Katalog

23 EYLÜL 1982 •*** Cumhurıyet 11 TBMM, Hükümeti denetleyebilecek yaklaşımla değerlendirmesinl, sanat zevkini gellştirerek sevdinnesinl ve yaygmlaştınnasım istediler. Anayasa tasansının, «Sosyal ve iktisadi haklann sınırı» başlıkh 74. maddesi üzerinde de merkez üyesi (Baştarah L Sayfada) telli'nin dunüşünü bekleyen Tülay öney ve arkadaşUrı mensuplanmızdaa, Her se okurlannı ellerinden geldi ile merkez üyesi Recai Bafertnde bizi diplomatik dil gi kadar aydınlatölar (!). tnralp ve arkadaşlan verleriyle atlatıyorlar. Diploma Anlaşıldığı kadanyla bu diklerl önergelerde, devle•alacakaranlık» Kastelli'nin tln ekonomik ve sosyal hak tik dll şöyle bir şey: «Sayin basın mensuplan.. döneceği gune kadar da su lara ilişkin görevlerinl. til KastelU konustmda size şu recek, kenln tüm potansiyellnl ve BÎTTt açıklamayı yapmak istiyokaynaklarmı en üst düzeyrnm. Bildiginiz gibi Türkiye de degerlendirerek yerine Oe Tunos arasındaM dostagetirmesini önerdiler Anaya (Baştarafı 1. Saytadal ne ve kardeşçe tAşkiter nesa Komisyonu bu önergeÜsküp Üniversitesine bağ lere de katılmadı. Yapılan deniyle Tunug hükümeti, Banker Cevher Özden'in lı kültür merkezini ziyaret açık oylama sonucunda öTürkiye'ye iadesi içta elin eden Evren Makedonya nergeler kabul edilmedl. den gelen çabayi harcamak Cumhuriyeti Meclis Başkanı 75, 76. 77 ve 78 maddetadır. Tnnus yasaianna gö Angel Cererski'nin onunına ler görüşmesiz kabul edire bu Türk vatandaşının verdjği akşam yemegine ka lirken, kamu hizmetlerine iadest konusunda tkt ÜTke tüdı. girme başlıklı 79. madde üMakadenya Cumhuriyett zcrinde Fevzi üyguner ve nln, diplomatian arssında fikir alışverişleri yapılmakta ve başkentlnde 90 bin soy arkadaşlarınin önergesl red ve günü ve zamanı geldiğln daşımız yaşıyor. Bütün Yu dedildl. Madde tasarıdakl de Banker Kastelli'nin iade goslavya'da yaşayan 150 biçimiyle kabul edildi. edflip edilmeyece&j yolıın bin soydaşımızın büyük ço 80, 81, 82 ve 83 maddeds Wr karar verllecekfr. Bn ğunluğu bu yörede. ler aynen benlmsendi Ote yandan Devlet Başkarara g*re Cevher ördpn Denizll üyesi tsmail Şenya iade edtlecek veya edfl kanı îîvren'ln dedeslnln me gün. tasannın «MiUetvekili meyecektir. Edllfrse ne olnr, zan kesin olarak saptana seçilme yeterlillgi» başlıkedflmezse ne °'nr' konnsa madıgı için Preşova'nın Bl lı 84. maddeslnde verdigl daha sonra yapılacak oian laç köyüne yapüacak zlya de|işlkllk önergeslnde, mil çalısmalarla ortaya çikaea retln ertelenmesi lhtimall letvekiJl seçileceklertn ilkgindan şimdilik bu konuda doğdu. Evren, Yugoslavya' okul mezunu olmalan yabir sey söylemeK do&ru de ya gelmeden önce dedesl nmda Türkçe okuma yazğildir. Bunutı günü ve za nln ve babaanneslnln isim mayı da bilmeleri gerektigl nanı belll olmadıfcı ?ibi Cev lerl, mezann bulunması 1 şartınm konulmasını isteher özden'in iade edlllp wJ11 çin daha önce Belgrad'a dl. önerge reddedilerek nıeyece&i de belll olmadıftın blldiritalşti. Hasan ve Ha madde aynen benlmsendi. dan. ancak Tunos 11e TürM cer olan bu adlann bildlril SOSYAL ADALET ye arasinda dostane ve kar mesine ragmen, düne ka85, 86. 87 ve 88 raaddeJşkttpr olrnnlo Wr dar mezar taşı kesln ola ler görüşmesiz kabul edlyolnnda bulunduğn rak tespit edilemedi. Bilin ltrken. 89. madde üzerinde dlgl gibl. Evren'ln dedesi önerge veren Flkri Devrim için...» tşte bu ve benzeri sözler Balkan Harbinden önce sel ve arkadaşlan milletve le bilgi veriliyor gazetecile Preşova'da müftülük yap klllerinln and içme metmıştı. re. nlnde «adalet> kelimesinin TIB SOEÜNÜ ÇÖZÜLDtt başrna «sosyal» kelimesiTUNUSLULAR Turk TIR'lannm sorunu nin eklenmesinl istediler. Tunus'un resmi makamia öncekl gün öğleden sonra önergesinl açıklayan Dev n da farklı bir durumda de yapılan görusmelerd« cöğiller. Tunus'ta garip bir ça züldü. Yılhk 10 bin Turk rlmsel. Danısma Mecllsl ülışma düzeni var. Resmi da TTR'ınm geçiçi için saptan yelerinln goreve baslarken ireter 07 30'da açıhyor. saat mış olan kotanın 2 bin TTR okudukları and icme met13 00 de tatile priyorlar öfc lık daha