Katalog

12 NtSAN 1983 Kü LTÜ RYASAM Cumhuriyet 5 "Günümüzde çocuk tîyatrosu ve geleceği,, Ânkara'da tartışılacak Kültür Servlsl îstanbul Türk Alman Kültür Enstitüsü, Ankara Türk Alman Kültür Enstitüsü ve AÇT" nln ortaklaşa düzenledlklert «Günümüzde Çocuk Tlyatrosu ve Gelecegi» konulu açık oturum 1921 Nlsan tarihleri arasmda Ankara' dakl Alban Kültür Merkezl salonunda yapılacak. AÇT' nin serglleyeceğl oyunlardan sonra başlayacak olan açık oturuma, Ege Ünlversitesl Güzel Sanatlar Fakül tesl'nden Prof. özdemir Nut ku, Ankara Ünlversitesl Dil Tarih Coğrafya Fakültesin den Prof. Sevda Şener, Er8fin Orbey, Prof. Atalay Yörttkoglu, TRT Çocuk Yaymları Şube Müdürü Tekin özertem, Mllllyet Sanat Derglsl'nden Zeynep Oral, Îstanbul Ünlversitesl Edeblyat Pakültesi'nden Doç. Haluk Yavuzer, Milll Eğitim Vakfı Genel Sekreterl Nacl Akay, îstanbul Milli Eğltlm Müdürlüğü'nün lkl tem silcisi, bestecl ve Sun Sanatevl yönetlcisl Mnammer Sun, AÇOK adma Ümlt Denfzer, Akbank Çocuk Tîyatrosu adına Erol Günaydm, Îstanbul Belediyesi Şehlr Tlyatroları adına Çetin tpekkaya, İLTÖ kurucularından Haluk Şevket Atasagun, Devlet Tlyatrolarından çocuk oyunları yönetmenl Faik Ertener ve AÇT adına Salih Kalyon konuşmacı olarak katılacaklar. Mahir Canova ile Konservatuvardan Atatürk, taklitçiliği değil, Batı 'yı örneh gösterdi Jülide GÜLİZAB 1915 Kavala doğumlu. Balıkeslr Necatl Bey öğretmen Okulu'nu bitirdi. DTCF'de «blraz okudu». Sonra Konservatuvar*a geçip Tiyatro Yüksek Bölümü'nü bifirdt. Sanatçı ve staj yer rejisör oldu. Okulda meslek dersi ögretmenliği yaptı. Değlşik zamanlarda bilgı ve gör güsünü artırmak için çeşitli Ul keıere gıtti. Radyoda Sorumlu Bejisör, Tiyatro'da Baş Rejisör olarak çalıştı. Konservatuvar'da yirmi yıl bölüm başkanlığı yaptı. 1978'de emekli oldu. 1981'de «Sanatçı kökenli» tek Üye olarak Danışma Meclısi'ne atandı. tşte, özetin de özetiyle Mahir Canova. Pekf Konservatuvar fçin bugün ne düşünüyorsunuz Sayuı Canova? Yalnız Den değil, çok kim se bir gerıleme olduğunu görüyor, söylüyor. Birçok sebebi var bunun En başta bir müfredat proğramı yok. Başlangıçta Bakanlığm değll ama, hocaların müfredatı vardı. Şimdi yeniden ustaçırak usulüne donüldü. Bdylece Atatürk'un ıste. diğinın dışına düştük, bıhmsslliğin yani. îkıncısi, Konser vatuvar anarşık ddnemlerdeki olaylardan çok etkilendi. Bir de son yıllarda okula pek de yetenekıiler almmadı Konservatuvardan çok şikayetler var. Neredeyse yen'den kurmak gerekecek. Pekl. ya Devlet Tiyatrolan? Konservatuvardan gelen nedenlere yenilerini eklemeK istiyorum. Üzerınde bılhassa durmak istediğim şey, reji sınıfına önem verilmemesi. Şefsiz orkestra, koreografsız bale, kurmaysız ordu olmayacağı gıbi rejisörsüz de tiyatro olmaz. Düşünün kı, rejısöre Devlet Sanatçısı ünvanı bile vermıyorlar. Sanatçıya yaş hadü koy makla ve bir de memur statusüne geçirmekle çok kaybımız oldu. Sanatçımn yaşı olur