Katalog

YOL KESâN IRMAK H.V.Velidedeoğlu Çagdaş Yayınları Türk Ocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu tstanbul, 350 Lira. 60. Yıl Sayı: 21108 m h u r iyet Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 2 Haziran 1983 Perşembe Türkçeleştiren: H.V. Velidedeoğlu Atatürk'ün Söy'ev'ını3 cilt ile tamamlayın Çağdaş Yayınları Türkocağı Cad 39/41 Cağatoğlu ISTANBUL 300 Lıra BELGELER Evren: Gerekirse seçimleri ertelerîz 16 eski siyasi TBMMBaşkanlık Divanı oluşana dek Çanakkale'de kalacak 44 Sert tedbirler almak } mecburiyetinde kaldık. Huzur ve güven için her türlü tedbiri almakta kararlıyız. Bizi daha sert tedbirler almak zorunda bırakmasınlar. ^ Faruk BİLDİRİCİ 16 eski siyasetçinin TBMM Başkanlık Divanı oluşuncaya kadar Çanakkale'de ikamete me raur edilmelen karannı açıklar ken sdyle dedi «Umit ederiz Jü. Çanakkale'den karşıda 1. Cihan Harbi'nde Atatürk'ün komutasında gerçek leştirümis Çanakkale mulmrebe lerinin o sahalanıu seyrederler ve Atatürk'ün nıhn, onlann kaJplerini biraz olsun beiki aydınlatabiIİTJ» Evren Anıt Alanı'ndaki konuş 44 Partinin başına bir ] emekli Orgeneral getirdiler. Bundan daha haince bir oyun düşünebilir misiniz? Bu oyunu oynayan zat Türkiye'yi tapulu arazısi kabul ediyor. munaralı bildiriden ve radyo • TV'de yaptığı konuşmalardan bazı bölümlen de tekrar etti. 12 Eylül'den sonra siyasi partilerin kapatılmadığuu, ancak, bazı gizll faaliyetlerde bulunulduğunun saptanması üzerine 15 ekim 1961'de siyasi partilerin kapatılmasına karar verildigini anlatan Evrejı, daha sonra BUyük Turkiye Partisi'nin kapatıl masına ve daha önee yaptıgı Çankın konusmasına değinerek şunlan söyledl: ÇORUM Cumhurbaşkanı Kenan Evren. Büyük Türkıye Partisi'nin kapatılması ve siyasi partiler konusunda bazı önlemleri içeren 79 sayılı MGK karannın nedenlerini açıkladı, «Sert tedbirler almak mecburiyeUnde kaldık. MGK miUetin huzur ve güveni için her türlü tedbiri almakta kararlıdır. Gerekirse, seçimler de ilan edilen tarihten sonraya bırakılabiltr» dedi 16 eski sıyasetçinin, seçimler yapılıp TBMM Başkanlık Divanı oluşuncaya kadar, Çanakkale'de ıkamete mecbur tutulacaklarını bildirdi Evren, BTP'nin eski bir sıyasi partinin gövde gösterisi seklinde sahneye çıkarılması yüzünden kapatıldığını, geride kalan ya da kurulacak olan partilerin de bu tutumda olması ha linde aynı tedbırlerin çekinme den uygulanacağını bildirdi. BTP'nin başına emekli bir orgeneralin getirilmesini «hainane bir oyun» olarak nıteledi, «Bu askcr arkadaşunıza böyle bl r oyuna alet olmamasını söytememize rağmen onu alıkoymak tnümkün olamadı» diye konuştu. Eskilerle yeniden yola Çikmak ıstemedıklerinı, belirten Evren, «Gönlünde intlkam ateşi yanmayan, içi vatana hizmet as ktyla dolu ve bundan başka bir vey <tfişfinmeren Uşilerle yola eOonak istedlklerinl» söyledi zarası içler acısıydı. tnızı tazelemek bakımmdan çeşltli konuşmalarunda değindiğim konulardan Siyasl PartUer Kammu'nda igaret ettiğbn husasUra