Katalog

F 6 AĞUSTOS 1982 Cumhuriyet 7 Anayasa Tasarısının kıyaslamalı tam metni .17C. HAKÎMLÎK MESLEĞÎ: MADDE 173 Yargı yetkisi, meslekten hakfmler eliyle yürütülür. Ancak, idare ve vergi mahkemelerinde nitelik ve özellikleri, iş v© çocuk mahkemelerinde zorunluluk sebebiyie, meslekten olmayanlann da görev almalan mümkundür. Haklmler ,ilk derece mahkemeleri, bölge mahkemeleri ve vüksek mahkemeler hakimleri olarak görev ifa ederler. bölge mahkemesi hakimliğine atanma. ilk derece mahkemelerinde görevlendirilmeye engel değildir. Haklmler. görevlerinde ve özel hayatlannda tarafsızhkian hakkında çevrenin lnancını sarsacak davramşlardan kaçınmak ve davalan en az giderle en kısa sürede karara bağlamak zorundadırlar. Her derecedekl hakimleriri nltelikleri. atanmaları, haklan ve ödevlerl, aylık ve ödenekleri. meslekte llerlemelerî, görevlerinin ve görev yerlerinin geçici veya sürekli olarak de&isfirilmesi. haklarında disipli kovuşturması açılması ve disiplin cezast verilmesî. görevleriyle llgili suçlardan dolaV soruşturma yapılmasına ve yargılanmalanna karar verilttıesi, meslekten çıkarmayı gerektiren suçluluk veya yetersizlik halleri diğer özlük işleri v e meslek içi eğitimlerl mahkemelerin bağımsızlıgı esasma göre kendi kanunlannda düzenlenir. Hakimler altmışyedi yaşını bitirinceye kadar hizmet görurler. askeri hakimlerin yaş haddi. yükselme ve emekliliklen kanunla gösterilir. Haklmler, kanunda beHrtllenlerden başka, genel ve flzel hicbir gflrev alamazlar. Yüksek mahkemeler hakimlerinin görevlerinin niteliklerindon doğan ödenek vp SOSVBI haklan sakhdır. HAKİMLÎK MESLEĞIı MADDE 134 (1S71 deglştk şekli) Hakimlerin niteliklerî, atanmalan, haklan ve 8devlerl. avhk ve Sdeneklerl. meslekte Herlemelerl, görevlerînîn veya görev yerlerinin geçici veya sürekli olarak değistirilmesl, haklannda dlsiplln kovuşturması açılması ve disiplin cezası verilmesi. görevleriyle ilgili suçlanndan dolayı soruşturma yapılmasma ve yargılanmalanna karar verllmesi. meslekten çikarılmayi gerektirpn suçluluk veya yetersizlik halleri ve diger özlük isleri. mahkemelerin bagımsızlığı esasma göre, kanunla düzenlenir. Hakimler altmışbeş yaşını bitirinceye kadar hizmet görürler. Askeri hakimlerin ya? haddi. yükselme ve emekliükleri kanunla belH edilir. Hakimler, kanunla belirtilenlerden başka, genel ve «zel hiçbir görev alamazlar. 1982 (Baştarafı 1. Sayfada) kanını millet Iradeslnden çtkarmafc zorundayız. Bu millete gfiveneceksiniz. Herşey milletle başlar. Bunu dfizeltin ve olduğu gibi kabul edin. Bu sistemi koruyacaksak Cumhnrbaşkamm millcte (jötüreceğiz. Orada seçeceğiz. Sistemi kuramamıs olması Anayasa Ta sansı'nın tek eksik noktasıdır. Siyasi bölfiınle ilcili maddeleri veniden gözden geçirmek dtizenlemek zonındayız Vargı, yürfltme, oz^ürliikler düzenlenir, ama, işin rnhu siyasi iktidann kimde olaca^ıdır. Cnmhnrbaşkanı, Basbakanı dışardan atayabilecektir. Bu atamalar yapılınca nereye eitÜ milU Irade.» CESUR ANAYASA,, zer, «Kıslanm kapısını poUtO» ya kapataiım snu penceresln) politikaya kapatamayız.» dedi. Asker kışlasma çekilirken arkasmda kontr jçerilla ve işkence iddalannın olmayacagını, Ttirlc ordusunun demokrasiye bağlılığını Rösterdiğini belirten Hazer, «slvil keslmln bozduğu demokrasiyl blr kaç kez askerler kunnustur. Bu bakımdan askeri daima demokrasinin Içinde fflrmeHylr» diye konuştu. Çok partili demokratik rejimin bir çekişme degil, uzlaşma rejimi olduğunu belirten Hazer, sözlerini şöyle stirdürdü: «Yenl Anayasa siyasi partile rin kapatıldığı blr dönemde ha zırlandı. Bu tarihl bir gorumluluktur. Partisiz bir re.iimde de özglir tartısma ortamı mevcuttur. Dlleglmiz demokrasinin yeniden tökezlememesldlr. 