Katalog

Cumhuriyet TAKVtM SahlbJ: Comhnriyfl Matbaacılıfc ve GaTetecÜifc T.A Ş adma Nadir Nadi, O Genel Yîyın Müdürü: Hasan Cemal, Müessese Müdürü: Emlne Uşaicugil, Yazı İşlerı Müdürü: Okay Gönsnsin, • Yazı îşleri Müdür Yardım cısı: Ahmet Korulsan, Haber Merkezi MUrîürU: Yaiçın Bayer, Sayfa Düzeni Yönetmeni: AU Acar 20 Mart 1983 tmsak: 5.26 Güneş: 7.03 Temsltciler: ANKARAî Yatcm nofcan. tZMTR: Hikın«>t Çetinkaya, ADAMA: Mehmet Mercan 0 Scrvis Şefleri: îstanbul Haberleri: Selahaiiin üiiler, Dış Haber Yı Ergıın Balcı, Ekonomi: Osmmı L'lagay, Yurt Haherleri: B.rbarns Gcnçak, Kültür: Aydm Emeç, Magazin: Yalçın i'ekşen, Düzeltme: Konur Ertop, Araştırma: Şahln Alpay tkindi: 16.16 Akşam: 19.21 Yatsı: 20.53 Riirnîftr: d AnVara: Konur Soteft No: 54'4 Yen^efcİT, Tel: 17 58 2517 53 66, Idare: 18 33 35 • Izmir: Halit Ziya Bulvarı No: 63/3, Tel: 25 47 0913 12 3U • Adana: Atatürk Catidesi. T.H.K. îşhanı Kat 2/!3, Tel: 14 550 1» 731 • Basan ve Yayan: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecılik T.A.Ş. Türkocağı Cad 3941. Cağaloğlu, PK: 246lstanbul. Tel: 20 97 03 (5 Hat), Telex: 22246 ögle: 13.21 Serbest bölge söylentisinden sonra Yumurtalık'ta arsa fiyatları arttı geçmişinıizi de ayakta tutmak olası değil mi diye soruyoruz. Bölçre iskân alanlannın yokluğu nedeniyle bugün artık bir arsa spekülasyonuna hazırlanıyor adcta. Son olarak Teklen Koldingin dönumü 200 liradan alcUğı 150 dönüm arazi var. Aııa artık fiyatlar aybaşınctan lann serbest bölge ısrarı cîa Kenan BfORTAN biraz burdan kaynaklanıyor. bu yana değişmiş durumda. «Işte karşıda gcmiyi şiorüKöylülsr, «50G liradan aşaıiı bir LtMANLAR KOMPLEKSİ YUMURTALIK İskendeyoısunıız. 4(1 bin tona kr.tlıurvlik toprak vrrmeyiz» divorrun'cîan ağır ağır çıkıyoruz. İskenderun'u sadece Umaıu gcniilcr kolaylıkhı yanaşahilılar. Sağda solda ISDEMlR'in ya ile değil, bölge, limanlf.r yor. Zatcn bu bölgenin stıGİRİŞİMCİLER rattığı iskân alanlen var, Bua komplcksi içinde değerlenairlıcst hiftgc nlarak konuşıılnıası ÖN1..EM ALMÜfLAK lardan biri Denizciler, bugtin mek gerek diyorlar. İSDEMT>! nnı bir neıiuni de hcrlıalcle Im Akıllı girişinıcıler önlemi dört binlik bir mahalle olmuş. anılarla yüldü bir demirçelik olsa gerek.» !ıugiuıd»n almışlar. Sadece Sanayjleşmenin doğal dengeyi tesisi. Zamanmda 5000 taku:v Tekfen Holdingin bin dönümnasıl bozdu.funu hsmen gör ya ihalesi yapınış bu fabrikiAkdeniz Gübre'ye geîmeden lük bir boş aianı var. Koç ve mek olası. Kunılu buiunan mız, şimdi üretimini oturtmus, cükkatimizi çeken bir yeri an.Sabancı Holdinjıin de adı geçı gübre fabriîtas;, narcnclye bah bacnsııu tüttürüyor. Erzin yo) mak istiyonız. Eurnaz mevki yor anıa, doğrulatnıak nıünıçelerini yoketmis. İSDEMİR çatısından Yumurta'.