bir defa daha defcineceğim» dedi. «Karanhk ve korknnç günlerin geçirOdigi mllletçe bir çıkag yolunun beklendlği bir zamanda 27 arahk 1979'da kendislnin ve Knvvet Komutanı ve JandBrma Genel Komutanı arkadaşUnyla btrlikte sunamn Cumhur 44 Biz o partinin adının nereden geldiğini biliyoruz. Amblem olarak evvela arıyı seçtiler. An, eski o parti başkanmın mezun olduğu üniyersitenin amblemidir. Amblemlerini el yaptılar. Seçime gittiği zaman vatandaş mühürü aiacak evet yerine basacak ya, mühür demirden yapılmış. Demiri ele bas, demir el olsun. Onun için bu işareti seçtiler. Bizi saf mı zannediyorlar. % % baskanı'na hir nyan mektubu verdiklerinlı bıldiren Evren, bu uyan mektubundan bazı bölum ler okudu. «tstedik ki, ülke ySnetimine el atanayatan. Blr keı daha uyanlarda bulunalnn. Bel ki faydası olur, dedik. Biz bu mektubu bütfin partilere uyan olaun diye Cumhurbaşkanı'na •enmştik. Fakat gördflfünfiz fibi hiçbir fayda sattomadı.» dedi. Cumhurbaskanı, 1 Eylül 2 1960'de MGKnin yayınladıgı 1 «Bo ikazdan Anlamazlar, çfinkü onlann anla yacaklan dilden söylenmemişti. AtaUrutuz anlayanlar için sivrisinek sax, anlamayao İçin davul zurna az demlslerdlr. Bu kadar açık ikazlanmıza raf• men, anlamayınca. dfin ne«redllen MGK karan De o glbUere de yeni bir sryaaî parti kuracnau ve hangi kademede olursa olsun yöoeticiai olamayacaklan ve bir partinin adayı ya da mftütakU olarak milletveklU se EMEKÜ ORGENERAL DE ALET EDtLDI Cumhurbaskam Evren'm, Çorum'da yaptığfkoluşma yurttaslann aUosUnyls nk s k kesildl Evreh, MGKnin 8 on karanyla BTP'nln kapatıl nasına varan olaylan anlattL Bisans entrikaUnyla kapatılan bir slyasi partinin deraııu olduğunu lir gövde gösterisl İle sergileyenlerln, bir emeku orgenerali oyuna afct ettUüerini bildlrdi. masııun başında. «Son zatnanterda teşekkül eden glyasi partiler vasıtasıyla oynamnak istenen çirldn ovunlan gSzier önune sennek ve MGK'nın ak*ltı karar hakkında açıklama yapmak lüzumunu hissetti|tel» bil dırdı. 12 EylUl 1980'den önce Çorum"un, 54 yurttaşın ölümUne, 450 ev ve işyerinin yıkümasıyla sonuçlanan olaylar yaşadığını belirterek, «3 aene evvel yine buefinlerde Çorum'a geldlğimlz «"«II Çorunı'un man çilemeyecekleri ifade olnnmaktadır. Bu gibi yasaklann içerisinde dofru dürüst olaolan var dır diyerek, çirldn hareketlere kanşanayanlan vardır diyerek, bu gibi hareketlere kanjmayan lan yine de iyi niyetln netfeeai olarak kurunun yanmda yafm da yanmaması için bdyieleria parti kurucusu veya yöneödri veya milletvekil adayı olabibnesini Kongey'in yazdı iznine baj ladık. Bu istisnayı da Ketirmeyebilir dik. Kurunun yanmda yOşda y.