Katalog

26 ARALIK 1983 * * • • HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/U Prof Erem: "Film yakma" olayı adli bir suçtur ~*ürkiye Barolar Birliği eski Başkanı, "Yorgun Sa*aşçı"nınyakılmasıkonusunda, "Türk Ceza Kanunu'nun 516. maddesine girmesi ve 'nası izrar' sayılması mümkündür" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Kemal Tahir'in aynı adlı romanından yönetmen Halit Refiğ'in TV'ye uyarladığı "Yorgun Savaşçı" adlı filmin TRT yöneticilerince yakılması olayı Türkiye Barolar Birliği eski Başkanı Prof. Faruk Eretn'in bu eylemle suç işlendiği yolunda görüş getirmesi ile yeni bir boyut kazandı. Prof. Erem, fılmin yakılmasıyla Türk Ceza KanunıTna göre "cezalandırılması gereken bir suç eyleminin oluştuğunu" bildirdi. Prof. Erem, bu konudaki yayınların "ihbar" olarak aünması gerekti|ini belirtti. Muhabirimizin bu konuda Ceza Hukuku Profesörü Faruk Erem'e yönelttiği sorular ve kendisinin yamtları özetle şöyle: 24 aralıkta Cumhuriyet'te Vedat Türkali'nin "FUm Yakddıktan Sonra" başhklı yazısı sonunda, "Bir yazar olarak, sinema emekçisi, hepsinden ötede bir yurttaş olarak dilekçe vennek istiyorum, nereye vermeliyim?" sorusunu, Ceza Hukuku Profesörü olarak nasıl yanıtlarsınız? Yanıt Konu henüz açıklığa kavuşmadı. Basında çelişkili haberler çıktı. Kimi basın "film yakılmasından" söz ederken, kimisi "bir kopyasınm saklı tutulduğundan" soz etti. Ben böyle bir davranışı kabul edemiyorum. Bir "yapıt" yakılamaz. Bir an için yakılmasına karar verilen, Milli Savunma'dan izin ve >ardım saglayan bir filmin, çekimin bilmesinden sonra, bir kurul karan ile yakılması olavıvarsayalım. Durum nedir? Yanıt Olayın Türk Ceza Kanunu'nun 516. maddesine girmesi ve "nası izrar" sayılması mümkündür. Film taşınabilir bir "mal"dır. tçeriği nazara alınmazsa filmin maddi değeri önemsiz olabilir. Fakat nasıl borcu temsil eden vesikaların yok edilmesi başka bir suç teşkil etmiyorsa bu maddeye göre cezalandınlması gerekiyorsa film de aynı niteliktedir. Bu suç için "genel kasıt" yeterlidir. Filmin kendisine bir "fayda" sağlaması aranmaz. SUÇUN SORUMLUSU TEK KİŞİ DEĞtL Bu suçun sorumlusu tek kişi midir? Yanıt TRT'de bir filmin yakılması tek bir kişinin tasarrufu olamayacağına göre, kararın verilmesine ve yerine getirilmesine katılmış kişilerin tümü kusurlu sayılacaktır. Eğer 5 kişi veya daha fazlası bu suçu işlemiş ise, ceza araırılır (TCK 517). Suçun böyle hallerde takibi doğrudan doğruyadır, şikâyet gerekli değildir. Suçun daha ağır olması olanağı var mıdır? Yarut Olayın 516. maddeyi aşması da mümkündür. Çünkü yok edilen maJ "görev dolaytsıyla" TRT'ye belli bir maksatla kullanılmak üzere "tevdi" edilmiştir. Böyle bir durum "rimmet" suçunu akla getirebilir. Zararın milyonlan bulması şiddet sebebidir. Filmin arşive kaldırıldığından soz ediliyor. Yamt Arşivleme ayrı bir usule, ayrı bir yasaya tabidir. YAKMADA KASIT VAR ldari takdir suçu kaldınnaz mı? Yanıt Filmi oynatmamak belki mümkün olabilirdi. Bu "ldari Takdir"e girer. Buna karşı idari yargı yoluna gidilebiür. Fakat fılm yakmak bugünkü yönetimin, kendinden sonra gelecek yönetimlerin, aksine bir kanı ile filmi oynatmalanna engel olmak kasdını taşır. Olayın ağırlığı buradadır. Vedat