Katalog

Cumhuriyet ILO'nun calışma yasalarî ile ilgili görüsü: Sahfbi: Cumhnrlyet Matbaaeıiıfc vs Gazeteeflîk T.A.Ş. adına Nadir Nadi, • Genel Yayın MüdürU: Hasan Cemal, Müessese Muduru: Emine l'şaklıglı, Yazı tşleri Müdürü: Okay Gönensin. • yazı îşleri Müdür Yardımcısı: Ahmet Korulsan, Haber Merkezl MUdürtl: Yalçm Bayer, Sayfa DUzenl Yönetmeni: Alı Acar Temsflcîler: ANKARA: Yalçm Dogan. İZMÎR: Htkmet Çeünkaya, ADANA: Mehmet Mercan, O Servls Şefleri: fstanbul Haberleri: Selahattin Güler, Dış Haberler: Ergun Balcı, Ekonomi: Ostnan Ulagay, Yurt Haberleri: Barbaros Gençak, KUltUr: Aydın Emeç, Magazin: Yalçın Pekşen, DUzeltme: Konur Ertop, Araştınna: Şahin AJpay Bftrotar • Ankara: Konur Soka* Not 24/4 YenişeMr, Tal: 17 58 » 17 58 66, îdare: 18 33 35 • îzmir: Halit Ziya Bulvan No: 65/3, Tel: 25 47 0913 12 30 • Adana: Ataturk Caddesi, T.H.K. Işhanı Kat 2/13, Tel: 14 55019 731 • Basan ve Yayan: Cumhunyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. Türkocağı Cad. 39/41, Cağaloglu, FK: 24Ststanbul, Tel: 20 97 03 (5 Hat). Telex: 22246 TAKVİM: 24 Nlsan 1983 Imsak: 4.19 Gttneg: 6.07 öğle: 13.12 İkindi: 17.00 Akşam: 19.58 Yatsı: 21.38 Sendikalar, hükümetin ekonomik politikası icin görüslerini acıklamalı ANKARA, (Cumhurlyet Bfiro«u) Birleşmiş Milletler'e bağ lı Uluslararası Çalışma örgütü (ILO) Türk hükümetine, hazır lanmakta olan 274 sayüı sendikalar İle 275 sayılı toplu iş söz leşmesi, grev ve lokavt yasalarına ilişkin görüşlerlni ilettl. Bu konudaki ILO raporunda, sendikalann, işçüerln ekononnk ve sosyal yaşantısının gellş tirilmesi çerçevesinde hükümet lenn ekonomik ve sosyal polltıkası konusunda görüşlerini açıklayabilmeleri gerektiğl savunuldu. Türk hükümetl, çeşitli kuruluşlann görüşünü almak için açıkladığı 274 ve 275 sayılı çaljşma yasalannı Ingllizceye çevirerek, görüşünü bildirmesl içın Uluslararası Çalışma Örgütü'ne de gönderdi. tLO'nun yet kıll komlsyonlannca yapılan in celemeden sonra hazırladığı ra por, Türk hükümetine bildirildi. tLO raporunda sendlkalar ya sa taslağının çeşitli maddelerl konusunda özetle şu görüşlere yer verildi: # Meslek ve işyerl esasına göre, lşçi sendikası kurulması yasaklanmaktadır. Bu dururada teşvik gören Işkollan avantajlı duruma gelecektir. • Bölgesel ve yerel olarak sendika kurulmasının yasaklan ması, işçi ve işverenlerin kendi seçtiklerı örgütlerde birleşmelerl hakkında getirilen bir kısıtlamadır. • Genel kurulların toplanma sı ve yürütülmesinın hükümet komiserl gözetiminde yapılaca ğı hükmü yer almaktadır. Hükümete, sendikalann içişlerine karışma gücü veren bu madde, işç* ve işverenlerin faaliyetlerini kendilerl düzenlemeleri ve örgütlenmelerl hakkına karışılmamasmı öngören Uke İle uyuş mamaktadır. • Sendika yöneticiliği için 10 yıl bilfiil işçilik yapma koşulu, sendikanın kendi sahip olduğu personel içinde yeterli ka lifiye eleman bulunmaması