Katalog

CUMHURIYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER ğu, sermaye azlığı, vergılendırme vukseklığı, pratık bır yanının olmayışı, ortaklar arasında ya bancılaşma yaratması, kışısel çı karların şırket çıkarlarından on ce duşunulmesı, ışbolumu anlayışının gelışmemış olması, aıle ıçı sorunlar varatması, hısse oranlannın ortaklar uzerınde bırakacağı olumsuz etkıler, ayrı meslekten olanların bır araya geldıklerınde ortava çıkan karmaşa, vaş etkenlen, kurumlaşmanın carı gıderlerı artıracağı varsayımı, kışısel egemenlığın sona ereceğı korkusu, kışısellık ılkesınden ayrılmama tutkusu, vergı kaçırma olanaklannın ortadan Bu dengeve katkısı olacak hekalkmasnhtımalı, kavıtsızlık ve likopter şirketlerın kuruluş ve kendıne yeterlıhkte duğumlenen amaçlarını akılcı yolla saptayatutuculuk, tembellık alışkanlığı, bılmek, başarılı olup olamayaca kışısel tutkunun kurumlaşamağını vorumlayabılmek ıçın ıkı yacağı goruşu, devlet gozünden kavnağa eğılmek zorundayız Bı saklanma durtusu, başka kavıtrıncısı, uretim faktörlerı ıçınde sızlık belırtılerı . ver alan sermayenın bızdekı oluBu belırsızlıkler ıçınde oluşan şumu, ıkıncısı, yenı bır faktor bır şırkette yonetim ne denlı bıolan yonetim'ın uretim faktör lımsel olursa olsun, geleneğı ol lerıne bakış açıları, nıtelığı, nı madığından, ağırlığı da olmayacelığı, algılama kapasıtesı, caktır Oysa bır şırket, kurucuduşunuşdavranışı ıle otekı fak lannın ortak tutkulannı kaynaştorlere uyumluluğudur tıran amaçlarını kâr örtusuyle sımgeleştıren kuruluşlardandır SERMAYE OLUŞLMU Genel kesıtlere uygularsak Yönetım kurullarının ış denebızde sermaye buyuk toprak sa yımlerı, ekonomı bılgılerı, yaşahıplerının yarım yuzyıldan faz dıkları çağı algılama guçlerıyle la bır sureçte, ucuz emek, duşuk boyutlanır Kışısel kararlann en vergılendırme, ucuz sulama ve az savunulduğu, buna karşın, tohumgubre ıle, sonra da taban butçe ve plânlamanın en çok söfıyat polıtıkalanyla, artan gelır zu edıldığı bır örguttur Kendı lerının marjınal tuketım meylı ortaklan ve toplumun gelışme nı azaltması sonucu, artan mar stratejısını çok ıyı gören, ıç ve dış jınal bırıktırımlerden oluşan ser ış teklıflerını uluslararası boyutmayeler, ıkıncısı, tuccar ve ıma larda ınceleyen bır yapıdır Ken dı çıkarlarını, ulke çıkarlanyla latçıların babadan devreden ser maye malı ya da stoklarının, butunleştıren, Batının modası enflasyondevaluasyonlarla bes geçmekte olan teknolojılerını delenıp devleşen, fakat yatırım ğıl, kaynak ısrafını ortadan kalharcamasına donuşmeden bekle dıran teknolojılerı almasını bılen mış sermayeler, uçuncusu, fırsat bır gırışımcıler topluluğudur malıyetlermı çok ıyı değerlendır Kadrosunu bu temel goruşler ışımış, spekulasvon ve hılelı vollar ğında donatan, kadrolaştıran, la oluşmuş sermayeler, dordun her eleştırıye açık olandır cusu, kuçuk esnaf, zanaatkâr, Yonetim bır sıstemdır, ış ve köylu, ışçı, memur, emeklı elın amaç butünluğu hep akılcıdır de oluşmuş sermayeler, beşıncı Toplumunun gen kalmışlığınsı, her turden kaçakçılık ışlem dan, kendı şırketının de sovutlalerıyle ve eylemlerıyle oluşturul namayacağının bılıncmdedır muş sermayelerdır Yoksa kısaca "Amacı kâr elde etmek olan kışı ya da kışılerın, Bu göruntudekı her kesıtın, bırevsel ya da tuzel kalıplar ıçın yatırım ve atılımın bırleştırıcı de ve çeşıtlı olçeklerde etkınlık ögesı olan "şırketleşme"vı nasıl gostermelerıne fırma va da ışlet algıladıklan da çok onemlıdır me denır " şeklınde tanımlava Bır sınıflandırmaya tabı tutma rak ışın ıçınden çıkamayız