Katalog

23 EKÎM 1983 DIŞ HABERLER CUMHURÎYEt/3 Ozetle Irak'm dün Iran'ın güneybaA kasabalanndan Dezful ve Masced Süleyman 'a düzenlediği roket saldınsı sonucu 95 sivilin öldüğii 428'inin de yaralandtğı bUdirildL Iran Genel Kurmay Başkanlığı 'ndan yapılan açıklamaya göre, Kuzistan eyaletinin Dezful kasabasında 60 ev ve 455 dukkan, Masced SüUyman'da da birçok ev tahrip oidu. Irak'ın saldırm; 37 ölü Avrupcfda 2 milyon kişi füzeleri protesto etti Almanya'da bir milyon kişi yüriidü. 220 bin kişi 110 kilometrelik insan zinciri oluşturdu. Lahmacuncular ve ayrancılar da Türklerin varlığııun ilginç bir işaretiydi. Roma'da 400 bin, Londra'da 250 bin, Viyana'da 100 bin, Stockholm ve Fransa'nın altı kentinde de yüzbinler gösteri yapü. ABD'de 200'den fazla küçiik gösteri oidu. ULYAÜÇER lahlar ve yabancı dttşmanlığı aleyhinde pankartlar tasıdılar. lngiltere'de son yıllann en büyük siyasal gösterisinde 250 binden fazla gösterici Londra'da Thames Irmağı'nın iki yakasını doldurdu. Fransa'da sendikaların Paris, Lyon, Marseille, Lille, Borges ve Nancy kentlerindeki büyük gösterilerine yüzbinlerce insan katıldı. italya'nın başkenti Roma'da sendikaların önayak olduğu büyük gösteriye 400 bin kişinin katıldığı tahmin ediliyor. Bunların bir bölümü öğleden sonra "ölme eylemi" yaptı. Aynca Avusturya'da 100 bin kişinin katıldığı büyük barış gösterisinin yanı sıra Isveç'te ve ABD'nin çeşitli yerlerinde gösteriler düzenlendi. Federal Almanya'nın başkenti Bonn dün bir "belediye Otobüsü"nü andınyordu. Kentin çevresinde trafik diye bir şey kalmamış, sokaklar tıklım tıklım dolmuştu. Kentin çeşitli yerlerindeki dev gösterilere katılan kalabalıklann birinin sonu gelmeden diğeri başlıyordu. Hofgarten Meydanı'ndaki mitüıge 300 bin kişinin katıldığı tahmin ediliyor. Mitingde ilk konuşmayı yapan Nobel Edebiyat ödülü sahibi ünlü romancı Heinrich BöU, barış konusu, yabancı düşmanlığı ve işsizlikle mücadeleyi birlikte işledi. BöU, barış hareketinin yabanalara ve bu arada Amerikalüara da karşı olmadığını, ancak silahlanmanın tanrıya karşı gelmek olduğunu söyledi. Böll'den sonra konusan Sosyal Demokrat Parti Başkanı Willy Brandt, silahlanmaya aynlan milyarlann azgelişmiş ülkelere yardım ve işsizliği azaltmak için yeni işyerleri açılmasında kullanılmasını istedi. Cenevre'deki silahsızlanma göriişmelerinde tarafların takındığı katı tutumdan hayal kınklığına uğradığını söyleyen Brandt, Washington'un Moskova'nın önerilerine yanaşmamasını anlayışla karşılamanın imkansız olduğunu belirttikten sonra "Öyle göriiniiyor ki. bazı egemen güçler SS20'leri kaldırmaktansa Pershing2'leri Avnıpa'ya getirmeyi tercih ediyoriar. Bunu kalın kafalarına sokmuşlar, inatla savunnyorlar," dedi. Bonn'da aynca onbinlerce insan Başbakanlık çevresinde 11 kilometrelik bir halka oluşturdu. Saat 11.00 dolayında da onbinlerce insan nükleer silahlara sahip ülkelerin büyükelçilikleri arasında yukandan bakıldığında kuyruklu yıldızı andıran bir insan zinciri oluşturdu. Bonn'daki gösteriler sırasında biTçok semtlerde toplantı alanlan düzenlmenmişti. Birçok