Katalog

r ÇAÖDAŞ YA İLHAN SELÇUK Atatürkçülüğün Alfabesi 2. Bası, oderl: 200 Iira tttam* Adrest: Çağdat Yayırüan Türhoeağı Cad. 39/41 Cağaloğlu tstanbul umhuriyet 59. Yıl; Sayı: 21066 Kurucusu: Yunus NADİ 40 TL. 21 Nisan 1983 Perşembe ÇAĞDAŞ YAYINLARI Yol Kesen Irmak H. V. VELIDEDEOĞLU EDERİ: 350 LİRA tsteme Adresi: Çağdas Yayınian Türkocagı Cad 39/41 Cağaloğlu/IST. 1983 için öngörülen ek yardım da Kongre'de reddedildi ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu'n. daekyarduna karşı çıkan Lee Hamilton, «Tür. kiye ile Yunanistan arasındaki nazik ilişkilerin gözönünde bulundurulması gerektiğini» savundu. Haluk ŞAHİN Tttrkiye'nin 1884 yıhnda alacağı Amerikan yardımı Kongre Komlsyonlan'nda budanırken, şimdi de 1983 yüı lçin verilme6i vadedllen 110 milyon dolarlık ek yardun reddedildi. Klmsenln beklemedlği bu karar dün ABD Temsilciler Meclisi Dışlşleri Komisyonunda ele alındı. Reagan Hükümetl'nin TUrWye"ye vertlmek üzere Kongre'den istediği ek yardım, 65 milyon dolar askerl, 55 milyon dolar ekonomik yardımdan oluşuyordu. Komlsyon aynca, 1984 mall yılında 755 milyon dolarlık askeri yardım önerisınden de Alt Komisyon"un kabul ettigi gibi 40 milyon azaltarak 715 milyon dolar olmasraı onayladı. Temsilciler Meclisi Dışlşleri Komisyonu dıs yardım tasansını görüşmek üzere yaptığı toplantıda, ABD hükümetinin Yunanıstan'a önerdiği 500 milyon dolarlık askerl yardunı da kabul etti. Komisyon aynca, Türkiye'ye yardımın devamı için Kıbns konusunda uzlaşma sağlan ması ve Kıbns'taki Türk birliklertnin azaltılması ile TürIdye'dekl iç dununun istikrara kavuşması şartını da benimsedi. Komisyon'ün dünkü toplanttsmda Avrupa ve Ortadoğu Alt Komisyonu Başkanı Lse Hamil ton Türkiye'ye verilecek ek yardımın aleyhinde konuşarak, bölgede Ltlbnan dışında acil yardınıa muhtaç ülke bulunmadığını Öne sürdü. Hamilton, Türkiye'ye yardım yapılırken, «Türldye ile yunanistan arasındakl nazik IlişkiJerln gözönünde bulnndurulması gerektiğini» savundu. Hamilton'a gdre, Türkiye'ye ek yardmı yapılma» sı bu ilişkileri daba da gerginleştirebilirdi. Ek yardımın reddedileceğlni anlayan New York miUetveldli Stephan Solarz, blr değişlkllk önergesl vererek yalnızca 55 milyon dolarlık ekonomik yardım isteğinin kabuı edilmesini Gnerdi. Bunun üzerine Hamilton, TUrkiye'nin bu yardıma nıçin ihtiyacı olduğunun Reagan yönetiml tarafından açıklanmasım istedi. Solarz, dinleyieilere dönprek bu konu da vetkili bir kisinin bulunup bulunmadığını sordu. Konuşmak üzei'e bir fci«i masaya geldiyse de bu kişînin Dıçi^leri (Ar!:ası Sa. 13. Sü. 5'de) Baııkaların taşımnaz mal alımsatımı yasaklandı Maliye Bakam Kafaoğlu yann banka genel müdürleriyl» bir toplanU yapacah. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Bankalarla ilgili düzenleme çalışmalannı sürdüren Maliye Bakanlığı son olarak aldığı bir kararla bankaların taşmmaz mal alım ve satım lşlemlerini yasakladı. Bu kararın bankaların Içinde bulundugu nakif. sıkıntısı ve blokaj iş. lemlerinin büyük mevduat kaymalarına yolaçması nedeniyle almdığı belirtillyor. Bu arada Maliye Bakam Adnan Başer Kafaoğlu'ntın yann 50 banka genel müdürü ile «genlşletilmış bir (Arkası Sa. 13. Sü. 2'de) Memurlar hakkmda savcılar doğrudan dava açabilecek Adalet Bakanlığı'nın taslagına, Içisleri ve Danıstay karsı çıkıyor Rafet GENÇ ANKABA Adalet Bakanlığı yenl Anayasaya göre, «Memurln Muhakemat Kantmu»nu kaldıran ve Cumhuriyet Savcılarınm me murlar hakkında doğrudan taklbat açabilme yetkisinl öngören blr taslak hazırladı. Taslağa görüş alınnıak üzere gönderilen Danıgtay ve Jçlşlerl Bakanlığı karşı cıktı. Bu kuruluslarca halen yürürlükte olan yasanın, yenl Anayasa'ya göre yorumlanabileceğl ve değistlrilmeslno gerek bulunmadığı görüşü savunuldu. Adalet Bakanlığı'nca ^>azırlanan taslağa göre, memurlar ve dlğer kamu görevlllerlnin işlediklerl suclar nedeniyle Cumhuriyet Savcıları doğrudan takibata geçebilecek. Bugünkü uygulamaya göre lse, 1609 sayılı yasa kapsamına glren suçlar harlç olmak Uzere memurlarm görevlerl nedeniyle İşlediklerl suçlar hakkında, savcılıklarca takibata geçilebllmesl, öncelikle ilgill memur hakkında verllmls ve Damştay 2. Dalresi'nde onaylanmış «Lüzumu mubakeme kararunın verilmiş olmasına bağlı bulunuyor. Bakanlık yenl Anayasanm 129. maddeslnln son fıkrasındakl, «Memnrlar ve dlğer kamu görevlüerl hakkında İşlediklerl iddla edilen suçlardan ötürfl ceza koğuşturması açılması, kanunda bellrlenen lstisnalar dışında, kanunun gfisterdiğl Idari merciln Iznlne baglıdır» hükmünü yorumlayarak, memurların İşlediklerl lddia edilen suçlardan dolayı doğrudan savcılıkça takibat açılmasını öngören tasarıyı hazırlamış, İlgill bakanlıklara ve yerlere göndermiştl. Tasarıyı lnceleyen Danıştay ve îçlşlerl Bakanlığı, «Memurların gUvencesl niteliğinl taşıyan Damştay 2. Dairesinin bu taslakla kaldınlmış olacağını» öne sürerek, taslağa karşı çıktı Bakanlık yetkilileri bu gö rüşler ışığı altında tasarının ilgill bakanhklarca v« Damştay tarafından lncelen mekte olduğunu belirttiler. Secim Yasa Tasarm'nmgerekcesi:Baraj sistemi ile küçük partiler engellenecek Anayasa Komisyonu'nun 7 üyesinin karşı oy yazısı yazdığı, Seçim Yasa Tasansı'nm genel gerek. çesinde «Seçmene iradesini serbestçe açıklayabi. leceği bir düzen oluşturulduğu» ifade ediliyor. ANKARA, (Cumhuriyet Büro gu) DM Anayasa Komisyonu tarafından nazırlanan Milletvekili Seçim Vasa Tasansı bastırüarak üyelere dağıtıldı. DM Genel Kurulu 25 nlsan pazartesi günü saat 14.00'de tasarıyı görüsmeye başlayacak. Tasarıya 7 komisyon üyesi karşı oy yazdı. Yasa tasansının g^nel gerekçesinde «Komlsyonumuz seçnıene iradesini serbestçe açıklayabileceği