mu? Batı'da tekerlekli sandalyeyle sahneye çıkanlar, sahnede ölenler var. Biz ne yapıyoruz? Konservatuvan dün bitiren birini mesela dede rolüne çıkanyoruz. Yani mazisi olmayan bir sanatçıyı. Bütün bunlardan sonra tiyatromuz da modern tiyatro değil, «Kumpanya» oluyor. Sonra kişisel ihtiraslar, baskılar, görüş aynlıklan ve kendinden olmayandan tntıkam alma duyguları. Haa, çok önemli bir şey de şu. Tiyatro Ka nunu çıkanlırken bir amaç maddesi vardı. Şimdi amaç unutulmuş dunımda, bu madde de bUSje ve kadronun gerekçesi durumuna tiüştü. Biitün bnnlan Danışma yor. Halbukl Jrilltür bu değüdir. Atatürk Batı'yı «örnek» göstermiştir, taklit etmeyi değil. Oz bizden, teknik Batı'dan olsun demiştir. Birkaç münferit olay ve şahis dışında Türk sanatı dışarda hiç temsil ediimiyor. Daaışma Meclisi çalışmalannızdan söz edelim mi? Çok faydalı oldu. îlk defa btr Türk Meclisi'nde kültürden, sanattan söz edildi. 100. yılda politıkaya, Atatürk'un çok önem verdiği «sanatçı» girdi. Tartışmalanmız da daha bilinçli ve bilimsel yola girdi. Anayasa' nın 64. maddesine çok katkım oldu. Aslmda bu konuda bir başka önerge hazırlamış ve 91 imza toplamıştım. Ama oylama erken saatte vapılmca çok kim. sa bulunamadığı için benım önergem kabul edilmedi. Bundan sonraki çalışmalanmda Bdı ge Tiyatroları Yasası'nm çıkma sını ve bu tiyatrolarm Vakıî olarak kurulmasını istiyorum. Ademi merkeziyetçiyim. «Devlet Tiyatrotan» olmaz, «Devlet Tlyatrosu» olur. O da tek olur, akademık olur, otorite olur. Bir tereddüt olunca oraya baş. vurulur. Komedi Pransez gıbi. Dsvlst Tiyatrosu ancak uluslararası turne yapar. Çok gerekli ve oiddi hallerde ıç turnelere bir ya da ıkı kişi katılır. Özel tiyatrolar İçin düşündükleriniz? Poıitıkaya kapılmaz ve slo gan tiyatrosu olmaktan çıkarlarsa çok yararlı olurlar. Ama bir gün mekteplialaylı davasm dan dolayı dert olmalan da mümkündür Halkımızın sanata Ugrisi? Benim halkıma iftira etmssinler. Sağduyusu vardır, iylyi kötüvü anlar, ajanr. Sayın Canova son bir soru. Danışma MecHsrndeki yemin töreninde yaptığmız yanlışlık? Oysa biz en iyi yemini sizin edeceğlzıizi sanıyor ve bek llyorduk. Ezbere yemin edenleri eleş tirenler oimuştu. Ben de ezber. lemiştim. îkisi ortası bir şey yapmak istedim. Herkesin ve Konseyin gözlerini üstümde hıs sedince yanlışlık oldu. Biz sanatçılar heyecanlı insanlarız. En iyısi «nazar değdi» dıyelım. Tanrı sizi başka nazarlardan korusua. ASTm Îstanbul turnesi 23 Nisan'da başlıyor Kültür Servisl Ankara Sanat Tiyatrosu'nun 1983 yılı Îstanbul turnesi 23 nisan cumartesi günü «Resimll Osmanlı Tarlhi»yle Harbiye'deki Kenter Tiyatrosunda başlıyor. Turgut özakman'm yazdığı oyunun müziğl Turgay Erdener'e, çevre düzenl ve giysiler Yücel Tanyeri'ye, dans ları da Mehmet Akan'a ait 15 gün sürecek olan turnenin oyun düzenl şöyle: Pazartesi ve cuma günleri saat 21 OO'de, salı. çarşamba ve perşembe günleri saat 18.30'da. cumartesi