Katalog

Cumhuriyet 12 16 OCAK 1983 Açık Öğretim Fakültesi faaliyete başladi Prof. Askun: Açık öğretimde hasarı öğrencinin göstereceği îlgiye bağl $ Televizyonda her hafta cumartesi günü saat 15.30 17.00 ve pazar günü 11.30 13.00 arasında olmak üzere toplam 3 saat ö&retim progranıı yayınlanacak. Her ders için yayın süresi 2223 dakika olarak belirlendi. Asiye UYSAL ESKİŞEHİR 29476 öğren cinin radyo, televizyon ve PTT aracüığıyla uzaktan öğ renim göreceği Eskişehir Açık Öğretim Fakültesi dün Anadolu Üniversitesi'nde ya pılan törenle açıldı. Törene katılanlar açılış ko nuşmalannı klasik açılış tö renlerinden farklı olarak, milyoniarca yurttaşla birlik te Televızyondan izlediler. YÖK Başkanı Prof. Dr. İhsa n Doğramacı, açış konuşma&ında, Açık Öğrenim Faküitesinde örgün öğretim deki 1 i s a n s kademesi cîüzevindü öğretim yapılacağım söyledi. 4 yi] öğretimden soara. verüecek diploma nın örgün öğretimden mezun öğrenoüere verilenlerle aynı değerde olacağını bildirdi. Açık öğretimde devam zo runluluğu olmadığmdan. özellikle çalışan öğrencilerin öğretimden yoksun kalmamalaıvnın amaçlandığını bo lirten Doğramacı, Açık öğretimin önümüzdeki villarda daha geniş kapsamlı olacağını. daba değişik öğretim programlarını kapsayacağım umduğunu söyledi. An&dolu Üniversitesi Rek törü i'rof. Dr. Yılmaz Büyükeşen, konuşmasında açık öğretimin «eğitim teknolojisi»nin gelişimiyle bağlantısı nı vurgulayarak bu sistemle okul gibi kapah mekânlardan çikılacağını. ülkenin en ücra köşelerine kadar ÖK retimin ulaşabileceğini belirt ti. Büyükerşen, daha sonra şöyle konuştu: Açık Öğretim Fakültesi. çeşitli oianaksızlıklar nedeniyle örgün yüksek öğretim kurumlarına giremeyen veya derslere devam olanagı olmayHn fakat yüksek öğre tim vapmak için şiddetli bir istek 'iuyan siz gençlere, derslfii basılı malzeıne. televizyon, radyo ve yüzyüze eğitim faaliyetleri ile ıılaştırarak. yüksek öğretimde bir fırsat oşitliği sağlstnaktadır.» Açı't Csrotim Fakullesi Deknnı Prof. Dr. İnal Com Aşkun, açık ö/îretim sisteminds f.rgün öğretimden larkiı oliıti'k. öğroncinin ilgilennifs; oranında lı;ı^nn sajiflnn ırı,j;mı söyledi Öğronc; Seçmo \'v. Yrıicstirmn Mcrkezi'nin acık <")!.:retime dcstek olacak kıırum lardarı biri olduğunıı vJyle ven ÖSYM Enşkanı Aitan Cünalp. kilaplann poslalan nıasın;la höl»ı" merke/lerinin kıırulmLisında. binavlanıı Y^pı'rr.nsınria vc dogprIfncüriinu'sindi' desıekluriiii surHı'ırecel<lei'ini söyledi. '1RT Genel Müdürü Mariı Akman. TRT olarak d lcrind?ıı gelen desteği» veı ccekloıine sö/. verdi. AÇ!K ÖĞRETİM ÇALIŞANLARINA UYKU YOK Açık Ögrefim Faküllosi' nin dün ilk kez öğretinıe başlaması nedeniyle fakülte çalışanları önceki gün akşamı s:ıoaha dck lıemen biÇ uyumadan çalıştılar. Kadro ycter.sizliği ve teknik olanak sızhklar ne^onivle bu calış(Arkası 9. Sayfada) Dünyada Türidyede Arastırma Servlsi Federal Almanya'da oy basına 3,5 mark ve 7Ikinci Dünya Savaşı sonunda Nazi diktatörlüğünün yıkılmasmdan sonra, Federal Almanya'da siyasal partiler 1945 yılında yeniden faaliyete geçtüer. Seçim rnasraflarınin giderek büyümesi karşısmda. 