arttınlması karar nlnde sosyal adalet kavra leden sonra çalışma yok. laştınldı. Bu iş tçin ülas mının da ver aldığını belirBuna karsilık cumartesl gun tırma Bakanı Mustafa Ay terek şöyle dedi: «Hazirlanan yeni metlnleri çahşılıyor. san'm Belgrad'a gelmesl ge de sosyal adalet kavramıBu düzen Cevher özden rekecelt. na karşı çıkmak aynı takonusunda restni dairelerBu arada TugoslavyaAden bilgi almaya çahşan vusturya sınınnda bulunan manda bn göreve bMİarTürk gazetedlerinin son de ve uzun zamandan beri ken içtigtmiz anda aykın rece aor koeullarda çahçma kontenjan dolduğu İçin sı çıkmak, ba andı red ve inkar etmek anlamına gellr. sma yol açıyor. nırda bekletUen 150 Türk Sabah en geç 06.00 da kal TTR'ının da Yugoslavya' Bu aynı zamanda 12 Eyküıyor 06 30 da taksi peştn dan geçişlne en kısa zaman lUl'fin amacına da ters d(lde bir kovalanaacadır başlı da lzin verüecegl belirtll jerj» Devrlmsel, sosyal adalet yor Herkes bir köşe başını dl. kavrammın sosyal devletin tutarak müşteri indiren Evren bu sabah THTnın bir gereği oldugunu da be taksileri boşalır boşahnaz özel uçağı lle Ankara'ya yakalamaya çahşıyor Böy dönmüç olacak. Turkiye «a llrterek bunun bazı rejlm leee tara 07.30 da herkes a atiyle*15'de Ankara'da E lerdekl sosyal esltllk kavra radıâı resmi dalrenin kapı senboğa'da olması beklenl mıyla kanstınlmamas gerektiglnl söyledl. sında olabiliyor. yor. Anayasa Komlsyonu Bas Tunus'un resmi dairelerra kam Orban Aldıkaçtı ise de «bagün glt yann gel* önerçeyle ilgili görflşlerinl «isteml yok Buna karşılık açıklarken. and içme met«Buraya degil. şuraya git» nlnde geçen adalet kavrasistemi var. Bilgi vermeye mmın sosyal adalet kavyetklli bir kişi bulana karamıyla ilgisl bulunmadığı dar bir kaç saat yitirilebiligörüsunü savundu, Aldıkaçyor. Sonunda şansmıt yatı. «Biz metinde geçen ada vergiderde tam aradığuuz Ma.tyi bulsanız bile sorun Stelyo BERBERABJS let kavramını, herkesin in san haklanndan, temel çozümlenmiyor. Yetkill makamlar galiba bilgi vermek ATİNA Yunan hultumetl. hak ve hflrriyetlerden yaten çok vermemeye «yetkili» Yunanistan'ın rnoratoryumu rarlanablleceftini Uade etler. Havadan sudan konuş ytlrürlükte v e TörMye lle dly» mek üzere koyduk» dedl. Daha sonra açık oya su malarla bir yanm saat daha lofun başlatılmaoındA Snetnll yiönnek en çok başa gelen biı öge olarak varsaydıfeııu» nulan önerge 31 kabul oaçıklarken, Yunan basmı Deviş. Bu yanın saat içinde vi let BaşSanı Kenan Evren'in Bel yuna karsıhk 65 oyla redde na «Tunos Türkiye kardeş grad'da söyledigi ^Tftrklye lle llği» konuşuluyor genellikle. Yunanistan »rasındakl sorunBA&DAŞMAZ Bundan sonra verilen bilgi ların banşçıl yollardan çdzflm TBMM üyelig! ile bftftda? ler de Turk elçiliğinden alı lenmesi gerektlği» yoluadakl mıyan işlertn sayıldığı 90' nanlardan farkh değü. Turk sözlerlne geniş yer verdi. ıncı maddeye verilen bir ögazetedleri bu duruma «bü nergede ise. milletvekilleri gj vermenin arapçası» adım nin seadikalarla bunların koyuyorlar. Şöyle konuşmaüst kuruluşlannda görev lar yapılıyor Tunuslularla.çekllndekl Sayin yetkill, Cevher KCŞADASr (THA) Ku9a alamıyacaklan özden Tflrkiye'ye gfinderile dası"nda bir gazeteciyi dövdü. ifadenin metlnden çıkanlgu ve fotoğraf maklnasını kır ması lstendi. önergeyi acek mi? Gânderilebilir de gön dığı gerekçesiyîe 18 gıindenbe çıklayan FOcri Devrlmsel derilemez de. Bu konu şim rı tutuklu bulunan so& sanatçı bu madde ile bundan böydillk resmi makamlar tara sı Bülent Ersoy dun tahliye e le bir sendika ya da konfe dildı. fmdan incelendiği için duAsliye ceza mahkomesinda derasjfm başkanının mlllet rum benuz kesinleşmis de dün başlayan davada önce sav vekill olamıyacağıru söyleJildir. cı iddıanamesini okudu, savcı dl. Devrlmsel, bunun çaft Kaç gun surer bu ko Bülent Ersoy'un börabennda daşlığa ve âemokrasiye aarkadaşı Mehmet Vttı&ak oldu çıkca ters düşen bir dflzen noda karar verllmesi? Yann da olabilir. bir f u nalde Hürrlyet Haber AJan leme oldugunu kaydetti. muhabıri Serdar bafta sonra da iki hafta ısı tartakiadıklan ve Alüparmak Komlsyonun katılmadıgı S ızrara yol eonra da, Oç hafta sonra da. açuklan gerekçesiyle üç aydan nerge ancak 21 olumîu oy aynen Ba simdiden bilinemez. az olmamak üzere hapig cezas sağlayınca madde benimsendl. PeH KOnderilirse han üs cezalandırümalanm Istedı. Dana sonra hakkında siddet gi yolla gönderilir? 