Katalog

19 MAYIS 1983 DIŞ HABERLER Cumhuriyet 3 Sovyetler, ABD ile tahıl için görüşme yapmayı kabul etti WASHİNGTON (a*.) Sovyetler Birliğl'nin, ABD' nin uzun vadeli yeni bir ta hıl anlaşması İçin görüşme meler yapılması önerlsinl kabul ettiği açıklandı. Blrleşlk Amerika Tanm Bakanı John Bîock yaptığı açıklamada, Sovyetler'in gö rüşme masasma oturma isteğinin, ABD Başkanı Ronald Reagan'm mesajmın dikkate ahndığını gösterdiğini ifade ettt. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Lyng de Moskova'nm yanıtmı, önceki gün Washington'dakl Sovyet Büyükelçlsl Anatole Dobrinsky aracıhğıyla ilettiğinl söy ledl. ABD Başkanı Ronald Reagan 22 nlsanda Sovyetler'le imzalanacak yeni bir tahıl anlaşmasınm, ABD* nin tahıl politikasına uygun olacağını belirterek bu yönde önerlde bulunmuştu. Polonya'da sıkıyönetimin llan edilmeslnden bu yana ABD, Sovyetler Birliği'yle aralarındaki tahıl anlaşması görüşmelerini askıya almıştı. Reagan: Ortadoğu'da barıs sağlamak için Sovyetler Birliği'ne gerek yok ABD Başkanı, Israil'e F16 ambargosundan vazgeçildiğini bildirdi WASHtNGTON Başkan Ronald Reagan basm toplantılarından 17'sinl önceki akşam Beyaz Saray' da düzenledl. Stratejlk silahlann sınırlandırılması konusunda Sov yetler Birliğl'nin Salt2 anlaşmasmda yer alan llkeleri çiğnediğini kaydeden Başkan, anlaşmanın Amerlkan senatosunca onay gör mediğlni hatırlattıktan son ra buna karşın Salt 2 anlaşmasında yer alan hükümlere uymak için tarafların birbirlerine söz verdik lerinl belirtti. ABD'nin bu anlaşmanın bozulmuş olma sından kuşku duyduğunu, fakat bunu kanıtlayacak bllgi ve belgelere sahip olmadığım söyleyen Reagan, Amerikalı uzmanlara göre, Sovyetler Birliği'nin geçen sonbaharda kıtalararası füze denemlerinden üçünü başarıyla gerçekleştlrdiğlni ayrıca, Salt 2 anlaşmalarında bu türden bir tek denemeye bile asla yer verilmemiş olduğunu bildirdi. Başkan Reagan, sözü Orta Doğu sorununa getirdikten sonra. Sovyetler Birliği'nin bu bölgeyle ilgili barış görüşmelerinde yer almasma gerek görmedlklerinl ve Sovyetler'e, bu görüşmelerde hiçbir lş düşmeyeceğinl kaydettl. Suriye'nin Lübnan'dakl blrliklerini geri çekeceğine inandığını da söyleyen Baş kan, daha önce Suriye hükümetince yapılan açıklamalarda, tsrail'in, Lübnan' daki blrliklerini çekmesi durumunda Suriye'nin de aynı yolu izleyeceğini bildirdiğini, kaydetti. Başkan Reagan Orta Doğu sorunuyla ilgili açıklamalarma devamla Lübnan'ı işgall sırasmda îsrail İçin uygulanması düşünülen am bargonun kaldınlabileceğinl ve bunun İçin Îsrail askerlerinin Lübnan'dan çekllmesinin beklendiğinl duyur du. Bilindigl gibi, ABD, Lübnan'ı işgall sırasında Is rall'e vermeyl vaadettlğl «F 16» avcı bombardıman uçaklarının sevkiyatını dur durmaktan sözetmişti. Bu açıklamanın sembolik bir uyarıdan öteye bir şey ifade etmeyeceği, çünkü uçak larla ilgili ilk sevkiyatın 1985 yılında başlayacağı anlaşılmıştl. Îsrail, Birleşik Amerika'dan 2,7 milyar dolar karşılığmda «F 16» tipi 75 adet avcı bombardıman uça ğı satın alma konusunda bağlantı yapmıştı. Başkan