halinde endüstri dışında kalan in sanlann deneyimlerinden sendlkanm yararlanmasını engellemektedir. Sendikalara, belli bır orandaki yöneticileri için bu ko sul konusunda muafiyet getirilmelidir. • Grev, banşçı ya da illegal olsa bile sendikadan atılmayı gerektıren bir suç kabul edılmemelidır. • Emekli olan işçilerin sendika üyelığinin sona ermesme ilişkin madde ikı açıdan sakıncalıdır. Birincısi, sendika ısçıden deney açısmdan sendika görevlısı olarak yararlanamaz. Ikincısı, sendika emekli olan işçilerin sorunlarını öğrenemez ve onlarm haklannı savunamaz. • tşçi ve ışveren örgütlerinin uluslararası Konfederasyon lara üye olmaları hakkı, bu ör giıtlerin kural ve tüzüklennın yasa hükümlerine ters düşmesi durumunda Bakanlar Kurulu tarafından yasaklanmaktadır. Bu ters düşme yargısı yönetime bırakılmaktadır. 9 Sendika işyeri temsilcisinin iş akdinin feshi yükümlülüğünü işveren üstlenmelidir. • Taslak ile sendikanın ve konfederasyonlann politika yapamayacaklan, politik faaliyette bulunmayacaklan öngörülmektedir. Bu hüküm, tLO'nun 87 numaralı sözleşmesine aykın bulunmaktadır. Sendikalann faaliyetleri, örneğin bir genel ekonomik politika nedeniyle ya saklanmalıdır. Sendikalar, bazı durumlarda dikkatleri politik yanı olan genel çıkarlara çekebilirler. Sendikalar, en temel hedefi olan bütün işçilerin ekonomik ve sosyal yaşantısının geliştirilmesi amacı çerçevesin de hükümetlerin ekonomik ve sosval politika konusunda görüşlerini açıklayabilmelidirler. • Sendika paralannın devlet bankalarma yatmlmosı, sendikalann yönetimine bır hükümet müdahalesi nedeni oluşturabılir. Bu da kamu makamlalarınm işçi ve işverenlerin kendi yönetimlerini ve faaliyetlerini örgütleme haklanna müdahale edilmesinden kaçınma yolundaki ilke kararma ters düşer. • Sendıkalar kapatıldığı takdirde, mal varlıklan v& sendika üyelerine ya da sendikanın devamı olan örgiite bırakılması gerekir. ÎLO raporunda, sendlkalar yasa taslağınm kapatmaya ilişkin 58'nci maddesi konusunda ise, «Sendikalar geneı politika kararlan karşısında işçi hakla rııun etkllenmesi halinde, bu baklan savunmak zorundadırlar» denildi. Savaş yoraunu bir ülke=IRAK 1 YHK: 28 bîn işçiyi •«•«••»••«•>»« kapsayan sözleşme yürürlüğe kondu ANKARA (ANKA) YHK Başkanı Naci Varlık, son 15 gün içinde 284 işverinde çalışan 20 bin 583 işçiyi kapsayan 32 sözleşmenın yeniden yürürlüğe konuldugunu açıkladı. Son bır hafta içinde yenilenen sözleşmeler arasında Denizcilik Bankası, Deniz Nakliyat A.Ş.* de çalışan 15 bin işçınin de söa leşmesi bulunuyor. Böylece yılbaşından bu y»na YHK'nın yeniden yürürlüge konulduğu sözleşmelerin sayısı 945'e. bu sözleşmelerden yararlanan işçilerin sayısı İse, 658 bin 145'e ulaştı. Kurul'un göreve başladıgı 3 nisan 1981 tarıhinden bu vana ise toplu sözle^meleri yenilenen işçi sayısı 1 milyon 828 bine yükseldi. Varlık'm verdiği bilgiye göre, yılbaşından bu yana 3 bin d o layındaki sözleşmenin ise 2. ya da 3. yıl zamlan belirlendi. Emekli işçiler İşve^en iistlenmelidir BAĞDAT BÜYÜK BİR ŞANTtYE GÖBÜNÜMÜNDE Bağdat'ta eski evlerin yanısıra lüks inşaatlar mantar gibi yükseliyor. 