~.naın diyebilirdik. Ama bunu yapmadık. Biz bugüna kadar ol duğu gibi bugün de insaflı davranıyor, blr haksızlık yapmama ya büyük dlkkat gösterlyoruı.» Evren. daha önce kurulan partinin başında da bir emekli orgeneralin bulundugunu hatırlatarak, «Bundan daha halnane bir oyun siı düşünebilir misiniz?» dedi. Evren, makam ugru na herşeyi yapabilen bu ki^iler den birinin «Ben tapulu arazime geoekondu kondurtmam» dediginı anımsatarak şunlara değindi: «Bu tehlikeli oyunu oynayan sat bütün Tttrkiye'yi kendinin tapulu arasiai kabul ediyor. Y* ni bu filke yabm ona aittir, aıtt cak kurduracafı bir parti meşrudur di|erlerl Kecekondndnr. tsmini dahi eski bir parti Bderinln afzından düşürmedlfi bir deyimden alan Büyük Türkiye Partisi eski bir siyasi partinin mensuplarmdan, akrabatanndan, kardeşlerinden bu ySnettme karsı k&ak&nlerden kalpleri intikam ateşryte yanıp tntman kişilerden ohı«mus ve festaedilen bir siyasi partinin devami nlteUginde KÖruldufünden kap» tılmamna karar verOmiş, bu tehlikeli oyunu tezgâhlayanlarm etebasılanyU yine evvelce kap» tdmış bir slyasi partinin devamı nlteUünde siyaai partOerm <Arka*a Sa. 11, S4. 2 de) Kuvvet konusunda görüş değisîkliğiyok layülken, NATO Savunma Bakanları toplantısında Türkiye'nin tutumunu vurguladı VBD Savunma Bakanı Weinberger ile göruşen Bayülken, ABD yardunlannın bir milyar dolara ;ıkanlmasını istedi... Sedat ERGİN BRÜKSEL NATO Savunma 3akanlan'nın dün başlayan baıar dönemi toplantılannda, sahası dışına dönük hazırlıklara ilişkin körfez stratejisi yeniden gündeme gelirken, MİUi Savunma Bakanı tlmit Haluk Bayülken bir konuşma yaparak Türkiye'nin bu konudaki görüşlerinde «berhan & blr ıh»giy<irW% otanadıfmı» vurguladı. Dunku toplaaUda ittifak sahası dışına yönelecek tehdide ikarşüık vermek üzere NATO içjnde yürütülen planlama çalışmalan da gözden geçirıldı. Askerl komitede hazurlanan Çe vik Kuvvet'in (Rapıd deployment force) NATO içinde gerektırdıgi düzenlemelere Uişkin «ara rapor» Savunma Bakanlan'nın âikkatlne sunuldu. ABD Savunma Bakanlıgı kay naklan «Güney Batı Asya'nın NATCyya etkisl» başhklı asü ra porun henüz tamamlanmadıgını ve bu yaz ortalannda s o nuçlandırüacağını belirtirken, ABD Savunma Bakanı Caspar Welnberger'ın NATO bölgesı dı şı alanlara yönelecek tehditlere karşüık verilmesi konusunrtalri Sobbi, Türk ve Rum temsiicilerle goruştu BM, Kıbris'ta çok güç bir duruıııla karşı karşıya İzzet Rıza YALJN LEFKOSE Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Perez de CueUar'ın Kıbns özel temsilci sı Hupo Gobbi, Kıbns'ta, ikl ta rafı toplumlararası görüstne masası başına getirme yönundeki Uk temaslanna başladı. Dün Rum görüşmeci Andreas MavTommatis ve Türk görüşme ci Ümlt Onanla göruşen Gobbi, «BM Genel sekerteri'nden taraf lara gethdiği tek mesajm, Ud tarafın dlyaloga baalamalannı teşTik etme yönünde oldufunu» söyledi. De Cuellar'dan yazüı herhan gi bir mesaj getirmediğini söy leyen Gobbi, «Sa anda çok güç bir durumla karşı karşıya bn1 lunduğunu. çtinkü Ada'daki atmosferin sürekli olarak geüsmekte oldufunu» belirtti «Türk taraf ının başvuracağı bir (Arkası Ss. 11, Sü. 4 de) yş nı bildirdi. Isminin açıklanmasını istemeyen bir Pentagon yetkilisi «fenelde bu kono artık Avrapalılarca iyi anlaşılmıştır. Ortaya çıkan anlayıştan ABD tarafı olarak memnunuz» dedi. Konu