Reagan, yöneltilen bir soru üzerine, Lübnan'daki Amerikan askerlerinin bir süre daha bu ülkede kalacaklarını ve Lübnan ordusunun ülke çapında denetimi ele almasına dek bu askerlerin Lübnan hükümetine yardımcı olacaklannı söyledi. Ergun Politikada o BL I AC Sorunlar» Lübnan Çıkmazı Ubnan'dakl gelişmelerl yakından ve çok dikkatli biçimde izlemeyenler her halde şaşırabilirler. Öyle ya, bir yıldır kangrene dönüşen Lübnan bunalımı, Israil'in sonunda bu ülkeden çekilmeyi kabul etmesi ile çözümlenmek üzere görünürken, anlaşmanın imzalandığı gün Suriye hukümeti bu anlaşmayı hiç bir zaman tanımayacağım açıklıyor. Böylece açılmaya başladığı izlenimi veren gökyüzü bir anda yine kara bulutlarla doluyor. Arap saçma dönüşen durumu aydınlatmaya çalışmak için, ilgili ülkeleri tek tek ele alıp tutum ve hesaplarmı incelemek şart. Ancak, buna geçmeden sanırız, şu değerlendirmeyi yapmak yanhş olmayacaktır: FKÖ ile Ürdün arasmdaki görüş melerin kesilmesi üzerine Reagan'm barış planının öldürücü darbe yemesinin ardından, Dışlşlerl Bakanı George Shultz'un Lübnan'dan yabancı birliklerin boşaltılmasma illşkin planı da ağır bir darbe yemiştir. Diğer bir deyişle, Îsrail Lübnan anlaşmasma rağmen daha uzunca bir süre Lübnan'dan ne Suriye'nin ne de Israü'in çekilmeye nlyeti yoktur. Neden? Çünkü, Suriye, anlaşmayı tanımadığını ve blrliklerini Lübnan'dan çekmeyeceğini açıklamıştır. Îsrail ise, anlaşmaya uymak için Suriye ve FKÖ birliklerinin de Lübnan'dan çekilmelerini şart koşmuş, aksi takdirde bu ülkede kalmaya devam edeceğini belirtmiştir. Şimdi tek tek ülkelere geçelim: • önce, Îsrail bu karışıklıktan, her zamanki glbi yine en kazançlı ülke olarak çıkmıştır. Önce son zamanlarda Washington'la iyiden lyiye bozulan ilişkileri, Shultz'un bölgeyi ziyareti sırasında düzelmiş, Begin Lübnan'dan çekilme anlaşmasım lmzalayarak, Reagan'm tam desteğini yine sağlamıştır. Peki Lübnan'dan çekilmeyi kabul etmek İsrail için bir kumar değil ml ldi? Bundan sonra sıra, Reagan planma ve Batı Şeria'dan çekilmeye gelmeyecek mi idi? Hayır, çünkü Îsrail Lübnan'dan çekilmeyi, ancak, Ürdün'le, FKÖ arasındaki görüşmeler kesllip, Reagan planı sakatlandıktan sonra kabul ettl. Üstelik, Lübnan'la yapılan anlaşmayı Suriye' nin kabul etmeyeceğini Begin biliyordu. Anlaşmada Güney Lübnan'da güvenliği sağlamak îçin Lübnan Îsrail ortak timleri sağlanması ön görülüyor. Suriye'nin ise koşulsuz, tüm birliklerini Lübnan'dan çekmesi isteniyor. Lübnan'da îsrail' in saldırgan olarak, kendisinin ise Arap Birliği' nin izni ile bulunduğunu belirten Suriye bu anlaşmayı kabul edemezdi. Ve etmedi. Îsrail de, tekrar Arap saçma dönen ortamda Batı Şeria'da yeni yerleşim bölgeleri kurmak İçin bol zaman kazandı. • Suriye'nin muhalefetinln yüzeysel nedenl, anlaşmayı haksiz bulmasıdır. Ama, sanırız Şam hukümeti temelde, Reagan'm Orta Doğu barış plamnda devre dışı bırakıldığı için anlaşmayı baltalamıştır. Nitekim, ABD'nin Orta Doğu'dakl diplomatik girlşimlerinde Golan'a yer verllmemiştir. Oysa Suriye, Orta Doğu barışınm kapsamınm Golan'ı