Katalog

ÇAĞDAŞ YAYINLARI Dr. iMân Ünlüer Oku Oku Budur Sonu S. Bası Ecieri: 150 lira Isf.eme Adresi Çağdaş Yayınlan Türkocağj Cad. 39/41 Cağaloğlu/İstanbu! Cumhuriyel 59. Yıl; Sayı: 21031 Kurucusu: Yunus NADİ 40 TL. 17 Mart 1983 Perşembe \ ÇAĞDAŞ YAYINLARI OKTAY AKBAL Dıınyaya îsteme Adresi Çapduş Yayınlan Türkor.ıgı Cad. 39/41 Caödoğlu İstanbul EDEHI <O LIKA 2Ü DM'de mali yetkî tartısması Kafaoğlu: El koyulan hankalar. bankerle oynas içindeycü ANKARA, (Cuırıhuriyet Bürosu) Yetki yasa ta.sarısının Dtode görüşülme sine dün başlandı. Maliye Bakanı Adnan Başer Kalaoğlu yetki yasa tasarısı üzerinde yaptığı konuşmada Maliyece idaresine el konulan bankalarırı bankej'lerle oynaşan bankalar oiduğıınu belirterek, halkın tasarruf ve mülkiyet hakkının ihlâl edilmesine olanak tanınmayacagını söyledi. Knfaoğlu tasarıyla ilJ.JÜİ clarak gizîi otunun istemedı. Genel Kurul konuyu açık b:r birleşimde ele aldj. Ancak görüşmeler sonuçlandırüamadı. Genel Kurul'da tasannın tiimü üzerinde konuşan üyelerden çogu, bu yetkînin vevilmesi eerektiğini bellrttllsr. Maliye Bakanı konuşmasuun başmda, banka sisteminin degişmesi gerektığini, bugünkü kredî ve mevduat sistemirün kargaşaya yol açtıgınj ifade etti. (Aıkası Say. 11. Sü. 2'de) Maliye'den aydınlatıcı J E açıklama bekleniyor Ekonomi Servisi Maîlye Bakanlığı'nın İstanbul Bankası ilö Hisarbank'm yönetimine el koyma kararı mevduat sahipleri arasında olagan dışı bir tepkiye yol açmazken. lş çevreleri ve piyasalarda da «beklenen l>ir gelişnıe» oJarak degerlendirildi. «Acaba a!tın ne olacak?» sorusuyla gözlerinl Kapalıçarçı'ya çevirenler alttn fi yatlarmın böyle durumlarda umıılanın tersine. düşrne eğiîimi içine girdigini gördüler. Söz bonusu iki bankamn kredl müşterilerl ise «beklegör» tutumunu benimsedüer. îstanbul Bankası ile Hisarbank'm yönetimine eî konduğu haberinin TRT'de ve dünkü gazetelerde yer Istanbul Bankası ve Hisarbank'm yönetimine Maliye tarafından el konulması, is cevrelerinde ve piyasalarda ^beklenen, olagan gelisme,, olarak değerlendirildi almasından sonra sözkonusu bankalann raerkez ve şubelerinde genellikle olağan dışı bir geüşmeye rast lanmadı. Her iki bankamn yenl yönetiminde Ziraat Bankası'nın etkill olacağı nın anlaşıîması üzerine söz konusu bankalarda mevcluatı bulunan tasarruf sahiplerinin fazîa kaygıya kapılmadıklan, hatta bazr tasarruf sahiplerinin kendilerini şimdi daha güvencede hissettiklerini söy!edikleri belirlendi. Ancak bu bankalarda büyük miktarda vadesiz nıevduat tutan bazı kimselerin paralarını çekme cğilimi icine girdikleri öğrenlldi. Mevduat sahipleri arasındaki havanın giderek bir belirsizlik ve telaşa dö nüsmemesi için Maliye Ba kanlığı'nın konuyla iigili aydınlatıcı ve kapsamlı bir açıklama yapmasının yararlı olacağı belirtiliyor. Söz konusu bankalarla ilgili düzenlemelerin bundan sonraki aşamasınm ne olficagı ve başka banka !ar;n bunları izleyip u\cmeyeeeği sorusu cok i:;.