1961 Anayasası bazı boş Itıklanna ragmen temel hükömlerivle Insan baklanna bağlı blr Anayasadır. Halkla vönetim arasına eirenler Anavasayı tam uy^ulatmamışlardır Venl Anayasa tasarısında herkes her aradıjhnı bulamavacaktır ama demokrasinln (iziinü bulaeaktırj» Yeni tasan ile Cumhurbaşkanının sembolik olmaktan çıkanlarak, sembol haline ge tirlldiğini bunun bilinen anlam da bir başlcanlık sistemi olmadığını kaydeden Mehmet Hazer, daha sonra sunlan söyledi: «Çlft Mecllsten dönülmesl tallhsizlik olmustur. Tek Meclisten çifte geçilir. Ancak çift Mecllsten tek Mecllse dönenler pek görülmemlstlr. Cumhuriyet Senatosu greçmlste bazı kanunlar flzerinde olumlo rol oynamıstır.» Mehmet Hazer, tasanran Uzerinde durulmaya değer bir bütünlük arzettiğini. bazı Ko misyon üyelerinin muhalefet şerhlerinin de bu bütünlüğü bozmadıgını anlattı. Muzaffer Ender Dün sabahki oturumda iktnci konuşmayı yapan Muzaffer Ender, 1961 Anayasasını sert bir şekilde eleştirerek, «Bu Anayasa'nın mllleti ve ülkeyi birleştirici milll beraberlik ve bütünlüğü saglayıcı nitelikte olmadığını» savundu. Anayasa Tasarısı'mn basmda çok sert ve insafsız eleştirilere hedef olduğunu, Danıştay Başkanı'nın bile tasarıyı kanun gibi görüp eleştirmesinin kendilerini üzdUgunU anlatan Ender şöyle konustu: «Meclisimiz maddeleri görüşfirken çesitll (förüşlerden de yararlanacak ve Tflrb tnilletinin ebediyete kadar sflrüp R İ decek hayatmda toplnmun her kesimini memntın edecek en tyi ve en uznn ömürlü Anayasayı yaratmaya çalısacaktır. 61 Anayasası'nın yabancı IdeoloJİlere uygun olarak yorumianmamndan ve kasıtlı uygulamalardan devletin bünyesinl »arsmaya onu aciz dııruma düşOrmeye başlayan olavlar seıisinln Snemll blr kısmı do|mnstur.» Ender sözlerJni şöyle sürdttrdü: «Gerçck olan şn ki. giinahlan çok ağır basan bu Anayasa'nın tertemiz. Atatfirk sevRisi Içinde bu ülkeve hizmet İçin kosan bizlere bir tcmel dayanak kabul edilemeyeceğidlr. Yenl Anayasa'nın Atatfirk mflllyetçllifcl temeline oturtula rak bu anlayı^la hazirlandığını memnuniyetle miisalıatle etmiş bulunuyoruz. Bu Anayasa yı oldııgu gibi kabul edelim demiyorum. Ama. Anayasaya hakfm olan esprinin dogru ve yerinde olduğunu açıkça söyliiyonım Biz 160 isçl ve mimar TSrk siyaset tarihine saflam ve RÜ7el abide dikmek İçin bu serefli çörevi başaracağız. Ve bizi buraya layık gOrenlerl mahcup ctmeyeceğiı.» Parlak, grevin 60. gününde taraflardan birinin başvurusu halınde konunun yüksek Hakem Kurulu'nca çözümlenme sini öngören maddenin sakınca yaratacağını belirtti. Parîak, «ko nu YHK'na gHsin ama bu sekliyle değil, iki taratın da istegi olursa bu yola gidllsin» dedi. Hakkari üyesi Evliya Parlak, 18 yaşını dolduran gençlere tasanda oy bakkı verılmemesini de eleştirerek gençlere oy hakkı sağlanmaması iıalinde bu kitlenln ya günün bırınde patlayacağını ya da illegal örgtitlere gıreceğini soyledi. Başbakan ve Bakanlar Kurulu'nun enıir ile memur edilmesinin sakıncalar yaratacağını belirten Parlak, Cumhurbaskanlannın sonraki yaşam ve ım kanlarının kanunla duzenlennıe sı isteğinin anlaşıimadığını bıl dırdı, «Yoksa hanedanlığı nu getlriyoruz» dedi. Pevlet Danış ma Konseyi'nin millı egemenlı ğin üstünde tutulduğunu savunan Parlak şunları soyledi: «Sanki 13 Eylül'den önce. Uni versitelerin hiçbir hatası yokmuş gibi, özerkiikleri tekrar ko nulmuştur, basın dahil her kcsim suçlu görülmüş, çeşitli kısıtlamalar getirilmiştir. Bu ne den böyle olmustur. Acaba Üni verslte profesörierinden oiuşan Anayasa Komisyonu keseri hep kendileri tarafına mı vurmuşlardır.» Calışankr.. Sorulan...' Sorunlan... Y*nazŞWVL ÇOCUK YAŞTA KAZA GEÇİRDİM: SORU: 1935 doğumluyum. 1954 yıhnda SSK sigortalısı olarak 445 gün prim ödedim. 1955 yılında blr meslek kuru•uşuna baslı olarak Malıye'ye Gelir Vergisi ödemek suretiyie çalıştım. BagKur Yasasinın yürürlüge gir digl 1972'den 1982'ye kadar da (10 yıl dir) RagKur'a kayıtlı oiup 6 tcademe cieyim Çocuk yaşta geçirdjğım bir kaza oedeniyle. bir ayagım Knlcadan çıkraa neticesl ortopedîk o/ürlil olup. as kerllğimJ de bu nedpn Ue. çürük rapo ru alarak yapamadım. 