Bıdan, çeşıtlı kesımlerdekı ış zım sanayı ve tıcaret dahıl hızadamlarına "Sızce şırketleşme met kesımlerımızde, bunun ıçın, yı engelleyen etkenler nelerdır''" bılımsel bulgulardan vararlanasorusuna şu yanıtlar verılmıştır rak ışletme ıdaresı ve yatırım Şırketleşme hakkında bılgı sa araştırması voktur Uzun zaman alan ve oğrenılmesı çok pahalı hıbı olamayış, formalıte çoklu sınmedekı pa>ı da unutulmama lıdır Geneldebu dış kaynak gereksınmesı I Dışsatım voluvla, 2 Borçlanmak yoluyla, 3 Yabancı sermaye ıthal etmekle, 4 lşgucu ıhraç etmekle, 5 Teknolojı ıhraç etmekle, 6 Turızm dahıl obur hızmet sektorlerını verımlı ışletmekle, 7 Tum ulaşım araçlannı dışa donuk hale getırmekle karşılanmaktadır Ama bu etmenler her ulkenın ekonomik yapısına gore azalıp çoğalmakta ve doğal olarak o ulkelerın dış tıcaret çarpanını etkı lemektedır Bunlann sonucunda da odemeler dengesı kurulmaktadır olan >ap, gor, oğren uçlemı uy gulanmaktadır KONUP GOÇEBtLİR ŞIRKETLER Işte bu şırketier, oluşumları ve kuruiuşlarıyla haylı gen bır sınıflandırma ıçınde bulunan yapıyı, değışık bıçımde dışa açmayı amaçlamaktadır Yurt ıçınde bır sısteme göre kurulacak ve tama mı yurt dışına gondenlecek, gıdeceklerı ulkelerın şırketier hukukuna gore bıçımlendırılecek ve salt ticaret yapacak kuruluşlardır Bu şırketler, kendı ulkelerının ımalatçı kuruluşlarının pazarlamacılığını da ustlenmış, ya da tamamen tıcaret yapan kuruluşlar da olabılırler Bır dışsatımcı olup şube, buro açabılırler Ama her şeyden once gıttıklerı ulkenın yapısına kendılennı uyduracaklardır Ve ne olursa olsun asıl amaçları tıcarettır Once merkezlerde, sonra onemlı kentlerde şubeler açacaklardır O ulkede sabıt yatırım yapmayacakları ıçın her yone açılma, hareket etme yeteneklerı vardır Sıyasal ve ekonomik koşullara faz la bağımlı değıldırler Esnek ve çok amaçlıdırlar Bu şirketlerın alt kademelerı, bızdekı gıbı, ulkenın veteneklı gençlerınden oluşacaktır Bu şırketier kısa ve uzun dönemlı programlıdır Tum sektörlere açık olmalıdır Ayrıca her uretım ve hızmet sektoru vurt ıçınde bu fıloları konsorsıyum anlayışında bırleşıp oluşturmalı, ondan sonra yer seçımı vapılmalıdır Butun tıcaret odaları ve dış temsılcılıkler bu çalışmaya yardımcı olmalıdır Uzun donemlı bır programla manın ıçınde, ticarel'e çok vatkın, ekonomıışletme kulturlerı çok ıyı, dıl bılır gençlerı seçıp, ıyı ışletılen pazarlama şırketlennde en az eğıtıp, ondan sonra bu şırketlerde gorevlendırmek gerekır Bu eğıtım ve deneme suresınde gıdeceklerı ulkelenn sosyal yaşantılan, örfadetlerı, hukuk yapıları, ekonomik kaynakları, ıstem tercıhlerı gıbı bulgular oğre tılmelıdır Bugun yurt dışında yaygın ama nıtelıksız ve örgutlenmeden yoksun bır çekırdek vardır Istenırse tıcaret muşavırlıklerı bunları örgütleyecek guçtedır Bu, konumuz olan şirketlerın oluşum cesaretıne, bılıncıne varıp örgutlenınceye kadar geçecek surede, yurt dışındakı bu sermave gucunden, yerleşım deneyınden çok ıyı vararlanıp, tıcaret şırketleri ya da örgutlu bıreysel fırmalar kurdurulabılır 21 EYLÜL 1983 Dış Ticarette Helikopter Şirketler Ulusların ekonomik geleceklerini, bireylerinin uretim oğelerini planlı biçimde kullanmaları belirler. Değişen dunya ticareti bu planlı kullanımı zorunlu kılmaktadır. PENCERE Taş Ağırdır, Düşer?.. Sır Isaac Nevvton Galıleo'nun olduğu yıl (1642) dunyaya gelmış Ne var kı, Galıleo butun yasamı boyunca bağnazlarm baskısı altında acı cekmıs Newton ıse daha 18 yasından baslayarak el ustunde tutulmus, cunku bu ıkı adamın omru suresınde Avrupa'da toplum değışmıs, bılımsel