Katalog

Cumhuriyet Sahibi: Cumhuriyet Matbaactlık ve Gazetecil'k T A R adma Nadir N'adi, O Oenel Yayın Müdürü: Husan Cemal, Müessese Mudurii: Etnine (jşaklıgil, Yazı Işlerı Müdürü: Okay Gönensin, • Yazı îşleri Müdür Yardımcısı: Ahmet Korulsan, Haber Merkezi Müdürü: Yalçın Bayer, Sayfa DUzeni Yönetmenl: Ali Acar TemsiMlen ANKARA: Valçın Dogs>r>, tZMÎR H;kmet Çetinkiija. ADANA. .Mehınet JVIerLau. # Servıs Şelları: îstanbul Haberlen: Selahattin Oüler. Dış Habsrler: lirguıı Balcı, Ekonomi: Osman Uiagay, Yurt Haberleri: Barbaros Gençak, Kültür: Aydın Emeç, Magazin: Yalçın l'ekşen, Düzeltnıe: Konur Ertop, Araştırma: Şahin Alpay 9 Ankara: Konur Sokafc No: 24/4 Yenişehir, Tsl: 17 58 25H 58 t>6, Idare: 18 33 35 • tzmir: Halit Ziya Bulvan No 'u/3, Tel: 2ö 47 0913 12 30 9 Adana: Atatürk Caâdesi, T.H.K tşhanı Kat 2/13, Tel: 14 55019 73İ • Basan ve Yayan: Cumnurıyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. Türkocağı Cad. 39/41, Cağaloğlu, PK: 246îstanbul, Tel: 20 97 03 (5 Hat). Telex: 22246 TAKVİM: 27 Nisan 1983 İmsak: 4.13 Güneş: 6.03 öğle: 13.11 İkindi: 17.01 Akşam: 20.01 Yatsı: 21.43 ABD ile Yunanistan'm üs konusımdaki görüşmeleri tıkanma noktasma geldi Stelyo BERBERAKİS ATtNA Yunanistan'daki ABD askeri üslerının geleceğine ilişkin görüşmelerin kopma derecesinde çıkmaza girdiğı ve Atina ile Washington arasmda önemli görüş aynlıklan belırdiği açıklandı. Yunan Dışişleri Bakan Yardımcısı Yuannis Kapsis'in, usler konusunda sonuca yönelik önemli bir görüşme yapmak üzere kendisi Ue buluşan ABD'lı temsilci Reginald Bartolomew'ye bir muhtıra verdiği bildirıldi. Muhtırada, Amerikan hükümeti Ege'de Türkiye ile Yunanistan arasındaki güç dengesini koruyacak askeri yarduna ilişkin 7/10 oranından vazgeçtığı ve aynca üslerin Yunanistan'dan kaldınlmasını öngören bir takvimin hazırlandığı için, üs görtişmelerinin bu koşullar altında sürdürülemeyeceğı kay dediliyor. Kapsis'in bu muhtırayı verme Sine, ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa Bölümü Bakan Yardımcısı Richard Burt'un Ankara'daki derneçlerinin neden oldu gıı belirtiliyor. Kapsis bu konuda gazetecilerin bir sorusuna yanıt olarak, «Başka anlaşmazlık noktalarımn yanısıra Amerikan hükümeti Türkiye ve Yunanistan arasındaki "3/10'luk oranını da değiştirmek istemektedir» dedi. Atina'mn koşullannın Washington taraundan kabul edilmemesi halinde görüsmelerin geleceğinin ne olacağı hakkındaki bir sorusunu ise Kapsis, «Hükümetimiz politikasım açık ve seçik olarak anlatmıştır» şek linde yanıtladı. Bu gelişmeler olurken Yunan Başbakam Andreas Fapand reu'nun ani bir biçimde TV ekranlarında halkın karşısına çık ması ve özetle şunlan söyleme si Atina'da ügi uyandırdı: «ABD üslerine ilişkin bir anlaşma metninde anlaşmanm so na ereceği tarih kesinlikle beUrtUmelldlt. Ayrıca, bölgedetd güç dengesinln bozuunayacağma ilişkin kln güvence vetilraelldir. Bu konular seçim öncestnden bu yana tarafumzdan ısrarla vurgulanmıştır. Halkınuzla araıruzdalri sözleşme de budur. Bir kere daha bellrtmek lsterlm ld, bu sözleşmeyi yeTİne getlreceğiz. Şu anda, Amerikan hüktimetî bu her iki noktayı da kabule yanaşmadığı izlenimini veriyor. Amerikan hükumetinln bu ısrarlı tutomu karşısında görüşmelerin sürmesi ise