Katalog

12 MAYIS 1983 KÜLTÜRYAŞAM Cumhuriyet 5 Ç sanat/edebîyat Gencecik bir yayınevinden cağdas bir Fransiz cizer Serre / Kaktüs Yayın. cılık Dünya Karikatür. cüleri Dizisi / 64 sayfa Tan ORAL 4erre bir Fransiz karika turcü. Kaktüs Yayıncılık. onun karikatürlerinin yer aldığı bir kitabı 1 nisan 1983'de aynı adla yayınladı. Birinci hamur kağıda 64 sayfa olarak basüan kitabın dört renkli kapağının lçine 150 TL. damgası turulmuş. Kitapta yer alan 55 karlkatürün tümü Serre'in sporla ilgili çalışmalarından oluşuyor. Yayınevi bu kitabı «Dünya Karikatürcüleri Dizlsfenin ilk kitabı olarak hazırlamış. Aragones, ikinci kitabın çi zeri olarak duyuruluyor. Karikatür sanatı, ülkemizdeki çeşitllliği, yaygınüğı ve topladığı ilgiyle her zaman dikkat çeken bir can hükta görülmüştür. Ama karikatür kitaplan yaymınm aynı düzeyde ve düzenlilikte olduğu söylenemez. Böyle olunca yayınla nan her yeni karikatür ki tabı konuyla ilgilenen okur lar için yeni bir sevinç ne deni oluyor. Yine de bir bil gi alışverişlnin günümüz dünyasındaki önemini kav rayanlar için, Türk ve dün ya çizerlerinln yapıtlannın yayınmda görülen açık kolay kapatılır gibi de ğil. Bu nedenle Kaktüs Ya yıncıhğın bu yararlı girişimini kutlamak ve destekle naek gerekiyor. Ancak, böy lcsi kısır bir alanda yapılscak yeni yayınlarda oku yucunun fazladan bir özeni arayacağını da belirtmeliyiz. özellikle görüntüye dayalı bir yayın için bunun önemi daha da artıyor. «En iyl, en güzel»i sunmayı ilke edindiğini açıklayan Kaktüs Yayıncılığm iyi niyetli çabalarla hazıriadıgî Serre Albümü'ndeki Is• Bankası ödül secici • kurulları belli oldu Kültür Servlsi tş Bankası tarafından her yıl dağıtılraakta olan Büyük Ödüler bu yıl edebiyat alanında tiyatro dalına, güzel sanatlar alanında ka ıikatür daiına, toplum ve insan bilimleri dalmda da arkeoloji daiına verilecek. îş Bankası yetkilileri, tiyatro, karikatür ve arksoloji dallarında en iyi yapıtlara verilecek Büyük Ödüller için 2 mayıs 1 kasım tarihleri arasmda başvurmak gerektiğini belirttiler. Her dalda binnci seçılecek yapıtın sahibine 300 biner lira ödül ile büyiık ödül simgesi olan plaket ile büyük ödül onur belgesi verilecek. Sonuçlan 27 arabk 1983 tarlhinde açıklanacak Büyük ödül lerin seçıci kurulları şu adlardan oluşuyor: Tiyatro dalı: Salâh Birsel, Tank Buğra, Yıldız Kenter, Cafer Tayyar Sadıklar, Prof. Dr. trfan Şahlnbaş, Prof. Dr. Sevda Şener, Haldun Taner. Karikatür dalı: Yahya Arslaner, Hamiye Colakoğiu, Nezih Demirkent, Prof. Dr. Macit Gökberk, Güngör Mengi, Mehmet ÖSKI. Prof. Dr. Suat Sinanoğlu. Arkeoloji dalı: Prof. Dr. JaL İnan, Ferit Melen, Mehmet Önder, Prof Dr. Gönül Öney, Prof. Dr. Ümit Serdaroğlu, Raci Temizer, Nurettin Yardımcı. Artvinden Kocaeli'ne ;özetle; M.A. Macciocchi'nin anılan Ünlü İtalyan yazar, gazeteci ve politikacısı (bir süre îtalyan Komünist Partisı'nden milletvekili seçilmişti) Maria Antonietta Macciocchi, 59 yaşında anılarını yayımladı. «2000 Yıl Süren Mutluluk» adını taşıyan kitabın en büyük özelliği, yazarın tanıdığı kişiler ve tateleug. hareketler üzerine ilginç gözlemlerde bulunması. Newsiveei» îerglsl yazarlarmdan Edward Behr, kitap için, «Sol aydınlann !