duşunceye saygı artmış Avrupa'yı alt ust eden buyuk veba salgınında Newton, taşraya cekılmıs, meyve bahcelerınde gezınırken olgunlaşmıs elmaların dustuğunu görur, dusunurmuş Yercekımı yasasını bu sıralarda bulduğu (1665) soylenır Bu oykü ne olcude doğrudur? Bılınemez Bılınen şey şudur Yercekımı yasası bulunmadan once ınsanoğlu şoyle konuşuyordu Taş bosluğa bırakılınca duser Nıcın auşer'' Ağırdır da ondan * Son haftalar ıçınde Amerıkan dolarının yukselısı konusundakı yazıları okurken aklıma Nevvton'un oykusu geldı Okul çocukları artık dunyadakı her olayın bılımsel açıklaması bulunduğunu bılıyorlar, tasın duşmesıyle kusun ucması arasındakı bağıntıyı ogrenıyorlar Pekı Amerıkan doları neden durmadan yukselır, Turk lırası neden sureklı bıçımde duser'' Bu alanda bılımsel yasa nedır? Sanırım bır bılen uzmanımız olsa bıle, ya acıklamaktan korkuyor ya da cekınıyor Gazetelerde yazılanlara bakılırsa Turkıye'dekı fıyatların hızla yukselısı (enftasyon) durdurulmadan bu gıdış onlenemezmıs, cunku 'ıç fıyatlar' ıle "dıs fıyatlar" arasında denge kurmak ıcın sureklı devaluasyon gereklıymıs Bu açıklama malların fıyatlarıyla paraların fıyatları arasındakı bağıntıyı vurgular yıne de "neden ıç fıyatlar dış fıyatlardan daha hızlı artıyor?' sorusunu yanrtlamaz "Enflasyon canavanyla boğusmak" dıye bır laf ortaya atıldı Masallardakı gıbı bır canavar var da bununla boğuşuyoruz, boğustukça dar gelırlının ekmeğı kuculuyor Turk lırası nın değerı duşuyor dolar yukseldıkce yatırımlar pahalanıyor, yatırım surecı yavaşlıyor ya da duruyor, dövızle odenecek borclarımız buyuyor 1983'te anapara ve faızıyle bırlıkte 2 mılyar 405 mılyon 1984'te 2 mılyar 297 mıiyon 1985'te 2 mılyar 181 mılyon dolar odemek zorunda olduğumuzu geçenlerde bır gazetede okudum Dolar yukselmesını surdururse, bu sayıları vurun Turk Lırası'na, bakalım ne çıkacak? 1980 yılının ılk ayında 47 lıra olan Amerıkan Doları bugun 250 lıraya fırladı Acaba nerede duracak"? * 17'ıncı yuzyılda ' tas ağırdır, düşer" dıyen ınsanoğlu, yercekımı yasasını buldu koskoca ucağı havalandırmasını öğrendı Turkıye'nın "dolaryukselır, lıra duser' gıbı masalımsı bır acıklamayla 20'ıncı yuzyılda hıcbır yere varamayacağı bellıdır Ne var kı dışa bağımlı kapıtalızm bır başka çozüme de yanaşamıyor, çozum yollarının konuşulması bıle ısadamlarını urkutuyor, 'dolar dıplomasısı ıle bır cıkıs bulacağımızı sanıyoruz, ama aldanıyoruz Işadamı kapıtalıst dunya ıle butunlesmek ıstıyorsa, Batı Avrupa ya yaklaşmak zorundadır yalnız Amerıka, 50 mılyonluk dınamık ulkenın yukunu çekemez dış ekonomik ılışkılerını oremez * Şımdı sız bana sorsanız Pekı arkadaş1 Sen cıkar yolu gostersene elestırmek kolay, yapıcı olsana1 Yanıtlarım Ister "ıthal ıkamesı' polıtıkasında olsun ıster "dısa acılma sıyasasında olsun, ozel sektorun onculuğunde cıkıs yoktur Çunku bu formul denenmıştır kışısel cıkarlar ulusal cıkarlara ağır basmıştır Sanayıleşme ıçın gereklı ve oncelıklı yatırımlar yapılmamıstır Devlet elıyle kışıler zengın edılmış, ama son toplam çızgısınde Turkıye borçlanmış, borçlanmış borclanmıştır Bu yol kapalıdır Kamu sektoru onculuğunde 'halka donuk devletçılık' Ataturk ılkelerındendır Bu yolu açmadan, bu yolda yurumeden sanayı devrımını gercekleştıremeyız KEMAL KARGÜL Mali MUşavir "Gen teknolojı, rasyonel olmayan bır organızasyon ıle ve bugunku plan hedeflerıvle, ters orantılı eğıtım duzevıyle dışsatımda patlama beklemek ekonomik \apıvı gormezlıkten gelmektır "' (Cumhurıyet 3 2 1982) dı>e yazmış ve konunun bırçok etmenlerı nedenıvle başarılı