anlamsızdur.s Öte yandan Yunan HükUmet Sözcüsü Dimitrfs Marudas daha önce açıklanan 16 mayıs tarihindeki yenl görüşmede BartolomeMv'dan yanıt beklendiğinl söyledl. Atina'daki diplomatik gözlemciler son gelişmeler üzerine ABD Özel Temsilcisi Bartolotnew'un 15 mayısta Atina'ya gelmesi olasılığının çok az olduğunu öne sürüyorlar. Ana muhalefet lideri Averof İse, «Bir zamanlar kabul edilen ve yürürlükte olan 7/10 ora nının üs görüşmelerlnin kopmasına neden olması üzficüdür» dedi. Hükümet sözctisünun, parü liderlerine bilgi verileceği yolundaki açıklamasırun yetersiz olduğunu, sorunun parlamentoda görüşülmesi gerektiğini be lirten Averol, «Ülke içindeH sorunlan unutturmak üzere bu yola gidilmiş olduğu kuşkusuna kapddığını» da söyledi. Hızla gelişen son olaylar Baş bakan Andreas Papandreu'nun ABD'nin Avrupa işlsri ile görevli Dışîşleri Bakan Yardımcısı Richard Burt'la yapacağı görüş meyi iptal etmesi ile başlamıştı. Papandreu, Burt'un Anka ra'da Türk ordusunun modernizasyonu için ABD hükümetinin kararlı olduğu yolundaM demecine kızmıştı. Papandreu'nun Burtia, göriişmeyi reddet mesi üzerine, Bichard Burt ta Yunanistan'a yapacağı geziyl ip tal etmişti. Richard Burt dün akşam Kıb ns'a geçerek Rum yönetimi 11derl Spiros Kiprlyanu ve Dış* işleri Bakan Yardımcısı BenJamln ile görüştü. MESS Başkanı "YHK fedakarca çalışıp işçiyi koruyor,, tSTANBUL (ANKA) Kısa adı MESS olan Madeni Esya Sanayii İşverenleri Sendikası Başkanı Bah ri Ersöz, «îüksek Hakem Kurulu, işyerlerimlzi iflasa sürüklüyor diye hiçbir iddlamız yok» dedi. MESS Başkanı Bahrl Ersöz, «Yüksek Hakem Kurulu'nun, hakikaten çok fev kalade, fedakarca çalışarak, tttflmkün olduğu kadar, memleket ekonomislnln kaldnacağı şekilde işçilerimlzi koruyarak, zam verdiği kanaatindeyiz» şeklinde konuştu. Ersöz ANKA ajansına yaptığı açıklamada, MESS Genel Kurulu'na sunulan raporda «Yuksek Hakem Kumlu'uun enflasyon bızı üzeriude ücret zammı yaptj ğı, bu nedenle Işçilik mali. yetlerinin hızla yükseldlfi ve birçok işyermin de lfla* Sa sürüklendigi» şeklindeki göriişlerin yer atdığı yolundakl haberlerin kamuoyuna aktanlmasını «yanlış bir ha ber felselesi» olarak değerlendirdi. Avrupa Konseyi Kıbrıs sorununu gündemine aldı Avrupa Konseyi Assamblesi Siyasi Komitesi'nde Türkiye'deki siyasi gelişmeler ele alındı. Sedat ERGİN STRASBOUBG Kıbrıslı Rum parlamenterlerin Avrupa Konseyi Assamble toplantılarında temsili sorununun ortaya çıkmasıyla birlikte Kıbrıs sorunu uzun bir aradan sonra yeniden Avrupa Konseyi'nin gündemine girdL Kıbrıslı Rumlann temsi1 konusunda Assamble'de1 ki genel hava tüzük komltesine de hakim oldu. Kıbnslı Rumlarm yanmda yer alan blrincl eğilimin agır basmasıyla kesin bir karar alınması yoluna gidllmeyerek konunun sürüncemede bırakılması benlmsendi. Bu lunan bir formülle de Tüzük Komitesi'nden seçüecek bir raportörün konuyu inceleyerek eylül aymda Assamble'ye bir rapor sunması kararlastınldı. Tüzük Komltesinin verdiği bu karar dün öğleden sonraki birleşimde Assamble Başkanı Atarens tarafından açıklandı. Ahrens, Tüzük Komitesi'nin Kıbns sorununun hu kuki siyasi ve anayasal yön leri bulunduğunu, kesln bir görüş bildlrmesl için zamana ihtiyaç olduğu görüşüne vardığım belirterek, karar almıncaya dek