Katalog

ÇAĞDAŞ YAYIÎ V AR1 Prot. MACIT GÖKbt.HK Değisen Dünya Değisen Dil Gerçek bir kültür kitabı EDERt: 150 LİRA tstema Adresi: Çağda$ Yaymları Türhocağı Cad W4» Caöatoölu • htnnbnl Cumhuriy 60. Yıl; Sayı: 21087 ÇAĞDAS YAYINLARI • Babam Nurullah Ataç MERAL TOLLUOĞLÜ EDERt 100 TL. hteme Adresi: Çağdaf Yaymları Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu tstanbul Kurucusu: Yunus NADt 40 TL. 12 Mayıs 1983 Perşembe MiUetvekilî adayları için MGK denetimi düşünülüyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) MGK thtisas Komisyonu Seçım Yasa Ta sansı üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Milletvekili adaylarının da parti kuruculan gibi MGK'nin tncelen mesine tabl tutulmasına ilışkin bir ilkenin yasalaştırılması bekleniyor. 6 mayısta Danışma Meclisi'nde kabul edilerek Milli Güvenlik Konseyi'ne gönderilen «Milletvekili Seclmi Yasa Tasarısı»na MGK'da bu yönde geçici bir tnad de ekleneceği blldiriliyor. 2820 sayıh Siyasi Partiler Yasası'nın geçici 4. maddesinde. «Milli Güvenlik Knnseyi parti kurucuları üzerinde incclemede bulun mak yetkisine sahiptlr» hük müne yer verildl. Milletvekili seçimi yasa tasarısmda da buna benzer bir hükme yer verlleceği bellrtiliyor. Siyasi Partiler yasasının geçici 6. maddesinde, 6 kasımdaki genel se(Irkası Sa. 11. Sü. 4 de) Birlikte öğle yemeği yediler Sunalp: Başbakan Ulusu'yu partimde görmek isterim Ulusu, Sunalp'in kuracağı partinin milletvekili ülusu'yla yaptıgı görüşmeye ilişkin değerlendirmeyl adayı olmayı düşünüyor musunuz şeklindeki so. şöyle yaptı: ruyu: «Daha vakit var. Hepsi çıksın bakalım or. «Size vaktiyte söylemiştaya. Bizim için acil bir durum yok» diye yanıtladı tim. Sayın Başbakan ile esANKARA, (Cuınhuriyet BUrosu) Sağ kanatta parti kurma girişimlerini sürdüren Turgut Sunalp, dün öğle yemeğini Başbakan Bnlend Ulusu ile birlikte yedi. Turgut Sunalp saat 12.00' •de Başbakanlık konutuna geldi, Ulusu ile birlikte 1 saat 50 dakika görüşen Sunalp «Ulusu'yu şüphesiz ken di partimde görmek isterim» dedl. Sunalp Başbakanlık Konutundan ayrılırken gazetecüerin sorularını yanıtladı. Başbakan Ulusu'nun henüz tercihini yapmadığını belirten Sunalp, «Ulusu'nun henüz bu hususta bir kararı yok. Biz gücümüzü, bo yumuzu pesumuzu belli edelim. Ondan sonra herhalde bir tercihi olacaktır» dedi. Sunalp, Başbakan ki dostuz, ikimizin de miisait zamanı olursa birleşip, konuşuruz. Eskiden de konuşurduk, şimdi de konuşuyoruz, dostluğumuz eskiden de vardı. Şimdi de var, bu devam edecektir. Fırsat buldukca kendisi ile konuşacağım. Kendisi ile bugün de görüştük. Kendisiyle yemek yemek iızere bundan bir kaç gUn önce karar verdik. Ve kendileri davet ettiler. Tabii evsabibi davet eder yetueğc, ama bu konuşma talebi değildir. Eski iki arkadaşın tekrar yemek yemesidlr. Benim Ankara'da evim oUnadıgı için ben kendilerini davet edemedim. O beni davet etti. Yemekte biz yalnız eski günleri konuştuk desek yerinde