ve pazar günleri 14 30 ve 17.00' de. AST'ın Îstanbul turnesine şu sanatçılar katılıyor: Ertan Savaşçı, Tank Ünlüo^lu, Seval Yurdakul, Yahya Tokdil, Teoman ö zer, Metin Coşkun, Ali Gül, Coşkun Ülgen, Mesut Çelik, AH Erkazan, Altan Gördtim, Miimtaz Sevinç, îlhan Ersoy, Serap Eyüboğlu, Füsun Oruç, Hayriye Coşkun, Belgin Aygün ve Özlem Ataman. Güclü bir ses yükselince irkildiler üyük Atatürk tarafından 1920'de kuru| lan Anadolu Ajansı'nm 63. kuruluş yıldönümü 6 nisanda törenlerle kutlandı. Ajans Genel Müdürü ve calışanlar sabah AnıtKabir'e giderek Atatürk'un manevi huzurunda saygı duru^ımda oulundular. Daha sonra da Genel Müdürlük bmasmda br tören vapıldı. Genel Müdürliığün girişin deki salonda çalışanlar top lanmışlar, Devlet Bakam îlhan öztrak ile Öteki konuk1 B laruı gelmesini bekliyorlardı ki, birden güçlü bir sesls irkildiler. Anadolu Ajansı'mn Emekli Tuğgeneral Genel Müdürü Cevdet TanyeII salonun girişinde «Dlkkaaaaaaaaat» diye komut ve rince salondakiler neye uğradıklarmı şaşırdılar ve hemen ayağa kalktılar. «Dikkaaanaaaaat!» komutundan sonra kolımdaki değ nekle Devlet Bakanı llhan Öztrak, biraz şasırmış durumda salona girdi. Onu, Devlet Tanıtma Müsteşan Candemir Orhon, TRT Ge nel MUdürU Mocit Akman ve ajans Yönetim Kurulu üyeleri izlediler. Bu arada Genel Müdür'ün hakkıru da yememek gerekir. Yıllardır fcurum toplu sözleşmelerinde olduğu halde, bugüne dek Genel Müdürlerinde uygulamadıklan özel bir gelenegi başlattı. Ancak yaptığı aynmlar bu güzel geleneğe daha başlangıcında golge duşürdü. Tan yeli, kendi döneminde Ajans' tan emekliye aynlan 17 çalışana o günkü törende birer plaket verdi. Nedense kendisinden önceki dönemlerde yıllanm kuruma vermiş insanlan anımsamak is temedi. Bu davranışa üzülen ajansın eski çalışanlan. Genel Müdür Cevdet Tanyeli'ye bir telgraf göndererek üzüntüle rinı dile getirdüer. Belki bu telsraf Tanyeli'nin bir daha aynı hataya düşmesini önler dıyorlar bu yıllarm emekçileri... SANATÇI KÖKENLt TEK ÜYE Bugün Danışma Meclisi'ndeki sanatçı kökenli tek üye Canova. Meclisi'ne getirdinlz mi? Tabıi getirdım. Tiyatro de. ğil, bir «Prenslik» orası dedim. Kültiir Bakanı, bir söyleşimlzde işe sanatçılann yaşam düzeyleıini yükseltmekle başladıklarunı söyledi. Çok. eskı bir görüş bu. 193637'dekı hareket noktası buy du. O nedenle, ozel sektörun yapamıyacağy bu işi Devlet yuîdenmışti. Ayrıca sanatçının her donemde karnı doymuştur. Tıyatronun çok parlak donemin de bızler pek fazla bir şey almazdık, ama tiyatro tiyatroydu. Tiyatro sanatçılannın reklaınlara çılcmasına... Bence yaptıkları biraz açgözlüluk. Yani seslendirmelerden, reklamlardan para alıyorlar da ıkı yakaları bir arayage Iiyor mu? Ya da reklama çıkmayanlara para lazım değil mı? Hepimızin hocasa olan Carl Ebert, Atatürk Kültür Merkezi'nin açılışı için Istanbul'a gel diğinde, şimdi tiyatro sahıbi oJan çok eski bir öğrencisıne öfkeyle şunu