ık dive inde Atatiirk'ün Gazi Çiftlijii kiin olmadı. Akdrniz gübreıun Itemir . Çelik fabrikassnm öadlanchnlan bölgeye giriyoruz. olarak bilinen Karabasaıruık yaraldığı mevkide giizel bir linünden geçerken büyük liman Etraf çimlenmaş, h&tta dizbo (,'il'Uigini görüyorsunıız. Bugün üian yapılniîş. Tek vinf;i o ton kapasitesi hemen riikkati çe. yu olrnuş buğday tarlal.irı ile viran duruıuda. Acaba yeni ı.apas:tfcJ:. Şu an 1500 ton okiyor. Aslmda İskendenm'luöriilü. Bu sahalar olası sero:r yeıi yaratjrken tarilıi va lfin gürılük kapasitsniii dört bi:i lona çıkarılmasına çalışıJ:yor. Aynı kapsamcia Akdeniz C'ıUbre Linıaıunın mendirrği tle :^enişlel iliyor. Tekfen Hoi ciing bu bölgede geçtiğimiz yıl üldıf.ı üçık kapı (üpen g&'e» lıakkıy!!! fiilen srrbest Küp.ycılik yapıyor. Bir yaiidin 8uu di uiy:>salurınn gübre ii'.nır; edprk'iı. öte yandan Irak'm hır kiikürt ihalesini de bu îinnn knpısmdan gtcireoiîk. IMMV'.S UOLl'M TiSiSLEBl Ak.ltv.iz Giıbıcden çıktığım» c;a siz; Irak'm Akdeniz'e rek cıkış kapısı ol&n Botaş dolum t.t'si.slevı karşılıyor. Bota^ tesislerUıden yılcta 35 milyon ton j)3frol pompalanmaktu. Aynı ıında bu iimana 4 geıni yanuSKbilij'oi1. Gemilerin yüz biıı tona kadar olanları İimana ko l^ylıkla girebilmekte. Yumıu1îalılc bölgesj içinde bu linıa:ıTGS PANELt Türkiyc (iüzcteci'er Scndikası'nca İstanhııl lîmhan Folek Konferans Salunu'nd» düztnU'iıen panehlc (solıîan sacian dıı yararlanılması dii.'fürül •4t) OMav IJKSI. Ne/(h »emııK.nt, Nazh llıcak, Nall f.ureh (p,.nol >ı>netuısı), Prof. Çctin Ö«ek, Hasan Cemal, İsr.ıail C«m ve nıekte. Ancak yetkililerin verMünıtaz Soysai koııuşlular. ciiği bilgiye göre, Botaş'm Irak' la yaptığı anlaşmaya göre burası ayn bir bölge olarak mnıflanmakta. Bir l:aşka deyinı le teritoryal saha olarak pelrcl dışında ba.şka bir vüklom« şansı şimdilik yok. îîu durumda burasımn serbest bölge ilanı halinde Irak yetkilüeriyîe ayn bir pazarlık yap:]m;:sı gerckecek. Fakat şiıiıdilik bı;nIslanbııl Haber Servisi ::ctcrniz Genel Yayın Müdürü çiirlc salıip çıktı? Basm özgiithollcriııin yürüngestne kayma 1 J lar tali konular. Gazeıemiz Genel Yaym Müdürü Hasan Cemal, 20. yiJz;ı!m son liiğii, düşünce Ü7çiir]ü§ü ve d'. «>i;il .îîilerinl göriiyor muyuz? Kasan Cemal olağunüstü döçcyreğinde hâlâ basm özgürlü mokfasinin iç içe olduğu, buııYülICRTALIK'IN Tf'v.'ioln.iiıle ı>':iyi<k <>lçüde çağ nemlerden çıkılmasmfja eleştigünün tartışıldığına dikloıt ço lırttan biri eksik olursa diğer DtĞER ADI «laşhğı yakalayan Türk b:iMiıı, rinin öneminin kavıannıası gekerek, basm özgürîügü ve deikisiııin de olmayacağı gerçcı:i Bolaş tesislerinin olanca ln içırik açısınılan çağdaş düjVuırektiğini savundu. mokrasi konusunda Türk bası :ıi kavrayabildi mi? Türk bası ctnin »erisinsie kalmadı nu? tizamına karşılık Botaş'ı kunmm tavrmın sorgulanması gs ııt demokrasinin sadeco meycaklayan daha doğrusu sarma Türkiye Gazeteciler Sendıkaİnsan malzcnıesinc ne ülçüde rektiğini savundu. danlar.t konan seçiın sandıgm luyan yolun bozukluöu serbest sı'mn düzcnlsaigi «Basın Özyatırnu