olnıayacağını siz de anlayacaksınız. yemekte tabii bugünkü durumu memleketin meselelerinln, ne istikâmete doğru ffittiginıizi nzun uzun konuştuk. Ben kendi diişün celerimi, kendi partimi nasıl kurduğum hakkmda da (Arkası Sa. U, Sü. 2 de) iııerde ÖMMIT Antalya Hareketli bekleyîş Faruk BİLDİRİCt ANTALYA Antalya'da taban söz sırası kendıterin© geldiğinde hazırlıklı olmak için harelsetll bir bek'eyiş içinde. Siyasi parti kurma çalısmalarınm başlamasıyla birlikte Antalya'da bir hareketlenme başlamış. Bu hareketlilık bazılarınca «siyasi dedikodu», bazılannca da «yer kapmak çabası» olarak. niteîendiriliyor. Haı«ketlenen kesimleri ikiye ayırmak müırfsün: 12 eylul bncesınde de pohtika yapanlar ve politikaya yeni atılmak isteyenler, Ankara ile teleîonla olsun, gıdıp gelmelerle olsun, tüm gelişmeleri yaîandan izleyen, kuîak kabartan kesim de bunlar. Politikayla ilgılenenlerin başlıca haber kaynağı da gazeteler. Politika ile birinci dereceden ilgililer dışmda kalan halk tan kişiler ÎSB gelişmelere olan ilgilerini olası politikacılan sık sık ziyaret ederek ve gazeteleri izleyerek göstenvorlar. Es(Arkası Sa. 11. Sü. 4 de) 1 i Erzincan Durgımluk sürüyor Işık KANSU ERZÎNCAN Erzincan'ı dört tarafından saran Keşiş ve Munzur dağlannın tepelerindeki kar henüz erimemiş. Bu tcentteki siyasi faaliyetler de tıpkı, bu dağlarm tepssindeki karlar gibi henüz yeni yeni kıpırdanmaya başlıyor. Gerek sağ kesim, gerek sosyal demokrat lcesim bir dur« gunluk içinde. Kıme sorsamz, «Hele bekleyelim, bakaiun, çörelim» diyorlar, siyasi gelişmeler konusunda. Erzincan'da politika ile ilgilenenlerin Ankara ve tstanbul'daki temaslardan, siyasi kulislerden pek haberleri yok. Parti kuracak kışilerin adlannı duymuslar yaln'zoa. Msralclı soruların yanında, kimisi de «Politika ile ilgim kahnadı. Ku. sura bakmaym» demekîe yetin'yor. Yeniden siyasete atılma yanlısı görtilmeven Adnan Er. can, sağ kanadm bölurmemesınden yana. îstikrarsız hlikümetlerin k.urulmaması ıçm bu bolünmemer>:n zorunlu o!au(Arkası Sa. 7, Sü. & de) Bugün bayinizden istemeyi unutmayın Evren Kırklareli ve Tekirdag'da konusacak • ABD, Türkiye aleyhine aldığı ambargo kararını kaldırdı Onceki gün Kıbrıs sorunu nedeniyle abnan karar ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'nin dünkü toplantısında bir önergeyle kaldınldı. WASHtNGTON, ABD Temsilciler Meclisi Dış işleri Komitesi'nm, Türkıye'nin üç yıl içinde Kıbrıs' taki askerlerini çekmemesı halinde ambargo uygulanacağı yolundaki karan, dttnkü oturumunda, Lee Hamil ton'un sunduğu bir değişik İlk onergesıyle kaldınldı. Hamilton'un önergesi oybirliğiyle kabul edildi. Yunan asıllı milletvekili Gtıs Yatron, önceki gün verdiği önergede, Türkiye'nin üç yıl içinde Kıbrıs'taki askerlerini çekmemesi halinde ambargo uygulanmasını istemiş, önerge 13'e karşı 14 oyla kabul edilmiştı. Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu dün Zablocki'nin başkanlığında top landı. Yaklaşık iki saat süren oturumda 10 üye söz alarak, Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs ve ABD ilişkileri üzerinde görüş belirttiler. Başkan Zablockî, yaptığı konuşmada, Ttirkiye ve Yunanistan'm Nato ve ABD açısmdan önemini vurgulayarak, Hamilton'un bu çağnsınm objektit olduğunu ve önceki gün, karann kaldırılması gerektiğini söy ledı. Komite Başkanı Clement Zablocki, ABD'nin Türkiye ve Yunanistan ile illşkilerinin Washington için çok önemli olduğunu vurgulayarak, «Bu tasanda. Kıbns konusundaki üretken çabalara az olumlu etki yapıp, önemli Nato ittifakımıza çok zarar vernıe vaadl taşıyan bir ibare bırakmamalıyız» dedi. 37 kişilik komitenin bir çok üyesinin hazıı bulunduğu oturumda, bir konuşma yapan Stefan Solarz da, Türkiye'nin Kıbrıs'a anlaşmalardan doğan müdahaleslni anlattı. (Arkası Sa. 7, SiL 3 de) Yeni denge nasıl olusacak? Yalçın DOĞAN ANKARA Turgut Sunalp'Jn özel bir yeri var. Necdet Calp'in de özel bir yeri var. Sunalp Çankaya'da «özel bir ilgî» ile karşılandı. Tıpkı Necdet Calp' in de «sıcak bir ilgi» ile karşılanmış olması gibi. «Ozel ve sıcak ilgi» dün de devam etti. Sunalp Başbakan Biilend Ulusu ta rafından dün öğle yemeğine davet edildi ve yemek boyunca «fcarplıklı «eak flçiıılı» sürdüğü belirtildi. (Arkası Sa. 11, Sü. 6 da) Samsun PTT'nin altm yılı Hasan UYSAL SAMStJN Samsumu esM politikacılarda gözle gbrülür bir canlanmaya tanık olunuyor. Politikaya ilgi duyatılara karşı gelişmelere bir ölçüde «dudak bükerek» baKanlann sayısı da az değıl. Ortaya erken çıkan isimlerln hemen yıpranacagı görüşüyle bazı kişıler pusuda duruyor. Bir eski polittkacı «tyi uiyetle hkmet ettneyi amaçlayanlarm yanısıra bir yer, bir koltuk, bir ttnvan kaptna peşinde olaolar var.» diye konuçuyor. (Arkası Sa. 7, SÜ. 8 de> ANKARA, (Cumhuriyet BUrosu) Cumhurbaşkanı Kenan Evren bugün Istanbul'a geliyor. Evren, cumar tesi günü Kırklareli'nde. pazar günü de Tekirdag'da halka hitaben birer konuşma yapacak. Evren'in gezisine MGK üyeleri de katıhyor. Cumburbaşkanlığı Basın ve Halfcla llişkiler Mtişavirliği'nden yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Evren, cuma günü «Asım Tınaztepe83» Plan Tatbikatmı izledikten sonra, Istanbul Kadıköy'de adının verildiği bir lisenin açılış töreninde bulunacak. Cumartesi günü Kırklarell'ne gidecek olan Evren, Vilayeti ziyaret edecek. Askeri birliklerde denetlemelerde bulunduktan sonra halka hitaben bir konuşma yapacak. (Arkası Sa. 11, Sü. 3 dc) Cindoruk'un Emniyet'te ifadesi alındı Istanbul Haber Serrlsi Parti kurma çalışmalarını sürdüren AvUkat Hüsamettin CSndoruk'un dün ifadesıne başvuruldu. Cindoruk dün öğleden sonra emniyet 1. şube mtidürîüfune çsğrüdı ve bir konuda ıfadesı alrndı. Cindoruk'un Amenkan NBC ve Yeni Asır gazetesine verdiği beyanatlar konusıuıda ifade verdiği öğrenjldi. Eu arada sağ kanatta parti karma girişimlerini sürdüren Ali Fethi Es«ıer, bugün saat 10,'da uçakla Ankara'ya gidecek. Hıisamettin