yerde konserlerin, tiyatro oyunlannın yanı sıra müzik yapılıyor ve gruplar halinde dans ediliyordu. Gösteriye gelenlerin çocukları için oluşturulan oyun alanlarında kimi yerde cocuklar kukla gösterileri ve sihirbazlan izliyor, kimileri resim çiziyor, kimileri başlarındaki büyüklerinden kağıttan güvercin kesmesini öğreniyordu. Radyo ve televizyonların bildirdiği sayılara göre aynca Hamburg'da 300 bin, Stuttgart'ta da en az 200 bin kişi gösterilere katıldı. Gösteriler arasında en büyük ilgiyi, şimdiye kadar oluşturulmuş en büyük insan zinciri oidu. 220 bin kişinin katıldığı sanılan insan zinciri 110 kilometre uzunluğundaydı ve Stuttgart'ta bulunan Amerika Avrupa Kuvvetleri BaşkomutanhğVnın önünden, Neu Ulm kenti yakınlarındaki Wiley Amerikan askeri ussünün kapısına kadar uzanıyordu. Birçok yerden yola çıkan yüzlerce otobüsten boşalan insanlar, zinciri kimi yerde ikili, kimi yerde üçlü sıralar halinde oluşturdu. Bavyera'da faaliyet gösteren iktidar ortağı Hıristiyan Sosyaller (CSLİ) ise Münih'te bir karşı gösteri yaptı. 1215 bin kişinin katıldığı gösteride Eyalet Başkanı Strauss konustu. Bavyeralılann çoğunun da Neu Ulm'daki gösterilere ve insan zincirine katılmayı tercih ettiği görüldü. Almanya'daki protestolann herkese göre en başarılı yanı, bu kadar insanın sokağa dökülmesine rağmen olay çıkmamış olması. Füzelere karşı çıkmakta kararlı, ancak hırçın ve hınçlı olmayan yüzbinler karşısında AIman polisi de tüm hafta boyunca olduğu gibi sakindi. Silahsız, miğfersiz polisler zaman zaman barışçılann şarkılanna katıldılar, kendilerine verilen çiçekleri ve barış sembollerini gülümseyerek kabul ettiler. Tıkalı yolları açmak zorunda kaldıkları zaman da göstericileri kucaklayarak bir kenara tasıdılar. Tek üzücü olay, karşı gösteri yapan 100 dolayında kişiden birinin kırmızı ışıkta geçmesi ve 49 yaşındaki bir kadına carpması oidu. Dün Almanya'nın birçok kentinde sokaklan dolduran kalabalıklar, barış hareketinin eskimeyen bir sloganının gerçek olabiieceğini gösterdiler: "Düşünün helc, savaş çıknuş, giden yok." DUNYADA BUGUTN ALİ SİRMEN Dünkü yazımızda ABD Kongresi'nin, Martin Luther King'i ülkenin 2. ulusal kahramanı ilan etmesine değinmiştik. İlginç bir rastlantı sonucu, aynı gün VVashington'dan başka bir haber daha yayılıyordu dünyaya. Bu haberde ise, Reagan'ın, Nikaragua'dakı sabotajda ABD'nir parmağı olduğunu kabul ettiği bildiriliyordu. Dış Haberler Servisi'nde calışan arkadaşlarımız, son derece yerinde bir davramşla, iki haberı yan yana koymuşlardı. Gerçekien, Martin Luther King olayının evrimi kadar sözünü ettigim iki haberin yan yana yayınlanması da, ABD'nin iki yüzünü koyuyordu ortaya. Başkan Reagan, basın toplantısında CIA'nın, Nikaragua'daki gizli operasyonlarının arttığını kabul ediyordu ve"Bir devletin kendi çıkan için gizli operasyoniar yapmaya hakkı olduğuna inanıyorum" diyordu. Gerçekten de, Jimmy Carter döneminde durdurulmuş olan gizli CIA operasyonlannın, Reagan ile birlikte yeniden başlatıldığını bilmeyen yok. Sertlikler yanlısı ve müdahaleci bir politika