1954 yıhndan bu güne kadar SSK' na bağlı sigortah, dnha sonra mesiek kurulusuna bieiı vergi yükümlüsü ve nihayet 10 yıllık Ran: Kur'ıu olarak 25 yıldan fazla zamandan beri vecîbelerimi yerıne getirerek çaiışagelmekteyim. Bu durumda: a) SRK'dan b) BağKur'dan c) Kısmen özürlü olarafe, ne zaman ve ne şekilde emekli olabllırim? E. ÖZMEN TÜRGDTLU a) SSK'dan emekli olabllmenlz için, çalıştığınız işyerlnl yasal bir biçimde kapayarak işinize son verlr ve bir hizmet aktine bağlı oJaraU bir baş ka işverenin yanmda SSK'lı olaraK ça lışmaya başiar ve BagKur'daki sigor talılık sürenizi SSK'ya aktarırsanız. SSK Yasasının 2422 sayıiı Yasa İle de ğtşik 60 maddesi uyarınca <a) Sakatlığı nedenl ile vergi indîılmlnden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan. Slgortahlar yaşlari ne olursa olsun. en az 15 yıldan berl sigortalı bulunmak ve en az 3 600 gün Malullük, Yaşlıhk ve ölilm Sigortaları priml öde miş olmak koşuluyla» yashlık aybğından yararlanabilirsinlz. b) BağKur'dan emekli olabllmenız Için 55 yaşını doldunnuş olmak bu gün için mutlak koşuldur. Bunun yanı sırada en az 15 tam yı) prim ödeme koşulu aranır Bu durumda 55 yaşını dolduracağmız 1990 yıhndan önce BağKur'dan emekli olamazsımz. c) Kısmen özürlü olarak malullyet aylığının bağlanabilmesi İçin de bu özürünüzün ls gücOnüz lçte ikl oranmda olması ve aynca da bu İş gücı kaybının sigortalılığınız sırasında meydana gelmiş olması gerekmektedir. (...) sigortahlığın başladığı tarlh te malul sayılacak derecede hastahk veya anzası bulunduğu önceden veya sonradan tesbit edllen sigortalı bu has talık veya anzası nedeniyle malullük sigortası yardımlarından yararlana Feyyaz Gölcüklü Farlak'ın konuşmasından son ra Komisyon Başkenvekllı i'ey yaz Gölcüklü söz alarak serseri kelimesinin tasanda yer almasının nedenlerini açıkladı. Bazı üyelerin serseri tabirinin argo olduğunu, serserililiğın suç olmadığını söyledıklenni hatırlatan Gölcüklü özetle şunları söyledi: «Serseri kavramı argo değildir. Kullanılan blr teründir. Lü gatlara da girmiştir. Lügatlar da (işi gücü olmayan, boşta do laşan şüpheli kimse) olarak geçmektedir. Teclblr alınmayan kişiler hakkında suçun işlcnmeâen önlennıcsi llkesi varüır. Suç önccsi tehllkeli kişiler için tedbirler öngörülmektedir. Batıdaki kanunlarda akıl hastalan, uyuşturucu madde müptctalan ile serseriler İçin alıııan tedbirlerden blrisi hunlarm sa hıs hürriyetleriuin kısılmasuıı gerektirir. lehlikeli halde bulunan ki^üer hakkında tedbir alınaktadır. Serserinln şahıs hüiTjyetinin sınırlanması sırf suç işlenmesini önlemek içindir. Toplum için akıl hastası nasıl tehlikeliyse serseri için de durum aynıdır. Bunlar top lumu suçtan kurumak için bir önleyici tedbirdir. Serseri keIimesini bu şekilde izah etmek Istedim.» 1961 maz. Ifade veren CHP'liler (Baştarafı 1. Sayfada) yürütülcn kişiler» oldukları gerekçesiyle, soruşturma sonuçlandınlıncaya dek, anayasa konusunda görüş bildlremeyecekler, O DÎSK davası dolayısiyla haklarında soruşturma sürdürülen 133 CHP'U parlamenter ve yönetici. O MSP davası dolayısıyla yargılanmakta olan 34 parti yönetlcisi ve mensubu. ^ MHP davası dolayısıyla yargılanmakta olan MHP11 yönetici, parlamenter ve men supları. MGK'nin 70 numaralı karanran «devam eden yasak. UmaUr» başlıklı (a) bölümünde 5. maddesinde «Feshedilen partilerin 11 evliil 1980 tarlhindekl Genel Baskan Yardımcısı veya veldli, genel sekreteri, genel sek> reter yardımcıları ve genel yönetira kurulu üyesi sıfatınt haht olan mensuplan İle haklanndakl soruşturma veya kamu davası devam etmekte olan veya halen tutuklu bulunan veya hükümlü olan dlğer mensuplannın yenl Anayasa üzerindeki gö rtiş dahll, Türkiye'nin gecmiş veya gelecek siyasi ve hukuki durumu ile ilıçili olarak sözlü veya yazılı beyanda bulunmalan» deniliyor. ş lan, Ahmet TahUkılıç. Akıp Aksaç, Vehbl Meşhur, M. Ali PestUd, tdrls Gürsoy, Mehmet Can, H. Fehmi Günes, Iskan