bu konuda Assamble'de tartışma açılmayacağını bildlrdl. Kıbnslı parlamenterlerin durumunun başlıca konu haline gelmesi sorunun siyasi boyutlarmın da gündeme gelmesine yolaçtı ve bunun ilk sonuçlarından biri olarak Siyasi Komite dün Kıbrıs sorununu görüştü. Bu konudaki görüşmede Kıbrıs sorununun siyasi yönü üzerinde bir rapor hazırlanması kararlaştırıldı. Avrupa Konseyi Assamblesi, Türkiye konusunun görüşülmesini 1984 Ocak başına bırakmasma karşılık Türkiye'deki siyasi gelişmeler dün Siyasi Komite'de yeniden gündeme getirildi. Siyasi Komite raportörü Avusturyalı Parlamenter Ludwig Steiner, Komite'ye son aylardaki gelişmelerl kapsayan blr ara rapor sundu. Steiner'ln raporu, toplantıya katılan üyelerce «karamsar» bulundu. Tlaporda Steiner, siyasi partiler ve seçim yasaları üzerindekl hazırlıklan b'zetleyerek «Eleştirel» bazı görüş ler ifade etti. Steiner. üniversitelerdeki duruma da raporunda değindi. Türkiye'deki durum Assamble gündeminde bulunmuyor. Ancak, Siyasi Komite'nin «genel politika» raporunun bugün Assamble'de görüşülmesi sırasmda bazı üyelerin soru yönelteblleceklerl beUrtiliyor. Assamble'dekl görüşmeler sürerken Avrupa Konseyine üye 21 ülkenin Dışişleri Bakanları yann blraraya gelecekler. Türkiye'yi Türkmen temsil edecek. Türkmen ile Yunanistan Dışişleri Bakam Harolombopulos arasında yapılması beklenen görüşmenin de bu hafta gerçekleşmesi bek lenlyor. Ulusu Istanbul'a geldi tstanbul Haber Servlal Başbakan Bülend Ulusu dün saat 15.15'de İstanbul'a geldi. Ulusu Eskişebir ve Gölcük'teki temaslannı tamamladıktan sonra îstanbul'a geçen Suudi Arabistan Başbakan Yardımcısı Prens Bin Abdfilaziz onuruna Sheraton Oteli'nde bir akşam yemeği verdi. Beraberinds Mllll Savunma Bakaru Haluk Bayülken ve Dışİşleri Bakam tlter Türkmen olduğu halde İstanbul'a gelen Ab dülaziz, kentin tarihî ve turistlük yerlerini gezdikten sonra bu gün ülkemizden ayrılacak. DevYol'cu 7 sanık hapse malıkum oldu Haber Merkezl Istanbul nin pullannı ve yazüannı duSıkıyönetim Komutanlığı 1 nu varlara yapıştırdfldan iddiasıymaralı Askeri Mahkemesi'nde la yargılanıyorlardı. Dev Yol adlı örgüte üye olANKARA MHP ve Ulkücü mak pankart astnak ve silah kuruluşlar davasmda 175, 176 bulundunnak suçlarından yargı ve 177 numaralı klasörda yer lanan 7 sanık çeşitli hapis ce alan belgeler okundu, daha Balanna çarptırılırken, 2 sanık sonra sanıklardan Şerafettin da beraat etti. Çelik'in tahliyesine karar verilBu suçlardan sanıklar Yaşar di. Kemal Koç ve Şerif Akkaya 10* « DevYol örgütüne Uye olar yıl 9'ar ay 20'şer gün, Hallt duklan iddlasıyla 7'si tutuklu GWer 10 yıl 4 ay 30 gün, Erol 16 sanığın yargılanmasına 1 Erdfl 8 yıl 1 ay, Kıymet Yıl numaralı mahkemede dün başdıruner 5 yıl 20 gün, Mehmet landı. Sorgusu yapüan sanıklar Ali Kovacı 1 yıl 4 ay, AU östürk örgütle ilişkileri bulunmadığı9 ay 10 gün hapis cezası aldı m söylediler, daha sonra Kelar. Sanıklar Hüseyin Demir mal Erbakan, Mucip Atılgan, ve MUslflm Akkuş ise beraat Muzafter Yıldız ve Vedat Asetti. lan'ın tahliyesine karar verildi. • 1 numaralı Askeri Mahkeme1 # Amasya'dakl 770 sanıklı de Balat'ta bir kahvehaneyi ta DevYol davasında Güref Şlmrayarak üd kişiyi öldürmek, 4 şek'in tahliyesine karar verilkişiyi de yaralamak