1945'den itibaren partiicrin aldıklan bağışlann (büyüklüğü ne olursa olsun) vergiden muaf tutulması yöntemi uygulnnmaya başladi. Ancak bu yöntem Federal Anayasa Mahkemesi tarafından 1958'de Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edildi. Ertesi yıl Federal Mecüs' te temsil olıınan partüere • lıalkın siyasal e&itimini geliştirmek» amacıyla kullanmalan için mali yardım yapılmaya başladi. Kn var ki. bu uyculama riı 19fir.'da Anavasa Malıkpmesı nce Anayasa'ya. ay kın bulunarak yürürlükten kaldırıldı. Ancak yükpnrtilerin snçim kampanyası giderlerinin makul bir bölümüııün devletce ktırşılfinmfısını uygun RÖrüvordu îste HüiT'dp kabul edileıı Siyasa! Part'ler Yasası. Anayasa Mahkemesinin bu kararma dayanarnk.13. mpddesindp «Secim Gider Irrinin Devletce Govi Odrnmpsi» konusunu rî ii yeniedi. Kanun ııyannca. partilerr Federal Meriis seçimlerinde lehlerine kul lanılan ber oy için 2.50 DM ödenmeye basiandı. Bu miktar 197l'te 3,50 DM'a (yaklaşık :iao TT.) yükseltildi. Partilerin bu ynrdıma lıak kazanmak için. Federal Meclis seçimlerinde. bir seçim bölgesinde geçerli «ikinci oyların fin az yü?de 0.5'ini ya da. söz konusu eyalette parti listesi yapılmasına izin ve ^ Federal Almanya'da partilerin kredi ve bağış almaîarı serbest. Ancak 20 bin DM'tan fazla ba^ış yapanların hesap raporunda açıklanması gerekiyor. ^ Fransa'da ise devlet yardımı almayan partilerin gelirlerinin denetlenmesi ile Usjli bir düzcnlenıc yok. Partiler kurdukları şirketlerle de gelir sağlıyor. rilmediği dunır.ılarda. ge çerlı «birinci» oyların en az yüzde 10'unu saalama ları «jiirt. Yüzüncü yılını kutlayan "ISTİA,,nın bugün hayatta olan en eski mezunlarından Tevfik Alanay: cıSultanalımet Mitingi'ni Yüksek Ticaret öğrencileri orgütlemişti» Cengiz TURHAN Marmara Üniversıtesi'mn İltA tisadi ve İciari Büımler 1 '.B.Ü1tesı oian, eski adıyla İstuiioul Iklısadi Ticari İlımlcr A.Miienıisı (İİTİAı'nin yüzyıllı.'. bir «eçınişi olduğu kamuoyuncia *. "z bilinir. İstanbul Bahçeiievler' dekı binasmda bugün yapnan törenle 100. yılını Kutlayan ha egjiıin kuruluşunun geçmişi Ihh'i yılına Kadar uzanıyoi'. «Hamitiiye Tiearet Blekifhi Aüsı» adıyla Kurulan yiücsek okul, bugüne <cadar 2(1 binc ya lun mezun vcrdı, ulkcnın ıjeşıt 1: kuruluşlarma yönetsel kade:rı«ıercle görev alai'ak elcnıan yeiiştircU. Maliye eski Bakaııı Kaya Erdenı, Ticaret eski Etıkynlanndan ilalil Başol, Mer1te/ Bankası Başkanı Osıııan r?ıklar, TRT eski Genel Müdürjermden Prol. Nevzat Ya!c;ınlaş, İş Bankası Genel Müdüıü Kuıhaıı Karagüz ve eski Gennl Müdür Calıit Kocaömrr. eski takanlardan Medeni litrk lariınmış «Yüksck I •f.'nvl.>ıileroen... «Yüksek Ticaret» lıl;r okullarınm geçmişinden süi ederüen CL. çok iki nokta üzerinda duruyorlar: 1924 yılında ilk l'ez ]i7,.erkek kanşık öğretimin ken d. okullarında başlamış olması ve İstanbul'da Anadolu'nun ışgaline karşı ilk mitingleri dü ::enlemiş olmaları... Bugün ha yatta olan en eski ıki mezundan biri, Tevfik Alanay İstanbul'da bir dönsmde öğrencilik japmış. Bugün 84 yaşında olan Alanay'dan 100. yılında «Yiiks".k Ticaret»in tarihıne ışık tutmasını istedik: bölümü de devletce kar.'jilanmaktadır. (B;:ska bir vazıınızda aynntılünyUı aöreceğimiz üzere. Almanya'da Federal Meriis için ynpılan se çimiprdf snçrnenler bir oy PMSUIEISI üzerifıde iki tür Sl F. Almanyada parti hesaplarınııı denetimi Daha önce bclirtmiş ol duKiımuv. gibi Bonn Anayasa.sı'nın 21. maddesi. sıyasa] parfilerın «gelirlerinin kayna!;!arı konusıında kamu önünde hesap vermelerini» öngörmüs.l.