Azizoğlu, Muharrem Bartııı, Metln Somuncu, Hasan Güven, AEmre tlerl, tsmail özen, M. Kemal KUçüktepepmar, Çetin Bozkurt, Hasan Ünal, Kamuran Erkmenoğlu, Vell Zeren, Üğuz Yazıcıoğlu, Kenan Durukan, Yasar Ceyhan, Isınet Atalay, Yılmaz Alpaslan, ömer Kahraman, Kaznn Ozeke, Ahmet Çobanoğlu, Mehmet Çelik, Nall Atlı, Muharrem Siikell, Cemal Aktaş, Adnan Keskin, Fevzl özer, S. Sım Ergün, tlhan özbay, îlhan Biber, All Kurt, Ethem Eken, Turgut Er. oğlu, Hasan Akkug, Gündüz Onat, Sabrl öztürk. Alaattin Şahin, Ferit Gündoğan, Adll All Clnel, SaduUah Usuml, Celal Doğan, Çağlayan Eğe. tbrahlm Akdogan, Metfn Tüzün, t. Haluk Karabörklü, Uğur Alacakaptan, Ahmet Zeydan. Ga. nl Aşık, Turgut Artaç, Namık Tekln, Mehmet Dedeoğlu, Erol Tuncer, Hüseyin Doğan, Mehmet Yüceler. Ferhat Aslantaş, Mehmet Gümüşçü. Neccar Türkcan. Coşkun Karagözoğhı, Kemal Güven, Doğan Arasb, SUleyman Genç, Yüksel Çakmur, Hasan Yıldınm, Haydar Demlrtas, Haluk Ülman, Orhan Akbulut S. Sabri Öznal, Celal Paydaş, Hlkmet Çetln, Necdet Vğur, Muammer Aksoy. SPVİ! Korum. Lütfü Doğan, All Nejat Ölçen, Naim Taşan, Vecdl llhan, Yasar Kemal Yükseli. Sabri Tığlı, Orhan Yağcı, Hüseyin özsüt, Yücel Akırjcı, Saml Gökmcn, Kıhç Sorgucu, Doğan Onnr. Süleyman Şlmşck, Rurhan Garip Şavlı. Mustafa Şentürk, Doğan Güneşll, llyas Kıhç, Beslm Üstünel, Avnl Gürsoy, Nlzamettin Çoban,, Ertuğrul Günay, Flkret Gündoğan, Neşet Akmandor, Erkin Topkaya, Nebil Oktay, Memduh Eksl, Hayrcttin Uysal, Mahmut Ozdemlr, Güngör Erdinç, Muzaffer önder, Ahmet Mellk, Hüseyin Erkanlı, tsmail Aydın, Ethem Kılıçoğlu, Burhan Ecemiş, Halil Akgül, thsan Bedirhanoğlu, E. Vahit Suiçmez, Salih Yıldız, T. Fikret Ovet, Ahmet Şener, Y. Cemal Bor, Vell Yıldız, Sülcyman Efe, Cahlt Karakaş, Selahattin Colakoğlu, Hüseyin Kalell. Behiç Sonbay, Azimet Köylüoğln, Mehmet Sönmez, Mehmet Seydibeyoğlu, Hüseyin Öztürk, Temel Ateş, Hasan Cerit. Abdülganl Dernlrkol, Nejat Sarbçali, Rahmi Knmaş, Yalçın Gürsel, Ertuğrul Yolsal. Ayhan Altuğ, Burhan Karaçelik, Osman Kaya, All Topuz, Aysel Baykal, Orhan Birgit, Selami Gürgüç, öner Miskl, Hasan Zengin, Lüt fü Şahin, Mustafa Dayı, A. Fehmi Uğur, Gfineş öagut, Şerafettln Elçt, Kemal Kayacan, Muhsin Batur. Rahmî Erdem, Orhan Sezal, Rıza Akffün, Ekrem Çetin, Mehmet Emekli, M. Emin Sungtır, Mustafa Çelik, Hlkmet Savaş, Emin Altınbas, Ömer Buyrııkçu, Seref Bakşık. Nurhan Artemlz. Niyazi Ünsal, Kaya Bengisu, Ahmet Türk, Mahmut Tttrkmenoğlu, Abdullah Ercan, Zeld Abacı, îbrahim Dal, Mehmet Balta, Yılmaz Balta, Celalettln Ezman, Altan öymen, Kemal Anadol, Hakkı Oztorun. Nedim Tarhan, Mustafa Gazalcı, Hasan Belovacıkh, Zeki Alçın, Mete Tan, Enver Karaybeyoğlu, Halll özRönmez. Hallt özdemlr, Muhsin Tunç, Kahraman Tabak, Hidayet Aygün, Kemal Tuncer, Yurdaer Karpuzoğlu, Osman Balcı. Mehmet Gezmen, Celal Korkmaz, Ersoy Güç, Alev Coşkun, Cemil C;can, Şükrü Koç, Ziya Gökalp Mülayim, Vedat Dalokay. Orhan Üretmen. Akın Simav. Oğuz Soğutlu, Durdo Doğramacı, Engin Ünsal. Mustafa Güneş, Nihat Saltı', Kecal tskenderoŞhı. Çetin Yılmaz. Tarhan Erdem, Gürkut Acar. Ekrem Kaba ', Mustafa Kıl, Cengiz Şenses, Mustafa Hasan Bütüner» İbrahim Göktepe DÎSK Soruşturmasıyla ilgiü CHP'liler Aynca CHP'li 133 parlamen. ter ve yönetici hakkmda soru; turma yürütüldügü DÎSK dav» sı iddianamesinde belirtiliyor. Bu nedenle, adı geçen eskf CHP'liler de anayasa hakkınds görüs bildiremeyecekler. SURECEK Kimler acıklama (Baştarafı 1. Sayfada) landıgı gibi, «Tulriye'nin geçmi$ v$ya ge(ecekte.W siyasi ve hukukl lurumu ile ilgili olarak sözlfi VPya ya7ilı beyanda bulunrnak» yasaklan sflrflyer a Ylne Anayasa I'asarıst ile sınırlı kalmak \soşuluyla, seminerl<*ri;ı toplantılann. konferdnsiann du?enlenmesine otaaak tanınıyor. S Ne var kf, s? savılı blldirlye aykın rtavrsumaktan hüküm şrlv»»ıi« olanlann durumlarında her hangi bir ds&işiklik trerçeklesmivor Blr baskn 4eylmle. »a sayılı oHd'rive aykın davranmıs ">!