suçlann di. dan yargılanan silahlı sağ ey 0 2 numarah Askeri Mahkelemci Ferhat Tüysüz ile Ömer mesi'nde görülmekte olan AhGürdamar, dünkü duruşmalan met Yıldız ve 9 arkadaşının da sonunda beraat ettiler. Ferhat vasına devam edildi. Esas hakTüysüz, başka bir eyleminden kında görüsünü okuyan askeri etürü 36 yıla hükünüü bulunusavcı, TÜM DERIn kongreyor. sinde yaptığı konuşmalarla Der • DtSK'e bağlı Tekstil sendi nekler Yasası'na muhalelet et^ tikleri ve komüninn propaeankası davasına sorgularla dedası yaptıklan iddiasıyla haklavam edUdi. Sendika Genel Baş nnda dava açılan Ahmet Yıldız kanı Rıdvan Budak, sorgusunve 9 arkadaşının beraatini isteda sendikanın tüzüğünün iddia makamınca sübjektil olarak yo di. Savcı aynca TÜMDER'in rumlandığını ileri sürdü. Bukapatılmasına gerek olmadığını dak, inandığı 1961 Anayasasısöyledi. nı sendika üyelerine anlatmaya ve benimsetmeye çalıştıklannı belirterek, «bİ2 suçlausak, suçlansak o günkü ekonomik düzenl belirleyen Anayasal dttzeni savurrmakla suçlanabiüriz» dedi. Daha sonra sorgusu yapüan Süleyman Çelebl ile Erol Yalçm da suçlamalan reddettiler. yalist Partinta çıkard^ı 99 ve Çelebi, Marksist . Lenmist bir düzen getirmek amacında ol Nügün CERRAHOĞLU Sosyal Demokrat partinin çıkar dıgı 72 milletvekill ile rahat madıklarını ileri sürerken, Ebir çoğunluğu sağlayabilmesine rol Yalçın Tekstil sendikassnMADRtD Portekiz'de önce rağmen, sosyal demokratlar da görev almaktan öte hiçbir kl gün yapılan seçimlerde Sosiçindeki değişik akımlar böyle yasa dışı çalışması olmadığını söyledi. DÎSK davasında idam yalist Partl (PS)'nin zaferi ke bir koalisyonun hemen kurulistemiyle yargılanan Budak, sinleşti. Toplam oylann yüz masına olanak tanımıyor. Seçim sonuçlarma göre, şünÇelebi ve Yalçm'm sorgusun de 36.3'ünü alarak seçimleri ka. zanan Mario Soares liderliğinde diye dek «Demokratik Birlik» dan sonra duruşma 10 mayısa ki sosyalistlerin önümüzdeki içinde yer alnıış olan küçük erteiendi. • DtSK'e bağh Genelîs sen hafta içinde huktimeü kurma monarşist parti de tarihe karış lan bekleniyor. En çok oyu mış oluyor. dikasına üye kazandırmak için alan ancak muüak çoğunhık Sandıklardan çıkan sonuçlara çeşitli çalışmalarda bıılurırtıık' 1(5(119, edilen ve 10 yüa ka sağlayamayan sosyalistlerin, oy. göre, içinde «yeşillerln» de bularm yüzde 27'sini alarak ülke lunduğu «Halkçı Demokratik dar hapisleri istenen 10 İKTT Havagazı çalışanının yargılan nın ikinct büyük partisi haline Harekct» partisiyle, komünistmasma dün başlandı. 3 numa gelen Sosyal Demokratlarla lerden oluşan «Blrleşik Halk ralı Askeri Mahkemedeki du • (PSD> bir «Merkez bloku» oluş , Cephesi» (AFÜ) ülkenin üçünturması bekleniyor. Ancak bu cü büyük gücü haline geldi. rusmada idd'anamesini okuvan konuda güçlüklerle karşüaşıla Toplam oylann yüzde 18.2'sini Askeri Savcı sanıkiann sendika cağı aniaşılıyor. alarak mecliste 44 sandalye kaya üve oimak icin bazı işçileHerhangi bir sosyalist . sos zanan APU içinde başı çeken re «özendirme lkramiyesl» veyal demokrat koalisyonun, Sos komünistlerin oy potansiyellerecekterini söylediklerini bîl« dirdi. 