dün NATO Savunma Bakanlan arasında tartısılırken Haluk Bayülken de söz aldı ve Turkıye'nin daha önce "ifade ettigi görüşlerini koruduğunu bildirdi Bayülken bu söz lfri Ue «NATO üyesi üikelerin NATO bölgesi dışında izleyecek leri politikalann kendi ulusal kararlanna dayanacağı» ve bu konuda «ittifak içerisinde tam bir ş£kilde ^^lym1^01* yapıl* ması gerefine» atıfta bulundu. Savunma Bakanları toplantası bugun sona erdiğınde yayım lanacak olan bildiride, Nato bolgesi dışındaki alanlara yönelen tehdid konusuna da yer verilmesi ve çevik kuvvet'e iliş kin olarak daha önce açıklanzmş görüşlerin yinelenmesi bekleniyor. NATO Savunma Bakanlan toplantısında körfez stratejisinin yanısıra, bu yü içinde Avrupa'ya yerleştirilecek orta rnpn^ın füzeler ve ABD'nin ye ni geliştirdlği silah teknolojito ri gündemin ağırlıku konulan olarak ortaya çıktüar. Yunanis tan Başbakanı ve Savunma Bakanı Andreas Papandren, bahar dönsmi toplantılanna katü mazken, Yunanistan'ı NATO'da ki daimi temsUcisi Stelyos Vas silikos temsU etü. DUnkU top lanbda geçen aralık ayında ol duğu gibi bir TürkYunan tar tışması çıkmadı. NATO Savunma Bakanlan, dün aynca «Bakanlar direkttf (Arkası S». 11, Sü. 6 da) Kapatılan partilerin yasaklamaya giren il ve îlçe başkanları 7. sayfada # Zorunlu ikamete tabi tutulan 16 eski siyasetçinin bugün saat 18'e kadar Çanakkale'de olması gerekiyor. MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp, Büyükelçi Kâmran İnan ilebirgörüşme yaptı. Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp Ege'de örgütlenme çalışmalarını sürdürüyor. ANA. P. Izmir'de il binasının açılışına hazırlanıyor. 7. Sayfada TSDP, program taslağını bugün görüşmeye başlıyor Kurucu üye olarak görev aiacak olan 4 sendıkacı dün sendıkalanndan ve Türktg yönetim hurulundan ıstifa ettiler ANKARA (Cumhuriyet Büro su) Turkiye Sosyal Demokrasi Partisi'nin program tasla ğının bugün kesinleşmesi bek lenirken, parti ilktlerinin beür (Arkan Sa. U, Sü. 2 de) # Çevre kirliliğine karşı lOyılda 660 milyar yatırım yapılacak DM'de dün görüşülmeye başlanan Çevre Ya. sa îasansı'nın 16 maddesi kabul edildi İZMİB (Cumhuriyet Bürosu) Imar ve Iskan Ba kanı Ahmet Samsunlu TUr kiye'de hızlı ^entleşmenin çeşltli çevre sorunlanna yol açtıgını belirterek «çevre kirlenmeslnln önlenebilmesi için öncelikle Uk 10 yü içinde içme suyu ve hıfzısıh ha konulannda 660 milyar lira yatırım yapüması benimsenmiştir» dedi. Samsun'lu dün Izmir'de başlayan II. ulusal çevre mü hendisliği sempozyumunda yaptığı konuşmada sanayi tesislerinin yol açtığı kirlen meye değinerek/lunları söy ledi'. «Halen ülkemiz sahilleri, özelllkle Güney E«e ve Akdeniz sahillerimiz Avrupa'daki çeşitli kuruluşlarca ve çeşitli seyahat şirketlerince klrlenmemiş sahiller otarak kabul edilmektedir, bu ülke mlz açısından büyük şanstın # # TSDP'nin aıııblenıi belli oldu Zeytindah fvgurlü amblem lUuslararası grafiker Mengü Ertel tarahndan hazırlandı tstanbul Haber Servisi Erdal