şinin şu anda merak ettiğî sorular haline gelmiş bulunuyor. Konuyla lİRili sörüş belirten bazı banka yct bilileri konuının belirsi/Hk idnde kalınasıpın banka Bisteminin tümii için taşıdığı sakmealan vurguluyorlar. îstanbui Bankası ve Risarbank'la kredi ilişkileri bulunan firmalarla söz ko nusu bankalann çeşitli oranlarda iştirakçl bulundukları fîrmaiarda ise «beklegör» havasınm esemen olduğu ögreniîdi. Ban kacılık çevreleri her iki bankada yeni yönetimîerin özellik'e vadesl gelmiş kıe dîleri ciddi bir taramndan (Arkası Sa.. 11, Sü. Vde'. R4HMİ ÖNEN tstencn ele. maıı desiigi s»i>lanmı.şll. Ekonomi Servisi Hisarbank ve İstanbul Bankası yönetiminin Maiiye Bakanlıgı'nca değiştirilmesinin yankıları sürüyor. Çositli bankalann üst düzcy yöneticileri. önceki gün sessiz kald.ktan sonra dün olayla ilgiJi görüş belirttiler. Olay banka cevrelerinde genellikle «elumlu», «nonnal» hatta «geç kaîmmış» bir uygulama olarak nitelenirken, bu uygulamanm önceki yıllarda örnekleri olduğu da hatırlatildı. «Ziraat Bankası adı yeterü güvsncedsr» A Ziraat Bankası Gene! Mü'Jürü Kahitıi önen: İki ban ka hakkmda gerekil işlem, brnkalar yasasımn 6Ü. madde *ine dayanılarak vacılmıştır. Bar.ksıim?, bu uygulamada biülien isteneıı eleman desteğini ssğlamifcr.ır Bankaoılık sisteminin yapısı içinde cerekli her türlü destegi saSlamak da Riirevinıizdir. Ziraat Bankası adının: KÖZ konusu iki banfcuâa tasarruflan fculunanlar icin ye'erli Riiven unsuru oldugu acıktır. de yUriitülmesı amacına ma tuftur. Mevduat sahipleri bakımından da to!c= edilerPk hif durum yoktur Tasarruf ınevduatı daima devletin trmTiatı eitında olmuştur. Simdi ümit. ederiz ki. bu vönetim. bu bankalan sıhnate fcavuşfurur «Beklenen, ama geç kalınmış bir karar» • Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankaüi Genel Müdör ^ardımcışı Gürbüz Tümay: Beklenen ama geç kahnmış bir karardır Aylardan beri yapıîacak ıaı, yapılmayacak mı, bugün mü, yann mı. deniimiş, bundan da Türk bankacılık sistemi zarar görmüştür. Keşke bu uysîulanıa daha evveJ jıapılsaydı. O zaman 2.3 banka yüriinden Kircı Türk bankH eılıgı töhmet altma girmemlş olıırdu. Kötü vonetilmış bankalar hakkmda ivedilikle gerekli tedbirleri alarak Türk bankacıhğım berraklıga kavuşturmak gereklidir. Eiz iyi vönetilen saSlıkl; kavnaklara dayanan, maü açıdan siivenilir müpsseseiere kredi veren, ya. ni maceracı işlere sirmeyen bir bankacılıktan yanayîz. Sana'yiciler operasyonu tartıstı Sakıp Sabancı: Bugüne kadar neden beklen di? Nımıllah