0 Gaziosmanpaşa Halkevl Başkanı Zeki Serhateri, Yönetim Kurulu üyeleri Namık îrican, Adnan Pelılivanlar, Ergun Gurbet ve lsmail Hakkı Topal, 1 numaralı Askeri Mahkemede yaTgılandıklan. davadan beraat Görevlilerin personel işleANKARA, (Cumhuriyet ettiler. Sanıklar tGD ve İIJD' Bürosu) Devlet hizmetin rini yürüten Devlet Personel de çalışan memurlann görev Dairesi'nin de tasarı ile kalEmekli Ürdünlü vo çalışma esaslanm iüzen dınlacağı öğrenildi. Dovlet lemek için hazırlanan yeni Personel Dairesi'nin yaptığı generali soyan Personel Yasa Tasansı, ha işler için «Daha üst düzeyde örgütlenme yoluna gidiTunuslular zineye 600 milyar lira ek yük leceği bildiriliyor. Bu amaçgetirecek. tutuklandı la Devlet Personel Must.es.ar657 sayıh Devlet MemurIstanbul Haber Servist lan Yasası yerine çıtcartılEtap Oteli'nda Üıdün'lu emekli ması tasarlanan yeni Persobir Generali sarhoş ederek so nel Yasa Tasansı, kamu hiz yan beş Tunus'lu tutuklandı. metinde çalışan teknık, idaEtap Oteli'nde kalmakta olan ri ve yardımcı sımflann tüHaber Merkezi Yazanmız Ürdüniü emekli General Ergin munü kaldınyor. Devlet me Oktay Akbal'ın 6 Eylül 1982 Salen Abuzezait'in içkisine uygünü gazetemizde yayınlanan ku hapı atarak uyuttuktan son murlanmn uç yeni kategori «Yann Diye Bir Gerçek» başsmıflandırılmasının ra 1500 ABD dolan, 110 bin içinde lıklı yazısı konusunda İstanbul yapılmasmı öngören tasarı. Sıkıyönetim Komutanlığı 1 NuTürk lirası, altın çakmak ve kol saati ile pasaportunu aldık memur ve memur emoklile maralı Askeri Mabıtemesince ları iddiası ile yakalanan Avus rinin maaşlarınin yüzd9 100 verilen beraat karan Askeri turyah Brigitte Franser, Tu oranında artırılmasına ola Yargıtay'ca onaylandı. nuslu Beşir Benmansur. Abdül nak verecek. Ancak tasarıOktay Akbal ve sorumlu Yakerim Negati. Priger Arabi Ben nın bu biçimiyle maaş far zı İşleri Müdüıümüz Okay Ciömansur ve İnunlye Abdutazlz nensin hakkında sözkonusu yaO Mahammet sevk edildikleri nö kından dolayı hazineya H O zı nedeniyle TCK'nın 146. 311. milyar lira ek yük getirebetçi mahkemede tutuklanarak 159 ve 312 mRddelerine nıııhaceğı bildiriliyor. cezacvine göfierildi. lefetten dava açılmıştı. Yapı Sahin ALPAY Dogramaci: Tıp ve meslek okullarının kontenjanları arttırılacak ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Oniversite seçme sınavı ilk basamak yanıt kagıtlannin ilk okuması tamamlandı. YÖK Başkanı Prof. îhsan Doğramacı, gelecek öğretim yılında üniversitelere alınacak ögrenci sayısının bu haf ta içinde belirlenecegini söy ledi. Kontenjanlarda geçen yıla göre bir azalma ohnayacagıru bildiren Dogramaci. özellikle Tıp ve iki yılhk meslek okullannın kontenjanlannın artınlacağını söyledL LİBERALIZM: Yönetime karşı bireyin özgürlüğıi 2Klasik liberalizm Onsekizinci yüzyüda ortaya çıkan, Latince llber (özgür) sözcügunün simgelediği liberalizm akımı, siyasal alanda mutlakıyetci yönetime, ekonomik alanda güdümlü (merkantilist) uygulamalara karşı bir tepki olarak doğdu. Liberalizm akı mı ile sanayi devrimiyle 1#çmen burjuvazi (sermaye sahipleri sınıfı) arasmda yakın bir ilişki görülür. Liberalizm, bireyin özgürlüğü nü, siyasett» olsun ekonomide olsun, düşüncede olsun davranışta olsun kişinin çeşitli seçenekler arasın da seçme olanagına sahip olmasını savundo, Liberalizme göre, biıeyln seçme özgürlüğüne kar şı en büyük tehdit, devletten, yönetimden