yapıldı? Dtmokratik <l:ırı ibarct olmadıgını kavray.i bölge konusımda daha çokça gürlüğü ve Basıııın Sorumlulu iı:<k vc özşürliikler için Türk Hasun CeiTîal görüslerini şıı bildi mi? Tiırk biisınınm serş?yin yapılması gerektiğini söy Öu» konulu pancl dün yspıldı. hasını birlikle harekct cdebilsorularla ortaya koydu: «Tiirk nıaye erııplarınuı doğal ifkalemekte. Geçtiğimiz yıi bu aVanelda bir konuşma yapan ga (Ai'kHsı 11, sayfarla) basını basm özgüriüğüııe ne öl Janda yatınmı olan firmalar bu yolun yapımı için biraraya geîmışler, ancak finansman portresinin yüksekliği karşısm da işi YSE'ye terketmişler. Bo lijş tesislerinl geçtikten sonra üzerimizden uçusan leylek sıiriisü artık bu bölgeye bahıv n n geldifîini de muştulamakts. Botaş tesislerinden sonra üçdört kilometre kat ettikten son ra esas olarak Yumurtalık di ye büinen "Jçeye Hamzalı kö yü üzerinden dönüş yapüıyor. Ama yoîu, «Yumurtalık'a nere BAKÇUMU SANA ÖYLE den gidiliyor?..» diye soracal: 5URAVA olursanız, yanrt alamazsmız. OEMEDİM. ONU Çünkü çevre, Yumurtalık'ı hâ DİKKATETSEK1E lâ Ayaz olarak bilmekte. 15 ki lometre sonra bir başka sahil / kasabası 3«"?0O nüfuslu Yumur talık'a ulaşıyorsunuz. Güsel bir balıkçı barınağı dışmda ha yat nerdeyse ölü. Zaten Yu murtalık diye amldığında aslmda idari olarak bir yanuş •ll U iık da yapılıyor. Çünkü serbest bölge dive anılan bölge Bumaz leçelik mevkii, tskenderun iiçe smırlan içinde ka! makta. «Bir j'etkiliye Yumurtalık soerbest bölge olmaya Iı.ı zır mı?..» diye sorduğumuzdü aldıeımız ilginç yanıt şu cldu: BAK. BAK OGLUM «Efenrlim bu bölgc gürdiiğiiyiKJE VÛK1Lİ5 niiz gibi isknn edilmîş değil. İki fabrika dışında sanayi y.ı tırımı da yok. Tiirk kamunyunun bu hölgeyi tamnıası yahaııcı sermayc dairesindcn hiriki )'Rtki)isinin gelmpüiııdfn sonra oldıı. Ama adı : is«iinde yahancı sermaye tîaîresî. lîiileevi keşfeiiikleri gibi herlıalde yabancı sernıayeyi de .a nıtacaklardırj» ONA BÖVLE DAVRAMMA. MALiyiM. CpCLJKL U6UM. OA BÛNA BöVLE ÜAVR&IMILDIĞI İCIN BA5ARISIZ S A M A DİKKAT OLDUM BUuÜK; BİLE AV. ETSEKIE Nl EZİKlıĞİ Hİ&SEDiyOOiyORUM . . « RUM VE HALA EZİÜYO. RUM . . . prestij kazandıran trençkot Tekfen Holding bölgede geçtiğimiz yıl aldığı «Açık kapı» hakkıyla fiilen serbest bölgecilik yapıyor, Bir yandan Suudi piyasalarına gübre ihraç ederken öte yandan Irak'm bir kükürt ihalesini de bu liman kapısından geçirecek. hest bölgeler arasmda anılı yor. Bir anlamda toprağm be reket fışkırttığı son yıl claeafc Ivıi. Derkcn, Tekfen Holdmpr? :>aglı Akdeniz Gübre Fabrikası nnUniize çıkıyor. Çevredo köylüler. köyün önde gelenleri ve yaşlıları iie görüşüyoruz. Çün kü, bu bölgede açık bir iskân alanı da yok. Aslmda leçelik ii ye geçen bu bölgenin TUrkçe karşılığı TaşlıkKayalık, kuilamlmayan yerler. Buğdayın oittiği yerde leçelik bashyoı. Köylüler alanları göstererek bu alaııların sadece üıjte biri;ıin topulu olduğunu söylüyor