«:> ve bu nedenle hüküm giym'ş olanlar. yine aldıkları bfikflm dofrrultusund» "eralanni çekecekler Bnnun da en acık rtnjefrfn' feshedHert CHP'nln eskl Genel Bafkanı Bfllent Ecevtt'în dnnımn ortava Rovnyor. 70 savılı MGK'nfn V"' bfldlrfcl yayınlanır ve vüHJrlOfte girerken. Bfll«ot Eceviffn 52 savılı MldtHve aykın davrantnak nndenlyle almı? oldufta c<**anın fnfazı tçtn savrıl.Hin kendisinp mektup gönderildlftl bildîrillyor. Oclayımyla. Ecevit ve Ecevît sribl 52 sayılı bildirive aykın davrflninlar vlne r»«alannı çekec«kler. 4 Anayasa Tasansı hakkında açıklamalarda bu lunacak olan kisi ve krrumlar Ise. 70 savıh veni MGK bildirislnin 5. oarasrrafında acıkça dlla oretirilîyor. Bw paragrafla ilartlf otarak bilglsîne h«svurdufrumur bir vetkfil. eynen su açiklamada buiıındu: •Haklarmda soraftorma «ördflrölen veva fotnk!t» bnlunan veya hüknm'u olanlar veya vfne hakİRnnda fcamu davası «ftr^mler, Anavaısa Tasansı Iıorlnde eflrös blîdlremftrler. R« durumda feshedtlpn CHP. MSP MHP ve dl&*r kur<«k «ol parttierle llarlM dnva ya da sonı«»rıınTia!ar sörrtflfrö fcfn. bnnlarn Sönış1 ttırma kap^ammd'Mcl mens sunlan AnSyasa Tasnr.s» fizerfnde herhan»?! bfr aCiklamada huTunnmazlar. Feshedilen CHP h>lflnnda ylne feshedllmls oinn MHP" nln bfr TOÇ aııvnrusti vaft Ba SBÇ «Jııvnm<»un«» 9*var tııiarsV CHini m»n<»t*ftWlî, v» vBn*HHWrtn f* aTindı Kei"îflerlnB Mlaiar aniatildı ve Ronra da lanna basvnnıMo. SomnıstJ ne»*<»Tiîv'9 tf^ıfe HTma Islemf <ffln bltff. nav* açıîıp acıtmayacaBr» bellf olmasa va Ha va açılmamıs KakTannda sornstnrma W rtlmıs bulnndugundan, ıes Danıçma Meclisinin Genel Kurulunun öğleden sonraki oturumunda konuşan tçel üyesi tbrahîm Göktepe Devlet Danışma Konseyi ile Anayasa Mahkemesinin birleştirilmesini önerdi. Devlet Danışma Konse"inin nevi şahsına münhasır bir kurum olduğunu, yarı yanya yasal, yarı yanya Anayasal bir kurum görünumünde bulunduftu belipfen Göktepe «CumhuriTet Senatosu Meclisten almışsınız yasama organı dıı?ına çıkarmışsıhedilen CHP'nln <s6f, konanız, keske Senatoyu yerinde su mensuplan ba dnrumda bıraksaydmız» diye konuştu. Gürbüz Kanun hükmUnde karamameAnayasa Tasansı hakkınleri de eleştiren Göktepe tada acıklama vapama<!<ar.» Genel Kurul'da dün üçünetl 5 Sorumlu mevkide fconuşmayı yapan Özer Gürbflz sarıda kararnameleri Meclisten önce Anayasa Mahkemesinin bulunan bir yetkllinin ak tasanda demokratik hukuk dev müzakere etmesinin öngörüldU tardıgimız görusü .aıg.n leti ve sosyal devlet kavramla ğünü, bunda mantık bulunda, feshedilen siyasa! oar rınm içl boşalmış blrer kuru madığını bildirdi. ti mensuplanyla ilgili ola sözden ibaret kaldıgım söyleCumhurbaşkanını salt çorak ortava söyle "Hr du di. Anayasayı özgürce bilim ve Meclisin seçmesini deneyler ışığında inceleyerek gunlukla rum çıkıyor Feshedilen seçemedigi takdirde Türk halkma en îyl ve en uy »Meclis CHP. MSP. MHP ve ilfter gununu yapmaya çalıştıklannı halkın seçmesini öneren. tbraköcök sol partiterin vöne belirten Gürbüz, «Tasarı 1^1 him Göktepe, Cumhurbaşkanıficileri ve haklarnda MO Anayasası'nın gerisinde oltna nın Meclis dısmdan seçilmerusturma sflren Tnensnulan yacaktır. Beğenilen Anayass sine de karşı çıktı. için yasaklama sön'iynr yapacağız» dedi. Devlet Başkanı Evren'in ErFeshedilen AP. OP C^P Tedavi için önce iyl bir teş zurum'daki konuşmasmda okul için ise durum farklı. Bu hisin yapılması gerektiğine de lara zorunlu din dersi konaca söylediğini hatırlatan partilerin mensupl'vı ikiye ğinen Gürbüz sözlerini şöyle ğını Göktepe ibadet etmek isteyen sUrdürdU: aynhyor. 