«swüı>tznî, Maoculuk ve feminizmle çatışması» deyimini kulîamy^r. 581 sav^aJık kitabın içinde sol hareketin önde gelen bütün BalıU; vt dedikc<îuları var. Ülkemizde «Çin Deyince» adlı kitabıy<a tanınan ve bu kitabı yüzünden İtalyan Komünist Partisı'nden xoç«an yazar, anılanyla pek çok yarayı deşeceğe benziyor. İngilrâ asıllı romancı John Masters, bir kalp ameliyatmdan sonra ^ew Mexico'daki evinde öldü. Hindistan'm Kalküta kentinde doğan Masters, uzun bir süre Ingiliz ordusunda görev yaptı. İkinci DUnya Savaşı'ndan sonra Amerika'ya yerleşerek ABD yurttaşı oldu. Romanlarmda genellikle Hindistan'daki İngilizleri anlatan sanatçı, üç de otobiyografik roman kaleme aldı. bazı eleştirilecek noktalara değinmeyi bu nedenle yararlı sayıyoruz. Serre'in kl tabma ne yazık ki zor bakılıyor. Karikatürlerin 21i sayfaya dik konmuş, 22'si sola, 12'si sağa bakıyor. Ki tap elde sürekli döndürüle rek izlenebiliyor. Karikatürler zor seçiliyor. Çünkü iyi kağıda basılmasına kar şın çizgiler anlaşılmaza ya kın kararmış. Özellikle renK li kariktürlerin şansı daha da az. Çizgimizah alanındaki yayın ve tartışma eksikliği sanırım ortak bir dil'in oluşmasmı da geciktiriyor olmalı. Serre Albümü'nün girisinde ve arka kapağında kullanılan Türkçe ise bu özürün biraz ötesinde ka lıyor «... Serre adeta resim yapar gibi önemsiyor çizgl yi. Abzürt ve ince mizab anlayışım yoğun taramalar la graviir gibi işliyor» j^a da «Bu konuyu alışümış çizgi karakteri olan çok ince ve yoğun taramalarla, abzürt, çokça mizabi bir ta vırla işlemiştir» gibi tümce lerdeki Türkçeyi sökmek ve anlamı cıkarmak olanak sız. Bir kitabı tanıtmak için bu türden isimsiz yorumla rın hele bir de bozuk Türkçeyle verilmesi, isteni len yararı sağlamıyor. Bu konuda nesnel bilgilendirmeyi ya da uzman bir kişi nin adıyla yapılacak bir değerlendirmeyl seçmenin daha doğru olacağı kanısın dayız. Çağdaş kültürün önemll örneklerini oluşturan, bu türden çizgimizah kitapla n n m çoğalması dileklerimizle. 19801982 için verilen Uluslararası Lenin Banş Odülü, Kanadalı dinbilimci John Morgan, Uruguaylı siyaset adamı Liber Seregni, Yunanlı besteci Mikis Teodorakis ve Filistinli ozan Mahmud Derviş arasmda paylaştınldı. Geçtiğimiz günlerde, dinin ilerlemesine yaptığı katkılardan dolayı Templeton Ödülü'ne değer bulunan sürgündeki Rus yazan Aleksandr Soljenitsin'e ödülünü Buckingham Sarayı'nda düzenlenecek bir törenle Prens Philip verecek. 