91. madde görüşmeslz be Bakın bunu söyleyebili kullanmai, ıznr ve hakaret nimsenlrken, Oyellğln düs rlm Ucak veya vapurla gön suçıanndan dava açüan Büjent mesl başlıklı 92. madde üze Er8oy*un sorgusu yapıldı. Eı rinde Katun öttflrk ve ar derilecek. soy «Ben zaten bir iraj<n"'q ka (Tunus'tan Törkiye'ye ka dın olduğum için erkeğe k»rşı kadaşlan ile Aydın Tuğ rayolu olmadıgı için sadece koymam» dıyerek suçlamalttn ve arkadaşlanntn verdlkle Ikl olasıhk sayılabiliyor.) ri önergeler reddedildi. 92. reddetti. Gazeteci dövmediği gitu ha madde tasandaki biçlmlyTunus'un resmi iki dilinden biri Fransızca olmasına karette etmedifmi üeri sUren le benimsendL karşın en önemli mevkiler Bülent Ersoy özetle şunları soy Daha sonra 93 ve 94. de bulunan kişiterin Fran ledı: maddeler görüşmesiz oyla«Ddvüldfiğüna iddla eden ga. sızca bilmemesi olanak için zeteciyi ben dövmedün, eğer narak kabul edildi. de örnejrin Tunus başsav ben dövseydim, tırnaldarunın Tasannın TBMM'nin göcısmıo odacısi son derece lzl olnrda ya da Umaklanm u rev ve yetkilerine ilişkin 95. güzel Fransızca konuşuyor. zun oldnta için mutlaks bir k* maddesl üzerinde üç öner kendîsi ise (Hecral Zemmel) çı kırılırdı. Ben zaten bir ks ge verildl. önergelerden bl dımra erkek değilim. Erkek ol rlnl komisyon getirdi. Kokonuşamıyor. saydıra böyle bir durnmda ben misyonunun önergesi TB Bu yözden Arapça yaptı de döverdim, kadın ıldugnm ftı konusması bir vardımcı için bir erkeğe karşı koyanuun MM*nin gorev ve yetkHeri sı tarafmdan Fransızca'ya el kaldıramam, ırszetociiere ner arasma «Bakanlar Kurulu eevriliyor. Ashnda biz Turk ztunan saygüı oldum ve insnın ile bakanların denetlenmeler için oevrilmesina de oek olaydan çok üzüntü duydum, si» hükmünün eklenmesinl gerek yok Çünku Turk hu olayın varatıcısı da şimdj blz öngörüyordu. Komlsyonun kuk dili ile arap hukuk dili den davacı olan bu pneted önergesi üzenne Halil tbra btm Karal lle Etem Ayan arasında cümle kurma tek dlr.» ErsoyTa birlikte yargılanan nlgl dışında cok buyuk bir arkadaşı Mehmet V'üzüak da ve arkadaşlannca verilen fark yok Biraz adliye mu sorgusunda suçlamalan reddec ikl ayn önerge gerl almdı. habfrlifel yapmıs TGrk ga7e ti. Duruşm3da dinlenen gbrgti Komisyonun önergesl kabul tecileri Hecmi Zemmel'in A tanıklan sanıklann lehınde ifa edilerek, madde değlştlrirapça acıklamalannı aşağı de .erdi, sanık avukatının tab len biçtmlyle benimsendi. liye ısteırme saveının katılma yukan anlavabilivorlar. 96, 97 ve 98. maddeler ay Banker Kastelli'nin vaka sından sonra mahketne Bülent nen kabul edilirken, kaErsoy'un tutuksuz yargılanmalanmasindan sonra Tunus'a sına karar verdi Ersoy daha nun hükmünde kararname koşan Törk gazetedleri işte som» Söke cezaevine gotürül çıkarma yetkisl verme başbu lroştıllar altında Tunus'ta dli ve islemler tamamlandıktan lıklı 99. maddeye iUşkin oW gun geçirdiler. Ve Kas sonra serbest bırataldı. larak komisyon ile Abdülba (Baçtaran 1. Saytada) Evren kl Cebecİ ve arkadaglannm önergesl ele alradL Cebecl önergesinl geri alırken, ko misyonun getirdlgl önerge Genel Kurulda kabul edildi. Buna göre, maddenin birinci fıkrası şu sekilde dü zenlendi. «TBMM Bakanlar KnrnIn'na kanun hfikmünde ka rarname çıkarma yetkisi verebilir. Ancak, olafanflstü halter saklı kabnak fize re anayasa'nın Ikinct kısmının, birinci ve iklncl bii Iflmlerlnde ver alan tfmpJ haklar, kişi haklan ve ttdev leri ile dördflncü bölümünde yer alan siyasi haklar ve odevler kannn hükmtın de kararnameler (le dflzen lenemeı.» Komlsyonun önergesi uyannca. maddenin beşinci fıkrası, «Olafanöstü haller de Cnmhurhaşkanı'nm Ba kanlar Knrnln ile birlikte kanun hiikmtinde kararname çıkarmasina» İlişkin hfl kümlerin sakh olacafiı blçl mlnde düzenlendl Madde bu deglşjklikle kabul edildi. 