da içerecek biçimde genlşletilmesini Istemektedir. Ayrıca Israil'in önce Mısır. sonra da Lübnan'la anlaşma imzalaması Suriye' yi kaygılandırmıştır. Yarm, sıra Israil Ürdün yakıdlaşmasına gelirse, Hafız Esat bölgede tehlikeli bir yalnızhğa gömülecektir. Ve son olarak, Suriye'nin Lübnan üzerinde tarihsel lddialannı da unutmamak gerek. • Lübnan îsrail anlaşmasınm baltalanması bölgede bir «Pax Americana»nm kurulmasım lstemeyen Sovyetler Birliği'nin kuşkusuz Işine gelmektedir. Moskova, Suriye'yi destekleyerek ABD'ye «ben de vanm» demektedir. • ABD, talihsiz Lübnan'la birlikte şimdilik bu işten en zararlı çıkan ülke olmuştur. Reagan planmdan sonra, Shultz planı da ağır darbe yemiş, Başkan Reagan kendisine Arap'lann gözünde prestij kazandıracak başarıyı son anda elinden kaçırmıştır. Dışişleri Bakanı George Shultz İse, Hafız Esat'm görüşünü kesinlikle öğrenmeden lyimser açıklamalar yapmakla, pek iyl not (Arkası 11. Sayfada) I Ronald Reagan: Israil'le ABD arasındakl buzlar çözüldü. Suriye, Habib 7e görüsmeyi kabuletmedi WASHİNGTON. (Ajanslar) Suriye'nin İsraıl Lübnan anlaşmasını reddetmosi ile bölgede durumun yenıden kızışması üzerine ABD Dışişleri Bakanlıgı Reagan'm özel danışmanı Philip Habib 'in yine Ortadoğu'ya göndcrileceğini açıkladı. Ancak Washington'dan yapılan aÇik lamaian kısa süre sonra Suriye, Philip Habib'in kabul edilmeyeceğini açıkladı. ABD Suriye'nin Habib'i kabul etmemesini «üzüntü» ile karşıladığını bildirdi. Suriye'nin resmi habor ajansı «SANA»nm bu konuda verdiğj haberde, Suriyo hükümetinin «Habib ile görüşecek bir şey olmadıfrı» gd rüşüne vardığı belirtıldi. «SANA» yüksek bir Sunye yetkilisinin, Habib'in Araplar ve Arapların davalanna karşı olan ABD'li pobti kacılar arasında ilk sıralarda yer aldığmı söylediğini bildirdi. Beyrut'ta yayinlanan ElAmal gazetesi de, Habib'in bugün Suriye'ye gelmesinin tasarlandığinı, ancfi't bu ziyeretin Şam hukümeti tarafından iptal edildişini bildirdi îsrail île Lübnan arasında imzalanan anlaşmayı protesto eden Libya Beyrut'taki dip lomatik misyon şefini geri çekeceğini açıkladı. Lıbya ay nca, Trablus'taki Lübnan Bü yükelçisinin Libya toprakiarını terketmesini istedi. Haberi veren Libya haber ajansı «JANA», karann, Lıb ya Dışilişkiler Halk Bürosu Halk Komitesi (Dışişleri Bakanlığı) tarafından alındığını belirttL Birleşik Amerika Savunma Bakanı Casper VVeinber ger, Sovyetler Birliği tarafın dan Suriye'ye sağlanan yeni SAM5 füzelerinin, bu ülkenin Lübnan savaşı sırasın da ugradığı kayıpları k a r şılamaktan ileri gittiğinı savundu. ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'nde konuşan Weinberger, Sovyetler Birliği'nin Suriye'ye yeni fu ze sağlaması sonucu Reagan yönetiminin İsrail'e yeniden uçak satması için yapılan baskılarin arttığını söyledL Weinberger konu^masmda, Suriye tarafından yerleş tirilen SAM5 füzelenni yönetmek için 5 bin Sovyot. askerinin görevlendirildiğinit öne surdü. Dergide çalışanlar Ge. nel Yayın Müdürü'nün istifasını istedi Denktas BBCye demec verdi: Şili'de gazeteciler de protesto