izleyen Reagan'ın tutumu belki Amerikan secmeninin yüzeysel güvenlik ve üstünlük duygusunu körüklüyor ama, tüm dünyayı da büyük bir tehlıkenın eşığınde tutuyor sürekli. ABD Başkanı Ronald Reagan'ın açıklamasındaki korkunç çelişkiyı görmemek de olanaksız. CIA'nın gizli operasyonlarının niteliğını artık bilmeyen yok sanırız. Bu gibi girışimlerin denizaşırı ülkelerde nice acıya ve nice canlara malolduğunu duymayan kaldı mı? Reagan bu davramşla, ABD'nin yurttaşlarına hiç de onur kazandırmayan bir yüzünü sergiliyor dünyaya. Işin ilginç ve acı yönü de, Reagan yönetiminin bu pervasız tutumunun, ABDnin iki yüzü tartışmasının, ülke siyasal yaşamında çok önemli roller oynadığı ve başkanlık seçimlerıni etkilediği bir dönemden sonraya rastlamasıdır. Gelişmeye kısaca göz atmak ilginç olacaktır. Ikinci Dünya Savaşı ertesinde, 1929 bunalımı ile biraz sarsılan "Amerikan düşü" doruğuna ulaşmıştı. Amerikan yaşam biçiminin en iyisi, en erdemlisi olduğu ve her AmerikaImın çahşarak, refaha ve mutluluğa erişebileceği inancına dayanan "Amerikan düşü"nün böylesine güç kazanması nedensiz değildi. ABD, New Deai'in yardımı ve belkı de savaş ekonomisinin de katkısıyla, bunalımı atlatmış, denız aşırı ülkede giriştiği savaşta verdiği kayıpların, dramın bellı başlı aktörlerine kıyasla az olmasına karşın, faşizmın yenilmesine çok bü' yük oranda katkıda bulunmuş (hatta bırçokları bu alanda ABD : nin başrolü oynadığı kanısındadırtar) ve savaşı izleyen yıllarda istikrarlı, hatırı sayılır bir kalkınma hızı elde etmişti. Mc Carthyzmin iç bulandırtcı ortamına, Rosenbergler faciasına, Kore Savaşı na ve daha uzun süreli olan soğuk savaşa, nükleer dehşete karşın, bu durum altmışlı yıllann ikinci yarısi' na kadar sürdü Amerikalı Mc Carthyzmin çirkinliklerıni atlatmış, Rosenbergler olayını unutmuş, soğuk savaşın tüm suçunun karşı tarafta olduğuna inanmıştı. Ama 1960'larda birbirini izleyen olaylar, doların da o dönemde tahtının bir ölçüde sallanmasıyla, "Amerikan düşü"ne büyük bir darbe indirdiler. Olayları kısaca anımsamakla yetinelim: Küba'ya Domuzlar Körfezi çıkarması bozgunu. Başkan Kennedy'nin öldürülmesı ve cinayet çevresindeki gizın bir türlü ortadan kaldırılamaması ABD'nin, Vietnam'daki pis savaşın batağına saplanmast. VVatergate skarvdalı. Bir de yukarıda da belirttiğimiz gibi ekonominin savaş sonrası dönemdeki paıiaklığının solmaya yüz tutması. Tüm bu olaylar, ABD yurttaşını "Amerikan düşü"nü yeniden düşünmeye, yönetimin erdemi konusundaki güvenini yeniden gözden geçirmeye itmişti. Sonuçta Amerikalı, kendi görüntüsünün sandığı kadar güzel olmadığını, olaylann hiç de hoşa gitmeyen bir çirkin Amerikalı gorünümünü pekıştirdiğinı anladı Jimmy Carter, işte bu görüntüye tepkı olarak Beyaz Saray'a seçildı ve 4 yıllık iktıdarı boyunca, düzenin elverdiğı oranda, "Güzel Amerikalı" görüntüsünün simgesı olmaya çalıstı. Bu arada Jimmy Carter'ın, CIA'nın "görevimiz tehlike" türünden operasyonlarmı yasakladtğını da anımsatalım. Carter'ın yeniden seçilmemesinin nedeni ise Amerikan ekonomisinin bunalımlı bir konjonktüre