bir düzen oluşturmngttır.» denlldi. Gerekçede «konulan barajla belirli gücü olan giyasf parttlerin yasama mecllslnde temslll gerçekleştlrilmek istenmiştir.» görüşiine yer verildi. Seçim Yasa tasansına Anayasa Komisyonu üyeleri Abbas Gökçe, Kemal Dal, Beldr Saml Daçe, Azml Ervıimaz, Fuat Azgnr. Feridun Şakir Öğiinç ile Muammer Yazar karşı oy yazı ları yazdılar. Komlsyonun kâtip üyesi Gök çe, «Daraltılmış bölge sistemlne karşı olduğunu, dar bfilge seçim Bİsteminin delege oyunlannı ve partı tahakkttmfintt önleyebllecek bir slstem obn» •ı bakmnndan Türldye Için iet cih oldufunu» belirttl. Gökçe, her İUn çıkaracagı milletvekill sayısı kadar seçim bölgelerıne aynlmasından yana bulunuyor. Aynca, yurtdışındaki TUrklerin mektupla oy kullanmasına, bunun için yasal düzenlemeler yapılmasına taraftar bulunuyor. Komlsyon Başkan VekUl Ke mal Dal, Bekir Saml Daçe İle Azml Eryılnuus, seçmenln oyunu kullanacağı şekll ile yapıla cak değerlendlrmeye karşüar. Bu üyelerin karşı oy yazalan söyle: «Karma listeye partOer sistemlni yaralayan bir fonksiyon verUmemelidlr. Bunun için beliıü blr orsnın altına dfişen oylsrm değerlendirmcde, dikkate annnıaması gereklr. Öte yandaa merka ilçe ve benzer lerl bSlflnemeyecektlr. Bn darum, bizatihl kabul edilen sistemln esprisine ters dfişmekta dir. Oyun değerl, kullanma biçimlne yani kişiye ve partiye vermeslne göre değişmekte ve eşitlik bozulmaktadır. Oylar, yapay olarak gerçek seçmen sa yısının üstünde ve dışmda şekllîenmektedir. Oylann sayım ve dökümtt güçleşmpktedir. (Arkası Sa. 13. Sü. 3'de) Cumhuriyet'e demeç (2) [Amerikan Büyükelçisi: İnsaıı hakJarım ciddiyetle izlîyoruz Yalçın DOĞAN ANKARA, Amerikan Kong resinde geçen haita iki gelişme ye tanık olundu. Bunlardan 1 1 ki, yardımlarla ilgiliydı. Ikıncl si de, yine Kongre'de ABD Dış işleri Bakan Yardımcısı Elllot Abrams'ın da katıldığı «Türkiye'de tnsan Hakları» konulu oturumdu. Amerika'nın Ankara Büyükelçisi StrauzsHupe ile söyleşimizin son böllimlinü bu neden le «tnsan Hakları» ve buna Amerika'mn bakış açısı üzennde yoğunlaştudık. SORl) Sayın Büyükelçl, geçtiglmlz hafta Amerikan Kongreslnde gözlenen bir baş ka olay da, Türkiye'dekl feı«an haklannı konu alan özel bir oturumun düzenlenmesiydi. Türldye bir NATO Olkesi.. (Arkaa Sa 13. Stt 5'de) ABD Kongresi kararına tepki Ankara: Karardan herhalde memnun olduğuınuz söylenemez Sedat ERGİN ANKARA ABD Temsilciler Meciisı Dışişieri Komıtesi'mn Eeagan yönetiminın 1983 nıali yılı ıçin Turkıye'ye vermeyi ta sarladığı 120 milyon dolar tutnrındaki ek yardımı reddetmesı Ankara'da «rnemnuııijetsizlik» uyandırdı. Komlte'nin karan üzerine gö rüşlerine başvurdugumuz Dışişleri Ba'kanügı'run üst düzeydaki yetkilileri, hosnutsuzlukla nnı saklamazlarlcen, üst dUzey de bir yetküi, «Cumhurlyet»e «Bu karardan memnun olduğu muse herhalde «Öylcnemez» de dl. (Arkaaı Bm. 13. Sü. 2'de) Ziraat Bankası'na bloke edilen 275 milyarın 43 milyarı sırdas • hesap cıktı ANKARA (ANKA) Ma liye Bakanhgı, 2801 sayılı bazı kamu alacaklannm ö zel uzlaşma yoluyla tahsili'ne ilişkin yasa uyannca servet beyannamelerini yenileyen mükelleflerin 15 ni (Arkssı Sa. 13. Sü. 5'de) Örtülü baraj küçük partilerin aleyhine olacak Seçim SözIüğU 14. Sayfada I îsrafl hükümetl, Batı Şeria'ya 20 bin klai daha yerleşüriyor. Polonya hükümetl isçileri uyardı: Göslerl olursa, Papa getanes. 3. Sayfada ölflmflnün 10. yılmda Kemal Tahir. 4. Sayfada I Ulnsu: Geçmişl maddl ve manevi yönüyle iyl değerlendirmek gerek 7. sayiada I ipUkçilerin tthalat karan pamuk fiyatlann. dakl artışı önleyemedl 9. sayfada I Blr oyımcakçı: Eğitlci oyuncaklanmınn kalıplarıru Bakanuğa be delsiz vermek istiyoruz. 10. sayfada I Şeker ve Karabacak finale kaldılar 12. sayfada Unîversiteye alınacak öğrenci sayısı 27 nisanda belirlenecek Üniversite seçme sınavında sayısal bölümde yer alan 21. soruda bir kelimenin eksik basıldığı sap. tandı. Bu sorunun iptal edilip edilmeyeceği ko. nusunda daba sonra karar verilecek. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ünlversitelerln önümüzdekl öğretim döneminde alacağı öğrenci kontenjanlannm 27 nisanda be lirleneceği öğrenlldi. Ünlversitelerln önümüzdeki öğretim döneminde alacaklan öğrenci sayılarını bellrleme çahşmaları ÖSYM'de sürdürülüyor. Kon tenjanlar YÖK'ün 19 nisan da yapılacak toplantısında ele alınacak. Daha sonra 2729 nisan tarlhlerl arasında Antalya'da yapılacak Rektörler Konseyl ve Ünlversltelerarası Kurul Toplantısında keslnleşecek. Üniversltelere alınacak öğ rencl sayılarının geçen yıl kontenjanlanna göre önem 11 oranda artması beklenmlyor. Meslek jüksek okulları kontenjanlarmda artıs sağ lanırsa, kontenjanlann en çok 130 bln clvannda olması beklenlyor. ÖSYM Başkanı Prof. Altan Günalp, üniversite seçme sınavlan ile ilglli değerlendirllme Işlemlerlnln sür(Arkan Sa. 13. Sü. 2'de) STRAUZS • HUPE Anaya«alar güzel metlnlerdir, ama... 2 idam. 19 beraaf Gölcük DevYol davosı sonuçlandı îzmîr'de bir ülkücü ö'mürboyu hapis cezasına çarptınldı. 661 sanıkh Dev.Yol davasında iki sa. nık hakkmda gıyabi tutuklama karan verildi. Haber Merkezl Donanma ve Sıkıyönetim Komutanlığı Gölcük Askerl Mahkemesinde görülen DevYol davası sonuçlandı. Sanıklardan 2'sl İdam, l'l müebbet bapis cezasına çarptırılırken, 27 sanık 127 yıl arasında değişen hapis ceza larına mahkum oldular. Sa nıklardan 19'u lse beraat ettL 197880 yıllan arasmda beş klşiyl öldürmek. 