Katalog

21 AĞUSTOS 1983 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Trakya Yağlı Tohumlar Tanm Satış Kooperatifleri Birliği'nin özel sektöre ait likit yağ ttreten Doysan'a yüzde 3545 arasında ortak olmasının gerekçesl "yağ fiyatlannın dengelenmesi" olarak gösterildi. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Türkiye'nin likit yağ üretiminin yüzde 30'unu gerçekIeştiren T r a k y a ' d a ÇorluLüleburgaz yolunda kurulu }oysan'm yüzde 3545 arasında değişen payının bir kamu kuruIuşu olan Trakya Yağlı Tohumlar Kooperatifleri Birliğine (Trakyabirlik) satış işlemi son aşamaya geldi. Önümüzdeki günlerde Ankara'da yapılacak görüşmeler sonrası satış işlemi gerçekleşecek. Taraflar gelişmeyi doğrularken, satış işleminin hisse senetlerinin nominal (cari) değeri Uzerinden yapılacağını belirttiler. Satış izninin gerekçesi olarak yeni sezonda yağ fiyatlannın dengede tutulması isteği olduğu öğrenildi. Ayrıca, yeni ortaklık sonrası ham yağ ithalinin daha da azaltılması tasarlanıyor. Ticaret Bankası ile bazı kişilere ait olan Doysan Yağ Sanayii A.Ş., geçtiğimiz yıl Türkiye'nin sıçrama yapmış müteahhitlik şirketlerinden biri olan Sar Holding tarafından satın alın Trukyabirlik, Doysan'a ortak oluyor IMF: Bütçe gelirlerini artırın mıstı. Sar Holding tarafından satın alınan Doysan'm daha sonra ilginç bir uygulamayla. Türkiye'de ilk kez likit yağ flyatlannda indirim yaptığı görüldü. Ancak son bir yıl hissedilir ölçüde artan işletme sermayesi ihtiyacı Doysan'ı da etkileyince, tam kapasite üretim için yaklaşık 78 milyar liralık ayçiçeği alması gereken bu kuruluş bu işe bu yıl alımlar için 500600 milyon lira tahsis edebildi. Bunun sonucu kapasite kullanımı geçen yıl yüzde 40'lar a dek yükselen bu kuruluş üretimini büyük oranda geriletti. YÜZDE 30 PAY ALIYOR 180 bin tonluk ayçiçek işleme kapasitesiyle Türkiye yağ tiretiminin yüzde 30'luk payını oluşturan bu kuruluş, bu gelişim sonrası Ankara nezdinde bir dizi girişimde bulundu. Kuruluş; yağ piyasasının düzenlenmesi, "1978 yılı yağ yokluğunun ygşanmaması" ve fiyatların yeni dönem ayçiçek alımları sonrası ölçüsüz artmaması için, Trakyabirlik ile Doysan arasında yeni bir işbirliğinin gerekli olduğunu vurguladı. Yaklaşık bir yıldır yapılan görüşmelerin "olumlu" sonuca bağlanması sonrası Trakyabirlik'in bu yılki genel kurulunda Birliğe yağ şirketlerini satın alma, ya da ortak olma hakkı verildi. Bu aşamadan sonra Trakyabirlik ile Doysan arasında yapılan görüşmelerde ortaklık koşullarının biçimi görüşülmeye başlandı. Varılan anlaşmaya göre, Doysan A.Ş.'nin halen 2 milyar TL. olan sermayesinin <% 3545 arasındaki bölümü nominal (cari) değeri uzerinden Trakyabirlik tarafından satın alınacak. Halen ekspertiz değeri 7 milyar TL. olan bu kuruluşta Trakyabirlik 7 kişilik yönetim kuruluna 3 kişi verecek. Bunun yanında şirket denetçisi Trakyabirlik tarafından atanacak. Ayrıca Genel MüdUr ataması da iki kuruluş tarafından ortak olarak gerçekleştirilecek. OLAYIN SONRASI... Söz konusu işlemler sonrası piyasamn etkin bir likit yağ üreticisi ile Türkiye'nin en büyük kamu birliğinin işbirliğinden "anlamlı sonuçlar" beklendiği kaydedildi. Ticaret Bakanlığı'ndan isminin açıklanmasını istemeyen bir üst düzey yetkilisi yeni birleşme konusunda şu bilgiyi verdi: "Bu klasik bir şirket devri ve