girmiş olmasıydı. Amerikalı, kendinden emin, verdiği güvenceye inanılır, tok bir ses olarak gördüğü Ronald Reagan'ı, Carter'a yeğledi. Ama gelişen olaylar, Reagan'ın kısa sürede, Carter'ın yerleştirmeye çalıştığı "Güzel Amerikalı" görüntüsünü silmekte hiç de tereddüt etmediğini gösterdi. Bakalım ABD seçmenı de 1984 başkanlık seçimlerine kadar bu gerçeği gorüp, yeniden 1976da seçtiği "güzelyüz"edönüş yapacak mı? ABD'nin İki Yüzü BONN Batı Avrupa'nın çeşitli yerlerinde dün 2 milyon kişi sokaklara dökülüp nükleer silahlanmayı protesto etti. Başbakan Bülend Uhısu'nun Amerikan Cnıise ve Hershıng2 konuğu olarak Ankara'da bulufüzelerinin yerleştirümesinin arenan KTFD Başbakanı Mustafa fesinde yapılan protestolann en Çağatay, KTFD'ye döndü. kalabalığını ve en şenliklisini yaErcan Havaalantnda verdiği şayan Federal Almanya'da 1 demeçte Türkiye'de yapnğt gö milyon dolayında insan sokakrüşmelerin çok yararh geçtiğini lara döküldü, polislere çiçekler belirten Başbakan Mustafa Ça dağıttı, kadınlann evde hazırlağatay, Türkiye'nin 1984 yüında dığı "Taüı Rus Şeker AmerikaKTFD'de 13 mttyarhk yatınm lı" kurabiyeleri yendi, silahlanyapacağım bütçeye de 7 milyar ma aleyhinde sokaklarda tiyatlık takviyede bulunacağım ro göterileri yapıldı, sokak konsöytedi. serleri verildi. Yüzbinlerce insan çeşitli elçilikler ve askeri tesisler arasında 150 milyon insan zincirleri oluşturdu. Bu açlık içi'nde arada çoğunluğunu Türklerin Birleşmis Milletler Gıda vt oluşturduğu yabancılar da gösTanm Örgütü (FAO) Genel Di terilerde yer aldı. Göstericiler •rektörü Eduard Saumo, Afrika arasında Türklerin varhğının en kıtasmda 150 milyon aç insan ilginç belirtisi lahmacuncular ve ayrancılardı. Türkler nükleer sibuttmduğunu bildtrdi. Çağatay KTFD'ye döndü Mevduat Hesap Sayısı Yapı Kredi Büyük Bankadır. Ülkemizde tam 50 banka var... Hizmet için yanşıyorlar... Genç bankalar, yabancı bankalar. eski, köklü bankalar var... Bir bankada hesap açılması. açılan hesaplann fazla olması. o bankaya duyulan sevgi ve güveni ifade ediyor. Başansı kanıtlanmış büyük bir bankada hesap açılması ise daha kolay oluyor. Hele bu banka 1944 yılından beri; her dönemde, çagdaş bankaalığın öncülügünü yapmışsa... Halkımızın ev, para ve meslek sahibi olmasına yardım etmiş. sanat. kültür ve sporumuzun yanında olmuşsa... İştirakleriyle ülke ekonomisine büyük destek venmiş, yaşantımıza girmişse... Hele bu banka üstün ekonomik bir güc ise... Hele bu banka Yapı Kredi ise... Halkın sevgi ve güvenini kazanmış büyük bankalar, büyük hizmetler vermekle yükümlüdür. Yapı Kredi kuruldugu günden bugüne; her dönemde, büyük ve öncü hizmetler vermiştir. Günümüzün en büyük hizmeti Tele işlem'dir. Telelslem elektronik bankacılıgın Türkiye'deki adıdır. Ve Türkiye'de yalnız Yapı Kredi'de Telelşlem uygulanır. Bugün Yapı Kredi'de tam 2.828.290 adet mevduat hesabı var... 50 banka arasında sadece 2 banka daha bu rakama erişebilmiş... Yapı Kredi'de hesap sayıanın çoğalmaa son derece doğaldır. 