1974 şubatmda ülkesinden çıkanlan ve «Gulag Takımadaları» ve «Ivan Denisoviç'ia Hayatmda Bir Gün» gibi eleştirici romanlarıyla ün kazanan Soljenitsin'in alacağı ödül bin dolar tutarında.. John Le Carre'nin konusu Ortadoğu'da geçen son romanı «Küçük Gezginci KJZ», yayınlanır yayınlaranaz ABD'de en çok satan kitaplar listesinde başa geçti. Aslında ABD Le Carre romanlannm en büyük pazarı sayılıyor. Çünkü daha kitap basılmadan yayınevine 450 bin sipariş gelrniş bulunuyordu. Romanın beyaz perdeye aktarılma hakkı da şimdiden Warner Brothers şirketince satın almdı. Yönetmen George Roy Hill, filmin çekimine önümüzdeki eylül ayında başlamayı tasarlıyor Artvin'e bağlı Murgul bucağında kurulu Etibank Bakır tşletmelerinde çalışan işçiler, oluşturduk lan bir yapı kooperatiüyle Murgul'dan kaçmaya, Ko caeli'ne yerleşerek geri kalan yaşamlarını burada rahat sürdürmeye çalışıyorlar. Bu arada 1953 yılından bu yana SO2 gazı ile tek bir ağaç bırakmayan Etibank Murgul Bakır Işletmesinde gerekli önlemlerin alınması için de ilgili yerlere başvurulan sürüyor. Kocaeli'nden arsa alan Murgul Bakır Işletmesi çahşanları, oluşturdukla rı Murbak Yapı Kooperatifi aracılığıyla baba topraklarmdan kaçma isteklerini, «Biz akciğerlerimizl kaybettik, çocuklarımız kurtulsun» dîyerek dile getirıyorlar. Murbak Yapı Koopera tifi Başkanı Zafer Yıldızlı, konutların yapımmın sürdüğünü söylü yor ve «konutlar tamam landığında üye işçiler ailelerini hemen KocaeIi'ne gönderecektir. Zira genç nesil, karmcaya dahi rastlanmadığı bilimsel raporlarla ortaya çıkan Murgul'da yaşayamayacak, hastahgı kısa süTe de kapacaktır. Fabrikada hiç bir önlem alınmadı, ama biz hiç olmazsa emekli olacak işçilerin kalan ömür lerini sürdürmelerinde ve genç ncslin geleceğini garantiye almada yardımcı obnaya çalışıyoruz.» şeklinde konuştu. Bu arada çahşmaları görmek üzere Kocaeli'ne gelen bir kooperatif üyesi de, Artvin ile Kocaeli'ni harita üzerinde incelerken «Uuuuf, Artvin nere Kocaeli nere?» demekten kendini alamadı. Uygarf^k mu ? A Romancı John Masters öldü ylardan beri kıyayamet kopuyor. Gün geçmiyor ki, Cumhurbaşkanı Evren tarafından açılışı yapılacak bir uluslararası sergiden söz edilmesin. Bu büyük tantana niçin dersiniz? Avrupa Konseyi'nin güdümünde ANADOLU UY GARLIKLARI sergilene cek. Kültür ve Turizm Bakanlığı da bu gösteriyi onayladı. Kentın belirli kavşaklarına gösterişli levhalar dikildi. Dadaist grafikerler, yine «Anadolu» adını küçük harflerle bezediler ve Türkçe yazım kuralma göre özel adları büyük harfle başlatan okul öğretmenlerini ve öğrencilerl şaşırttılar. Ama. tüm organizasyon görevlileri: bir sözlüğe bakıp Ingilizce «rucdenl yet» sözcüğünün «z» har fiyle «Civilization» diye yazıldığını göremediler. Ve tüm levhalarda «Civilisation» boy gösterdi. Teodorakis ve Derviş, Lenin ödülü aldı Bir fabrikada nassl fofoğraf cekilsr ? RAKYA Birliğe ait Karacabey Yağ Fabrikası'nda yeni bir yakıt deneyerek olumlu sonuç ahndığmı öğre. nan Karacabey muhabirimiz Gürel Ergen, faorikaya telefon ederek bilgi almak ve birkaç kare fotoğraf çekmek ısteğini Müdür Celalettin Sidat'a bıldirdl. Sldat, muhabirimize, bilgi vermenın sadece genel müdürün yetkisinde oldugunu na?