Gezgin: 3 yılhk yanlışa seyirci kalan yetkililer nasıl cezalandırılacaklar? Halit Narin: Şirket ve bankalann denetimi arttırılmalı ve sonuçlar kamuoyuna açıklanmalıdır Nuh Kuşçulu: Hükümet müdahalesinden yarar beklemiyorum. Fiyatlan kontrol edcmezken, öbiir kontroller nasıl yapılacak? kaıu Nnh Kuşçulu, bankacılık sistemindekı somnlann müdali3lelerle değil, ancak rekabetle, yani güçlü bir Menkul Değerler Borsası'nm oluşturulmasıyla çö./ümlenebileceğini söy'edi. Sabancı Holâing Yönettm Karulu Başkanı Sakıp Sabancı ise, «iki gıin Içuıde japılan işlere bakın. Demck ki Meclis toplantısm devlet sahip cıkmak istersc, Meral TAftlER S1 Kaysenj, ü y e l e r ne kadar fazla gücii vannış. arasmda ateşîı tartışmalara ıVnkara'ıla uu işi yipnıak İçin Hisarbank ve îstanbul Ban yolaçtı. TİSK Bp.şkan! Halit duranlar. bugüne kadar nekası yönetimine Maliye Bakan Narin 1n müesseselerde dev den beklemişler.» şeklinde kolıgı tarafsndan yapılan mü let denetiminln artmasını is nuştu. dahale îstanbul Sanayi Oda tpmesine karşı çıkan İTO Baş (Arkssi Ss. 11. Sü. 5 de) 2 bankamn subeleri sakindi Yalçuı PEKŞEN Maliya Bakarüığı taralın dan el konulan iki bankanın şubelerinde dün sabah her zamankınden farklı bir durura yoktu. Ne aşın bir kalabalık, ne de paralarını çekmeye çalışan vatandaşiarın telaşı. En büyük iark banka görevlilerinin yüzlerinde idi. Banka görevlilerinin fazla «sakfrı» oimadıkları ilk bakışta anlaşıiıyordu. Kapı dan giren kişılere kuşkulu gözlerle bakıyor, bir yandan îşlsrinı EürdUriirken, bir yandan da kapıyı kolluyorlardı. Bir kaç kışinin ardarda jîirişi hemen telaş yp.ratıyordu ama bunun ardı selmeyincc cski ralıat tfade yeniden yıizlerırıe ysrlFŞiyordu İki bankamn görevlileri diin beikı de yaşamianmn en gtilsryiiüiii püntinü ya;>adıl:)r. Fakat bunua teievısjyon reklanılunnâa sozü üc'üen «güîeryüzlı» ilgisi yoktu, Gelorı müşteriieiin çoiju oaıa ysUrmak vu çek mek ıçin ciegil. duruznu (Arkası Sa. 11. Sü. 3'de Bankalarda zaatın nedeıü ve çözüm yolu Osman ULAGAY önce Arjantin. sonra Şili ve İspanya'da barjkalarla içiçe geçmiş büyük lıoldinglerin çok mssi ya da devlst denetimiiie alınması önîencmedi. Meksika'nm dev dış borçlarını odöjemez duıuma düştüğü geçtiğinüa ağustos ayında bazı öncie gelen ABD bankalarının zor duruma düşmeleri güçlükle iia lendi. Pransa'tla devlet küçük bankalan birleştıreosk bir ope(Arkası Sa. 11. Sü. 6 da) «Bankaiar icin yenl yetkilere çıerek yok» « Akhank Genel Müdürü Haıııit Bclli: Bisün bankacılık sistcmimu iyidir ve ekonomi de yer &\an sektörler içinde en iyı işleyen sektörlerden biricii:1. Sistemdcki iyi banka sa yısı, kötii uankalardan çok lazlodır. Ani", kotü bankaiar da vardır. Geçen yıl sonunda uiır.an tedbirler