4 kişlyl öldürmeye teşebbüs, Ana yasa'yı cebren llgaya teşebbüs, yasadışı örgüt üyesi olmak, korsan mlting yap. mak, güvenlik kuvvetlerlyıle silahlı çatışmaya girmek, patlayıcı madde atmak ve kurşunlamak, Bursa Yesilbekçi türbesini yak mak, görevli bekçinin sllahını gaspetmek, bombalı pankart asmak suçlarından yargılanan sanıklardan Hayati Özkan llc Nazım Sılacı idam, Alaattin Topçn müebbet hapla cezasına mahkum oldu. Sanıklardan Güven Can ve Nafm Alündiş 24'er yıl, (Arkası Sa. 13. Sü. 3'de) Irak, Iran'ın Dezful kentini füzelerle bombaladı: 10ölü,60yaralı J)Vf Haberler Servisl Irak dün îran'ın Dezful kentini bom baladı. Irak'tan ateşlenen yerden yere üg füzenin kent üs»rine düşmesi sonucu, en az 10 kişinin öldüğü bildirildi. tran' ın resmi ÎRNA Ajansı dün akşam meydana gelen saldırıda 60 kisinin de yaralandığını açık ladı. AA'ya gör» enkaz kaldırma çalısmalan sonuçlanınca ölli sayısının daba da artabileceği belirtlUyor. Dezful 19 aralık 1982'de Sovyet yapısı yarden yere füzelerle bombalanmıs, 67 kisi ölmüştü. Kamu kuruluslarında isçi acığı artıyor kalan ve lckl fabnkalannda 15 bin, Türkiy» Kömür Işletmeleri (TKt) Genel Müdürlüğline bağlı Zonguldak Garp Lln ANKARA, (THA) îkl üg kararnamenin yürUrlüğe gırme yitleri İşletmesi (GLt) ve Şark yıl öncesine kadar kamu ku sinden sonra, aradan geçen sU linyitleri İşletmelerinde 8 bin, ruluşlannda gereğinden fazla re içinde, kamu kuruluşlarut Tarım Bakanlığı ve Orman Geişçi ve memur olduğu halde, dakl istlhdam fazlası ünemli nel Müdürlügüne bağh işyerleriyle Devfet Üretme Çıftlıklealınan önlemlerle bu fazlalığın ölçüda kayboldu. kalmadığı ve bir çok kuruluBazı kamu işyerlerinde ise is rınde 7 bin 500, Karayolları Ge nel Müdürlüğü işyerlerinde 7 şun eksik istihdamla faaliyet çl açıgı olduğu belirlendi. gösterdiği belirlendi. THA'nın ilgili kuruluşlarda bin, Sümerbank Dokuma Pab 12 Eylül'den sonra, kamu ku yaptıgı araştırmaya göre, 9 İş rikalartnda 5 bin, Devlet Deruluşlarındaki işçi ve memur kolundaki işçi açığı 50 bini aş miryollannda 3 bin 500, Sosyal Sigortalar Kurumu'na bağlı fazlasını gidermek amacıyla, tı. hükümet tarafmdan yayınlaTekel Genel Müdürlügüna hastane ve dispanserlerde 3 nan ve İşçi • memur alımını bağlı işyerlerinden Sigara Fab bin, şeker fabrikalannda 2 bin Başbakanhğm iznıne bağlayan rikaları, Yaprak Tütün Fabri 500, çimento sanayUnde bin Kamu kuruluşlarına işçi ahmının durduruhna. sından sonra 9 işkolundaki işçi açığı 50 bini aştı. 100, Demlr • Çelik Fabrikalannda 853 İSd açığı olduğu bellrtildl. Bu arada, Zonguldak maden havzasından son üç yü içinde, çeşitli nedenlerle 20 bin işçinin işten ayrıldığı, bunların yerlerlne 7 bin işçi alındıgı bğ renüdi. Zonguldak kömür havzasında dört bin işçi açığı bulunduğunu kaydeden Maden Fede rasyonu Genel Başkanı Kemal Û7J3T, işten ayrılan yer üstü iş çılerinin yerine hiç işçi alınma dığını, işten aynlan yer altı işçilerinin yansl kadar işçinin işe alındığıîu belirtti. En lazla İşçi açığı olan kuruluşlann başmda yer alan Ta kel Genel Müdurlüğu'nün, Güm rük ve Tekel Bakanlığına başvuruda