100. madde görüşmeslz benimsenirken. TBMM"nln toplanma ve tatil başlıklı 101. madde konusunda Nnrettin Ayanofin ve arkadaş lannm 6nergeslne komisyon da katıldı. önergenin kabulu lle Meclisin yılda en çok üç ay tatil yapabile ceğl hükmü «bir yasama yı Iında en çok iiç ay tatil ya pabileceği» blçiminde düzenlendl. Madde bu şekllyle kabul edildi. Genel Kurulda daha son ra 102. 103. 104. 105. 106. 107 ve 108 maddeler aynen kabul edlldt 109 madde üzerlnde Aydın Ta? ve arkadaşlarının. bir kimsenln arka arkaya İki defadan fazla Cumhurbaşkanı seçilemeyecegi hük münü öngören önergelerine komisyon katılmadv. ö nerge reddedilerek. madde tasarıdaki biçimiyle benim sencü. Cumhurbaskanmın sectmi bastıklı 110. madde üze rinde Ismaü Şencün ve arkadaşlannm 3^ni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar eskl cumhurbaşkanınm hlzmetlnl devam AVRUPA'NIN SINIRI. manlı dönemlnde yapılmıstı. îki ayn ünparatorlugun sim geleriydl adeta... İki Imparatorlugım egemenllk alanlannj ayıran do ğal sınır dzgisi de Kale Mey dan'ın hemen kıyısından akıp gidiyordu: Sava ve Tuna nehirleri... Belgrad'a. ayn bir guzellik veren iki ünlü nehir Kale Meydan'ın biraz ötesınde kesişiyorlardı. Osmanlı tmparatorluğu'nun 350 yıllık egemenligi fiili olarak bu sı nınn ötesine geçebilmiş degildi. Osmanhlar, Muhteşem Süleyman döneminde, 1521'de, Belgrad'ı aldıktan sonra bu doğal sının aşıp Kuzeye, Avusturya içlerine dogru ak mışlar; ancak çabalannın sonucunu tam alamamıs ve sürekll lmvvetleri dagıldıgın dan gerilemek zonında kalmışlardı. Genellikle tarihçilere göre, Osmanlılar Sava ve Tuna hattını geçmeyip güçlennı bu hattın gılnevinde toplasalardı daha akıllıca bir iş yapmıs olacaklardı... Kale Meydan'dan sessizce akıp giden nehirleri görlerken Belgrad'da dört yıl Buyükelcilik yapmıs olan Dışiş leri Müsteşar Yardımcısı Ok tay tşçen bunlan anlatıyordu... Sava ve Tuna nehirlerinin oluşturduğu bu dogal sı nmn bir baska özelliğini de Belgrad'dan Osküp'e glderken dün sabah trende öğrendik. Elimizd» «Financial Times»m Yugoslavya eki vardı. Kahvaltı masasında göz gezdiriyorduk. Bir makalenin konusu Yugoslavya'daki çesitli bölgeler arasmda var olan gelir ve gelismişlik uçurumu idi Dogal sınınn Kuzeyinde kalan Slovenya, Hırvatistan ve Voyvodino Yugoslavya'nın en zengin, en gelişmiş bölgeleriydi. Bu na karşılık Güney kesimi. özellikle Güneye doğru indiiçe pastadan çok daha ufak pay ata" hale geliyordu. Ceşitli nedenlerin yanı sıra tngiliz meslekdaşımıza göre, bunun bir de tarihl geçmişi vardı. Şöyle: Tuna ve Sava'nın Kuzeyinde kalan bölge önce Avusturya'nın, sonra da Avusturya Macaristan Imparatorluğu'nun asırlar boyu nufuz alanı olarak kalmışü. Buna kar şıhk, bugunün fakir Güneyi Osmanlı împaratorluğu'nun tarihteld egemenlik alanı idi. Kuzey Güney ayınmı Ingiliz meslekdaşa göre. böyle bir tarihi olaydan da kaynaklanıyordu... Tarihsel nedenleri blr yana bırakip bugunku duruma baktıgınnzda gerçekten bolgesel eşltslzliklerin hayli de rin olduğu dikkati çekiyor. Mareşal Tıto, iıili ufakh (Bastarıfı 1. Sayfada) Yunan basını Kenan Evren'in sözlerine genis yer verdi Bülent Ersoy tahliye edildi leriyle ilgili hükümler bashğını taşıyan 136. rnaddenın son f ıkrasına ılst kadsme yonetıcısı kamu hızmetı gorevUlennın ye tışünlmesımn kanunla duzenlenecegi huknıü eklendi. 137. ve 138. maddeler tasandaki bıçııruyle kabul edildi. Kamu hız metı gorevühenmn siyasi partilere sendikaiara gırememesi ve tarafsıziıgı başlıklı 139. mad de uzerınde Cahit Tutum ve arkadaşlan bir onerge verdıler. Önergade kamu hızmetı gorevlilerımn meslelt hak ve men«' faatlennı koruma ve geliştirme amacını guden kuruluşlar kuraraA, bunlara uye oıabüecekleri hukmunun maddeye konul ması onerılciı. Bu oı>3rge reddedılerei, madde lasarıaakı bıçunıyle kabul edüdı. Dana sonra, 140., 141., 142. ve Anajasanın halk oyuna sunul 143. maddeler oyianarak aynen ması hakkmdakl tasanya iliş berumsendı. kin Anayasa Komisyonu'nun «Ataturk Akademisi» başlıklı çalışmalarmın uzaması