miisbet tedbirier olup, Bankalar Kanunu'r.uii d(). nıaddesine söre il:î bı'nka liPkk'nda vanılan son ııyguiama da yerindedir. Bankalar Kanunu'r.unriOmarldt:si çok guzel düzenlenmiş bir maddedir ve bankalar sistemi IÎ; idare et.mek, sistemdeki »k SBÎNlık?an dii^Pİtmok (Hi 6«rskü ye'kilerln mevcut banka. lar kanummda buluRdu^unu giSsfcren en ivl BrnckHr. Bence elimizda böyle bir kanun vr.rken, veni vefkiler istcnme Eino gerek voktur. «Bu işlem Türkiye'de ilk kez yapı!mıvor» m Tütiinhank Genel Müdür vekH! Talpt Tnscetin: Mili bün yeleıi zaa\a ıiiirî'mîs bazı ban kalar hakkmda Bankalar Kanunu'nun Mpliye Bakanîıgî'na verdigi yetki kullîınılmıstır Eıı Tiirk;"''^ jjjj \.?.? vapılan bir işlem &r')rjr Es'' ! dai be ri ı^'RuUınnni.ticl"' B?.!ika'arın aıaü bi1'vc'>:1: Rİiokndirilsne kartar "^»'ive Pak'nhft'. nın tayin «.t'«f ir.ı vönetim devam eder«>:.fi;. Yiini iıu ban kalar bir siirft Mclive BakanîıSı'mn pö7f"iri!"^" fgn'i"Pflerüiı sürdiîrocpkierdir. Ma!i bünye.teri yo^irifn iTfio!pndii»t zamsn bir dnnım r"r5i;rlendiri'm^si vtıniho bu t'j'rr'inı or. •fl(în»7 kaldırılabilir. Karar nor nıaldir HAMlT BELLİ tyi banka sayısı kötülcrd>>n çok f.'.zlıciır. Maü sistemde operasyon YalçmDOĞAN AVKAKA Tıitkiye'nin «mali bünyesi» tiim haşrrıetiyle gündomda buiuruyor. Günde min maddaiüri de, sadece bırkaç banka yönetimıne el koy ma ile smırlı değil. Çok dulıa köklü deg'çırsî'iure yOneliyor Mal;ye Bakrrr.lısı Bunun t;aşında 6A. Bankaiar Yasasmdakj degiş'&ık lasanları g3liyor. «Hnldingbanka» ilişkilerini ortadan kaldırmak, mevduat tcpiama miktarma yöni ilkeler getinn^k bunların başında geliyor. İşin çok daha önemli yanı, cv. soraılartia bi^zat, BaşbaSan Bülend Ulasu' rıun düşünoeleri... «Aile bankalaıiııa artık oir snn vcrilme si gcrektigi' düşüncesi başkentteki büyiik soıumıuluk ıu fıyiin yöneticîlerdo oMukça yaygın... Soıı zamaniarda hemen her ekonomik kurul toplantısında «bankalar konusu» bir kez üözden gerıriliyor. Mduıdan da, mali sistemin yapısmı dâğiştirmeye yöneiik tiüşünceler arka arkaya sıralanıyor... Öne sürülen düşüncelerin başında «sağlam bankacıhk içiıı aluımayacak önlenı yoktur» ilkesi geiiyor. İşte, şu anda iki l>ankanm yönetiüiinc fl konulması lslemi, vurgulanan ilkenin «ilk uyçulaması» cîaıak görünüyor. Elbette bıırada akla şu soru geliyor: «Sağlam bankacılık için alınmayacak önlem ynk, peki a(Arkası S». 11, Sü. 2'dc Banka tasfiyesi yerine Isci Kredi Bankas; kendi daha hızlı cözüm aranıyor olanagıyia ödemeiere baslayacak «Bu bir kapatıima ya da tasfiye decjildîr» Ekonoıni Servisi Uisarbank ve İstanbul Bankası'mn yanı sıra son bankalar uperas yonunda adı geçen İşçi Kredj Bankasım Dugün için aynı uygiılamanın s"ap!"wasi!iın sö? konusu olmadığı bıklirildi. İşçi Kreüi BankBsı, Kastelli aracılığıyla pazarladığı ve va(Arkası Sa. U. Sü. 5 de) MESLT EREZ Olayda Mali.ye yclkisini kııllanmıs oltıyor. 