kamu kunıluşlan aracılığıyla şirket kurtanlması değildir. Ayçiçek taban fiyatlannın 50 liradan 61 liraya yükseltilmesi sonucu ham yağ fiyatlannın 160 liraya yükselmesi beklenmektedir. Bu arada ham yag ithaii halen siirmektedir. Kamunun yiiksek oranda çiçek almasının yeterli olmayacağı gerçeğinden hareketle, son derece müsait koşullar içinde bu katılım gerçekleşmiştir. Bunun sonucu kamunun hem çiçek alımını, hem de likit yag üretimini bir stabilizatör aracılığıyla yüriitmesi beklenmektedir." Geçen Hafta Cumhuriyet altını 750 lira arttı Türkiye'de altın fiyatları sürekli bir yükseliş gösterirken, dünya borsalarında inişli çıkışlı bir hafta yaşandı. Türkiye'de çeşitli nedenlerle altın talebinin canlılığını koruması, dünya borsalarındaki değişmelerin etkisini azaltıyor ve altın fiyatları durmadan yukseIiyor. Cumhuriyet altını bir hafta da 750 lira birden artarak 27.500 sınırını geçti. Kulpsuz Cumhuriyet Reşat Kulpsuz 24 Ayar Bir Ons ($) Reşat altını 500 lira yükseldi, külçealtının gramı da hafta boyunca 60 liraya yakın arttı. Dünya borsalarında altın fiyatları doların değerindeki değişmeleri yansıtıyor. Perşembe gününe kadar düşen dolar cuma gunü aniden yükselince bir ons altın 5 dolar geriledi ve 417 dolaradüştüAltın fıyatlarında geçen haftanın görünümü şöyleydi: I9Ağustos 27.45027.550 26.00027.000 3.6853.695 417 Ankara'da görüşmelerini sürdüren IMF heyeti vergi ödeme süresinin uzun tutulmuş olmasını ve vergi ödemelerinde tanınan sttrenin sürekli olarak uzatılmasını eleştirdi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye ile Uluslararası Para Fonu IMF arasında geçtiğimiz haziran ayında imzalanan bir yıllık yeni anlaşma doğrultusunda denetlemelerde buIunmak üzere Ankara'ya gelen IMF heyeti ekonomik gelişmelere ilişkin bilgiler topluyor. tmzalanan bir yıllık anlaşma gereğince, IMF heyeti ortalama üç ayda bir Türkiye'ye gelerek genel ekonomik durum hakkında bilgi alacak ve gerekli gördüğü noktalarda uyarılarda bulunacaktı. Yeni anlaşmadan sonra ilk kez Ankara'ya gelen IMF heyeti çarşamba gününden bu yana Maliye Bakanlığı, Merkez Bankası ve DPT yetkilileriyle görüşmeler yaptı. Haziran ayındaki anlaşmadan sonra Türkiye'de fiyatların hızla arttığını belirten IMF yetkililerinin parasal önlemleri yetersiz gördükleri öne sürülüyor. Parasal önlemlerin yanı sıra, mali politikalara da ağırlık tanmmasım isteyen IMF heyetinin özellikle "bütçe gelirlerinin artınlması" üzerinde durduğu bildiriliyor. Vergi ödeme süresinin uzun tutulmuş olmasının ve vergi ödemelerinde tanınan sürenin sürekli olarak uzatılmasınm "doğru olmadığını" vurgulayan IMF uzmanları "bütçedeki gelirlerin artınlması gerektiğini" bildirerek, bunun da "vergi tahsilatındaki artışlarla saglanabilecegini" dile getirdiler. Bu nedenle de, zaten daha önceden programa alınmış olan vergi denetiminin önümüzdeki hafta sonundan başlayarak hızlanacağı eklenen bilgiler arasında yer alıyor. 