tıede144. raadde uzerınde Adaan niyle öfleden sonraki oturum Orcl va arkadaşlarının maddesaatie 30 da teşladı. yı yenıden duzenleyen bnergeOturumda Devlet Denetleme lerı reddedilerek, tasandaki bi Kurulu başlüüı 117. madde ele çımıyie kabul edildi. aiındı Cahit Tutum ve arkadaş Kamu kurumu niteliğindekl ları bu maddenin tasarı metmesiek kuruluşlan başlıklı 14ö. ninden çıkanlmauna ilişkin madde Uzerınde Cahit Tutum önergesine komisyon katılmadı. ve arkadaşlarımn ve Paşa Sanönerge reddediierek madde taoğlu ve arkadaşlannın verdiksandalu biçimiyle kabul edildi. lerı önergeler de reddedilerek Bu arada üzerinde redaksiyon Tnn^r^p tasandaki biçimiyle k** çalışması yapılan «Cumhurbaş bul edildi. kanının soruınluluğu» başlılüı Yargı bölümüne ülskin 146., 114. madde tasaııdaki bıçunly147.. 148., 149., 150., 151. ve 152. le benimsendi. maddeler Üzerinde görüşmeslz Genel Kurul'da 118., 119., 130., kabul edildi. 121., 122. ve 123. maddeler üzeAskeri Yargı baslıkiı 153.ncü rinde gorüşmeler >apılmaksı madde üzerinde tbrahitn Şeno an oylanarak kabul edildi. 124. cak ve arkadaşlarının verdiklemaddenin görüşülroesı ertele ri önerge reddedilerek madde nirkenl25. ve 126. maddeler ay aynen kabul edildi. 154.ncu mad nen kftbul edüol. Olağanüstü denin görüşülmesi sırasında onaüerle ılgıli 127. madde üz» turuma saat 21'e dek ara verilrinda Tulay öney ve arkadaşla di. n bir önerge verersk afır ekoAradan sonra 154. msddeden nomik bunaüm halinde olafan başlamak üzere 182. maddeye ustti hal ılân edılmemesını o kadar hukumler oyianarak nerdıler. Komisyonun katılmakabul edildi. Böyiece Danısma dıgı önerge reddedilerek mad Meclisi Genel Kurulunda dün de aynen kabul edildi. 128. mau toplam 107 madde kabul edilda gdrüşUlmeksizın kabul edı miş oldu, Genel Kurul bugün lırken olağanüstü hallerle ilgılı 9'da toplanarak gbrüşmeleru düzenleme başlıklı 129. madds kaldıgı ye^ien devam edecek. üzerinde üç değişiklık önergesi verildı. Maddenin ilunci fıkrasınffl metinden çıkartümasmı (Başterafı U Savtadm) oneren Tülay Öney ve arkadasaçıklıga kavuşmasını sağlayalannın önergeleri sahıplennce madı. gen alınırken, Cahit Tutum ve YOK uzmanının belirttigi glarkadaşlarının verdıklerı iki aX Dl geçıci 13. madde kapsamınrı önerı reddedildı. Ve madde t?sandaki bıçünıyle kabul edıl dakl ögrencilenn ek bUtunıeme sınavlanna glrememesı hadl. sınavlannaa Daha sonra 130, 131, 132, 133, linde bütünleme basanaız olan bu ögrendler o134 ve 135.ncı roaddeter göruskuldan atıiacak. me yapilmaksızın oylanarak ka Aynca bir üst sınrta geçişte bul edidı 136. maddeye ilişkin «alt sınıfUn bir denin bile k»lolarak Ckhlt Tutom ve arkadaş raamıs olması» koşulu nedeniylannın önergelerine komisyon katüdı ve kamu tmmeti görevlı 1« de ek bütünleme suaavlannOa blrçok ogrencirun okulla üı» Idsinto kesüecegi bellrtiliyor. Çunkü bugüne dek birçok okulda alt sınıflardan dersler yı19 müllyetten oluşan bir ul ğılabuıyordu. Alt sujıOard&n yıkeyi özyoneümli sosyalizmi (ıl&n Ulrn derslertn ononbes ile birlik ve beraberuk içm günluk tasa bir süre İçinde yade tutmayı büyuk olçüde pılacak ek bütünleme sınavlagerçekleştirmiş. Bunda kus nnda başanlabılmesınin birçok ku yok. Fakat Federatıf ögrentd için mUmkun «ı«ı«tw*sı da okuldan atılma uyıamı Cumhuriyeüer ve özerk bol utırac&k. Okulla Uisküenn kegeler arasındakl esitsizlikle silme oranının aıtmasuun başrin yaratüjn sorunlar bala ka bir nedanl, ön şaztlı dersler gundemde blr çftzüm bekli konustmda YÖKIin »çıklık getirmemesı. Eğer Onsart kaldıyorlar. nlmassa öğrencüerin ek bütünBazı rakamlar aktaralı»: leme nnavlanna girmelen bile Yugoslavya'da kişi başına okulla ılisüclerinin kesilmesuu düşen 3 bin dolarUk ortala engellemeyecek ma milli gelirin Kosova'da Ankara Ünıversıtesl Styasal ancak yüzde 30'una vanla Bılgıler Fakultesi. A.