9 Maliye eski Bakanlanndan Aîesut Erez: 195!) yıljncls cia I'fınl'.alar Yasasır.ın fiü'ıneı nıaddesi uygulanniigtı ve bazj bfuıkalann yönetün kurullannın Maliye Bakanlıgı tarafından tayin sdilmesi ve bankala «Maliye'nin nn bu surette idare edilmesi tavrını hakfı ııygun buiunmuştu. Son olayda da maiiye bu vetkisiııi kuilanmış oiuyor. Bu, bankalann kapa'ilması ya da tasüyesi • Milli Avıiın Bankası Taaıılanıma geimez. Bankalnr rişhank Genel Müdürü ErdoYasası'nın fiO'mcı maddesinin san Yılmaz: Bankalar kendj tatbik edildigi iki bankamn haline bırakılsaydı, daha köyönetiminin daha saglıkl! şekiJ (Arkası Sa. 11, Sü. 2'de. Faciamn bilançosu: 5 milyar lira • Hilirlıişi puüaına noktasını köınürdeiii koktaşma, haıulauclırmadaki arızayı vantilatar uğzının biçinıinden sapfıyor. l'atlamadan sonra ocah içiniıı inceleumesi kazurun oluşması }ıakkmda çeşitli kanıtlar getirecek duruında. • Keain ölü sayısını belirleme çahşmalanmn sürdüğu Kandilli Itömür ocaklannda facia günü işçi vuantaiı yanümamış. • Türk Iş'in bugün Anltara'da şehit madencilerin antsına düzenlediği toplantıda faciadan yaralı olarak kurtuUın bir madenci de konıışacak. 0 Kazanuı olüşmasında grizu birikmesine yolaçan nedanleı mi yoksa yrizuyu patlatan kıvılcımı çiiıaran nedenler mi üalıa önemli tartısması yapilıyor. Ancak grizu biıikmeden hıvılcım çikmasımn tchlikeli bir yanı bulunmadığı da biliniyor. MGK'ya partiler yasası brifingî ve görüşmesi MGK'da tamanılanan imar afh yasa tasansının bu hafta Resmi Gazete'de yaymlanması bekleniyor. AVKAKA, (Cumiıuriyet Bü. rosu) MGK'nun dünkü tcplantısında, İmar Affı Yasa Tasansı'nm görüşülmesinin tamamianmasînâan önce Siyasl Parti Yasa Tasarısı ve ek geçici maddsler hakkmda bir briflng yapıldıft bildirildl. Brifingte, Siyas! Partiler Ya. sa Tasansı*mn içeriüi hakkın(Arkası Sa. 11, Sü. l'de) Bekir ÇelenkMHP iSirkisi Sanık Yavuz: Çeleek, MHP topJanhlarma katıldığmı bana sövledi ANKARA (CumhurîjetISürosıı) Abuzeı Lguılu ve ai'kadaşltiiıun sigara kaçakçjlığı yaptıklan savıyla yargılandıklan dav.ıda, sanıklardan İpsala eski Gümrük Müdürü Sülcynıan Yavıız bazı itiıaflarda buluadu. üanık süieyınan vavuz, «Bekir <,k:lenk. MHP'lilerle Türkiye ça jîiudaki 31) problemin t!e* aiınciığı toplantıya katıldığmı )>:ına söyiedi» dedı. Ankara Sıkıyör.etim Konıutanlıgı 4 Nunıavaîı Askeri Mahkcmesi'nde dün y«?pılan duruçnıada, İstanbul Sıkıyünetua Ko mutanlığı 1 Numaralı A»r:cri Mahkemesı'nden görevsiziıkie gönderilen silah kaçakçıhğına ait bir başka dosyadarı bazx belgeler ve iddianamenin bu dava dosyasına konııldugu anJtışıldı. Aralannda Abuzer l'ğur. lu'nun da sanık olarak bulunciugu silah Kaııakçılığı davasıniii duruşmalarına 20 niianda başlanacağı nildirildi. Sanıklar lı.