ola mayacağını ırdelemıştık Ve bunları söylerken, uretımm nıtelık ve nıcehk değışkenlerını olumlu kabul ederek bu varsayımı çıkarmıştık Ayrıca dışsatımı salt uretımde değıl, teknolojımızde, emek uzmanhğında, yönetım becerılen ve deney bırıkımlerınde ele almak ve programlamak gerekırdı Bunlar yapılmadığı ıçındır kı ortaya çıkan tum olumsuz >onlerde eleştırı hep uretımfiyat ıkılemınde yoğunlaşmıştır Ovsa başarısızlık tumu>le bu spıralde belırgınleşmemıştır Daha bırçok olguların goz ardı edılmesı, onemımn anlaşılmaması ya da >etennce kabul edılmemesınden de kaynaklanmaktadır Ulusların ekonomik geleceklerini, bıreylennın uretim öğelerını (doğa, muteşebbıs, sermaye, emek) planlı kullanmaları belirler Değişen dunya ticareti bu kullanımı zorunlu kılmaktadır Geleneksel tıcaret ve sanavı tutkuları olma>an toplumların bu oğelerı başarılı kullandıkları anımsanamaz Ama kalkınma tutkusunun, ınsanın tutkusun dan başla>ıp toplumla butunleştığı ve bır dısıplınler zıncırı oluşturduğu çok gözlemlenmıştır Onlar ancak bu sayede, uretim oğelerini bır kaldıraç gıbı kullanabılmış, bu tutkularını ekonomik anlamda bır hızlandıncı gıbı vonlendırebılmışlerdır Korumacılığın yenı bıçımlere donuştuğu gunumuz tıcaret dengelerınde yenı arayışlar da kaçınılmazdır Onun ıçın bız bu yazımızda, aslında var olan ve dunyada değışık bıçım ve koşullarda sıkça kullanılan bır yayılma turunu ele alıyor ve dışa acılmada kurguluvarak adına "helikopter şırketier" dıyoruz Askerı stratejıde bır soz vardır, "Tepeler kımınse, dereler onundur Bu soz sankı 18 ve 19 yuzyıl Doğu \e Batı somurgecılığını tanımlamaktadır Geçırdığı evrelerın tarıhsel tırmanışı olan, hammadde kaynaklarını arama, ele geçırme ve ışlenmek uzere ulkelerıne götüruş Getırılen mamul ıçın kıyasıya pazar kavgalan .. Sonra hammadde ureten ülkelerde yan mamul hale getırerek kaynak kullanımlan Ucuz ışgucunu o yerde kullanarak, urettıklerını satmak Böy lece taşımacılıkla bırlıkte bırçok gırdılerden kurtulma taktıklen Ve bö>lece surup gıden bır duzen ıçınde anavatana akıtılan kâr payları Işte sermaye oluşturan bu bırıkımler yenı teknolojılere dönuşerek yatırımlara aktarılmıştır. Dış tıcaret çarpanı'nı da çok ıyı kullandıklanndan, bır yandan öbür ulkelerın uretımlerı uyandırılmış, berı yandan onlara aktarılan paralar çok değışık ve yepyenı sunumlara dönuşturulerek, ellennden kolayca alınabılmıştır Sonuçta bu ulkeler bu>uk bır ustalıkla tepeler'ı ele geçırıp konmuşlardır Ve yerlennden ebedıyen kalkmamak ıçın gerektıkçe tröstler, karteller, konsorsıyumlar, bırlıkler, anlasmalar, çokuluslu şırketier ve çok yanlı barıkatlar kurmuşlardır. Ama öte yandan lepeler'e varmak ıçın çabalayan, fakat etekler'ınden yukarı çıkamayanlar tuketım meyli ıle beraber bırçok meyil ustunde dereler'e kaymışlardır Tırmanmayı önleyen butun etkenler ortadan kalkarsa, sorunlann kolay çözüleceğı düşunulebılır Ama yanılgı kaçınılmazdır Makro ve mıkro ölçulerde yoğunlaşan ekonomik, malı, sosyal ve polıtık etkenlerı bellı bır surede yumuşatmak olası değıldır Örneğın bu aşamalarda petrol zengını bazı ulkelenn, Avrupa'da gınştıklerı yatırım denemelerı sonucu etkılemeyecektır Her ne kadar şımdı uygulamaya çalıştıkları yayılma yöntemlerı, eskı Batı'nın kötu bır taklıdıdır ama hep tek boyutlu kalmaya da mahkumdur. EKONOMİK VE MALI GERÇEKLER Butun bu almaşıklar ve etkı leşımler ıçınde her ulke bazı makro çalışmalar ıçındedır Amaç, hep bu tepelerın etekle rınde bır yerde tutunabılmeyı sağlamaktır Çunku bır takım "çıkacak, olacak, gelecek gıbı umut ıçeren