sormuştu. «Biz sızl, arabanız, katınız vs. olsun dlye mi yetiştirdJJc? Amacımız, tiyatro alanında yaptığımız şey İerin doğru ve güzel olduğunu milletinize sizlerle ispaüamaktı.» Saym Canova Devlet sanatsanatçj UlşldJeri konusu? Devlet eskisinden daha çok eğiliyor sanata şimdi, ama sanat kuruluşlan gereken sevıyade mı? Aslında biz Atatürkçülüğü yanlış anlıyoruz. Bir yanda hâlâ Ortaçağı savunuyorsunuz, bir yanda reform rönesans vs. dıyorsunuz. Devletın sanat konusunda bir sağduyusu var ama, bilinçli ve bilimsel de ğil. Yapılan turizm kültürü olu Silah zoruyla umut pesinde ZMİR'in Buyuk Çiğlu semtinde oturan ve geçimlerini Milli Piyango ile umut dağıtarak kazanan Gulsum Ayhan ile kardeşi Celal Ayhan'ır» hiç umut etmedikleri bir olay geldi başlarma... İhi hardeş çok önce tanıdıkları 50 yaşlarındahi Iskender Birtamr tarahndan Balhkuyu'daki evine davet edildiler. Hoş beşten sonra Iskender Birtanır ve kızı Bağış Birtamr iki kardeçi bıçakla tehdit ederek çantalannda bulunan 29 mart tarihli piyango biletlerini aldılar ve onlara kapıyı gösterdiler. Çaresizlih içinde kalan iki umut dağıtıcısı bu kez kendileri bir umut aramaya başladılar. Çareyi Ballıkuyu Karakolu'na sığmmakta bulan iki kardeş, olayı anlatınca görevliler bu durumu Ağır Suçlar Masası'na bildirdiler. Olaya el koyan Ağır Suç Masası ekipleri baba kızı yakaladılar. Baba kızm üzsrlerinde yapılan aramada 12 bin 600 lira tutannda bilat bulundu. Silah zoruyla talihlerini denemek istemişler. ancak umutlan boşa çıkmıştı. Kaza Trabzonspofun ant renoru Ahmet Suat Hoca beş vakit namazmı aksatmayan bir mümindir. Hoca pazar günkü maçtan sonra demeç isteyenlere; Namazımı küayım. sonra konuşuruz demış. Haberleri yetistiremiyoruz namazı kazaya bırak Hoca diyenlere de külak asmamıs. Sözün kısası, hoca namazı değil de, demeci kazaya bırakmış. Rıfaf llgaz kitaplarını imzalayacak Kültür Servisi Ünlü ozan ve yazar Rıfat llgaz, 20 Nlsan çarşamba günü, Aksaray Yeraltı Geçiti'ndeki Savınlar Kitabevi'nde, saat 15.0019.00 arası kitaplarım lmzalayaeak. llgaz ayrıca, Etap Marmara Oteli'nde dü zenlenen Çocuk Kitapları Fuarı dolayısıyla. 16 ve 23 Nisan günleri ylne saat 15 0019 00 arası imza günlerinde de hazır bulunacak. I Italyan yazarı Elsa Morante ölümden dondü EOMA (AP) Çağdaş îtalyan edebiyatmm en önemli adlarından, romancı ve öykücü Elsa Morante yüksek dozda uyuşturucu al dığı lçin kornaya glrdl ve hastaneye kaldırıldı. Geçtlğimiz çarşamba günü Roma'dakl evinde kendlnden geçmlş halde bulunan yazarın saglık durumunun 1yiye glttiğl blldirlllyor. Blrkaç gün fçinde taburcu edll mesi beklenen Elsa Morante, ünlü yazar Alberto Moravfa'nın eskl karısı. 1959'da yayımlanan «Arturo'nun Adası» ve 1974 yılında çıkan «La Storia» adlı romanlarıyla büyük üne erdl. AS CrÜLCrEO GEL BAKALIM . MÜOÜRUM. ENTEU.EKTU&. G A Z E T E AYI, BENiMLi HAKK1NOA BiR BU .