Türkali'nin başvunnak istediği yer neresidir? Yanıt Böylesine yoğun bir yayın elbette bir "ihbar"dır. Yahya Demirel: Aynı (Bastarafı I. Sayfada) "Işler iyi abi" diyor. Kapısında dört tane araba var. Birisi RollsRoyce, 1950 model. Arabası ytizünden "Çorbacı Mustafa" İsviçre'de "RollsRoyce'lu Mustafa" diye anılır olmuş. Türkiye'deyken lstanbul'da Boğaziçi'nde otumrmuş. Ev 3 katlıymış, alt katta solcu bir iktisat profesörü, orta katta kendisi otunırmuş. En üst katta da duyarlı bir resmi devlet dairesi çahşırmış. Cenevre'nin Cologny semtinde göle kuş bakışı bakan vüladan dışanya baktığınızda kendinizi Boğaziçi'nde sanırsınız. "Abi bu evi bu nedenle seçtim, al sana tstanbul" diyor. Gerçekten önünüzde, yapsatçı müteahhitlerin çirkin yapılan eksik olan bir Boğaziçi görüntüsu uzanıyor. Mustafa Üku'yu dinlediğiniz zaman tsviçre bankalanndan Türkiye'ye uzanan düzeninin çarkları ile karşılaşıyorsunuz. Mustafa ülkü, bu çarkların içinde yaşıyor. "Yahya iyi çocuktur abi" diyor. "Daha dün akşam beraberdik." Kaldığım Metropole Oteli'nden çocukluk arkadaşım ve eşi ile birlikte Mustafa Ülkü'nün evine doğru yola koyulduk. Demirel, bir bayan arkadaşı ile birlikte bizleri bekliyordu. El sıkıştık. Son 10 yıllık siyasal edebiyata "yegen" adı ile geçen Yahya Demirel, bir diplomot kadar ağırbaşlı ve saygıhydı. "Size" dedi. "Bir kırgınlığım yok." Sonra, kaba çizgileri ile de olsa mobilya yolsuzluğuna değindi, suçsuz olduğunu yineledi. İlk kez karşılaşıyordum ama konuşma biçimi ve mantığı hiç yabana gelmiyordu. Bu konuşma biçimini ve mantığı bir yerden anımsar gibiyim. Kime benziyordu konuşması? İLK KARŞILAŞMA "bk kez karşılaşıyordum" diyorum ya, aslında bu ikinci karşılaşmamızdı. tlk karşılasmamızda hiç görüşememistik. Mobilya yolsuzluğunun patlak verdiği gunlerde Yahya DemirePin işyeri Ankara'da Kavaklıdere'de bugünkü RV Lokantası'nın üst katındaydı. Mobilya yolsuzluğu ile ilgili belgeleri yayınladıktan sonra kendisi ile göruşmek istemiş, bu amaçla bürosuna gitmiştim. Büroda kendisi ile görüşme olanağı olmamıştı, çünkü, görevliler, beni bir odaya almışlar, bekletiyorlardı. O gün Yahya Demirel için tutukluluk karan çıkmıştı ve Demirel bu karan duyduğu için acele ile bürosundan uzaklaşıyordu. "O gün siz içerde bekliyordunuz, haberim vardı, ben de dışanya çıkıyordum, sizi görmiiştüm." O günden bu güne gerçekten köprülerin altından çok sular akmıştı. Mobilya yolsuzluğu, Türkiye'de kısa yoldan zengin olanların ne gibi yol ve yöntemlere başvurduklannı kanıtlıyordu. Ama o günden bugüne tanık olduğumuz, banka ve banker işlemleri, holdinglerin kanştığı, kimi yargı aşamasındaki, kimi teftiş heyetlerindekidosyalardaki rakamlar, mobilya yolsuzluğunu çoktan gölgede bırakmıştı. O günden bu yana sergilediğimiz ve bundan sonra da sergileyeceğimiz olaylar, Türkiye'de "köşe dönme efsanesi"nin nasıl oluştuğunu gözler önüne sermiyor muydu? Mıgırdıç Şellefyanlı milliyetçilik, teşvik belgeli, vergi iadeli, hayali şirketli, bankerli, bankalı muhafazakârhk içinde daha nice Yahya Demirel'ler yok muydu? Vardı, vardı, hem de fazlası ile. Kimi yolsuzlukları duyanz, belgeliyemediğimiz için yazamayız, belgeleyince hiç duraksamaz, yayınlanz. Mobilya