sözcuklerm ekonomıde \erı yoktur Onun ıçındır kı konumuzda sozu edılen helikopter şırketleri gereklı kılan ortam tam oluşum aşamasındadır Uygulanan dış 'eşvıkler ve yatırım tünelıne gınşımız toplumdakı durağanlığı şıddetle sarsmaktadır Devlet olarak da, toplum olarak da bır sabırsızlık ıçındeyız Bazı ekonomik kavramlar anlam açıkhğına kavuşmaktadır Gıderek ekonomıntn önemı anlaşılacaktır Konuya duyulan gereksınme, bazı anımsatmalar sonucunda daha ıyı anlaşılabılecektır Tırmanma paletı dıyebıleceğımız bu olguyu ıktısatçılar, ıktısadı buyumenın anahtarı sayarlar "Ekonomıde bulunan uretim faktörlerının verımhlığının artması, uretim faktörlerı mıktannın artması, teknolojık değışme; ancak bazı ekonomılenn sanayı uretımınde dışa bağımlılık oranının yuksek oluşu, ödeme ler dengesının zaman zaman bunahmlara gıreceğını kabul etmemız gerekecektır Bununıkıyanlı yansıması söz konusu olacaktır Bırıncısı, yabancı mal tuketımı gıderek artan ekonomınm dövız talep darboğazlan, ıkıncısı, kendısını >enı dış taleplere ve teknolojıye uyduramayan bır ekonomının ıhracatında karşılaşacağı tıkanıkhklardır " (Prof Dr I Doğan Kargul Makro Ekonomı, s 141147) Oyleyse, buyume ıçındekı bır ekonomıde yatırımlann dış finansmanı ıle obur ıthal kalemlerının dövız gereksınmesı nasıl karşılanmaktadır 9 Dış borçların anapara ve faızlerının bu gerek ARADA BÎR Doç.Dr. SIRRI AKINa OGRENCI/OGRETMEN TUNCER Kimi Aydınların Yersiz Ozentisi Eskı harflere ozenen meğer ne aydınlanmız varmış1 Eskı harflen oğrenmekle Osmanlıcayı sokeceklerını sanıyorlar O Osmanlıca kı nıce uzmanlar bıle ıçınden çıkamazlar, çoğu kez eskı metınlerı yanlıs okurlar Oysa yenı harfler, yanı Latın harflerı Turkçe'nın yapısına çok uygundur ve hıc bır okuma yanlışına duşurmez kısıyı Ataturk Turkıyede 55 yıl önce harf devrımını boşuna yapmamıştır Arap kokenlı abece (alfabe) yı bır devrımle tarıhe gommuştur, yerınde bır gırışımle Ataturk'un bır tek "Devrım"ı vardır Devrımler sözcuğu bana gore yanlıştır Devrım surecının cok ogelerı vardır Harf devrımı de bu ogelerden bırıdır Turk toplumunun çağdaşlaşması ıçın yerınde bır atılım olmuştur yenı harflere geçmemız Turkıye Cumhurıyetı Anayasası'na laıklık ılkesı konulurken genc kafaların 7 yuzyıldakı Arap ummetının "Şerıâtı Garrâı Muhâmmedıyye' (Muhammed'ın cok pariak dınsel yasası) kurallarına gore koşullandırılmasına elbette goz yumulamazdı Ataturkun Turk ulusuna bır çelışkıler guldurmecesı değıl, köktencıl bır devrımdır getırdığı Evet harf değışıklığı yapıidı uzennden yarım yuzyıldan fazla sure gectı Şaşılacak şey Kımı aydınlar hâlâ eskı abece1 den bır şeyler umuyorlar Eskı kulturumuzu ınceleyeceklermış1 Buna olanak yoktur Bunu sokunceye kadar cağdaş ekınden, bılımsel gelısmelerden uzaklaşırlar Eğer eskı kulturumuzun değer taşıyan yapıtlan varsa (kı var olanlar bugünku dıle ve yenı harflere aktanldı aktarılmaktada) bu alandakı uzmanlara duşen gorevler vardır Onlar gunumuz dılıne yetkıyle aktarırlar, bız de yararlanınz Eskı harflere ve Osmanlıca'ya ozenmek bılsınler kı çıkmaz yoldur Ataturk ıcın onemlı olan kazandığı askerı zaferden sonra ulusu cağdaşlaştırmaktı Bunu da askersel utkunun (zaferın) sağladığı gucle ve ustun lıdertık nıtelığıyle basardı Onemlı olan Türk halkmın Islam Ummetçılığınden kurtarılıp uluslasma surecıne gırmesıydı Bu da yukarda da belırttığımız gıbı, Onun devrım ve ılkelerıyle gercekleştırıldı Hâlâ gerıye ozenmenın kımı aydınlara yakısır bır yanı yoktur Dıl ıçın de aynı tutumu alkıslamamız gerekır Bugun gelışerek bılım ve dusun dılı