ık bir şeKilde anlatarak, Birliğin Edirne'deki Genel Merkez telefon numaraîarım yazcunp izin almasmı istedı. Karacabey'den, Fdirne'yi acele basın arayan gazeteci, Genel MUdür Muhittin Soyer'le görüştü ve gerekli bilgiyle fotoğraf için ızin istedi. Bilgiyi bizzat veren genel müdür, arkadaşımıza «Fabrikaya gidin ve benim selamlanmı söy leyin. size çereken kolaylrfi çö; forpceklerdir. Tereddütleri olursa, bana teleksle sor Soljenitsin'e ödülünü Prens Philip verecek T Le Carre'nin Son kitabı liste başı sunlar» dedi. Teşekkür ederek fabrikaya gicten gazeteci, genel müdürün seiâmlarını söylediyse öe, «Biz teleks açamayız. Fabrika n üdürürnüz burada yok» denilere'c yetkilı Mustafa Gündoğdu tarafından fabrikaya alınmadı. Daha sonra bürosuna dönen gazeteci, bir kez daha Genel Müdür Soyer'ı aradı. Sayın Soyer, arkadaşımıza bu kez de, «Siz gidin'z. Ben derhal teleksle emır veriyorum,» dedi. îkınci gidişinde fab rika müdürü Celalettin Sldat tarafmdan kabul edüen arkadaşımız, «Ben GKnel M0dür'den bilgi aldım. Birkaç fotoğraf çeUnıek istijorıun» dıyerek dıleğini yineledi. Ama bu kez de, «Bilgl verelim, ancak fo tograf çekeme7Siniz» yanıtını aldı. İsrar edince Genel Müdür'e tekrar teleks geçildı Fotoğraf izni almdı. Ve arkadaşımız fotoğ. raf çekebildi. ha^vanlar KİTABI ... NE GÜZEL KoPEJCİÇİN GÜLGEC Doktorunuz (Tüm Sağlık Sorunlarımzm Yanıtları) Yazan: Dr. Lester L. Coleman / Törkçesi: Dr. A'paslan Bcrktay / Sungnr Yayın!arı 44S S*vfa. On beş yıldan beri ABD'de, Kanada'da, Avrupa'dn VB Gıiney Amerika'da yayınlanan 450 ga»>tede okuyucularınm sağlık konulanndakl ırfkîuplannı yanıtlıyor Dr. Lester L. Coleman. 3>.' ur^n süren ilişki. kendisine, böyle bir kitap hKSirlamakta esın kaynağı olmuş. Kitaba yazdıgı ı'^niözc'e, Dr. Coleman amacun tjzetliyor ve şöyıe dlj"ir. «... Bu kitabı, sağlık ve tıp sorunlannı ve özellikle de yeni tıp gclişmelerini b'nemseyenler için derledim... Kitabın hasta Ue dnktor arasııulaki ilişkiyi pekiştirmesini ve hastaya ve hastası olan kişilere yeni ufuklar açmasını özellikle. istiyorum.» Dr. Coıeman'm kitabmda 16 bölüm var. Bunların en önemlileri, «Herkesiıı her zaman sorduğu sorular», «Kaduılann sorulan, «Erkeklerin soruları», «Anne ve babaların sorulan», «Gençlerin sorulan», «Yaşlılann sorulan», «Günümüzün soruntan», «Bazı cinsel sorunlar». Kitabın sonuna bir de konu ve terim dızini eklenmiş. Edinilmesi