ıır. Siyasal Partiler Kaııunu da, bu konuda uetirdiği düzenlemeyle. Porti yürütme kurullarının partinin bir yıl içinde filde ettiği tiim gelirleri içeren bir raporu hazırlama ları zorunluluHunn getirnıistir. Bu rapor, bir denetçi tarafından deneflenerek Federal Meclis Ba.ş kanlıpı'na sunulmakta, daha sonra Rpsmi Gazefp'de yayınlanmaktadır. Bu raporu vermeyen partiler, devlet; yard'mı alma. lıakK'inı lcnvbederler. Partiler tarafından ha/ırlanfcak olnn hesap raporunda su geliıiere yer verilecektir1) Parti üyeleri aidatları, 21 Parlamento üyeleri aidatları, •II Diğer düzenli ödenti ler, 4) Partinin bu amaçla yapfığı faaliyetlerden clde ettiği gelirler, 5) Bağışlar, 6) Alınan krediler. 1ÎI20 MEZITNU Bugün 84 yaşında olan Tevfik Alanay. «Yüksek Ticarrt»in 1910 20 dönemi mezur.lanndan. Anadolu'nun ışgaline karşı İs'.anbul'da yapılaıı mitinslorin dü/'dnleyicileri arasnıcla bulunmuş. Galatasaray Sultanisi'ni l)i tiıtiikten sonra, Yüksek î'icaret'e sirdim. O zanıaıı mekle bıiı adı Ulumu Hiyei Tıcariye idi. Ben 191920 dünenıl nıezunuyunı. Diplomanım varısı Fransızca, yarısı Türkçe'dir. O zanıaıı piyasaya demek Tiiık olınavanlar hakimdi ki bıı ihti >acı duymuşlar. Tîorik olarak üc hranş vardı. Mııhascbe, lıan lacılık, şehbendcrlik yani koıı solosluk. Tatbikat yoktu, aııcak mezunları nîyasaya yerlcştırmek gibi bir gayret bir ılere (Arkası 9. Sayfada) oy 1,ullanmaktadır. «Birin ci oy> seçim böleesi tırlayı için. «ikinci oy» da eyalet listesi için verilmek tedır. Pariamentodaki san daiyo dnüılımını fiilen ikinci oylar bpliriemfktetlir.) F. Almanya'dn partiler. hak Itazanacakları beklenen devlet. yardımının bü yiilv bölümünü önceden, rıvans olarnk nlabiliyorlor. Talep eden partüere. tah ınin edilen miktann yüzdîi IO'LI parlamento dönominin ikinci yılında: viizde l.5'i iicünrü yılınrin: mhavpt vir/dc 3"'i seçim yı!ınd;ı avans nlarak veriliyoı Bfiska bir deyişie, d»v]rt yardımının yüzde B0 ı önceden ödenebiliyor. Paıiilfrin çılacak.ları devlot. y:ardımı Federal Meclis Bnskanlığı tarafın dnn lîesaplanmaktadır. Bu yardımlarin boyutlan lıak kında hir fikir vermek icin. 1S76 secim yılında partüere 14R müvon DM (yaklaşık 12 müyar TL.) dağıtıimış olduğunu bebelirtebiliriz. Bazı eyaletlerde partilerin eyalet meclisi seçimleri için yaptıldarı harcamalann bir 7) Devlet yardımlan. 8) Diğer gelirler. Yukarıda saydığımız kaynaklar F Alman partilerinın mali kaynaklarını olusturmaktadır. GörülJuğü gibi Almanya'da partilerin bağıs v e kredi aima'an serbesttir. Bağışlarla ilfcüi olarak geti rilm's olan tsk kayıt, Si yasal Partüer Kanunu'nun ?5 nıaddesi uyarınca 20 bin DM'dan (yaklaşık 1.6 milvon TL 1 daha fazla bağısta bulunan özel ve uıze] kisilerin adları ve adrpslerinin narti hesap rapnrunda belirtilmesi .'