70 savıli btldirî vatandaşa yeterli teminat ge bu partilerin Genel Bas«Anayasa konusunda te;hls tirildiğini bu noktadan gerıiyi yapılamamıs tnbi (feliyor ye gitmenin vicdanları rahatkan ve yöneticiîerî iç'n, «Beyanda bulıınma yasaSi bana. Grup tedavisi yöntemine sız edeceğini söyledl. nı» sürdürüyor. B'ina kar gidümistir. Bir kaç gerekll ön«Başbakanın Bakanlar Kurusılık. haklannda «^oru3*ur lem yanmda temel hak ve öz Innun başı olmadığmt, bir koor Kilrlfiklerin özünfin tahrip ema ve kamu davası olma dltmeslnl doğuracak hiç te RC dlnatör durumuna getirildivan mensuplan» için Ana re^i olmayan kısıtlamalarla guıi» bildiren Göktepe, bu yasa Tasansı Ozer'rde gö toplumu tedarl edecek yerde konuda şöyls konustu: «Tasan. Basbakanı herçiin röş acıklama hakkın» yen1 toplumda yeni yaralar açacak den Eetlriyor. Parti olarak yeni bunalınılar do&uracak zor başı derde girer hale getiriAP DP ve CGP *cin her lamalarla çözfim arama yolu yor. Tasanyla miUetvekillerinin her dediğine evet der duhangi blr soruşturma o' na RİdiImiştir. Dil devriminln blr devamı olan ve trttnümfize ruma getirmişiz. Azledilmekmadıfından. feshedilen bu ten korkan bir bafcana, Başpartilerin mensuplsrt. egpr kadar Türk diline birçok hiz bakanm istemediği blr şeyi söy metlerde bulunan Türk Dil Kuyönetici degillerse. Araya^ nımu'na tepki olarak Türk DII letebilir misiniz? Basbakanı sa Ozerinde görus «tpıkla Akademlsl adı altında kamu tü hergiin grubuyla başı dertte yabilecekler. zei kişlHğine salıip Anayasal bir ha!e (fetirmişslniz. Cumhur blr kuruluş kurmak kanunca başkanlarına Başbakan azll yet Bu durumda CHP için kisi veremeısiniz. Bu Mecllsler yersizdlrj» yapılan suç duyurusunda de şimdiye kadar Küvenslziik adı geçmeyen eski parlaTasannın tepki Anayasası o oyu alıp da, istifa etmeyen menterlerin durumu ne o larak hazırlandığuu savunan Başbakana rastlanmamıştır.» lacak?.. Gürbüz daha sonra söyle ko. Bu nnktanın hprhaMe ve mıştu: Evliya Parlak nlden açıklığa kavuşturul«Geçmls bazi olaylara tepki olarak çalışma bansını tehliheHakkari üyesi Evliya Par. 6 • DolayısıyTa, 70 savı* ye sokacak. toplu sözleşmryl, lak, tasannın olumlu ve olum• li bfldirf erenel olarak «rde rrert, sendikalan etkisiz ha suz yanlan bulunduğunu söyle getlrecek biçimde çalısan ledi. Tasarıya 13 üyenin muİBndiftinde. ortaya lar aleyhine hükömler getirtl halefet şerhi koymasının endişe bir yumusamanın» çı mls, basınımıza hiç de layık ol. değil, güven yarattığını beliraçık. Bundan yakîaşiV hir madıgı yıllar önceld sansiirlp tan Parlak, «Bu durum kararbocuk ay kadar Snre <?«t rl hatırlatacak biçimde kısıt ların dJkta ile değü ekononıik dözevde bîr vetktU b*re lamalar konıılmuş, yarRinın gü usullerie alındığını gösteriyor* amnn «u açikiamSdtf bu cü ve bağımsızhğı zedelenmlş. dedi. Parlak, olumlu olarak nitelediği bazı maddeleri şöyle lunmustui tlr. sıraladı: teraya verilen tamamen tak «52 ve R5 sayılt bîfdîrf«Anayasa tasarısında ilk dedlre dayanarak her tarafa çelerin tömden kaldırı1ma*ı fa Atatürk milliyetçiliflne yer kiiebilecek yetkiler varın icaslmda tam bir rayt sivasal parti politikası le verilmiş.tir. Devletin işsizliği olnrak" önlemek için gerektiği önlemr Her ik> btlfl'rî hine kullanmak isteyen iktidar. leri alacak ortam yaratması ile lar elinde toplumda patlamanin dp tümden vu^HCTrtftn ilgili madde de sevindiricidir. lar neydana getlreceic kadar Iralkması, onrak y».ii Ana hnzursuzluk nedenl olabillr. Ayrıca mlletveklli seçilebllmck va.cıanın haik tafafmdon için getlrilen cğitlm kaydı ile Devlet Başkanı'nın yetkilerlni kabul edtlin, vurflrT'iVfte eir arttınrken her zaman tarafsız miLletvekilliğinin düçurülmesi •mesfyle mflmlfun Msbflir. bir Devlet Başkanı bnlunabüe iic ilgili maddeler çok yerinAma. Anavasa Tawnsı tar ceği ölçü olarak alınmı?, ya dedir.B Parlak, Anayasa tasarısında tismalannda tartnm* orta nn siyasal kadrolann seçecemını gpnfsİPteWlm*lr amo ği Devlet Başkanlan*nın bu olumsuz buldugu bölümleri anlatırken de TBMM'nin 400 üye cıyla Kw 1 bITdM3e tie genlş vetMIerle yenl sorunlar den oluşmasmın büyük eksikW yaratabileceği dfisfinOImemişbnzı veni aflzenlemelere )rilik olduğunu belirtti. AnayaaüfmV. blldtrfler 7"înti9B «r. Genelde hnkuk devleti ilke sa tasarısından