Cindoruk'un <îa berabenndo Orhan Keçeli, Boğan Ersoy, Feyyaz AUınorak, Mustafa Demir, Cemil Uludağ oldugu halde bugün karayoluy la Ankara'ya gideceği öğrenıldı. Zonguldak Fatsa DevYol davası Canlilık görünmüyor ZONGTJLDAK, (Cumhttriyet) Sağ ve sol kanatlarda henüz bir canlıMc gbzükmüyor. Nadir Pulaıt, bazı temaslar yaptıklannı belırtirken, «Sosyal demokrat bir partide bütünlüğü sağlamak için çalıştıklannı» belirtti Sağ kanattan bazı kişiler, «şimdilik bekliyoruzs demekle yetindiler. Dr. Yüksel Cankuş. bazı arkadaşlarıyla Ankara'da temaslar yaparak Zonguldak'a döndüler. Bir eski politıkacı kurulacak partiler için şöyle konuşuyor: «Sağ ve sol partilerin Zongulöak'ta kurucu üyelikîerini üstlenecek kişilerin bnlunması büyüU bir sonın. Siyasi bir partinin II düzeyinde kurucu Uyell^ini yapacak kişüerin en az milyonla ifade edilecek parasal püçlerin! ortava koymalan gerekmektedir. Ama, bunlann ilimizde parmakla sayilacak kadar az olduğu konuşulan bir konu.» Fikri Sönmez'in sorgusu yapıldı Aleyhine 3 yıldır bir kampanya yürütüldüğünü söyleyen Fikri Sönmez «Veremeyeceğim hiç bir hesap yoktur, ancak gerçeğin ortaya çıkması için 700 sanık duruşma salonuna getirilmelidir» dedi. Sönmez, Yargıç'm «Mahkeme künsenin etkisi al. tında değildir, istediğiniz kadar konuşun» şeklin. deki sözlerine rağmen ayrıntıh ifade vermedi. Du. ruşma sonunda 15 sanık daha tahliye edildi. AMASÎA 770 sanıklı, 268 ölüm cezası istemli Fatsa DEV. YOL davasmda sorgusu yapılan Fatsa eski Beledıye Başkanı Fikri Sönmez, tüm sanıkların duruşma salonuna getirilmemesi nedeniyle ayrmtılı ifade vermeyeceğini söyledi. Sönmez, «Fatsa Beledîye Başkanı olarak veremeyeceğim hesap yoktur» ıtedı. Amasya'da yapılan Fatsa DEVYOL Davası'nın dünkü duruşmasına cezaevinden 24 tutuklu sanılc getınldi. Avukat olarak Sadık Dikmen'ın bulunduğu duruşmada, yalnızca üç dınleyici vardı Sorguları yapılan sanıklar 'Vaşar Altay, Şükrü Yalnız, Me FİKRİ SÖNMEZ Fatsa eski Belediye Başkanı Fikri Sönmez, sorgusunıla «Ben bütiin yaptıklannu aeık yaptım, Fatsa Beledi(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) ye Başkanıydım ve yaptıklanmı halkla birlikte yaptım.» dedi. HAKKARt / DİYARBAKUt, (THA) Hakkari'nln Uludere ilçesinde dlin gece saat 22.30 SJialannda nöbet yerlerlnl ücontrolden dönen askerlere, kimllkleri henüz belirlenemeyen kişiler tarafından yaylım atesi açüması sonucu, 3 jandarma eri şehit oldu, 1 üsteğmen ile 2 jandarma eri de yaralandı. 7. Kolordu ve Süuyönetim Komutanlığı'ndan konu ile ilgUl şu açıklama yapıldı: «Uludere'de devriye görevi yapan ve sorumluluk sahasındakl nöbet yerlerinl kontrolden dönen bir fisteğmen ile be< raberindeki beş er'e görevlerî sırasında mütecavizlerce ateş edilmiş, olay yerjnde 3 jandar. ma eri şehit olmuş, üsteğmen ve 2 jandarma eri de yaralan. mışlardır. Yaralılar, tedavl allına alınmışlardır. Mütecavizlerin yakalanmasııu çalı?