.onınluluğudur. Bu mnddenm cerekcesi parti loin büvük bağıslarla etki altında bırakılabile: cc ri endişesidir IBu bölümde ele aldığı mız konular için bkz: The I.avv nn Politiral Parties. Documents on Politics and Society in the FRG, 1978 I © Fransa'da partiüerin mali kaynnkları Pavlüerin 1901 tarihli dornTKİcr vasasırıa göre t'aalivclte bulundukları Fransa'da partüere devlet yardımı yapılmamaktadır. Patliler genellikle üve ci.ıdıUian. gelir elde et mek için yapıian faaliyet ler prlbmentn iivplorindsn alman aidat.lar ve kurmui olduklan şirkftler urarılığıyla gelir stıklamaktadır. Dernekler ka nunu üye aidatlarının 100 frankı (yaklaşık 2500 TL.) aşmasını yasaklıyorsa da. bu sınırlamaya uyulmamaktadır. Sol partilerde üye bağışları önemli bir gelir kaynağ, olusturmaktadır. Sosyalist Parti'de milletvekilleri 23 bin frank (yak laşık 575 bin TL.) dolayın(Arkası 3. Sayfada) Kara Mustafa Paşa'dan, Almanya'daki işçilere... Türkiye ve Türk'ün Avrupa'daki görüntüsü ne kadar değisti? % İtalyan gazetesi «Corriere della Sera»da Tiirk görüntüsünün Avrupablarm gözündeki biçimlenişini işleyen uzun bir yazı yaymlandı. Yazar Magris «Almanca'da bir sözcük var: Türkennol. Bu sözcük acı. keder, üzüntü. dert anlamına geliyor. Ama aynı zamanda Tiirk tehlikesi anlamını içeriyor. Almanlann özümsediği bu sözcük yüzyıllar boyu Avrupa'mn Türkler karşısmda hissettiğini dile getiriyor» diyor. Nilgün CERRAHOĞLU ROMA Batı basınt şu sıralarda sık sık «TürUliiğü» ve Türkiye'yi ilgilendiren konulara yer veriyor. Çoğunlukla basında terör olay ları ve mafya ilişkileri içinde adı geçen Türkiye, ayn ca AvrupaMa çoğalan Ti\rk göçraen işçileıi nedeniyle de Batı kamuoyunun llgisi nl giderek daha çok çeken bir ülke haline geldl. Son olarak İtalya'nın en ciddl gazetesi 650 bin tirajlı Corriere Della Sera, Türkiye' nin Batıdaki görüntüsünü lş leyen bir makaleye 3. sayfasınm yarısını ayırdı. Claudio Blagris lmzasmı taşıyan. yanında Kara Mustafa Paşa'nm elinde kılıçlı portresi ve «Hilal'in yarat tığı Delışet» başhğıyla yayınlanan yazı, tarih boyun ca Türklerin Batı'daki lma]ı üzerinde duruyor. «Almancada çok giizel bir sözcük var,» diyor Magris. «tercümesl güç. Bu sözcük hilalin yarattığı korkuyu çok iyi özetliyor: Tiirkenn ot... Türkennot, acı, keder. elem, üzüntü, dert anlamı na geliyor Almancada. Ama aynı zamanda «Türk tehlikesi» nüansını da içeriyor. Bu sözcük «not» ekinin getirdiği bir kaderci kabulle nişi vurguluyor.» Magris'e göre Türkennot olarak Almanların özümlediği bu söz. yüzyıllar boyu Avrupa'mn Türkler karşısmda hissettlk lerini dile getiriyor. Viyana'nın Türk kuşatmasmdan kurtuluşu olan 12 Eylül 1683 tarihinl Magris, Batı ve Doğunun karşılaşmasmda bir dönüm nok tası olarak görüyor. îtalyan gazeteci. şunları yazıyor: «liirkaç yıl önce Viyana lılar Türklerin Viyana kuşatması (1683) sırasında im datlarına yetişen Polonya Kralı Jan Sobiyeski'nin bir heykelini dikmeyc kalkülar. Olaym üzerindeıı 300 yıl sreçtnesine rağnien konu Avusturya ve Polonya arasın da büyiik bir polemige yol açtı. Viyanahlarm bir kısnıı pro.ieye, kentiıı kurtıılıışunda Jan Snbiyeski'nin oynadığı roliin abartılraası nodeniyle karşı çıktı. Avııs turya'nın ileri Relen saze telerine mektuplar yağrna ya başladi. Viyaııa'yı Tiirk lerin elinden kurtaran Jan Sobiyeski de&il, Avusturyalı Loren Dükiiydü. Öbür yanda Polonya basıııı bu gelişmeler karşısın da veryansm etnıeye ba.sla dı. Polonyalılar .lan Sobiyeski'nin heykelinin sembolizmini güneel politikaya kadar yansıtarak, doğu dan gelen tehlikeye karst dainıa batının koruyucıılıı ğunu yapmı.