1 yıl öncesine kadar yapımları hızla devam eden bn lüks inşaatlarm yapımı bugün hemen hemen durmuş glbi. Nedeni yatınmların alt yapı inşasına ve tarım kesimine kaydırılması. Valilik: öğretmene lıediye vermek suctur Muammer TÜNCER Öğretim yılı sonu yaklaşırken, her yıl olduğu gibl, bır çok llkokulda öğretmene hediye kampanyası yeniden başlatıldı. Milll Eğitim Bakanhğı'nın, öğretmenlerin hediye alamayacaklarına ilişkin ge nelgesine karşm, birçok ilk okulda bu amaçla para toplanmasınm önüne geçllerne diği öğrenildi. İlkokullarda çocuk okutan velilerln daha şimdiden hediye alma kampanyasma giriştikleri bildıriliyor. özellikle zengin semtlerde hediye için para toplama kampanyalarmın yanş haline dönüştüğü velilerden 10'ar bin llra. 20'şer bin lira almdığı toplanan paralarla öğretmenlere Ipek elbise. altın kolye. bilezik. buzdolabı vb. değerli eşyalar hediye edildiğl belirtiliyor. Ayrıca, maddi ola naksızlık nedeniyle hediye kampanyasma katılamayan velilere baskı yapıldığı da öne sürülüyor. Bu konuda bllgistne başvurduğumuz valililik yetkilileri, hediye almanm kesin likle suç olduğunu, sorunun titizlikle lzlenmesl İçin îstanbul Milll Eğitim Müdürlüğü'ne emlr verlleceğini açıkladılar. Velllerden edindiğimiz bilgiye göre. koruma dernekleri ve okul aile birlikleri tarafmdan öğretim yılı boyunca sürdürülen para toplama faaliyetleri de sorun haline geldl. Koruma derneklerinln bazı okullarda bağış adı altında topladıkları paralarla çaylar, sölenler düzenlediklerl, Milli Eğitim'ln üst örgütlerini tefriş ettlklerl belirtiliyor. Türk müteahhitler: Irak bizden, biz Irak'tan cok memnunuz Irak'ta 29 Türk firması var. Bu 29 firmanın yii. rütmekte olduğu 51 projenin toplam bedeli 904 milyon 310 bin dolar. Irak savaş nedeniyle girdiği darboğazdan çıkmak için kredili çalışan firmala. ra her türlü kolaylığı gÖsteriyor. Mehmet YAŞİN Irak'ın başkenti Bağdat'ta görevli bir elçilık mensubumuz, Devlet Başkanı Saddanı Hüseyin'in bir ay önce düzenle dıği basm toplantısında yaptı ğı konuşmayı şöyle aktarıyor: «Savaş bize gerçek dostnmuzu düşmanınuzı öğretti. Bundan böyle her önüne gelen Irak'ta iş yapamayacak.» İş adamlarmın anlattığına gbre savaş başlayınca bir çok yabancı fırma tasını, tarağmı toplayıp kaçmış. Kalanlar ıse ödeme güçlüğü yüzünden işleri yavaşlatmışlar. Türkiye Cumhuriyeti Bağdat Büyükelçiliği Maliye ve Ekonomi Müşavirliği'nin verdiği bilgiye göre Irak'ta 29 Türk firması çeşitli taahhüt işlerini ztt pek. Avrapalılara benzemiyor.» Mehmet Ali Baytur ödemelerin biraz gecikmeli ama tam olarak yapıldığını da sözlerine eklıyor. «Bizim işçilerinıizin dl ğerlerine