kaynaklanıyördu. liberalizmin özgürlük anlayışı, büyük ölçü do bîreyin devlete, yönetime karşı özgürlüğü anlamı na geliyordu. (Liberal siyasaı felsefenin en önemli temsilcisinin Ingiliz filozofu John Locke [16321704] olduğu söylenebillr.) Bu gö rUşün iktisadi alana uygulanmasıyla, bir ülkenin zen ginliklerinin, refahının dev letin ekonomiye mUdiıhale etmemesi halinde artacağı îikri geliştirildi. İktisadi liberalizmin İki temeı savı vardı: 1) Çeşitli üreticilerin kâr amacıyla, birbirleriyle serbest rekabet ederek piyasa için üretimde bulunmaları, ürünleri yalmzca artırmakla kalmayıp, niteliklerini de yükseltecekti. Bundan hem üreti cüer, hem de tüketiciler ve toplum kazançh çıkacaktı. Bunun için bireyler, devletin müdahalesine uğramadan, en kârlı bulduklan işleri yapabilmeliydi. 2) Bireylerin görünüşte çelişen çıkarları gerçekte doğal bir uyum halindeydi. (İktisadi liberalizmin geliştirilmesine en büyük katkıyı yine bir İngiliz düşünür olan Adam Smith [17231790] yap tı.) Iiberallzmin büyük düşünürlerinden biri olan John S. Mill, iktisadi liberalizmin «yarışan, çatışan çıkarlar arasında gerçekte bir uvum, blr çıkar birugi» olduğu savmı siyasete uygula dı. Bireylerin, devletin müdahalesine uğramadan, görüşlerinl serbestge açıklama larıyla, fikirlerin serbestçe yanşmasıyla gerçeğe ulaşılabileceğini savundu. Mill'e göre, düşünce özgürlüğünün suıırlanması, yalanların gizlenmesine yarayan bir paravandı. mak her ne kadar acımasız görülebUirse de, en güçlü ve topluma en yararlı olanlann ayakta kalması, uzun vadede toplumu daha sağhklı kılacaktı. Sosyal Darwinizm, liberalizmin aşırı sağcı bir yorumu idi. Hitler, sosyal Darwinist fikirleri benimseyerek, bunları Nazizm'in bir parçası haline getlrmiştir. Liberalizm, çok başka bir yönde de geliştı. beralizmin bu yorumu sosyal liberalizm olarak anüan akımı dogurdu. Liberalizm ve devlet müdahalesi Klasik liberalizm, piyasa ekonomisınin yolaçtığı krizieri, sistemin kendi kendini arındırmasına yarayan, görevini tamamlayınca sona eren bir mekanizması olarak görüyordu. Krız, eko nomik açıdan sağlıklı olmayan ışletmelerı tastiye edıyordu. 1920'lerden itibaren bu göruşe kuşkuyla bakılmaya başlandı. John M. Keynes (18831946) krizlerin ekonomüs. sıstemı üen geye getırmekten çok, daha da dengesız hale geürdığini gözlemledı. Kriz, şırketlerin yatuunlan kısmalanna; yaürunlarm kısılması yatırım malları üretiminde istihdamın düşmesine; istihdamın düşmesi talep azalmasına; talebın daralması tüketim mallannın üretiminin azalmasına, vb. yol açıyordu. Keynes devletin ekonomiye müdahale ederek taleoi artıncı önlemler almasını ve ekonomiyi böylelikle yeniden dengeye getirmesini savundu. Keynes, tümuyle serbest bir piyasa ekonomisinin iyi işlemedığuıi gösterdi. Böylelikle çağdaş liberaller kiasık lıberalizmden ayrılarak, devletin behrli alanlarda ve beliriı ölçülerde ekonomiye müdahelesıni kabul eden bir çizgiyi benimsediler. Siyasal liberalizm, ancak fikirlerin öz. gürce açıklanması ve yanşmasıyla gerçek. lere ulaşılabileceğini savundu. Liberaliamin iktisadi özgür lük (laissez • faire) ilkesi, üç alanda özgürlügü öngörüyordu: 1) Girişim özgürlü gü, yani kişinin dilediği ma lı üretme ve pazarlaması. 