bulunarak kadro isteminde bulunacağı belirtildi. Çeşitli ned«nlerle, bu kuruluştan ayrılan işçilerin yerlerine yeni işçi alınmamasmın, üretimi azalttığı öne sürülüyor. Karayollan Genel Müdürlüğü'nün bazı birımlerinde oiduğu gibi E5 karayolunun bakı mıyla ilgili şubelerde de işçi açığı olduğu belirtıldi. TUrk îş'e bağlı sendıka başkanlarının yaptıkları açıkla(Arkası Sa. 13. Sü. 5'de) \ Türkiye vergi refcortmenı: "Irak ve Iran'a mal satarak gelirimi artırdım,, Cevdet UYGUN tSKENDERUN Turkiye vergi rekortmeni Iskonderun'lu ışadamı Lyonel A. Makzume ufaktefek, ama enerjik bir kışi. Kıtap, btoşür ve dosya yığıntarmın masalannı kapladığı böroBunda bir «küçük detr aKendi adını taşıyan bir gemi acentası sahıbi o'an Makzume 361,7 müyon iÇla (Arkası Sa. 13. Sü. 7'de) ÎSKKNDERUN'DA BlR REKORTMEN «övüniiyorum, büyük gfurur duyuyorum. Geçen yıl üçüncü cılduğum içm üzülmüştüm, ama bu yü birinciliği almanın mutluluğuna yaşıyorum» diyen Mak.7ume, Fransa ve Hollanda'nın fahrî konsolosu. Kara ve Deniz Kuvvetlerini Güçlendirme VaKfı, Milll Eğitön Iskenderun Ştıbeleri Yönetim Kurulu üyesi. Iskenderun Atatürk Anıtı ve Tören Alanı Yaptırma Derneği'nde de görevli. (Fotoğraf: Cumhuriyet) Toprak Gebe... Danışma Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Aldıkaçtı, işi gücü bırakmış, «yönetim kurulu başkan vekili» olduğu Tercüman gazeteslnde Toprak ve Tarım Reform Yasası'na karşı çıkıyor: Toprak reformu bu haliyle Anayasa'ya aykırı... Demek öyle? Bu Toprak ve Tarım Reformu Yasa Tasarısının muhalifi pek çok. llk muhalifler nükümet içinden çıkıyor. Tarım Bakaru Prof. özbek, tasarıya karşı ilk bayrak açanlardan. Bu yüzden tasarı, bir türlü Hükümetten çıkıp, Danışma Meclisi'ne gidemiyor. Tasan, bu biçimi ile hükümetten çıksa ve Anayasaya aykırı olup olmadığının saptanması için Anayasa Komisyonu'na gltse, o zaman sayın profesörün muhalefetini anlamak olasıdır. Şimdlden bu telaş niye? Sayın profesöre sormak Isterdlk: (Arkası Sa. 13. Sü. 7'de) Avusturya Elcisi'nin esi ve kızım öldüren Yiğît idam edildi İki kişiyi öldüren, bir kişiyi öldürmek kastıyla yaralayan Cafer Altuntaş da Ordu'da idam edildi. Haber Merkezi tdama mahkum olan Şener Yiğit ile Cafer Altuntaş, haklarındaki karar, sabaha karşı ye rine getirildi. Hakkındaki idam cezası bu sabaha karşı O2'de Is>par ta'da yerine getirilen Şener Yigit 28 eylul 1978'de Fetnıye'nin Gıdrak koyunde finsel ilışki teklifinı leddpden Avusturya buyükelçisinm kı zı Andrea Laube ile annesı Vrena Laube'yi av tüfeği ile öldürmüştü. Olayda büyükelçinin yegeni de yara^ lanmıştı. Fethiye'de berberlık yapan ve evli olan Çener Yiğit ölüm cezasına çarptınlmıştı. Cafer Aksu Altuntaş da Ordu'nun Aybastı ılçeçınde (Arkası Sa. 13. Sü. 2'de) Beyrut'ta# kuskular Israil üzerinde toplanıyor Cengiz ÇANDAR'm Beyrut İzlenimleri 13. sayfada