15 Ağustos 26.70026.800 26.00026.500 3.6303.640 416 Dolar gerileme devrine girdi Dolarm sert paralar karşısında önceki hafta sonu başlayan değer kaybı, cuma günü durdu. Hafta boyunca Türk Lirası karşısında 2 liraya yakın gerileyen dolar bir günde 1.5 lira artış kaydetti. Dünya borsalarını uzun bir süreden beri allak bullak eden dolar, geçen hafta inişe geçti. Hafta başında 2.71 mark, 2.17 Isviçre Frangı, 8.16 Fransız Frangı, 246 Japon Yeni ve 235.30 Türk Lirası değerlerinden işlem gören dolar, perşembe günü 2.63 mark, 2.14 tsviçre Frangı, 7.92 Fransız Frangı, 243 Japon Yeni ve 233.65 Türk Lirası değerlerine geriledi. Ingiliz Sterlini de aynı süre içinde 1.49 dolardan 1.52 dolara çıktı. Ancak, haftanın son günü doların ani bir atak yaptığı ve yeniden yükseldiği gözlendi. Doların iniş çıkışı büyük ölçüde faiz oranlarındaki değişimi yansıttı. Dolar geçen haftayı şöyle gecirdi: 15Ağu. 19Ağu. Türk Lirası 235.30 235.15 Mark 2.71 2.65 Isviçre Fr. 2.17 2.15 Fransız Fr. 8.16 7.99 Japon Yeni 246 244 Sterlin ($) 1.49 1.51 Alınan bilgilere göre imza anlaşmasının son aşamaya geldiği ve anlaşmanın en geç bir ay içinde imzalanacağı saptandı. Trakyabirlik'in Çorlu Şerefli bölgesindeki günde 300 ton ayçiçeği işleyecek likit yağ, margarin ve küspe üreten entegre tesisleri geçen hafta hizmete açılmıştı. Trakyabirlik'in ayrıca, günde 100 ton kapasiteli bir likit yağ fabrikası da Bursa Karacabey'de bulunuyor. Cantürk:Zeytinyuğı alacakları için üreticiden özür dilerim Ticaret Bakanı Kemal Cantürk, enflasyonun yüzde 20'lik hedefin üstünde gerçekleşeceğini söyledi. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Ticaret Bakanı Kemal Cantürk bir yılı aşkın süredir ödemesi tamamlanmayan ve halen 1.1 milyar lirayı bulan zeytinyağı alacağı konusunda, "Talihsiz bir olay oldu. Üreticiden özür dilerim" dedi. Cantürk ihracat kredilerindeki sınırlamalar için, "enflasyonun artmaması için sınırlama zarureti hasıl olmaktadır" ifadesini kullandı. Cantürk, enflasyonun artması halinde ihracatın da gelişmeyeceğini ve ihracatçının malını iç pazara satmaya çahşacağını belirtti. Ticaret Bakanı Cantürk vergi iadesi ödemelerinin de enflasyon kaygısına bağlı olarak sınırlandığını açıkladı. Izmir'de bulunan Ticaret Bakanı Cantürk, düzenlediği basm toplantısmda, bir yılı aşkın süredir bekleyen zeytinyağı alacaklan konusunda çok kısa bir açıklama yaparak, "Üreticiden özür dilerim. Başkaca bir şey söylemek istemiyonım" ifadesini kullanırken bu yılki taban fiyat ödemelerinde ödenecek gecikme faizinin süresi konusunda şu bilgiyi verdi: "Devlet taban fiyat ödemesi konusunda inandırıcılıgını kaybettigi için böyle bir sistem tesis etmiştir. Olay bu espriye dayalıdır. Ancak bundan ödemelerde gecikme olacagı anlamını çıkarmamak gerekir. Unutmamak gerekir ki devlet bu yolla kendisini cezalandırmış olmaktadır. Esas hedef, işi buna bırakmadan sorunu çözümlemektir." Tahsis yönünden Türkiye'nin en mutlu anlarından birini yaşadığını kaydeden Cantürk,, 1983 yılı fiyat artışlarının yüzde 20'nin üzerinde olacağını bildirerek şu açıklamayı yaptı: "Temmuz ayı sonunda toptan eşya indeksi yıl başına göre yüzde 19.1 oranında artmıştır. Geçen yıl aynı dönemde artış yüzde 14.2 oranında gerçekleşmiştir. Buna karşılık ilk yedi aylık dönemde Ankara ve İstanbul geçinme indeksleri geçen yıldan yaklaşık yüzde 1 oranında düşük olmuştur. Temmuz aylanmn bir önceki yılın Temmuz aylanna göre karşdaştarması yapüdığında 1982 yılında yüzde 25.3 olan artış oranının bu yıl yüzde 30.2 olduğu görulmektedir. Geçinme indekslerinde ise Ankara indeksi geçen yılki seviyesinde kalırken, istanbul geçinme indeksinde yüzde 5 bir azalma görulmektedir. Bu gelişmelerin ışığı altında