gösterisi yaptı SANTtAGO (a.a.) 100 kişilik bir gazeteci grubu, Şili başkenti Santiago'da önceki gün bir gösteri yürüyüşüne katıldı. Gazetecller, «özgürlük Istiyoruz», «Susmayacağız» blçiminde sloganlar söyleyip basm özgürlüğünü savunmaya çalış tılar. Yürüyüş sırasında, muhalefetin görüşlerine yer veren bir radyonun yayınlarına kısıtlama konması da kınandı. Göstericiler, geçen hafta çarşamba fpünü baŞlayan yönetim fcarşıtı gösterilerde çok sayıda insanın tutuklandığmı ve bu haberlere yer veren radvonun yaymlarına sansür konduğu belirttiler. Uluslararası Af örgütü Şili'de güvenlik kuvvetlerl tarafından yönetilen ve özel aletlerle donatılmış olan gizli merkezlerde tutuklulara sistematik blçitnde işkence yapıldığını açıkladı. Uluslararası Af örgütü' nün insan hakları ile ilgili olarak yayınladığı 76 sayfalık raporda, saglık ekiplerinin de işkencelere aktlf olarak katılmış olabilecekleri kaydedildL Bağımsız devlet kurmak için girisime yakında baslıyoruz Dış Haberler Servlsi Kıbrıs Türk Pedere Devleti Başkanı Raul Denktaş, BBC Radyosuna verdiği demeçte Kıbrıs Türk kesiminde bağımsız bir devletın kurulması için yakında girişimlera başlanacağını söyledi. Londra'da önceM gün BBC Radyosu muhabirj Peter Harris ile konuşan Denktaş şöyle dedi: Biz dünyaya Kıbns'tafci TürkIerin adada gerçekte ne istedlğini duyurmak istiyoruz. Biz bağımsız ve hükümran Kıbns'ın kurulmasında ortak olan toplumuz. Am» bizl 1963'te hükfimetten atan, yirmt yıldır bi. zt hükümetin ve bütçenin dışında tutan ve ortak olarak statümüzü yoketmeye çalışan Kıbrıs Rumlan, Kıbns'ı dünyaya bir Rnm Adası, kendî'erini adanın meşru hukümeti. blzl ise azınlık olarak gösterme Stern'de huzursuzluk artıyor ATtNA (a.a.) Atina'da Suriyeli bir diplomatm ototnobilinin altmda ve Libya Arap Halk Sosyalist Cemahiriyesi diplomat çocuklarının devam ettiği bir okul binasının bahçesinde patlayan ikl bombanın sorumluluğunu «tssam Sartawi'nin Şehitleri» adlı bir örgüt üstlendi. Anımsanacağı gibi FKÖ' nün en ılımlı liderlerlnden biri olarak tanımlanan İssam Sartawi geçen ay Portekiz'in başkenti Lizbon'da düzenlenen Sosyalist Enternasyonal toplantısında öldürülmüştü. Atina'dakî patlamaları «İssam Sartawi'nin Şehitleri» örgütü üstlendi Sartavvi'nin katili Porteklz polisi, FKÖ temsilcisi İssam Sartawi'yi öldürmekten sanık Fas pasaportlu Yusuf El Avad'ın su çunu itiraf ederek cinayette kullandığı silahı sakladığı yerl gösterdiğini açıkladı. Sosyalist Enternasyonal top lantısma gözlemci sıfatıyla katılan Sartawl, 10 nisan günü toplantınm yapıldığı otelde silahlı bir kişi tarafından vurularak öldürül HAMBURG, (AP) Hitler'in günlüklerinin sahte olduğunun anlaşılmasmdan sonra, Stern dergisinde çıye çahşıyorlar. Bu yüzden hak tere'de otoritesinl silahla ku kan anlaşmazlıkta, dergide larımua çiğniyorlar. BM'de se ran bir hükümet halkın yüzde çalışanlar Genel Yayın Mü simizl duyuramıyoruz bile ve 20sini, 20 yıldır hükümetin ve dürü Henrİ Nannen'in istibizi Rum'lann tebası şeklinde bütçenin dışında tutsa, onlara fasını istedi. îstifa