gereken, çok yararlı bir kitap. yor. Kitabın sonundaki «Şuara» bölümündeyse, Yücel'in «Her Boydan»daki ozanlar için kaleme aldığı keyifli tanıtmalar var. Sözgelimi Shakespeare'i şöyle tamtıyor Can Yücel: «Şeksphr'i t»rife ne hacet / Ofelya ile Hamlet'e bereket...» Yazan: Pınar Kür / Can Yayınlan / 229 Sayfa. «Yann Yann», «Küçük Oyuncu» ve «Asılacak Kadın» adlı romanlarıyla tanıdığımız Pınar Kür'ün «Bir Deli Ağaç»tan sonra ikinci öykü kitabı Su. Pınar Kür'ün bu son yapıtı «Biraz Da ha Ölmek», «Kısa Yo] Yolcusu», «Leyla İçin Şîir», «Son Çlzgi» ve «Bitmiş Zamana Dair» adlarım taşıyan beş uzun öykuden oluşuyor. «Biraz Da ha Ölmek» mayısağustos 1981'de, «Kısa Yol Yol cusu» kasmıaralUc 1981'de, «Leyla İçin Şiir» 1980 1982 arasmda, «Son Çizgi» ocaktemmuz 1982'de, «Bitmiş Zamana Dair» ise 19701982 arasmda kaleme alınmış. Akışı Olmayan Sular KİM KİME DUM DUKIA iaçrnalama! Valla iyi ^Bu havadoı sinema. rl Meselâ ya gfdilirmi?Hisarb aideli sinemaya gidelı BehlçAK HİSftS Yazan: Asım Bezirci / Varuk Yaymlan / 272 Sayfa. îlk basımı 1968 yılında yapılan «Nurullah Ataç», bu kez genışletilmiş ikinci basımıyla karşımızda. Asım Bezirci, önsozünde bir edebiyat adamı olarak Nunıllah Ataç'ı anlattıktan sonra, onun yaşamma geçiyor. Ardından da, Ataç'a kendi kişiliğinl anlattırıyor. Daha sonra. Ataç'ın yayınlan, eserleri ve çevirileri sıralanıyor. Ataç'ın eleştiri anlayışının ayrıntıh olarak mcelendiği toölümlerden sonra Ataçia Ugili çok geniş bir kaynakça veriliyor. Kitabın ikinci bölümünde, Ataç'ın kitaplara girmeyip gazete ve dergi sayfalannda kalmış yazılannı derliyor Asım Bezirci. Nurullah Ataç (Yaşanu, kişiliği, eleştiri anlayışı, yazılan) Orhan Asena'nın oyunları / Adam Yayıncılık / 231 Sayfa. 1954'de Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenen «Tannlar ve însanlar»m gördügü büyük îlgiden sonra şiir ve öykü yazmayı bırakarak kendtai bütünüyle oyun yazarlığına veren Orhan Asena, sözkonusu yapıtıyla 1960 Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü'nü kazanmıştı. Kitapta, su sıralar îstanbui Devlet Tiyatrosu'nda «Gılgameş» adıyla oynanmakta olan «Tannlar ve İnsanlar» dışında, «Korku» ve «Alemdar Mustafa Paşa» adlı oyunlar yer alıyor. «Alemdar Mustafa Paşa» da geçtığimiz günlerde «Tohum ve Toprak» adıyla televizyona uyarlanmıştı. Tanrılar ve İnsanlar. Korku. Alemdar Mustafa Paşa Tarihte Bireyin Rolü Yazan: G. V. Plehanov / Çeviren: İbrahim Altınsay / Kaynak Yayınlan / 99 Sayfa. Rus toplumunun yetiştirdiği en önemlı düşünce ve eylem adamlarından biri olan Plehanov'un bu yapıtında, ilk kez 1898'de yayınlanan «Tarihte Bireyin Rolü» başlıklı makalesiyle, Labriola'. nm «Materyalist Tarih Anlayışı Üzertae Denemeler» adlı kitabının Pransızca basırnının çıkması üzerine ilk kez 1897'de yayınlanan «Materyallst Tarih