Ü. Basın bilmiş. Arnavvtlann çogun Yayın Yüksek Otaılu ve baa lukla yaşadıklan bu özerk okullarda son smıfta okuyan başaramadıklAn bölgede geçen yı! patlak ve öfrendiere ren kanlı olaylann temelin derslerden şubat aymda bir sıbu de ekonomik sonınlann ya nav hakta tanınıyordu. YÖK dusınav hakkını kaldırdı. Bu rattıgı tahrtklere açik bu rumd&kl okullarda ek bUtünlehassas ortamın yattıgı be me sınavlan c^grencılere yeni lirtilmekte Bosna Hersek. btr hak vermedi. sadece subat railh gelirde Yugoslav orta ayınd&ki sınav'.an ekıro ayına lamasının yuzde 66'sına, Ma alnus oldu. Okulla ilişik ttesıJkedonya yüzde 65'ine. Kara meei olaylannın en çok der» dag yüzde 80'lne. Sırbistan geçme slstemıyle ögretim yapıve yüksek yüzde 96'sma eYişmlş durum lan takult« bekleniyor. okullarda gOrulmesi 6 YILl OOLDURACAKLAR dalar. YÖK açıklamaU öfretim süGuneydeki bu duruma resini doldurmak üzere olan karşılık Tuna Sava hattı ve doldurznus olan ögrencilen nın Kuzeyinde yeralan en kapsamasına karşın, bu ögrenzengin üç böUtede durum cilerin durumuna tam bir açıkşu: Slovenya ortalamanın lık getirmiyor. Dört yüük ögyuzde 198'ine, Hırvatistan reüm süresl olan ve borçhı geç yüzde 126'sına, Voyvodino me hakta bulunan bir îakülteise yüzde 121'ine ulaşmışlar. de daha öncekl yUlarda 6sımıta kslrnış obnası&a karsm yülık Avrupa'yı neredeyse Tuna sürede okulu bitirebUecek du• Sava hattınm Kuzey kıyi rumda olan bir öğrenci, tek sından başlatan tngiliz mes dersten kalmış olsa bile o derlekdasımızın sıraladıgı ra ai tekrarlayacak ve öğretim süresi blr yıl uzamış olacak. Bu kamlann dili işte böyle. Yugoslav yönetimi Kuzey durumdald bir ögrenci YÖK"çerçeve Güney aynmını ortadan ün altı yılı yönetmelıği nedeniyle aşmış olacak. Bu kaldırabilmek için 1966'da durumdaki öğrencilerin okuya^ bir «Bölgesel fon» kurmuş. caklan bir vılın «tntibak Yılı» Yugoslavya'daki bütun şir olarak itabul edilecegmı YÖK ketler. gellrlerinın yüzde Başkanı Prof. Ihsan Dofnma. 1.8'ini bu fona yaörmakla cı açıklamıştı. Ancak Doğrayukümlu kıbnmış. Bu fonda macı'ran açıklamasma karşın bu nokta ya da atoplanan parayla az geliş çüüamaaı YÖK karan dönüstüniteliğine mis bölgelerdekl yatınmlar ruünedi Bu konuda gorüşlerifınanse ediliyor. ne başvuTdugumus YÖK uzFederal hükümet aynca, manlarmm banlan bu durumbütün Cumhuriyet ve özerk dakı ögrencilerin öğrenime de. bölge gelirlerinin binde 8'ine vam edeceklenni sbylerken, baelkoyarak fakir yörelerde zılan da öğretirne devam ed». sosyal hizmetlerl geliştirme meyeceklerını iteri surdüler. Bazı YÖK uzmanlan, bu duye çahşıyor. rumdaki ögrencUere oğretimi Döviz alanmda da dikkati bır yıl uzatma hakla verilmeçeken bir başka sorunlan stnin yasal düzenleme gerektirvar. Belğrad'ın üstesinden diğini bellrttiler. Bu durumdagelmeye çalışüğı bu sorun ki öğrencilere Prof, Dogran» zfhgin şirketlerin dış satun aTün belirttigi gibi. «tntibrt 6gredan elde ettikleri bütün dö Yıh »dı altmda bir yü bu dunim nakku verilmesse, viz gelirini ihtiyaçlan olma rumdakt çok sayıdaki ögrend sa bile bloke edip saklama de ek bütünleme sınavlanndan lan... Federal Hükümet, bir sonra YÖK karan nedeniyle odüzenleme ile şirketlerin dö kuldan atılmıs olacak. ettirmesini öngören önerge lerine komisyon katılmadı. Aldıkaçtı, bu durumda cum hurbaşkanınm seçlmlerl sa bote edebileceğlni öne süre rek, «Onun için görevl biter bitmez aynlmahdır» de dl. Bu önerge, sahiplerince geri ahndı. Madde tasarıda ki gibi kabul edildi. Daha sonra 111, 112, 113, 115 ve 116. maddeler tasandaki bi çimiyle benimsendi. Cumhurbaşkanının sorumlülugu başlıklı 114. madde Uzerın de redaksiyon tartışması uzayınca, bu maddenin komisyonca belirlenerek daha sonra oylanması kararlaştırıldı GÖZLEM (Baştarafı 1. Sayfada) beyn (Saray Başkâtipliği) Ue Matbuat Müdürlügünce lncelenlr; saloncalı görülen haber ve yorumlar çıkanlırdı. Bazı yazarlar. padişahm okumasını istediği yazıları yazıp, sansüre gonderirler; boylece, siyasal eleştiriler yerine ulaşmış olurdu, Sansür edllen yazılardan ötürü kimseye ceza verilmezdi. Çünkü, basm suçunun ancak yayın ile oluşacağı ilkesi benimsenmiştL Sansür. suçu da önlediğinden sorumluluk söz konusu degildi. Anayasa tasarısında, bu konuda sansürden de geri gidilmektedir. önce, yazılan yazanlar kadar. basanlar