ş olduklarını fd dia ettiler. Bu olay açıkca ortaya koyuyordu ki, rnilIetlerin tarilısel belleği çok ıriiçlüydu. unulmak zordu. \itekim Orta Avrupa kil cük bsır.iııva diinyasinın al knl ve ter kokan birahane lerinde. bu taıilıin kokıısu hâlâ duyuluyor. Ifahsbıırsr tınparatorluğu mimarîslnin mclankolik siıııetrisin de şrene bu tariliin izleri gö riilüyor... HABSBITRG KARTALITLA TİRK HİLALt İkinci Viyana kuşatnıası nin Avrııpalının zihninde si limnez bir yer ettiği anla.şı lıyor. Bıından 300 yıl önce Osmanlı Veziri Kara Musta fa'ııın 200 bin kişilik ordu (Arkası 0. Sayfada» Ankara Şoförler Derııeği selıiriçi elıliyet smavına tepki gösterdi Kaza yapan şoförün sorumlusu lcisleri Bakanlığı dır ANKARA, (ANKA) Şoför ehliyet sınavlarınm şe hiriçi trafıkle yapılmasının bazı hukuksal sorunları da beraberinde getirdiği bildirildi. Ehliyctsiz bir kişinin şehir içinde trafiğe çıkarak araç Jîullanmasınm Trafik Ynsasma aykırı olduğu görüşünü savunan hukukçular herhangi bir kazanın meydana şelmesindcn suçlurıun kim olacağına ıliskin vasada hiçbır maddenin bulunmadığım söylediler. Ankara Şoförler ve Otomobilciler Derneği HukuJc Müşaviri Yasenıin Özeskici konuyla ilgili olarak yaptıKI acıklamada şöyle dedi: «Bilindiği gibi Trafik Yasasında ehliyetsiz olarak araç kullanmak ve şehir traf'iğine çıkmak yasaktır. Bunun cezai nıüeyyideleri vardır. Ancak îçişleri Bakanlığının aldığı bir kararla 1 ocak 1983 gününden bu yana ehliyet sınavlannda başarılı olabilmek için şehir içinde de araç kullanma zo runluluğu getirilmiş ve bu konu bir genelgeyle tüm illere bildiriimiş buiunuyor. Bu durumda, bir yönetmelik bulunmadığı ve geneldo söz konusu olunca ehliyetsiz olarak şehir traîığine çı kartılan aday, burada herhangi bir kaza yaparsa, bunun sorumlusu durumuna da İçişleri Bakanlığı girmiş ohnaktadır.» NE ? E.T. Sağlık Bakanı, incelemeler yaptı EH TAOi Ğ . "Darülaceze'y^ para yardunmdan çok, sosyal destek sağlanmalı,, tstanbul Haber Servisi Darülaceze'ye gelerek incelemelerde bulunan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Kaya Kılıçturgay, «Darülaceze'ye para yardımından çok sosyal destek saglanmalıdır» dedi. Dün saat 09.00 sıralarm da beraberînde İstanbul Be lediye Başkanı Abdullah Tutıl ve Bakanlık yetkilile ri ile Okmeydanı semtindekl Darülacezeye gelen Sağ lık ve Sosyal Yardım Baka nı Kaya Kılıçturgay, bir sü re kurumun müdürü Ililnıi' Şener'le görüştü. Darülacezenin sorunları hakkmda bilgi veren Hilmi Şener, başlıca sıkmtılarmm perso nel kıtlığı olduğunu belirtti. Yaklaşık 300 milyon lira lık harcama ile tamamlanan hastanenin de aynı ne (Arkası 9. Sajfada) IVOT . ETT. OlK oı&tND^N ^ ÛMLÛMINÛ İsmailGülgec