nıtelığı kazanmıs Turkçemızı, onun dıl alanındakı devrımıne borcluyuz Bu alanda kurduğu Turk Dıl Kurumu buyuk başarılar sağlamıstır 20 yasındayken en ağdalı Osmanlıca sozcuklerle yazı yazmayı basarı sayan ben sımdı 70'e merdıven dayadığım bu yasta ozlesen Turkcemızle goğsum kabararak yazmaktayım Eskıye ozenen aydınlar Osmanlıca yuzunden Anadolu halkının nasıl okuma yazmasız ve ekınsız kaldığını lyıce dusunmelıdırler Ders planları üstüne Aydın Endustrı Meslek Lısesı Matematik Öğretmenı Mehmet Bahar, okulların açılacağı bu gunlerde ders planları konusunun önem taşıdığını belırtıyor Bahar, plan yapmanın yararlı olduğunu, ancak bunu kırtasıyecılık ve burokratık engel halıne getırmenın yarardan çok zarar getırdığını uzun açıklamalarla anlattıktan sonra şu önerılerı yapıyor: "1 Gerek ulusal ekonomı açısından, gerek eğıtım ışlemlerınde kırtasıyecıhğın azaltılması bakımmdan tum eğıtım ve oğretım basamaklannda yalnız yıllık planlar ıkışer örnek yapılmalı, bır örneğı öğretmende kalmalı, aslı yönetımde saklanmalıdır 2 Unıte planı yalnız temel eğıtım bırıncı basamak okullannda yapılmalıdır 3 Okul yonetıcılerı yalnız yıllık planları ımzalamalı, unıte ve gunlük planlar oğretmene ozgu olmalı, yerı gelınce denetleme yetkılılerıne göstenlmelıdır 4 Plan yapma ve ders hazırlamanın oğretmene yukledığı kulfetın karşılığı olarak temel eğıtım ıkıncı basamak ve ortaoğretım okullarındakı öğretmelere de, temel eğıtım bırıncı basamak oğretmenlerıne verıldığı gıbı, belırlı oranda ders ucretı ve rılmelıdır" Milli Eğitim Bakanlıgı'nın açıklamaları * Okurunuz Ahmet Alver'ın dıleğı ıncelendı Oğretmenlerın mazerete dayalı nakıl ısteklerı "Devlet Memurlarının Yer Değıştırme Suretıyle Atanmalarına Ilışkın Yonetmelık" hukumlerınce yurutulmektedır Söz konusu yönetmelıkte "öğretmenın, doğduğu yerde gorev yapamayacağı hükmu bulunduğundan ılgılının nakıl ısteğının venne getırılmesı mumkun olamamaktadır •Okurunuz A.E!nın durumu ıncelendı. 1595 sayılı kanunu degiştıren 2771 sayılı kanuna gore 1 Derecenın 4 kademesınden maaş alan ktşıler, kadrolan ne olursa olsun +400 ek gostergeden yararlanabılırler Emeklı olduklarında da yıne aynı ek göstergeyı alabılırler • Okurunuz H.l Kırçıl'ın dıleğı ıncelendı Eğıtım ve oğretım kurumlannda gorevlı oğretmenlerın 31 yaşının sonuna kadar askerlıklerının ertelenebıleceğı 1111 sayılı asker lık kanunu ıle hukme bağlanmış bulunmaktadır Bu nedenle oğretmene ıhtıyaç bulunması halınde 31 yaşını tamamlamayan oğretmenlere askere gıtmek uzere ızın verılmemektedır Millı Eğıtım Bakanlığı Genel Sekreterligi Özetle • Birol Basiç'e, Edirne: Sıze söylenenler bır ölçude doğrudur Unıversıte sınavlarında gelecek yıl sıze daha duşuk katsayı uygulanacaktır • H.S.'ye, Sıvas: Mıllı Eğıtım Bakanhğı'mn son gunlerde yaptığı açıklamalara göre eş durumundan yer değıştırme başvurusunda bulunan oğretmenlerın ısteklerının yerıne getırılmesı ıçın kolayhklar sağlanmaktadır. • T.İ.'ye, Hatay: Idarı bır ışlemın hukuka aykınhğı savıyla bolge ıdare mahkemelennde açılacak davalar sonucunda verılen kararlar hakkın yerıne gelmesını sağlayamamışsa temyız yolu açıktır Dava konusunun Danıştay'da ıncelenmesı ıçın başvuruda bulunulabıhr. • tstanbul Mıllı Eğitim Mudunı'nun dıkkatıne: Ilk ve orta derecelı klasık okulların vanı sıra, sınavlarla gırılen sanat meslek lıselerınde de yazım sırasında velilenn büyuk bağışlar vermeye zorlandıkları konusunda pek çok yakınma mektubu aldık Mıllı Eğıtım Mudurunun konuya "bızzat" eğılmesınde yarar olduğu kanısındavız • CS.'