ılmaktadır.» Hakkari'de 3 er şehit edildi bir subay ile 3 er yaralandı Sosyal demokrat kanat, kurucular iistesi icin * caiısma yapıyor Hakkari Sol kanat hareketli HAKKARt, (Cumhuriyet) Hakkari'de eski siyasi1 er ile bu dönem «birieştlrici bir politika» iztemekte Kararlı görülen sol kanatı savunanlarda bir hareketlüik görülürken, sağ kanatta suskunluk sürüyor. Sol kanattan Abdurrabman KeskJn, Nacl CSdal ve DM üyesi Evllya Parlak Ankara'da bulunurken, avukat Salih Sıtkı, sol kesım adayı olarak ortaya çıktı. Salih Sıtkı «Sol tabanı toplamaya çalışıyoruz. Bu çahşmada, mümkün oldnğu kadar denenmtş politikacılar dışmda tabandan gelen bir çalışma biçimi üzerinde duruyonM!» dedi. Sıtkı, bu konudakî çalışmalarını, kurulacak partilerm tüzük ve programlannt gözden geçırdikten sonra daha da yoğunlaştıracaklarını belirtti Vteni sendikal düzen Şükrşn KETENCİ Faaliyeti askıdaki sendikaların üyesi olanlar boslukta kalıyor kıya alınan sendikalar İçin, yasa hükümleri dışmda, ge çlcl 5. madde ile özel bir uygulama getirillyor. En çok, DtSK, kısmen MtSK ve bazı bağımsız sendikalar yönetici ve üyelerıni ilgilendiren yasa hükmü şöyle: «Faaliyeti durdornlan sen dikalar ve bunların teşkil ettiklerl federasyon ve kon(Arkası Sa, 11. Sü. 4 de) • Shultz, Sovyetler Birliğl'nin Suriye'ye baskı yapnıasmı istedi. • KTFD TemsUcisı: BM' de almacak karar bizim için hiçbir anlam taşımayacak. 3. Sayfada • KtTIer 1984 yatınmlannı öz kaynaklaruıdan karşılayacak. • Canlı hayvanlann, deri lerl, ulkemize iade edilmek kaydıyla ihracı istendi. 9. Sayfada • AtatUrk Barajı ile i milyon insans iş sahası açılacak. • ABD'nin işsizliğe karşı çaresi: Silahlanma 12 Sayfada 2821 sayılı Sendikalar yasası'nın ilgili esas ve geçici hükümleri İle 2822 sayılı Toplu Sözleşme Yasa hükümleri birlikte değerlendl rildlğlnde, 12 Eylül sonrası faaliyeti askıya alınan sen dikaların üyelerinln, Meclis'in çalışmaya başlaması tarihlnden sonrası için, YHK tarafından yenllenecek sözleşmelerden de yaANKARA, (Cumhuriyst BUrosu) Kızılay Kan Haf rarlanamıyacaklan ortaya tası nedeniyle bir DM üyesı çıkıyor. Bu sendikaların tüm yöve TBMM personeli kan ver netlclleri için açılmış davadiler. Meclis doktorluğunda ger lar beraatle sonuçlanıncaya çekleştirilen kan verme işle kadar devam edecek faaliminin Uk bir saatinde « yet yasağmdan başka, üyeşişe k9a bağışı yapıldı V.i lik ve dayanışma aidatı iliş üyelenjden dün 'lk kaıu kisinin kesilmesi hükümler! Recai Dinçer verdi. Kan ver de var. tşçilerin sendikal ve menin yararlı olduğunu be toplu sözleşme haklanndan lirten Dinçer, «Vatandaşa ör yararlanma icin bu sendikalardan ayrılma düjinda nek olmak gerek» dedi. Dün saat 10'da ba^layan . başkaca bir yol kalmıyor. 