ıic kmda çeşıiii mahkcmelerde açı lun dava aosyalarından bazıiarmuı askeri mahkemeye heniiz i:ıtii;al etnıecîiği b.lir»i'di. Avukatlardan Selalıattin Deniz, Mu&ıala ügur.u'aun, U:ydr settin Karaca da müvekkili Kadir Selvitop'un tahliyesini isteUiler. (Arkası Sa. 11. Sü 1 de) Haberleri 7. Sayfada olaylarıtı ardındaM GERCEK Zorunlu Âma Yeterli mi? Dünkü gazetelerin çoğu lah vermişti. Şimdi iki bannun manşetinde şu tümce kaya el konmuştu. İşçi Kre yer alıyordu: di Bankası sıradaydı. Tüm «Maliye Bakanlıgı iki ban sistemi tehdit eden bir haskanın yönetimine e! koydu.» talık sözkonusu olduğunGerçekte bu haber aylar dan «devlet müdabalesi» zo dan beri piyasada bilinen ve runluydu. beklenen işlemin kamuoyuna Ne var ki bu zorunluğu yansımasıydı. değerlendirirken yanlışa düş Türkiye'de banker ve ban mekten sakımlmalıdır. Hükükccılıh sistemi «2 Temmuz metin özel sehtöre ağırlık taBankacıhğim ile bir eğik rîü nıdığı, yabancı sermayeden zeye girmişti. Önce Ankara' yana bulunduğu programıyda «Köşebaşı bankerleri» la ve şlmdiye deh yürürlüdenen iirmalann iflast, ar*•* dından «Kastelli Olayı» nat(Arkası Sa. II. SÜ. 6 da) Onarmı Programı «Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar» derler ya öyle oldu: Hisarbank ila îstanbul Bankası' na devletçe el konulması karan, 24 ücak kararlarına karşı çıkanlarm ne kadar hakh olduklarını bir kez daha kanıtladı. «Önce bankerlerin, daha sonra da bankalann batacagmı» söyleyenlerin ne kadar haklı ve ne kadar uzak görüşlü olduklan, (Arkası Sa. 11, Sü. 7 de) I tngiiiz Maliye Bakanı: Dünyada ekunonıik buııaîun Iıafiffonıcyc başl.ulr. 3. Sayfada I İMF hejetine «dinaınik l)üyiime»ye dönük politikalar öneıilecek. 9. Sayfada I Alınan önlemler Boğaz'daki yalıları kurtarmaya yetmiyor. I ABD'nin fnsau Hakla. rı Raporu. I î'eşillcr sayesinde AinıanJar özgür tavuk yumurtası yi>ip, otîardau şita buiuyorlar. 12. Sayfada Türkiye'nin istemi üzerine NATO, terör konulu bir toplantı yapacak NATO Daimi Delegeler Konseyi, Galip Balkar'm Ermeni teröristlerince öldürülmesini kınadı. BRliKSEL, (a.a.) NATO Daimi Deleşeler Konseyi, Uiuslararası Terörizmi ve Belgrad Büyükelçisı Galip Balkar'm Ermeni tedhişçiler tarafından öldürülmesnij kınadı. TUrkiye'nın talebi üzerine Konsey bünyesinde uluslararası terörü konu alan uzmanlar diissyinde bir toplantı yapılması kararlaştınîdı. BBC Radyosu, NATO Konseyi'nin şimdiye kadar ilk kea bu biçimde bildiri yayınladjğıni, oturumım son derece tartışmaU geçtiğini bildirdi. /y OECD'nin Türkiye Raporu^nu açıklıyoruz 9. sayfada