lar. Akdenız Gübre Fabrikası ytftkilileri de buııu teyiden söy lcdiler. Bir anlamda serbı's» böîge ilamndan sonra hazins iopraklarınm varlığı kamuiaştırma ve yer seçirai çalışmalurını çok kolaylaştıracak. Bir başîta envantsre göre toprak larm sadece dörtte biri ekili Bu da kuşkusuz bir başka < v i'antaj oltıyor hu alancla. Akri» niz Gübr» Fabrikası Mildür Muavini Ahmet Tuncer Mutlu i!e konuşııyorjz. .Sorıımuz, «Bıı raya genıi yanaşahilir ıni?..» Mutîu'nun rluraksamaksızın vn nıtı .şöyle: Burberrys son dört yılda 225 milyon dolar kâr etti Dış Haberier Servisi «Vu'kland bunalımınm .?n tıcrgin dönemi. İngiliz donaniRası. adaları abluka altına almış New Vork'la BM'rfı Ingil z e.m peryrJizjnini en sert bir çimdo lanayan Arjantin Dışi^ieri Bakam Cost'i Mendez, toplantı bittiklen îıonra alışverişe gidcr ve bir duükândan İn (îili/icrin ünîii Buıberrys trençkotumı alır.» Noivsweek dcrgisi ciıir. yaca tnnınmış Buıberrys Jiyor. Gerçekten Burhcrrys trençkotları Ame rikan blucinleri ya da Fraıısız» Lacoste» tişörtlan kadar büyük ünu salıip. Prens Charles. Burborrys giyiyor. İngiltere' nin t.ski başbakanı Çörçil, General de Gaulle, ünlü sinemu oyuncusu Peter Sollers hatta Ispan ya cliktaiörü Gonefai Fraoco da Buıberrys menîklîsı idilor. Cı'iiîümüzde büyük bir darbogazda olan Ingiliz '.pkr;f.ii sanayiinde kar e tek işletme Burberrys. Firma son dört yılda kâımı 225 milyon ciolar;* çıkarmış. BURBEHRYS'İN ÖYKÜSÜ Burberrys'in başan hika yesi bir çiftük sahibi olan ThoKjas Burberrys'in sık dokurjmuş bir kuma.şı bulmasıyla başladı. Gabardin olan bu kumaş. dokunuşu sayesinds yaâ nıuru ve kan seçirnrıiyordu. Kral 6 Edvvard'm hiz ınetçilerine kumaştan Burberrys diye bahsetmp si al:.<rkanlık haline siretir me;i sonucu. frençkot.lar bu isimls arıılmayij bö$Uındı. Uuı berrys. ı. Dünya Sa vaşi'ida Ingiliz ordusuna Sir.ii. Su gecirmeyen ve •.on derece kuUamşlı olan bu trençkotlar sipörlejdekj sskerlere dağıtilciı. Zaten trençkot (Trench coar.). İngilizce'de siper p«!torıı anlamına gelir Büylece Bdrberrys'ler as kerlenn siper paitoiarı oi di!. Eıırbcrrys'Ierin ku^aklor.ndak; halkalara e) boml'aları ve mataralar asılıyordu. Günümüzde bu kıışaklar halâ esk: bi çini'ri koruyor. !)5 BİN LtRA Döryanın en iyi tençkoı.lavı olan Burberrys'ier kalitpleıi ile orantılı olarnk palıa'.ılar. Londrn'da yün muf.onlu bir Burberrys tronçkotu 465 dolar/ı (yakJaîik 95 bin I»a) saf.ıitvor. Burberrys'ler. kuli&nışh ve dayanıklı olmalarmın yanı sıra bu trenckotlar! giymek batıd;i prestij konusu da olduKundan. lıalk verdiği peravfi, acımjyor. Firmanın satışları da sfirekli artıvor. Burberrys firması son yıllardu, trençkotlannın yanı?