2) Serbest ticaret, yani güm rükler ve diğer engeller olmaksızm ticaret yapılabilme si. 3) Sözleşme özgürlüğü, yani alıcı ve satjcüarm aralanndaki (fiyatı ve ücreti) belirleyen sözleşmenin koşullanm özgürce saptayabil meleri. Sözleşme özgürlüğü ilkesinden hareketle örneğin sendikalar, iş gücünü satan lar arasındaki rekabeti engelleyici görüldüğünden, kanunla önlenmeye çalışıldı. Aym şekilde, üreticiler arasında rekabeti engelleyici tekellere karşı kanurüar çıkarıldı. Devletin sözleşme özgürlüfünü güvence altma ahnak işin ekonomiye yaptığı bu tür müdahalelerin Öz gurlukle çelişmediği savunulmaya başladı. Daha sonra mutlak sözleşme özgürlüğünün serbest re kabeti güvence altına aldığı konusunda kuşkular uyandı. Biçimsel özgürlük, bir sözleşmede güçsüz olan tara fın aleyhine işliyor, ona ger çek bir seçme özgürlüğü AET ile tekstil ürünleri ihracı konusunda ikinci tur görüşmeler başladı Bruksel (Cumhuriyet) Türkiye'den Avrupa Ekononük Topluluğu'na ihraç edilen tekstü ve konfeksiyon ürünleri için 1983 taban rakamlannın belirlenmesi konusundaki ikinci tur görüsmelere Brüksel'de baslandı. Görüşmelerde uzlaşma sağlan ması halinde Türkiye'nin Topluluğa 1983 sonuna kadar yapacağı toazı tekstil ve konfeksiyon ürunleri üıracatının üst smınnı belirleyen bir anlaşma imzalanacak. Türkiye adına özel sefctör temsilcilerinin katıldığı görüşmelere bugün de devam cdilecek. Geçen ay bu konuda yapılan görüşmelerde bir sonuç alınamanuştı. Portekiz'de M. Soares merkez bloku kuracak rinl arbrdıklan görülüyor. Seçimlerden en buyülc kayıpla çıkan parti ise Hıristiyan De mokratlar (CDS), Oylann yalnızca yüzde 12.4'ünü alabilen muhafazakar hıristiyan demokratlar meclise 29 milletvekili sokabiliyor. Soares seçim kampanyaları sırasmda, «100 günde 100 karar» vaad etmiş bulunuyor. Bu kararlar arasında, üretimi teşvik etmek, iş kanunlannı güçlendirmek, kemerlerin sıkılması karşısında, sosyal güvenlik önlemlerini artırmak, devlet bürokrasisindeki yozlaşmanın önü ne geçrr.ek, ödemeler dengesini düzenbmek gibi ciddi öniemler bulunuyor. Bu önlemlerin almabilmesi için güçlü bir hükümetin bir an önce kurulması gerekiyor. Liberalizmin gelişme çizgisi Gönensin ve Apaydın davasında bilirkişi oluşturulması kararlaştmldı tstanbol Haber Servisi Gazetemiz sorumlu Yazıişleri Müdürü Okay Gönensin ile Avukat Burhan Apaydın'ın Askeri Yargıca, Savcıya ve İstanbul Emniyet Müdürüne hakaret ettikleri savıyle yargılandıklan îstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Numaralı Askeri Mahkemesi'nde yeni bir bilirkişi kurulu oluşturulmasına karar verildi. îstanbul Barosu Başkanı Avukat Orhan Apaydm ile Avukat .Gülçin Çayiığil'in katıldığı dünkü duruşmada, avukattarm 31 mart 1983 tarihinde bilirkişilere verdikleri dilekçe ve telgrafı incelemek için görevlendirilen bilirkişilere yaptıklan itiraz dilekçesi okundu. Avukatlann dilekçesinde bilirkişi olarak seçilen Erol Cihan ve Kayhan tçel'in Barış Derneği davasında da bilirkişi olduklannı ve sanıkiann o dava nedeniyle verilen dllekçelerden ötürü yargılandıklarını belirterek, bilirkişi kuruluna iüraz edüdiği büdırildi. Mahkeme, dosyanın Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi'ne gönderilerek, Ankara Üniversitesi Hukuk Fa kültesi öğretim