tnönü'nün onderliğinde kuruluş çalışmalan sürdurü len Turkiye Sosyal Demokrasi Partisi'nin amblemi belli oldu. Uluslararası grafik sanatçısı (Arkası Sa. U, Sü. 5 de) # 20. Yüzyılın Haçlı Seferi: Ermeni Terörü Irak'ın kuzeyindeki olayları izlîyoruz LEFKOŞE (AP) Iran' ın resml haber ajansı tRNA'ya göre, tran Başbakanı Hüseyln Musavl, Irak'ın kuzey sınınndaki gellşmele ri dikkatle izlediklerinl söy ledl. tran Başbakanı'nın bu sözlerl Ue Türk birlttlerlnln bölgede bazı silahü gruplara karşı gerçekleştlrdiği operasyonu kastettiği »nlnınlın/t* Iran Başbakanı AAusavi: İkiz kardeşler: Siya. nizm ve Ermeni milli. yetçiliği Cengiz ÇANDAR'ın yazı dizisi 12. Sayfada Bu arada Çevre Yasa Ta sarısının DM.de gorüşülme sine dün başlandı. Tasarının tümü üzerinde konuşan Istanbul üyesi Muhsin Zekal Bayer yapılan araştırmalar sırasında Haliç'ten alman bir bardak suda Insanı öldürecek kadar zehir Jçıktiğmı bildirdi. Bayer, Marmara denlzi kıyısındaki 19 sanayi kuruluşunun de Musavl IRNA ajansma nfzl 2 milyon Insanm kirle yaptığı açıklamada sözlerltebüeceği düzeyde kirlettlği ni şöyle sürdurdü: «Sadnl ifade ettl. Avnıpa'nın çe dam Hüseyln rejimlnin Kn zey Irak'ta aşafı ynkan hlç şltll ülkelerlnde çevreyi kir letenlere 10 yıla kadar ha*>lr bttkttmranutı ofanadıtı söylenebilir. Eskiden oldu plscezası verlldiğlni vurgu faı gibi şlmdi de tran tslam layan Bayer, tasarının blr Cumhuriyetl, Kozey Irak'an önce yasalaşmasını Iste takl olaylan dikkatle 1dedl. öncelikle ele alınan tasa mektedir.» ruun dün 16 maddesi görü İran da 2 hafta kadar lnsutere'de Sosyal Demokrat ve IiberaOer ataja kalktı. Ufanda'da kataam: Ud ölu. 3. Sayfada Çiğdem Talu duygunun adeta kendlsiydl. 4. Sayfada Kömürflyatlannayüıde 1524 oranında zam yapüdı. Sanayidler elektrlk ta sarrnfn istemiyor. 9 Sayfaaa WashlnffUm Ttanes: Turkler, Ermeni vayapmıyof • • Haziran aymda yapılacak 6 smava yaklsşık 350 bta aday kablacaL • MFSP davası karannın gerekçcsi açıklandı. 12. Sayfada Ozal'm Yanıtı... Anavatan Partisl Genel Başkanı Turgut Özal, malvarugını konu alan yazımıza blr yamt gönderdi. Mektubu, olduğu gibi aktarıyoruz: «Sayın Mumcu, 28 mayıs tarihll yazınızı ilgiyle okodam. Parti liderlerlnin mal beyanı konosonu enteresan bir uslupla işlemlşsinlz. TUrklye'de bu konulann artık açıklıkla Işlenmesl memnunlyet verlcidlr. Eter Turkiye «ygi'k'ı bir demokrasiye jeçmeyl analnyorsa demokrasi de çok mesafe aimış ülkeierde olduğu gibi politikada açıkhk gltgide artacaktır. Zaten 24 Ocak kararlanyla başlatılan serbest rekabet sistemine geçiş tanuunlandifi zaman fiklr ve düşünce hürri(Arkası Sa. 11, Sü. 5 de) Özal: 24 Ocak kararları demokrasi içinde de uygulanabilir Prof. si 30 ğmin ni bir Ahat: Turkiye ekonomi yıllık büyume dinami kırılması pahasına yeâengeye havuftu Ekonomi Servisi Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut özal, «Bugfin ekonomide ban sıkmtılar vars» bunun gerisü» de 24 Ocakta getiriten esaslarm (Arkası Sa. 11. Sü. 1 de)