serseri kelıolarak kabui edllmls, fakat hutılabilir.. mesinin çıkarılmasını isteyen kuk devletinln sartlan tehlikeye Parlak, duşunce ve basm özdüsürOlmfistflr. tdarl kararlar Gerçekten de flvle olflu, gürlüğüne ilişkin maddeleri ebriH «nırlar saklı *wtnla yantı denethnlnden kaemlmış leştirdi. Parlak, basını sustufır. Gcnelde sosyal devlet den rucu maddelerin karşısmda olrak, bellî vumusaTnaKr wer mlş, sosval devlet prensibinden duğunu, düşünce özğürlüğünUn uzaklaşılmıştır. Yiirütme İle de devtete zarar vermeyecek yasama ve yargı arasında vet şekle sokulmasını istedi. Bu ikı adım rfaha atıldı. M KÖrev ve sorumluluk dpn maddenin geri alınmasım öneıresl gereğl gibi kurulamamış ren Parlak, derneklerle ilgili tır.» olarak «Yann slyasal iktidarla• Ankara Trafik Mödflrnn Içişleri Bakanları hoşuna gitmeyen dernekleri kapatabilflğü'nden aldığıro amatör Mehmet Hazer lecektlr, bu madde tasarıdan goför ehliyetimî kaybettlm. çıkartılmalıdır» dedi. Chekkof Genel Kurulda dördüncü koHükOmsflzdür un kaldırılmasına karşı çıkan S. Sudl İLKORUR nuşmayı yapan Mehmet Ha MSP davası J Selguk Kantarçıoğlu Selçuk Kantarçıoğlu da ko> : nuşmasında Anayasa tasarısını olumlu bulduğunu belirtti. Daha çok tasanda yer alan kelimeler üzerinde duran Kantarcıoğlu, bazı deyimleri eleştırdi. Kantarçıoğlu Anayasa tasarısının hem ilmi hem de milli ol duğunu belirterek hazırlayanlara teşekkür edilmesi gerektiğini kaydetti. Orhan Aldıkaçü Danışma Meclisi'nin öğleden sonraki oturumunun kapanması sırasında sözalan Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldı kaçtı üyelerin hemen tUmünün Cumhurbaşkanının, Basbakanın görevine son vermesi konusu üzerinde durduklanm belirterek bir acıklama yaptı. Prof. Aldıkaçtı açıklamasm da şunlan söyledi: «Bu konu üzerinde duran arkadaşlarnnın hemen tiimü Cum hurbaşkanının Basbakanın gtirevlne son veremiyeceğlnl, bunun şaşırtıcı olduğunu ileri sürdüler. Blz de aynı fikirdeyiz. Gerekçemizin 126. maddesinde durum şöyle açıklaomıştır: (Hiç şüphesiz ki, Cumhurbaşka nı, parlamenter rejimlıı gereğl TBMM'nin güvenine halz bir Basbakanı azledemes. O zaman çoğuniukla ihtilafa düşmüs olur, tarafsızhk nitcUğini yltirir, httküm ender de olsa TBMM'de güvensizllk oyu alan istifa etmeyen, seçfmlerin yenllenmeslni istemeyen bir Başbakan düşünülcrek, korunuştur. Bu anda krizin tek çözüm yolu Cumhurbaş kanının Basbakanın görevine son vermesidir.» Bu hükmün batı Almanya Anayasası ile parlamenter xejimle yönetilen Ulkslertn Anayasalarında da bulunduğunu bil diren Prof. Aldıkaçtı şöyle dedi: «Blz yeni bir keşifte bulunmadık, öğrendiklerimizl aktardık. Maddenin yazılışı şekli uygun görülmezse, bu espriyî korumak suretiyle kaleme alabiliri». Tasannın görüşülme sine bugün devam edilecek. Halen Ankara Sıkıyönetia Komutanlığı 1 Numaralı Aska ri Mahkemesinde süren «MS1 Davası» nedeniyle MSPli baa yönetici ve parlamenterler d< görüş bildiremeyecekler. MSS davasmda 34 parti yönetici vı mensubu yargılanıyor. MSB davasmda yargılanan parti yöneticisi ve parlamenterleı şunlar: «Necmettin Erbakan, Süley« man Arif Emre, Fehmi Cnm«hoğlu, Recal Kutan Şevkei Kazan. Oğuzhan Asiltürk, Tanir Büyükkörükçü, Lütfl Dw ğan, Korkut Özal, Fehlm Adala Temel Karaınollaoğlu, Ahmet Remzi Hatip, Şener Battal, Ab dülkerfm Doğru, Hasan Aksay.» CHP soruşturması Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca MHP dav&sınm bazı avu katlannın suç duyurusuna dayanılarak ytirütülmekte olan, «CHP mfnsupl*n ve yönetlcilerl» haklarındaki so ruşturma CHPIİlerin geniş ölçüde bu yasak kapsamına girmesine yol açıyor. Bu soruştunnada ifadelerın alınması işlemlerinin dün sona erdiği bildirildi. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı yetkililerden edinilen bilgıye göre, «soruşturma sırasında ifadesi alınan kişilere haklarındaki iddialar anlatılarak savunmalan alındı. tfadesi alınan kişilere (sanık) sıfatı verilmemesine karşın, soruşturmanm henüa sonuçlanmamış ve kimlerin sanık olacağınm henüz belirlenmemiş olması nedeniyle, bu kişilerin (haklarında soruştur ma yürütülcn kişiler) oldukları belirtildi. davası Peshedilen MHP'nin baa yö neticileri ve mensuplan da halen «MHP ve tîlkücü kuruhıslar» davasmda yargılandıklan için Anayasa ve TUrkiye'nin geçmiş ve gelecek siyasi hukuki yapısı hakkında görüş btU diremeyecekler. «MHP ve Ü2kücü kuruluşlar» davasmda par ti yöneticisi ve mensuplan olan kişilerin yanısıra yargılanan MHP yönetici ve parlamenter^ lerinin adları şöyle sıralanu yor: «Alpaslan Türkeş, Agah Oktay GUner, Sadl Somuncuoğln, Necati GülteHn, Nevzat Kös* oğlu, All Gürbüz. Ömer Çafaroğlu, Mehmet Irmak, Mehmet Yusuf Özbaş, Ali Fuat Eyüboğlu, Mehmet Tahir Şaşmas, Faruk Demirtola.» Yüce Divan'daki yargılamalar Sosyal Güvenlik eski bakanlanndan Hilml tşgüzar, Güm. rük ve Tekel eski bakanlanndan Tuncay Mataracı, Yüce D^ van'da yargılanarak hapis cezasına mahkum edildiklerinden ve şu anda tutuklu ve hükümlü bulunmalan nedeniyle görU$ bildiremeyecekler. Baymdırhk eski bakanlanncUn Selahattin Kıhç ve Şerafet Un Elçi, görevlerini kötüye kul landıklan gerekçesiyle Yüce Divan'da halen yargılandıklann dan dolayı açıklamada bulunamayacaklsr. Mardin eski bağımsız milletj vekili Nurettin Yılmaz ile CHP li eski parlamenterlerden Mustafa Gazalcı, Ismail Hakkı Oz. torun ve Kemal Anadoı nalen Banş Derneği davasmda, Istan bul Belediye eski başkanlanndan Ahmet İsvan, DİSK davasmda, İzmir Belediye eski baş kanı lhsan Alyanak Gültepe olaylan davasmda, Ankara Belediye eski başkanı Ali Dinçer, bazı davalarda yargılandıklan için Anayasa ve Türkiye'nin yapısı konusunda görüş açıklayamayacaklar. CHP'de ifadesi alınanlar Böylece CHP soruşturması sırasında, «ifadesi alınan kişiler» yetkililerce, 70 numaralı kararın (a) bölümünim 5. maddesine göre, Anayasa ve Türltiye'nîn geçmiş ve gelecek yapısı konusunda açıklamada bulunamayacaklar. CHP soruş turması sırasında ifadeleri alınan CHP'li yönetici, parlamen ter ve mensuplannın bazılannın adları şöyle sıralanıyor: « Bülent Ecevit, Mustafa Üstündağ, Ömer thsan Paköz, Erol Saraçoğlu, Hasan Esat Isık, Nurir Bozyel, Abdurrahman Oğultürk, Saffet tral, Altan Tuna. trfan özaydınlı, önder Sav, Deniz Baykal, Nuri Çelik Yazıcıoğlu, Necatl Çebe, Orhan Caneri, Bahattin Kara> koç, Erol Çevikce, Selçuk Erverdl, Şükrü Bütün. Gündüı ökçün, Celal Ertuğ, Teoman Köprülülev, Kemal Tabak, AI1. san Canpolat, Rıza Polat, Nuretttn Karsn, Hayrl Elçlo|Iu, tsmail Akın, Falk ÖTtürk, Cavittln Yenal, tsmet Çanakçı, Selahattin Öcal, Ziya Müeızinoğln, Erçün Ertem. Hayrl öner, tmadettin Elmas. Yusuf Çetin, Sırn Atalay, Cengizhan Yonılmar, All Cüceoglu, Beyti Arda, Hüseyin Atmncs., Hasan tldan, M. Tevflk Elmasjazar Erdogan Bakkalbası, tbrabim Öztürk, Mııkhil Abav. Teme) Kftnncı. Semlh Eryıldre, Hayri Mumcuoslu, Muhittln Tay Hapis (Baştarafı ı. Sayfada) siyle venlen 3 aylık ha pis cezasının, 2 ayını yatmış. meşruten tahli ye nedeniyıe cezaevlnden 1 ay erken çıkmıçtı. Ecevifin yeniden ay m nitelikte blr suçtan mahkum olması nedeniyle, bu bir aylık fisre de iklnd hapls ceza sma eklenecek. Bülent Ecevit, halen süren bir dava ve bir soruşturma nedeniyle gözaltında ve tutuklulukta toplam 54 gün geçlrmlşti. S4 gün lük bu süre Ecevit'ln yatacağı hapls cezasından inriirilpcek. Bu nedenle Ecevifin meşruten tahliyeden yararlanması durum unda cezaevinde 34 giln kalması bekleniyor. Ekonomist (Baştarafı \Z. sayfada) şılaşfarmanın bir durum saptaması için yararlı olacağı mancmdayım. Bu karşılaştırmayı bir tablo halinde vermek daha kolay olacak. Dağılımın genel yapısmı veren bu tablodan çıkanlacak sonuç önemlî. Bu dagıhma göre açık olan nok ta. kırsal alanın egemen olduSu iUerin büyük bir milletveklli kaybma uğramaması yanısıra, sanayinin yoğunlaştığı illerin önemli milletvekili kavbına uğrayacağıdır. ^SÜREGBK