Anlayışı» başlıklı makalesi yer alıyor. Manc'çı düşünce #e estetiğin gelişmesine azımsanamayacak katkılarda bulunan Plehanov, kitaba alınan ilk yazısında, bireyin tarihto nasıl bir rol oynadığma, bireyın toplumsal gelişme içinde ne ölçüde bir etken olabileceğine, bireyi tarihte büyük adam yapanın ne olduğuna yanıtlar getirmeye çalışıyor. İkinci yazıdaysa, Antonio Labriola'nm kitabmdan yola çıkılarak, ekonomik maddecilik ile çağdaş maddeci tarih anlayışının arasına kesin bir sınır çizgisl çekiliyor. Her Boydan: Dünya Şiirinden Seçmeler Türkçe söyleyen: Can Yücel / Adam Yayıncılık / 185 Sayfa. Caa Yücel'ln «Her Boydan» adlı şür çevirileri seçkisi, ilk yaymlanışından yirmi altı yıl sonra ikinci basımını yaptı. Can Yücel, 1950'lerde oluşan «Her Boydan»a daha sonralan yaptığı çevirileri de eklemiş. Aragon'dan Ezra Pound'a, Brecht'ten Prevert'e, Eliot'tan Eluard'a, Shakespeare'den Kavatis'e uzanan geniş bir şiir ekseninden tadına doyulmaz çeviriler içeren kitabın başmda Sabahattin Eyüboğlu'nun «Can Tfücel'in Şilr Çevirileri» başlıklı bir yazısı yer alı m \ VERİRİM yemez/erf 50 12 MAYIS 1933 Itarihtefnıgütı lmam, papaz ve haham gibi ruhanl kiroselere tahsis edilecek kısımlar da bulunacaktır. MUddet tarnam olup bi'tün mezarlıklar Belediyeye geçtikten scnra yeni sistem bir idarî teşkilat vücuda getirilecoktir. 12 MAYIS Mümtaz ARIKAN MODERN NEMSlRELİĞİN ÖNCUSÜ... 1B2OyD£,MODERN HeMÇİRedĞİM KURUCUSU VE ÖN , ~ CÛSÛ FLORSNCE NIGHTINGALE OOĞDU. KENOİSİ tf/{ N£ "IÂMBAU JiAPt^Slf^T/Nl KAZANDIRAH ÇAUŞ £'> UA£l,ÜS*:Üa4R%DAKİSEÜMİYE KlŞLAStNDA OLMUŞTU.KtfllM &AVA$l(t8S318S6')&lflASINM yAMLANAN ASKEdLERİN &AK/MI ÛL£l/Ğ&)ŞMAK ÜZEPE 38 RAHİ8E İfE BİRÜKTE /JPTANSUL'A GELDt. PİSLtKVE PÜZENSÜLİKLE ÖZVERİÜ SAVAŞlMI KISA SÛftEPEŞONUÇ VEZMEYE BA$LA~ Ml$Tt: YÜZDE 42 OLAN ÖLÜM ORANI YÜZDEZ'rE Dü$TÜ! SAVAŞlN SONUUDA OÖNDÜ. ĞÜ İNGİLTERE'DE HEMÇİRE. ÜĞİN &EÜŞMESİ İÇİN ÇA. LİŞMAUİRINI SÜfiDÜeECBkTİ. Şîşli Mezarlığı Tamamen Asrî Olacak Belediye tarafından Zincirlikuyu'da yapılacak olan mezarhk sahasının hükümetçe Belediyeye devrine muvafakat edildiğinden bu hususta hazırlıklara başlanmıştır. Bu mezarlıgın çok muntazam olmasına itlna edilecektir. Çünkü Belediye kanunu mucibince kanunun ne?ri tarihinden itibaren yalnız Türk mezarlıklannın değil. ecnebi ve ekalliyet mezarlıklarının da idaresi Belediyeye aıt bulunmaktadır. Bu müddetin üç senesi geçmiştir. Blnaenaleyh Şişli'de yapılacak olan mezarhk civannda bir gasilhaneden başka Dün saat 18'de Halkevi musiki şubesinde Berlin ve Harlof konservatuvarlanndan mezun piyanist Suna Hasan Hanım tarafından çok parlak bir konser verilmiştir. Konser çok kalabalık olmuştur. Suna Hasan Ha nım maruf garp parçalannı büyük bir maharet ve hassasiyetle çalmı$ ve şiddetle aikışlanmıştır. Suna Hasan Hanım'ın Konseri