ıra başka ürünier de sürmüş piyasaya Bunların arasında gömiekler. bluzlar. spor elbiseler bu ' înuyor. Firma 1956 yıîıniKin bu yana ülke dışına da satış yapmaya başlamıs. Bugün üretiminin vri ikismden fa/lasını IİH.TC odiyor. Japcnya'da IIIM tfkstil fabrikası Bıırbi'irvâ lisansıyla üretiın \apıyor. Burbeırys'in Amerikan pazannda da öneır.l: etkinlik sağladığı belirtiliyor. Firtnanın diğ e r bir özelliğj de kuıxıluşundan bu yana çalışanların hiç bir grev yap mamıs olmalan. TGS panelinde basm özgurlüğü ve basıııın sorumluluğu tartısıldı nrRBKKRYS IIAYRAM PRENS: Iııgiiierc Veliahdi Prens Charlcs. Burbi'irys'lerin lni\iik hayranı. Fıeııs Clıarles, me?un oldıığu Cambrldge ( ııiversitcsiıule bnşma acayin bir şapka Rpçirerek sahneye çıkıp komiklik yapnuş, ama Burberrys tıcıtçl.otunu sırtından çıkarmanııştı. ö XSr DPT: Gecekondu politikası toplu konut yasası ile bütiinleşmelidir ANKARA (Cumlıuriyet Bü rosuî Devlet Planlama Tuşifilatı'nca (DPT) hazırianan konut sektörü raporunda, gecekondu sorunıınun çö ;:ümü içir. ucuz kira bloklannm yapılması gerektiği vurgular.arak, «Gecekondu poiitikasının gözden geçirilerek toplu konut yasası ile bütünleştirilmesi» gerektiği belirtildı. Konut sorunıınun çöaümü için öneriier getirilen DPT rapcrunda konut kredi sistcminin gözden geçirileıok dr.Ejmıkhktan kurtanlması istondi. Bölgelere göre, değişlk tip konut prcjesinin geliştirilmesi isfene n raporda, kor.ul aorununun çozümü içia şu önerilere yer verildi: • Konut kredi sistemi yo niden gözden gaçirilerek dağmıklıktan kurtarılmalı, değişik kaynaklann tek elden hızlı ve bhbirine benzer §ekilde yatırıma aktanlması yollan geliştirilmelidir. • Ki?ahk konut arzının muhtelif gelir gruplanna gö re geiiştirilmesi sağlanmahdır. Arsa ve alt yapı maliyet pavını düşürücü. şehirieşmsyi cncecîen taidbeden standartlar tcsbit edilmeli ve uyguianmalıdır. • Arsa spekülasyonunun önlenebiimesi için Arsa Oi'isine goıekli güç sağianmalı ve gprekirso katnu konut tbnundan daha fazla ödenek akterması yapılmalıdır. Gecekondu sorununun da ele almriığı raporda şu görüşlere y e r verildi: <Gv salıibi olmak arzusu dışında kiracı olmak isteyen Ier için ucuz kira bloklan in s»a etmek ve özel teşebbüsün inşa edecegi kirahk dairelerin makııl fiyatlarda kalması temin rdilmelidir. Kredi ve vergi politikası en iyi bir şekilde dfizenlenmeli VIJ az sayıda zengin insana degjl çok sayıda insana yararh olacak hale getirümelidir. 17 yıl önce iflas eden iki banka, tasfiye sonunda borçlarını ödeyip kârageeecek Deniz SOM toplanmi;. Taşfiye haîindeki dört banka nın İt'ı'ire Meelisi Reisi Mali mut Nedim Gündüzalp... 1947 yılında Hasan Saka hükümetin de Tıcarot Bakanlığı yapan GUndtizalp çimdi 80 yaşuu aşrnı.