yıl sonunda fiyat artışının öngörülen yüzde 20'nin üzerinde olacağını söylemek yanlış olmayacaktır. Ancak fiyat artışlan talebe bağlı değil, üretime bağlı olarak gerçekleşen artışlardır. Örneğin hava şartlanndan ötürü arpa fiyatları artınca indeks bir puan artmıştır. Örnegin YHK'nın işçi ücretlerine bağlı olarak ilan ettiği sosyal haklar belli bir artış getirmiştir." thracatda görulen duraklamanın genel nedenlerden çok komşu ülkelerin konjonktüründen kaynaklandığını bildiren Canturk, "Geçen yıl ihracatımızın en çok artış olduğu ülkelerden birisi olan Irak'ın içinde bulunduğu harp dunımu dolayısıyla ödme gücünü kaybetmesi ihracatımızı düşürmüştür." dedi. Dışsatım ilk 6 ayda 2,7 milyar dolara ulaştı Prof. Ilkin: Para darlığı senet ve çeke olan itibar iade edilirs©, Tüccar ve Sanayiciler Derneği Genel Sekreteri Hurşit Şahsuvar, "Karşılıksız çeklerden bankalar da mesul tutulmalı" dedi. İSTANBUL, (UBA) Protesto edilen senet ve karşılıksız çıkan çeklerle ilgili olarak görüşlerini açıklayan sanayici ve bilim adamları senet ve çeke olan itibarın tekrar sağlanması gerektiğini öne sürüyorlar. Tüccar ve Sanayiciler Derneği Genel Sekreteri Hurşit Şahsuvar, "Karşıhksız çıkan çekte belli bir miktarda bankalann mesul olması gerekir" dedi. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkam Sakıp Sabancı, "Protesto edilen senet degerlerindeki artış, ekonominin gidişi bakımından önemli bir göstergedir" derken, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Bankacılık Enstitüsü Başcanı Prof. Akın llkin de, piyasadaki para darlığını önlemek için, senet ve çeke olan itibarın iade edilmesi gerektiğini öne sürdü. Tüccar ve Sanayiciler Derneği Genel Sekreteri Hurşit Şahsuvar, karşılıksız çek sorununun nedenlerini şöyle açıkladı: rak ekonomideki değişiklikleri anlamak imkfinsızdır. Protesto edilen senet değerieri bir yandan enflasyonun etkisi, diğer yandan ödeme alışkanlıklannın kötülemesi ve ödeme sıkıntılan nedeniyle arttı. Ekonomideki güçlükler nedeniyle uzun zamandır sözü edilen finansman darboğazının da etkisiyle iş alemindeki ödemelerin zamanında yapılmadığı bir gerçektir. ödemedeki güçlüklerin protesto edilen senet ve karşılıksız çıkan çek sayısı ve değerinin artmasma yol açması normaldir. Ekonominin işlemesi normallendiğinde protesto edilen senet sorununun da boyutlan küçülecektir." t.Ü. İktisat Fakültesi öğretim Uyesi Prof. Akın llkin ise 1980'den beri uygulanan istikrar politikasının talep enflasyonunu önleyici olduğunu ve eskiye oranla talepte bir daralma meydana geldiğini belirtti. Prof. llkin şöyle devam etti: "Bu nedenle bir finansman "Bu yıl protesto edilen senet sorunu ortaya çıkmıştır. Bu, sedeğerinin 300 milyar liraya ulaş netlerin protesto edilmesine ve ması sorunun ciddiyetini açığa ceklerin karşılıksız çıkmasına yol çıkanyor. Bunun nedenleri enf açmıştır. Bu noktada kısır dönlasyon, ihracatçılann ümit edi gü başlamış ve çeke olan itimat len neticeyi alamamaları, çeşitli sarsıldığından mübadelelerde kesimlerin Ureticiye zamanında para daha çok kullanılmaya başödeme yapmamaları ve en İamıştır. Sonuç olarak da, fiönemlisi de inşaat sektöriinün nansman sorunu iyice artmıştır. durma noktasına gelmesidir. Kanımca, piyasadaki para Şu önlemlerin alınması ekono darlığını önlemek için senet ve mimiz açısından