12 Eylül Harekâtı'ndan kan jrme işlemtnde DM Genel Sekreteri Mehmet sonra Milli Güvenlik KonPaadül. önceMği aldı 14 k«> seyi veya Sıkıvönetim Ko(Arkası Sa. 9, Sü. 4 de) mutanlıklarınca faaliyeti as DM'deki kan verme kampanyasına ilk gün bir üye katıldı HoJfeçı Parti'nin programı tamamlandi: Sanayileşmede görev devlete ait ANKARA (Cnmhnriyet Bürosu) Sosyal Demokrat Güç (SDG) Temsilciler Kurulu üye leri parti kuruculannın belirlen mesi için temaslannı sürdürür ken, kurulacak Halkçı Parti'nin tüzüğü ve programı kurucu üyaler tarafından görüsülerek ta mamlandı. Halkçı Parti progra mında sanayileşmede büytik gö revin devlele ait olduğu belirtü di. îstanbul ve Izmir'de görüşmeler yapan SDG temsilcüeri Ankara'ya döndüler. İstanbul' da çeşitli bilim adamları, yazar lar ve Sosyal Demokrat eğiltaı li sendikacılar grubu temsilci lerinin de Ankara'ya döndükleri öğrenüdi. (Arkası Sa. 11, Sü. 5 de) Iranlı yetkililer: Tudeh üyeleri, itirafları iie ölüm fermanlaruıı îmzaladilar Devrim Muhafızlannın lideri Muhsin Recai, «Ko. münist Partisi'nin yönetici ve üyelerini idam et. mek için acele etmiyoruz, çünkü daha itiraf ede. cekleri çok şey var» dedi. bütün suçlarım ortaya çıkardığmı belirterek, «Onlan idam etmek için acele ctml yoruz, çünkü daha itiraf edecekleri çok şey var» dedi. (Arkası Sa. 7, Sü. 3 fJ«) G0ZLEN UGUR MUMCU Halil Tunc: Kurulmasına calısılan partiler!e ilgili değilim Liberallere... Fethi Okyar, 1930 yılmda, Atatürk'ün lstek ve desteği ile «Serbest Cumburiyet Fırkası»nı kurarken, bakın nasıl bir açıklama yapmış: Fırkamız sola mütetnayildir. Münakaşa hürriyetinln tesisine taraftar olmak ve hakikatte bu gibJ hürriyetlerin cari olmasını istihdaf etmek itibari ile tamamen sola müteveccihiz; bundan daha solu, sosyalifcmdir. Halbubi ınemleketi(Arkası Sa. 9. Sü. 7 de) Dış Haberler Servisi İran'da Sovyetler Birliği yao.lısı olarak bilinen Tudeh Partisi'nin bir süre önce fes hedilmesınden sonra, parti yöneticilerine ve üyelerine yonelik girişimler sürüyor. Çeşitli aianslarm haberlenne göre partinin feshedilmesinden bu yana tutuklananANKARA, (ANKA) lann sayısı bini aştı. TürkIş eski Genel BaşkanTudeh uyelerinin, ıtiraflalanndan Halil Tunç, parti kurma çalışmalarıyla hiç nyla ölum fermanlannı imbir ilgisi bulunmadığını söy zaladıklannı belirten Iranlı yetkililer, Parti Genel Sekledi reteri Nureddin Kiyanuri' Bazı çevreler ve baza ya yın organlarınm kendisini den sonra partinin ıkinci ahalâ parti kurma çalışmala damı ve Merkez Komitesi nyla ilgilj gibi gostermeyc üyesi Eshan Tabari'nin de uğraştığım belirten HaJu «iyi saklanmış olreasma raR Tonç «Şimdiki koşullarda ku men» yakalanarak tuhıklat?nılacak partileri kendi de dığmı duyurdularDevrim Muhafızları Orgümokrasi anlayışım nçısıadan içime sindirsbilmem tünün Başkanı Muhsin Romümkün de&ildir. Partiler cai, Komünist Partısi lıdeı(Arkası Sa. 11. Sü. 4 <te) lerinin yaptiklan itirafların Ortadoju'nun diyalekfigi Ergun BALCI îran'm 18 Sovyet dip lomatını smırdışı edip komünist Tudeh partisini kapatmasmın ardmdan bu partinin 1000' den fazla üyesinl tutuklatması Sovyetlran ilişkilerini daha da gerginleştirdi. Sovyetîran ilişkilefi, (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de)