>e K. Maraş: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 104 maddesı uyannca eşının doğum yapması nedenıyle erkek memura uç gun ızın verıhr * A. Aksoy'a, hahramanmaraş: Unıversıte sınavlarına bır kez da ha gırebılırsınız * R. Atmaca'va, Kayseri: kov ılkoğrenm kurulu, zorunlu oğrenım çağında olup da okula gıtmeyenlerı kovuşturmuyor ve ge reken onlemlen almıvorsa, 222 sayılı Ilkoğretım ve Eğıtım Kanunu'nun 28 maddesınde siralanan odevlerınden bırını vapmıyor demektır * Ogrencı aftı kapsammın genışletılmesı konusunda >ıne pek çok veliden ve öğrenciden mektup aldık. YOK'un konuya önem vermesını, bınlerce ©ğren cının geleceğını olumlu bıçımde vonlendırmesını sabırsızlıkla beklıyoruz Bilgisayar Programcısı Sistem Analisti olmak isteyenler BASIC , RPG II, COBOL, FORTRAN Bilgisayar dilleri ve uygulama kursları BILGI IŞLEME SİSTEM ÇÖZUMLEME ARAŞTIRMA AO Bankalar / Okçumusa Cad. 65 / 4 Karaköy • ISTANBUL Tel: 143 77 3 6 14313 38 ARANIYOR Üniversiteden kaydı silinenler ne yapmalı? •k Bızler Istanbul'da çeşıtlı yuksekokul ve unıversıtelerde okuyan öğrencılerdık Ancak çeşıtlı tanhlerde tutuklandık Bu arada okullarımızla ılışığımızın kesümış olduğunu öğrendık. Sonuçta serbest bırakıldık ve beraat ettık Ama serbest bırakıldıktan sonra, kayıt ıçın başvurduğumuzda buna olanak bulunmadığını, ancak ust makamlann bu konuda emır vermelerı gerektığını bıldırdıler Gazetenızın "oğretmen/öğrencı" sayfasında bu konunun ele alınmasından sonra, Ankara'da bızım durumumuzdakı öğrenalerın yenıden okullarına donmelen sağlandı Bu duruma gore, bız tstanbul öğrencılen geleceğımızı olumsuz yönde etkıleyecek haksız bır ışlem karşısında bulunuyoruz Bu haksızlığın gıderılmesı ıçın nereye başvurmalıyız? Çeşitli universitelerde okuyan bir gnıp ogrenci • Daha once de belırttığimız gibi, tutuklu bulunduğunuz sure içın size uygulanması gereken işkm "kayıt dondurma ışlerai"ydi. Sorununuzun çozumunu okullarınıza vereceginiz dilekçeieıie ıstemelısınu. Yuksekokul ya da fakulte yonetımlen isteklerinizi yetkili makamlara iletmek zonındadııiar. Karşı karşıya bulunduğunuz sonınun olumlu bir sonuca baglanabıleceğı kanısındayız. İETT İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'ISDEN 6000 ÇİFT KIŞLIK ISKARPIN SATIN ALINACAKTIR 1 \ ukarıda mıktarı \e unsı >azılı ı*.karpın mektupla fı\at \e teW.lit ısıeme usuluvle ıhale\e(,ıkarılmışolup. teklıt mektupları >art namede vazılı kanunı nıspellere gore hesap edılecek geı,ıu gu\enı.e ıle bırlıkte, 3 Ekım 1983 gunu saat İS 00 e kadar Meırohan 4 >.u ka tında bulunan Lesazım Mudurluğu Melbusat Kısım Şeflıgı ne elden *erıleı.eknr 2 Bu ışe aıt şarlnameler Metrohan I nti katında bulunan Mer kez ve/nesınden 2000 TL bedelle saıın alınabılır Basın 24497 Oğretmen yetiştiren kurumlarm bııgünkii durumu * oğretmen Cemal Çağlar, öğretmenın ve oğretmen yetiştiren kurumlarm bugunku durumu konusunda duşuncelerını acıkladığı uzun yazısında, 1979 yılına defın oğretmen yetiştiren kurumlara " a n t m a ya da adam seçme" yöntemıyle, sınav sonuçlanna bakılmaksızın, bellı eğılım yanhlarının doldurulduğunu, bu nedenle öğretmenlık kurumunun onemlı yaralar aldığını belırtıyor Bugun oğretmen yetiştiren kurumlarda en buyuk sorunun, oğretmen adayını yetıştırecek nı telıklı kadrodan yoksun olduğu nu anlatan Çağlar, bu nedenle oğretmenhğın "sevilmeyen bir meslek" durumuna getırıldığını vurguluyor Cemal Çağlar, mes leğe yetersız olarak başlayan oğretmenın kendı kendını yetıştırmeye çalıştığını, bunda bır oranda başarılı oluncava dek bırçok çocuğun "sınamayanüma" tahtası