yararlı olacak çeke olan itibann iade edilmesi ve sorunu çözecektir kanısında gerekmektedir." öte yandan, çeşitli kaynaklaryım: dan edinilen bilgilere göre bu yıl • İhracat şirketleri birleştiril protesto edilen senet değerleri, meli ve ehil olmayan kişi ve ku geçen yüa oranla yüzde 50'lik bir ruluşların ihracat yapmalan ön artışla 300 milyar lira civannda lenmeli, olacağı belirlendi. • Bürokratik engeller asgariye indirilerek, inşaat sektörü canlandınlmalı, • Ureticiye münıkün olduğu kadar kısa sürede ödeme yapılmalı, • Karşılıksız çıkan çekte, belirli bir miktarda bankalann mesul olması sağlanmalı ve • Merkez Bankası protestolu senet bultenlerini yalnız bankalara değil, istihbarat derneklerine de vermeli." Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı da, protestolu senet değeriyle ilgili rakamların buyuk boyutlara ulaştığını belirterek, şunları soyledi: "Protesto edilen senet degerlerindeki artış, ekonominin gidişi bakımından onemli bir göstergedir. Fakat tek başına protesto edilen senet rakamlarına baka ANKARA (Cumhuriyet Bü rosu) Haziran ayında dışsatım yüzde 3 oranında gerileyerek 406 milyon 877 bin dolar olarak gerçekleşti. Böylece ilk 6 aylık dışsatım 2 milyar 674 milyon dolara ulaştı. Bu geçen yılın ilk yarısına oranla yüzde 5.3 oranında bir artış anlamına geliyor. Türkiye'nin 1983 haziran ayı dışsatım ve dışalım bilgilerini açıklayan Devlet tstatistik Enstitüsü Başkanı Nihat Güner haziran ayında 406 milyon 877 bin dolarlık dışsatım gerçekleştirildiğini, bunun geçen yılın aynı dönemindeki 419 bin 606 bin dolarlık dışsatıma göre yüzde 3 bir azalışı ifade ettiğini söyledi. Nihat Güner, haziran ayı dışsatımında, geçen yılın aynı ayına göre, tanm ürunlerinde yüzde 16.7 azalış, madencilikte yüzde 10.8 ve sanayi ürunlerinde yüzde 2.3 oranında artış görüldüğünü ifade etti. Nihat Güner'den alınan bilgiye göre, haziran ayı dışalımı da 724 milyon 526 bin dolar olarak gerçekleşti.Geçen yıhn aynı ayındaki 734 milyon 666 bin dolarlık dışalım ile karşılaştınldığında yuzde 1.4 oranında bir azalış görüldü. Böylece 1982 yılı haziran ayı verilerine göre dışsatımın dışalımı karşılama oranı yüzde 57.1 iken, 1983 yıhnın haziran ayında yüzde 56.2'ye düştü. 1983 yıhnın ilk altı ayında ise 4 milyar 450 milyon 351 bin dolarlık dışalım, 2 milyar, 673 milyon 911 bin dolarlık dışsatım gerçekleştirildi. Altı aylık dışalımda geçen yıla göre yüzde 5.4 altı aylık dışsatımda geçen yıla göre yüzde 5.3 artış olduğu belirlendi. KİM NE DEDİ Adnan Başer Kafaoğlu (Maliye Bakanı) Enflasyonun yüz nedeni varsa bunun başhcası para sorunudur. Bu yüzden para arzını daha disipline etmek gerekiyor. Bakanlığım kaçak paranın hangi kuruluşlar eliyle birden yükseliş kaydettiğini teker teker saptadılar. Alınacak tedbirier bu tür gereksiz harcamalan önlemek amacına yönelecek. Hüseyin Süzer (Süzer Dış Ticaret A.