da yani gazete sahipleri de sorumlu olmaktadırlar ki, bu, ceza hukukunun evrensel kuralı olan «cezalann kişiselliği> ilkesine aykmdır. Aynı biçimde, bir yazann yazısı nedeniyle basımevlerine elkonulması ve zoralıma karar verilmesi. aynı «klşisel sorumluluk» ilkesine aykırıdır. Yayınevlerinl. birer «otomatik tabanca». yayın organları da «botnbab pankart» olarak gören bu anlayış çağmnzın çok gerisindedir. Ne kadar gerisinde oldugunu saptamak da kolaydır: tarih verelim: 1853 tarihli Osmanlı Ceza Yasasının 138'inci maddesinin bizim «Aldıkaçtı Anayasası»na esin kay nağı olduğu anlaşılmaktadır. cOsmanlı maddesi» şöyle; okuyalım: Devleti âllyenin emir ve ruhsatı üe açılmış olan matbaalarda saltanatı senlyye ve erbabı hükümet ve tebaai saltanatı seniyyeden olan bir millet aleyhine gazete ve kitap ve evrakı müzirre tab ve neşrlne mütecasir olan kimselerin iptida bastınnış olduğu şeylerin zabtıyla dereceyi cürmttne göre matbaası muvakkaten veya bütün bütun kapatıldıktan sonra on mecidiye altmdan elli mecidiye altına kadar cezayi nakti ahzolunur... Görüldüğü gibi bu «Osmanlı maddesi» şaşılacak benzerlikle. «Aldıkaçtı Anayasasısna yansımıştır. 28'ind maddeye göre, süreli ya da süreslz yayınlar, «devletin ülkesi ve mllletlyle bölünmez bütünlüğünün, mllll güvenliğin, kamu düzeninin, genel ahlakın korunması ve suçlann önlenmesi amacı lle geclkmesinde sakmca bulunan hallerde de kanunun açıkça yetkili kıldığı merciin emriyle» toplatılacaktır. Bu «Idari merci» vali olabilir, emniyet müdürü olabilir; kaymakam olabılır, yerine göre, jandanna komutanı olabilir. Aynca. süreli ya da süresiz yayınlar, suç işlenmesi halinde yargıç karan lle kapatılabilecektir. Maddeye göre. «devletin iç ve dış güvenliğinl, ülkesi ve mUletlyle bolünmeı bütünlügünü tehdit eden ya da ayaklanma veya isyana teşvik eder nltelikte olan her türlü haber ve ya»» yasanm belirleyeceğl «sorumlu merci» tarafından «tedbir nltellginde» olmak üzere toplatılabilecektlr. Basın suçunun yayın lle oluşacağı kuralı da böylece blr yana ltilmlş; devletin basın üzerindeki denetlm yetkisl, sansürün de gerisine uzanarak, basın özgürlügünü bütünü ile yoketmiştir! Sansür, Istenmeyen yazınm ya da haberln yayımmı önlerdi; ancak söz konusu yazıyı yazan ya da haberiverenl sorumlu tutmuyordu. Tasan ise basımevl ve eklentilerlne elkonulmasına ve zoralımına olanak tanraaktadır. «Mllli gtivenlik», «genel ahlakm koronması» v« «suçlann önlenmesi» gibi soyut perekçelerle gazetelerln, gece yanlan, «yetklli merciin emrlyle» toplatümalan, sansürden de gerl, sansürden katı blr uygulamaya yolaçacaktır. Aldıkaçtı'nın basın ozgürlüğü anlayışı, AbdOlbamid sansüründen birkaç adım geridedlr! Gece yanlan basüan gazetelerde suç ögesl saptayıp, bunlan alacakaranlıkta «yetkili merclye» lhbar edecek «basın ajanlan» tutarak uygulanacak blr basın özgürlüğü anlayışı, Abdülhamld sansürünfl de aratacak nitellktedir. Bütün bunlardan sonra, «sansflrün kaldmldıjh tarlh» olarak bayram saydığımız «24 Temmaz» gilnünü artık kutlamayalun. Tersine, sansürün resmen getlrilmest dileğinde (!) bulunaüm. Çünkü. «Abdülhamid sansürü», «Aldıkaçtı'nın Anayasas» nın basın özgürlüğü anlayışuıdan çok ama çok daha llerldedlr. Ve tarih dflselta: Ttıl 1982... Ytanlblrind yüzyıla on sekia yıl sonra ulaşacağız! Sınav Saron milislere <B««tan& eta. «Ancak böyle »eyl yspkblIeoeklerini en kan rttyalannus da büe tsaavvnr edemeadlk» ds di. Şaron, Falanjistlere, «*ivillere öalilkle yafulmn, kadm ve çoouklara carar verUmemeal» kaydıyla karcplara girme ismi verildigini iddia etU. îsrail S»vunma Bakanı, kendi blrlikleri nin sarar görmemesl İçin karap lara no!n»lınffdıgm', kamplar» g p li i giren Hırisüyan milialerin iste ği Userine tsrail havanlamun gece havanlardan aydmlatma fl yekleri attıgını blldırdi. Şaron, sözlerine devamla, Hı ristlyan mılisJere «terdristleri tendıleyeeeklerinl budlnükleri İçin» kamplara girme izni ver diklerini, Sabra ve Pakhani kamplanı» Israü birUklerinin halkı yatışnrmak için girditini, Şatila kampından ise Palanjlst