halıne getırılmekte olduğunu örneklerle açıkladıktan son ra şu onerılerde bulunuyor Oğretmen yetiştiren kurumlara seçılecek öğretmenler, ozenle ve dıkkatle süzgeçten geçınlmelı; gerçekten Ataturkçu ve yurtsever öğretmenler bu okullarda görevlendırılmelıdır Bır aylık bır sure ıle doldurulan "yetişmenlik" uygulaması en az uç aya çıkanimalı, bu surerun vansı köy okullannda geçırılmelıdır Yenı mezun olan ılkokul oğretmenlen köy okullarına değıl, şehır okullarına verılmelıdır Bu yoldan yenı mezun olmuş bır öğretmenın daha ıyı yetışmesı sağlanmış olur. Ozelhkle kby okullarındakı oğretmenlere sahıp çiKilmah, bu öğretmenler yalnız bırakılmamahdır Koylunun, koy öğretmenıne olan "Allah'ın garıbi" mancına son v erılmehdır Bugun koy öğretmenı köyluye göre, köyde yaşayan bır garıptır Oğretmen bu acı durumdan kurtarılmahdır Son ıkı yıldır 2 ve 3 yıllık eğıtım yuksekokullarını bıtıren oğretmenlere uygulanan 20 avlık askerlık uygulaması, obur yuksek okul ve unıversıte mezunları gıbı 9 aya ındırılmehdır Çunku daha önce 2,3 yıl ve daha fazla surelı okul çıkışlılarm tamamı kısa surelı askerhklerını 4 ay yaptılar 1980 ve daha oncekı mezunlara sağlanan kolaylık, 1981 yılı ve daha sonrası mezunlarına da sağlanmalıdır Rotasyon mutlaka uygulanmalıdır Ozelhkle 5 bolgede görev yapan öğretmenler 3 yıldan fazla bekletılmemelıdır Beş vıldan berı beşıncı bolgede gorev lı olup da, bır turlu tayını çıkmayan öğretmenler bır haylı fazladır Oğretmen yetiştiren kurumlara öğrencı alımında unıversıte sınavlan yerıne yenı bır uygulama ya geçılmelıdır BAYRAMPAŞA CEZAEVİ İŞYURDU MÜMESSİLLİĞİ' NDEN 1 Cezaevımız ı>yurdu klasık ekmek fırını şartnamesı gereğın>.e kapalı zarfla brım fiyatı almak suretıyle ıhale edılerek tamır eıtınle cektır 2 Bu ıhaleye aıt şartnameler cezaevımız Işvurdu Mudurluğu nden temın edılebılır 3 Bu ıhalenın geçıu temınatı ^00 000 TL dır 4 Teklıf mekıupları en ge v ''O 9 1983 gunu baat 14 OO'e kadar mudunveı odasına verılmış olmalıdır s Teklıfler a\nı gun saat 15 00 de alenen avilavaktır 6 P T T ıle başvurular dıkkate alınmayaıaktır 7 Mudurluğumuz 2490 savılı kanuna tabı değıldır Basın 24 STAJYER DR. EMİNE AKINCI ıle CERRAHİ ASİSTANI Dr. SAİM ZORALİOĞLU Nışanlandılar 19 Eylul 1983 Utanbul Bahcelıe\ler İLÂN KADIKOY 2. İCRA MEMURLUĞL'NDAN 983 5406 Ac'ıl Ozbılge tarafından Metın <\şık aleyhıne alınan kadıköv As lıve ' Hukuk Hakımlığı nın 983 660 ^avılı tedbıı kararı dahılınde 16 9 1982tanzımtanhlıve200 000hralık2 10 19832 11 19832 12 1983 ve 2 1 1984 vadelı bonoların cıro edılmemesı, ödemelerın durdurulmasına karar verıldığınden Bu bonolar uzerındekı odemeler durdurulmus olduğu, gerek ala caklna \e gerekse uçuncu şahıslara ılan olunur 15 9 1983 Basın 10008 GALERILER T Ü R K 528 66 29 522 89 97 URART SANAT GALERİSİ BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİNDEN Unıversıtemız yabancı dıller vuksek okulunda lısans, lısanustu dok lora oğrenulerıne Ingılızce oğreımek uzere, 2547 savılı Lnıversıte 1er Ya.asındakı tanıma uygun olarak okutman kadrosu karşılık gos terılerek 4 adeı ogretım elemanı alınacaktır Nteklılerın 2"1 evlul 1983 lanhıne kadar mezunı>et belgelerı ıle V a banıi Dıller \. uksek Okulu Mudurlugune baş\urmaları duvurulur AR\\AN\\MFLAR Ingılızcevı v ok ı\ı bılmek dılbılım tdebı\aı \e\a Ingılızce lılolojı sınden masıer \eva lısans derecesıne sahıp olmak, Ingılızce dıl ogre lımınde lecrube sahıbı olmak GALERIBARA2 Kurtuluş Cad 191 Kuiuluş/IST Tel 1404 783 RESSAMLARINA AİT KtOİM ALINIR Can Göknil Resim Sergisi 829 Eyliil I Basın 24190