Ş. Murahhas Üyesi) Türkiye hayvancılık sektöründe büyüİc potansiyele sahiptir. Türkiye'nin et ithal etmek zorunda kalacağını düşünmek komik olur. Ancak, koşullar değişmedikçe, et ihraç etmekten vazgeçilmesi ciddi olarak düşünülecek bir konudur. Ali Koçman (TÜSÎAD Başkanı) Seçimlere çok az bir süre var. Yeni bir ekonomik paketin uygulanma süresi ne olacak? Sıkı para politikasının daha da sıkılaştırılacağından söz ediliyor. Şu anda darboğazda olan birçok sektördeki sıkıntı artabilir, sanayi kunıluşlan daha da zör duruma düşebilir. Nurullah Gezgin Nurullah Gezgin (İSO Yönetim Kurulu Başkanı) Ekonominin iyi yoldan çıkma eğiliminde olduğu tartışmasızdır. Hükümet ekonomik konularda duyarlılığını kaybetti. İhracat kritik bir dönemde^ bu bakımdan ^h ilgili ,olarâk alınac'al ö^le olumlu karşılartm. Ancaİ; uygulamada daha sıkı para politikası izleniyor. Para politikasının daha da sıkılaştınlması, kuşkuları artırıyor. Ömer Dinçkök (Tekstilci) Sanayi kesiminde bardağı taşırabilecek noktaya ulaşılmıştır. Bardak bir taşarsa karşımıza çıkacak enkaz, Maliye Bakanlığı'nın önünde çok uzun kuyruklar oluşturacaktır. Bahri Ersöz (Rabak Genel Müdürtt) İhracat belli bir raya oturtulmuşken yeniden başlayan elektrik kısıntıları bütün gelişmeleri durdurarak ilerisi için bağlantı ve planlama yapma olanağını ortadan kaldırdı. Esasen finansman zorluğu çeken sanayi bu defa da elektrik kısıntısı nedeniyle üretim yapamama tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Patates, buğday, şeker pancarı ve arpadan sonra yetiştirilen dördüncü urün oldu.. Türkiyede kişi başına yılda 57 kilo patates tüketiliyor Ekonomi Servisi Türk Sanayicileri ve Işadamları Derneği TÜStAD'ın ayhk yayını " G ö rüş" dergisinde yer alan bir yazıya göre Türkiye'de yılda kişi başına ortalama 57 kilo patates tüketiliyor. 1981'de yıllık üretiminin 3 milyon tona yükseldiği patatesin; buğday (17 milyon ton), şeker pancarı (11 milyon ton) ve arpadan (5.3 milyon ton) sonra ülkemizde en çok yetiştirilen dördüncü Urün olduğuna işaret edilen yazıda, son yıllarda hektar başına verimin artmasına paralel olarak patates üretiminde de hızlı artış görüldüğü belirtiliyor. Nitekim son 20 yılda patates üretim miktarı ve üretim alanı karşılaştınldığında, üretim alanında önemli bir artış olmamasına karşın üretim miktarında yüzde 100'ü aşkın artış olduğu dikkati çekivor. Dünyanın en büyük patates ihracatçısı ülkelerinin Avrupa ülkeleri olduğu belirtilen yazıda, Türk patateslerinin ithalatçı ülkeler tarafından neden tercih edilmediği ise şu noktalarda toplanıyor. • İthalatçı ülkelerin aradığı patates türlerinin ülkemizde fazlaca üretilememesi. • Türk patateslerinin Avrupa pazarlarında hastahkh olarak tanımlanması. • tç piyasada fiyatların yükselmesi. Dünyada en fazla patatesi Sovyetler Birliği üretiyor. Sovyetler'in yıllık patates üretimi 67 milyon ton. Ama verim çok düşük (bizimkinin yarısı kadar). Hektar başına verimin en yüksek olduğu ülke Hollanda. Hollanda'da bir hektar alandan 36.256 kilo patates alınıyor. Patates Üretimi Yıllaı 1960 1970 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 Verim Üretim Üretim Miktarı Alanı (Kg/ bin Hektar) (bin ton) hektar 8.7S0 1.400 160 12.355 1.915 155 179 13.911 2.490 15.323 2.850 187 15.556 180 2.800 15.278 2.750 180 16.982 169 2.870 18.738 3.000 176 16.393 3.000 183 Kişi Yurtiçi başına Toplam Tukelim Talep (Kg/ (Ton) Kişi) 2.120.138 52.5 59.5 2.439.853 2.402.378 57.3 55.4 2.376.385 2.485.551 56.7 63.5 2.872.285 Patates Tüketimi Yıllar 1975 1976 1977 1978 1979 1980 Tuketime Arıedilen Toplam Patates (Ton) 2.151.500 2.471.500 2.430.000 2.385.000 2.498.500 2.882.000 ANKARA (THA) Türkiye bu yılın ilk 7 aylık döneminde 7 milyon 866 bin ton ham petrol satın aldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, satın alınan ham petrol karşılığında 1 milyar 764 milyon dolar ödeme yaptık. Yerli üretim ise yine bu dönemde 1.3 milyon ton olarak gerçekleşti. Edinilen bilgiye göre, aynı dönemde 568 bin ton tutarında nafta, benzin ve az miktarda fueloil dışsatımı yapıldı. Bu dışsatımdan elde edilen gelir de 151 milyon dolar oldu. Yetkililer, yine aynı dönem içinde LPG, motorin, süper benzin kükürtsüz fueloil ve az miktarda da ara mahsül fueloilden oluşan 603 bin ton tutarında dışalım gerçekleştirildiğini söylediler. Söz konusu dışalım karşılığında da 138 milyon dolar ödendi. Ham petrol dışalımı 1.8 milyar dolara ulaştı Ali Koçman NELER OLDU? IMF heyeti erken geldi Türkiye ile IMF arasında "Stand by" anlaşması uyarınca eylülde yapılması gereken "ekonomiyi değerlendirme toplantısı" gelişmelerin olumsuzluğu nedeniyle erkene alındı ve bir IMF heyeti çarşamba günü Türkiye'ye geldi. IMF heyeti önce son ekonomik duruma ilişkin verileri inceledi. Heyet pazartesi gününden itibaren oîumsuz görünümun giderilmesine yönelik politika önerilerini gündeme getirecek. Görüşmelerden sonra yeni bir istikrar programının yürürlüğe konulacağı öne sürülüyor. Parasal genişlemede tehlike çanları Ağustos ayının ilk haftasında piyasaya sürulen 77 milyar lirayla 638 milyar liraya ulaşan emisyon hacmi, geçen hafta 8 milyar lira daraltıldı ve 630 milyara indirildi. Piyasadaki para miktarının biraz azaltılmasına karşın, mevcut.parasal göstergeler IMF limitlerinin üzerinde bulunuyor. Açıklanan fiyat endekslerı yüzde 20'lik enflasyon hedefinin tutturulamayacağına ilişkin kuşkuları doğruluyor. İstanbul Ticaret Odası'mn yayınladığı toptan eşya fiyatları endeksi temmuzda yüzde 1.7 oranında yükseldi ve böylece yedi aylık artış Geçen haftanın gündeminde değişik ürünlere zam vardı. Başta Nestle, Alga ve Ülker olmak üzere çikolata firmaları çikolata ve kakao fiyatlarını yüzde 2530 oranında artırdılar. Tariş kolonya, deterjan, margarin ve Transtürk operasyonu nihayet sonuçlandı ve Maliyenin ilk önerisine karşı çıkan 4 bankayla da ilke anlaşmasına varıldı. Alacaklı 12 bankanın imzalaması beklenen yeni protokol önerisi uyannca bankalar, Maliye Bakanlığı'nın ilk önerisinde yer alan 3.4 milyar liralık taze parayı ödemeIMF limitlerine göre, piyasadaki para miktarının 520 milyar lira dolayında seyretmesi gerekiyor. Merkez Bankası yetkilileri, para musluklannın kısılması için gereken çabanın gösterildiğini, ancak IMF limitlerine inilebilmesinin "çok güç" olduğunu belirtiyorlar. yüzde 17'ye ulaştı. Toptan fıyatlarda son 12 aylık artış ise yuzde 27.4'u buluyor. Devlet Istatistik Enstitüsü'ne göre Türkiye genelinde perakende fiyat artışı ilk 7 ayda yüzde 14 oranında gerçekleşti. Son 12 aylık artış ise yüzde 29.6 düzeyinde. sirkeye yüzde 48 arasında değişen oranlarda zam yaptı. AEG de buzdolabı fiyatlannı artırdığını açıkladı. Firmalar, maliyetlerdeki artış nedeniyle ürünlerine zam yapmak zorunda kaldıklarını belirttiler. yecekler. Bankalar yine Transtürk'ün Menkul Kıymetler Tanzim Fonu'ndan kullandığı 8.7 milyar liralık krediyi üstlenmeyecekler. Ayrıca borç ödeme süresi 6 yıla indirildi ve ödemesiz dönem 2 yıl olarak saptandı. Transtürk borçlan için yüzde 30 oranında faiz odeyecek. Kapanan şirket sayısmda düşüş var Yedi ayhk toptan fiyat