benzemedigini» tekrar vurgulayan Baytur konuşması yiıklenmiş. Bu 29 firmanın yil nı şöyle sürdurüyor: «tşçimize rütmekte olduğu 51 projemn üdemelerin geciktiğinl, bu netoolam bedeli 904 milyon 310 denle ntaaşlarının tüıuünü öde bin dolar. Turk fınnaları ayn yemeyeceğinıizi, yarısını ayın ca 1983 yılmda 24 milyon 470 birinde yarısını 15'inde verecebin dolar tutarmda yeni proğimizi söylüyoruz. Anlayışla je anlaşması yapmışlar. karşılıyorlar. Diğer İşçiler 8y le değil. Parasının tümünü ayın Konuştuğumuz Türk İş adam birinde alamadı mı lşi bırakıp ian Irak ile ış yapmaktan çok kaçıyor. Işçisi kaçan mütememnunlar. ahlıit de işini zanıanında bitire Irak'ta 187 bin dönüm çölü mediği için zor durumda kalısulama işini yüklenen özgü yor. Allan işçilerimizden razı Baytur şirketinjn ortaklannolsun.» dan Mehmet Ali Baytur şunTürk işçisinin bu «Gfizfl pek ları anlattı: «Bizun şantiyelerin savaş alanına uzaklığı 40 ki Iiği, başka lşçllere benzememe si» biraz da Türkiye'de bu pa lometre. Arada bir kum, çakıl rayı kazanacak işi bulamamayığınlannm arasına serseri smdan kaynaklanıyor. Kavuru bombaların düştüğtt oluyor. cu sıcaktan kan ter içinde kal Çevremizdeki çoğu firmalar mış bir işçimiz: «Gözü kör olkorkudan lşi bırakıp kaçtı. Biz sun fukarahğın. Türkiye'de bnhiç bir şey yokmuş gibl çaJırsda aldığımın yansına i? bnlşıyonız. Bizim işçimizin de gö saydım çoluğu, çocuğu gerlde kor, grelir miydim bu çöllere?» diye «Gözii pekliğin» kaynağını açıkhyor . 18 bin Türk işçisi Irak'ta 13 bini Türk firma larmda, 5 bini de yabancı fırmalarda olmak üzere toplam 18 bin Türk işçisi çalışıyor. Bu rakamm daha fazla olmamasının nedeni Turk ışçüerinin Irak'a pahalıya gelmesl. Irak'ta iş yapan firmalar Güney Koreli, Pakistanlı, Hindıs tanlı, Pilipinli işçileri tercih ediyorlar. Bu işçiler ucuz ama kaytan cı. Dinlene dinlene çalışmayı seviyorlar. Türk işçisi öyle de ğil. Dmlenme yerine fazia mesai yapmak istiyor. Irak'ta çalışan vasıfsız TUrk işçisi 10 saat mesainin karşüığında ayda 320 dolar alıyor. Vasıflı işçi 450 dolar, ustabaş İan da 15002000 arası aylıkla çahşıyorlar. Işçilere ücretle rinin yüzde 4O'ı dinar, yuzde 6O'ı ise dolar olarak ödeniyor. (Arkası 7. Sayfada) Kültür Servlsl YAZKO* nun (Yazarlar ve Çevlrmenler Üretim Kooperatifl) olağanüstü Genel Kurul toplantısı dün yapıldı. Yeni yönetim kurulu s«çildi. Divan Başkanlıgı'nın Salim Şengil'in yaptıgı genel kurulda yeni yönetim kuruluna saçilenler ve aldıklan oylar şöyle: Erol Toy (39), Bertan Onaran (35), Abdüllıadir Bulut (29), Salim Sengil (32), Seylt Nezir (23). Denetim Kuruluna ise Erhan Bener (45) ve Demirtaş Ceyhun (30) getirildiler. Üç ay önce yapılan olağaa Genel Kurul Toplantısı'nda Yönetim Kurulu Başkanı Mnstafâ Kemal Ağaoğlu ile Yönetim Ku rulu üyelerf Adnan özyalçıner, Kemal Özer, Kemal Sülker va Recep Bilginer, Denetim Kurulu üyeleri Demirtaş Ceyhun ve Asım Bezirci lstifa etmişlerdl. Yönetim Kurulu'na en çok oyla seçilen Erol Toy, YAZKO* nun kuruluş amaçlan doğrultusunda çahşmalarına devam edeceğini söyledi. , YAZKO'nun yeni Yönetim Kurulu secildi • r NE DERSM SEVıŞELıM Mi ? AAA.'