lerin yanında katliaıria k&tüdık lan yolunda zan altında kaUna mak 'çin uzak durduklarını açıkladı. Şaron, muhalefetteki Is çi Partisini suçlayarak «lsrall'1 zayıflatmak isteyenlerle Işblrll gi yapüğı» ıddiasını ortaya at tı. Saron ABD'nin kendisini Başkan Reagan'm Orta Doğu banş plânı önunde başlıca en gel olarak gördügünü ve onun için devTilmessni istedigini söyledi. Ariel Şaron, tsçi Partisi'ni şu söderle suçladı: «AmerikshluU bize finerdikleri çö7Ümde ysrdımcı oluyorsunuz. Bu, Israll topraklarmın bazı bd lümlerlni teslim etmek demektir. Bunu başaramayacaksınız.j» Şaron'un konuşması sık sık kız gın protestolarla kesUdl. PEKES'tN SUÇLAMASI Ana muhalefet ve tsçi Partisi lideri Şünon Peres ise konuşmasmda, hükümeti blrbiri ardına «gerçeklerl gtdeoaelole itham etti. Peres, heyecanlı bir sesle yaptıgı konuşmada, «S»ym Başbakaa, Sayin Savunma Bakanı Falanjistleri kamplara fdndermek kimin budalaca Okrldir? Sonuçlan keaürebümenls için siyasi deha otananıs gerekme*. L&bnan Cumhurbaşkanhtına •eçilen Palanjist Beşlr Oemayelin öldflrfllmeainden sonra tmnanan nefret duygula nnı dUşfinmenis gereldrdl. Denetlmlnlz neredeydl? Raporlan BII neredeydi? Katllamı ktşttt mek televizyon ekiplerinln ml işıydl? Tek bir bakan bu isl so roşturmadı nu? Bu çocufc lşl midlr? Gözlerinlz var, görmüyor, kutaklannu var, işitmiyor» dedi. Peres, herhangibir başka ülkede sorumlu bakanlann bu du rum karşısında isbfa edeeekle rtni, ancak Begin ve Şaron'un bunu yapabüeceklerini sanmadı ğını söyledi. Şimon Perei, hü kümeün îsraili dünyada yap» yalnu bıraktıgını ve Yabudl aleyntan dalgaya neden olduğu nu sözlenne ekledl. Katliamdaki tsrail aorumlulujuna Uişküı tepküer de sürüyor. Araplar, çeşitll kenüerd* gösteriler düzenlediler. Nablus'da goaterl yanan Filistinll Arap lar üaerine tsrail askerleri atea açtüar. Ramallsh'daki göstericilen dagıtmak için göz yaşartıa bomba kullandılar. 30 Arap Ue Nasıra kentinde gosteri düsenlemekten tuuıklandı. Telaviv'de 100 ihtiyat askeri ve aydın Savunma Bakanlığı önünda gosteri yaptılar. Hükümetin istilasını isteyen pankartlar taşıyan gösterıciler, «Begin ve Şaron, Lübnan'dan detolun» dıye bağırdılar. Roma'da 10 bin ttalyan PKÖ'yü destekleysn ve tsrail'i kmayan bir gosteri yaptılar. ttalyan havaalanlan yer personeli Ue liman işçileri ise îsrail uçaklan ve gemilenne karşı 8 günlük boykotlarını dün başlattılar. TÜNÜS TOPLANTISI Arap Dışişleri Bakanlan'nın Tunus'da yapGklan toplantıda alınan kararda Baü Beyrut'dald katliamdan ötürü ABD v* tsraü kınacdı. FKÖ'nün ıstegi üzerine bıraraya gelen Arap Dışişleri Bakanlan, FKÖ «Ihsig leri Bakanı» Faruk Kaddumi'n)n ABD'ye petrol ambargosu uygulanması ve Amerikan Dankalanndakı Arap paralannın gen çekümesine Uişkin önergesinl kabul etroedüer ve lanama üe yetindller. öte yandan Fillstinlüerta kat ledilmesi olaymı protesto amacryla dün duzenlenen genel grev sırasında Israilli Araplann po lisle çatıştüüan ve göstericüer den 35'inın hastaneye kaldınldığı açıklandı. Işgal alündaM Batı Şeria'da ise katliamı protesto için dükkanlor ve okullar dün kapandı. tsrail hükümetinin Arap işle nyle görevli danışmanı, yaklaşıic 50 söstericinm de tutuklandıgını haber verdi. viz hesaplanna son verip bütün döviz gelirlerini bir merkezde toplamaya yöneliyor. Bir bakıma «Balkanlastırümjş» ekonomisinde Yugoslavya eşitsiz gelişme olgusu nu buna benzer yöntemlerle engelleme çabasında. Bu satırlan daktilomda noktalarken Evren'i Belgrad'dan Üsküp'e getiren özel tren uçsuz bucaksiz ve yemyeşil üzüm baglarmın arasmdan süzülerek kente giriyordu.^ TYS soruşturması Apaydın ve Behramoglu ifade verdiler tSTANBUL (THA) Halen Banş Deraeği davasında tutuklu olarak yargılanan Istanbul Barosu Başkanı Avukat Orhan Apaydm ve yazar Ataol Behram oğlu TYS soruşturması ile ilgili olarak Askerl Savcılıkta ifade verdi. Amâ (Baştarafı 12. Sayfada) bin sakattan ancak 3 binlne İ9 var . tj bnlamıyorum. Meraleketine don Urada ealışsan olmaı mı senin akr** balarm yok mu? Yok efendim... Kaeakçılık tşlnden vacgeç... Blr daha kaışıma çık