Ç KiMSB ÇŞ MÛDLİRİİM. H48ER MER.KE2JNDETV ViALÇIN B A Y E R , SERV;S;NDEN aypiN E M Ç Ç , tf&TTA HOTTA MÜESESE Ü EMıNE A ÛLLAtt , NB B''Ç;M RAfbfZ 8 Y T? Konservatuvar kavrarnı ve konumu Filiz Ali LASLO Akademi Kitabevi Ödüllerine son katılma tarihi 31 mayıs Kültür Servisl Akademi Kltabevi'nln her yıl beş dalda düzenledıği edebiyat ödüllerine katılma süresi 31 Mayıs günü sona eriyor. «Şiir», «öykii», «roman», «de nenıe eleştiri inceleme gezb» ve «çocuk yazını» dal larındakl ödüllere yalnızca llk yapıtım yayımlamış olanlarla, daha önce hiç kltabı yayımlanmamış ama yapıtlarını yayına hazır du ruma getirmiş gençler katı lablliyor. Adayların, şiir da h için 30, öteki dallarda 35 yaşmı geçmemlş olmaları gerekli. Katılacak olanlar kitap ya da yayına hazır dosyalardan seklz nüsha ile «Akademi Kitabevi Edebiyat ödülleri Sekreterligi/Ni şantaşı İstanbul» adresine başvurabilecekler. Kasım ayının llk haftasında sonuçlanacak yarışma nın seçici kurulu, A. Kadir, Vedat Türkali, E.Galip San dalcı, Kemal özer, Adnan Özyalçıner, Afşar Timuçin ve Alpay "Kabacaü'dan oluşuyor. S on haftalarda basında çıkan bazı yazılarda «Batı Müziğl Konservatuvan» sözleri dıkkatımızı çekti. Kastedılen eğıtım kurumunun resmî adj Mımar Sınan Üniversıtesı Genel Sanat lar Pakültesı îstanbul Devlet Konservatuvandır. Aynca, herhangı bir yanılgıya yol açmamak ıçuı Doğu ya da Batı soz cuklennı kulıanmamakta yarar vardır. Zıra «Konservatuvarlar», müzık kuram ve tekniklerinin uygulamalı bir bıçınıde öğretıldığı meslek okullarıdu:. Nasıl kı, mesleki terim ve sözcuklenn yuzde doksam Yunanca ve Latınce kökenli olan Tıp bılımının oğretıldığı Tıp Fakültesı'ne, Batı Tibbı Fakül tası denmiyorsa, evrensel müzık kuram, teknık ve uygulamalarının, bilimsel yöntemlerle oğretıldiğı Devlet Konserva tuvarlarına da «Batı Müziği Konservatuvarı» gıbı yapay bir yakıştırma yapılamaz. Her ülkenın, geleneksel müziği ve nalk muzığı vardır. An cak, geleneksel muzık ıle halk mlızığı konservatuvarlarda öğretılmez. Bu tür müzikleri araştıran, ınceleyen, tarayan, yaşatan ve aışıvleyen enstıtüler vardır. Bu enstıtüler ıstenırse Unıversıte bünyesinda, is tenirse bağımsız olarak çalışabılirler ama «Konservatuvar» kavramıyla ılışkıleia olamaz. Dünyada konservatuvarlar, muzık sanatınm gelışmesı, ustaçırak ilışkilerınin ilerlemesi, eğıtim ve uygulamada kargaşadan, düzene geçilmesi sonucu kurulmuş okullardır. Kon servatuvarlar, Operayı, Baleyi, Senfoni Orkestralarını ve Tiyatroyu besler. Bir büyük ken tin müzik yaşamının nabzı Konser Salonu ve Opera Btaa sında atar. Konservatuvarlar da genelliklo bu sanat kurum larma yakın mekânlara kurulur ki, öğrenciler, provalara, temsıllere izleyıci ya da uygulayıcı olarak daha kolaylıkla katılabilsmJer, okul ile profes yonel sahne Ve müzik olayı ıç ıçe yaşansm. Yakm geçmişten bir örnek vsrmek gerekirse, ük akla gelen uygulama New York kentindeki Ijncoln Center'dır. Bu Müzık ve Sahne Sanatları Mer kezı daha proje aşamasındayken yıllarm müzık okulu Juılliard'm da Merkeze taşınması düşünüldü. Bugün Juillıard Yüksek Müzik Okulu, Metropolıtan Operası, New York City Opara ve Balesi, New York Senfoni Orkestrası Konser Salonunu içeren Lincoln Center'm bir parçasıdır. Yukanda değindiğimiz nedenlerden, Maçka'daki eski îtalyan Konsoloslugu binasmm M.S.