ş.. «L'mum Müdür» ise }ş Bankası'ndaki 35 yıllık çalışiîia smdan sonra şube müdüriüğün (ien etnekli olan Ertuğrul Kara. kaplan. «O GÜNLER»... Mahmut Nedim Gündüzalp, Türkiye Kredi Bankası henüz tasfiyeye gitmeden önce, 1964 yılında bankamn îdare Meelisi üyeliğinde de bulurmuş... Gündüzalp «Alacaklar batak olduğu irin kanunî yollara gidildi, mabkcmeiere nıüracaai edilcli,» dsdi. 500 kadar borçlu için tek teî; ataidbaf» yapılmış, ölenlerin varisleri bulunmuş ve 17 yıllık çalışma sonunda bugün için kapanmayan 87 dosya kalmış, 87 dosyanm karşıhğmda da ah. bul, îzmir ve Ankara'da toplam nacak 27 milyon lira. degerleri 100 milyon liranın İşin ilginç yanı, bankamn ala üzerinde bina ve arsası bulunucsğını 17 yıl önceki değer üze yor... Bunların dışında Sirkeci' rinden geri istemesi. Omeğln deki «Türkiye Kredi Han»ın ya. 1966 yılında verilen 50 bin lira n hissesine sahip ve bu hanın kıedi 1983 yılında da 50 bin libugünkü değeri en az 400 milrsı olarak geri alınmaya çalışjyon lira... lıyor. Yürürlükteki yasalar paAynı şekilde, Doğubankin da ranm değer kaybını kabul etmi gayrimsnkul varlığı birkaç milyormuş. Fakat, yılda yüzde 10,3 yar lira turuyor. Üstelik Doğupreçikme faizi almabitiyormuş... bank, Merkez Bankası'na olan Aimıyormuş değil almabiliyorborçlarmı tümüyle ödemiş, ala. muş; çünkü borçlu kişiden pa caklarıuı tahsil etmiş ve üstüne rayı geri rJanıayacaklarım an de 1982 yılmı kira gelirleriyle layınca faizden vazgeçtikleri gî 4,5 milyon h'ra kâr ederek ka bi «sulh aıılaşması» yaparak patmış... takside bile bağlıyorlar... Evet, iflas ettikleri için yülar Geri almması mümkün olmayan paralar ıse «zarar» hane önce kapanan ve tasfiye işlemleri sonunda kâra geçecek iki sine yazılıyor... banka. . îşlemlerin ne zaman KÂRLA KArATANLAR bıteceği henüz bilinmiyor... Tasfiye edilen bankalann iş «Belki birkaç yıl sonra,» diyor lenıleri bitince zarar etmeleri ilgililer vo kendi aralannda son derece doğal bir şey... Ama şakalaşıyoriar: Türkiye Kredi Bankası adosya» «Bu ara t:>.sfiyeye gidilmez sını kâria kapatacakımş... Ban inşallah. Bizimkinin 31 şubesî kanm Merüez Bankası fonuna vardı, 1? yıMır çalijiyoruz galuü milyon lira dolayında borcu liba 21 yılı (amamlayacagız. Bir ve henüz alamadığı 27 milyon de 15U şubcsi olan bankamn lira alacağı var... 27 milyon litasfiyesinl düşünün, 150 yıld» rayı tah&il edemese bile Istan ancak biter!...» Türkiye Kredi Bankası alacağını 17 yıl önceki değer üzerinden geri istiyor. Yürürlükteki yasalar paranm değer kaybını kabul etmiyormuş. Sirkeci'de Büyük Postane'nin karşı köşesinde altı katlı büyülı bir bina var. Yirminci yüz yıl başlarında adı «Kınacıyan Han»mış. Bugünkü adı «Türkiye Kredi Han». Sokak arasında. ki büyük dsmir kapısmm önüü de «kestane kebap» yapan bir satıc: duruyor. Hanın içinao birkaç şirket olmasına karşılık içersi oldukça sessiz. Eu handa. 1948 yılmdan 196K yılma kadar 18 yıl Türkiye Kredi Bankası'nın «Umum Mütiürlüğii» çalışmış. Son 17 yıidir da «Tasfiye Haîindeki Türkiye Kredi Bankası»nm Umuiü Müdürlügü çalışıyor. Tasfiye haîindeki bankalardan Sanayi Bankası, Esnaf Kre (İi Bankası ve Doğubank da bu binada tasfiye ediliyor. Başlan gıçta, ayn yönetim kurulları görev yaparken işler hafifleym. ce dört banka bir yönetimda ULAN ÇALIŞ BAEANgiBİ E EK OLMAL. faıt