Uyelerinden oluşan yeni bîr bilirkişi kurulunun oluşturulmasma karar vsrdi. Duruşma 24 Mayıs'a ertelendi. Yeni personel yasa tasarısı lıazineye 600 mîlyar lira ek yük getirecek lığı kurulacak. Yeni Personel Yasa Tasarısı memurlann maaş, göster ge, ek göstergelerine ilişkin hesaplama esaslanm belirtiyor. Memur maaşlan ile yan ödemelerin birlikte değerlen. dirilerek emekli maaşıni temel almmasını öngörüvor. Oktay Akbal'ın bir beraatı Askeri Yargıtay' ca onaylandı lan yargılama sonucunda, Askeri Mahkeme, 10 Kasım 1982' de beraat karan vermişti. Karprdan bir süre sonra İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Akbal ve Gönensin hakkında verilen beraat karannın bozulma. sı istemiyle Askeri Yargıtay'a başvurmuştu. Askeri Yargıtay 3. Dairesi, mceleme sonucunda «yazınuı eleş tiri niteliği taşıdığı, hakaret suçunun maddi ve manevi unsurları oluşmadığıntlan» beraat ka. rarıru yerinde buldu. Sağ kanat liberalizm: Sosyal Danvinizm Serbest rekabetin yararlı sonuçlan konusundaki fikir ler, 19. yüzyılın ortalarında Charles Darwin'in [18091882] biyolojik evrimle ilgili görüşleriyle kaynaştırılarak, yeni bir şekil aldı. Sos yal Darvrtnizm denilen bu akun, çeşitli sosyal önlemler dahil devletin topluma her türlü müdahalesine kar şı çıkıyordu. Toplumda zayıt olanlan desteksiz bırak Batı'da liberalizmin lzlemiş olduğu gelışme çizgisini şu şekilde dzetleyeüilirız: Kiasık liberalizme göre, toplumun varoluş amacı, bireylerin üıtiyaçlarımn karşılanmasıdır. îiıtıyaçlarınuı ne olduguna karar vermek ve butılan öncelik sırasına koymak da bireylerin hakkıdır. îktısadi aSosyal liberalizm, bi. landa, bireysel çısar ve ıh tiyaçların serbestçe yarış reyin seçme özgürlü. ması, zengınlıkleri artırmağünü sımrlayan sos. da etkinlik v e verinullik, aym zamanda uyum sağlayal ve ekonomik ko. yacaktır. Siyasal aianda bişullann düzeltilme. reylerin düsıince ve tercıhleri serbestçe yanşırsa, sini benimsedi. bunlar arasında uyum sağlayan bir dengeye varılacaktar. vermiyordu. îşverenlerle is Sanayıleşmenın ilerlemeçiler arasındaki iliskiler busiyle ortaya çıkan gelışmenun en iyi örneğiydi. ler, klasik liberalizmin veOndokuzuncu vüzyılın son rimlilik savı ile çıkarlar larına doğru liberaller. sendikalan savunmaya başladı. arasmda uyum (ahenk) saSendikalar iş sözleşmesinde vı arasında çelişkı olduğuki zayıf tarafm, işçilerin seç nu gösterdi. Liberalizmin me özgürlüğünü güçlendiri yarışan çıkarlar arasmda uyum savına ve siyasal liyordu. beralızme ağırlik verenler, devlstin çıkarlar arasında uyum sağlamak için ekoOlumlu. olumsuz nom:ye müdahale etmesi özgürlük ayrımı gereğı üzennde durdular. Bu sosyal liberalizm dediönemli bir liberal düşüğımiz akımı dogurdu. Kianür olan T. H. Green (1832 sık liberalizmin verimlilik 1882), «olumlu • oıumsuz öz savına ağırlik verenler ise, gürlük» ayrımım vaptı. Dev giderek siyasal liberalizmlet. herhangi bir zorlamayla den, demokrasi idealinden bireyin seçme özgürlüsünü ödün verdiler. Bu yönde kısıtlamaktan kaçınmak zoaşırı bir eğilim Sosyal runda olduğu gibı, bireyin Darvvinizm olarak kendini seçme özgürlüfünü sınırlagösterdi. van sosyal ve ekonomik koşulları da ortadan kaldırmak, bireylere eşit olanakSÜRECEK lar sağlamak zorundaydı. 14