. MDP, ANAP ve H P , MGK'nın ilk incelemesi sonunda veto ettiği adaylarının yerine toplam 487 asil ve yedek adayı 13 eylül cuma gunü Yüksek Seçim Kuruluna bildirmişti. MGK'ca 24 eylulden bu yana Yüksek Seçim Kurulu tarafından kendilerine iletilen üç partinin toplam 487 asil ve yedek milletvekili adayı incelendi. Yasa uyarınca MGK'nın ikinci incelemesi sonucunda veto edeceği adayların yerine yenileri önerilmeyecek, asil ve yedek adayları veto edilen siyası partiler o ilde veya seçim çevresinde secime eksik adayla katılacaklar. katsayıya göre net Avrupa Konseyi'nde Türkiye oylaması bugün STRASBOURG (Cumhuriyet) Avrupa Konseyi Asamblesi dün Strasbourg'da yapılan toplantısında Siyasi Komisyon tarafından gündeme getirilen, "Türkiye'de durum" konusundaki karar tasarısını görüşmeye başladı. Tartışmaların uzaması üzerine dün karar tasarısı hakkında oylamaya geçilemedi. Tasarırun, bugün öğleden sonra yapılacak oturumun sonunda oylanması bekleniyor. Türkiye ile Avrupa Konseyi arasındaki ilişkileri ocak 1984'deki toplantılannda karara bağlamayı amaçlayan karar tasansının bazı maddelerinde '6 (Arkası Sa. 7., Sü. 4'de) MEMUR MAAŞLARI YILMAZ ŞİPAL AYRINTISİYLA HESAPLADI 6. SAYFADA Cihan Lnal Tiirkan Şoray "Seni Se\iyorum"filminin bir sahnesinde (Fotofraf: ENDER ERKEK) Cihan ÜnalTürkan Şoray reklam kokuyor Evlilik önemli değil, yvter ki söylentiler sürsün men açıklayayım: Durum hâlâ belli değil. Söylediklerine (daha doğrusu söylemediklerine bakılırsa) boyle bir aşk ilişkisi olabilir de, olmayabilir de... Evlenebilirler de, evlenmeyebilirler de... Rüçhan Adlı ile Türkan Şoray aynlmış da olabilir, (bazı kaynakların açıkladığı gibi) aynlmamış da... Kısacası bunlar önemli değil... Önemli olan bu söylentilerin surüp gitmesi... Haberi 7. Sayfada SUNALP: ÖZAL'IN TÜRK EKONOMİSİNİ NE HALE CETİRDİĞÎ ORTADA CALP: BİLEN DE B/LMEYEN DE SOSYAL DEMOKRAT TABİRİNt KULLANIYOR YALÇIN PEKŞEN Türkan Şoray ile Cihan Unal arasında bir aşk ilişkisi var mı? Sinemanın "Sultan"ı ile tiyatronun "Dörduncü Muraf'ı evlenecekler mi, evlenmeyecekler mi? Türkan Şoray 20 yıllık evli sevgilisi Rüçhan Adh'dan kesinlikle ayrıldı mı, ayrılmadı mı? Gazeteler bu önemli (!) konuya seçim haberleri, ekonomik sıkıntı, işsizlik, memur ve emekli maaşları gibi haberler arasında Haberleri 6. Sayfada sık sık yer veriyorlar. Bu kadar sık yer verilmesinin nedenı yayınlanan haberlerin birbirini tutmaması. Türkan Şoray ile Cihan Ünal hemen hemen her gazetede başka başka konuşuyorlar. Kesin yanıtı alamayan okuyucuÜnlu oyuncular, dün Tepebaların da kafaları iyice kanşmış şı'ndaki eski "Kanuni Esasi" durumda. Kıraathanesi'nde (şimdi "Beyaz Karışıklığa bir son vermek ve okuyucuları meraktan kurtar Saray" gece kulubü) çekilen "S«ni Seviyorunı" adlı filmin semak için dun iki sanatçı ile uzun uzun konuştum. Kımsenin faz tindeydiler. la umuda kapılmaması için he (Arkası Sa. 11., Sü. l'de) • ABD füzelerde tavize yanaşıyor. • Batt Alman Barış Hareketinde bölünme. 3. Sayfada • Yaz mevsimi gelse de Londra 'da sanat hareketleri durmaksızın sürüyor. 4. Sayfada • Fiyat artışı bekleyen petrol şirketleri stoklannı arttınyor. •Süttozu kavgası bakanlık gündeminde 9. Sayfada • Yunanistan yine "Ege bizim" dedi • Amerikan Kongresi'nde oylar açık artürmada • 15 ABD firması ortak yatırım için Türkiyeye geliyor. 12. Sayfada UĞUR MUMCU GOZLEM Tanrı'nın Bankeri... Polonya'da televizyon, Lech VValesa'nın Batı bankalarında 1 milyon doları bulunduğunu açıklamış, bağımsız dayanışma sendikası lideri de bu açıklamanın sahtecilik örneği olduğunu ileri sürmüş... Açıklamaya göre, para, bir Vatikan Bankasmdaymış . Polonya'daki askeri yönetim, VValesa'nın "kökünün dışanda" olduğunu söyleyerek muhalefet birıkimini gözden düşürmeye çalışacak, VValesa da kendini savunacaktır. Bunlar doğaldır. Gelin biz bazı ilişkilere göz atalım: Londra'da bugünlerde yayınlanan "Tann'nın Bankeri" ad(Arkosı Sa. 11., Sü. 7'dt) Beyrut Havaalanı yeniden trafiğe açılıyor BEYRUT (THA) Lübnan^ da Ateşkes Komitesi, Beyrut Havaalanı'nın uluslararası trafiğe açılması konusunda anlaşmaya vardı. Dört kişilik Güvenlik Komitesi, yeniden ulaşıma açılan uluslararası BeyrutHavaalanı'na giden bütün yolların güvenliğinin sağlandığını açıkladı. Ateşkes komitesi, yaklaşık bir aydır uluslararası trafiğe kapalı olan Beyrut Havaalanı'nın Ak(Arkaa Sa. II., Sü. 7'de) \