2.828290 500 bin Ispanyol ETA terörünü protesto etti Dış Haberler Scrvisi Ispanya'da iki hafta önce Bask gerillaları tarafından kaçınlan ve geçtiğimiz gün ölü bulunan yüzbaşı Martin Barrios'un öldürülmesini kınayan yüz binlerce kişi ülkenin çeşitli kentlerinde gösteri yaptılar. Bask ülkesinin bağımsızlığını isteyen ETA örgütünün bu yıl içindeki terör eylemlerinin kurbanlan yüzbaşı Barrios ile birlikte 39'a yükseldi. Madrid'deki büyük gösteriye 500 bin kişinin katıldığı tahmin ediliyor. Gösteri Albay Tejero'nun darbe girişimini protesto eden ve 1 milyon kişinin katıldığı büyük yürüyüşten bu yana Ispanyol başkentindeki en büyük siyasi olay oidu. Madrid muhabirimiz Nilgiin Cerrahogln'nun bildirdiğine göre, ETA terörünü protesto yurüyüşü konusunda Madrid ve Bilbao kentlerinde toplantılar yapan siyasal partiler önemli bir siyasal tartışma içinde. Gösteride kullarulacak sloganlar uzerinde iktidardaki Sosyalist Parti ile Milliyetçi Bask Partisi (PNV) arasında çıkan anlaşmazlık yaklaşım farkını açıkça ortaya koyuyor: Sosyalistler "Hepimiz orduyla birtikte, teröre karşı" sloganını savunurken, PNV "Hepimiz teröre karşı ve Bask ülkesinin gelecegi için" sloganında ısrar etti. Bilbao'daki toplantının başansızlıkla sonuçlanması uzerine Madrid'de "Teröre ve ETA'ya karşıyız, Demokrasi. İspanya. İspanyol Anayasası ve Bask ülkesinde barış için hep birlikteyiz," sloganı uzerinde uzlaşıldı. Yüzbaşı Alberto Martin Barrios'un ölüm haberi duyulur duyulmaz, Savunma Bakanı Narcis Serra'nın Bakanlar Kurulu toplantısını yarıda keserek, Silahlı Kuvvetler Komutanlarıyla 45 dakikalık bir gorüşme yapmış tı. Yap Kredi'li olmak büyük kazançtır. ABD savaş gemileri Grenada yolunda Dış Haberler Servisi Grenada'da GenelKurmay Başkanı General Hudson Austin'in yönetime el koyduğunu içıklamasının ardından gerginlik sürüyor. Aıalannda USS lndependence'ın da bulunduğu bir Amerikan donanması Grenada açıklanna doğru yola çıktı. 2 bin deniz piyadesi taşıyan donanmanın adanın açıklannda bekleyeceği ve ülkedeki ABD vatandaşlannıri güvenliğini sağlamaya çalışacağı büdiriliyor. AP ajansının haberine göre, Grenada'ya yönelen ABD gemileri Lübnan'a giderken devrik Başbakan Maorice Bishop'un öldUrülmesi üzerine rota değiştirdi. Adlannın açıklanmasını istemeyen ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri uçak gemisinin ve deniz piyadelerinin Grenada'nın açıklannda bekleyeceğini ve adadaki Amerikalıların ayrılması durumunda harekete geçeceğini açıkladılar. Ancak, Karaib bölgesinde çeşitli ülke yetkilileri ABD'nin donanmayı, Grenada'ya müdahale amacıyla göndermiş olmasından korkuyor. Barbados Devlet Başkanı Tom Adams önceki gün yaptığı bir açıklamada bu yöndeki kaygılarını dile getinniş ve ABD'nin bölgedeki bazı ülkelerin yardımlanyla Grenada'ya askeri müdahalede bulunacağından korkulduğunu belirtmişti. Uevrik Başbakan Bishop'un öldürülmesinden sonra, yönetime el koyduğunu açıklayan Grenada Genelkurmay Başkanı Austin, darbe sırasında meydana gelen çarpışmalarda 18 kişinin öldüğünü söyledi. • ODTÜ öğrenci kimliğimi kaybettim. Hükümsüzdür. MARUFZENGER YAPI KREDİ "hizmette sınıryoktur" mcron