Ü.G.S.F. îst. Devlet Konservatuvanna verilmesi kararını son derece yerınde bulmaktayız. Her büyük kent önce sa nat kurumlanyla öğıinmelıdır. Viyana'ya giden her turist Musıkverem kadar Müzik Akademısi'ni de hayranhkla gezer. Yülar yıh bir konservatuvara yakışmayacak binalarda eği tımıni sessiz sadasız sürdüren îstanbul Devlet Konservatuvarı'nm, Maçka'daki büıada hak ettiği ortamı bulacağı kuşkusuzdur. Üstelik bina darlığı ve olanaksızlıklar nedeniyle, öğrenci sayısı arttırılamayan bu eğitim yuvası, böylece gelişip serpilebilecek, Türk müzik ya şartuna çofc sayıda kaliteli ve mesleğini hakkıyla bilen, uygulayan sanatçılar yetiştirmeye devam edecektir. KİM KİME DUM DUMA Behic AK Buntardan,ona uilu olur mu acaba 50 12 NİSAN 1933 Ihrîhte bugün: UZAYDAILKINSAN! 1961 'DE, SOVVETLER BİRLİ&İ UZAYA İLK İNSANLIARACI 6ÖN. OERDİ.VOSTOKl ÎLEÜ2AYA GİDEN Kt'ff, Bfe HAVA 8ÎNBA$l£l OLAN KOZMONOT YURİ ALEKSEYEI/İÇ GAGARI'N'OİA725 13 NİSAN Müıtıtaz ARIKAN İ£yANC/S£fflSAİr 132S 're, OOĞUANADOLU'OA İS YANÇlKARAN ŞkYHSAİT, VART YAKINLARINOA ELE ĞEÇ/R/LÛl'. OLAY, DİNİN DEVLET İŞLERİNDEN AYRtLMAS/HA YE HAl/PE. L/SİN KALDtftlLMAStNA TEPKİ OLARAK DO6MUŞTU. DİN EL DEN ZİDİYOIZCHJ.BUNUENGEL. L EMEK TE ŞEYH SAİT l/£ ÇEVRE S İ İ Ü Ü ( ~ BAZt KENriERI ELE6EÇ/REN ÎS. WNCliARlN ÜZERİUE ASKERÎ BASTfRiLDI. $EYH SAİT VE Dl'ĞER, ELE8AŞILAR YARGILANAeAK İDAMA MAUKUM EPİL&İL.ER.... Borçlar Itilafnamesî parafe edildi Ankara 11 (A.A.) C.H.P. Fırkası grupu bugün öğleden sonra Afyon meb'usu All Beyin rlyasetlnde toplan dı. Sıhhlye Vekill Refik Bey uyuşturucu'rnaddeler kaçakçılıfı olarak son günlerde meydana çıkan vak'aları kısaca lzah ve mücadelenin gittikçe şld detl artırılarak ldame edileceğlni beyan eyledi. Bundan sonra Başvekll Ismet Paşa günün haricl meselelerl hakkında malumat verdl. Osmanlı borçıa nnın kat'I blr mukaveleye bağlanması meselesinin nihayet bulauğunu ve kat'I mukavelenin dün, 10 nlsandaParls'te parafe edildiğlnl fırkaya bildirdL Ankara 11 (A.A.) B. M. Meclisi Hariciye encümenl bugün Siirt meb'usu Mahmut Beyin riyasetinde toplanmıştır. Hariciye Vekill Tevfik Rüştü Bey encümene gelerek silâhları azaltma konferansı ve diğer slyasî ahval hakkında mufassal Izahat vermiş ve bu meseleler karşısında Türklye'nln noktal nazarını anlatmıştır. Hariciye Vekilinin izahatı KİLO AĞIRUĞINPAKİ ARAÇ, $/'. BfcYA'pAKİ BEYKONU8 ÜS$ÜN DEN AT/LM/Ş}UZ4y YOLCCjS LUSU 89 DAtCİKA SÜfZMÜÇTÜ. ÜLKESİNDE BİRKAHRAMAN OLARAK KARŞ/L4A/AM U2AYIN İLK FAT/M/'GAGARfA/, 1968 'DE KSNDÎ KULLANP/61 KLÂSİK JET UÇAĞINfN DÜŞMESİ SONUC'U Ğ'LDÜL p( j