yolsuzluğunu gölgede bırakan milyonlar, milyarların öyküsünü duyunca "yagma Hasan'ın böregi"nin yıllarca nasıl yendiğini görürüz. Bankalarda geri ödenmeyen kredileri bir bir çıkarın, dışsatımlarda kullanılmayan milyarlık kredileri bir araştırın, bakalım kaç Yahya Demirel çıkar?. HAKSIZ VE YANLIŞ BtR KARAR Demirel ile konuşurken, doğrusu bu ya bunlan duşünüyordum. O, bu konulara şöyle değindikten sonra yurttaşhğa dönüş işini konuşmak istiyordu. "Yurttaşlıktan çıkartma karan yanlış ve haksız" diyordu ve ekliyordu: "1976 yılındaki bir olay, hiç devletin mali güvenligini sarsar mı? Hem mobilya olayı bu boyutta mıdır?" Elbette, mobilya yolsuzluğu devletin guvenliğini sarsıcı nitelikte bir olay değildi. Ama Yahya Demirel, yurda dön çağnsına uymadığı için yurttaşlıktan çıkarılmıştı. Yurda dönmüyordu, hakkında 2 tane kesinleşmiş mahkumiyet karan vardı, Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki mahkumiyet karan da "Suç toplu kaçakçdık suçudur" gerekçesi ile Yargıtayça bozulmuştu. Yahya Demirel, yurda gelir, gelmez tutuklanacaktı. Bu yüzden yurda gelemiyor, gelmediği için de yurttaşlıktan atılıyordu. "Uğur bey, ben aynı suçtan ötüni 2 kez mahkum oldum. Bu hukuka aykırı degil mi?" Yahya Demirel'e yöneltilen suçlardan biri, Isparta'dan Karadeniz Ereğlisi'ne mobilya taşıdığı ileri sürülen kamyonlann plaka numaralannın, Düzce Belediyesi'ne ait çöp kamyonu, at arabası, traktör ve tanker numaralan olmasıydı. Bu olgu, Isparta'dan, Karadeniz Ereğlisi'ne mobilya taşınmadığını kanıtlıyordu. Ankara 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nin mahkumiyet karannda bunlar ileri surülüyordu. "Bu plaka numaralan hayali ise ben kendi kendimi aldatmışım demektir. Bu evrakta sahtekârlık suçu olur mu?" Yahya Demirel burada duruyor, acı acı gülüyor. "Siz hiçbir kararda, temenni diye bir bölum gördunüz mü?" Aslında görmüştüm. Bu "temenni" Yahya Demirel'in mahkumiyet karanndaydı. Sayın yargıç, Yahya Demirel'i mahkum ederken bir "temenniyi" dile getiriyordu. YARIN: YARGIC1N TEMENNİSt tngilizce Eğitim Atölyesi oluşturulacak ması gerektiği toplantısı, Marmara Etap Oteli Opera Salonu 'nda yapıldı. Anglo Continental Educaüon Croup (ACEC), Bizim English Dergisi, DÎL YAY Eğitim A.Ş. ve PART Pazarlama Araştırma tarafmdan ortaklaşa duzenlenen toplantıda, bu kuruluşlann lisan öğretimi ve oğrenimi konusunda sahip oldukları olanaklar, htanbul'daki ortaöğretim kurumlarında gorev yapan tngilizce oğretmenlerine sunuldu. Konuşmaalar özellikle Türkiye koşullanna uygun bir Ingilizce eğitimi verilmesi uzerinde durdular. Kuruluş yetkilileri İngitizce oğretmenlerine iki somut çatifma önerisi sundular. tngilizce Eğitim Atölyesi oluşturma yolunda çalışmalarm baslaması ve bu atolye çerçevesinde açdacak olan kompozisyon yansması ile ortaokul ve lise öğrencileri arasında birer kişinin öğretmenleri eşliğinde tngiltere'ye subat tatilinde 2 haftalık kursa gonderilmesi kararlaştırddı. Bu oneriler, toplantıya katılan tngilizce öğretmenleri tarafmdan olumlu karşılandı. Toplantıya katılanlar (soldan sağa): Isıl Alatlı, (Dilyay Halkla lliskilar Damşmanı), Şehmuz Önen (DİL YA Y Eğitim A.