. . <QQQ KEDEKJ 5&9RDIN? B&KlRE OE6İLIM. SENDEN OE HCŞUKIIYORUM. SEKIDE BEUOEK1 H05UWiy0R5UM O ZAMAM... Gecen yıl tüm yurtta 67 bin 574 esnafin bozuk gıda maddesi sattığı saptandı 6İLMEMKİ NEVf BlLMiyOJBUM ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye'de geçmiş yıllara oranla bozuk gıda konusunda tepkilerin yoğunlaşmasına karşılık, denetimlerin eskiye oranla daha azaldığı, Türkiye çapmda gıda denetimi yapan 84 sağlık kuruluşunda sadece 54 gıda kontrol uzmanmın çalıştığı belirlendi. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı istatistlklerine göre, ülke çapında gıda kontrolü yapan sağlık kuruluşlarınm sayısı 84'ü buluyor. Bunlardan Hıfzıssıhha Enstitülerinin sayısı 7, halk sağlığı laboratuvarlarının sayısı ise 52. Bu 59 kuruluşta toplam 2 bin 19 personel çalışıyor. Bunlardan sadece 9'u gıda kontrol uzmanı. Veteriner İşleri Genel Müdürlüğüne bağlı 25 laboratuvarda ise 45 gıda kontrol uzmanı görev yapıyor. Bozuk gıda maddelerine tepkinin son yıllarda giderek büyük boyutlara ulaşmış olmasına karşılık, yapılan denetimlerin de bununla ters orantılı olarak azaldığı gözlenlyor. Gene Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı İstatistlklerine göre 1975 yılmda 188 bin, 1977' de 166 bin, 1979'da 144 bin, gıda maddesi üreten kuruluş denetlenirken, bu rakam 1982'de 109 binde kaldı. Gıda maddesi üreten 109 bin firmada yapılan kontrollerin yetersiz kalmasına karşılık gene de bunlardan 14 bininin, daha başka bir deyişle her 8 imalathaneden birinin ürettiklerl maddelerin sağlığa uygun olmadığı saptandı. Aynı istatistiklerden çıkan sonuca göre, gıda maddelerini satan esnafların teftişi sırasında geçtiğimiz yıl 67 bin 574'ünün bozuk gıda sattıkları belirlendi. 1975 yılında 772 bin, 1980' de 718 bin esnaf teftiş edilirken, geçtiğimiz yıl teftiş sayısı 633 binde kaldı. Geçtiğimiz yıl yapılan teftlşler sonucu gıda maddesi satan her 9 esnaftan birisinin bo zuk gıda maddesi sattığı ortaya çıktı. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanhğının İstatistlklerine göre, geçtiğimiz yıl yapılan gıda maddelerinin muayene sayısı, önceki yıllara oranla azaldı. 1975 yılında 31 bin, 1979'da 64 bin, 1980 yılında 100 bin gıda maddesi, laboratuvarlarda lncelenirken, 1981'de 31 bin, 1982 de ise sadece 1 9 bin gıda maddesi elden geç ti. Geçtiğimiz yıl laboratuvar analizi yapılan bu 19 bin maddenin 4 bin 207'si gıda maddelerl tüzüğüne aykırı bulundu. Başka bir deyişle incelenen her 9 besın maddesinden ikisinln bozuk olduğu belirlendi Gene lçme ve kullanma suları üzermde geçtiğimiz yıl 3 bin 401 su numuneslnin kimyasal analizi yapıldı. Analiz sonucu her 4 sudan birintn bozuk olduğu, içinde yabancı maddeler bulundugu çörüldü BEUDE 5EUİ OKIUM ICIW SEVlSMEMlZ ÇOK UORMAL 0E6ILMI yATALIM. Mİ ELBETTE.. BAKiRE. OLMAD1ĞIMI VOO... HAYIR. 