artışu Yüzde 17 Dünya Bankası artık sektör kredisi verecek ANKARA (THA) Dünya Bankası'nın 1984 yılında kredi politikasında değişikliğe gideceği, proje ve program kredilerini destekleyen kredi politikası yerine, "dar boğazdaki" sektörü destekleyecek kredi politikası uygulayacağı ve ilk aşamada 800 milyon dolarlık bir olanak yaratacağı öğrenildi. Konuya ilişkin olarak Dünya Bankası'ndan Maliye Bakanlığı'na gelen yazıda, 1984 Yılından itibaren Türkiye'ye "proje ve program" kredisi acılmayacağı ve yeni bir tür kredi kullanımına geçileceğine bildirildi. Banka'dan gelen yazıda, desteklemenin sektör bazında yapılacağı da belirtilerek, bu konuda gerekli çalışmalara geçilmesi istendi. Sektör bazında yapılacak kredi yardımı için, Türkiye'nin genel bir yatırım envanterinin çıkartılacağı, ait yapıdan ağır sanayi yatırımlarına kadar gerekli yatırımların belirleneceği ve Dünya Bankası'nın hangi sektörlere öncelik vererek kredi desteğinde bulunacağım belirleyeceği kaydedildi. Dünya Bankası'nın sektör bazında vereceği kredinin daha önceki proje ve program kredilerinde olduğu gibi, "dar boyutlu" olmayacağı ve temin edilen kredinin yatırımdan dışalıma kadar gerekli görülen sahalarda kullanılabileceği belirtildi. Dünya Bankası'nın 1984 yılından itibaren Türkiye'ye açmayı planladığı sektör kredisinin en az 800 mîlyon dolar olacağı bildirildi. Bu arada, bankanın 1983 yılı için Türkiye'ye, 300 milyon dolar "yapısal uyum kredisi" kullandıracağı bildirildi. Bu kredi doğrudan Türkiye'nin ithalat gereksinmesinde kullanılacak. Ancak kullanım 'silah alımlanna' yöneltilmeyecek. DPT: İşsiz myisı işsizlik sigortasına engel oluyor ANKARA, (UBA) Devlet Planlama Teşkilâtı, Türkiye'de işsizlik sigortası tesis edilmesi için geçmiş yıllarda zaman zaman çalışmalar yapıldığını, ancak, işsiz sayısının milyonlara ulaşması nedeniyle bu konuda ilerleme kaydedilemediğini belirtti. Devlet Planlama Teşkilâtı Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel Ihtisas Komisyonlan'nda hazırlanan bir raporda, konuyla ilgili olarak şöyle dendi: Yaygın işsizlik ve işsizlerin sayısının milyonlara baliğ olması bu sigorta kolunun kurulmasını önleyen başlıca sebep olmuştur. Ancak istihdam artıncı tedbirier yanında bu sigorta dalının tesisi hususunda da ciddi çalışmalar yapıjması gerekmektedir. Ülkemizde işsizlik sigortasının bazı sanayi dallarından başlanmak suretiyle uygulamaya konulması hususunda zaman zaman çalışmalar yapdmıstır. ANKARA (THA) Fesih ve tasfiye edilen şirketlerin sayısı, 1982 yıhnın ilk 7 aylık döneminde 1799 iken, bu sayı 1983'un aynı döneminde 1357'ye düştü. Türkiye Odalar Birliği'nden alınan bilgiye göre, 1983'ün ilk 7 ayında, 1982 yıhnın aynı dönemine göre fesih ve tasfiye edilen kollektif ve komandit şirketlerde düşüş, limited ve anonim şirketlerde ise artış görüldü. Geçen yılın ilk 7 aylık döneminde kollektif şirketlerden 1597, komandit şirkelerden 159, limited şirketlerden 41 ve anouim şirketlerden de 2 tanesi fesih ve tasfiye oldu. 1983 yıhnın aynı döneminde ise 1117 kollektif, 132 komandit, 43 limited ve 5 de anonim şirket fesih ve tasfiye edildi. Öte yandan, 1982'nin ilk 7 ayında fesih ve tasfiye edilen kooperatif yokken, 1983'ün aynı döneminde 14 kooperatif fesih ve tasfiye edildi. Zam gündemi kaharıktı Transtürk operasyonu sonuçlandı