eden iki gören kararlar çıkıyor. asi muamelesi yapsa, bu halk yazıişleri müdürünün yeriBiz Rumlarııı tebası değiliz ne yapardı? ne atanan Johanncs Gross ve hiçbir zaman olmayacağız. Her zaman şu görüşü savun ile Peter SchollLatour'un Dünyaya Rumlar glbi bizlm de dum: Kıbns Rumlan İle fede muhafazakâr olduğunu behükümranlık ve bağımsızlık rasyon, ancak bizim kendl bahakkımız oldnğnnn göstermek ğımsız devletimizi kurmamiz lirten çalışanlar, derginin îstiyoruz. Ancak bunu yaptık dan sonra gerçekleşebilir. Çün liberal politikasmı tehdit tan sonra Runüaria esitlik te kü aksi takdirde Kıbns Rum ettiklerinl ileri sürerek yamell üzerinde görüşebilir ve is lan blzi kendileri ile eşit ka zıişleri bürosunu işgal ettiyorlarsa gelecekte bir federas bul etmeyeceklerdlr. mişlerdi. Cumartesl gününyon kurablliriz. Ben bn gerçeğe sık sık işaret den buyana süren işgâl sıettim. Ama hallomın bir bölü rasında dergide çalışanlar İLK ADIM Bağımsralık llanı konusunda mü kabul etmedi. Bana, henüz greve gitmediler, ancak isilk adrnı halk oylamasıdır. çok erkcn. Onlan bir kez daha Sanırım tfim Kıbns Tfirklerl deneyelim, belkl blzi kabul e. tekleri karşılanana kadar bağnnsızlığı desiekleyecektir. derler...' ğlbl şeyler söylediler. direneceklerini belirttiler. Başka çaremiz yok. Çünkti Ama bu sefer, siyasi partileStern yayın kurulu üyesl Kıbns devletinden dışlandık. rimizin başkanlan New York'a Rainer Fabian, derginin ö20 yıldır dünyada, Kıbns dev glttiler. Orada Rumlann tuto nümüzdeki haftaki sayısıletinln bir parçası glbl mua munu gördüler. Sanırun, aşa •nın tehllkede olduğunu bemele görmedik. ğt yukan hepsi başka çare kal* lirtti. Dergi çalışanları, ayŞimdi size soruyomm; îngü madığını anladı.» rıca derginin MÜessese Mü dürü Gerd SchulteHillen'in İstifasını da istiyorlar. lı eskl Nazl subay, birçok kez bir savaş katili olma Yunanistan'daki dığını öne sürerek iadesine ABD üslerinde karşı çıkmıştı. Rocca'nm müş, olaydan kısa bir süre 11 bln kişinin ölümünden grev sonra Fas pasaportu taşı sorumlu olduğu bildiriliyor. ATtNA, (Cnmhurtyet) yan Yusuf El Avad tutuk Sudan'daki Atina ve Girit Adası'ndaki lanmıştı. dört ABD askeri üssünde ve ayaklanma bastırıldı Eski Nazi subayı sekiz yardımcı askeri tesisOTTAWA Kanada A Sudan'da ülkenin güneyin te çalışan 1600 Yunanlı işdalet Bakanlıgı, 1950 yılın dekl askeri birllklerde bir çi, bu üslerde yasalara aydan bu yan^, ülkede yaşa süredir devam eden ayak kın olarak, Amerikan vayan eskl bir Nazinin iadesi lanmamn hükümete bağlı tandaşlan çalıştınldığı gene ilişkln belgeleri imzala kuvvetlerin operasyonu ile rekçesiyle, üç gün sürecek bir greve başladı. dı. 74 yaşındaki Rocca ad sona erdiğl bildirlldl. =özetle= . i Tıiridye'nîn en eski bankası B ankaalığıınızda 120 yılhk bir kural uygulaıun Her sorun sabrrla, özenle çözümlenir. Hiç bir iş yanna bırakılmaz. Dün de böyleydi, bugün de, yann da. Zaman kazandıran, verim sağlayan, saygınlık pekiştiren 120 yılhk kural: "Osmanh Bankaa Tîtidiği" dir. Buna dayanarak söylenir: "Biz Osmanlı Bankasıyız. 120 YIL