6EM EE.O Z4MAN 8EKJIMLE IL6ÎLI DUY6ULARIKJÛİN EMlW OEĞiLSltA NEVSE OUEMLI OEGlL SEVlSİKlCE DUYÛULARJM DAHA &EUR6INLES1R 006RU OLAMAZ. klEDEklf» ÇOK U2ÜM ZAMAMDIR BtRUKTEViZ BıR ÇOK yOWOEM UYUM suScıyoRuz. ÖEVIŞMEMJZ ÇOK OUZEL OLABİUR 6AKJIRIM 6EM / BÖVLEf 6İR&EYJ HİÇ. DÜ&UMMEMÎŞTİJJ. 6&RİRBİRAM 6UMU 5EUIM fEKLİF EOECE61U» AMA ÇEKJklDİGlNt ' pLJŞÜMÛMA * NEV6E BAŞKA SEPERB HC^CAKAL . . . Kararname Basbakanlık'ta Ceza ve tutukevleri 4 ay içinde tçişleri Bakanlıgfna devredilecek ANKARA (Cumhuriyet Büro müzdeki günlerd.e Bakanlar Kusu) Adalet Bakanlığı'na bağ rulu'nda görüşülerek, onaylanlı ceza ve tutukevierinin Içişması için Cumhurbaşkanı'na lerl Bakanlıgı'na devredilmesigönderilmesi beklenıyor. ni öngörea kararname hazırlaKararname, ceza ve tutukevnarak Başbakanlığa sunuldu. lerindeki güvenliğin jandarma Ceza ve tutukevierinin yönetitarafmdan sağlanmasını da önminden illerde valiler, ilçelergöriiyor. de kaymakamlar sorumlu olaMdgazin Servlsi cak ve devir işlemleri 4 ay içeAdalet Bakanlığı yetkilileri Hılton Otalı'nın Avus riE^ıde lamamlanacak. daha önce ınfaz sisteminin huku tuıra İmperlal Otelkun ayrılmaz bir parçası oldulerı, Avusturya Hava Adalet eski Başkanı Cevdet ğunu belirterek ceza ve tutukMenteş'in istifasma yolaçan ve Yolları ve Casıno AG evlerindeki yönetimin Adalet Adalet Bakanlığı ile tçişleri Ba Şirketi'nin işbirliği ile gerçekleştlrdıği «Avusturya Haftası» Altın Bakanlığı bünyesi İçinde bulun kanlığı arasında anlaşmazlıkla Kubbe'de verilen bir kokteyl ile başladı. ması gerektiğini savunmuşlarra neden olan ceza ve tutukevKokteylde Avusturyalı aşçılann hazırladığı mezeler ve yıldı. lerinin İçişleri Bakanlıgı'na dev lanmış Avusturya şarapları ıkram edıldı. Hılton Oteli'nın koredilmesi sorununun çözümlenAncak, yeni bakan Rifat Banuklara ikramı olarak verilen «sucuklu kuru fasulye» davete mesi için kanun hükmünde ka yazıt'ın bu konuda tçişleri Bakatılanlarca çok beğenildi. rarname hazırlandı. kanlığı ile herhangı bir «sürtüş Hilton Oteli'nde 28 Nısan akşamma kadar sürecek olan Avusmeye» yol açmayacak biçimde îçişleri Bakanhğı'nca hazırla turya Haftası'nda pazar dışmda her akşam Avusturya yemeklerl nan kararname taslağı, geçen anlaştığı bildiriliyor. Böylece sunulacak ve özel olarak getirilen yıllanmış Avusturya şaraplan loafta başında Başbakanlığa su her iki bakanlığın uygun gör tadılabilecek. Fotoğrafta kazandan servis yapılan sucuklu ikum nuldu. Taslak halen Başbaiandügtl kanun kuvvetindeki bir fasulye için kuyruğa giren konuklar görülüyor. lıkta inceleniyor. Taslagın önü kararname hn.*n*iftndı. (Fotoğraf: Uğur Gündüz) PtS I FEMMIST! Avusturya Haffası ve sucuklu kum fasulye m İsmail Gül