Ş. Yönetim Kurulu Baskanı), Emine Uşaklıgil (Bizim English DergisiSahibi), 4lev Alatlı (ACEC Türkiye Temsilcisi). (Foıoeraf: ALİ ALAKUŞ) ^ Akbank , güvencesinde nasıl kazamrsuıız? Paranızı,3 ay ihbarlı vadesiz, 6 ay ve 1 yıl vadeli hesap açarak,arzu ettiğiniz döneme göre değerlendirebilirsiniz. Dilerseniz tasarruflannızla.aynı koşullarda Akbank güvenceli Tflksertifika'' alabilirsiniz. Gelir vergisi oranı kanunla düşürüldüğünde elinize geçen net kazanç daha da artacaktır. Akbank'taki vadeli mevduatınız karşılığmda, vadeli hesabmızı bozmadan, belli bir süre için kredi alabilirsiniz. Tasarruflannız Akbank'ta, Akbank güvencesi altında değer kazanır. i 100 lirahk banknotlar bugün piyasada ANKARA (a.a.) Yeni 100 lırahk banknotlar bugun 20, 50 \e 100 liralık madenı paralar da 2 ocakta tedavule çıkarılacak. Ön >üzunde Ataturk'un portresı bulunan yeni tip yuz liralık banknotlann arka yuzunde Ankara Kalesı ve milli şainmız Mehmel Akif Ersoj'un portresi ve altında da Istiklal Marşı'mızın ilk iki dörtluğu \er alıyor. Daha önce çıkanlan 100 liralıklar, yeni tip yuzlük banknotlarla birlıkte tedavul edilecek. ABD (Bastarafı 12. Sayfada) cdilebilir olmaları nedeniyle, NASA, uzay projelerinde, bunlara da büyük yer ayırıyor. Silahların en önemlisi, "embriyonik antiuydu roketi". F15 tipi uçaklara yüklenebilen bu roketlerle, alçaklarda dolaşan düşman uydulan, rahathkla "uçurulabiliyor". Uzay istasyonundan, düşman fuzelerinin yeryuzunün neresinde saklı olduklannı gözlemek de, çocuk oyuncağı. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yetkililerinden Robert Cooper, kendisinin ve çalışma arkadaşlannın uzay çahşmalanyla ilgili düşıincelerini şöyle dile getiriyor: "Lzayda her yıl yapılan çalışmalar, askeri açıdan yeni kazançlar sağlanmasında büyük rol oynuyor. Eğer Başkan, bu projeyi destekleme>i siirdüriırse, bizim (Pentagon) de konuyla ilişkimiz artar." 35 MİLYON tŞStZE tŞ Yazının başında endişelerinden söz edilen, Uzayı Amerika Yararına Kullanma Derneği yöneticisi Muncy'nin, büyuk uzay emellerinden söz ederken, ayda kurulacak us konusunda öne sürduğü düşuncelere de değinmek gerekiyor. Muncy, 2000 yı1 >da yapımı gerçekleştirilecek . üs ile 35 milyon kişiye iş alanı açılacağını ve Mars'a ulaşma çalışmalarında 1 trilyon dolar (300 trilyon lira) tasarruf sağlanacağını belirtiyor. Reagan ise, şimdilik konunun bu kadar derinine inmeyerek, "Ulusça yaptığımız en büyük yatırın»" demekle yetiniyor. m Akbanka gelin. Tasarruflanıuzı degerlendirirken size en uygun koşulları Akbank la birlikte seçin. 19Aralıkl983 tarihinden itibaren gecerli Yıllık Vadesiz 3 ay ıhbarb vadesiz mevduat (mevduat sertıfikalan dahıl) 6 aydan (6 ay dahıl) 1 yüa kadar vadeh mevduat (mevduat sertifıkaları dahıl) 1 yıl (1 yıl dahıl) vadeli mevduat (mevduat sertifıkaları dahıl) 6 aydan (6 ay dahil) 1 yüa kadar vadeli üçer aylık f aız odemeli tasarruf mevduatı (mevduat sertifıkaları harıç) 1 yü (1 yıl dahıl) vadeli üçer aylık faız odemeli tasaıruf mevduatı (mevduat sertıfikalan harıç) %5 %49 %47 % 45 e^ 4 0 AKBANK "Güvennüznı eseri Sınava Doğru (Eski sayılan 75 TL lık pul göndererek ısteyebılirsınız) %38 Sına>a Uogru (Cksik sa>ıları 75 TL'lik pul »ondererek is(e>ebilirsiniz.) Isleme adresi: Turkocagı Cad. "941 Cağaloğlulslanbul